ZWARTE PIET ANNO 1850……….KARIKATUUR UIT EEN VOORBIJE TIJD
ZWARTE PIET: RACISTISCHE STEREOTYPERING ANNO 2015
POLITIEOPTREDEN TEGEN ZWARTE PIET ACTIVISTEN BIJ
SINTERKLAASINTOCHT GOUDA in 2014
De strijd tegen de racistische karikatuur Zwarte Piet gaat door en
begint successen te boeken!
Rechtszaken, waarbij de Zwarte Piet activisten strijdbaar waren,
succesvolle demonstraties. [1]
De Bijenkorf zette Gouden Pieten in, op Haagse, Utrechtse
en Rotterdamse scholen lijkt Zwarte Piet
uitgerangeerd. [2]
En very important:
De VN Commissie voor het tenietdoen van racisme en discriminatie
(Committee on the elimination of racial discrimination, CERD), heeft,
naast een krachtig protest tegen etnisch profileren en racistische
stereotyperingen door politieke partijen [dat kan de extreem-rechtse
PVV in zijn zak steken!], aanbevolen, dat Zwarte Piet er anders moet gaan
uitzien. [3]
De Commissie zegt in haar rapportage het volgende:
”“Zelfs een diepgewortelde traditie rechtvaardigt geen discriminatie en stereotypering (..) De overheid moet actief bevorderen dat die kenmerken van Zwarte Piet worden verwijderd, die negatieve stereotypen weergeven en door veel mensen van Afrikaanse origine worden beschouwd als een overblijfsel van de slavernij.” [4]
Duidelijke taal!
WAAR GAAT HET EIGENLIJK OVER
ZWARTE PIET ALS RACISTISCH KARIKATUUR:
ZWARTE PIET/ASSOCIATIE MET MINDERWAARDIG, ONDERDANIG EN DOMMIG
Zwarte Piet deed zijn intrede als knecht van de Goedheiligman in 1850
in het boek van onderwijzer Jan Schenkman ”Sint Nicolaas en zijn Knecht” [2],
in een tijd, toen
slavernij, kolonialisme en de vermeende ”superioriteit” van blanken over zwarten
gemeengoed waren.
Zijn ondergeschikte en dommige rol was dan ook voorspelbaar.
Het boeman karakter [wat later overging in de ”gezellige ”Zwarte Piet”]
paste in het autoritaire tijdsbeeld van toen [children should listen, want anders…..], maar hing ook
samen
met de associatie van zwarte mensen [naast ”minderwaardig”] met eng, gevaarlijk en onbekend.
Een beeld, dat met de Pieterbaasknecht cultus werd geactiveerd [3]
Het werd al gekker en gekker:
Zwarte Piet werd naast onderdanig [onacceptabel] niet alleen een ”komisch figuur” [waar nog mee
te leven zou zijn], maar kreeg kroeshaar, sprak een krom Nederlands taaltje [vaak vergezeld van een namaak
Surinaams accent] en werd steeds duidelijker een dommige
en dwaze figuur [5]
Nu is er tegenwoordig wel [nog even los van de ”regenboog” of
”Gouden Pieten”’, goedbedoelde pogingen om de figuur Zwarte Piet
van het racisme te ontdoen] iets veranderd aan de figuur van Zwarte Piet:
Hij praat [vaak, niet altijd], minder dommig en maakt wat minder
rare grimassen, maar hij is nog steeds een zwarte knecht, ondergeschikte
van de blanke Goedheiligman, waarmee het inferieure 1850 karakter
in stand is gehouden. [6]
”SPROOKJESFUGUUR” ZWARTE PIET/VOOR VELE ZWARTE
MENSEN ”NACHTMERRIE”
Het kan niet anders of een dergelijke negatieve stereotypering van
”zwart zijn”, had zijn weerslag op zwarte mensen, die in Zwarte Pieten
land [Nederland dus] woonden.
En helaas, heel vaak waren en zijn zij in de Sinterklaas tijd Kop van Jut:
Varierend van flauwe grappen, pesterijen, scheldpartijen,
met een impliciet en soms ronduit expliciet racistisch karakter.
Anders gezegd: versluierend [het is maar een grapje, jaja….]
tot openlijk racistisch.
Zo was er een KLM schandaal, waarbij een zwarte stewardess,
die niet gediend was van een racistische Zwarte Piet ”grap” aan haar adres, nota
bene [slachtoffer zijnde] werd ontslagen. [7]
Ook de moeder van anti Zwarte Piet activist Quincy Gario was
slachtoffer van Zwarte Piet pesterijen op haar werk. [8]
Nog meer dan volwassenen [die zich meestal beter kunnen verweren]
zijn vele zwarte kinderen ieder jaar mikpunt van goedmoedige spot
tot nare, racistische scheldpartijen, wat niet alleen kwetsend is en
onacceptabel, maar ook het zelfbeeld aantast.
Immers in de beleving van een kind, vergeleken te worden met
een dommige figuur als Zwarte Piet, betekent, dat het kind zelf
ook ”dom” zou zijn.
Met welke vraag ”Mama, ben ik dom. Want Zwarte Piet is het ook”
menig kind thuiskomt/kwam. [9]
Wanneer DAT het effect is van een ”gezellig kinderfeest” is het goed mis.
Dan moet die ”Zwarte Piet” teruggestuurd worden naar 1850.
ARGUMENTEN PRO ZWARTE PIET VERDEDIGERS:
Daarnaast zijn de argumenten van de pro Zwarte Piet verdedigers onzinnig.
Bijvoorbeeld deze:
Het is een traditie.
Klopt, maar wel een uit een
tijd, toen kolonialisme en ook slavernij
nog hoogtij vierden en er allerhande theorieen circuleerden
over de inferioriteit van zwarten.
Een tijd ook, dat een zwarte knecht een ”gewoon”
verschijnsel was.
Bovendien is een traditie niet onveranderbaar.
Stierenvechten is ook een Spaanse traditie
en veel Nederlanders [en ook Spanjaarden]
zijn er, terecht, tegen.
De redenering van pro Zwartepieters volgen,
moet deze mishandeling ook maar altijd door blijven gaan.
Onzin dus.
Een ander onzinargument [anders kan ik het niet noemen]
is, dat Zwarte Piet zwart is, omdat hij door de schoorsteen komt.
Kennelijk krijgt hij daar gratis en voor niets kroeshaar, gouden
oorbellen en een apepakkie bij……
En als hij door de schoorsteen ”zwart” wordt, hoe kan hij
dan al zwart zijn op de stoomboot……
Nu weer serieus:
ZWARTE PIET SHOW/HYSTERIE/RACISME
Een bewijs, dat het Zwarte Piet verschijnsel als zodanig is verweven
met racisme waren wel de aan hysterie grenzende reacties, die de anti Zwarte
Piet protesten bij een categorie autochtone Nederlanders opriepen.
Na een optreden van anti Zwarte Piet activist Quincy Gario bij
Pauw en Witteman regende het racistische reacties [10], anti Zwarte
Piet aanhangers als de zangeres Anouk werden bedreigd [11], zelfs
het pretpark Duinrell moest het ontgelden, omdat was aangekondigd,
dat het pretpark dit jaar [2014] geen bezoek kreeg van Zwarte Pieten,
maar de zogenaamde ”karakterpieten” [12]
Een vrouw, die op het Malieveld demonstreerde tegen de onderdrukking
van de Papoea’s door de Indonesische regering, werd belaagd, omdat
aldaar ook demonstrerende Piet aanhangers dachten [overigens
ten onrechte], dat zij anti Zwarte Piet was. [13]
Een winkelmedewerkster werd in Eindhoven door een racist
bekogeld met pepernoten onder het uitroepen, dat zij maar
”terug moest naar haar eigen land” [14]
Verbazingwekkend was het niet, dat de extreem-rechtse PVV de pro
Zwarte Piet activiteiten ”kaapte” door met een absurd ”wetsvoorstel”
te komen, dat Zwarte Piet ”altijd zwart moet blijven.” [15]
Kan het nog gekker.
Ja: er werd op Facebook de pro Zwarte Piet actie ”Pietietie” opgezet,
die binnen twee dagen twee miljoen likes opleverde…..[16]
Maar de protestacties en demonstraties tegen het verschijnsel
Zwarte Piet gingen door, met vaak harde politierepressie ten
gevolge, rechtszaken anti Zwarte Piet activisten volgden. [17]
In het rijtje van Zwarte Piet verdedigers hoort ook thuis psycholoog
Breeuwsma, die beweerde, dat de Zwarte Piet discussie vooral
een probleem van volwassenen zou zijn, die zich ”kinderachtig”
opstelden en dat voor kinderen de kleur van Zwarte Piet niet zou
uitmaken. [18]
Duidelijk is, dat hij hiermee volledig voorbijging aan de gevoelens
van zich buitengesloten voelen en gekwetstheid, die in de Sinterklaastijd
wordt ervaren door zwarte kinderen. [19]
Maar de successen voor de Zwarte Piet activisten waren onmiskenbaar
Ik heb ze al genoemd:
De Bijenkorf zette Gouden Pieten in, op Haagse, Utrechtse en
Rotterdamse scholen:
Zwarte Piet exit. [20]
Het advies van de VN Commissie Cerd, dat
Zwarte Piet er anders moet gaan
uitzien, [21] is misschien nog wel het belangrijkst.
Tenminste: internationaal
Aan de andere kant:
Triest, dat er een VN Commissie aan te pas moest komen.
SUCCESSEN VOOR DE ZWARTE PIET STRIJD
Maar er zijn meer successen:
Zoals het advies van de koepel van Amsterdamse basisscholen,
dat de figuur Zwarte Piet door niemand als discriminerend
mag worden ervaren.
Dus een impliciet verzoek, de kleur van Piet te veranderen.
Er wordt gezegd, dat de Sinterklaasviering in ieder geval
tot stand moet komen uit een dialoog tussen ouders, leerkrachten
en de directie van de school. [22]
De aanwezigheid van de traditionele Zwarte Piet wordt echter
niet uitgesloten. [23]
Een stap in de goede richting, maar niet voldoende, omdat het
nog te vrijblijvend is.
Dat heeft Groen Links Amsterdam goed begrepen.
In een reactie op het advies van de koepel van Amsterdamse basisscholen
zei fractievoorzitter Groot Wassink, dat het advies niet ver genoeg ging.
”Je moet van Zwarte Piet af” [24]
En dat is het enig juiste standpunt.
De tijd van Blackface is voorbij!
EPILOOG
Racistische scheldpartijen tegen anti Zwarte Piet activisten,
repressief politieoptreden tegen demonstranten, aanvallen op
echte/vermeende activisten of gewoon voorbijgangers, hysterische
reacties op het besluit van een pretpark, Zwarte Piet niet te laten
komen, een extreem-rechtse partij, die een ”Zwarte Piet” wetsvoorstel
indient……
Alleen iemand, die naief is, of zelf racistisch [racisten ontkennen
altijd eigen racisme] ziet geen oorzakelijk verband tussen de racistische
karikatuur Zwarte Piet en de hysterische sentimenten, die hij overduidelijk
oproept.
Het is toch ‘een kinderfeestje”
Waarom dan al die drukte en opwinding?
Want kinderfeesten zijn ook leuk zonder een malle Black Face
figuur uit 1850!
Institutioneel racisme, dat is wat hier speelt en dieper in de Nederlandse
samenleving verankerd zit, dan men op het oog zou denken.
Daarom van groot belang, dat die hele Zwarte Piet figuur-ook in andere
kleuren, hoe goed bedoeld die actie ook is- verdwijnt.
Laat Sinterklaas weer alleen opereren, zoals hij eeuwenlang, voor
1850, gedaan heeft.
Zodat het weer ECHT een leuk kinderfeest is, voor
IEDEREEN.
WEG MET ZWARTE PIET! VOOR GELIJKHEID!
Direct hieronder mijn reacties op AT5
Daaronder het notenapparaat.
Astrid Essed
REACTIES OP AT5
AT5
GROEN LINKS VINDT ZWARTE PIET ADVIES NIET VER GENOEG GAAN/”JE MOET ER VANAF’
2 OCTOBER 2015
Astrid Essed
04-10-2015 | 06:04 uur
GROEN LINKS VINDT DAT ZWARTE PIET ADVIES NIET VER GENOEG GAAT/”JE MOET ER VANAF”/MOEDIGE EN JUISTE STELLINGNAME/ZWARTE PIET IS RACISME
Goed zo Groen Links.
Dit is de enige juiste houding, zoals ook doorde scholen in Den Haag wordt aangenomen.
WEG MET ZWARTE PIET!Het advies van de koepel van A’damse basisscholen, Zwarte Piet”aan te passen” op een manier, die voor niemand kwetsend is, maar ondertussen wel de scholen de ruimte te geven, de traditionele Zwarte Piet rond te laten lopen, is te vrijblijvend. Nogmaals: Zwarte Piet is een racistische karikatuur, ontstaan in 1850, de tijd van slavernij en opbloeiend kolonialisme.
Vandaar ook Zwarte Piet in een onderdanige rol [”knecht” van Sinterklaas], met een raar apepakkie, malle grimassen, een dommige uitstraling en een raar brabbeltaaltje.De figuur is in de loop der tijden minder belachelijk geworden, maar de grondgedachte blijft: Zwarte Piet, knecht van de blanke Sinterklaas.
Bovendien worden zowel zwarte kinderen als volwassenen in de Sinterklaastijd lastiggevallen met goedmoedige plagerijen en ronduit racistische pesterijen, wat direct samenhangt met dat racistische karikatuur Zwarte Piet.
Daarom al een reden voor scholen, massaal en onverbloemd te breken met Zwarte Piet. Groen Links heeft dat goed begrepen. Een aantal scholen in Den Haag, Rotterdam en Utrecht ook. Nu de rest nog,
Laat Sinterklaas weer alleen opereren, zoals hij eeuwenlang voor 1850 gedaan heeft. We leven in 2015, niet in 1850.
WEG MET ZWARTE PIET!
Op naar een feest, dat weer voor iedereen leuk is.
Astrid Essed
AT5
ADVIES KOEPEL A’DAMSE BASISSCHOLEN: GEEN ZWARTE PIET
1 OCTOBER 2015
Astrid Essed
04-10-2015 | 05:37 uur
ADVIES KOEPEL A’DAMSE BASISSCHOLEN/GEEN ZWARTE PIET/ZWARTE PIET IS RACISME
Goed zo koepel Amsterdamse basisscholen. Dat is eengoed begin. Alleen jammer, dat het bij een beginselverklaring blijft.
Zo wordt er gesteld,dat de Sinterklaasviering tot stand moet komen na dialoog van school met de ouders en dat Zwarte Piet een discriminerend karakter heeft, maar volgt daaruit geen onverbloemde veroordelingen een voorstel, Zwarte Piet gewoon te verbannen van de scholen,ook in ”aangepaste vorm”, waardoor het fenomeen nog steeds blijft hangen.
Zwarte Piet is ontstaan in 1850, een duistere tijd waarin nog slavernij was en de bloei van het kolonialisme, met daaraan verbonden theorieeen van minderwaardigheid van zwarte mensen. Dit werd vertaald in ”Zwarte Piet”,die als ”knecht” van Sinterklaas een onderdanige rol vervulde, met malle grimassen en een raar brabbeltaaltje, dat Sranang Tongo [De Surinaamse taal] moest voorstellen.
Het kon niet anders of het had een impact op de manier waarop door blanke mensen naar zwarten werd gekeken. Het is een racistisch overblijfsel [al is de vorm minder belachelijk geworden] uit eenvoorbije, duistere tijd.
WEG ERMEE!
Laat Sinterklaas weer alleen opereren,zoals hij eeuwen voor 1850 heeft gedaan. Zodat het weer voor iedereen een leuk feest is.
Astrid Essed
NOTEN
[1]
ZIE ARTIKELEN OVER ZWARTE PIET EN ANTI ZWARTE
PIET PROTESTEN
NRC
HOE KON HET ZOVER KOMEN?
12 NOVEMBER 2014
RAAD VAN STATE HOUDT RACISTISCHE TRADITIE HAND BOVEN
HOOFD
PETER STORM
12 NOVEMBER 2014
HOONGELACH VOOR POLITIE EN BURGEMEESTER GOUDA/
HUN MACHTSVERTOON GAAT ZWARTE PIET NIET REDDEN
PETER STORM
16 NOVEMBER 2014
ANTI ZWARTE PIET PROTEST IN GOUDA/BRIEF AAN NOS
JOURNAAL
ASTRID ESSED
20 NOVEMBER 2014
[2]
VOORTAAN GOUDEN KLIMPIETEN BIJ DE BIJENKORF
IN AMSTERDAM
10 AUGUSTUS 2015
NRC
ZWARTE PIET NIET LANGER WELKOM OP HAAGSE SCHOLEN
17 SEPTEMBER 2015
NRC
OOK IN UTRECHT GEEN ZWARTE PIET MEER OP
BASISSCHOLEN
30 SEPTEMBER 2015
AD
KLASSIEKE ZWARTE PIET IN BAN BIJ ROTTERDAMSE SCHOLEN
23 SEPTEMBER 2015
[3]
NRC
AANBEVELING VN COMMISSIE: VERANDER UITERLIJK ZWARTE PIET
28 AUGUSTUS 2015
[4]
NRC
AANBEVELING VN COMMISSIE: VERANDER UITERLIJK ZWARTE PIET
28 AUGUSTUS 2015
[5]
“Na de oorlog ging Zwarte Piet onbeholpen praten en kreeg hij kroeshaar met dikke lippen. Dat kan best met het koloniale verleden te maken hebben. In de hoofden van mensen is de knechtenrol meer voor zwarten dan voor blanken.” Met andere woorden: volgens de historicus heeft de figuur Zwarte Piet na de Tweede Wereldoorlog nog een extra racistisch tintje gekregen.”
DOORBRAAK
ZWARTE PIET? AFSCHMINKEN!
14 DECEMBER 2009
DE STRIJD OM ZWARTE PIET
JOHN HELSLOOT
[6]
DE STRIJD ROND ZWARTE PIET(1): DEMAGOGIE, DROGREDENERINGEN,
DREIGEMENTEN
PETER STORM
25 OCTOBER 2013
DE STRIJD ROND ZWARTE PIET (2): PAGE, SCHELM, SLAAF EN KNECHT
PETER STORM
26 OCTOBER 2013
[7]
JUROFOON
DE ZAK KRIJGEN DOOR ZWARTE PIET GRAP
COMMENTAAR OP WEBSITE JUROFOON
| Astrid Essed 01.12.11 4:12 |
| ZWARTE PIET GRAP/
GEEN HUMOR OP DE WERKVLOER, MAAR GERINGSCHATTING EN DISCRIMINATIE Geachte Redactie van Jurofoon Ik citeer u ivm de Zwarte Piet case Humor en werk gaan niet altijd samen. Zo leidde een opmerking op 5 december over Zwarte Piet tot een hoogoplopend arbeidsconflict eindigend in een ontslagzaak. Einde uw citaat In de eerste plaats: Humor is alleen humor als iedereen erom kan lachen en niet groepen of individuen op denigrerende wijze verbaal worden bejegend Ik doel op bijv Joden/Marokkanen/Surinamers grappen en meer van dat soort Dat komt op de werkvloer helaas maar al te vaak voor Nu betr de Zwarte Piet opmerking Wat u daarin kennelijk als humor of een grap beschouwt, is niet alleen onaangenaam geweest voor de betrokken stewardess, maar ook denigrerend en beledigend Nu mag iedereen over het fenomeem Zwarte Piet denken hoe hij/zij wil Feit is, dat de Zwarte Piet traditie, hoe goedmoedig ook meestal bedoeld, is ontstaan [wrsch begin 19 eeuw] in een tijd van aanstormend kolonialisme, waarbij niet-westerse volkeren beschouwd werden als minderwaardig, zielig of dom In die traditie is Zwarte Piet het knechtje van Sinterklaas geworden, die een raar soort Nederlands spreekt [terwijl Sinterklaas perfect Nederlands spreekt] en dreigt [vroeger werd hij vergezeld door de roede] met roede en een zak voor stoute kinderen Ook in Sinterklaasliedjes komt het dedain naar voren Ook al ben ik zwart als roet, ik meen het toch goed [Uit Daar wordt aan de deur geklopt, hard geklopt, zacht geklopt] Vooral Surinamers en Antillianen, zijn dan ook in de Sinterklaastijd vaak slachtoffer van plagerijen, goedmoedig en soms minder goedmoedig Hoe ieder daarmee individueel omgaat is punt 2, maar ik kan mij goed voorstellen, dat De stewardess in kwestie dat bepaald niet kon waarderen en terecht Nota bene van een volwassene! Kinderachtig en beledigend hoor De rol van de KLM is helemaal beneden peil Inderdaad een geval van blaming the victim Terecht heeft de rechter de stewardess in het gelijk gesteld Hoe diep ingeworteld nationalistische vooroordelen nog zijn blijkt trouwens uit een recentelijke arrestatie in Dordrecht van mensen, die bij de intocht van Sinterklaas protesteerden tegen Zwarte Piet Niet alleen was deze arrestatie gewelddadig, de politie Dordrecht heeft kennelijk nog nooit gehoord van vrijheid van meningsuiting of vrijheid van demonstratie Humor op de werkvloer prima Maar dan niet ten koste van anderen Dat is laf, kinderachtig en in dit geval ook discriminerend Vriendelijke groetenAstrid Essed
[8]
”Elk verhaal heeft een beginpunt en voor dit was dat het moment dat mijn moeder mij op een dag belde en vertelde dat een collega haar Zwarte Piet had genoemd. Zij was even naar buiten gegaan en toen ze binnekwam zei haar collega ten overstaan van aanwezige klanten: “We vroegen ons al af waar onze Zwarte Piet was en daar ben je dan.”
ZWARTE PIET IS RACISME
12 NOVEMBER 2012
[9]
”Die verhalen blijven zich opstapelen. Zwarte mensen die vertelden hoe ze als kind uitgelachen werden in Sinterklaastijd, zwarte kinderen die niet naar school durfden rond die tijd omdat ze voortdurend voor ‘zwarte Piet’ werden uitgemaakt, zwarte kinderen die thuiskwamen en vroegen: ‘mama, ben ik dom? Zwarte Piet is toch ook dom’.
ANTIRACISME OP VIER FRONTEN
PETER STORM
30 APRIL 2015
[10]
RACISTISCHE REACTIES OP ANTI ZWARTE PIET BETOOG
7 OCTOBER 2013
AD
GARIO: ZE WILLEN OM ZWARTE PIET MIJN STROT DOORSNIJDEN
28 AUGUSTUS 2015
[11]
RACISTEN BEDREIGEN ZANGERES ANOUK
28 OCTOBER 2013
[12]
PRETPARK DUINRELL ZWICHT ONDER DRUK VAN HYSTERISCHE
PIET FANS
23 OCTOBER 2014
[13]
ZWARTE PIET
GERRIT DE HEUS
26 OCTOBER 2013
[14]
AD
RACIST BEKOGELT VROUW OP STRAAT MET PEPERNOTEN
2 DECEMBER 2013
[15]
PVV
PVV KOMT MET ZWARTE PIET WET
http://www.pvv.nl/index.php/
PVV
De Partij voor de Vrijheid wil Zwarte Piet beschermen. Daarom introduceert de PVV vandaag de Zwarte Piet-wet. Daarin wordt vastgelegd dat Zwarte Piet zwart moet blijven. De Zwarte Piet-wet bepaalt dat lagere overheden (dus gemeenten etc) alleen mogen meewerken aan Sinterklaasvieringen, waaronder de traditionele intocht, als Zwarte Piet ook echt zwart is – of donkerbruin. Het is dan niet meer mogelijk anderskleurige Pieten in te zetten. Cultuurwoordvoerder Martin Bosma: “Er is een oorlog aan de gang tegen Zwarte Piet. Ministers en burgemeesters zetten zich in om deze loyale helper een andere kleur te geven. Dat mag niet gebeuren. Onze cultuur mag niet van hogerhand worden aangetast. Deze wet moet Zwarte Piet beschermen.” Dat onze Piet iets te maken zou hebben met racisme of discriminatie wordt in de Memorie van Toelichting van de wet met kracht bestreden. [16] GELDERLANDER
PIETITIE VOOR ZWARTE PIET GAAT TWEE MILJOEN LIKES
VOORBIJ
24 OCTOBER 2013
[17]
ZIE ARTIKELEN OVER ZWARTE PIET EN ANTI ZWARTE
PIET PROTESTEN
WEBSITE ASTRID ESSED
TAG/ZWARTE PIET
HOONGELACH VOOR POLITIE EN BURGEMEESTER GOUDA/
HUN MACHTSVERTOON GAAT ZWARTE PIET NIET REDDEN
PETER STORM
16 NOVEMBER 2014
ANTI ZWARTE PIET PROTEST IN GOUDA/BRIEF AAN NOS
JOURNAAL
ASTRID ESSED
20 NOVEMBER 2014
KEIHARDE POLITIEREPRESSIE NA KRITIEK
OP ZWARTE PIET RACISME
14 NOVEMBER 2011
NRC
HOE KON HET ZOVER KOMEN
12 NOVEMBER 2014
RAAD VAN STATE HOUDT RACISTISCHE TRADITIE HAND BOVEN
HOOFD
PETER STORM
12 NOVEMBER 2014
[18]
AT5
ZWARTE PIET DISCUSSIE IS PROBLEEM VAN VOLWASSENEN
22 SEPTEMBER 2015
DEN HAAG FM
PSYCHOLOOG GERRIT BREEUWSMA: ”KLEUR VAN ZWARTE PIET
MAAKT KINDEREN NIKS UIT”
22 SEPTEMBER 2015
[19]
BREEUWSMA EN ZWARTE PIET/INSTITUTIONEEL RACISME
IN UITVOERING
ASTRID ESSED
23 SEPTEMBER 2015
BREEUWSMA EN ZWARTE PIET/INSTITUTIONEEL RACISME
IN UITVOERING/REACTIES OP AT5 EN DEN HAAG FM
ASTRID ESSED
23 SEPTEMBER 2015
[20]
NRC
ZWARTE PIET NIET LANGER WELKOM OP HAAGSE SCHOLEN
17 SEPTEMBER 2015
VOORTAAN GOUDEN KLIMPIETEN BIJ DE BIJENKORF
IN AMSTERDAM
10 AUGUSTUS 2015
NRC
ZWARTE PIET NIET LANGER WELKOM OP HAAGSE SCHOLEN
17 SEPTEMBER 2015
NRC
OOK IN UTRECHT GEEN ZWARTE PIET MEER OP
BASISSCHOLEN
30 SEPTEMBER 2015
AD
KLASSIEKE ZWARTE PIET IN BAN BIJ ROTTERDAMSE SCHOLEN
23 SEPTEMBER 2015
[21]
NRC
AANBEVELING VN COMMISSIE: VERANDER UITERLIJK ZWARTE PIET
28 AUGUSTUS 2015
[22]
AT5
ADVIES KOEPEL A’DAMSE BASISSCHOLEN: GEEN ZWARTE PIET
1 OCTOBER 2015
HET PAROOL
ADVIES AAN AMSTERDAMSE SCHOLEN: GEEN TRADITIONELE
ZWARTE PIET MEER
1 OCTOBER 2015
[23]
AT5
ADVIES KOEPEL A’DAMSE BASISSCHOLEN: GEEN ZWARTE PIET
1 OCTOBER 2015
HET PAROOL
ADVIES AAN AMSTERDAMSE SCHOLEN: GEEN TRADITIONELE
ZWARTE PIET MEER
1 OCTOBER 2015
[24]
AT5
GROEN LINKS VINDT ZWARTE PIET ADVIES NIET VER GENOEG GAAN/”JE MOET ER VANAF’
2 OCTOBER 2015
|