Veroordeling Wilders/Is de strijd tegen Wilders fascisme gediend met een rechtszaak?/Reactie op artikel Peter Storm

vrijdag 9 december 2016

Schuldig verklaard , maar van de rechtbank krijgt hij nog geen eens een boete.  Dat is de cynisch-gepaste ontknoping van het proces tegen Geert Wilders. Alles, echt vrijwel alles aan dit proces was verkeerd, en bij een bespottelijke rechtszaak hoort dan ook deze bespottelijke uitspraak. Drievoudig winnaar van deze hele miserabele toestand is Geert Wilders, wiens verkiezingscampagne zo ongeveer met rechterlijke ondersteuning een aftrap heeft gekregen. Horror. Aan de slag, mensen, ‘Justitie’ gaat het niet voor ons doen.

Laten we teruggaan naar het begin. Wilders deed in rond de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 racistische uitspraken over Marokkanen, waaronder de uitnodiging aan een groep aanhangers om ‘Minder, minder’ te roepen op de vraag of er ‘meer of minder Marokkanen’ moesten komen. En hij zou dat dus wel gaan regelen. Een racistische uitspraak, een oproep tot discriminatie, een duidelijk geval van het zaaien van haat. Geen enkel misverstand lijkt me daarover onder redelijke mensen mogelijk: Wilders was en is schuldig. Niet alleen aan het “aanzetten tot discriminatie” en aan “groepsbelediging”, de juridische termen waar hij schuldig aan is verklaard, maar ook aan dat haat zaaien waarvoor hij is vrijgesproken.

Maar, hoe schuldig ook, het was vanaf de eerste minuut helemaal geen goed idee om dit door een rechtbank te laten vaststellen. De aangiftes die door mensen, ja door mensenmenigten in demonstratieve optocht, zijn gedaan, hadden waarde als antiracistische stellingname. Vanuit mensen die de rechtsstaat hoog hebben zitten en vinden dat ook zij – bijvoorbeeld als Nederlander van marokkaanse afkomst – van haar mogelijkheden – waaronder het doen van aangifte – gebruik moesten kunnen maken, was de aangifte logisch . Maar precies dat idee dat de rechsstaat een bruikbaar instrument is tegen racistische uitspraken, is verkeerd. De rechtsstaat is, zoals elke staat, vooral een rechtse staat.

Het is bloedlink als ‘Justitie”vastlegt wat gezegd en geschreven kan worden en wat niet. Het is bloedlink als ‘Justitie’de grenzen van de politieke en maatschappelijke discussie gaat vaststellen. Vandaag verklaren ze een uitspraak strafbaar waarvan ik als antiracist zeg dat die uitspraak verfoeilijk, wan t racistisch is. Morgen verklaren ze een uitspraak van an tiracisten strafbaar omdat die “smaad”zou zijn. Morgen? De dag vóór eergisteren overkwam twee activisten precies dat, toen ze aangeklaagd en veroordeeld werden omdat ze een bedrijf medeplichtig noemden aan deportatie en de bouw van een vluchtelingengevangenis.

Door ‘Justitie’ het recht toe te kennen om onze tegenstanders, onze dodelijke vijanden, de mond te snoeren, geven we ze een legitimiteit die ze keer op keer ook en vooral tegen ons gebruiken. ‘Justitie’ is n iet de vriend van de antiracistische strijd. Politiegeweld tegen antifascisten en anti-Zwarte Piet-activisten maakt dat keer op keer duidelijkp;otie is verlengstuk van deze ‘Justitie’, lange arm van deze ‘rechtsstaat’. Justitie verdient geen enkele ruimte of erkenning als grensbepaler van wat mag enw at niet mag in de maatschasppelijke strijd. En dat principe dienen we n iet los te laten als ons een verbod van een racistische uitspraken n u eens goed lijkt uit te komen.

Deze stellingname betekent zeer nadrukkelijk géén erkenning van de ‘vrijheid van meningsuiting’ als criterium waarom Wilders’ uitspraak toelaatbaar zou zijn. Racistische uitspraken, racistisch gestook, racistische aanmoediging van deportatie en t etnische zuivering – ‘minder, minder’ kwam daarop neer – is niet toelaatbaar, niet legitiem. Als boze Marokkanen ter plekke met tomaten naar Wilders waren gaan gooien, als antifascisten hem met spreekkoren hadden overstemd, het podium hadden besprongen, de microfoon uit zijn handen hadden geslagen, dan hadden zij uit legitieme zelfverdediging gehandeld. Zou de staat tegen zulke actievoerders een proces hebben aan gespannen – na aangifte door Wilders… – dan zou ontslag van rechtsvervolging de enige fatsoenlijke uitkomst zijn geweest.

De vrijheid van meningsuiting is in tijden van Reformatie, godsdienstvervolging, Verlichting en daarna opgekomen als principe om de staat en het offociële kerkgezag het recht te ontnemen om dissidente meningen te smoren metveroordeling en brandstapel. De vrijheid van meningsuiting is nooit bedoeld geweest op fascistische volksmenners het legitieme recht te geven om mensen naar brandstapels te jágen. Aan de gangare versie van liberale rechtsbeginselen hebben we in deze kwestie weer eens niets. Hier staat antiracistische zelfverdediging tegenover het aanwakkeren van racistische haat. Justitie staat daarin niet aan de goede kant, ook als ze soms een racist eventjes om juridische, systeembevestigende redenen voor de voeten loopt.

De tweede reden waarom dit hele proces vanaf dag één een onzalig idee was, ligt in de gratis publiciteit die Geert Wilders ermee gekregen heeft en nog krijgt. De hele rechtsgang is een aanloop naar de verkiezingscampagne van de PVV (1), ze is er vrijwel onderdeel van. Maandenlang gaat het over die uitsraak. En daarbij gaat de discussie dus niet over de vraag of die man zich eigenlijk niet kapot schaamt dat hij zoiets roept. De vraag is ook niet of wij ons niet kapot schamen omdat en voor zover we die man jaar na jaar zijn racistische gang laten gaan. Nee, de vraag is of en in hoeverre die uitspraken strafbaar zijn. Intussen krijgt Wilders alle ruimte om uit te leggen waarom hij gezegd heeft wat hij heeft gezegd. De rechtszaal bleek een racistische roeptoeter.

Tegelijk kon Wilders alvast de held van het Vrije Woord uithangen, in geval hij zou worden veroordeeld, maar ook al vanwege de strafvervolging zelf. Hij kon er eraan toevoegen dat daarmee ook de ‘mening’ van al zijn aanhangers, ja van het ‘Nederlandse Volk’ voor de rechter stond en met veroordeling bedreigd. Dat zou zijn heldenstatus in ogen van zijn uitdijende achterban verder vergroten. Een al populaire fascist wegens gedane uitspraken voor de rechter slepen is alleen al daarom tactisch buitengewoon onverstandig als het er om gaat om opkomend fascisme terug te dringen.

En dan was er ook nog het risico dat de rechtszaak tot vrijspraak zou leiden. Dan zou Wilders kunnen roepen: kijk! Zel;fs de rechters zeggen dat ik dit mag zeggen! Dan was er officieel groen licht gegeven voor racistische uitspraken, discriminatie en haatzaaierij, met het justitiële stempel van goedkeuring er op. Dan was het hek helemaal van de dam geweest. Wie haar of zijn kaarten op deze rechtszaak heeft gezet, heeft dát risico ook genomen.

Zoveer is het vandaag net niet gekomenm, hetgeen een miniem zuchtje van opluchting op deze miseravbele dag teweegbrengt. Het is een lichtpuntje, maar wel een heel kleintje. Wilders is schuldig verklaard, maar niet eens aan alle aanklachten. En hij krijgt geen straf, nog niet eens die minieme boete die het Openbaar Ministerie eiste, “omdat hij volgens de rechtbank met deze veroordeling voldoende gestraft is”.  Dat is een terughoudendheid waar antiracisten als Joke Kaviaar in het proces dat ‘Justitie’ wegens ‘opruiing’ tegen haar voerde, niet op hoeven te rekenen. De rechterlijke macht voert de kunst van het meten met meerdere maten tot grote hoogte door. Natuurlijk zullen de rechters wel met één of ander subtiel criterium schermen om dit recht te breien. Minachting zij hun deel.

De rechters vonden kennelijk dat ze op basis van de geldige wetgeving niet aan veroordeling van Wilders konden ontkomen. De rechters wilden blijkbaar tegelijk Wilders ook n iet al te hard aanpakken, en zijn achterban niet nog verder op de kast jagen.De rechtbank probeert hier duidelijk om kool en geit te sparen, door Wilders een klein beetje schuldig te verklaren, zonder dat dit serieuze gevolgen voor hem heeft. Het is genant, het is bespottelijk. Het is een passende ontknoping van een verwerpelijk proces met voornamelijk verontrustende gevolgen. En wie denkt dat Wilders op de niet-oplegging van straf met dankbaarheid of zo zal reageren, heeft het mis. Bij diens goed geacteerde woede over de uitspraak voegt zich nu ongetwijfeld diens minachting over het feit dat rechters die uitspraak geen kracht bij zetten met straf. De hele gang van zaken voedt het PVV-gevaar.

Wat nu?

Die gevolgen van deze gratis reclame voor de fascistische zaak zullen we gaan zien in maart, op verkiezingsdag, en al in de aanloop ernaar toe. Die gevolgen kunnen wel eens bijdragen tot het aantreden van een regering die aangevoerd wordt door een rechtstreekse fascist, ondersteund door de rechstdraaiende neoliberalen van de VVD en de ulttraconservatieve protestanten van de SGP. Naast een neo-Hitlertje staat straks ook een Von Papen-incarnatie voor rechtse christenen en een Hugenberg-variant voor conservatieve ondernemer. Je checkt die namen maar lekker, via Wikipedia of zoekmachine, en doe er dan ‘1933’ bij, want ik heb eventjes geen zin om de parallel verder uit te werken en uit te leggen.

Onze eigen polderversie van de Halloween Parade die Trump binnenkort het Witte Huis binnenleidt komt er aan, als we niet héél erg uitkijken. In de opmars van dat fascisme heeft de hele treurige rechtszaak haar hele treurige rol gespeeld. De uitspraak van vandaag zal door de rechters niet als aftrap van Wilders’ verkiezingscampagne zijn bedoeld. Maar feitelijk komt het wel op zoiets neer. En Wilders zal blijven stoken, hij heeft al hoger beroep aangekondigd. Logisch: nog een rondje gratis publiciteitligt ligt zo voor hem binnen handbereik.

Wat nu verder? Strijd, nietzontziende onverzoenlijke antifascistische strijd in allerlei vormen. Tegen racistische opvattingen, tegen racistische groepsvorming, tegen fascistische uitingen en organ isaties, met tegenpropaganda, stickers, posters, flyers, teksten, muziek, kunstuitingen. Met directe, confronterende acties op straat, en met alles er tussen in wat de ruimte voor fascisme kleiner maakt en tegengeluiden in de maatschappij zelfvertrouwen en ruimte verschaft.

In die strijd komen we de politie tegen, als vijand. In die strijd komen we ‘Justitie’ tegen, niet als bondgenoot maar als obstakel voor ons verzet, soms rechtstreeks als facilitator van de vijand. Als er onder de mensen die in 2014 zo strijdvaardig maar misplaatst aangifte zijn gaan doen tegen Wilders enkelen zitten bij wie het inzicht n u groeit dat de hele rechtsgang, en dus ook het doen van aangifte om de zaak in gang te zetten, geen geweldig idee was, dan komt hele misère wellicht toch nog iets goeds. Het fascisme terugdringen is nu eenmaal geen overheidszaak, geen kwestie van rechtszaken en aangifte, geen zaak die we aan hogerhand kunnen toevertrouwen. Fascisten stoppen we gezamenlijk zelf, en de tijd dringt.

(1) Noot, 10 december 15.19 uur: Hier stond eerst: VVD. Maar dat is evident niet wat ik bedoelde, dat moest de PVV zijn. Gecorrigeerd dus. Dank aan één van mijn de alerte lezers die me op deze slordigheid wees.

Peter Storm