NA HET VERKIEZINGSDRAMA: AAN DE SLAG TEGEN RECHTS!
WEBSITE PETER STORM
Geplaatst op 23 november 2023 door egel
donderdag 23 november 2023
Rechts – hard, fascistisch en aanpalend rechts – heeft een grote dreun uitgedeeld gisteren op verkiezingsdag. Links – zowel radicaal als gematigd als halfzacht links – heeft dramatisch verloren. De PVV de grootste met 37 zetels en Wilders op weg naar het premierschap – als we hem de weg niet versperren. PvdA/GL blijven steken op 25 zetels. PvdD tegen eerdere verwachtingen in niet gegroeid maar geslonken. Bij1 uit de Kamer verdwenen. Over de SP wil ik het nauwelijks hebben verder. Net zo min als over Denk, waarvan je niet eens zomaar kunt zeggen dat het bij links hoort. Het is een verschrikking, groter dan ik aan zag komen, en zonder zelfs maar de kleine pluspuntjes die groei van PvdD of standhouden van Bij1 had kunnen bieden.
Groot gevaar
De nederlaag voor links is veel ernstiger dan alleen electoraal. Het gata buitenparlementair links aan, en niet weinig ook. De context waarin we onze strijd voeren, wordt door de parlementai-politieke ontwikkeling wezenlijk ongunstiger, met extreem-rechts op weg naar regeringsmacht. En extreem-rechts beleid heeft consequenties, voor ons allemaal zij het niet voor iedereen in dezelfde scherpte. Verschuivingen ik stemmenaantallen doen er toe, ook voor anarchisten, ook voor niet-stemmers als ik. Meert linkse kiezers betekent: meer mensen waar ik als anarchist een aantal waarden – solidariteit, gelijkwaardifgeid in vrijheid, opkomen voor het leven op de planeet – gemeen heb. Meer linkse mensen betekent: een grotere groep waarmee ik zij aan zij kan staan op demonstraties, meer mensen die het kille neoliberalisme, de racistische haat en de planetaire destructie afwijzen. Dat veel van die mensen daarvoor primair de stembus en niet de eigen strijd hanteren, onderscheidt ze van anarchisten. Maar de gemeenschappelijke waarden en doelen openen mogelijkheden tot samenwerking. Meer van zulke mensen – tot uiting komend in onder meer verkiezingsuitslagen – helpt de goede kant op.
Verkiezingen zijn geen bruikbaar middel ter emancipatie. Verkiezingen zijn wel een barometer, een peiling van hoe de stemming onder veel mensen is. En de stemming is overduidelijk niet links, maar rechts. Hard rechts, met racisme als hoofdbestanddeel. De natie – dat bindmiddel dat arme Nederlanders aan rijke Nederlanders vast klinkt en Nederlanders van niet-Nederlanders scheidt heeft gewonnen van de horizontale solidariteit die armere mensen ongeacht afkomst aan elkaar bindt in een strijd tegen rijke mensen en hun onderdrukkende en uitbuitende systeem. Die natie als belangrijkste waarde heeft gezegevierd. Witheid als norm heeft gezegevierd. Vijandigheid jegens LGBTQI+-mensen heeft gezegevierd, de ruimte om in vrijheid te zijn wie ze zijn en de zorg te vinden die ze nodig hebben, komt nog meer onder druk te staan. Pro-Israëlische koloniale genocidepolitiek heeft gezegevierd: Wilders is al sinds jaar en dag uitgesproken Israël-fan en dan met name van de meest repressieve en racistische aspecten van de Israëlische samenleving. Een extra reden om komende tijd de Palestina-protesten volop te blijven ondersteunen.
De electorale overwinning van extreem-rechts weerspiegelt de kracht die het bijbehorende gedachtegoed bij miljoenen mensen in Nederland heeft. Of mensen allemaal zoveel rechtser zijn geworden, weet ik niet. Dat rechtse, vooral ook extreem-rechtse enr acistische mensen, s zich steeds minder inhouden, zich met steeds meer zelfvertrouwen voor hun reactionaire waardenpatroon uitspreken, is in ieder geval onmiskenbaar. Ja, als een op de vijf kiezers PVV heeft gestemd, dan weet je dat er bij jou in de straat of op de etage van jouw flat minstens twee of drie expliciete racisten wonen. Heel veel mensen – moslims, migranten, vluchtelingen, queer- en vooral ook transpersonen – zullen zich na 22 november 2023 acuut een stuk onveiliger voelen dan ze zich al voelden. Daar is alle aanleiding toe.
Links falen
Links – parlementair en buitenparlementair, gematigd en radicaal, sociaaldemocratisch en marxistisch en jazeker, ook het anarchistische links waar ik me toe reken – heeft dramatisch verloren. Parlementair links vooral door onvoldoende zetels te winnen. Buitenparlementair links en anarchistisch radicalisme vooral door de voelbaar wordende verschuiving naar hard rechts onder de bevolking, en de dreiging van een repressieve racistische regering, op weg naar regelrecht fascistisch bestuur. Dat ik als anarchist geen zetels nastreven betekent nog niet dat het soort staatsbestuur dat we ondergaan me niet interesseert – en het soort staatsbestuur dat er aan komt is een acuut gevaar. Ook wij als buitenparlementaire radicalen hebben dus verloren, waar we de opmars van extreem-rechts niet effectief hebben weten te counteren. Geen verzachtende omstandigheden. Geen excuses.
Voor gematigd links behoeft het falen tegen rechts geen verbazing te wekken: rechts tegemoet komen en er compromissen mee sluiten is rechts belonen en aanmoedigen. Binnen een sociaaldemocratisch denkkader is het fascisme niet effectief te bestrijden. Maar van anarchisten en aanverwante radicale en linkse mensen, met hun nadruk op zelforganisatie, emancipatie van onderop en directe actie, mag meer worden verwacht! We mogen wel eens terug naar de tekentafel, want we doen overduidelijk iets helemaal niet goed. We hebben op de groei van brede extreem-rechts/fascistische formaties zoals de PVV zo goed als geen enkele grip gehad de afgelopen jaren. Wat via militant antifascistische tegenmobilisatie redelijk gelukt is met betrekking tot NVU en Pegida – ze klein en in de marge helpen houden – is met betrekking tot de PVV overduidelijk niet gelukt met welke methode dan ook. Die vergt een andere aanpak, en we weten kennelijk niet goed welke. Mede daarom zitten we nu met pannen vol gebakken peren.
VVD faciliteert fascisten
Natuurlijk zijn er specifieke redenen voor het verkiezingsdrama van gisteren, buiten het linkse falen dat ik hierboven benoem. Hoofdschuldige voor het drama is de VVD van Rutte en Yezilgöz. Het was Rutte die in juli het kabinet opblies omdat coalitiepartners niet nog verder mee wilden in VVD-plannen om de komst van vluchtelingen nog moeilijker te maken. Het was de VVD die daarmee vluchtelingen en migranten als probleem aanwezen, en dat probleem tot hoofdthema in de verkiezingen maakte. Natuurlijk was dat koren op de molen van de club die zich al decennia als kampioen asielbestrijder en vijand van “massa-immigratie’ opstelt: de PVV. De VVD heeft, door de manier waarop ze Rutte 4 op hielp blazen, de deur voor de PVV verder opengezet.
Yezilgöz, de nieuwe chef van de VVD, maakte vervolgens duidelijk dat zij brak met het uitsluiten van de PVV-fascisten dat Rutte tot dan toe steeds had volgehouden, Rutte deed dat overigens vooral uit persoonlijke gekwetstheid: hij heeft Wilders nooit vergeven dat die halverwege Rutte 1 zijn steun aan bezuinigingsbeleid introk en dat kabinet ten val hielp brengen. Rutte zag Wilders niet zozeer als racist – om een racist te zien kon hij gewoon in de spiegel kijken – maar als onbetrouwbaar en dus ongeschikt als coalitiepartner voor consistent neoliberaal beleid. Yezilgöz hief de VVD-blokkade tegen de PVV op. Daarmee verviel voor potentiële PVV-stemmers die hun stem in regeringsdeelname vertaald willen zien, een argument om de PVV terzijde te laten. PVV-regeringsdeelname leek serieus mogelijk. Flink wat mensen die eerder VVD stemden, verhuisden naar de PVV. Het is dus de VVD die de PVV groter heeft helpen maken, door Wilders niet langer uit te sluiten en door de favoriete thema’s van de PVV centraal in de verkiezingsstrijd neer te zetten. Het heeft elementen van gigantische miscalculatie, want ongetwijfeld heeft Yezilgöz gedacht dat vooral de VVD, niet zozeer de PVV, over de ruggen van migranten en vluchtelingen zou scoren. In dat geval was Wilders op weg vicepremier te worden in een kabinet-Wilders. Nu wordt het andersom – als we het komende extreem-rechtse kabinet niet al preventief of tijdens de vorming ervan weten te torpederen. Op dat laatste komt het nu aan.
Aan de slag en zorg voor elkaar
Hoe torpederen we het komende fascistenkabinet voor het er zelfs maar zit? Hoe noodzakelijk dat torpederen is, heb ik uiteengezet in mijn artikel van gisteren: ‘Een komend fascistenkabinet? Allemaal in verzet!’ Dat sloot ik af met wat praktische suggesties. Intussen is de tijd om een begin met het verzet te maken dus aangebroken. Ja, we dienen komende tijd aandacht te besteden aan bezinning en heroriëntatie. Maar we kunnen niet wachten tot we aan onze tekentafel oplossingen en antwoorden hebben bedacht. Een essentieel deel van het antwoord ligt op straat! Protesten tegen een komend Wilders-kabinet komen inmiddels op gang: in Utrecht, Amsterdam en Tilburg worden al acties op touw gezet. Laten we die protesten zo groot mogelijk maken, laten we daar onze woede uiten en elkaar vinden om ons voor te bereiden en te organiseren voor het verzet dat we nodig hebben. Laten we bij dit alles voor elkaar zorgen, voor elkaar opkomen en elkaar bescherming bieden tegen de agressieve rechtse golf die nu over het land spoelt. Alleen samen slaan we die golf terug.
Peter Storm