EVEN VOORAFGAAND AAN ARTIKEL Opmerking Astrid Essed:
Artikel waar ik achter kan staan, qua doelstellingen actieVooral bewonder ik de moed van de actievoerders, die de guts hebben,in te gaan tegen de pro NAVO hysterie in verband met de
brute Russische inval in de Oekraine [tenslotte is de NAVO qua doelstellingen en wijze van oorlogvoering geen haar beter dan de inderdaad villain/oorlogsmisdadiger/dictator Poetin] en te blijven protesteren tegen alles wat aanhitst tegen oorlogszucht en oorlogvoering Wel beschouw ik de geweldsactie van de in het artikel genoemdechauffeur NIET als een terreurdaadDaar is naar mijn mening meer voor nodig En zonder enige vergelijking verder:
Zie in dit artikel, wat ik zie als een terreurdaad
Vandaag, 8 april, hebben een elftal actievoerders(*) een dikke vier uur lang de poort geblokkeerd van de Vliegbasis Leeuwarden, een militaire luchtmachtbasis.(1) De timing was gepast en wrang. het verloop was deels schokkend. En de NOS deed waar ze goed in is. De NOS deed er het zwijgen toe.
Gepast: het was de laatste dag van een twee weken durende militaire oefening. Zo’n oefening is oorlogsvoorbereiding. Zo’n oefening is lawaai. En zo’n oefening is vervuiling, klimaatbederf. Weg ermee, en om dat te onderstrepen: blokkeren die handel. Wrang: het is oorlog, we zijn allemaal vreselijk boos op Poetin en zijn koloniale – gelukkig niet erg succesvolle – veroveringsoorlog in Oekraïne. Voor veel mensen vertaalt die boosheid zich in vrijwel kritiekloze steun aan de NAVO, aan militaire support richting Oekraïne en dergelijke. Psychologisch begrijpelijk, die houding, onder de druk van media, beeldvorming en propaganda. Principieel en politiek verkeerd, maar wel een feit om rekening mee te houden. Op zo’n moment is het blokkeren van een militaire basis van een NAVO-staat een gevoelig iets.
Mede daarom heb ik voor deze blokkadeactie een enorme waardering. Ze zijn niet geweken voor een dreigende vijandige publieke opinie. Ze trotseerden de hoon en de intimidatie. Ze staken hun nek uit en deden wat ze nodig vonden: een statement maken, en daadwerkelijk de poort urenlang blokkeren, waarbij ze zich met lock-ons vastgeketend hadden aan elkaar. Dat is geen gemakkelijk potje zitten voor de poort: je bewegingsvrijheid is ernstig beperkt, je zit op de koude grond, daadwerkelijk de boel te versperren met elkaar. Petje af voor de volharding en het incasseringsvermogen van deze dappere mensen!
En ze liepen ook nog andere risico’s! Dit had in arrestaties kunnen uitmonden, als de politie er genoeg van had gekregen. Actievoerders kozen er zelf voor om er na vier uur een punt achter te zetten.(2) Ze hadden flinke media-aandacht gehad, in die zin was het doel bereikt. Geen arrestaties dus, geen pijnlijke politieprocedures om mensen uit de lock-ons te krijgen, geen rechtstreeks politiegeweld. Het is weer eens wat anders.
Maar er was nog ander gevaar. Een automobilist reed, over het trottoir en grasperk bij de blokkade, op demonstranten.(3) Die stonden voor de auto maar werden door die wagen teruggeduwd. En levensgevaarlijke situatie! Als een actievoerder zou zijn uitgegleden, zou de automobilist die persoon zware verwondingen hebben toegebracht met diens rijdende gevaarte. Doodeng om te zien, erg riskant om mee te maken. Dit was een terreurdaad tegen actievoerders. Dat de daad zonder slachtoffers bleef, doet daar niets aan af.
Intussen was er politie en marechaussee. Op beeldmateriaal is glashelder te zien hoe een agent van de Koninklijke Marechaussee toekeek en niets deed. Over de stoep rijden: sowieso een verkeersovertreding volgens hun eigen regeltjesboek; op mensen in rijden, op zijn minst het risico nemen dat iemand zwaar gewond raakt: duidelijk een misdrijf volgens alweer hun eigen wetten. De staatsdienaren, criminaliteitsbestrijders en ordehandhavers deden niets om dit te voorkomen, en ook niets om de overduidelijke dader – ‘verdachte’ is echt een verhullend eufemisme hier – tegen te houden of aan te houden.
Politie en marechaussee gaven dus, door niet in te grijpen, de automobilist groen licht bij het plegen van zijn terreurdaad. Dat maakt politie en marechaussee zelf medeplichtig aan die terreurdaad. De automobilist mocht doen wat de politie zelf niet actief deed: de blokkade aanvallen, geweld plegen tegen demonstranten. Er was dus wel degelijk politiegeweld vandaag. het was alleen uitbesteed, tijdelijk geprivatiseerd.
De vraag is dan ook niet zozeer waarom de politie niets deed tegen die automobilist: soort steunt immers soort, gezag en automobilist stonden onmiskenbaar aan de zelfde verkeerde kant. De vraag is eerder: wat gaan wij doen tegen de politie en de marechaussee? Tegen zo’n automobilist zijn een volgende keer kraaienpoten een goed idee, zoals ik al heb zien opperen. En ik zie ook niet waarom de voorruit van zo’n auto respect verdient. Maar wat doen we tegen die medeplichtige marechaussee en politie?
En nog iets. Ik heb aardig wat gezien in regionale media. Waar verslaglegging van plaatselijk nieuws hun werk is, daar hebben zij hun werk gedaan. Maar waar was de NOS? Misschien dat ze het kort vermeld hebben ergens. Maar het staat niet prominent, of zelfs maar vindbaar, op de NOS-website. Nu.nl idem, RTL Nieuws idem.
Het is ondenkbaar dat deze drie media niet in de loop van de dag op de hoogte zijn geraakt van het hierboven beschreven voorval. Dat ze het niet genoemd hebben, betekent dat ze het hebben verzwegen. Wie zwijgt stemt toe. Zo helpt onder meer de NOS mee om terreur tegen actievoerders te normaliseren. Wellicht dat we daar een volgende keer rekening mee kunnen houden, als we doelwitten voor een actie uitkiezen.
Noten
(*) Noot, aangebracht vlak na plaatsing: Hier stond heel even “vijftien”, maar dat klopt bij nader inzien niet.
People fleeing the war in Ukraine walk towards a train which will take them to Berlin from Karkow, Poland, on March 15. Of the roughly 3 million refugees forced to leave Ukraine, more than half have crossed into neighbouring Poland. Photo: TNS
ECHTE OF VERMEENDE BETROKKENHEID BIJ DISCRIMINATIETEGEN NIET ETNISCHE OEKRAIENSE VLUCHTELINGEN?/BRIEFAAN DE REGENBOOG GROEP
AAN
Het Bestuur van de Regenboog Groep Onderwerp:
Echte, vermeende betrokkenheid bij discriminatie tegen”niet etnische” Oekraiense vluchtelingen
Geacht Bestuur, Voordat ik met de Deur in huis val, eerst dit:Grote waardering voor het feit, dat u zich inzet voor de opvang vanOekraiense vluchtelingen, die zijn gevlucht voor de door de Russischeagressor ontketende oorlog. [1]
Nu graag uw aandacht voor het volgende:Zoals u aan uw correspondentie hebt kunnen zien, heb ik u cc opde hoogte gesteld van mijn aan de eigenaar van het riviercruiseschip Amavenita gestuurde mail in verband met zijn weigering tot de opvang van ”niet-etnischeOekraieners”, waarop de Gemeente Amsterdam terecht de samenwerkingmet hem heeft verbroken. [2]Zie onder noot 3 nogmaals mijn mail aan de eigenaar van de Amavenita.
Niet zo fraai allemaal en terecht [al zeg ik het zelf], dat ik die eigenaar daaropheb aangesproken.
Zeer raak en terecht ook, dat de Amsterdamse burgemeester mevrouwHalsema over deze affaire opmerkte in een schriftelijke reactie:’
‘“Dit is onacceptabel en in strijd met artikel 1 van de grondwet. Etniciteit of geslacht bepaalt niet of je wordt opgevangen en beschermd. Maar de vluchtmotieven, de vrees voor vervolging, oorlog en geweld.” [4]Zo hoort een burgemeester zich ook op te stellen!
REACTIE REGENBOOG GROEP Nu zult u zeggen:”Wat heeft dat met ons te maken en waarom schrijft Astrid Essed ONS dan aan?
Daarvoor is een simpele verklaring en wel in de berichtgeving van Het Parool,waarin uw organisatie genoemd wordt
Ik citeer hier Het Parool
:”Het is niet de enige boot op het Java-eiland waar vluchtelingen verbleven; in totaal werden 300 mensen op twee riviercruiseschepen ondergebracht. Sommige Oekraïners verhuizen van de ene naar de andere boot, want met de andere eigenaar gaat de samenwerking door. Ook in een leegstaand schoolgebouw op het Java-eiland kunnen sinds deze week 150 mensen terecht.
Rust bieden
De opvang wordt op deze locaties verzorgd door de Regenboog groep. Een woordvoerder laat weten dat de situatie niet ideaal is: “We willen mensen juist rust bieden, en nu moeten ze plotseling vertrekken. Maar het is de enige manier waarop we de opvang kunnen voortzetten zoals we dat willen.”
EINDE CITAAT HET PAROOL [5]
Geacht Bestuur, nu zijn er verschillende mogelijkheden
Of Het Parool heeft uw organisatie verkeerd geciteerd.
Of Het Parool heeft uw organisatie niet volledig geciteerd,
waardoor uw uitspraak uit de context is gehaald.
OF…..Het Parool heeft u wel degelijk juist geciteerd.
Persoonlijk kies ik vooralsnog voor het
laatste, want als het citaat uit Het Parool NIET klopte,
ga ik ervan uit, dat u bij de krant had aangedrongen
op een rectificatie, juist omdat het zo’n beladen kwestie
bedraagt en uw organisatie hiermee in een kwaad
daglicht zou komen te staan.
Want als ik het zo lees [en ik citeer weer]
”“We willen mensen juist rust bieden, en nu moeten ze plotseling vertrekken. Maar het is de enige manier waarop we de opvang kunnen voortzetten zoals we dat willen.”
Dan trek ik hieruit de conclusie, dat de opvang, zoals u
zich die voorstelt, er net als de gedachte van de eigenaar
van de Amavenita op gebaseerd is, dat u slechts
vrouwen, kinderen en ”etnische Oekraieners” wenst
op te vangen.
Als dat zo is, dan spreek ik daar schande van.
Dan zijn uw drijfveren kwaadaardig en racistisch en
geheel in strijd met de geest waarin vluchtelingen
dienen te worden opgevangen!
Dan hoort u zich te schamen.
Trouwens, het viel mij in Het Parool bericht ook
op, dat uw organisatie, in tegenstelling tot de Gemeente
Amsterdam en Amsterdam’s burgemeester, de handelingen
van die eigenaar [althans niet in het bericht en ook
niet op uw website] heeft veroordeeld, wat mij
stijft in mijn mening, dat dit kennelijk ook uw
standpunt is?
U, die zich zegt in te zetten voor kwetsbare mensen? [6]
Zijn die ”niet etnische” Oekraieners dan niet kwetsbaar?
Wat is, in de humanitaire zin, het verschil tussen ”etnische”
en ”niet-etnische” Oekraieners?
Ook heb ik gelezen, dat uw organisatie vanuit de christelijke
hoek is opgericht [7]
Er even vanuit gaande, dat u de christelijke idealen
nog steeds aanhangt, hoe rijmt zich dat met de uitsluiting
van een deel van uw medemensen.
Moet ik u soms Mattheus 25: 42-45 opnieuw in
herinnering brengen? “ Lees maar eens goed onder noot 8!
EPILOOG
Het heeft er dus alle schijn van, dat u het wereldbeeld
van de discriminerende eigenaar van de Amavenita deelt
en de ene vluchteling [de ”etnische” Oekraiener] kennelijk
meer telt dan de andere, de niet-etnische Oekraiener
Daar spreek ik, nogmaals, schande van en ik zal
dat zeker niet voor mij houden.
Maar ik geef u een kans, omdat het niet geheel
duidelijk is, of het in Het Parool genoemde citaat ook
werkelijk uw zienswijze vertolkt.
Wanneer u er dus NIET zo over denkt en Het Parool
een en ander onduidelijk of onberaden heeft opgeschreven,
mag u mij dat laten weten.
Dan trek ik mijn beschuldiging in.
Mocht ik echter niets van u horen [ik geef u een week
om te reageren], dan ga ik ervan uit, dat de informatie uit
Het Parool klopt en dan zal ik u voortaan als discriminerende en inhumane organisatie
beschouwen, hoeveel projecten u ook voor daklozen en/of
anderen opzet.
Aan u dus de keuze, hoe u bekend wenst te staan.
Trouwens, ik heb NOG een voorwaarde:
Mocht u mij berichten, dat u niet achter het wereldbeeld/
gedrag van de eigenaar staat en dat Het Parool u onduidelijk
of onjuist heeft geciteerd, dan verwacht en eis ik, dat u niet
alleen Het Parool hierover aanschrijft, maar ook op uw website openlijk afstand neemt van het racisme van
Reacties uitgeschakeld voor Echte of vermeende betrokkenheid bij discriminatie tegen niet etnische Oekraiense vluchtelingen?/Brief aan de Regenboog Groep
People fleeing the war in Ukraine walk towards a train which will take them to Berlin from Karkow, Poland, on March 15. Of the roughly 3 million refugees forced to leave Ukraine, more than half have crossed into neighbouring Poland. Photo: TNS
DIT is de Brief, die ik schreef aan de bewuste eigenaar van riviercruiseschip Amavenita
AAN
De Eigenaar van het riviercruiseschip Amavenita Onderwerp: Uw selectie van de Oekraiense vluchtelingennaar geslacht en etniciteit
Geachte heer,
Hopelijk ben ik niet de eerste en enige, die u aanschrijft, maar alsdat WEL zo is, dan is het des te harder nodig.En het bevreemdt mij enigszins, want je zou toch denken, dat dergelijke openlijke vormen van discriminatie, zoals hier door u vertoond, thuishoren in andere tijden der geschiedenis, zoals in de 19e Eeuw of recenter:
In de eerste helft van de twintigste Eeuw.
Toen kon je nog veel gooien op achterlijkheid en onwetendheid [welke aandacht werd er immers in het Nederlandse onderwijs in die tijden besteed aan niet Europese volkeren, behalve vanuit koloniaal kosten-baten perspectief?],
In deze, eenentwintigste Eeuw echter, met alle beschikbare kennis en toegang tot kennis, is het geen achterlijkheid meer, maar pure en bewuste kwaadaardigheid. Weet u niet, waarover ik praat?
Ik denk van wel, maar zal het even voor u verduidelijken:Uit berichtgeving uit Het Parool, AT5 en andere nieuwsbronnen [1] blijkt,’dat u op uw cruiseschip 80 Oekraiense vluchtelingen opving, die recentelijkop straat gezet zijn, zo bericht AT5. [2]
Of u ze er persoonlijk uitgezet hebt, of dat dat is gekomen door de opzegging van de samenwerking door de Gemeente Amsterdam, is mij nietgeheel duidelijk, maar dat doet er feitelijk niet toe.
Wat er WEL toe doet, is dat u bij de opvang van Oekraiense vluchtelingenals eis hebt gesteld ”alleen vrouwen, kinderen en ”etnische Oekraieners” Nu is het wat die vrouwen en kinderen geen probleem, aangezien vrijwel alleen vrouwen en kinderen tot de vluchtelimgen behoren-zoals u weet verbiedt de Oekraiense president Zelensky mannen het land te verlaten,vanwege de terechte noodzaak, tegen de Russische agressor te vechten] [3]
Het probleem schuilt em in die ”etnische Oekraieners” waarmee u in feitezegt, alle niet-etnische Oekraieners, veelal Afrikaanse en Aziatische studenten [4] zijn niet welkom op mijn boot. Puur discriminatie op afkomst/etniciteit dus.
Dat u zich niet schaamt, dat openlijk toe te geven in een land met een van de belangrijkste richtlijnen, artikel 1 van de Grondwet, het anti-discriminatiebeginsel. [5]
Terecht heeft dan ook de Gemeente Amsterdam per direct de samenwerking met u opgezegd en terecht verwijst burgemeester Halsema naar het door mij genoemde artikel 1, Nederlandse Grondwet. [6]Bent u zich trouwens bewust van het feit, dat discriminatie in Nederland strafbaar is.
Ja of nee?
Lees er maar artikel 137, Wetboek van Strafrecht op na! ‘[7]
Bent u zich ervan bewust, wat uitsluiting en racisme in extremishistorisch teweeggebracht heeft?
Lees er de informatie over WO II maar op na.En waar het in extremis toe kan leiden?
Weleens gehoord van het recentelijk in Amsterdam onthulde Namenmonument?[8] Daartoe leidt het vunzige gedachtegoed, dat u denkt straffeloos te kunnen spuien.
EPILOOG
Nu denk ik geen moment, u te kunnen overtuigen van het gevaarlijke, het kwaadaardige van uw ”gedachtegoed” of dat de Stenen op het Namenmonument u kunnen overtuigen.
Maar dit wil ik u WEL meegeven:
Stel nu eens [want ja, je weet nooit hoe Poetin nog kan doorpakken….]dat U moet vluchten en alleen maar naar een Afrikaans land kunt endat daar aangekomen, alleen Afrikanen worden opgevangen en uhet nakijken hebt, omdat u niet Afrikaans bent?
Is dat eerlijk?
Is dat rechtvaardig?
Denk daar maar eens over na! Vriendelijk bedankt voor het lezen van deze Brief Vriendelijke groeten Astrid EssedAmsterdam VOOR UW GEMAK DE NOTEN IN LINKS NOOT 1
Met enige aarzeling reageer ik toch maar op ‘No-fly 2. Rob Lubbersen reageert op Peter Storm’.(1) Aarzeling, want zoiets leidt na de eerste paar discussiebijdragen maar al te vaak tot geharrewar, jij-bakken en welles-nietes. Maar ik kan het toch niet laten, deels vanwege het belang van de discussie, deels ook omdat Lubbersen voor een deel reageert op zaken die ik niet zeg en niet bedoel. Een beetje opheldering kan dus wellicht geen kwaad.
Het eerste punt dat ik nog eens wil maken: we zijn het eens dat Rusland, preciezer gezegd de Russische heersers en hun militaire uitvoerders, deze misdaad plegen. We zijn het eens dat die misdaad ongerechtvaardigd is. We zijn het eens dat Rusland die soldaten waarvan Lubbersen zegt ‘ze horen daar niet! Wegwezen!’ nooit had mogen sturen en zo snel mogelijk weg moet halen. We zijn het trouwens hoogstwaarschijnlijk ook eens dat mensen in Oekraïne het volste recht hebben zich daartegen te verweren met alle middelen die zijn nodig vinden, en met alle wapens die ze kunnen maken, krijgen, kopen en stelen. Lubbersen gebruikt een boel woorden om zijn verontwaardiging er nog eens in te hameren. Maar die verontwaardiging hebben we allang gemeen.
Rusland voert een agressie- en veroveringsoorlog die door helemaal niets wordt gerechtvaardigd, en daar heb ik bij herhaling op gehamerd. In het stuk waar Lubbersen op reageert schreef ik dan ook: ‘Lubbersen heeft intussen wel degelijk gelijk in zijn volledige en felle afwijzing van Poetins agressie-oorlog.’ Dat ik de NAVO-rol kritisch en afwijzend belicht, betekent dan ook geenszins dat ik de NAVO als hoofdverantwoordelijke van de oorlog houdt, laat staan als schuldige. ‘Poetin daagt de volle verantwoordelijkheid voor zijn agressie, Lubbersens verontwaardiging is terecht!’ Ik voeg er aan toe: ‘Maar dat ontheft de NAVO niet van haar verantwoordelijkheid’ – een verantwoordelijkheid die ligt in het verschaffen van een context waarin zijn agressie oorlog ietsje makkelijker kon legitimeren als wat het dus niet is: een soort van legitieme zelfverdediging. De NAVO in deze zin mee verantwoordelijk houden voor de oorlog is echt iets anders dan de NAVO als schuldige aanwijzen. Dat laatste doe ik niet, en ik kom niet eens in de buurt.
Als Lubbersen in zijn reactie op mijn reactie dan ook de linkse Oekraïense linkse historicus Taras Bilous opvoert en citeert: ‘Als mensen de NAVO de schuld blijven geven van de Russische invasie, laten ze alleen maar zien dat ze de veranderde s situatie niet hebben begrepen’, dan kan ik Lubbersen wellicht geruststellen. Tot die ‘linkse mensen’ behoor ik niet, want nergens geef ik de NAVO dus van die invasie de schuld. Wat in Oekraïne gebeurt is het Russische imperialisme dat haar macht weer probeert uit te breiden. Hoe boos Lubbersen klaarblijkelijk ook is, hij hoeft verder niet te doen alsof ons meningsverschil daar ligt.
Waar ons meningsverschil ligt, is in het nut van een NAVO-ingrijpen. Daarover eerst dit. Het is verkeerd om de huidige NAVO politiek te omschrijven met: ‘en nu? Nu kijkt de NAVO toe hoe een compleet volk op de vlucht wordt gejaagd’, en zo verder. De NAVO kijkt helemaal niet toe. NAVO-staten leveren wapens, vaak van een buitengewoon effectief soort. NAVO-staten kiezen er voor om Oekraïne voldoende wapens te leveren om niet te worden verslagen, maar niet veel meer dan dat. NAVO-landen doen dat in communicatie met elkaar, en als ‘de NAVO’ het heel anders zou willen, dan zou het niet gebeuren.
Anders gezegd; de NAVO grijpt allang in, actief en militair, zij het indirect. De NAVO zorgt er voor dat Oekraïne de oorlog niet helemaal kan verliezen. Het doel van dat ingrijpen is dus niet het helpen van de burgerbevolking. Doel van dat ingrijpen is Rusland de overwinning te ontzeggen. Dat komt neer op het eindeloos gaande houden van de oorlog, om Rusland leeg te bloeden ongeveer zoals de Sovjet-Unie eerder in Afghanistan is leeggebloed, met op de achtergrond een CIA die bereid was door te vechten tot de laatste Afghaan. Degenen die dit hebben bedacht en besloten, weten waar ze mee bezig zijn. Dit is dus de huidige NAVO: een bende leiders die Oekraïne gebruiken als slagveld om Rusland mee te bestrijden, en Oekraïners als kanonnenvoer in die strijd.
Dat Oekraïners intussen elk wapen dat uit NAVO-landen verwelkomen en roepen om meer, dat vind ik logisch. Nogmaals, mensen in Oekraïne hebben het volste recht om zich met alles wat ze verkrijgen kunnen zich met hand en tand tegen de Russische aanvallers te verweren. Maar aan de NAVO-politiek verandert dat niets. En van die NAVO hoopt Lubbersen iets humaans te verkrijgen? Hoe slecht Rusland ook bezig is, dat maakt de NAVO nog steeds niet tot iets goeds.
Ik kan me dus heel goed voorstellen dat mensen in Oekraïne, in hun wanhoop, toch deze verachtelijke NAVO te hulp roepen. Ik ga de dappere en scherpzinnige Taras Bilous niet de les lezen op dit punt. Maar ik zie niet in waarom mensen in een land als Nederland dit soort oproepen ook nog eens zouden gaan ondersteunen, herhalen en versterken. Dat Rusland in Oekraïne de vijand is, maakt nog helemaal niet dat die cynische, Oekraïners misbruikende NAVO nu opeens als potentiële bondgenoot in de strijd voor humaniteit kan worden opgevoerd.(*) De NAVO is voor het helpen van mensen niet ingericht en niet opgericht, en daar heb ik geen door Lubbersen aan mij toegedichte ‘anti-Navo-reflex’ voor nodig. Een beetje analyse volstaat. Lubbersen kan wel willen dat de NAVO mensen te hulp schiet, maar de NAVO is voor zoiets totaal niet ontvankelijk. De NAVO is geen instrument voor wat Lubbersen of ik wel allemaal kan willen of bedenken. We hebben dat ding nu eenmaal niet aan een touwtje.
Ten slotte: Lubbersen stelt mijn pleidooi en dat van hemzelf op een lijn waar het onze relatieve machteloosheid betreft. Lubbersen wijst op mijn ‘hoop op niet-militaire maatregelen’. Welnu, ik pleit nergens voor ‘maatregelen’, ik ben geen adviseur van de Nederlandse regering. Ik vraag dus ook niet om niet-militaire maatregelen, ik pleit tegen militaire maatregelen, hetgeen iets anders is. En hij zegt dat ik ook wel kan weten dat die geen ‘soelaas biedt’ voor wie of wat dan ook. Inderdaad, ik heb geen recept in de aanbieding dat snel en gegarandeerd werkt. Maar dat is nog geen reden om mee te gaan met recepten voor vergif. Soms is het niet mogelijk om op korte termijn te keren. Maar dat is nog geen reden om er een ander kwaad bovenop te doen. First, do no harm. Ik kan geen soelaas bieden, en ik pretendeer dat ook niet. Maar dat is nog geen reden om mijn mond te houden over levensgevaarlijke voorstellen richting verdere escalatie en oorlogsuitbreiding.
Lubbersens ‘voorstel om een no-fly zone boven de Oekraïne in te stellen’ kan wel degelijk op ‘erg veel bijval’ rekenen, ook al suggereert hij zelf van niet. De bijval komt kennelijk zelfs van die luchtmachtgeneraal en oorlogsprofessor Odinga die hij citeert. Het zou me weinig moeite kosten om pleidooien voor no-fly zone te citeren van mensen op machtsposities, met aanzienlijk meer invloed dat Lubbersen en dan ik. Wat Lubbersen doet is dus geen kansloos gevecht tegen de bierkaai, maar het ondersteunen van een trend die in hoge VS- en Britse kringen allang is ingezet: richting verder ingrijpen in de oorlog van Westerse zijde. Dat zegt nog niets over de zin of onzin van de no-fly zone. Ik zal mijn argumenten ertegen niet herhalen, want ze zijn wat mij betreft niet effectief weerlegd. Maar het beeld alsof Lubbersen met zijn pleidooi in die richting een roepende in de woestijn is, is weinig geloofwaardig. Eerder verschaft hij de NAVO wat extra cover op de linkerflank.
Toegegeven: als die no-fly zone er straks komt, dan zal het pleidooi van Lubbersen niet de doorslaggevende factor zijn geweest. Maar een heel klein beetje medeverantwoordelijkheid voor het creëren van ‘links’ draagvlak voor zo’n verkeerd en allang breed gedragen besluit-in-wording zij hem dan van ganser harte gegund.
(*) Opmerking, 25 maart 2022, 14.,14 uur: Aangepast kort na plaatsing, Wat er stond was een rommeltje.
Onderstaand stukje schreef ik voor Konfrontatie, waar het dus al staat. Het is een reactie op een artikel dat ik daar las. Nu dus ook hier.
Rob Lubbersen houdt op de website van Konfrontatie Digitaal een pleidooi voor NAVO-ingrijpen tegen Rusland.(1) In Konfrontatie! Een magazine dat wortels heeft in een linkse beweging voor wie anti-imperialisme ooit iets betekende. Volgens Lubbersen is NAVO-interventie echter een noodzakelijk en zinnig antwoord op de bloedige Russische aanval op Oekraïne. Ik ben het daar niet mee eens, om meerdere redenen. Maar eerst moet me van het hart dat Rob Lubbersen slordig omgaat met feiten. Deels is dat een kwestie van selectiviteit. Deels is het een kwestie van echte onjuistheden.
Selectief is zijn verwijt aan NAVO-landen dat ze van te voren zeiden dat ze militair niet in zouden grijpen, waarmee Poetin als het ware groen licht kreeg. Op zichzelf is die vaststelling juist. Maar wat de auteur niet vermeldt is dat met name de VS zelf bijdroeg aan de spanning door Poetins eisen – vooral ‘Oekraïne nooit in de NAVO’ – bij voorbaat onbespreekbaar te maken. Terwijl tegelijk glashelder was dat … Oekraïne nog heel lang geen NAVO-lid zou worden. Dat de Russische veiligheidselite niet blij is met een steeds grotere NAVO steeds dichter bij Moskou, vind ik trouwens niet raar. En ook als we de NAVO-uitbreiding alleen als voorwendsel en smoes voor Poetins aanval zien, dan nog had de NAVO best wat beter zijn best kunnen doen om Poetin dat voorwendsel niet op een dienblad te komen presenteren. De Westerse weigering om serieus te praten droeg bij aan de catastrofe die Poetin vervolgens ontketende. Poetin draagt de volle verantwoordelijkheid voor zijn agressie, Lubbersens verontwaardiging is terecht! Maar dat ontheft de NAVO niet van haar verantwoordelijkheid.
Wat bijvoorbeeld ook niet hielp is de wel degelijk steeds nauwere militaire samenwerking tussen Oekraïne en NAVO-landen. De Westerse wapenstroom richting Oekraïne is bepaald niet pas op 24 februari begonnen. Zo heel erg onvoorbereid was Oekraïne helemaal niet. Dat blijkt trouwens ook wel uit het verloop van de strijd. Het enige waar het Russische leger goed in is, is het verwoesten van steden en het vermoorden van mensen. Als het op daadwerkelijk vechten aankomt, is het de Oekraïense kant die effectief is. Niet de Russische.
Lubbersen ziet dat ook, hij noemt Poetin niet voor niets een prutser. Dat maakt zijn pleidooi ook wat wonderlijk, want de kans dat Poetin deze oorlog gaat winnen als de NAVO niet actief ingrijpt lijkt me eigenlijk heel erg klein. Daarvoor is de bevolking in Oekraïne veel te vastberaden en op dit punt eensgezind, de gevechtskracht van Oekraïense strijdkrachten – leger, territoriale milities en allerlei vrijwillige eenheden – veel te groot, en het Russische leger inderdaad veel te veel een zootje dat wordt aangestuurd door prutsers. Intussen gonst het in Rusland zelf van protest, soms tot in de nieuwsstudio aan toe.
Als Poetin te lang doorgaat met zijn misdadige maar ook nog eens mislukkende oorlog, verspeelt hij niet alleen elke kans op Oekraïne, maar ook nog Rusland zelf. NAVO-ingrijpen voegt daar weinig aan toe, maar vergroot wel de kans dat Russen zich juist meer achter Poetin gaan scharen. Precies niet de kant die ik op zou willen. Ik zie Poetin liever ook vandaag dan morgen ten val gebracht worden, door een boze bevolking. Het helpt niet als de NAVO die bevolking verder in de armen van dictator Poetin drijft, met militair in grijpen of met economische oorlogsvoering die dan ‘sancties’ wordt genoemd.
Dan een enkele onjuistheid. Lubbersen beklaagt zich over dat konvooi bij Kiev dat nog steeds niet is weggevaagd. Als hij de frontberichten volgt, dan had hij kunnen weten dat dit konvooi intussen is opgesplitst en als groot konvooi dus niet meer bestaat. ‘De gelegenheid om het konvooi te vernietigen is voorbijgegaan, aangezien het zich verspreid heeft en nu deel uitmaakt van de Russische inspanning om de stad in te nemen’, Kiev dus. Lubbersen zegt dat er volkenrechtelijk er niks mis zou zijn met zo’n actie’, want de ‘wettige regering vraagt er om’. Klopt dat wel? Die Oekraïense regering vraagt om een no-fly zone. Maar een verzoek om dat konvooi te vernietigen heb ik die regering niet horen doen. Misschien heb ik hier iets gemist.
Overigens is Lubbersens pleidooi om dat konvooi weg te vagen gewoon een pleidooi voor massamoord. Hij geeft zelf toe dat het de vraag is of ‘het ze lukt’ om weg te komen als de NAVO ze die gelegenheid via een ultimatum zou geven. Het lukt ze dus waarschijnlijk niet, zo’n ultimatum is dus een wassen neus, en de Russische soldaten maken dus geen enkele kans. Mij doet de optie denken aan wat Amerikaanse luchtaanvallen deden met uit Koeweit vluchtende Iraakse militairen aan het eind van de Golfoorlog in 1991. Wil Lubbersen echt een Highway of Death 2.0?
Er is waarschijnlijk een reden dat dit konvooi zo lang daar heeft rondgehangen: onwil van de Russische soldaten om oorlog te voeren tegen Oekraïners. Van die onwil zijn steeds meer tekenen, tot en met georganiseerde weigering van eenheden om naar het front te gaan.(3) Daar ligt volgens mij ook een reden voor de brute aanpak van de Russische militaire macht. Bereidheid om daadwerkelijk te vechten ontbreekt bij heel veel Russische soldaten. Meer dan van grote afstand steden in puin schieten weet Rusland nauwelijks te presteren. Die strategie is bepaald geen teken van Russische kracht. En juist die onwillige soldaten – potentiële muiters tegen Poetins moordmachine – zouden NAVO-doelwit moeten worden?
Daarmee kom ik weer op de zin en onzin van een NAVO-ingrijpen zelf. In de eerste plaats: ook Lubbersen ziet dat de NAVO en haar leden vaak genoeg kwaad hebben aangericht. Hij noemd zelf voorbeelden, van Vietnam tot en met Nicaragua en Irak. Een club die keer op keer crimineel geweld pleegt, noem ik een criminele bende. De NAVO en haar lidstaten hebben keer op keer crimineel geweld ontketend en vormen dus een criminele bende. Lubbersen vraagt dus aan criminelen en hun bende om in te grijpen tegen een andere criminele bende, de Bende van Poetin. Volgens mij komt er uit een strijd tussen criminele bendes alleen maar een grote gangster-oorlog. Geen vrijheid en al helemaal geen vrede, maar meer dood, verwoesting en verderf.
Lubbersen heeft intussen wel degelijk gelijk in zijn volledige en felle afwijzing van Poetins agressie-oorlog. Lubbersen heeft ook volledige gelijk waar hij zoekt naar een passend antwoord daarop. Maar hij zoekt bij de NAVO op de verkeerde plek: die is deel van het oorlogsprobleem, van de context die tot oorlog heeft geleid. En zelfs al zou een NAVO-ingrijpen zoals Lubbersen dat bepleit volkenrechtelijk in orde zou zijn – wat best zou kunnen – dan heb ik toch twee bezwaren. Een: sinds wanneer houden we ons als linkse activisten vast aan wat het volkenrecht ons zegt? Het volkenrecht is deel van precies die rechtsorde waarvan krakers in 1980 al zeiden dat die de onze niet was. Dat iets juridisch toegestaan is, betekent nog niet dat het een goed en juist en rechtvaardig idee is.
Twee: een no-fly zone betekent rechtstreeks actief oorlog voeren, door NAVO-staten, aan Oekraïense zijde. Het betekent Russische vliegtuigen neerhalen. Het betekent Russische raketinstallaties beschieten, ook in Rusland zelf. Denken we nu echt dat Rusland daarvoor gaat wijken? Wat gaat de NAVO doen als Russische militairen hun raketinstallaties verdedigen en daarbij dan Amerikaanse bommenwerpers neerhalen? Wat wordt de volgende stap, als Rusland haar oorlog blijft voeren, maar nu ook rechtstreeks tegen NAVO-staten en de mensen die daar wonen? Wat heb je aan een abstract juridisch recht tot interventie, als de uitkomst ervan de dood wordt, niet alleen van enkele tienduizenden Oekraïners, maar mogelijk ook van vele tientallen miljoenen mensen in een hele reeks Midden-Europese landen en mogelijk ook elders? Wat hebben die dode mensen aan het volkenrechtelijke gelijk van Rob Lubbersen?
Ik denk dat Lubbersens pleidooi tot NAVO-ingrijpen wortelt in woede en frustratie. Ik deel die gevoelens. Kwaad op Poetins agressie, gefrustreerd omdat ik er zo weinig aan kan doen. Maar dat ik er weinig aan kan doen, is toch nog geen argument om mee te gaan met ‘oplossingen’ die de ellende nog veel groter dreigen te maken?
Sylvana Simons’ partij BIJ1 vroeg in een tweet naar aanleiding van de Oekraïne-oorlog aandacht voor “mensen van kleur, de arbeidersklasse, vrouwen en de LHBTIQA+-gemeenschap” die volgens de partij altijd “de hoogste prijs” betalen. Sander Schimmelpenninck beet de partij toe dat het nu even niet om haar “cultuuroorlogje” gaat.
Nu begrijp ik de irritatie wel, er was daarvoor net een filmpje viraal gegaan met daarin, verspreid over de straten, de uiteengereten lichamen van de slachtoffers van een Russische clusterbom. Deze mensen hadden de “hoogste prijs” betaald, en de BIJ1-tweet was dus extreem ongelukkig geformuleerd.
Maar we mogen onze blik niet afwenden van het expliciete racisme waar de Oekraïners tussen het verdedigen van hun land door blijkbaar toch tijd voor vrij weten te maken. Ook al regent het bommen, kennelijk blijft de discriminatie van zwarte en bruine mensen topprioriteit. Ze worden gediscrimineerd aan beide kanten van de grens met Polen, uit bussen en treinen geweerd, geslagen en er wordt zelfs met auto’s op ze ingereden. Ze moeten in Oekraïne blijven terwijl Oekraïners het land wel uit mogen. Zoals een Nigeriaanse student tweette: “Wie moeten hun land gaan verdedigen? Wij?” In Polen worden zwarte vluchtelingen belaagd door neonazi’s.
En dat is zeer schokkend en niet af te doen als een “cultuuroorlogje”.
19e-eeuwse koloniaal
Het geldt ook niet alleen de Polen en Oekraïners. De hele wereld lijkt door de oorlog zijn innerlijke 19e-eeuwse koloniaal te hebben hervonden. Om te beginnen met Wierd Duk, die Poetins repressieve agressie jaren- en jarenlang als een leeuw heeft verdedigd, en nu naar de moslims wijst. In De Voormalige Nazikrant concentreert hij zich op Poetins islamitische moordcommando’s in Oekraïne, Tsjetsjenen. “Geen volk dat zo wordt gevreesd”, schrijft Duk, die er een avonturenroman uit de 19e eeuw van maakt.
En moet je deze Amerikaanse journalist horen: “Dit is geen Irak of Afghanistan, maar een relatief beschaafde, Europese stad waar je dit niet zou verwachten.” Ik begrijp best dat de oorlog in Oekraïne voor westerlingen, vooral Europeanen, bedreigender schijnt dan die in Syrië (eerst bombardeerde Poetin de Syriërs, maar ik zei niks, want ik ben geen Syriër…) maar hou je racistische bek over beschaving want wat Poetin de Oekraïners aandoet, doen onze regeringen het Midden-Oosten en Afrika aan, al eeuwen. Westerlingen hebben er de barbarij gebracht.
Hondsdolheid
En ik zou de Nederlandse betrokkenheid met Oekraïense vluchtelingen hartverwarmend vinden als zelfs die niet zo openlijk racistisch was. Pas onlangs nog werd een bejaarde Nederlandse vrouw veroordeeld tot een gevangenisstraf, omdat ze een Syrische vluchteling een lift had gegeven naar het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Gisteren zag ik de NS tweeten dat Oekraïense vluchtelingen gratis met de trein naar Nederland mogen. Oekraïense vluchtelingen worden niet eens als asielzoekers beschouwd, hebben geen visum nodig en mogen gaan en staan waar ze willen.Vandaag werd het nog gekker: niet alleen de Oekraïners worden van harte uitgenodigd, maar ook hun katten, papegaaien, hamsters en honden, ‘ondanks het hoge risico op hondsdolheid’, schrijft het AD.
Syriërs mogen dood, laat de Oekraïense honden tot ons komen. Je zou dit on-Nederlandse barmhartigheid kunnen noemen, ik zie het als het werk van een hondsdolle racist, ergens op een ministerie, die zijn racistische punt probeert te drukken. Provincialen, die afgelopen zomer nog voor een asielzoekerscentrum stonden te blèren dat alle zwarten naar Auschwitz moesten, hebben nu ontvangstcomité’s voor Oekraïense vluchtelingen want, zoals een dorpeling het verwoordt: “wij vangen graag vluchtelingen op uit onze eigen regio, met onze eigen normen en waarden en onze eigen godsdienstige basis.”
Goed dat er in Nederland tenminste één partij is die hier aandacht voor vraagt
EINDE ARTIKEL PETER BREEDVELD
Reacties uitgeschakeld voor Artikel Frontaal Naakt/[Peter Breedveld]/Cultuuroorlogje
Onderstaand artikel is al te lezen en bekijken op Doorbraak, waar je ook nog een boel foto’s en videobeelden in het stuk aantreft.En waar je hieronder de noten met nummers zijn aangegeven en onder het artikel te lezen zijn, daar zijn bij Doorbraak de noten als hyperlink in de tekst verwerkt. behalve de laatste, die staat ook daar helemaal onderaan.
Oorlog in en om Oekraïne: een drieluik
Het is oorlog in Oekraïne. Rusland is die begonnen met een militaire aanval. De Westerse mogendheden in NAVO- en EU-verband, en afzonderlijk – droegen aan de spanning bij en hebben zich tegen Rusland in de strijd gemengd, met propaganda, sancties en een snel groeiende rij wapenleveranties aan Oekraïne. Daarmee dreigt wat wel degelijk ook een vrijheidsstrijd is, steeds eenduidiger een ordinaire maar tegelijk levensgevaarlijk escalerende oorlog tussen twee imperialistische machten te worden. Dat is het al, maar die vrijheidsstrijd is er ook nog steeds! In die strijd sta ik graag aan de onderkant, die van tegen Russische agressie terugvechtende mensen in Kiev, Charkov en ook van de tegen Poetin en zijn oorlog protesterende mensen in Moskou, St. Petersburg en Minsk. In de strijd tussen Oost en West past echter slechts het vastbesloten afwijzen van beide partijen. Ter toelichting: een kritische anatomie van de Oekraïense strijd en haar context, als longread in drie hoofstukken.
1 Twee oorlogen, twee imperialistische projecten
Rusland heeft een agressie-oorlog ontketend tegen Oekraïne. Het overduidelijke doel is: daar een regering neerzetten die doet wat Poetin wil en die minstens belooft om nooit NAVO-lid te worden. Maar uit de toespraken van Poetin blijkt een diepergaand doel: hij ontkent feitelijk dat Oekraïne als zelfstandig land bestaansrecht heeft, het is wat hem betreft een deel van het grote Rusland dat weer ingelijfd moet worden bij het onder Poetins harde hand herlevende Russische rijk. Hiermee reageert hij op het verval dat dit Russische rijk onderging via het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991. Dat verval wil hij terugdraaien, en de oorlog in Oekraïne dienen we in dit licht te zien. Een imperialistische aanvalsoorlog? Jazeker. Wel degelijk. Eentje waarin Rusland maar beter een smadelijke nederlaag kan leiden, als het even kan met de ondergang van Poetins regering erbij.
Gaat daarmee het Westen, de NAVO vooral, vrijuit? Geenszins! Die NAVO, en de VS aan het hoofd ervan, draagt bij aan de spanning en heeft het Poetin nodeloos makkelijk gemaakt om zijn bedoelingen te verhullen in een defensief jasje. In Oekraïne botst niet alleen het Russische imperialisme op een vrijheidsstreven van de Oekraïense bevolking, waar de Oekraïense staat nationalistisch uitdrukking aan geeft maar die met Oekraïens staatsbelang en nationalisme bepaald niet samenvalt. Die staat gebruikt het vrijheidsstreven, door er via nationalisme zichzelf mee te versterken – ten koste van elke bevrijding die verder gat dan het verdedigen van een lijn om de kaart. Nee, wie zich tegen de Russische aanval keert hoeft zich helemaal niet voor de Oekraïense staat en haar nationalistische ambities uit te spreken. Beter van niet!
In en om Oekraïne botst het Russische imperialisme tegelijk op het Westerse imperialisme, dat in NAVO-uitbreiding haar uitdrukking vond en vindt. Maar het is zaak om het ene imperiale project niet te hanteren als excuus voor het andere. Noch ook andersom. Het betreft hier twee projecten die botsen, een botsing die momenteel gewapenderhand uitgevochten worden in Kiev, Charkov en andere plaatsen die onder Russisch vuur liggen en in toenemende mate met Westerse wapens verdedigd worden.
De strijd in Oekraïne omvat dus feitelijk twee oorlogen tegelijk: een soort vrijheidsstrijd tegen Russische overheersing enerzijds, een botsing tussen twee imperialistische kampen anderzijds. In het eerste conflict kies ik voor de onderkant, de mensen in Oekraïne die zich tegen de Russische inval verweren met alles wat ze kunnen vinden. In dat tweede conflict zeg ik: dat ze allebei mogen verliezen en verdwijnen, bij voorkeur snel.
Hoe zit dat met die twee imperialistische projecten die botsen? Het Russische project heb ik aangestipt. Het gaat hier herstel van het Russische rijk, met Oekraïne weer binnen Rusland, andere Oost-Europese landen weer in de Russische invloedssfeer, met minstens pro-Russische regeringen in het zadel, en flink wat minder democratie en vrijheid want dat brengt mensen maar op subversieve ideeën die kunnen overwaaien naar Rusland zelf. Aan dat project is niets progressiefs. Het verdient een smadelijke nederlaag, en aan die nederlaag dragen dappere mensen in Oekraïne momenteel met gevaar voor eigen leven bij. Die mensen verdienen onze steun en solidariteit. Maar die mensen verdienen het niet om als boksbeugel door het Westen te worden misbruikt, zoals momenteel in toenemende mate gebeurt.
Het Westerse imperialistische project houdt uitbreiding van de invloedssfeer in van VS, NAVO en ook EU. Het idee was en is om van het verval van het Russische rijk gebruik te maken om in Midden- en Oost-Europa een neoliberale orde te vestigen. De regio moet een zone worden waar Westerse bedrijven vrij kunnen investeren, waarin regeringen dat via neoliberaal beleid faciliteren, en waarin die regeringen een pro-Westerse buitenlandse politiek voeren. Bij dit project hoort liberale democratie: in zo’n bestel kunnen bedrijven makkelijk lobbyen bij regeringen.
Een scheut democratie blijkt ook prima te combineren met neoliberaal beleid, dat er dan uitziet als onderdeel van de ‘vrijheid die mensen willen. Zo’n (neo-)liberaal democratisch bestel kan tevens propagandistisch benut worden in een herleving van ‘Het Vrije Westen’ tegenover het onvrije Rusland. Zo’n liberaal democratisch bestel drukt daarmee tegelijk Westerse superioriteit uit. Om de hele regio W waar het NAVO-imperiale project gestalte krijgt hoort dan een hek, want deelname aan de voordelen die het hele project biedt, dient een privilege te blijven. Het buitensluiten van vluchtelingen aan de Poolse grens, het filteren van Oekraïense vluchtelingen die wel en Nigeriaanse vluchtelingen die niet, Oekraïne uit mogen… het hoor net zo bij dat project als de mensenrechten voor wie het voorrecht heeft er te mogen wonen.
Dat mensen in dit type neoliberaal bestuurde staten vaak meer vrijheid hebben – ook om te demonstreren en te staken – dan in bijvoorbeeld Rusland, klopt. Maar die vrijheid is nergens het doel van dit beleid. Het is hooguit iets dat beleidsmakers als overheadkosten bereid zijn te tolereren binnen bepaalde grenzen. De vrijheid is ook niet de verdienste van het neoliberale model en de bijbehorende regeringen, maar van de mensen die, met gevaar voor eigen leven, voor vrijheid hebben gevochten tegen de vorige set van machthebbers in de Communistische eenpartijstaten uit de tijd toen de regio nog onder Russisch overwicht viel. Hun neoliberale opvolgers hebben die strijd voor eigen machtspolitiek benut, maar de drang tot vrijheid kwam wel degelijk van onderop. En de vrijheid is in neoliberale context altijd begrensd en voorwaardelijk: als politieke of sociale onrust bedreigend wordt voor de macht, is er de oproerpolitie, de veiligheidsdienst en eventueel ook de censuur en andere vormen van repressie. Geen staker of demonstrant in Warschau, Boedapest of ook Kiev hoeft dankjewel te zeggen tegen de ‘eigen’ regering voor de vrijheid om tegen die regering te staken of te demonstreren.
De NAVO is dus het militaire bondgenootschap waarbinnen steeds meer Oost- en Midden-Europese landen het neoliberale beleidsmodel toepasten, op een manier waarop vooral Amerikaanse economische en militaire belangen werden behartigd. Die nieuwe NAVO-landen werden klanten van Amerikaanse wapenleveranciers, en ook gebieden waar Amerikaanse en andere NAVO-troepen oefeningen konden houden en van militaire bases werden voorzien. Het was het wegvallen van Russische oppermacht in de regio die de NAVO deze kans gaf – een kans die de NAVO onder opeenvolgende presidenten gretig – en in strijd met gewekte vredesverwachtingen – aangreep.
De NAVO-uitbreiding was echter niet de oorzaak van het wegvallen van die Russische hegemonie. Het was een reactie daarop. Het is dan ook onjuist om de NAVO als agressor en Rusland als de aangevallen partij te zien. Beide kanten streefden machtsuitbreiding na. Dat de macht van Rusland rond 1991 een dieptepunt aan het bereiken was, werd niet door de NAVO-uitbreiding veroorzaakt want die was van later datum. Dat het Russische machtsverlies deels een gevolg was van het verliezen van een eerdere wedloop met ene via NAVO achter de VS geschaard Westen– een wedloop in wapens, maar daarachter in economische kracht – is waar. Maar waar twee bedrijven concurreren, waar twee rivalen een wedloop hebben,is het onzin om een daarvan de schuld toe te schuiven. Dat geldt ook als een van de rivalen duidelijk zwakker is dan de andere.
De NAVO en haar uitbreiding vormen een imperialistisch project dat niet de vrijheid dient, maar de macht en de rijkdom van de heersers in Westerse staten tot doel heeft. Dit imperialistische project is niet de oorzaak van de Oekraïne-oorlog. Maar het heeft wel bij gedragen aan de context waarin die plaats vindt. De oorlog had een aanloop waarin rivaliteit tussen Rusland enerzijds, VS en EU anderzijds, al eerder tegenover elkaar kwamen te staan – op een groot plein in Kiev. We gaan het even hebben over de naar dat plein genoemde gebeurtenissen: de Maidan Revolutie.
2 De kleuren van Maidan
Het Westerse imperialisme speelt in de voormalige deelrepublieken van de Sovjet-Unie vaak in op onvrede in landen waar ze haar invloed wil versterken ten koste van regeringen die in de weg staan, omdat ze niet neoliberaal genoeg zijn en/of teveel Russische invloed accepteren of uitdrukken. Uitbarstingen van die onvrede worden dan beïnvloed met geldstromen en politieke propagandasteun. Het resultaat is dan wat inmiddels als Kleuren-revolutie bekend staat: massademonstraties, stakingen, confrontaties met de staatsmacht, maar met op de achtergrond een setje pro-Westerse, neoliberale politici die klaarstaan om de macht over te nemen als de zittende regering onder de druk bezwijkt.
Linkse mensen maken hieromtrent nogal eens de fout om dit soort omwentelingen enkel en alleen te zien als machtsgreep van rechts, als pro-Westerse intriges, als staatsgreep. Dat is echter een miskenning van de woede die aan de demonstraties ten grondslag ligt. Die is maar al te gegrond, en richt zich dat tegen politici die echt corrupt zijn, verkiezingen die inderdaad frauduleus zijn verlopen, en onderdrukking die ook buiten de fantasie van demonstranten wel degelijk bestaat. Allerhande liberalen en (sociaal-)democraten zien in deze kleurenrevoluties alleen maar spontaan en authentiek volksprotest, uitmondend in mooie democratisering. Ook dat is eenzijdig, maar dan andersom.
De realiteit is dat de protesten vaak authentiek zijn, een uitdrukking van echte en terechte woede. Maar de richting die de beweging ingaat, aangestuurd door neoliberale politici en wel degelijk Westers regeringsgeld en geheime diensten die hun ding doen, draait er op uit dat de ene vorm van onderdrukking en uitbuiting door een andere wordt vervangen. Het gaat dan van semi-staatskapitalisme naar neoliberaal marktkapitalisme, terwijl de politie leger en veiligheidsdienst van opdrachtgever veranderen maar nauwelijks van structuur. Achteraf kun je kleurenrevoluties dan ook zien als etappes in de uitbouw van de neoliberale invloedssfeer die door VS, EU en NAVO in Midden- en Oost-Europa, de Kaukasus en Centraal-Azië van de grond is en wordt getrokken.
Maar terwijl zo’n kleurenrevolutie gaande is, ligt de uitslag niet vast. De dominantie van pro-Westerse en neoliberale politieke stromingen is niet gegarandeerd. Waar mensen serieus uitdrukking proberen te geven aan andere belangen en verlangens, waar radicalere stromingen enige impact hebben, waar sociale tegenstellingen naar voren komen en arm-tegen-rijk deel van de thematiek uitmaakt, daar kunnen deze kleurenrevoluties meer revolutie worden. In Georgië vond in 2003 een omwenteling plaats, de Rozenrevolutie. In Kirgizië vond in 2005 ook een omwenteling plaats , de Tulpenrevolutie. Allebei kleurenrevoluties, maar in Kirgizië ging het ruig toe en had de strijd een flinke neiging om aan welke greep van bovenaf dan ook te ontsnappen. In Kirgizië ontstond ook de interessante traditie om zo’n omwenteling nu en dan te herhalen, als de nieuwe president ook weer niet beviel. Dit pleit allemaal niet voor een complete regie vanuit CIA en NAVO.
Gezien het Communistische verleden, waarin machthebbers zich van rode feestkledij voorzagen en door links als icoon werden bejubeld, is het niet verwonderlijk dat onderdrukte mensen die uitdrukking aan hun woede geven, niet meteen naar linkse ideeën kijken als ze hun woede willen verwoorden en doordenken. De pro-Westerse houding in bijvoorbeeld Kiev en Minsk is niet alleen maar een product van Westerse en neoliberale propaganda. Reden temeer voor anarchisten of aanverwante linksradicalen, mensen die een links-van-onderop willen en een anti-autoritair en solidaire richting in willen, om zich wel degelijk solidair te verklaren met en deel te nemen aan het soort protestbewegingen dat mede aan de basis van dit soort kleurenrevoluties ligt. Dit maakt de kans op een werkelijk bevrijdende dynamiek iets groter. Het maakt het gevaar dat demonstranten nauwelijks andere opties hebben dan naar rechts kijken voor inspiratie, zodat neoliberaal en/of fascistisch rechts er des te eenvoudiger mee aan de haal gaat kleiner.
Hoe dingen kunnen uitpakken is uitgerekend aan Oekraïense voorbeelden te illustreren. In 2004 vonden presidentsverkiezingen plaats. Janoekovitsj – pro-Russisch , met machtsbasis onder oligarchen in het vooral Russisch-sprekende oosten van het land – claimde een overwinning die breed als frauduleus werd aangevochten. Protesten van aanhangers van de pro-Westerse Joetjenko vulden vervolgens pleinen in Kiev en elders. De druk werd zo groot dat de verkiezingen overnieuw werden gedaan, waarna Joetsjenko won. De koers werd meer pro-Westers, verder veranderde er weinig. De episode ging de geschiedenisboeken in als de Oranje revolutie, naar de campagnekleur van de oppositie rond Joetsjenko. Het was een klassieke kleurenrevolutie, met slechts beperkte kracht van onderaf, en in hoge mate geregisseerd door pro-Westerse neoliberale politici en de zakelijke en machtspolitieke belangen daar achter.
In 2010 won dezelfde Janoekovitsj alsnog de verkiezingen. Toen die echter in 2013 een verdrag dat Oekraïne meer met de EU zou verbinden, op het laatste moment niet ondertekende, waren pro-Westerse politici en activisten boos. Ze gingen de straat om – en grote aantallen mensen in Kiev en andere steden in westelijk Oekraïne sloten zich aan. Die mensen gaven daarmee uitdrukking aan frustraties die vaak veel dieper gingen dan enkel ergernis over de buitenlandse politiek van Oekraïne. Mensen kwaad over corruptie en repressie en verpaupering, veel van hen zagen bij gebrek aan zichtbare alternatieven de EU en een liberaal-democratische politiek als oplossingen. Maar ook een harder rechts nationalisme, dat anti-Russische gevoelens bespeelde en aanwakkerde, manifesteerde zich. Confrontaties met de oproerpolitie bleven niet uit, en daarin bleken vooral Oekraïense fascisten erg actief en effectief. Westerse politici juichten de protesten openlijk toe, soms zelfs vanaf het podium ten overstaan van demonstranten in Kiev zelf. Westerse druk en fascistische straatactie speelden een wezenlijke rol in de omwenteling die als Euromaidan bekend kwam te staan (Maidan was de naam van het plein waar de protestbeweging haar middelpunt vond, ongeveer zoals Tahrir in Cairo, Egypte). Maar de gebeurtenissen kunnen niet tot deze reactionaire en imperialistische dimensies gereduceerd worden. Daarvoor was het protest te breed, te diep en te divers. Ook anarchisten probeerden hun bijdrage te leveren, maar werden door rechts makkelijk gemarginaliseerd, soms hardhandig.(1)
In februari 2014 bezweek Janoekovitsj en zijn regering onder de druk. Een nieuwe regering van rechtse liberale en fascisten, kwam in het zadel. Dat was scary, maar het maakte van het land nog geen fascistische staat. Wel sloeg de nieuwe regering agressieve taal uit wat betreft de status van de Russische taal, die vooral in het oosten van het land dominant was en is. In dat dele van het land kam een opstand op gang teen de nieuwe regering. Die opstand leidde tot de oprichting van de zogeheten volksrepublieken Donetsj en Loekhansk die zich losmaakten van Oekraïne. Daarin was de gewapende invloed van de Russische staat onmiskenbaar. Poetin kon de val van haar bondgenoot Janoekovitj bepaald niet waarderen, kenschetste de Maidan-revolutie als rechtse en pro-Westerse staatsgreep, en accepteerde het nieuwe bewind feitelijk niet. Gewapende Russische steun hield de twee republieken overeind, Oekraïne accepteerde de afscheiding echter niet en viel ze aan, zonder succes, maar met veel bloedvergieten over en weer. Vanaf 2014 woedde hier oorlog. Rusland annexeerde intussen ook nog even de Krim, formeel Oekraïens territorium.
In Oekraïne zelf kwamen er herhaaldelijk verkiezingen, voor zowel parlement als president. Uit parlementsverkiezingen bleek hoe klein de steun voor fascistische partijen as: enkele procenten. En de huidige, vorig jaar gekozen president Zelinsky kan van alles worden verweten, maar een neonazi is hij niet. Dat zou ook wel vreemd zijn: de man is joods, en meerdere van zijn familieleden zijn door nazi-Duitsland in de holocaust vermoord.(2) Fascisten hebben een verontrustende invloed in Oekraïne. Maar fascisten runnen niet het land, er heerst daar geen neo-nazi-bewind maar een liberaal democratisch bestuur met een aanzienlijke speelruimte voor kritiek en protest. Die speelruimte is deels ook een erfenis van Maidan: regeerders weten wat er kan gebeuren als ze de boosheid van een getergde bevolking negeren.
Precies deze erfenis – een zelfbewuste bevolking die in actie komt om haar verlangens kenbaar te maken en meer – boezemt de machthebbers in Moskou angst in. Poetin ziet een Rode Plein-revolutie niet zitten, en zou daarom het liefst de Maidan revolutie alsnog met terugwerkende kracht de nek omdraaien. Zijn huidige aanvalsoorlog beoogt feitelijk ook dat: een einde maken aan Oekraïne als relatief vrij land, en daarmee als besmettingshaard van protest in het onvrije Rusland. Tegelijk ziet Poetin natuurlijk de pro-Westerse koers van opeenvolgende Oekraïense regeringen vanaf 2014 met lede ogen aan. De oorlog dient – net als de gewapende steun aan de twee volksrepublieken in het oosten van het land, ook om de weg naar vooral NAVO-lidmaatschap van Oekraïne hardhandig af te snijden, en het land terug te trekken in de Russische invloedssfeer.
Natuurlijk werken NAVO-staten dit tegen, met de VS voorop. De Russische eis dat Oekraïne nooit en te nimmer NAVO-land mocht worden, werd ogenblikkelijk van tafel geveegd als onbespreekbaar. Natuurlijk: principieel heeft Poetin niets te vertellen over de vraag van welk bondgenootschap Oekraïne lid mag worden. Maar de hele houding van NAVO, VS en Oekraïne getuigde nu niet bepaald van de wil om een confrontatie met diplomatieke middelen te voorkomen en een compromis te zoeken. Poetin wil de Oekraïne terug. De NAVO dwarsboomt dat – en vecht daarmee niet voor Oekraïense vrijheid maar voor de Westerse invloedssfeer. Daarmee maken zowel Rusland als het Westers bondgenootschap Oekraïne tot speelbal. Tussen beide imperialistische kampen valt niets te kiezen.
3 Tussen vrijheidsstrijd en wereldoorlog
Intussen zijn er echter de Oekraïners zelf. Hun strijd maakt slechts gedeeltelijk deel uit van de rivaliteit tussen VS en Rusland. Hun strijd is namelijk tegelijk ook een echte vrijheidsstrijd, die precies door de twee imperialistische machten – niet alleen door Rusland – dreigt worden vermalen en verbrijzeld. Over Russische agressie horen we veel. Maar hoe draagt het Westen verder tot de ellende in Oekraïne bij? Wat is het schadelijke effect van de NAVO hier?
De eerder geschetste stelselmatige uitbreiding ervan is geen legitieme oorlogsreden voor Poetin. Er bestaan geen legitieme redenen om een land binnen te vallen en te bezetten. Het heeft het hem echter wel heel veel makkelijker gemaakt om Rusland als de bedreigde partij te framen, in de ogen van de Russische bevolking maar ook ver daarbuiten. Dat een mogendheid geprikkeld reageert als er steeds dichterbij militaire bases van de tegenstander verschijnen, zou geen verbazing horen te wekken bij die tegenstander. Er gaat van NAVO-uitbreiding wel degelijk een dreigende werking richting Rusland uit, de NAVO zit daar niet om vakantie te houden.
Dat landen die zich maar kort geleden nog in de greep van het Russische imperium bevonden, zich maar wat graag de bescherming van de NAVO laten aanleunen tegen een herleving van dat imperium, speelt de NAVO in de kaart. Rusland zelf heeft met haar politiek de NAVO krediet en geloofwaardigheid verschaft, door mensen in Oost- en Midden-Europese landen tegen zich in het harnas te jagen met intimidatie en onvrijheid. De herinneringen aan Russische overheersing zijn vers, en worden op deze manier in leven gehouden ook. Maar doet dat aan de NAVO-dreiging richting Rusland weer niets af. Dat Poetin niet blij is als St Petersburg binnen schootsafstand komt te liggen van Amerikaanse militairen, ligt voor de hand.
En er is voor gewaarschuwd: vroeg of laat gaat Rusland zich schrap zetten tegen vooruitgeschoven posities van de imperialistische rivaal aan de Russische grenzen. Een resoluut Russische ‘Nee!’ tegen NAVO-lidmaatschap van Oekraïne is op zichzelf geen heel opmerkelijke houding. In die zin was Oekraïne a disaster waiting to happen, een disaster waar de NAVO aan heeft bijgedragen. Nee, daarmee is de Russische aanval niet gerechtvaardigd. Maar relevante context levert deze NAVO-politiek wel degelijk.
Dan zijn er nog de Westerse wapenleveranties die nu snel groeien.(3) Ik snap dat ze in Oekraïne nu blij zijn met elk geweer dat ze kunnen bemachtigen, uit welke hoek dan ook. Maar leveringen scheppen afhankelijkheid, en grote leveringen van essentieel militair materieel scheppen meer afhankelijkheid. Die afhankelijkheid ondermijnt elke vrijheidsstrijd. Ga het maar navragen in wat er nog van Rojava over is, in de autonome, voornamelijk door Koerden bewoonde districten in het noorden van Syrië. De leiding van de PYD, de gewapende verzetsbeweging die deze autonomie helpt verdedigen, kibbelde onlangs over de vraag of ze nu vooral op het Syrië van dictator Assad moeten leunen, of op de Verenigde Staten.(4) Autonomie en zelfbestuur vinden hun grenzen in afhankelijkheid van de gewapende macht van imperialistische mogendheden, de VS aan de ene kant, en via Assad diens sponsor Rusland aan de andere. Oekraïne belandt maar al te makkelijk in dezelfde houdgreep.
Op dit moment ontleent Oekraïne haar gevechtskracht vooral nog aan de motivatie van de bevolking – van de soldaten, gewapende vrijwilligers en mensen die op andere manier helpen. De oorlog heeft een serieus element van mobilisatie vanuit en actieve deelname door die bevolking. Burgers die molotovcocktails aan het maken zijn (5) en her en der checkpoints en barricades hebben aangelegd om de invasie te helpen verslaan, (6) dat is tekenend. Een boze vrouw die in Ch ersson een militair van de Russische invasiemacht vraagt wat dat moet met dat wapen, en zegt ‘Doe deze zonnebloempitjes maar in je zak, dan zullen er zonnebloemen op je graf bloeien’.(7) Dat is tekenend. Een groepen ongewapende mensen die bij Melitopol een Russische militaire colonne de weg versperrren:(8), dat is tekenend. Een overheid die wapens wil uitdelen aan wie mee wil helpen tegen de[ invasie,(9) dat is ook tekenend. Die overheid weet wist in de eerste dagen waar ze het van moest hebben: van vrijwillige en actieve steun, juist ook van buiten het leger zelf. Overigens: mannen van 18 tot en met 60 jaar verbieden om het land te verlaten(10) is ook tekenend. De Oekraïense staat gedraagt zich daarmee – net als de Russische! – als de eigenaar van de lichamen van die mannen, om ze als instrument in de strijd te hanteren. Het vertrouwen van de regering in de bevolking kent grenzen. Hopelijk geldt dat andersom ook…
Poetin verliest momenteel vooral van een gewapende bevolking waarvan het Oekraïense leger een deel uitmaakt. Dat leger is nog niet superzwaar bewapend, het stelt vergeleken bij het Russische leger nog niet zo geweldig veel voor, maar het heeft wel gevechtservaring en het is supergemotiveerd. Van die motivatie maken trouwens, naast vrijheidslievende sentimenten ook extreem-rechtse opvattingen deel uit. Daarop wijzen is nodig, net als het wijzen op de rol van gewapende fascisten aan Oekraïense zijde. Het beruchte Azov Regiment, een gewapende nazi-militie, is onderdeel van het Oekraïense regeringsleger, (11) en dat is een buitengewoon akelig feit. Het verschaft niet alleen Rusland nodeloos propagandapunten, het is vooral ook een bedreiging voor de vrijheid zelf waar Oekraïners zelf voor vechten. Een vrijheid die maar beter alle mensen kan omvatten, niet alleen witte mensen, niet alleen maar Oekraïens-sprekende Oekraïners. Juist wie mensen in Oekraïne tegen Russische overheersing wil steunen, hoort ook iets te zeggen over deze onfrisse bondgenoten van de Oekraïense staat: weg ermee.
Wat gebeurt er als er steeds meer high-tech en ook zwaardere wapens naar Oekraïne gaan? Dan wordt het minder een strijd van een bevolking tegen een invasiemacht, en meer een doodgewone oorlog tussen twee legers van twee staten die meer op elkaar gaan lijken naarmate de actieve rol van niet-militairen naar de achtergrond verdwijnt. Dan wordt die volkssteun relatief minder belangrijk en de Westerse steun belangrijker. Dan wordt het minder een verzetsoorlog, een bevrijdingsstrijd, en meer een doodgewoon imperialistisch conflict, met Oekraïne als Westers stootblok tegen Rusland. In dat tweede conflict hebben linkse en radicale mensen niets te zoeken behalve een hartgrondig ‘No War But the Class War’, op alle mogelijke manieren onder de aandacht en in de praktijk gebracht.
Die Westerse steun klinkt soms onvoorwaardelijk, maar is dat uiteindelijk niet. Leveranciers – NAVO-landen – kunnen die weer stopzetten of daarmee dreigen als Oekraïne iets doet dat ze niet bevalt. En een zwaar bewapende Oekraïense staat hoeft zich minder aan haar eigen bevolking gelegen laten liggen naarmate ze haar kracht minder aan die bevolking en meer aan wapens leverende staten ontleent. Zo krijgen we wellicht een Oekraïne die Rusland weet te verslaan, maar waar van de vrijheid waar Oekraïense mensen nu molotovcocktails voor klaarzetten, weer niets terechtkomt.
Daar komt iets heel wezenlijks bij. Deze oorlog bedreigt ons allemaal steeds nadrukkelijker. Rusland zet maar vast de kernwapens een standje meer op scherp. Dat is doodeng. Wat er aan vooraf ging was dat echter ook, net als wat er op volgde. Duitsland dat 100 miljard euro uittrekt voor het modernisering van het militaire apparaat. Steeds scherpere sancties tegen Rusland. Die wapenleveranties die ik al noemde. Het uitsluiten van Russische deelname aan sport- en culturele evenementen. We worden mentaal gelijkgeschakeld en voorbereid op oorlog tegen Rusland. Nee, ik ben niet vergeten dat Rusland deze escalatie zelf ontketend heeft met haar aanvalsoorlog. Dat maakt het echter nog niet goed om in deze cyclus van escalatie met vol enthousiasme mee te doen en tegen Rusland op te bieden. En in oorlogstijd achter de eigen regeerders aanmarcheren is nooit een verstandig idee.
Wie vandaag populair wil zijn, doet er goed aan zich zo anti-Russisch mogelijk te uiten. Wie dat doet, draagt daarmee echter bij aan een griezelige nationale eenheid, en aan een levensgevaarlijke oorlogsstemming, een oorlogsstemming die het makkelijker maakt voor Westerse machthebbers om de restanten van voorzichtigheid te laten varen en van wapenhulp over te gaan naar een no-flyzone waar Oekraïne om vraagt – en zo daadwerkelijk en rechtstreeks slaags te raken met Russische militaire macht zodra de NAVO zo’n no-fly zone zou gaan afdwingen. Zo wordt men in Oekraïne niet vrij, zo gaan er vooral steeds meer mensen dood. Ik geloof niet dat linkse en radicale mensen – hier ook maar enige medewerking aan dienen te geven. Laten we daarentegen solidair proberen te zijn met de vrijheidsstrijd die in Oekraïne ook woedt.(12)
Vrijheid voor de Oekraïense bevolking is sowieso via escalerende NAVO-steun niet te bereiken. Demonstraties waarin oproepen voor zulke steun domineren zijn geen vredesdemonstraties maar functioneren vooral als een bijdrage aan de oorlog van NAVO-kant, en aan de grensoverschrijdende escalatie van die oorlog. En als we denken te weten dat dit zo is, dan horen we daarover in gesprek te gaan, juist ook met mensen die zich vastklampen aan schadelijke illusies in precies die Westerse steun. Dat is niet leuk, maar het is niet anders.
Noten:
1 Over de tegenstrijdigheden in de Maidan-protesten, het fascten er munt uit weten te slaan, en de moeilijke keuzes die dit voor anarchisten opleverde, zie: ‘The Ukrainian Revolution & The Future of Social Movements’., CrimethInc.,een datum vermeld bij het artikel, maar uit de link leid ik af: 17 maart 2014, https://nl.crimethinc.com/2014/03/17/feature-the-ukrainian-revolution-the-future-of-social-movements
12 Een zinnig project is bijvoorbeeld Solidarity International, https://operation-solidarity.org/ Zie de toelichting op de website van Doorbraak: Ilija Andrić,
‘Steun Operation Silidarity, een oekraiens initiatief van onderop’, Doorbraak, 26 februari 2022. De zinnen helemaal aan het einde van deze verklaring deden mijn wenkbroauwen wel fronsen. Ik citeer: ‘Wij walgen van de hypocrisie van onze machthebbers die met bloed aan hun handen andere imperialisten veroordelen. Tegelijkertijd beseffen we dat whataboutism een beproefd propagandamiddel is dat de aandacht afleidt van wat nu het belangrijkste is: en dat is solidariteit met de getroffen bevolking in Oekraïne en met degenen die strijden tegen deze imperialistische agressie.’
Mijn bovenstaande lange tekst is ontstaan als een nogal uit de hand gelopen poging tot commentaar op deze zinnen wilde leveren. Ik hoop te hebben laten zien dat wijzen op de gevaren die van de NAVO-rol uitgaan, geenszins in strijd hoeven te zijn met de noodzakelijke solidariteit met mensen die in Oekraïne, Rusland en Belarus Poetins dreigende bezettingsoorlog proberen te weerstaan en te verslaan.Eerder het tegendeel.
Peter Storm
Reacties uitgeschakeld voor [Artikel Peter Storm]/Oorlog in en om Oekraine: een drieluik
”Twee van zijn neven zijn vermist, twee jaar geleden opgepakt bij een van de vele controleposten van het Russische leger. ‘Bijna iedere Tsjetsjeen heeft zoiets wel meegemaakt. Het Russische leger vecht niet tegen de rebellen, maar tegen de gewone mensen. Op die manier creëren ze kamikaze-commando’s.’
Op maandag 29-3 hadden in Moskou twee zelfmoordaanslagen plaats, een op het metrostation Loebjanka en de tweede op metrostation Park Koeltoeri.
Hierbij kwamen 40 mensen om het leven.
Evident is, dat dergelijke gerichte aanvallen op burgers de ultieme schending van het fundamentele recht op leven van ieder mens zijn.
Inmiddels is bekend geworden, dat de verantwoordelijkheid is opgeeist door de Tsjetsjeense verzetsleider Dokoe Oemarov, de zogenoemde Emir van de Kaukasus. [1]
De aanslagen zouden een vergelding zijn voor een in het dorp Archty [Ingoesjetie] door Russische troepen veroorzaakt bloedbad onder Tsjetsjeense en Ingoestjeetse burgers. [2]
Ook in het recente verleden hebben aanslagen [3] plaatsgevonden, die te herleiden waren naar het Tsjetsjeense verzet. [4]
Hoewel vanuit humanitair en internationaalrechtelijk oogpunt geen enkele rechtvaardiging bestaat voor het plegen van aanslagen, is het opvallend, dat door de media weinig tot geen aandacht wordt besteed aan het jarenlange Russische militaire optreden in de Noord-Kaukasus [Tsjetsjenië en buurlanden], dat inmiddels tienduizenden burgerslachtoffers heeft geëist.
Een vuile oorlog, die tot vandaag de dag voortgang vindt
DE RUSSISCHE VUILE OORLOG IN TSJETSJENIË
ACHTERGRONDINFORMATIE:
De Tsjetsjeense bevolking is grotendeels islamitisch. Na eeuwenlange Russische overheersing, religieuze vervolging [5], degradatie tot tweederangsburgers en tijdens de Tweede Wereldoorlog aangedaan onrecht [6] was het Tsjetsjeense nationale gevoel alleen maar sterker geworden. Dit werd nog gestimuleerd tijdens de perestrojka onder president Gorbatsjov, die veel meer religievrijheid toestond, waardoor Moskeen herbouwd konden worden.
Al gauw ontstond dan ook de roep om onafhankelijkheid en het zal geen verbazing wekken, dat de daarop volgende strijd sterke religieus-islamitische componenten vertoonde, gezien de onderdrukking van de religieuze beleving in het verleden.
In de strijd in de negentiger jaren zou daarbij de orthodoxe Islam [de Tsjetsjenen waren door de eeuwen heen voornamelijk soefistisch], een steeds grotere rol gaan spelen [7]
TWEE TSJETSJEENSE OORLOGEN:
Nadat de voormalige Tsjetsjeense luchtmacht generaal, Doedajev [veteraan uit het Russische Rode Leger] in 1991 de onafhankelijkheid van Tsjetsjenië had uitgeroepen en drie Russische couppogingen tegen zijn bewind waren mislukt, viel de toenmalige Russische president Jelstin in 1994 Tsjetsjenië binnen.
Om propagandistische redenen werd genoemd de toenemende uiteraard verwerpelijke discriminatie en achterstelling van de etnisch-Russische inwoners, die tegen onafhankelijkheid waren en uiteindelijk grotendeels wegvluchtten tijdens de oorlog. [8]
Hiermee begon het eerste Russische militaire ingrijpen, dat tot 1996 zou duren
Rusland slaagde er niet in Tsjetsjenië te onderwerpen en in 1996 werd een staakt het vuren getekend. [9]
Uiteraard accepteerde Rusland de onafhankelijkheid van Tsjetsjenië niet en na veel onderlinge Tsjetsjeense twisten [tussen de niet-islamitische president Maschadov en de islamitische vice-president Basajev] viel Rusland in 1999 opnieuw Tsjetsjenië binnen
Directe aanleiding vormt de inval van Basajev en aanhangers in Dagestan. [10]
Ook deze in 2002 officieel beëindigde tweede Tsjetsjeense oorlog onder de toenmalige Russische president Poetin,werd gekenmerkt door grootschalige Russische mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden, die grotendeels gericht waren tegen de Tsjetsjeense burgerbevolking. Het Tsjetsjeense verzet was eveneens debet aan oorlogsmisdaden als bomaanslagen op Russische burgerdoelen [11] en foltering en executie van krijgsgevangenen.
Hoewel de oorlog officieel is beëindigd, gaan de mensenrechtenschendingen tegen de burgerbevolking echter tot de dag van vandaag door, waaraan naast Russische troepen ook regeringsgezinde Veiligheidsdiensten aan schuldig maken. [12] Als reactie daarop worden de aanslagen van het Tsjetsjeense verzet op Russische burgerdoelen voortgezet, zoals de recente dd 29-3. Honderdduizenden Tsjetsjenen zijn inmiddels het land ontvlucht, grotendeels naar buurland Ingoesjetië. [13]
Vanaf de Tweede Tsjetsjeense oorlog werd door de Russische autoriteiten steeds meer een ”tsjetsjenisering” van het gezag gepromoted. Dit hield in de benoeming van pro-Russische Tsjetsjeense leiders in Staatsfuncties. Ook werd de verantwoordelijkheid voor het neerslaan van het verzet steeds meer bij Tsjetsjeense Veiligheidstroepen gelegd. [14]
In 2003 werd als president, Akhmat Kadyrov aangesteld. Nadat hij in 2004 om het leven kwam bij een bomaanslag, werd aanvankelijk Aloe Alchanov president, waarna deze in 2007 vervangen werd door de zoon van Akhmat Kadyrov, Ramza Kadyrov, tevens leider van de beruchte Veiligheidstroepen. [15]
DE RUSSISCHE VUILE OORLOGEN IN TSJETSJENIË
INTERNATIONALE RECHTSPRINCIPES BIJ GEWAPENDE CONFLICTEN
Verplichting tot humane behandeling van gevangenen
1 – Persons hors de combat and those who do not take a direct part in hostilities are entitled to respect for their lives and their moral and physical integrity. They shall in all circumstances be protected and treated humanely without any adverse distinction.
”5 – Everyone shall be entitled to benefit from fundamental judicial guarantees. No one shall be held responsible for an act he has not committed. No one shall be subjected to physical or mental torture, corporal punishment or cruel or degrading treatment.”
Verbod militaire aanvallen op burgers en het verplichte onderscheid tussen combatanten [militairen en strijders] en non-combatanten [burgers].
”7 – Parties to a conflict shall at all times distinguish between the civilian population and combatants in order to spare civilian population and property. Neither the civilian population as such nor civilian persons shall be the object of attack. Attacks shall be directed solely against military objectives.
Deze principes zijn eerder bekrachtigd in de Conventies van Genève en door andere Internationale Rechtsverdragen zoals het Anti-folterverdrag en de Verdragen betr de behandeling van gevangenen. Zij dienen door alle conflictpartijen te worden nageleefd
In de oorlogen in Tsjetsjenië zijn zij echter op grote schaal geschonden door de Russische troepen, met tienduizenden Tsjetsjeense en andere burgerslachtoffers ten gevolge
Ook het Tsjetsjeense verzet heeft zich aan ernstige mensenrechtenschendingen schuldig gemaakt.
A EERSTE TSETSJEENSE OORLOG:
BOMBARDEMENTEN OP GROZNY
In de Eerste Tsjetsjeense oorlog [1994-1996] vonden grootschalige Russische bombardementen op de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny plaats, waarbij geen sprake was van het internationaalrechtelijk verplichte onderscheid tussen combatanten [militairen en strijders] en non-combatanten. Het gevolg was, dat er duizenden Tsjetsjeense burgers om het leven kwamen. Driehonderdduizend Tsjetsjenen sloegen op de vlucht. [16]
HET RUSSISCHE WILDE WESTEN
NIETS IS ONS TE DOL
”SCHOONMAAKOPERATIES” IN TSJETSJEENSE DORPEN
Berucht waren ook de zogenaamde zatjistiki [schoonmaakoperaties], waarbij dorpen werden uitgekamd op zoek naar verzetsstrijders. Hierbij maakten zowel het ”reguliere” Russische leger als Veiligheidstroepen zich schuldig aan mishandelingen, folteringen, buitengerechtelijke executies [executies zonder vorm van proces], plundering en brandstichting. [17]
WILLEKEURIGE ARRESTATIES EN MISHANDELINGEN IN KAMPEN
DE ”STRIJDERSLEEFTIJD”
Ook kwam het regelmatig voor, dat jongens en mannen tussen 15 en 60 jaar louter en alleen vanwege hun leeftijd ‘[‘strijdersleeftijd’]’ werden gearresteerd en weggevoerd naar zogenaamde ”filtratiekampen”, waar mishandelingen, folteringen, buitengerechtelijke executies en ”verdwijningen” [18] aan de orde van de dag waren. Aangezien er geen sprake was van enige bewijsbare arrestatiegrond, was hier sprake van ”collectieve straffen”, die in strijd zijn met artikel 33, 4e Conventie van Genève. [19]
B TWEEDE TSJETSJEENSE OORLOG
HET TREURSPEL HERHAALT ZICH
Ook bij de Tweede Tsjetsjeense oorlog maakte het Russische leger en Veiligheidstroepen zich schuldig aan een groot aantal mensenrechtenschendingen tegen de burgerbevolking
Intensieve bombardementen en artilleriebeschietingen in steden en dorpen eisten duizenden levens onder de burgerbevolking. Ook weer hier vonden de beruchte ”schoonmaakacties” in dorpen plaats en werden grote aantallen Tsjetsjeense burgers willekeurig gevangengenomen en overgebracht naar ”filtratiekampen, waar martelingen, buitengerechtelijke executies en verdwijningen plaatsvonden. Een berucht kamp, dat samen met andere kampen in een Human Rights Watch rapport beschreven wordt heette kamp Chernokozovo. [20]
Wat betreft die verdwijningen en andere mensenrechtenschendingen, die anno 2010 nog steeds aan de orde zijn in Tsjetsjenië, is Rusland een groot aantal keren gekapitteld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. [21]
HUISVERBRANDINGEN ALS COLLECTIEVE STRAF
Als collectieve straffen waren reeds genoemd de willekeurige arrestaties in dorpen.
Genoemd dient echter ook de huisverbrandingen van mensen, van wie verondersteld wordt, dat hun familieleden wellicht behoren tot het Tsjetsjeens verzet. Deze praktijken hebben al een groot aantal Tsjetsjeense families dakloos gemaakt. [22]
C INGOESJETIE
Ook in Ingoesjetië, waar eenzelfde strijd woedt tussen het Russische leger/ Veiligheidstroepen en aan de andere kant het verzet, worden door Rusland dezelfde praktijken toegepast: Willekeurige arrestaties, verdwijningen, folteringen, buitengerechtelijke executies. [23]
D MENSENRECHTENSCHENDINGEN EN OORLOGSMISDADEN TSJETSJEENS VERZET
Zoals reeds bekend en door mij opgemerkt, heeft het Tsjetsjeens verzet zich in de loop der jaren eveneens schuldig gemaakt aan mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden. Er is sprake van aanslagen op Russische burgerdoelen, foltering en executies van krijgsgevangenen, aanslagen op en ontvoeringen van bestuursfunctionarissen in dienst van de Tsjetsjeense regering en ontvoeringen. [24]
Hoewel dit grotendeels reactie is op de grootschalige Russische mensenrechtenschendingen, is het, afgezien van de inhumaniteit, geen rechtvaardiging.
Burgers dienen in een conflict te allen tijde te worden ontzien en krijgsgevangenen humaan behandeld. Bovendien is het volgens het Internationaal Recht niet toegestaan, het ene onrecht te beantwoorden met het andere.
EPILOOG:
Het is evident, dat de recente aanslagen op de metro in Rusland in alle opzichten verwerpelijk zijn. Echter dient nadrukkelijk gesteld te worden, dat een en ander, hoe verwerpelijk ook, de resultante is van jarenlange Russische onderdrukking en ernstige oorlogsmisdaden, die slechts als vuile oorlog tegen de Tsjetsjeense burgerbevolking en die van haar buurlanden kan worden aangeduid.
Hiervoor is helaas veel te weinig media-aandacht.
Zolang het grootschalige Russische geweld doorgaat, zal het verzet, naast de volgens Internationaal Recht gerechtvaardigde militaire aanvallen op het Russische leger, de aanslagen op Russische burgerdoelen continueren. Het is aan de EU, op Rusland politieke druk uit te oefenen, deze vuile oorlog te beëindigen.
Nadrukkelijk dient gesteld te worden, dat van aanslagen alleen sprake is bij militaire aanvallen op burgers, die verboden zijn door het Internationaal Recht
Militaire aanvallen echter op combatanten [militairen en strijders], in casu hier het Russische leger, zijn internationaalrechtelijk gelegitimeerd.
Zie ook Principe 7, Internationaal Humanitair Oorlogsrecht
”…………………………Attacks shall be directed solely against military objectives.”
Vernietiging van Moskeen en het doden van spirituele leiders tijdens de Sovjet-Unie
” In de tijden van de Sovjet-Unie, waar religie tegen de grondbeginselen van het socialisme inging, werd de islamitische cultuur met grof geweld bestreden. Moskeeën werden vernietigd en de spirituele leiders werden vermoord. ”
Hun huizen en bezittingen waren echter grotendeels ingenomen door naar Tsjetsjenië verhuisde Russen en de gerepatrieerden werden slachtoffer van grove discriminatie, hetgeen leidde tot grote spanningen tussen de Russen en de autochtone Tsjetsjenen
”Yet the Russian authorities were not worried at all about the plight of the Russian-speakers, which was included on the list of reasons for the military operation only at the last moment, in the form of a propaganda trick. For years and years no one remembered the Russians, and only when the tanks needed to be rolled in did Moscow start talking about how bad things must be for the “compatriots” in Chechnya. ”
”Als Rusland in de zomer al zijn aandacht stort op de verkiezingen, zien de rebellen hun kans. Op de avond van de inauguratie van Jeltsin, na zijn verkiezingsoverwinning, voor zijn tweede ambtstermijn, verslaan de rebellen de federale troepen bij Grozny. Met het verlies van Grozny, stuurt Jeltsin de populaire generaal Aleksandr Lebed voor onderhandeling naar Chasavjoert, hier wordt een staakt-het-vuren getekend, waarmee de eerste Tsjetsjeense oorlog ten einde komt. Wat echter niet wil zeggen dat Rusland de onafhankelijkheid van Tsjetsjenië accepteert. Toch werd Tsjetsjenië de facto onafhankelijk.”
”Aangezien Basajev de rechtstreekse confrontatie met Maschadov niet aandurft, besluit hij eerst de islamitische revolutie te ontketenen in de aangrenzende republiek Dagestan, waarna hij hoopt in Tsjetsjenië te worden ontvangen als ware volksheld. Alles loopt echter anders; Basajev en zijn aanhangers worden bij hun invasie van Dagestan in augustus 1999 genadeloos verslagen door de Russen. Niet alleen de islamitische revolutie is hiermee mislukt, maar de gevolgen blijken van grotere aard als voor de tweede keer de Russische troepen naar Tsjetsjenië worden gestuurd.”
”Op 23 october 2002 viel een groep van zwaar bewapende Tsjetsjeense mannen en vrouwen net na de pauze van de Russische musical Nord Ost de zaal van het theater binnen. De aanwezigen dachten aanvankelijk nog dat het in de lucht schieten bij de show hoorde, maar ze werden daarop gedwongen op de grond te gaan liggen. De gijzelnemers van die Theatergijzeling in Moskou eisten de terugtrekking van de Russische troepen.”
De zogenaamde Kadyrovstsy, die officieel zijn opgeheven in 2006, maar de facto nog het land controleren en verantwoordelijk zijn voor het leeuwedeel aan mensenrechtenschendingen
After more than a decade of war and lawlessness, hundreds of thousands of Chechens have left Chechnya and moved to other parts of Russia, the former Soviet Union and other countries. Spontaneous outmigration peaked, not surprisingly, during the bloodiest phases of the two wars, but the overwhelming majority of these internally displaced persons or IDPs went to Ingushetia, other parts of Russia or simply safer locations within Chechnya”
”Art. 33. No protected person may be punished for an offence he or she has not personally committed. Collective penalties and likewise all measures of intimidation or of terrorism are prohibited.
”In almost all of the 115 rulings, the court concluded that Russia was responsible for extrajudicial executions, torture, and enforced disappearances, and that it had failed to investigate these crimes.”
POETIN, DE EU EN DE OEKRAINE/VAN CRIMINELEN, DIE CRIMINELEN BESTRIJDEN LEZERS! Zie onder noot 1 mijn aan een aantal Nederlandse kranten toegezondenIngezonden Stuk over de Russische aanval op de Oekraine, de EU/VS reactieen vooral de hypocrisie van de EU!Let erop, hoe de EU goochelt met begrippen als ”in strijd met hetInternationaal Recht”, ze toepast naar eigen goeddunken EN het verschilin behandeling tussen de Oekraiense vluchtelingen en de Midden-Oostenvluchtelingen, die vorig jaar zijn gestrand in het Niemandsland tussenPolen en Belarus! [1] ”Wie durft” jaWant de mening van uw Wreker van het Onrecht gaat in tegenhet gebruikelijke mainstream gebazel van de reguliere mediaover de Oekraine Tragedie, die niet verder durft te gaan dan -terechte- fellekritiek op de Russissche aanval en weigert kritisch naar de EU en de VSte kijken.Ik wel Omdat het mij onwaarschijnlijk lijkt, dat mijn stuk ook daadswerkelijkdoor kranteredacties wordt gepubliceerd, dit hier met u gedeeld ENJOYEN LEZERS:Durf kritisch te zijn, Dat is het Begin van Wijsheid
INGEZONDEN STUKTitel:DE RUSSISCHE AANVAL OP DE OEKRAINE EN DEHYPOCRISIE VAN DE EU Ingezonden Stuk
Geachte Redactie, De meeste weldenkende mensen zullen het erover eens zijn,dat de Russische aanval op Oekraine een grove schending van desoevereiniteit is en daarmee in strijd met het Internationaal Recht.Internationale veroordelingen, vooral van de kant van deEU en de Verenigde Staten, maar ook van bevriende landen [o.a. Japan, Zuid Korea] zijn dan ook op zijn plaats. Er is echter ook een andere kant aan deze zaak. In de eerste plaats de door de EU genomen economische sancties, die, hoebegrijpelijk ook, mij te ver gaan, omdat, naar is gebleken, nu reeds de gewoneRussische bevolking, die part noch deel heeft aan het oorlogsbesluit vanRusland’s president Poetin, hiervan de dupe dreigt te worden. Nog gevaarlijker is het door EU landen naar de Oekraine toegezondenwapentuig van allerlei soort, omdat dit alleen maar escalerend werkt inde richting van Rusland en we zo een oorlog in gerommelddreigen te worden, met alle desastreuze gevolgen van dien. Want de eerste reactie van Rusland op de sancties-het activeren door Poetin van de nucleaire troepen- liegt er niet om. Verder kan Poetin ook besluiten de gaskraan dicht te draaien, waardoorde gasprijzen de lucht in zullen schieten en schaarste dreigt..De EU zou dan ook moeten stoppen met dergelijke uitdagingen richting Rusland. Maar er is meer: Want met alle sympathiek lijkende EU acties uit verklaarde solidariteitmet de Oekraieners, is de EU uiterst hypocriet bezig. Want als de EU/VS zo begaan zijn met het Internationaal Recht en soevereiniteit,hoe verklaart zich dan het feit, dat dergelijke sancties nooit genomen zijntegen Israel, dat met zijn bezetting van de Palestijnse gebieden en zijnillegale nederzettingenpolitiek al jaren het Internationaal Recht schendt? En om nog dichter bij de EU/VS te blijven: Hoe zit het met de eigen schendingen van het Internationaal Recht,zoals destijds de door de EU gesteunde Brits-Amerikaanse aanval opIrak, die ook in strijd was met het Internationaal Recht? Bitter is ook de vluchtelingenkwestie: Want terwijl de EU landen de Oekraiense vluchtelingen uit allemacht helpen en van harte welkom heten [wat ook terecht is], werdenhet afgelopen jaar uit Irak en Afghanistan afkomstige vluchtelingen[ook vaak op de vlucht voor oorlog], grof door Poolse grenswachtenbij de grens tegengehouden of teruggestuurd, met de zegen van de EU,die Polen’s ”verdediging van de grenzen” toejuichte en bouwt hetzelfdePolen, dat nu de loper uitlegt voor de Oekraiense vluchtelingen, eenMuur op de grens met Belarus [Wit-Rusland] om Irakese, Afghaanse enandere Midden Oosten vluchtelingen tegen te houden.Wrang, inhumaan en ook in strijd met het Internationaal Recht.Dus prima, dat de EU/VS combinatie [verenigd in de NAVO] Oekrainesteunt en de Russische aanval veroordeelt, maar niet escaleren graagen dezelfde mensen in dezelfde omstandigheden [Oekraiense vluchtelingenversus vluchtelingen uit het Midden Oosten] gelijk behandelen.Anders zondigt de EU tegen de eigen EU Verdragen. Astrid EssedAmsterdam
Reacties uitgeschakeld voor Poetin, de EU en de Oekraine/Van Criminelen, die Criminelen bestrijden
Opinie, gepost door: Joke Kaviaar op 27/02/2022 02:11:45
De manier waarop met vluchtelingen uit Oekraïne wordt omgegaan bewijst nogmaals dat het Europese, dus ook het Nederlandse, ‘asiel’beleid racistisch is. Dat geldt ook voor de berichtgeving.
Om te beginnen dit: aan de grens tussen Polen en Belarus wordt op dit moment een 180 kilometer lange muur gebouwd, vijfenhalf meter hoog, om vluchtelingen tegen te houden [1]. Aegon en Nationale Nederlanden profiteren daarvan door te beleggen in de bouwbedrijven die dat onding neerzetten [2]. Tegen die vluchtelingen wordt ook geweld gebruikt. Er zijn al veel vluchtelingen omgekomen aan de grens Polen – Belarus. Ze komen uit landen ver hiervandaan. Ze komen niet uit Europa en dat is toch wel het minimale vereiste waaraan een vluchteling moet voldoen als het aan de Europese politiek ligt. Want ze lijken niet op ons. Ze hebben een andere huidskleur, heel eng: ze zijn niet zo bleek als wij. Empathie: nul. Berichtgeving: Mwah.. Meeleven? Stuur ze toch terug naar Afrika of het Midden-Oosten, ze horen hier niet.
De ene oorlog is de andere niet. Het ene geweld is het andere niet. Zo is geweld tegen mensen uit islamitische landen bij voorbaat toegestaan. Sommige mensenlevens zijn meer waard dan andere. Voor al die politici met kilo’s boter op hun hoofd: ga het maar eens uitleggen aan de veertienjarige Tiba uit Irak, die vastzit aan de grens Polen-Belarus, die de kapotgeschoten lijken van twee schoolvriendinnetjes zag na een bombardement [3].
Hoe anders is de omgang met (potentiële) vluchtelingen uit Oekraïne! Hoe anders reageert nu Polen, en andere omringende landen, zelfs Orban van Hongarije die vluchtelingen eerder ‘gif’ heeft genoemd, op de komst van vluchtelingen uit buurland Oekraïne: van harte welkom! [4]. U kunt nog wel ergens de grens over waar we geen muur aan het neerzetten zijn. En dat geldt voor meer lidstaten van de EU. Overigens geldt dan wel: alleen mensen uit Oekraïne! Studenten uit Afrikaanse landen komen het door oorlog getroffen Oekraïne niet uit [5]. Dat begint al als Oekraïners hen ervan weerhouden om op de trein te stappen [6]. Een student die samen met anderen, roepend “We are students!” probeert de grens over te steken vanuit Oekraïne naar Polen, filmde hoe het er aan toe gaat. “They threatened to shoot us!” TW: Heftige beelden. [7]
Hier in het veilige Neederland, ver van al het oorlogsgeweld (zolang Poetin niet daadwerkelijk met atoombommen begint te gooien [8] ) , wierp ik vanmorgen een korte blik op een TV zender waar een praatprogramma gaande was van een van die rechtse omroepen waar we mee opgezadeld zijn. Er werd gesproken over het helpen van vluchtelingen uit Oekraïne. Wat dapper en wat goed! Veel sympathie was er voor burgerinitiatieven om mensen eigenhandig op te halen. Dubbele moraal? Nogal. Ik roep even in herinnering het initiatief ‘We gaan ze halen’ die mensen van Lesbos uit Griekenland op wilden halen na de brand in kamp Moria [9]. Daarvan kon natuurlijk geen sprake zijn! Het initiatief werd ronduit neergesabeld en bespot in diezelfde media die nu zoveel waardering tonen voor al wie mensen uit Oekraïne wil bevrijden. Je raadt het al: die mensen op Lesbos in die kampen komen niet uit Europa, het centrum van de wereld, het heiligdom van de Euro. Onze veilige haven, waar nu ineens een oorlog woedt!
Op diezelfde TV, en ook op internet trouwens, wordt je gebombardeerd met oorlogsbeelden, uit Oekraïne dus. Huilende mensen die hun huis hebben moeten verlaten. Kapotgeschoten gebouwen. Mensen die langs de weg lopen, ontredderd. Snel een camera en een microfoon erbij om een reportage te maken. Natuurlijk moet er aandacht zijn voor zulke ellende van mensen in oorlog. Maar net zo natuurlijk kun je met je cameraploeg in Palestina gaan filmen hoe de Israëlische bezetter hetzelfde doet, of hoe Erdogan de Koerden aanvalt. Je kunt ook in Jemen de ellende van mensen gaan filmen. In Irak. Misschien was gaan filmen toen de VS tijdens al die imperialistische oorlogen huizen van mensen plat bombardeerde ook een goed idee geweest, al is het alleen maar om te laten zien dat oorlogsgeweld niet uitsluitend het domein van Poetin is. Ik roep maar wat hoor…
Maar de slachtoffers van al die andere oorlogen zijn geen mensen waarvoor de media al te veel sympathie willen wekken: stel je voor dat de ‘eigen’ bevolking de vluchtelingen die daarvandaan komen ook bereid is te verwelkomen en zich massaal gaat verzetten tegen militarisering van de grenzen, mensonterende opvang, opsluiting en deportaties. Nee, het privilege van de empathie is er alleen voor door ‘ons’ uitgekozen, liefst witte westers ogende vluchtelingen. De media doen er met graagte aan mee de geschikte vluchtelingen uit te kiezen voor mededogen. Een BBC analist wist zijn racisme als volgt te verwoorden: “It’s very emotional for me because I see European people with blue eyes and blonde hair being killed.” [10]
En dan waren er nog de Afghaanse vluchtelingen. Nou vooruit, wie voor ‘ons’ het leven in de waagschaal heeft gesteld, mag hier komen. We maken alleen geen haast en de opvang hier is om te janken. Dat wordt goed onder de pet gehouden maar sijpelt toch naar buiten via twitter [11], waar te lezen valt: “Afghaanse families die in 1 kamp zijn gezet met grote groep alleenstaande mannen, zonder privacy, zonder basisvoorzieningen. (…) De psychische problemen nemen toe bij zowel de kinderen als de ouders. (…) Opvang in een in onbruik geraakte test/prik-tent langs de afrit van de snelweg. (…) Een Afghaanse tolk is naar een ander land vertrokken, waar hij ook voor had gewerkt, omdat hij zo teleurgesteld was over hoe hij in Nederland behandeld werd: “There so many times I was insulted by COA staff”. En dit zijn dan nog vluchtelingen waar tenminste nog naar omgekeken werd, uit schuldgevoel of plichtsbesef weliswaar. Dit zijn mensen die hierheen gehaald zijn. Het gros van de vluchtelingen die proberen Europa te bereiken verdrinkt echter in de Middellandse Zee, zit in nog veel ergere kampen aan de buitengrenzen van Europa of is een ander akelig lot beschoren. Verschil moet er zijn, zo oordelen Mark ‘Wat-zijn-we-toch-een-gaaf-land’ Rutte en zijn Europese medeplichtigen die maar blijven investeren in grensagentschap (lees: leger) Frontex en alleen mondjesmaat vluchtelingen verwelkomen als ze verwachten dat het uit te leggen valt. Tenslotte moet er rekening gehouden worden met het ‘draagvlak’ onder de bevolking die aldus het racisme met de paplepel ingegoten krijgt.
We wisten al dat ‘asielbeleid’ geen asielbeleid is. Maar het is nog erger: het is de tactiek van verdeel en heers ook nog eens toepassen op vluchtelingen onderling. Het is racisme van het allerzuiverste water. Had ik al gezegd dat al die muren en hekken en grenzen weg moeten? Overal, en voor iedereen. En ga maar rustig slapen hoor. Indien witte, westerse Neederlanders op de vlucht moeten omdat de oorlog ook hier komt, kunnen we gerust zijn. Wij hoeven het kanaal naar Engeland in elk geval niet in rubber bootjes over te steken. Ze sturen vast wel een cruiseschip om ons op te halen…
