Maar waar ik in mijn recente mail [dd zondag 16 juli] fikse
kritiek heb uitgedeeld over uw berichtgeving ””Rutte zondag opnieuw naar Tunesie” [lees maar onder noot 2], is het nu tijd voor een bescheiden
compliment aan uw adres!
Let wel:
Bescheiden, want Astrid Essed zou Astrid Essed niet zijn, als er niet
toch een paar puntjes op de i moesten worden gezet!
Het compliment geldt het feit, dat u in deze berichtgeving ”Migratiedeal
Tunesie schandalig” [zie geheel onderin], nu ook de schaduwzijden
van de EU Tunesie migratiedeal hebt belicht, door aandacht te schenken aan de statements van diverse mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International,Vluchtelingenwerk en Stichting Vluchteling [niet ”Stichting
Vluchtelingen”, zoals u in uw Teletekstbericht vermeldde]
Zie onder noot 3 nog eens voor alle duidelijkheid hun verklaringen.
Hiermee hebt u, al dan niet rechtstreeks, gehoor gegeven aan
de in mijn mail dd 16 juli gedane Oproep [4], die destructieve,
negatieve kanten van de EU Tunesie deal ook te belichten.
Waarmee ik impliciet, u raadt het al, ook mijzelf een
compliment maak [dat mag ook weleens, vind ik, HAHAHA]
Blijf dat dus doen, NOS teletekstredactie, naast de asielbesluiten
in de Nederlandse Politiek, aandacht te schenken aan voor vluchtelingen
nadelige aspecten/gevolgen en/of de openlijke schending van hun rechten,
zoals zowel uit mijn Mail als uit de Verklaringen van genoemde mensen
rechtenorganisaties duidelijk wordt [5]
WEL had u, zoals ook uit de verklaringen van de mensenrechten
organisaties blijkt [6], wat duidelijker kunnen benadrukken,
dat de Tunesische president Saied [en dan druk ik het nog vriendelijk
uit] verre van democratisch is en onderdrukkend jegens de eigen bevolking
EN dat hij op racistische wijze de aanval had geopend op in Tunesie
verblijvende Afrikaanse migranten/vluchtelingen.
Maar in ieder geval hebt u een journalistieke Stem gegeven aan
de mensenrechtenorganisaties, die het feit bekritiseren, dat er een
deal is gesloten met een president, die lak heeft aan de mensenrechten.
En hiermee heeft het lezend Publiek een evenwichtige berichtgeving gekregen over het wel en wee betreffende het EU-Tunesie Migratiepact.
Ga zo voort, NOS Teletekstredactie!
Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam
P/S
Mocht er voor mij aanleiding zijn, u wederom te bekritiseren over
welk onderwerp dan ook [zoals ik in het verleden reeds vaker deed], sta ik zeker weer op uw virtuele Stoep!
over voor de migratiedeal die de Europese Unie heeft
gesloten met Tunesie.
Ze vrezen dat de mensenrechten van vluchtelingen en
andere migranten door het land worden geschonden,
Amnesty International noemt de rol van Nederland in
de deal schandalig.
Volgens Amnesty neemt Nederland de rechten van
vluchtelingen niet serieus.
Vluchtelingenwerk Nederland noemt het ongeloofwaardig,
dat Tunersie de rechten zal respecteren van vluchtelingen.
Stichting Vluchtelingen vindt het niet juist, dat vluchtelingen als
politiek wisselgeld worden gebruikt.
EINDE BERICHT
ORIGINELE NOS TELETEKSTBERICHT
https://teletekst-data.nos.nl/webplus?p=104
NOS Teletekst 104104 - NOS Teletekst
"Migratiedeal Tunesië schandalig"
Vuchtelingenorganisaties hebben geen
goed woord over voor de migratiedeal
die de Europese Unie heeft gesloten met
Tunesië.Ze vrezen dat de mensenrechten
van vluchtelingen en andere migranten
door het land worden geschonden.
Amnesty International noemt de rol van
Nederland in de deal schandalig.Volgens
Amnesty neemt Nederland de rechten van
vluchtelingen niet serieus.
Vluchtelingenwerk Nederland noemt het
ongeloofwaardig dat Tunesië de rechten
zal respecteren van de vluchtelingen.
Stichting Vluchtelingen vindt het niet
juist dat vluchtelingen als politiek
wisselgeld worden gebruikt.
Reacties uitgeschakeld voor ”Migratiedeal Tunesie schandalig”/Juiste berichtgeving NOS Teletekst over destructieve deal!
Maar waar ik in mijn recente mail [dd zondag 16 juli] fikse
kritiek heb uitgedeeld over uw berichtgeving ””Rutte zondag opnieuw naar Tunesie” [lees maar onder noot 2], is het nu tijd voor een bescheiden
compliment aan uw adres!
Let wel:
Bescheiden, want Astrid Essed zou Astrid Essed niet zijn, als er niet
toch een paar puntjes op de i moesten worden gezet!
Het compliment geldt het feit, dat u in deze berichtgeving ”Migratiedeal
Tunesie schandalig” [zie geheel onderin], nu ook de schaduwzijden
van de EU Tunesie migratiedeal hebt belicht, door aandacht te schenken aan de statements van diverse mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International,Vluchtelingenwerk en Stichting Vluchteling [niet ”Stichting
Vluchtelingen”, zoals u in uw Teletekstbericht vermeldde]
Zie onder noot 3 nog eens voor alle duidelijkheid hun verklaringen.
Hiermee hebt u, al dan niet rechtstreeks, gehoor gegeven aan
de in mijn mail dd 16 juli gedane Oproep [4], die destructieve,
negatieve kanten van de EU Tunesie deal ook te belichten.
Waarmee ik impliciet, u raadt het al, ook mijzelf een
compliment maak [dat mag ook weleens, vind ik, HAHAHA]
Blijf dat dus doen, NOS teletekstredactie, naast de asielbesluiten
in de Nederlandse Politiek, aandacht te schenken aan voor vluchtelingen
nadelige aspecten/gevolgen en/of de openlijke schending van hun rechten,
zoals zowel uit mijn Mail als uit de Verklaringen van genoemde mensen
rechtenorganisaties duidelijk wordt [5]
WEL had u, zoals ook uit de verklaringen van de mensenrechten
organisaties blijkt [6], wat duidelijker kunnen benadrukken,
dat de Tunesische president Saied [en dan druk ik het nog vriendelijk
uit] verre van democratisch is en onderdrukkend jegens de eigen bevolking
EN dat hij op racistische wijze de aanval had geopend op in Tunesie
verblijvende Afrikaanse migranten/vluchtelingen.
Maar in ieder geval hebt u een journalistieke Stem gegeven aan
de mensenrechtenorganisaties, die het feit bekritiseren, dat er een
deal is gesloten met een president, die lak heeft aan de mensenrechten.
En hiermee heeft het lezend Publiek een evenwichtige berichtgeving gekregen over het wel en wee betreffende het EU-Tunesie Migratiepact.
Ga zo voort, NOS Teletekstredactie!
Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam
P/S
Mocht er voor mij aanleiding zijn, u wederom te bekritiseren over
welk onderwerp dan ook [zoals ik in het verleden reeds vaker deed], sta ik zeker weer op uw virtuele Stoep!
over voor de migratiedeal die de Europese Unie heeft
gesloten met Tunesie.
Ze vrezen dat de mensenrechten van vluchtelingen en
andere migranten door het land worden geschonden,
Amnesty International noemt de rol van Nederland in
de deal schandalig.
Volgens Amnesty neemt Nederland de rechten van
vluchtelingen niet serieus.
Vluchtelingenwerk Nederland noemt het ongeloofwaardig,
dat Tunersie de rechten zal respecteren van vluchtelingen.
Stichting Vluchtelingen vindt het niet juist, dat vluchtelingen als
politiek wisselgeld worden gebruikt.
EINDE BERICHT
ORIGINELE NOS TELETEKSTBERICHT
https://teletekst-data.nos.nl/webplus?p=104
NOS Teletekst 104104 - NOS Teletekst
"Migratiedeal Tunesië schandalig"
Vuchtelingenorganisaties hebben geen
goed woord over voor de migratiedeal
die de Europese Unie heeft gesloten met
Tunesië.Ze vrezen dat de mensenrechten
van vluchtelingen en andere migranten
door het land worden geschonden.
Amnesty International noemt de rol van
Nederland in de deal schandalig.Volgens
Amnesty neemt Nederland de rechten van
vluchtelingen niet serieus.
Vluchtelingenwerk Nederland noemt het
ongeloofwaardig dat Tunesië de rechten
zal respecteren van de vluchtelingen.
Stichting Vluchtelingen vindt het niet
juist dat vluchtelingen als politiek
wisselgeld worden gebruikt.
Reacties uitgeschakeld voor Mail Astrid Essed dd 19 juli 2023 aan NOS Teletekst/COMPLIMENTEN MET UW BERICHTGEVING!
Zoals ik reeds citeerde uit de onvergetelijke klassieker
”Alice in Wonderland” [1]
”De tijd is daarOm over allerlei te praten” [2] Nu is dat in dit geval niet ”allerlei”, maar een specifiek onderwerp, dat ik wil aanroeren:Uw teletekstberichtgeving dd 15 juli ”Rutte zondag opnieuw naarTunesie”Zie uw gehele Teletekstbericht geheel onderinOverigens is er NOG een citaat uit ”Alice in Wonderland” van toepassing,namelijk:”
Of koningen ook liegen” [3]
Hier echter gaat het niet om ”Koningen”, maar om u, Redactie
Want, waarde Redactie, met uw berichtgeving ”liegt” u enigszins,
omdat u, door weglating van enkele belangrijke feiten, een
verkeerde voorstelling van zaken geeft:
UW BERICHTGEVING
De feiten, die u vermeldt, zijn op zich correct:
Namelijk, dat demissionair premier Rutte zondag
[vandaag dus kennelijk] opnieuw naar Tunesie vetrekt,samen met de Italiaanse premier Meloni en EuropeseCommissievoorzitter Von der Leyen [4] Maar wat u er NIET bij vertelt [schrijft] is dat er een aantalpijnlijke en bedenkelijke kanten aan dit bezoek zijn verbonden,namelijk de houding van de Tunesische president jegensAfrikaanse vluchtelingen/migranten en de fatale gevolgen daarvan. AFRIKAANSE MIGRANTEN KOP VAN JUT IN TUNESIE RACISTISCHE SPEECH PRESIDENT SAIED EN DE GEVOLGEN Op 21 februari anno Domini 2023 hield de Tunesische presidentSaied een racistische, haatzaaiende en zeer opzwepende speech, waarinhij tekeer ging tegen Afrikaanse migranten, die naar Tunesie waren gekomen en er door hem van werden beschuldigd, dat zij [of hun komst]onderdeel waren van een ”crimineel plan” om de ”demografische samenstelling”van Tunesie te veranderen
[5]Ik citeer president Saied uit The Guardian:”
“The undeclared goal of the successive waves of illegal immigration is to consider Tunisia a purely African country that has no affiliation to the Arab and Islamic nations,” [6]
Omvolkingstheorie dus, zoals in extreem-rechtse kringen
wel vaker gebezigd [7]Gevolg was in een land, waarin het al slecht gaat met de economieen veel armoede heerst [8][een voedingsbodem voor haatzaaierij],racistische Mensenjachten op Afrikaanse migranten, die fysiek wordenmishandeld, zonder reden gearresteerd, worden ontslagen, hun spullenkort en klein geslagen, noem maar op!En de Politie stond erbij en keek ernaar zonder in te grijpen ofhielp ook mee te mishandelen! [9]Terecht spreken mensenrechtenorganisaties Amnesty Internationalen Human Rights Watch hier schande van en wijten ze deze geweldadige uitbarstingen vooral aan de ophitsende speech van de Tunesische president Saied. [10] DEPORTATIES En alsof er al niet genoeg te beleven was voor de Kop van JutAfrikaanse migranten/vluchtelingen, werden er ook nog eenshonderden gedeporteerd door de Tunesische autoriteiten endat ging er bepaald gewelddadig aan toe.De deportatierichting was richting Libie, aldus de Volkskrant [11]Human Rights Watch rapporteert niet alleen het gebruikte gewelddoor burgers en veiligheidspolitie, etc, maar ook, dat de mensenmaar ergens werden gedumpt zonder toegang tot voedsel of medische zorg [12]Het lijkt mij dus duidelijk, dat u niet alleen dient te vermelden, dat demissionair premier Rutte naar Tunesie gaat om te proberen eenmigratiedeal te sluiten [13], maar ook melding moet makenvan het zeer dubieuze karakter van de regering waarmee hij zaken wildoen.Dat u dat niet hebt vermeld getuigt van incomplete berichtgeving’en een aperte omissie! EPILOOG Politici spelen hun eigen spelletjes en sluiten hun eigen dealsDat is hun verantwoordelijkheid, met alle gevolgen van dienen daarover kan en wordt ook verschillend gedachtMaar de verantwoordelijkheid van de journalistieke media is-en dus ookde uwe, Redactie- om de diverse feiten en aspecten zo objectief envolledig mogelijk te belichtenDaar heeft het lezend Publiek recht op. En wanneer je alleen maar vermeldt [zoals u in deze berichtgevinggedaan hebt], dat demissionair premier Rutte naar Tunesie gaatom een migratiedeal te sluiten, zonder te vermelden, dat hij dit wildoen met een practisch dictator [14], die een racistische speech gehoudenheeft, die heeft geleid tot gewelddadige racistische aanvallen en zelfsdeportaties [tegen de EU waarden in, lees artikel 19 EU Handvest!] [15],dan doe je aan incomplete en daardoor apert onjuiste berichtgeving. Zorg er dus voor, dat u bij een toekomstige berichtgeving ook dieandere, dictatoriale en racistische kant belicht van de presidentmet wie Rutte en de EU een deal willen sluiten Vriendelijke groetenAstrid Essed
Demissionair premier Rutte is morgen opnieuw in Tunesie
om een migratiedeal te sluiten.
Hij bezoekt het land samen met premier Meloni van
Italie en met Europese Commissie-voorzitter Von der
Leyen.
Ze spreken met president Saied.
Vorige maand werden de eerste stappen al gezet, maar
een akkoord kwam er nog niet.
De EU beloofde grote investeringen en in ruil moet Tunesie
mensensmokkel aanpakken en zich inzetten voor betere bewaking van
de grenzen.
Tunesie kan op lange termijn 900 euro krijgen.
De helft van de migranten, die dit jaar in Italie aan land kwamen, was
gereisd via Tunesie
EINDE BERICHT NOS TELETEKST
ZIE ORIGINEEL BERICHT
https://teletekst-data.nos.nl/webplus?p=127
Rutte zondag opnieuw naar Tunesië
Demissionair premier Rutte is morgen
opnieuw in Tunesië om een migratiedeal
te sluiten.Hij bezoekt het land samen
met premier Meloni van Italië en met
Europese Commissie-voorzitter Von der
Leyen.Ze spreken met president Saied.
Vorige maand werden de eerste stappen
al gezet,maar een akkoord kwam er nog
niet.De EU beloofde grote investeringen
en in ruil moet Tunesië mensensmokkel
aanpakken en zich inzetten voor betere
bewaking van de grenzen.Tunesië kan op
lange termijn 900 miljoen euro krijgen.- NOS Teletekst
De helft van de migranten die dit jaar
in Italië aan land kwamen,was gereisd
via Tunesië.
EINDE ORIGINELE NOS TELETEKSTBERICHT
Reacties uitgeschakeld voor ”Rutte zondag opnieuw naar Tunesie”/NOS Teletekst, noem ook de racistische aanvallen op en de deportaties van Afrikaanse vluchtelingen door het Tunesische regime!
Zoals ik reeds citeerde uit de onvergetelijke klassieker
”Alice in Wonderland” [1]
”De tijd is daarOm over allerlei te praten” [2] Nu is dat in dit geval niet ”allerlei”, maar een specifiek onderwerp, dat ik wil aanroeren:Uw teletekstberichtgeving dd 15 juli ”Rutte zondag opnieuw naarTunesie”Zie uw gehele Teletekstbericht geheel onderinOverigens is er NOG een citaat uit ”Alice in Wonderland” van toepassing,namelijk:”
Of koningen ook liegen” [3]
Hier echter gaat het niet om ”Koningen”, maar om u, Redactie
Want, waarde Redactie, met uw berichtgeving ”liegt” u enigszins,
omdat u, door weglating van enkele belangrijke feiten, een
verkeerde voorstelling van zaken geeft:
UW BERICHTGEVING
De feiten, die u vermeldt, zijn op zich correct:
Namelijk, dat demissionair premier Rutte zondag
[vandaag dus kennelijk] opnieuw naar Tunesie vetrekt,samen met de Italiaanse premier Meloni en EuropeseCommissievoorzitter Von der Leyen [4] Maar wat u er NIET bij vertelt [schrijft] is dat er een aantalpijnlijke en bedenkelijke kanten aan dit bezoek zijn verbonden,namelijk de houding van de Tunesische president jegensAfrikaanse vluchtelingen/migranten en de fatale gevolgen daarvan. AFRIKAANSE MIGRANTEN KOP VAN JUT IN TUNESIE RACISTISCHE SPEECH PRESIDENT SAIED EN DE GEVOLGEN Op 21 februari anno Domini 2023 hield de Tunesische presidentSaied een racistische, haatzaaiende en zeer opzwepende speech, waarinhij tekeer ging tegen Afrikaanse migranten, die naar Tunesie waren gekomen en er door hem van werden beschuldigd, dat zij [of hun komst]onderdeel waren van een ”crimineel plan” om de ”demografische samenstelling”van Tunesie te veranderen
[5]Ik citeer president Saied uit The Guardian:”
“The undeclared goal of the successive waves of illegal immigration is to consider Tunisia a purely African country that has no affiliation to the Arab and Islamic nations,” [6]
Omvolkingstheorie dus, zoals in extreem-rechtse kringen
wel vaker gebezigd [7]Gevolg was in een land, waarin het al slecht gaat met de economieen veel armoede heerst [8][een voedingsbodem voor haatzaaierij],racistische Mensenjachten op Afrikaanse migranten, die fysiek wordenmishandeld, zonder reden gearresteerd, worden ontslagen, hun spullenkort en klein geslagen, noem maar op!En de Politie stond erbij en keek ernaar zonder in te grijpen ofhielp ook mee te mishandelen! [9]Terecht spreken mensenrechtenorganisaties Amnesty Internationalen Human Rights Watch hier schande van en wijten ze deze geweldadige uitbarstingen vooral aan de ophitsende speech van de Tunesische president Saied. [10] DEPORTATIES En alsof er al niet genoeg te beleven was voor de Kop van JutAfrikaanse migranten/vluchtelingen, werden er ook nog eenshonderden gedeporteerd door de Tunesische autoriteiten endat ging er bepaald gewelddadig aan toe.De deportatierichting was richting Libie, aldus de Volkskrant [11]Human Rights Watch rapporteert niet alleen het gebruikte gewelddoor burgers en veiligheidspolitie, etc, maar ook, dat de mensenmaar ergens werden gedumpt zonder toegang tot voedsel of medische zorg [12]Het lijkt mij dus duidelijk, dat u niet alleen dient te vermelden, dat demissionair premier Rutte naar Tunesie gaat om te proberen eenmigratiedeal te sluiten [13], maar ook melding moet makenvan het zeer dubieuze karakter van de regering waarmee hij zaken wildoen.Dat u dat niet hebt vermeld getuigt van incomplete berichtgeving’en een aperte omissie! EPILOOG Politici spelen hun eigen spelletjes en sluiten hun eigen dealsDat is hun verantwoordelijkheid, met alle gevolgen van dienen daarover kan en wordt ook verschillend gedachtMaar de verantwoordelijkheid van de journalistieke media is-en dus ookde uwe, Redactie- om de diverse feiten en aspecten zo objectief envolledig mogelijk te belichtenDaar heeft het lezend Publiek recht op. En wanneer je alleen maar vermeldt [zoals u in deze berichtgevinggedaan hebt], dat demissionair premier Rutte naar Tunesie gaatom een migratiedeal te sluiten, zonder te vermelden, dat hij dit wildoen met een practisch dictator [14], die een racistische speech gehoudenheeft, die heeft geleid tot gewelddadige racistische aanvallen en zelfsdeportaties [tegen de EU waarden in, lees artikel 19 EU Handvest!] [15],dan doe je aan incomplete en daardoor apert onjuiste berichtgeving. Zorg er dus voor, dat u bij een toekomstige berichtgeving ook dieandere, dictatoriale en racistische kant belicht van de presidentmet wie Rutte en de EU een deal willen sluiten Vriendelijke groetenAstrid Essed
Demissionair premier Rutte is morgen opnieuw in Tunesie
om een migratiedeal te sluiten.
Hij bezoekt het land samen met premier Meloni van
Italie en met Europese Commissie-voorzitter Von der
Leyen.
Ze spreken met president Saied.
Vorige maand werden de eerste stappen al gezet, maar
een akkoord kwam er nog niet.
De EU beloofde grote investeringen en in ruil moet Tunesie
mensensmokkel aanpakken en zich inzetten voor betere bewaking van
de grenzen.
Tunesie kan op lange termijn 900 euro krijgen.
De helft van de migranten, die dit jaar in Italie aan land kwamen, was
gereisd via Tunesie
EINDE BERICHT NOS TELETEKST
ZIE ORIGINEEL BERICHT
https://teletekst-data.nos.nl/webplus?p=127
Rutte zondag opnieuw naar Tunesië
Demissionair premier Rutte is morgen
opnieuw in Tunesië om een migratiedeal
te sluiten.Hij bezoekt het land samen
met premier Meloni van Italië en met
Europese Commissie-voorzitter Von der
Leyen.Ze spreken met president Saied.
Vorige maand werden de eerste stappen
al gezet,maar een akkoord kwam er nog
niet.De EU beloofde grote investeringen
en in ruil moet Tunesië mensensmokkel
aanpakken en zich inzetten voor betere
bewaking van de grenzen.Tunesië kan op
lange termijn 900 miljoen euro krijgen.- NOS Teletekst
De helft van de migranten die dit jaar
in Italië aan land kwamen,was gereisd
via Tunesië.
EINDE ORIGINELE NOS TELETEKSTBERICHT
Reacties uitgeschakeld voor Mail Astrid Essed aan NOS Teletekst: ”Uw berichtgeving dd 15 juli 2023:”Rutte zondag opnieuw naar Tunesie”
Koning Willem-Alexander heeft excuses gemaakt voor het slavernijverleden, dat deed hij op Ketikoti. “Ik doe dat als uw koning en als deel van de regering. En ze worden door mij intens beleefd.” Voor het eerst hield de koning een toespraak op de Nationale Herdenking Slavernijverleden.
De koning noemde slavernij ‘van alle vormen van onvrijheid het meest kwetsend, het meest mensonterend’.
Hij refereerde aan bezoeken aan Suriname en Curaçao met zijn vrouw en oudste dochter. “We hebben met mensen gesproken die maar drie generaties terug hoeven te gaan voor een familielid dat tot slaaf was gemaakt.”
Stemmen verwaaid in de wind
Ook het onderzoek naar de rol van de koninklijke familie bij de slavernij kwam nadrukkelijk ter sprake. Daarbij leek de koning geëmotioneerd. Volgens hem moet het onderzoek het ware verhaal van tot slaaf gemaakten terughalen: “De archieven tonen de feiten door de bril van de boekhouder. Maar de stemmen van de tot slaaf gemaakten zijn verwaaid in de wind.”
Willem-Alexander vroeg bovendien ‘vergiffenis voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen de misdaden tegen de menselijkheid’. “Slavenhandel en slavernij worden erkend als een misdaad tegen de menselijkheid. De stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje-Nassau hebben hier niets tegen ondernomen. Ze handelden binnen het kader van wat toen wettelijk geoorloofd werd geacht. Maar het slavernijsysteem illustreerde het onrecht van die wetten. Op een gegeven moment voel je de morele plicht om op te treden.”
De koning richtte ook het woord aan mensen die kritisch staan tegenover excuses voor de Nederlandse rol in het slavernijverleden. “Tegen die mensen zeg ik: stel uw hart open voor een samenleving waarin iedereen volwaardig kan meedoen.” Hij stelde dat we ‘elkaar de hand reiken’ en samen werken aan ‘heling, verzoening en herstel’.
Nederland zit in ‘een proces van heling’ over het koloniale verleden, zei koning Willem-Alexander in april al in de podcast ‘Door de ogen van de Koning’ met radio-dj Edwin Evers. “Er was ook al heel duidelijk gezegd: het was een komma en geen punt. Het is het begin van een proces waar nog veel tijd overheen zal gaan, waar nog veel gesprekken overheen zullen gaan en waar veel emoties een rol zullen spelen.”
Vaak gevraagd om excuses
De afgelopen maanden is de koning regelmatig opgeroepen tot het uitspreken van excuses, bijvoorbeeld in februari tijdens het bezoek van Willem-Alexander, koningin Máxima en kroonprinses Amalia in het Caribisch deel van het koninkrijk.
Premier Mark Rutte maakte eerder al excuses voor het slavernijverleden, dat deed hij op 19 december 2022 in verschillende talen. Hij zei: “Vandaag bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden: postuum aan alle tot slaafgemaakten die wereldwijd onder dat handelen hebben geleden, aan hun dochters en zonen, en aan al hun nazaten tot in het hier en nu.”
Het is uniek voor een monarch dat de koning excuses aanbood, maar dat past ook ‘binnen een trend’, zegt historicus en auteur Arnout van Cruyningen. Hij schreef boeken over het koningshuis en is gespecialiseerd in de Europese monarchie. Steeds meer Europese landen worden volgens Van Cruyningen aangesproken op het koloniale verleden.
Het is niet de eerste keer dat koning Willem-Alexander excuses aanbiedt voor de rol van Nederland in de geschiedenis. In maart 2020 bood hij in Indonesië zijn excuses aan voor het Nederlandse geweld bij de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië.
De voorouders van koning Willem-Alexander hebben zich flink verrijkt met de koloniale uitbuiting van Nederlands-Indië. De prinsen van Oranje speelden een belangrijke rol in de politiek van roof, uitbuiting, slavernij en dwangarbeid, en streken in de Gouden Eeuw een half miljard euro van de winst op. Dat blijkt uit het donderdag gepresenteerde boek Staat en slavernij.
Historicus Raymund Schütz bracht de koloniale winsten van enkele prinsen van Oranje, de stadhouders Willem III, IV en V, in de periode 1675-1770 in kaart. De prinsen bekleedden na bevrijding van de Spaanse tirannie belangrijke functies in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Daarnaast speelden ze een prominente rol in de koloniale politiek als opperbewindvoerder van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en West-Indische Compagnie (WIC).
Schütz constateert dat er tot nu toe weinig onderzoek is gedaan naar de koloniale verrijking door de Oranjes. Dat kwam mede doordat er rond de boekhouding van de VOC een zweem van geheimzinnigheid hing en veel administratie verloren is gegaan.
De VOC werd opgericht met steun van de staat. In ruil voor octrooien op de handel in Azië vloeiden ook de koloniale winsten uit Nederlands-Indië terug in de staatskas én op de privérekening van de Oranjes. De stadhouders kregen volgens afspraak met het VOC-bestuur een 33ste van de inkomsten uitgekeerd, zonder zelf een cent te investeren. Dat hadden de aandeelhouders geregeld.
AGRESSIEVE HANDELSPOLITIEK
,,De ruggensteun van de Staten-Generaal en de machtspolitiek van de stadhouder maakten de agressieve overzeese handelspolitiek van de VOC mogelijk’’, stelt Schütz in het boek. ,,De prins en Staten speelden niet alleen formeel en op afstand een rol in de koloniale expansiepolitiek, maar kwamen soms actief voor de belangen van de VOC en haar participanten op.’
Willem III, koning van Engeland en stadhouder, kreeg in 1700 van de VOC een winstuitkering van 25.000 gulden. Dat bedrag stond gelijk aan honderd (gemiddeld hoge) jaarsalarissen van een dagarbeider. Schütz: ,,Als we uitgaan van het gemiddelde bruto jaarsalaris in 2021 van 44.800 euro, dan zou dit tegenwoordig gelijkstaan aan een uitkering van maar liefst 4,5 miljoen euro.’’
Schütz becijfert dat de drie Oranjes in hun periode als stadhouder bij elkaar 2.009.998 gulden aan winstuitkeringen van de VOC hebben gekregen. Omgerekend naar nu is dat 360.191.642 euro. Willem III verdiende er met bijna 200 miljoen euro het meest aan aan, Willem IV ‘slechts’ 50 miljoen euro.
Opium
Daarnaast kregen de Oranjes ook nog geld van andere handelscompagnieën, zoals bijna 46 miljoen euro van de Amphioen Sociëteit (opium), en ruim 13 miljoen euro als opperbewindhebber van de VOC. Bij elkaar verdienden de prinsen zo’n 420 miljoen euro aan het kolonialisme in Nederlands-Indië.
Bovendien was geregeld dat de Oranjes een bepaald percentage kregen van de kaapvaart, door de VOC en WIC veroverde vijandelijke schepen. Tel daar de verovering va de befaamde Spaanse zilvervloot door Piet Hein bij op – de stadhouder Frederik Hendrik kreeg daarvoor 700.000 gulden (125 miljoen euro).
,,Op basis van dit overzicht kan vastgesteld worden dat alleen al met de op dit moment bekende inkomsten de Oranjes een totaal van 3,04 miljoen gulden ontvingen uit koloniaal profijt. Omgerekend heeft dit een hedendaagse waarde van 545 miljoen euro’’, concludeert Schütz.
De koloniale winsten komen bovenop een bijna vergelijkbaar bedrag aan inkomsten (502 miljoen euro) uit reguliere functies (militaire opperbevelhebber, Staten-Generaal en Raad van State) die de Oranjes bekleedden.
,,Het is belangrijk om te benoemen dat ook deze reguliere inkomsten verweven waren met koloniale belangen, door de rol van de stadhouder in de landelijke besluitvorming, internationale politiek en oorlogsvoering. Het reguliere inkomen van de stadhouders bestond dus voor een belangrijk deel uit koloniale winsten, maar de data zijn nog lang niet compleet.’’
Zo is niet bekend of de Oranjes ook voor 1675 winstuitkeringen kregen en moeten de koloniale winsten uit Suriname en het Caribisch gebied via de WIC nog worden onderzocht.
Zwart kind als cadeau
Bekend is dat aan het hof van de Oranjes in Den Haag diverse zwarte bedienden werkten, van wie een aantal als kind ‘cadeau’ werd gedaan aan het hof. Zo had de hofhouding van Oranje de bedienden Cupido (westkust van Afrika) en Sideron (Curaçao) in dienst.
Koning Willem-Alexander gaf eind vorig jaar opdracht tot een onafhankelijk onderzoek naar de rol van zijn voorouders, het Huis van Oranje-Nassau, in de koloniale geschiedenis. Hij woont op 1 juli in Amsterdam de jaarlijkse herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij (Keti Koti) bij. Uit recent onderzoek van EenVandaag blijkt dat 70 procent van de Afro-Surinaamse en Caribische gemeenschap wil dat de koning daar excuses maakt.
Minister: onderzoek naar rol Staat bij slavernij ‘confronterend’
Het onderzoek naar de rol van de Oranjes en de Nederlandse staat in het slavernijverleden schetst een ‘confronterend en zeer pijnlijk beeld’, schrijft minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) in een brief aan de Kamer over het onderzoek. De bevindingen zijn ‘kraakhelder’, zei de minister bij ontvangst van het onderzoek in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Ze spreekt van een ‘ongekende schaal van slavenhandel en slavernij’, waarbij de Staat zeer betrokken was.
‘Via de Staat’ speelden ook lagere overheden, kerken, handelsondernemingen en andere bedrijven een belangrijke rol. ,,Dit verhaal had eerder verteld moeten worden”, aldus de bewindsvrouw. ,,Want we moeten het samen onder ogen komen.”
Sowieso is wat nu bekend is geworden nog maar ‘het topje van de ijsberg’, zegt Bruins Slot. Het kabinet laat zelf ook vervolgonderzoek doen, meldt Bruins Slot aan de Kamer. Het zal daarvoor in gesprek gaan met nazaten van tot slaaf gemaakten en wetenschappers over hoe dit onderzoek wordt vormgegeven.
EINDE ARTIKEL
Reacties uitgeschakeld voor Keti Koti/Excuses koning voor slavernijverleden/Artikelen
Dames en heren, hier in het Oosterpark, op het Museumplein, in Suriname, in het Caribische deel van ons Koninkrijk en waar ter wereld u ook meekijkt.
“Binnen der Stadt van Amstelredamme ende hare vrijheydt, zijn alle menschen vrij, ende gene slaven.”
Zo luidde de officiële bepaling uit 1644.
Samen met u sta ik hier in de stad die de vrijheid al eeuwenlang boven alles liefheeft. De hoofdstad van een land dat in de loop van de geschiedenis steeds weer heeft gestreden tegen tirannie en onderdrukking.
Maar wat binnen deze stad en binnen dit land vanzelfsprekend was, gold buiten onze grenzen niet. Hier was slavernij verboden. Overzee niet.
Van alle vormen van onvrijheid is slavernij wel het meest kwetsend, het meest vernederend, het meest mensonterend.
Een medemens zien als koopwaar waarover je naar goeddunken kunt beschikken. Als een willoos werktuig om winst mee te maken. Dat je kunt vastketenen, verhandelen, brandmerken, afbeulen, straffen, straffeloos doden zelfs.
De afgelopen tijd hebben de Koningin en ik veel gesprekken gevoerd, in Nederland en op de eilanden in het Caribische deel van het Koninkrijk. We hebben gesproken met mensen die hun wortels hebben in Suriname en ook met mensen die een binding hebben met Indonesië. Onder hen mensen die maar drie generaties terug hoeven te gaan voor een familielid dat in slavernij werd geboren.
Zij hebben ons duidelijk gemaakt hoezeer de pijn nog steeds in de haarvaten zit.
Dankzij het werk van gedreven onderzoekers weten we steeds meer over het Nederlandse slavernijverleden. We weten dat meer dan 600.000 mensen op Nederlandse schepen uit Afrika over de Atlantische Oceaan werden vervoerd om te worden verkocht als slaaf of te worden ingezet op plantages. 75.000 van hen overleefden de oversteek niet. We weten óók over de omvangrijke slavenhandel oostwaarts, in gebieden onder VOC-bewind. En we weten over de wreedheden tegen de inheemse bevolking in de koloniën.
Maar er is ook zoveel wat we niet weten. In de archieven zijn veelal wel de dorre cijfers overgeleverd. Ze tonen ons de feiten door de bril van de boekhouder. Maar de stemmen van de tot slaaf gemaakten zijn verwaaid in de wind. Zij lieten nauwelijks sporen na.
Het wekt ontzag dat niet weinigen van hen de kracht vonden om in opstand te komen, ook al was het vaak met de moed der wanhoop. Verzetsstrijders als Boni, Baron en Joli-Coeur daagden vanuit de uitgestrekte bos- en moerasgebieden in Suriname het onmenselijke slavernijsysteem uit. Hun heldhaftigheid – en die van vele anderen – getuigt van trots en kracht die niet te breken is.
Heel soms is de stem van een zwarte vrijheidsstrijder via geschreven bronnen aan ons overgeleverd. Zoals de stem van Tula, de leider van de opstand van 1795 op Curaçao. Vijf maanden geleden waren wij samen met onze oudste dochter op de plek waar hij woonde en werkte: de toenmalige plantage Knip.
Hoe redelijk en menselijk klinken Tula’s woorden in onze moderne oren. Hij beriep zich op de idealen van de Franse Revolutie en de gelijkheid van alle mensen, ongeacht hun kleur. “Wij willen niemand kwaad doen’, zei hij. “Wij verlangen niet anders dan onze vrijheid.”
Het antwoord van het bevoegd gezag was bruut en genadeloos. Tula werd als straf geradbraakt en onthoofd.
Wij dragen de gruwelijkheid van het slavernijverleden met ons mee. De gevolgen daarvan zijn vandaag nog steeds te voelen in racisme in onze samenleving.
Op 19 december vorig jaar heeft de minister-president namens de Nederlandse regering excuses aangeboden voor het feit dat mensen in naam van de Nederlandse staat eeuwenlang tot handelswaar zijn gemaakt, zijn uitgebuit en mishandeld.
Vandaag sta ik hier voor u. Als uw Koning en als deel van de regering maak ik vandaag deze excuses zelf. Ze worden door mij met hart en ziel intens beleefd.
Maar voor mij is er daarnaast nog een andere persoonlijke dimensie.
Slavenhandel en slavernij worden erkend als een misdaad tegen de menselijkheid. De stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje-Nassau hebben hier niets tegen ondernomen.
Ze handelden binnen het kader van wat toen wettelijk geoorloofd werd geacht. Maar het slavernijsysteem illustreerde het onrecht van die wetten.
De Tweede Wereldoorlog heeft ons geleerd dat je je niet tot het uiterste achter wetten kunt verschuilen wanneer medemensen tot beesten worden gereduceerd en aan de willekeur van machthebbers zijn overgeleverd.
Op een gegeven moment groeit de morele plicht om op te treden. Temeer daar slavernij hier in Europees Nederland strikt verboden was. Wat in de koloniën en in de handel overzee normaal werd gevonden en op grote schaal werd gepraktiseerd en aangemoedigd, was hier niet toegestaan. Dat wringt.
Het onafhankelijke onderzoek waartoe ik heb besloten, zal méér licht werpen op de precieze rol van het Huis van Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis en de slavernij. Maar voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid, vraag ik vandaag, op deze dag dat we samen het Nederlands slavernijverleden herdenken, vergiffenis.
Ik realiseer me heel goed dat lang niet iedereen dezelfde gevoelens heeft bij deze herdenking. Er zijn ook inwoners van Nederland die het aanbieden van excuses zo lang na de afschaffing van de slavernij overdreven vinden. Zij ondersteunen echter in overgrote meerderheid wél de strijd voor gelijkwaardigheid van alle mensen, ongeacht kleur of culturele achtergrond.
Daarom wil ik u vragen: stel uw hart open voor al die mensen die hier vandaag niet zijn, maar die wél samen met u willen werken aan een samenleving waarin iedereen volwaardig kan meedoen. Respecteer dat er verschillen zijn in beleving, achtergrond en voorstellingsvermogen.
Tijdens de gesprekken die de Koningin en ik hebben gevoerd met nazaten van tot slaaf gemaakten, zei een van hen: “we moeten los van de verkramptheid. Fouten maken mag.” Iemand anders zei: “laten we het ongemak omarmen.”
Er is geen blauwdruk voor het proces van heling, verzoening en herstel. We betreden samen nieuw gebied. Laten we elkaar steunen en vasthouden!
Het is vandaag zestig jaar geleden dat een groep Surinaamse Nederlanders door de binnenstad van Amsterdam trok met spandoeken waarop stond ‘Ketie Kotie fri moe de’. Zij ontstaken het herdenkingsvuur dat wij vandaag brandend houden.
Dit is een belangrijke dag voor iedereen die een binding heeft met Suriname, óók degenen van wie de voorouders als contractarbeiders naar de kolonie kwamen.
Ik hoop dat de nakomelingen van tot slaaf gemaakten en van hen die gedwongen arbeid verrichtten in andere delen van de wereld zich vandaag opgenomen voelen in dit samenzijn. Dat zij zich evenzeer gehoord voelen. Mensen uit het Caribische deel van het Koninkrijk. En de vele Nederlanders die een binding hebben met Indonesië en die de pijn van grof onrecht in het verleden met zich meetorsen.
We hebben allemaal onze eigen familiegeschiedenis. Onze eigen emoties. Onze eigen culturele traditie die houvast geeft. Onze rituelen die troosten, symbolen die bemoedigen, woorden van wijsheid die weerklinken in ons hart.
Al die tradities zijn kostbaar en verdienen respect. Maar laten we in het verlengde daarvan elkaar de hand reiken en samen bouwen aan een wereld zonder racisme, discriminatie en economische uitbuiting.
Na erkenning en excuses mogen we samen werken aan heling, verzoening en herstel. Zodat we uiteindelijk allen trots kunnen zijn op alles wat we delen. En kunnen zeggen:
Ten kon drai Tijden zijn veranderd
Den keti koti, brada, sisa De ketenen zijn verbroken, broeder, zuster
Ten kon drai Tijden zijn veranderd
Den keti koti, fu tru! De ketenen zijn verbroken, echt waar!
EINDE TOESPRAAK KONING WILLEM ALEXANDER
ZIE OOK:
TOESPRAAK KONING WILLEM ALEXANDER, OVERGENOMEN VAN DE WEBSITE ORANJES,NL:
“Vandaag sta ik hier voor u. Als uw Koning en als deel van de regering maak ik vandaag deze excuses zelf. Ze worden door mij met hart en ziel intens beleefd.”
…..
……
”
Het onafhankelijke onderzoek waartoe ik heb besloten, zal méér licht werpen op de precieze rol van het Huis van Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis en de slavernij. Maar voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid, vraag ik vandaag, op deze dag dat we samen het Nederlands slavernijverleden herdenken, vergiffenis. ”
“Vandaag sta ik hier voor u. Als uw Koning en als deel van de regering maak ik vandaag deze excuses zelf. Ze worden door mij met hart en ziel intens beleefd. Maar voor mij is er daarnaast nog een andere persoonlijke dimensie. Slavenhandel en slavernij worden erkend als een misdaad tegen de menselijkheid. De stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje-Nassau hebben hier niets tegen ondernomen. Ze handelden binnen het kader van wat toen wettelijk geoorloofd werd geacht. Maar het slavernijsysteem illustreerde het onrecht van die wetten. “ aldus de Koning. De volledige toespraak: Dames en heren, hier in het Oosterpark, op het Museumplein, in Suriname, in het Caribische deel van ons Koninkrijk en waar ter wereld u ook meekijkt. “Binnen der Stadt van Amstelredamme ende hare vrijheydt, zijn alle menschen vrij, ende gene slaven.” Zo luidde de officiële bepaling uit 1644. Samen met u sta ik hier in de stad die de vrijheid al eeuwenlang boven alles liefheeft. De hoofdstad van een land dat in de loop van de geschiedenis steeds weer heeft gestreden tegen tirannie en onderdrukking. Maar wat binnen deze stad en binnen dit land vanzelfsprekend was, gold buiten onze grenzen niet. Hier was slavernij verboden. Overzee niet. Van alle vormen van onvrijheid is slavernij wel het meest kwetsend, het meest vernederend, het meest mensonterend. Een medemens zien als koopwaar waarover je naar goeddunken kunt beschikken. Als een willoos werktuig om winst mee te maken. Dat je kunt vastketenen, verhandelen, brandmerken, afbeulen, straffen, straffeloos doden zelfs. De afgelopen tijd hebben de Koningin en ik veel gesprekken gevoerd, in Nederland en op de eilanden in het Caribische deel van het Koninkrijk. We hebben gesproken met mensen die hun wortels hebben in Suriname en ook met mensen die een binding hebben met Indonesië. Onder hen mensen die maar drie generaties terug hoeven te gaan voor een familielid dat in slavernij werd geboren. Zij hebben ons duidelijk gemaakt hoezeer de pijn nog steeds in de haarvaten zit.
Dankzij het werk van gedreven onderzoekers weten we steeds meer over het Nederlandse slavernijverleden. We weten dat meer dan 600.000 mensen op Nederlandse schepen uit Afrika over de Atlantische Oceaan werden vervoerd om te worden verkocht als slaaf of te worden ingezet op plantages. 75.000 van hen overleefden de oversteek niet. We weten óók over de omvangrijke slavenhandel oostwaarts, in gebieden onder VOC-bewind. En we weten over de wreedheden tegen de inheemse bevolking in de koloniën. Maar er is ook zoveel wat we niet weten. In de archieven zijn veelal wel de dorre cijfers overgeleverd. Ze tonen ons de feiten door de bril van de boekhouder. Maar de stemmen van de tot slaaf gemaakten zijn verwaaid in de wind. Zij lieten nauwelijks sporen na. Het wekt ontzag dat niet weinigen van hen de kracht vonden om in opstand te komen, ook al was het vaak met de moed der wanhoop. Verzetsstrijders als Boni, Baron en Joli-Coeur daagden vanuit de uitgestrekte bos- en moerasgebieden in Suriname het onmenselijke slavernijsysteem uit. Hun heldhaftigheid – en die van vele anderen – getuigt van trots en kracht die niet te breken is. Heel soms is de stem van een zwarte vrijheidsstrijder via geschreven bronnen aan ons overgeleverd. Zoals de stem van Tula, de leider van de opstand van 1795 op Curaçao. Vijf maanden geleden waren wij samen met onze oudste dochter op de plek waar hij woonde en werkte: de toenmalige plantage Knip. Hoe redelijk en menselijk klinken Tula’s woorden in onze moderne oren. Hij beriep zich op de idealen van de Franse Revolutie en de gelijkheid van alle mensen, ongeacht hun kleur. “Wij willen niemand kwaad doen’, zei hij. “Wij verlangen niet anders dan onze vrijheid.” Het antwoord van het bevoegd gezag was bruut en genadeloos. Tula werd als straf geradbraakt en onthoofd.
Wij dragen de gruwelijkheid van het slavernijverleden met ons mee. De gevolgen daarvan zijn vandaag nog steeds te voelen in racisme in onze samenleving. Op 19 december vorig jaar heeft de minister-president namens de Nederlandse regering excuses aangeboden voor het feit dat mensen in naam van de Nederlandse staat eeuwenlang tot handelswaar zijn gemaakt, zijn uitgebuit en mishandeld. Vandaag sta ik hier voor u. Als uw Koning en als deel van de regering maak ik vandaag deze excuses zelf. Ze worden door mij met hart en ziel intens beleefd. Maar voor mij is er daarnaast nog een andere persoonlijke dimensie. Slavenhandel en slavernij worden erkend als een misdaad tegen de menselijkheid. De stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje-Nassau hebben hier niets tegen ondernomen. Ze handelden binnen het kader van wat toen wettelijk geoorloofd werd geacht. Maar het slavernijsysteem illustreerde het onrecht van die wetten.
De Tweede Wereldoorlog heeft ons geleerd dat je je niet tot het uiterste achter wetten kunt verschuilen wanneer medemensen tot beesten worden gereduceerd en aan de willekeur van machthebbers zijn overgeleverd. Op een gegeven moment groeit de morele plicht om op te treden. Temeer daar slavernij hier in Europees Nederland strikt verboden was. Wat in de koloniën en in de handel overzee normaal werd gevonden en op grote schaal werd gepraktiseerd en aangemoedigd, was hier niet toegestaan. Dat wringt. Het onafhankelijke onderzoek waartoe ik heb besloten, zal méér licht werpen op de precieze rol van het Huis van Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis en de slavernij. Maar voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid, vraag ik vandaag, op deze dag dat we samen het Nederlands slavernijverleden herdenken, vergiffenis.
Ik realiseer me heel goed dat lang niet iedereen dezelfde gevoelens heeft bij deze herdenking. Er zijn ook inwoners van Nederland die het aanbieden van excuses zo lang na de afschaffing van de slavernij overdreven vinden. Zij ondersteunen echter in overgrote meerderheid wél de strijd voor gelijkwaardigheid van alle mensen, ongeacht kleur of culturele achtergrond. Daarom wil ik u vragen: stel uw hart open voor al die mensen die hier vandaag niet zijn, maar die wél samen met u willen werken aan een samenleving waarin iedereen volwaardig kan meedoen. Respecteer dat er verschillen zijn in beleving, achtergrond en voorstellingsvermogen. Tijdens de gesprekken die de Koningin en ik hebben gevoerd met nazaten van tot slaaf gemaakten, zei een van hen: “we moeten los van de verkramptheid. Fouten maken mag.” Iemand anders zei: “laten we het ongemak omarmen.” Er is geen blauwdruk voor het proces van heling, verzoening en herstel. We betreden samen nieuw gebied. Laten we elkaar steunen en vasthouden! Het is vandaag zestig jaar geleden dat een groep Surinaamse Nederlanders door de binnenstad van Amsterdam trok met spandoeken waarop stond ‘Ketie Kotie fri moe de’. Zij ontstaken het herdenkingsvuur dat wij vandaag brandend houden. Dit is een belangrijke dag voor iedereen die een binding heeft met Suriname, óók degenen van wie de voorouders als contractarbeiders naar de kolonie kwamen.
Ik hoop dat de nakomelingen van tot slaaf gemaakten en van hen die gedwongen arbeid verrichtten in andere delen van de wereld zich vandaag opgenomen voelen in dit samenzijn. Dat zij zich evenzeer gehoord voelen. Mensen uit het Caribische deel van het Koninkrijk. En de vele Nederlanders die een binding hebben met Indonesië en die de pijn van grof onrecht in het verleden met zich meetorsen. We hebben allemaal onze eigen familiegeschiedenis. Onze eigen emoties. Onze eigen culturele traditie die houvast geeft. Onze rituelen die troosten, symbolen die bemoedigen, woorden van wijsheid die weerklinken in ons hart. Al die tradities zijn kostbaar en verdienen respect. Maar laten we in het verlengde daarvan elkaar de hand reiken en samen bouwen aan een wereld zonder racisme, discriminatie en economische uitbuiting. Na erkenning en excuses mogen we samen werken aan heling, verzoening en herstel. Zodat we uiteindelijk allen trots kunnen zijn op alles wat we delen. En kunnen zeggen: Ten kon drai Tijden zijn veranderd Den keti koti, brada, sisa De ketenen zijn verbroken, broeder, zuster Ten kon drai Tijden zijn veranderd Den keti koti, fu tru! De ketenen zijn verbroken, echt waar!
EINDE TOESPRAAK KONING WILLEM ALEXANDER
Reacties uitgeschakeld voor Koning biedt excuses aan voor slavernijverleden/Historisch moment!/Toespraak koning Willem Alexander bij Keti Koti
Van de problematiek rond de stikstofuitstoot en de boerenprotesten [1] ben ik niet erg goed op de hoogte.
Wel lees ik minder vriendelijke dingen over protesterende boeren en hun problematiek bij door mij doorgaans gewaardeerde auteurs/activisten [2]
Zelf ben ik er nog niet uit, maar wel denk ik, dar de zaak veel genuanceerder ligt
Maar nogmaals:
Omdat ik er nog te weinig vanaf weet, behalve dat het mij natuurlijk wel
aangrijpt als ik lees over zelfdodingen bij boeren, die geen gat meer zien
in hun situatie [3], zal ik verder niet op de Boerenproblematiek [kunnen] ingaan.
Wellicht komt dat later nog in een artikel, als ik mij er verder en beter in
verdiept hebt.
TOT DAN!
Nu over iets anders.
Vrijwel iedereen, en zeker mijn lezers, zijn er wel van op de hoogte, dat Neerlands premier Mark Rutte op 19 december anno Domini 2022 namens
de Nederlandse regering excuses heeft aangeboden voor het Nederlandse
Slavernijverleden [4]
Een indrukwekkend moment, een Historisch Moment ook, omdat nu
hoe dan ook, eindelijk, al was het rijkelijk laat, excuses werden
aangeboden voor het Nederlandse aandeel aan de transatlantische slavernij en slavenhandel, die misdaad tegen de Menselijkheid.
GOED ZO
Indrukwekkend ook, omdat Rutte daarover weleens anders heeft gedacht [5]
CAROLINE VAN DER PLAS
En dat brengt mij op Caroline van der Plas, voorvrouw en Tweede Kamerlid
voor de BoerBurgerBeweging [BBB} [6]
En opnieuw:
Door mij zeer gewaardeerde activisten/auteurs laten zich verre van vriendelijk
over haar uit [7], tot zelfs van het hebben van een ”fascistische inslag” [8]
Ik citeer Peter Storm:
”Voor wie bijvoorbeeld twijfelt aan de fascistische inslag van Caroline van der Plas en haar BBB, even dit citaat van haar: ‘Het gaat dus inderdaad niet om de natuur. Het gaat om goedkoop landbouwgrond opkopen voor huizen voor die miljoenen mensen die nog in NL gepropt moeten worden”
[9]
Een fraaie opmerking is dit niet, want het verwijst inderdaad naar migranten [nog los van het feit, dat het inderdaad onzin is, numeriek in ieder geval] [10], maar toch
ben ik van van der Plas’ ”fascistische inslag” nog
lang niet zeker, want daar is echt wel meer voor nodigdan je als Kamerlid vaak een foute en naar mijnmening onwelgevallige hoek te laten aanleunen [11], hoewelze daar zelf niet altijd blij mee lijkt [12]Want om door mij althans van fascisme te worden beschuldigd is o.a. nodig:
Superioriteitswaan, een systematische hetze tegen een gecreeerde zondebok, een obsessie met het echte/
taalgebruik, systematische uitsluiting van groepen in de samenleving,
oproepen tot een hetze tegen gecreeerde zondebokken
Daarvan heb ik bij van der Plas te weinig gemerkt om haar een ”fascistische inslag” toe te dichten.
En tenminste ik heb nog niet eerder gehoord van iemand met een
”fascistische inslag”, die bezwaren uit tegen racistisch gedrag, zoals
Caroline van der Plas WEL gedaan heeft [13]
Goed, maar ik ben nooit te oud om te leren en de Tijd zal het leren en merk
ik dat, dan zal ik niet aarzelen, haar hier op deze website van katoen te geven.
Maar neen, in tegenstelling tot wat een aantal links-progressieve schrijvers
over haar zegt/schrijft, heb ik een ander oordeel.
En dat houdt hier een compliment in
Namelijk het feit, dat zij, na een aanvankelijke tegenstander te
zijn geweest van excuses voor het Nederlandse slavernijverleden, op
19 december 2022 namens de Nederlandse regering aangeboden
door minister-president Mark Rutte [14], trouwens ook ooit
een tegenstander van excuses [15], tijdens een debat erkende,
tot een ander oordeel te zijn gekomen.
Ik citeer van der Plas:
”:Eh, voorzitter en inwoners van Nederland.
Eh, zelf ben ik bezig met het uitzoeken eh waar mijn voorouders allemaal
vandaan komen en eh daar heb je allemaal hele mooie, hele mooie sites voor en eh, het is heel leuk om te zien, dat ik al
is heel leuk om te zien, dat ik al echt tot in 1700 kan kijken en dat ik eh, nou ja
kan zien waar ze woonden, wat ze deden en eh, [0.48] mevrouw Simons raakte mij een paar maanden geleden heel erg in een debat, ik had er nooit bij
stilgestaan, en ze zei, ja, eh, ik kan eigenlijk alleen maar tot mijn overgrootmoeder gaan en voor de rest, ja, weet ik het niet.
[1.00]
En dat was voor mij wel een beetje een eye opener.
Want ik zal je eerlijk zeggen, ik was echt wel met, ook wel echt
wel met gestrekt been over excuses, is dat allemaal nodig en wat een onzin
allemaal, maar dat heeft mij wel eh, eigenlijk wel anders doen denken.
Eh, dus dat vind ik heel waardevol en ik vind ook, dat we moeten beseffen, dat wij dat dus wel allemaal kunnen he, dat uitzoeken van voorouders, het is
misschien maar een heel klein iets, maar ik kan me heel goed voorstellen,
dat het voor mensen, die dat niet kunnen, dat dat, ja, dat het gewoon heel
pijnlijk of erg (?) is, want die hebben geen keus, die kunnen het gewoon
niet. Punt. [1.36]
Wat me ook heel erg raakte eh, eh, wat mevrouw Simons ook heeft gezegd,
eh, dat is, eh, ik geloof dat haar oma dat ….verteld aan haar of gezegd eh,
Sylvana het is niet dat dat 150 jaar geleden is afgeschaft, het is het punt,
dat het 350 jaar heeft geduurd en ook daarvan dacht ik: ja…..
En dat zijn dingen waarover ik dus zelf eigenlijk nooit over na heb gedacht
en daarom vind ik het heel goed, dat wij dat debat voeren……..[16]
…..
……
” En volgens mij heeft niemand gezegd, dat alle Nederlanders moeten
buigen of knielen of persoonlijk excuses moeten aanbieden.
Volgens mij is er gevraagd om namens de regering excuses aan te bieden
voor wat wij in die tijd hebben gedaan, nou die mensen, die in die
tijd in de regering zitten, die kunnen dat niet meer, die liggen al even (?)
onder de grond, maar onze regering kan dat wel, dus eh, ik ben ook helemaal
dus niet tegen excuses eh aanbieden voor het slavernijverleden. [17]
WELL DONE!
Want aan alles kun je zien en horen, dat het slavernijverleden en debatten
over racisme en inclusie ver van Caroline van der Plas af staan
Ze zei het zelf in het aangehaalde debat, dat ze niet eerder had stilgestaan
bij de impact van 350 jaar slavernijverleden [18] en het blijkt ook uit
haar debatbijdrage over Oekraiense asielzoekers, waarin ze refereerde
aan racistische uitingen van sommige Oekraiense leerlingen tegenover
” leerlingen met een donkere huidskleur’ [19], iets wat allang niet
meer zo wordt aangeduid.
Des te meer te waarderen is het, dat zij ruiterlijk kan toegeven, er eerst
”met gestrekt been” tegen de excuses te zijn ingegaan [20], maar daar
nu, geraakt door de opmerkingen van Sylvana Simons [voorvrouw Bij1] [21], vanaf gestapt te zijn en nu voor excuses is [22]
Dat is een stap, een belangrijke stap, die dus een complimentwaard is! WEL moet zij naar mijn mening nog wel wat leren:Zo toonde zij zich een tegenstander van het kabinetsbesluit, eenBewustwordingsfonds van 200 miljoen op te richten [23], waaroverzij opmerkt:”
Eh, nog even over het Fonds
Ja, daar ziet eh BBB helemaal niks in.
We hebben zol ongelooflijk veel subsidiepotjes in Nederland, d’r zijn
miljoenen, tientallen, misschien wel honderden miljoenen beschikbaar
voor mensen, die iets willen met bewustwording en die kunnen gewoon
daarvoor een subsidie aanvragen en ik vind het in deze tijd
van koopkracht en mensen, die hun rekeningen niet kunnen betalen
vind ik het ook eigenlijk niet kunnen, dat we dan 200 miljoen extra gaan
uittrekken voor zo’n fonds.[4.24] [24]
Uit deze anti Fonds stellingname blijkt wel, hoever nog de impact van
het slavernijverleden, kolonialisme en de doorwerking in racisme
en achterstelling afstaat van Caroline van der Plas.
Hoe weinig zij zich kennelijk nog realiseert wat de impact is van
het beschouwd te zijn als Ding, als Werktuig, gedehumaniseerd te
zijn en honderden jaren voor niets gewerkt te hebben, ten
behoeve van de onderdrukker [25]
En of je nu voor zo’n Fonds bent of voor Herstelbetalingen [26]
,waarvan ik persoonlijk een voorstander ben, de impact grijpt diep in, voelt diep en heeft nog in het heden bittere sporen achtergelaten, niet alleen
vanwege de Misdaad der Slavernij op zich, maar zijn lelijke Vruchten
als kolonialisme, witte superioriteitswaan, racisme, achterstelling
Dat realiseert van der Plas zich nog veel te weinig
Maar toch complimenten vanwege haar veranderde stellingname
En de moed, haar eigen aanvankelijk Foute Standpunten te
DE BUHNE ALS GEZWEGEN WORDT OVER MODERNE SLAVERNIJ”
[Caroline van der Plas, BBB]
”Dank u wel.
Allereerst dank aan de collega Kamerleden voor de eh coulance dat is
heel fijn zeker voor kleine partijen, maar ik denk, dat het ook een heel goeie
uitstraling is naar buiten toe, dat we hier niet alleen maar aan het vechten zijn,
maar dat we mekaar ook dingen gunnen.
Eh, dat gezegd hebbende wil ik beginnen.
Met wat ik te zeggen heb.
[0.23]
Eh, voorzitter en inwoners van Nederland.
Eh, zelf ben ik bezig met het uitzoeken eh waar mijn voorouders allemaal
vandaan komen en eh daar heb je allemaal hele mooie, hele mooie sites voor en eh, het is heel leuk om te zien, dat ik al
is heel leuk om te zien, dat ik al echt tot in 1700 kan kijken en dat ik eh, nou ja
kan zien waar ze woonden, wat ze deden en eh, [0.48] mevrouw Simons raakte mij een paar maanden geleden heel erg in een debat, ik had er nooit bij
stilgestaan, en ze zei, ja, eh, ik kan eigenlijk alleen maar tot mijn overgrootmoeder gaan en voor de rest, ja, weet ik het niet.
[1.00]
En dat was voor mij wel een beetje een eye opener.
Want ik zal je eerlijk zeggen, ik was echt wel met, ook wel echt
wel met gestrekt been over excuses, is dat allemaal nodig en wat een onzin
allemaal, maar dat heeft mij wel eh, eigenlijk wel anders doen denken.
Eh, dus dat vind ik heel waardevol en ik vind ook, dat we moeten beseffen, dat wij dat dus wel allemaal kunnen he, dat uitzoeken van voorouders, het is
misschien maar een heel klein iets, maar ik kan me heel goed voorstellen,
dat het voor mensen, die dat niet kunnen, dat dat, ja, dat het gewoon heel
pijnlijk of erg (?) is, want die hebben geen keus, die kunnen het gewoon
niet. Punt. [1.36]
Wat me ook heel erg raakte eh, eh, wat mevrouw Simons ook heeft gezegd,
eh, dat is, eh, ik geloof dat haar oma dat ….verteld aan haar of gezegd eh,
Sylvana het is niet dat dat 150 jaar geleden is afgeschaft, het is het punt,
dat het 350 jaar heeft geduurd en ook daarvan dacht ik: ja…..
En dat zijn dingen waarover ik dus zelf eigenlijk nooit over na heb gedacht
en daarom vind ik het heel goed, dat wij dat debat voeren, maar ook
met ruimte voor andere meningen he of andere standpunten.
Ik kan me namelijk ook gewoon heel erg goed voorstellen, dat er mensen in
Nederland zijn, die het, ja wel onzin vinden, die denken, ja maar waarom
moet ik nou excuses aanbieden.
[2.21] En volgens mij heeft niemand gezegd, dat alle Nederlanders moeten
buigen of knielen of persoonlijk excuses moeten aanbieden.
Volgens mij is er gevraagd om namens de regering excuses aan te bieden
voor wat wij in die tijd hebben gedaan, nou die mensen, die in die
tijd in de regering zitten, die kunnen dat niet meer, die liggen al even (?)
onder de grond, maar onze regering kan dat wel, dus eh, ik ben ook helemaal
dus niet tegen excuses eh aanbieden voor het slavernijverleden. [2.52]
Eh…we zullen het gesprek over de geschiedenis zullen we wel moeten
blijven voeren en ook op zoek blijven gaan naar elkaars verhaal en eh ik vind, dat we een debat moeten eh voeren, niet gestoeld op alles wat uit Amerika
overwaait, maar wat er hier in de samenleving wordt gedacht en gevoeld en
waarover wordt gediscussieerd.
Eh…..wat er uit Amerika…wat er op de universiteit gebeurt waait hiernaartoe
over dat komt bij ons in het Amsterdamse studenten….of in de grachtengordel,,,,
eh….maar ja buiten de Ring A10 zijn mensen eh daar helemaal niet mee bezig
en die zijn niet bezig met termen als ”white virgility” (?) of ”kritische rassentheorie” of ”dekolonisatie” eh, dus ik wil graag (?) een oproep doen
om het Nederlandse of het debat over slavernij in Nederland voeren he…het
Nederlandse debat, niet het Amerikaanse debat.
[3.56] Eh, nog even over het Fonds:
Ja, daar ziet eh BBB helemaal niks in.
We hebben zol ongelooflijk veel subsidiepotjes in Nederland, d’r zijn
miljoenen, tientallen, misschien wel honderden miljoenen beschikbaar
voor mensen, die iets willen met bewustwording en die kunnen gewoon
daarvoor een subsidie aanvragen en ik vind het in deze tijd
van koopkracht en mensen, die hun rekeningen niet kunnen betalen
vind ik het ook eigenlijk niet kunnen, dat we dan 200 miljoen extra gaan
uittrekken voor zo’n fonds.[4.24]
[4.25]
Waar ik ook aandacht voor wil vragen is eh inderdaad, moderne slavernij,
de heer Bisschop heeft het (?) net heel goed aangegeven…
Kijk, als wij excuses aanbieden voor de slavernij eh, eh, wat ik dus persoonlijk
terechte excuses vind [4.39], namens de regering, niet elke Nederlander hoeft dat persoonlijk te doen, vind ik ook, dat we eh echt de nadruk nu moeten gaan
vestigen op de moderne slavernij.
We hebben hier allemaal smartphones eh, we willen niet weten wat voor dwangarbeid daar is, kinderarbeid daarvoor is.
[4.59] En ik vind, dat als we dat niet doen, die moderne slavernij
niet benoemen, hierna, dan vind ik eigenlijk, dat die excuses dan ook maar voor de Buhne zijn geweest, want het is heel goed wat de heer Bisschop zei, wat zulllen de volgende generaties eh ja van ons vinden, als wij dat zomaar
toelaten.
Eh, ja, voorzitter tot slot, ja ik heb niet zozeer een vraag aan de minister-president of de minister maar wel aan de minister van Onderwijs, want
ik zou de minister van Onderwijs eigenlijk graag willen vragen of hij kan kijken
nadat(?) wij zeg maar in onze schoolboeken dus niet alleen zeg maar aandacht vestigen op het slavernijverleden, van toen, maar of in de schoolboeken ook
heel duidelijk gezegd kan worden, kinderen bewust kan maken, van hun consumentengedrag bijvoorbeeld en als ze een smartphone kopen
of kleding, dat zij dan ook eh, eh, ja, dat ze ook weten, dat er moderne
slavernij is en of dat in eh lesboeken terecht kan komen of dat de minister
bereid is met onderwijsorganisaties daarover te spreken, dat dat nadrukkelijk…..
EINDE YOUTUBE FILMPJE
Reacties uitgeschakeld voor Caroline van der Plas over het slavernijverleden/Een Well Done compliment!
De aankomst van een Nederlands schip met Afrikaanse totslaafgemaakten voor de verkoop, Jamestown, Virginia, 1619. (Hulton Archive/Getty Images)Beeld Getty Images
MARK RUTTE, OOIT TEGENSTANDER EXCUSES SLAVERNIJVERLEDEN…
LEZERS
Iedereen is ervan op de hoogte, dat Neerland’s premier, Mark Rutte, op
19 december 2022 namens de Nederlandse regering excuses heeft aangebden voor het Nederlandse slavernijverleden. [1]
In zijn redevoering viel echter een interessante zelfbekentenis op
Ik citeer ons premier
”Ik heb die verandering in denken ook persoonlijk doorgemaakt – daar wil ik open over zijn.Lange tijd dacht ik dat het niet goed mogelijk is op een betekenisvolle manier verantwoordelijkheid te nemen voor iets dat zo lang geleden is, en waar niemand van ons zelf bij is geweest. Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis die achter ons ligt. Maar ik had het mis.” [2]Altijd fijn, als iemand zijn ”fout” inzietDaarom hier een fragment van wat Rutte in 2016 in het programma”Zomergasten” zei over excuses van regeringswege over hetslavernijverleden LEES DIRECT HIERONDEREn geheel onderaan de Noten VEEL LEESPLEZIER ASTRID ESSED
Minister-president Mark Rutte biedt in deze toespraak excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden: postuum aan alle tot slaafgemaakten die wereldwijd onder dat handelen hebben geleden, aan hun dochters en zonen, en aan al hun nazaten tot in het hier en nu. De minister-president uitte zijn excuses in het Nationaal Archief in Den Haag in aanwezigheid van vertegenwoordigers van organisaties die zich sterk maken voor erkenning van de gevolgen van slavernij.
Dames en heren, goedemiddag. En voor iedereen die meekijkt of luistert in een andere tijdzone: Bun morgu, Bon dia, Good morning,
Hier in het Nationaal Archief spreekt de geschiedenis tot ons in miljoenen documenten. En ook al horen we de ongeschreven stemmen uit het verleden niet, het verhaal dat uit al die archiefstukken naar voren komt, is niet alleen maar mooi. Het is vaak ook lelijk, pijnlijk en zelfs ronduit beschamend. Dat geldt zeker voor de rol van Nederland in het slavernijverleden. Wij, levend in het hier en nu, kunnen slavernij alleen in de allerduidelijkste bewoordingen erkennen en veroordelen als misdaad tegen de menselijkheid. Als een misdadig systeem, dat wereldwijd onnoemelijk veel mensen onnoemelijk veel en groot leed heeft gebracht, en dat doorwerkt in de levens van mensen hier en nu. En wij in Nederland moeten ons aandeel in dat verleden onder ogen zien. Daarom is het goed dat we elkaar vandaag in het Nationaal Archief ontmoeten. Hier ligt ons nationale geheugen opgeslagen. Dus dit is de plek voor nationaal gewetensonderzoek.
Hier kun je niet om de historische feiten heen. Tot 1814 werden ruim 600.000 tot slaaf gemaakte Afrikaanse vrouwen, mannen en kinderen onder erbarmelijke omstandigheden naar het Amerikaanse continent verscheept door Nederlandse slavenhandelaren. De meesten naar Suriname, maar ook naar Curaçao, Sint Eustatius en andere plaatsen. Zij werden weggerukt van hun families, ontmenselijkt, als vee vervoerd en behandeld. Vaak onder het overheidsgezag van de West-Indische Compagnie. In Azië werden tussen de 660.000 en ruim 1 miljoen mensen – we weten het niet eens precies – verhandeld binnen de gebieden die onder het gezag stonden van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
De getallen zijn onvoorstelbaar. Het menselijk leed dat er achter schuilgaat, is nog veel onvoorstelbaarder. Talloos zijn de overgeleverde verhalen en getuigenissen die bewijzen hoe er in het slavernijsysteem geen maat stond op wreedheid en willekeur. En dus geen maat op onrecht en pure angst. We hoeven alleen maar Anton de Koms Wij slaven van Suriname open te slaan om te lezen over de meest gruwelijke behandelingen en straffen. We lezen over geseling en marteling tot de dood erop volgde, over mensen van wie ledematen werden afgehakt, over brandmerken in het gezicht. Het lot van de ene persoon nog verschrikkelijker dan van de andere, op elke pagina onrecht en nog meer onrecht. En zoals Anton de Kom het beschreef voor Suriname, zo gebeurde het ook elders, onder hetzelfde Nederlandse overheidsgezag. We lezen het, we weten het, en toch is het afschuwelijke lot van tot slaaf gemaakte mensen nauwelijks te bevatten.
Of neem, inderdaad, de feiten zoals die uit de archieven spreken. Bijvoorbeeld uit de enorme administratie die is opgezet rond de afschaffing van de slavernij in 1863 en die hier ingezien kan worden. Pagina na pagina staan daarop per plantage en per slaveneigenaar de namen vermeld van tot slaaf gemaakten plus nog enkele andere persoonlijke gegevens. Zakelijk, systematisch, in een droge opsomming, die juist daardoor zo confronterend is, omdat het de absurditeit onderstreept van een systeem waarin de ene mens de andere mens tot handelswaar maakte. Een systeem zo onmenselijk en onrechtvaardig, dat in 1863 niet de tot slaaf gemaakten financieel werden gecompenseerd door de staat, maar de slaveneigenaren. En nog kon het hardvochtiger, nog oneerlijker, want iedereen die in Suriname in 1863 in naam vrij werd, moest gedwongen nog tien jaar lang onder staatstoezicht blijven werken. De facto betekende dat voor velen nog tien jaar langer een leven in onvrijheid, een leven onder dwang. Tot 1873. Komend jaar is dat 150 jaar geleden.
Die geschiedenis houdt ons bezig. Een complexe geschiedenis, waarin op verschillende plaatsen verschillende jaartallen en gebeurtenissen betekenis hebben. Niet alleen 1863 en 1873. Maar bijvoorbeeld ook 1860, de wettelijke afschaffing van de slavernij in toenmalig Nederlands Indië. 1814, het jaar dat ook Nederland de trans-Atlantische slavenhandel afschafte. 1848, toen op Sint Maarten de slavernij de facto voorbij was. Of bijvoorbeeld 1795, toen onder leiding van Tula op Curaçao een opstand plaatsvond die nog jaarlijks wordt herdacht. Eindeloos veel momenten, eindeloos veel verhalen, eindeloos veel geschiedenis.
Die geschiedenis krijgt de laatste jaren meer aandacht – in tentoonstellingen, in publicaties en in het maatschappelijk debat. Er vindt maatschappelijke bewustwording plaats. En daardoor ook een verandering in het denken. Dat is goed en terecht en nodig, want te lang is het stil gebleven.
Ik heb die verandering in denken ook persoonlijk doorgemaakt – daar wil ik open over zijn. Lange tijd dacht ik dat het niet goed mogelijk is op een betekenisvolle manier verantwoordelijkheid te nemen voor iets dat zo lang geleden is, en waar niemand van ons zelf bij is geweest. Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis die achter ons ligt. Maar ik had het mis. Want eeuwen van onderdrukking en uitbuiting werken door in het hier en nu. In racistische stereotypen. In discriminerende patronen van uitsluiting. In sociale ongelijkheid. En om dat te doorbreken, moeten we ook het verleden open en eerlijk onder ogen zien. Een verleden dat we delen met andere landen, waardoor onze samenlevingen voor altijd op een speciale manier met elkaar zijn verbonden. Het klopt dat niemand die nu leeft persoonlijk schuld draagt voor de slavernij. Maar het klopt ook dat de Nederlandse Staat in al zijn historische verschijningsvormen verantwoordelijkheid draagt voor het grote leed dat tot slaafgemaakten en hun nazaten is aangedaan. En dus kunnen we niet voorbij gaan aan de doorwerking van het verleden in onze tijd.
Het rapport Ketenen van het verleden van de Dialooggroep Slavernijverleden speelt een belangrijke rol in het bewustwordingsproces dat velen van ons doormaken. Dat rapport verscheen op 1 juli vorig jaar en bevatte een aantal niet mis te verstane conclusies en aanbevelingen. De drie kernwoorden zijn: erkenning, excuses, herstel. Vandaag sturen we de officiële kabinetsreactie naar de Tweede Kamer. Daarin omarmen we de analyse en conclusies van de Dialooggroep. In de tussenliggende anderhalf jaar heeft het kabinet op verschillende manieren, op verschillende plekken en met verschillende mensen en groepen over het slavernijverleden gesproken. Ik ben zelf in september jongstleden in Suriname geweest, waar ik heb geleerd hoe diep de geschiedenis nog altijd ingrijpt in het dagelijks leven van mensen, ook spiritueel. Ik heb ook geleerd hoe ervaringen, herinneringen en gevoelens per groep en per persoon kunnen verschillen. Het maakt uit of je voorouders uit Afrika werden geroofd of behoorden tot de oorspronkelijke bewoners. Het maakt uit in welk land of regio hun leven zich afspeelde. En het maakt ook uit in welke periode zij leefden.
Die historische, geografische en culturele verschillen tussen bevolkingsgroepen en mensen doen ertoe, ook in het hier en nu. En dat maakt het doen van algemene uitspraken over het slavernijverleden ook zo kwetsbaar. Want hoe doe je recht aan al die verschillen? Wat is daarvoor het beste moment? Hoe doe je recht aan alle spirituele symbolen en rituelen, die in sommige culturen zo enorm belangrijk zijn? En hoe omvat je met woorden zoveel onrecht, zoveel pijn, zoveel gruwelijkheden? Elke poging daartoe zal altijd onvolkomen zijn en nieuwe vragen en discussies oproepen. Met alle emoties die daarbij horen. Met alle beladenheid. We weten dat er niet één goed moment is voor iedereen, niet de juiste woorden voor iedereen, niet één juiste plaats voor iedereen. En ik erken dat de aanloop naar deze dag beter had gekund. Maar laat dat geen reden zijn dan maar niets te doen. We moeten met elkaar stappen vooruit zetten. We moeten met elkaar verder komen. Dus laat ons dat gesprek over het slavernijverleden alsjeblieft voeren, ook als dat een moeilijk gesprek is.
En dat gesprek begint met erkenning. Erkenning van het afschuwelijke leed dat generaties tot slaaf gemaakten is aangedaan. Erkenning van en eerherstel voor al die mensen die in verzet kwamen, zoals de dappere Marrons van Suriname. Ik noem vandaag met eerbied de namen van Tula op Curaçao, Jolicoeur, Boni en Baron in Suriname, One-Tété-Lohkay op Sint Maarten en we gedenken al die naamloos gebleven vrouwen en mannen die door de eeuwen heen heldhaftig de vrijheid zochten en daar vaak op de meest gruwelijke manier voor werden gestraft. En natuurlijk erkenning van historische verantwoordelijkheid, met de woorden die daarbij horen. Deze woorden.
Eeuwenlang hebben de Nederlandse staat en zijn vertegenwoordigers slavernij mogelijk gemaakt, gestimuleerd, in stand gehouden en ervan geprofiteerd. Eeuwenlang zijn in naam van de Nederlandse staat mensen tot handelswaar gemaakt, uitgebuit en mishandeld. Eeuwenlang is onder Nederlands staatsgezag de menselijke waardigheid met voeten getreden op de meest afschuwelijke manier. En te weinig hebben opeenvolgende Nederlandse regeringen na 1863 gezien en erkend dat het slavernijverleden een negatieve doorwerking had en heeft.
Daarvoor bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan. Today I apologize. Awe mi ta pidi diskulpa. Tide mi wani taki pardon.
Vandaag bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden: postuum aan alle tot slaafgemaakten die wereldwijd onder dat handelen hebben geleden, aan hun dochters en zonen, en aan al hun nazaten tot in het hier en nu. We doen dit niet om schoon schip te maken. Niet om het verleden af te sluiten en achter ons te laten. We doen dit en we doen dit nu, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden. We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt. Het gesprek over het slavernijverleden moet zo breed mogelijk worden gevoerd, niet alleen in Nederland, maar juist ook op de plekken waar het gebeurde, met iedereen die betrokken is of zich betrokken voelt. Daarom klinken de excuses die ik net uitsprak vandaag door op zeven andere plekken in de wereld, daar waar de pijn en de gevolgen van het slavernijverleden tot de dag van vandaag het meest worden gevoeld en het meest zichtbaar zijn. Ze klinken door in de woorden die worden uitgesproken door zeven vertegenwoordigers van de Nederlandse regering. In Suriname. Op Curaçao. Op Sint Maarten. Op Aruba. Op Bonaire. Op Saba. En op Sint Eustatius.
“We doen dit, en we doen dit nu, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden. We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt.”
De regering wil in overleg met alle groepen en mensen uit alle landen waarmee wij dit verleden delen, intensiever werken aan meer kennis over het slavernijverleden en dus aan meer bewustwording, erkenning en begrip. Dat proces vraagt tijd en we kunnen het werk alleen in gezamenlijkheid doen. Op weg naar die belangrijke symbolische datum 1 juli 2023. Daarna, in het hele herdenkingsjaar. En in de jaren die daar op volgen. De kabinetsreactie op het rapport van de Dialooggroep Slavernijverleden gaat hier uitvoerig op in. Het belangrijkste is nu dat we alle stappen die we gaan zetten ook echt gezamenlijk zetten. In overleg, luisterend en met als enige intentie: recht doen aan het verleden, heling in het heden. Een komma, geen punt.
Met Suriname, met de Caribische delen van het Koninkrijk en met alle nazaten in Nederland werken we aan zichtbaarheid van erfgoed, aan bewustwording via onderwijs en aan wetenschappelijk historisch onderzoek. Tijdens het herdenkingsjaar zullen alle facetten van het slavernijverleden en de doorwerking in onze tijd in het volle licht staan. De Koning voelt zich persoonlijk zeer betrokken bij het onderwerp en zal op 1 juli aanwezig zijn bij de herdenking en viering in Amsterdam. En we kijken verder, over 2023 heen. Een onafhankelijk en breed samengesteld Herdenkingscomité buigt zich over de beste manier om ook in de toekomst waardig en zo veel mogelijk gezamenlijk te herdenken. En er komt een fonds voor maatschappelijke initiatieven in het hele Koninkrijk en Suriname, waarmee de doorwerking van het slavernijverleden de zichtbaarheid, aandacht en aanpak krijgt die nodig is. Het helingsproces moet nu beginnen en het programma daarvoor, schrijven we samen.
Dames en heren, Het boek van onze gedeelde geschiedenis kent veel pagina’s die ons – levend in de 21e eeuw – met verbijstering en afschuw vervullen. En met diepe schaamte. Die pagina’s wissen we met excuses niet uit en dat is ook niet de bedoeling. We kunnen het verleden niet veranderen, alleen onder ogen zien. Wat de regering vurig hoopt, wat ik ook persoonlijk vurig hoop, is dat dit moment, dat deze dag ons helpt Koninkrijksbreed en samen met Suriname en andere landen, de open pagina’s die vóór ons liggen in te vullen met dialoog, erkenning en heling. Dank u wel.
‘Ik heb die verandering in denken ook persoonlijk doorgemaakt – daar wil ik open over zijn.
Lange tijd dacht ik dat het niet goed mogelijk is op een betekenisvolle manier verantwoordelijkheid te nemen voor iets dat zo lang geleden is, en waar niemand van ons zelf bij is geweest. Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis die achter ons ligt. Maar ik had het mis.’
De aankomst van een Nederlands schip met Afrikaanse totslaafgemaakten voor de verkoop, Jamestown, Virginia, 1619. (Hulton Archive/Getty Images)Beeld Getty Images
Minister-president Mark Rutte biedt in deze toespraak excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden: postuum aan alle tot slaafgemaakten die wereldwijd onder dat handelen hebben geleden, aan hun dochters en zonen, en aan al hun nazaten tot in het hier en nu. De minister-president uitte zijn excuses in het Nationaal Archief in Den Haag in aanwezigheid van vertegenwoordigers van organisaties die zich sterk maken voor erkenning van de gevolgen van slavernij.
Dames en heren, goedemiddag. En voor iedereen die meekijkt of luistert in een andere tijdzone: Bun morgu, Bon dia, Good morning,
Hier in het Nationaal Archief spreekt de geschiedenis tot ons in miljoenen documenten. En ook al horen we de ongeschreven stemmen uit het verleden niet, het verhaal dat uit al die archiefstukken naar voren komt, is niet alleen maar mooi. Het is vaak ook lelijk, pijnlijk en zelfs ronduit beschamend. Dat geldt zeker voor de rol van Nederland in het slavernijverleden. Wij, levend in het hier en nu, kunnen slavernij alleen in de allerduidelijkste bewoordingen erkennen en veroordelen als misdaad tegen de menselijkheid. Als een misdadig systeem, dat wereldwijd onnoemelijk veel mensen onnoemelijk veel en groot leed heeft gebracht, en dat doorwerkt in de levens van mensen hier en nu. En wij in Nederland moeten ons aandeel in dat verleden onder ogen zien. Daarom is het goed dat we elkaar vandaag in het Nationaal Archief ontmoeten. Hier ligt ons nationale geheugen opgeslagen. Dus dit is de plek voor nationaal gewetensonderzoek.
Hier kun je niet om de historische feiten heen. Tot 1814 werden ruim 600.000 tot slaaf gemaakte Afrikaanse vrouwen, mannen en kinderen onder erbarmelijke omstandigheden naar het Amerikaanse continent verscheept door Nederlandse slavenhandelaren. De meesten naar Suriname, maar ook naar Curaçao, Sint Eustatius en andere plaatsen. Zij werden weggerukt van hun families, ontmenselijkt, als vee vervoerd en behandeld. Vaak onder het overheidsgezag van de West-Indische Compagnie. In Azië werden tussen de 660.000 en ruim 1 miljoen mensen – we weten het niet eens precies – verhandeld binnen de gebieden die onder het gezag stonden van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
De getallen zijn onvoorstelbaar. Het menselijk leed dat er achter schuilgaat, is nog veel onvoorstelbaarder. Talloos zijn de overgeleverde verhalen en getuigenissen die bewijzen hoe er in het slavernijsysteem geen maat stond op wreedheid en willekeur. En dus geen maat op onrecht en pure angst. We hoeven alleen maar Anton de Koms Wij slaven van Suriname open te slaan om te lezen over de meest gruwelijke behandelingen en straffen. We lezen over geseling en marteling tot de dood erop volgde, over mensen van wie ledematen werden afgehakt, over brandmerken in het gezicht. Het lot van de ene persoon nog verschrikkelijker dan van de andere, op elke pagina onrecht en nog meer onrecht. En zoals Anton de Kom het beschreef voor Suriname, zo gebeurde het ook elders, onder hetzelfde Nederlandse overheidsgezag. We lezen het, we weten het, en toch is het afschuwelijke lot van tot slaaf gemaakte mensen nauwelijks te bevatten.
Of neem, inderdaad, de feiten zoals die uit de archieven spreken. Bijvoorbeeld uit de enorme administratie die is opgezet rond de afschaffing van de slavernij in 1863 en die hier ingezien kan worden. Pagina na pagina staan daarop per plantage en per slaveneigenaar de namen vermeld van tot slaaf gemaakten plus nog enkele andere persoonlijke gegevens. Zakelijk, systematisch, in een droge opsomming, die juist daardoor zo confronterend is, omdat het de absurditeit onderstreept van een systeem waarin de ene mens de andere mens tot handelswaar maakte. Een systeem zo onmenselijk en onrechtvaardig, dat in 1863 niet de tot slaaf gemaakten financieel werden gecompenseerd door de staat, maar de slaveneigenaren. En nog kon het hardvochtiger, nog oneerlijker, want iedereen die in Suriname in 1863 in naam vrij werd, moest gedwongen nog tien jaar lang onder staatstoezicht blijven werken. De facto betekende dat voor velen nog tien jaar langer een leven in onvrijheid, een leven onder dwang. Tot 1873. Komend jaar is dat 150 jaar geleden.
Die geschiedenis houdt ons bezig. Een complexe geschiedenis, waarin op verschillende plaatsen verschillende jaartallen en gebeurtenissen betekenis hebben. Niet alleen 1863 en 1873. Maar bijvoorbeeld ook 1860, de wettelijke afschaffing van de slavernij in toenmalig Nederlands Indië. 1814, het jaar dat ook Nederland de trans-Atlantische slavenhandel afschafte. 1848, toen op Sint Maarten de slavernij de facto voorbij was. Of bijvoorbeeld 1795, toen onder leiding van Tula op Curaçao een opstand plaatsvond die nog jaarlijks wordt herdacht. Eindeloos veel momenten, eindeloos veel verhalen, eindeloos veel geschiedenis.
Die geschiedenis krijgt de laatste jaren meer aandacht – in tentoonstellingen, in publicaties en in het maatschappelijk debat. Er vindt maatschappelijke bewustwording plaats. En daardoor ook een verandering in het denken. Dat is goed en terecht en nodig, want te lang is het stil gebleven.
Ik heb die verandering in denken ook persoonlijk doorgemaakt – daar wil ik open over zijn. Lange tijd dacht ik dat het niet goed mogelijk is op een betekenisvolle manier verantwoordelijkheid te nemen voor iets dat zo lang geleden is, en waar niemand van ons zelf bij is geweest. Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis die achter ons ligt. Maar ik had het mis. Want eeuwen van onderdrukking en uitbuiting werken door in het hier en nu. In racistische stereotypen. In discriminerende patronen van uitsluiting. In sociale ongelijkheid. En om dat te doorbreken, moeten we ook het verleden open en eerlijk onder ogen zien. Een verleden dat we delen met andere landen, waardoor onze samenlevingen voor altijd op een speciale manier met elkaar zijn verbonden. Het klopt dat niemand die nu leeft persoonlijk schuld draagt voor de slavernij. Maar het klopt ook dat de Nederlandse Staat in al zijn historische verschijningsvormen verantwoordelijkheid draagt voor het grote leed dat tot slaafgemaakten en hun nazaten is aangedaan. En dus kunnen we niet voorbij gaan aan de doorwerking van het verleden in onze tijd.
Het rapport Ketenen van het verleden van de Dialooggroep Slavernijverleden speelt een belangrijke rol in het bewustwordingsproces dat velen van ons doormaken. Dat rapport verscheen op 1 juli vorig jaar en bevatte een aantal niet mis te verstane conclusies en aanbevelingen. De drie kernwoorden zijn: erkenning, excuses, herstel. Vandaag sturen we de officiële kabinetsreactie naar de Tweede Kamer. Daarin omarmen we de analyse en conclusies van de Dialooggroep. In de tussenliggende anderhalf jaar heeft het kabinet op verschillende manieren, op verschillende plekken en met verschillende mensen en groepen over het slavernijverleden gesproken. Ik ben zelf in september jongstleden in Suriname geweest, waar ik heb geleerd hoe diep de geschiedenis nog altijd ingrijpt in het dagelijks leven van mensen, ook spiritueel. Ik heb ook geleerd hoe ervaringen, herinneringen en gevoelens per groep en per persoon kunnen verschillen. Het maakt uit of je voorouders uit Afrika werden geroofd of behoorden tot de oorspronkelijke bewoners. Het maakt uit in welk land of regio hun leven zich afspeelde. En het maakt ook uit in welke periode zij leefden.
Die historische, geografische en culturele verschillen tussen bevolkingsgroepen en mensen doen ertoe, ook in het hier en nu. En dat maakt het doen van algemene uitspraken over het slavernijverleden ook zo kwetsbaar. Want hoe doe je recht aan al die verschillen? Wat is daarvoor het beste moment? Hoe doe je recht aan alle spirituele symbolen en rituelen, die in sommige culturen zo enorm belangrijk zijn? En hoe omvat je met woorden zoveel onrecht, zoveel pijn, zoveel gruwelijkheden? Elke poging daartoe zal altijd onvolkomen zijn en nieuwe vragen en discussies oproepen. Met alle emoties die daarbij horen. Met alle beladenheid. We weten dat er niet één goed moment is voor iedereen, niet de juiste woorden voor iedereen, niet één juiste plaats voor iedereen. En ik erken dat de aanloop naar deze dag beter had gekund. Maar laat dat geen reden zijn dan maar niets te doen. We moeten met elkaar stappen vooruit zetten. We moeten met elkaar verder komen. Dus laat ons dat gesprek over het slavernijverleden alsjeblieft voeren, ook als dat een moeilijk gesprek is.
En dat gesprek begint met erkenning. Erkenning van het afschuwelijke leed dat generaties tot slaaf gemaakten is aangedaan. Erkenning van en eerherstel voor al die mensen die in verzet kwamen, zoals de dappere Marrons van Suriname. Ik noem vandaag met eerbied de namen van Tula op Curaçao, Jolicoeur, Boni en Baron in Suriname, One-Tété-Lohkay op Sint Maarten en we gedenken al die naamloos gebleven vrouwen en mannen die door de eeuwen heen heldhaftig de vrijheid zochten en daar vaak op de meest gruwelijke manier voor werden gestraft. En natuurlijk erkenning van historische verantwoordelijkheid, met de woorden die daarbij horen. Deze woorden.
Eeuwenlang hebben de Nederlandse staat en zijn vertegenwoordigers slavernij mogelijk gemaakt, gestimuleerd, in stand gehouden en ervan geprofiteerd. Eeuwenlang zijn in naam van de Nederlandse staat mensen tot handelswaar gemaakt, uitgebuit en mishandeld. Eeuwenlang is onder Nederlands staatsgezag de menselijke waardigheid met voeten getreden op de meest afschuwelijke manier. En te weinig hebben opeenvolgende Nederlandse regeringen na 1863 gezien en erkend dat het slavernijverleden een negatieve doorwerking had en heeft.
Daarvoor bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan. Today I apologize. Awe mi ta pidi diskulpa. Tide mi wani taki pardon.
Vandaag bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden: postuum aan alle tot slaafgemaakten die wereldwijd onder dat handelen hebben geleden, aan hun dochters en zonen, en aan al hun nazaten tot in het hier en nu. We doen dit niet om schoon schip te maken. Niet om het verleden af te sluiten en achter ons te laten. We doen dit en we doen dit nu, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden. We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt. Het gesprek over het slavernijverleden moet zo breed mogelijk worden gevoerd, niet alleen in Nederland, maar juist ook op de plekken waar het gebeurde, met iedereen die betrokken is of zich betrokken voelt. Daarom klinken de excuses die ik net uitsprak vandaag door op zeven andere plekken in de wereld, daar waar de pijn en de gevolgen van het slavernijverleden tot de dag van vandaag het meest worden gevoeld en het meest zichtbaar zijn. Ze klinken door in de woorden die worden uitgesproken door zeven vertegenwoordigers van de Nederlandse regering. In Suriname. Op Curaçao. Op Sint Maarten. Op Aruba. Op Bonaire. Op Saba. En op Sint Eustatius.
“We doen dit, en we doen dit nu, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden. We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt.”
De regering wil in overleg met alle groepen en mensen uit alle landen waarmee wij dit verleden delen, intensiever werken aan meer kennis over het slavernijverleden en dus aan meer bewustwording, erkenning en begrip. Dat proces vraagt tijd en we kunnen het werk alleen in gezamenlijkheid doen. Op weg naar die belangrijke symbolische datum 1 juli 2023. Daarna, in het hele herdenkingsjaar. En in de jaren die daar op volgen. De kabinetsreactie op het rapport van de Dialooggroep Slavernijverleden gaat hier uitvoerig op in. Het belangrijkste is nu dat we alle stappen die we gaan zetten ook echt gezamenlijk zetten. In overleg, luisterend en met als enige intentie: recht doen aan het verleden, heling in het heden. Een komma, geen punt.
Met Suriname, met de Caribische delen van het Koninkrijk en met alle nazaten in Nederland werken we aan zichtbaarheid van erfgoed, aan bewustwording via onderwijs en aan wetenschappelijk historisch onderzoek. Tijdens het herdenkingsjaar zullen alle facetten van het slavernijverleden en de doorwerking in onze tijd in het volle licht staan. De Koning voelt zich persoonlijk zeer betrokken bij het onderwerp en zal op 1 juli aanwezig zijn bij de herdenking en viering in Amsterdam. En we kijken verder, over 2023 heen. Een onafhankelijk en breed samengesteld Herdenkingscomité buigt zich over de beste manier om ook in de toekomst waardig en zo veel mogelijk gezamenlijk te herdenken. En er komt een fonds voor maatschappelijke initiatieven in het hele Koninkrijk en Suriname, waarmee de doorwerking van het slavernijverleden de zichtbaarheid, aandacht en aanpak krijgt die nodig is. Het helingsproces moet nu beginnen en het programma daarvoor, schrijven we samen.
Dames en heren, Het boek van onze gedeelde geschiedenis kent veel pagina’s die ons – levend in de 21e eeuw – met verbijstering en afschuw vervullen. En met diepe schaamte. Die pagina’s wissen we met excuses niet uit en dat is ook niet de bedoeling. We kunnen het verleden niet veranderen, alleen onder ogen zien. Wat de regering vurig hoopt, wat ik ook persoonlijk vurig hoop, is dat dit moment, dat deze dag ons helpt Koninkrijksbreed en samen met Suriname en andere landen, de open pagina’s die vóór ons liggen in te vullen met dialoog, erkenning en heling. Dank u wel.
Ach, dat is aardig toch? Een heuse kerstbonus ons toegekend door COVID-19! Een beginnende nieuwe corona-golf in Nederland minder dan twee weken voor de kerstdagen! Ons aangeboden door Ernst Kuipers, minister van Ongezondheid en Oversterfte. Een golfje, tot nu toe, maar hoe lang nog? Beter nog: Nederland voegt zich daarmee weer in de vaart der volkeren, nu van Groot-Brittannië tot in China COVID ruim baan krijgt en neemt ook. Op weg naar Zieke Feestdagen op wereldschaal!
Het RIVM maakt weinig ophef, het ministerie van Kuipers evenmin, maar de cijfers zijn helder. Uit de Weekcijfers coronavirus SARS CoV-2, gepubliceerd op 6 december 2022,(1) een week geleden dus: een stijging met 5,3 procent van het aantal mensen met corona-achtige klachten . De GGD meldde 5 procent meer mensen die positief testten op het virus. Minder IC-opnames, maar wel flink meer mensen in verpleeghuizen die positief getest werden, en iets meer mensen die met het virus in het ziekenhuis terechtkwamen. In het rioolwater steeg de hoeveelheid aangetroffen virus met een paar procent.
De cijfers van vandaag, 13 december 2022,(2) gaan dezelfde kant op. 5,6 procent meer mensen met corona-achtige verschijnselen, een stijging van 7 procent positieve testen bij de GGD’s, een stijging van maar liefst 51 procent van mensen in verpleeghuizen die het corona-virus blijken te hebben. Ook de rioolwaarden stijgen. In beide weken lag het reproductiegetal gemiddeld iets onder de 1, wat op afname van de verspreiding duidt. Maar de schatting van dat getal loopt altijd twee weken achter.
De cijfers lopen dus weer op, niet heel snel maar wel duidelijk. En we weten – of zouden sinds maart 2020 horen te weten – dat na weken van langzame stijging vrij opeens de versnelling kan worden ingezet. Iets met exponentiële groei en zo. En had hebben we volle ziekenhuizen – vol met zieke mensen, niet met personeel, want dat is gevlucht of zit thuis met Long COVID of burn-out. En, heel vreemd, dan gaat ook met vrijwel mathematische zekerheid de oversterfte weer omhoog, onbegrijpelijk want van de Omicron-variant worden we toch maar amper ziek, zo is ons toch verzekerd? Ja, de meeste mensen wel – in eerste instantie van een flink deel van hen krijgt later die hardnekkige symptomen die we inmiddels als Long COVID kennen. En bij grote aantallen betekenen ook lage percentages veel ellende. Een half procent dat ernstig ziek wordt leidt dan ook tot flink wat ziekenzalen, IC-bedden en overlijdens.
Om zich heen grijpende Corona-verspreiding dus, wederom, en niet alleen in Nederland. In Groot-Brittannie is het aantal mensen met Corona momenteel weer boven de 1 miljoen geklommen, en datw as sinds half oktovber niet mee4r gebeurd. Ook het aantal ziekenhuisopnames wegens COVID zit weer in de lift, met een stijging van 8 procent, zo berichtte Sky News gisteren, 12 december 2022 dus.(3)
In China intussen…
En dan hebben we de bijzondere en in toenemende mate griezelige situatie in China! Daar heeft de staat met steeds herhaalde, stringente en bruut gehandhaafde lockdowns de eerste grote uitbtraak in 2020 teruggeduwd, en kleinere nieuwe uitbraken zo klein mogelijk gehouden. Maar met steeds besmettelijker varianten wordt dat steeds moeilijker. EN wat een paar maanden met moeite te verteren is, wordt na meer dan twee en een half jaar onverdraaglijk. Mensen accepteren het niet om keer op keer in hun woningen te worden opgesloten, hun familieleden wegens besmetting afgevoerd te zien worden naar quarantainecentra, voor elk bezoek aan winkel en OV een coronatest te moeten doen.
Her en der waren er kleine, snel neergeslagen protesten. Eind november 2022 leidde de woede echter tot omvangrijke demonstraties in enkele tientallen steden. Toen op 24 novemer 2022 in de stad Oeroemqi een brand tien levens kostte – levens die volgens velen gered had kunnen worden als de brandweer niet door lockdownbeperkingen vertraagd was – was de maat vol en begon de protestgolf.(4) Wederom sloeg het gezag die protesten neer.
Maar tegelijk kwam er een snelle koerswijziging. Het verplichte testen wordt in de ene stad en situatie na de andere afgeschaft, mensen mogen bij besmetting thuis in isolatie en hoeven niet meer naar zo’n opvangcentrum, de checkpoints en bewegingsbeperkingen worden afgebouwd. Dit is een overwinning voor die protesterende mensen, en als zodanig goed nieuws. De protesten richtten zich tegen een inderdaad ondraaglijk en hardvochtig beleid, dat steeds moeilijker als bescherming van de gezondheid verkocht kon worden – zeker toen er bijvoorbeeld mensen overleden, naar verluidt omdat lockdown-bewegingsbeperkingen de rit van ambulances fatale vertraging bezorgden. Plaatselijke bestuurders overdreven het lockdown-beleid nog extra en gooiden de boel soms al bij een enkele besmetting dicht, uit angst door hogerhand verantwoordelijk te worden gehouden voor een grotere uitbraak.
Dit ging om repressie, om machtsbehoud, en slechts zeer gedeeltelijk om bescherming van de gezondheid. En waar die gezondheid als beleidsmotief speelde, is de zorg daarvoor ook ingegeven door… machtsbehoud. Een regering die mensen in gangen van ziekenhuizen laat creperen – de taferelen uit Woehan, maar ook uit Bologna, in de eerste maanden van 2020 – verliest aanzien en legitimiteit in de ogen van de bevolking. Een regering die miljoenen mensen ziek laat worden, krijgt ook te maken met stilvallende bedrijven en voorzieningen, zoals we momenteel in onder andere Nederland meemaken, al zegt bijna niemand dat hardop. Er zaten dus politieke en economische belangen achter het lockdown-beleid, het was niet zomaar bureaucratisch op hol geslagen bescherming van mensen.
Er was echter ook economisch belang gemoeid bij het loslaten van de lockdowns. Economie en export had bepaald te lijden van de onderbrekingen die de periodieke sluiting van soms complete steden met zich meebracht. Er was dus ondernemersbelang – en daarmee staatsbelang, want de Chinese ‘Communistische’ staat is een kapitalistische ondernemersstaat! – gemoeid met het loslaten van het autoritaire Zero-COVID-beleid. Het was niet alleen maar een concessie aan de protesterende menigten, al was het dat wel degelijk ook. Opgemerkt mag nog worden dat de protesten klaarblijkelijk niet ingegeven waren door corona-ontkenning of iets degelijks. Het is unfair om de boze demonstranten in China op een lijn te zetten met de mensen die in Amsterdam protesteerden omdat ze een tijdje lang niet naar de kroeg konden en een mondkapje op moesten in de trein. De demonstranten in China stonden en staan gewoon in hun recht, tegenover een hardvochtige kapitalistische politiestaat.
De demonstraties hebben dus resultaat gehad. Veel mensen halen opgelucht adem, en dat is begrijpelijk. Veel andere mensen maken zich echter grote zorgen, en ook dat is begrijpelijk. Want zonder maatregelen om snelle verspreiding van het virus tegen te gaan, dreigt een nieuwe ramp. Het aantal mensen – met name ouderen – dat voldoende gevaccineerd is, is relatief laag. Het vaccin dat China hanteert is minder effectief dan de vaccins die in bijvoorbeeld Nederland gebruikt worden. Bovendien zijn er relatief weinig ziekenhuisbedden en IC-bedden beschikbaar.
De Chinese staat heeft de tijd die ze met eindeloze lockdowns tegen het virus gewonnen heeft, niet bepaald goed gebruikt om de capaciteit van ze ziekenzorg te vergroten, en ook niet om tijdig een snelle en adequate vaccinatiecampagne op gang te zetten. Zonder lockdowns – en zonder een sociaal en zelfbestuurd alternatief voor zo’n lockdown! – is een groot deel van de Chinese bevolking onbeschermd tegen dat virus. Voor zover eerdere besmetting tijdelijk immuniteit oplevert, is die er in China dus ook nauwelijks – vanwege die lockdowns-zonder-uitzicht, die tegen een veel te hoge prijs wel degelijk virusverspreiding tegenhield en ook mensenlevens redde. Een wrange tegenstrijdigheid.
Het autoritaire ZeroCOVID wordt dus losgelaten, en daarmee ook het virus. Zhong Nansang, adviseur van de regering rond gezondheidszorg, zei onlangs in een interview al dart het virus weer flink om zich heen grijpt. ‘De Omicron-mutatie … is zeer besmettelijk… een persoon kan [het virus] overdragen aan 22 mensen’, zo legt hij uit. Het Aljazeera-bericht waaraan in dit ontleen, vertelt ook dat in Beijing winkelcentra leeg blijven, kennelijk vanwege mensen die bang zijn voor het niet langer met lockdowns afgeremde virus. At de lockdowns niet langer doen, doet het virus nu zelf: de economie ontregelen. Volgens Zhong ‘zijn er tekenen “dat honderdduizenden of tienduizenden mensen besmet zijn in diverse steden”’(5) De angst is geen onzin. The Guardian haalt een schatting aan dat Covid alsnog de levens van tussen de 1,3 miljoen en de 2,1 miljoen mensen, vooral van onvoldoende gevaccineerde ouderen, kan kosten.(6)
Nu kunnen we in het Westen heel zelfvoldaan doen en zeggen: tja, maar Zero COVID-via-lockdowns werkt dus ook niet, zelfs China geeft dat nu toe. Maar dat is zeer oneerlijke zelfgenoegzaamheid. China’s beleid legt het alsnog af tegen Omicron – maar Omicron kan wereldwijd zo verwoestend rond razen omdat vrijwel alle andere staten het virus nauwelijks nog tegenwerken. Omicron kon ontstaan als mutatie omdat het virus zoveel ruimte kon kreeg dat het onbelemmerd en rampzalig kon muteren. Dat China niet slaagt in iets wat Westerse regeringen niet eens serieus hebben geprobeerd, is niet iets dat supporters van het Westerse laat-maar-rondrazen-beleid de Chinese regering geloofwaardig kunnen verwijten.
Met mondkapje op beschermen we elkaar
China voegt zich nu bij landen als de VS, Groot-Brittannië, Nederland en Zweden: bij de landen die het virus dus niet bestrijden, maar faciliteren. En dat gaat ver. China heeft namelijk niet alleen de lockdowns zo ongeveer opgedoekt. Zelfs de vanzelfsprekendheid van het dragen van mondkapjes wordt ondermijnd. ‘Op sociale media lieten publieke informatievideo’s lachende mannen en vrouwen zien die hun gezichtsbedekking die jarenlang verplicht was, af deden’.(7) Ook als je mondkapjes niet langer verplicht stelt zou je het dragen ervan – juist nu de boel opengegooid wordt! – gewoon kunnen blijven aanmoedigen, zodat mensen tenminste elkaar en zichzelf nog een beetje beschermen. Maar nee hoor. Je gaat haast denken dat Ernst Kuipers erelid geworden van de Chinese Communistische Partij om de machthebbers te adviseren hoe je corona de ruimte geeft.
Nog wranger: nu het virus zich weer ongebreideld kan verspreiden, is het reservoir van dragers waar het virus vrolijk verder kan muteren, met 1,4 miljard mensen gegroeid. Wie denkt dat nieuwe virusvarianten die daaruit kunnen ontstaan, binnen China zullen blijven, en niet op wereldtournee gaan, maakt een fatale denkfout.
Dat is dus de Corona- toestand momenteel: een virus dat zich nu echt wereldwijd vrijwel ongebreideld kan verspreiden, kan muteren, mensen ziek kan maken, mensen levenslang gezondheidsschade kan opleveren, mensen de dood in kan jagen. Ieder idee dat regeringen ons efficiënt kunnen, maar vooral willen, beschermen blijkt steeds meer een dodelijke illusie.
Evengoed is bescherming tegen dat virus noodzakelijk: de ellende die corona oplevert is gewoon te groot. Waar hogerhand ons niet beschermt, geldt nog altijd wat ik keer op keer tijdens de corona-pandemie probeer te beklemtonen: elkaar en onszelf beschermen doen we zelf, over en weer. Jazeker, ik doe nog steeds met overtuiging dat mondkapje op, in winkels en andere drukbezochte binnenruimtes, en in het OV. Jij ook? Het is niet genoeg. Maar het is meer dan Kuipers, de Britse regering en de Chinese Communistische partij bereid en/of in staat zijn te doen. En dat is al heel wat.
(2) ‘Wekelijkse uodate coronavirus SARS-CoV-2: 13 december 2022’, RIVM, 6 december 2022, https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/weekcijfers Dit is dezelfde link als in noot 1. De wekelijkse updates worden steeds onder die link gepubliceerd, als je over een week naar die link gaat, zie je dus hoogstwaarschijnlijk de cijfers van 20 december 2022.
ANP
Nieuwsuur
NOS
