Noten 1A en 2A/Behorend bij ”Surrealisme”

NOTEN 1A EN 2A, BEHOREND BIJ ”SURREALISME”

Reacties uitgeschakeld voor Noten 1A en 2A/Behorend bij ”Surrealisme”

Opgeslagen onder Divers

Noot 139/EPILOOG

[139]

TROUW

ZE BESTAAN NIET, DE DUIZENDEN VLUCHTELINGEN, DIE

VOLGENS VVD LEIDER YESILGOZ NAREIS OP NAREIS STAPELEN

17 FEBRUARI 2024

https://www.trouw.nl/binnenland/ze-bestaan-niet-de-duizenden-vluchtelingen-die-volgens-vvd-leider-yesilgoz-nareis-op-nareis-stapelen~bbcf7989

Nieuwe cijfers ontkrachten claims over de massale stapeling van nareis op nareis door vluchtelingen. In werkelijkheid is deze groep erg beperkt.

Ze bestaan niet. De duizenden vluchtelingen die naar Nederland zouden komen op basis van nareis op nareis – zoals de gescheiden vader en diens nieuwe gezin – komen hier helemaal niet. Deze claim van VVD-leider Dilan Yesilgöz die een eigen leven ging leiden na de val van het kabinet, is ontkracht door cijfers.

De Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) had zeven maanden nodig om uit te vinden hoe vaak zogeheten gestapelde gezinshereniging voorkomt. Gebeurt het inderdaad ‘heel veel’, zoals Yesilgöz een dag na de val van het kabinet claimde aan tafel bij Op1? “Het gaat om nareis-op-nareis-op-nareis” zei ze. Daarom hechtte de VVD zoveel aan de beperking van gezinshereniging. Uiteindelijk brak hierop de coalitie in stukken.

‘Duizenden mensen’

Eindeloze gezinshereniging is fictie, counterde Vluchtelingenwerk Nederland een dag later nog. Maar cijfers waren er toen niet. Het verschijnsel kwam vervolgens in allerlei vormen voorbij in de verkiezingscampagne. Vier dagen voor de verkiezingen in november drukte Yesilgöz, minister op het departement dat gaat over asiel, alsnog een getal op het fenomeen: het zou gaan om duizenden mensen die via nareis-op-nareis naar Nederland komen, zei ze in een interview.

Feitelijk gaat het maar om tientallen mensen die op basis van gestapelde gezinshereniging naar Nederland mochten komen. Het ene jaar iets meer, het andere iets minder, blijkt uit de cijfers die de IND nu heeft gepubliceerd. Zo ging het (via de reguliere weg) om 130 mensen in 2021 en om 40 mensen in 2022. Over de afgelopen vijf jaar kwamen gemiddeld 70 vluchtelingen via nareis-op-nareis naar Nederland.

‘Nareis-op-nareis is ongewenst’

Dat werkt zo: een nareiziger van iemand die naar Nederland vluchtte heeft het recht om opnieuw het verzoek om nareis in te dienen. Bijvoorbeeld voor een zieke opa en oma of kinderen uit een nieuw gezin. Volgens de IND is dit ongewenst. Nareis is bedoeld voor ontwrichte gezinnen en niet voor mensen hierbuiten. Maar het verzoek is niet verboden.

Mits ingewilligd is er sprake van nareis op nareis. Zo’n verzoek kan via de reguliere weg worden ingediend maar ook op grond van artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (8 EVRM). Meestal worden deze aanvragen echter niet ingewilligd door de IND. Zo vroegen er in vijf jaar tijd 1040 mensen via arikel 8 EVRM nareis op nareis aan. Hiervan werden 250 verzoeken ingewilligd, gemiddeld 50 per jaar.

‘Kwalijk en schadelijk’

Het aantal vluchtelingen dat een beroep doet op nareis-op-nareis valt in het niet bij gewone gezinshereniging. Per jaar ontvingen de afgelopen jaren meer dan tienduizend gezinsleden van vluchtelingen het recht op nareis. De afgelopen twee jaar lag het aantal aanvragen zelfs boven de twintigduizend per jaar. Veel aanvragen zijn nog niet behandeld.

Vluchtelingenwerk Nederland noemt het kwalijk en schadelijk voor het draagvlak dat het beeld van een exponentiële toename van nareizigers werd geschetst. ‘Onterecht ontstond het beeld dat nareis-op-nareis een groot probleem is’, aldus de organisatie.

EINDE ARTIKEL

IND

INFORMATIEBLAD ANALYSE GESTAPELDE GEZINSHERENIGING BIJ

ASIEL

https://ind.nl/nl/documenten/02-2024/informatieblad-analyse-gestapelde-gezinshereniging-bij-asiel.pdf

ANALYSE GESTAPELDE GEZINSHERENIGING

  De IND heeft onderzocht hoe vaak gestapelde gezinshereniging bij asielstatushouders de afgelopen jaren is voorgekomen.

Aanleiding 

In de Stand van de Uitvoering beschreef de IND in mei 2023 knelpunten in de uitvoering. 

Een van die knelpunten is het onbedoelde effect van wet- en regelgeving. Nareis op nareis werd als voorbeeld van dat knelpunt benoemd: 

  De nareisprocedure is bedoeld om leden van het kerngezin – vader, moeder en de kinderen – over te laten komen naar Nederland.

We zien dat de nareisprocedure ook wordt gebruikt om andere familieleden hiernaartoe te halen 

Dat zijn bijvoorbeeld kinderen die wel bij het kerngezin horen, maar inmiddels op eigen benen staan en een eigen gezin hebben. 

Het gebeurt dat deze familieleden stellen dat ze nog steeds afhankelijk zijn van het kerngezin. 

Nadat de IND nareis heeft toegestaan en zij in Nederland zijn, vragen ze zelfstandig asiel aan. De nareisprocedure is hier niet voor bedoeld. 

Nareis op nareis       

  Nareis op nareis is een vorm van gestapelde gezinshereniging.

Een asielstatushouder kan nareis aanvragen voor zijn of haar gezinsleden. 

Het uitgangspunt is dat iemand tot één gezin behoort. Het komt echter voor dat een nareiziger na inreis in Nederland een zelfstandige asielvergunning aanvraagt. Het staat nareizigers immers vrij een zelfstandige asielaanvraag in te dienen 

Vervolgens vraagt deze nareiziger zelf nareis aan voor andere gezinsleden: nareis op nareis. 

Een voorbeeld is een jongvolwassen kind dat als nareiziger is overgekomen en in Nederland vervolgens een aanvraag voor een zelfstandige asielvergunning indient en nareis aanvraagt voor een eigen gezin 

Tot 2020 behandelde de IND de aanvragen voor echtgenoten en partners in de reguliere gezinsherenigingsprocedure. 

Na een uitspraak van de Afdeling in 2019 is besloten deze zaken niet meer door te verwijzen naar de reguliere gezinsherenigingsprocedure, maar in de nareisprocedure te behandelen.1     

  Onwenselijk, maar niet verboden

Nareis op nareis is onwenselijk, omdat nareis is bedoeld voor de hereniging van een gezin dat ontwricht is door de vlucht en niet voor de hereniging van opeenvolgende gezinnen. In de wet of het beleid is dit echter niet verboden. 

Aangezien nareis op nareis meestal inhoudt dat de gezinsleden in de eerste nareisprocedure niet de waarheid hebben verteld, ziet de IND dit vaak als misbruik van deze eerste procedure. 

Immers, als deze informatie bij de IND bekend was geweest, was geen nareis verleend 

Nareis is bedoeld voor het herstellen van het kerngezin zoals dat bestond voor de vlucht, terwijl bij nareis op nareis één van de gezinsleden niet (meer) tot het kerngezin behoort en er blijkbaar meerdere gezinnen zijn. Ondanks dat de IND actief inzet op het voorkomen van nareis op nareis – bijvoorbeeld door middel van interviews met nareizigers – blijkt dit niet altijd vooraf te ondervangen. 

Handhaving 

De IND registreert of sprake is van nareis op nareis via handhavingssignalen. Een handhavingssignaal kan leiden tot het starten van een intrekkingsprocedure. 

Bij nareis op nareis kan achteraf blijken dat de afgeleide asielvergunning (de eerste nareisvergunning) ten onrechte is afgegeven omdat het gezinslid geen deel (meer) uitmaakte van het eerste gezin. 

De afgeleide asielvergunning kan dan worden ingetrokken. Soms heeft het gezinslid al een zelfstandige asielvergunning. 

Als dat niet zo is, toetst de IND bij de intrekking alsnog of de vreemdeling hiervoor in aanmerking komt. 

Omdat veel nareizigers uit risicovolle landen komen, is de kans op een zelfstandige asielvergunning groot. Het intrekken van de afgeleide vergunning heeft dan geen effect op de vreemdeling. 

1 Uitspraak Raad van State van 31 oktober 2019. 

BLADZIJDE 2     

  De aantallen in de tabellen zijn afgerond op tientallen en betreffen individuele aanvragen (dus 1 aanvraag betekent 1 persoon).

Alle cijfers zijn t/m 31 december 2023. 

Hoe vaak is nareis op nareis aangevraagd? 

2019     2020    2021    2022   2023     Eindtotaal 

180       120      290        110    170        880        Aanvragen nareis op nareis

  Hoe vaak is nareis op nareis ingewilligd?

2019      2020    2021    2022   2023    Eindtotaal   

120         50       130       40       10         350* Inwilligingen nareis op nareis

  * De IND heeft nog niet alle aanvragen beslist. Er staan nog 240 aanvragen open. In periode 2019 tot en met 2022 was ca. 1% van alle ingewilligde nareisaanvragen een ingewilligde nareis op nareisaanvraag.   

  Gestapelde gezinshereniging op grond van 8 EVRM

Naast nareis op nareis zijn er andere vormen van gestapelde gezinshereniging, zoals op grond van artikel 8 EVRM (recht op gezinsleven). 

Dit gaat bijvoorbeeld om een minderjarige nareiziger die op aanvraag van één van de ouders, of van een broer of zus, naar Nederland is gekomen en daarna een 8 EVRM aanvraag indient voor de andere ouder die geen onderdeel meer uitmaakt van het gezin van de ouder in Nederland. 

Dit zijn veelal kinderen uit gebroken gezinnen. 

Vervolgens kan het kind ook een aanvraag doen voor de overige leden van het nieuwe gezin van die ouder. 

Of de hertrouwde ouder vraagt zelf om overkomst van zijn of haar nieuwe gezin. Zo kunnen meerdere gezinnen via gestapelde gezinshereniging naar Nederland komen.   

  Voor gezinsherenigingsaanvragen op grond van artikel 8 EVRM is een zelfstandige asielvergunning niet vereist.

Als een gezinslid is ingereisd, kan wel alsnog zelfstandig asiel en vervolgens nareis worden aangevraagd. 

Hoe vaak is gezinshereniging aangevraagd door nagereisde broers en zussen van een AMV? 

  2020    2021     2022     2023    Eindtotaal  

  <10      <10        20        50        70      Aanvragen nareis door nagereisde broers en zussen van AMV 

2020      2021       2022         2023    Eindtotaal

<10        20            20            10        60          Aanvragen 8 EVRM door nagereisde broers en zussen van AMV    

2020       2021       2022       2023      Eindtotaal

10            20          40            60          130

  Hoe vaak is gezinshereniging van nagereisde broers en zussen van AMV ingewilligd?

2020        2021     2022     2023      Eindtotaal  

<10          <10        <10      <10        20        Inwilligingen nareis door nagereisde broers en zussen van AMV 

2020       2021     2022     2023       Eindtotaal

<10        <10        –            <10          10      Inwilligingen 8 EVRM door nagereisde broers en zussen van AMV 

2020     2021    2022    2023     Eindtotaal

<10        <10      <10      <10        30*      Eindtotaal 

* De IND heeft nog niet op alle aanvragen beslist. Er staan nog 80 aanvragen open.   

  Hoe vaak is 8 EVRM na nareis aangevraagd?

2019     2020     2021    2022     2023     Eindtotaal  

330       180        230      180       120        1040 

BLADZIJDE 3     

  Hoe vaak is 8 EVRM na nareis ingewilligd?

2019     2020     2021     2022     2023      Eindtotaal

110        50          60        20        <10        250*   Inwilligingen gezinshereniging na nareis

  * De IND heeft nog niet op alle aanvragen beslist. Er staan nog 190 aanvragen open.

  Hoe vaak is nareis na 8 EVRM (die na inreis zelfstandig asiel heeft aangevraagd) ingediend?

2020     2021     2022      2023      Eindtotaal  

<10        40         20          40          100        Aanvragen nareis na 8 EVRM

  Hoe vaak is nareis na 8 EVRM (die na inreis zelfstandig asiel heeft aangevraagd) ingewilligd?  

2020    2021    2022    2023     Eindtotaal

<10        20      –            <10        20*      Inwilligingen nareis na 8 EVRM 

* De IND heeft nog niet op alle aanvragen beslist. Er staan nog 50 aanvragen open.   

  Hoe vaak is 8 EVRM na 8 EVRM bij een asielstatushouder ingediend?

2020     2021     2022    2023      Eindtotaal

110        70          40        20          240      Aanvragen 8 EVRM na 8 EVRM 

Hoe vaak is 8 EVRM na 8 EVRM bij een asielstatushouder ingewilligd?   

2020     2021     2022     2023      Eindtotaal

  70        60        10          –            130*      Inwilligingen 8 EVRM na 8 EVRM 

* De IND heeft nog niet op alle aanvragen beslist. Er staan nog 30 aanvragen open.   

DE CORRESPONDENT

LAAT YESILGOZ NIET WEGKOMEN MET HAAR SCHAAMTELOZE 

LEUGENS OVER NAREIS OP NAREIS

20 FEBRUARI 2024

https://decorrespondent.nl/15143/laat-yesilgoz-niet-wegkomen-met-haar-schaamteloze-leugens-over-nareis-op-nareis/3fdde839-5418-051a-14a2-c556ed2308e4

Op 7 juli 2023 viel het kabinet-Rutte IV. VVD, D66, CDA en ChristenUnie konden het niet eens worden over de gezinshereniging van asielzoekers.  Een dag later legde Dilan Yesilgöz, destijds minister van Justitie en onderhandelaar namens de VVD aan de asieltafel, bij praatprogramma Op1 verantwoording af. Althans, dat dacht iedereen.

Eén groot probleem voor de VVD waren de zogeheten gestapelde nareizigers. Yesilgöz gaf uitleg: als een vrouw naar Nederland komt met twee kinderen, kan de vader daarna ook komen. Maar die vader heeft een nieuwe vrouw en kinderen, en die reizen vervolgens ook deze kant op. Maar de ouders van de (nieuwe) vrouw zijn afhankelijk van de vrouw, dus ook zij steken de grens over. 

Kortom, waar je denkt slechts één gezin te verwelkomen, blijken het al snel drie families te zijn. En Nederland laat het allemaal maar gebeuren. Geen wonder dat het zo’n bende is in Ter Apel  – elke asielzoeker is een matroesjkapop met nog eens tien asielzoekers erin. ‘Het gaat over nareis op nareis op nareis’, concludeerde Yesilgöz op alarmerende toon, echt ‘heel veel’.

Niet dus.

In 2023 werden de asielaanvragen van in totaal tien (!) nareizigers van nareizigers ingewilligd, aldus een rapport dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) afgelopen vrijdag publiceerde.  Daar kun je nog niet eens een voetbalteam mee vormen. In totaal hadden zich dat jaar 170 nareizigers van nareizigers aangemeld – waarmee het toelatingspercentage op een schamele 6 procent komt. En 2023 was geen uitzonderlijk jaar. In totaal willigde Nederland in vijf jaar tijd 350 van zulke gestapelde nareisverzoeken in.

Laat het even tot je doordringen: het kabinet is mede gevallen vanwege nareizigers op nareizigers, van wie nu blijkt dat ze… ongeveer net zo zeldzaam zijn als de korenwolf.  Het verhaal van Yesilgöz was een overdrijving op overdrijving op overdrijving.

Nareis-op-nareis was een non-issue

De gevolgen reiken verder dan alleen een kabinetsval. In de beeldvorming was het machteloze midden de regie over onze grenzen kwijt, en was het ook nog eens te zwak om er samen uit te komen. De schipbreuk van Rutte IV zette de toon voor een campagne waarin migratie de hoofdrol kreeg.

Vier dagen voor de verkiezingen herhaalde Yesilgöz in de Volkskrant dat nareis-op-nareis gaat over ‘duizenden mensen’  – een overdrijving die experts en de IND zelf destijds al openlijk bekritiseerden. Een ‘non-issue’, stelden deskundigen; waarschijnlijk een heel kleine groep, aldus de IND. Maar de exacte cijfers waren niet bekend, dus een ware ontmaskering bleef uit. Niemand had zo veel baat bij Yesilgöz’ overdrijving als Geert Wilders, die met zijn anti-immigratieretoriek maar liefst 37 zetels won. 

En één punt blijft hier nog onderbelicht. Zelfs als het uiteindelijk om de hele groep nareizigers ging – niet dat dat Yesilgöz’ verdraaiing van de waarheid zou rechtvaardigen – over welk deel van het immigratietotaal praten we dan eigenlijk? Nou, minder dan 3 procent van het totaal aantal immigranten in de afgelopen vier jaar.  Een draai richting VVD-beleid op dit vlak zou op zijn best 0,1 procentpunt schelen. Het is onvoorstelbaar dat je daar een kabinet op laat vallen.

En nu? Yesilgöz hoeft vast niet af te treden als demissionair minister van Justitie en Veiligheid. Misschien wordt ze zelfs de volgende premier in een kabinet met PVV en BBB. De feiten zijn boven water, maar ze doen er blijkbaar nauwelijks nog toe.

Maar dat kunnen we niet laten gebeuren. ‘Als dit is hoe het werkt, dan kan elke politicus zomaar wat verzinnen en ermee wegkomen’, verzuchtte Martijn van der Linden, de persvoorlichter van VluchtelingenWerk, als reactie op het onderzoek van de IND.

Een geschonden norm is niet makkelijk hersteld

Van der Linden heeft gelijk. Of ze het nu leuk vinden of niet, kiezers zijn in hoge mate overgeleverd aan het fatsoen van politici. Dit gaat niet om regels, maar om normen. Zoals: je liegt niet over migratiecijfers om er electoraal beter van te worden. Eenmaal geschonden laten die normen zich niet eenvoudig herstellen. Yesilgöz heeft de boel besodemieterd, en de gevolgen voor het Nederlandse bestuur zijn nauwelijks te overzien.

Politici, journalisten en kiezers zouden Yesilgöz op z’n minst net zo lang moeten confronteren met haar asielverdraaiingen tot ze er zonder meel in de mond excuses voor aanbiedt. Het is immers al wrang genoeg dat centrumrechtse partijen

tegenwoordig de campagneboodschap van de PVV

uit te dragen zonder in te zien dat ze met hun bombastische paniekzaaierij en onhaalbare beloftes hun eigen graf graven.

Maar dat dit feitenvrij gebeurt is onacceptabel. Elke politicus heeft recht op zijn eigen mening, maar niet op zijn eigen fabels.

EINDE

van: Trouw – 24 april 2024

Yesilgöz verzon hoge nareiscijfers van vluchtelingen zelf

VVD-leider Dilan Yesilgöz had geen bewijs toen ze claimde dat duizenden vluchtelingen nareis op nareis stapelen. Dat blijkt uit haar antwoord op Kamervragen.

door Johan van Heerde

De ‘duizenden’ vluchtelingen die volgens VVD-leider Dilan Yesilgöz nareis op nareis zouden stapelen, heeft ze zelf bedacht. Yesilgöz beschikte niet over enige vorm van informatie waarmee ze het noemen van dit hoge aantal kon onderbouwen. Dat blijkt uit haar antwoorden op vragen van verschillende Kamerfracties die woensdagavond naar de Tweede Kamer zijn gestuurd.

In februari bleek al dat de duizenden vluchtelingen die Yesilgöz noemde niet bestaan. De afgelopen vijf jaar kwamen er gemiddeld zeventig mensen per jaar via ‘nareis op nareis’ naar Nederland. Via een beroep op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) kwamen daar gemiddeld nog eens circa tachtig familieleden per jaar bij, zo schreef de Immigratie- en Naturalisatiedienst in een analyse.

Het gaat bij nareis op nareis om bijvoorbeeld volwassen kinderen van vluchtelingen, mensen die al op eigen benen staan en een eigen gezin hebben, die achter gevluchte familieleden aanreizen.

Toelichting gevraagd

Kamerleden van GroenLinks-PvdA, NSC, SP en Volt vroegen aan Yesilgöz of zij kon toelichten op basis van welke concrete informatie, documenten, adviezen en gesprekken met deskundigen ze in een interview claimde dat er ‘duizenden mensen’ nareis op nareis stapelden.

In dat betreffende interview in de Volkskrant, vier dagen voor de verkiezingen, werd Yesilgöz namelijk specifiek voorgehouden dat het na de val van het kabinet veel ging over nareis op nareis, terwijl deskundigen volhielden dat het fenomeen amper bestond. De Immigratie- en Naturalisatiedienst had toen geen cijfers over het verschijnsel. De groep leek bescheiden.

“Het gaat over duizenden mensen – hoeveel exact weten we niet”, counterde Yesilgöz, minister op het departement dat gaat over asiel. Vlak na de val van het kabinet in juli aan tafel bij talkshow Op1 stelde ze al dat ‘nareis op nareis op nareis’ heel veel gebeurde. Daarom was het inperken van gezinshereniging zo belangrijk voor de VVD. Uiteindelijk brak de coalitie in stukken door onenigheid over gezinshereniging.

Geen onderbouwing

In haar antwoorden op Kamervragen onderbouwt Yesilgöz haar gewraakte nareis-uitspraken niet. De VVD-leider schrijft dat ze zich baseerde op ‘algemene cijfers over nareis plus de totale instroom’. Deze cijfers hebben echter betrekking op de reguliere komst van asielzoekers en vluchtelingen, niet op het fenomeen nareis op nareis.

Verder wijst Yesilgöz op Stand van de uitvoering van de IND. In dit jaarverslag wijst de IND erop dat nareis op nareis een onbedoeld effect is van het asielbeleid. Harde cijfers noemt de IND echter nergens, de dienst schrijft alleen dat het gebeurt: ‘We zien dat de nareisprocedure ook wordt gebruikt om andere familieleden hiernaartoe te halen.’

———-

www.trouw.nl/politiek/yesilgoz-verzon-hoge-nareiscijfers-van-vluchtelingen-zelf

TROUW

JONGEREN VVD HEKELEN ”FEITENVRIJE POLITIEK” 

YESILGOZ OVER ASIEL

25 APRIL 2024

https://www.trouw.nl/politiek/jongeren-vvd-hekelen-feitenvrije-politiek-yesilgoz-over-asiel~b4235598

VVD-leider Dilan Yeşilgöz imiteert de “feitenvrije onderbuikpolitiek” van populistische partijen als de PVV, vindt de jongerenvereniging van de liberalen. De JOVD is “geschokt” door de manier waarop Yeşilgöz cijfers over het aantal nareizigers van vluchtelingen die volgen op andere nareizigers “verzonnen” heeft, verwijzend naar berichtgeving van dagblad Trouw.

“Yeşilgöz moet met een eigen liberaal verhaal komen; niet het populistische trucje van Wilders over willen doen”, vinden de jongeren.

Het kabinet-Rutte 4 strandde vorig jaar toen de toenmalige coalitiepartners VVD, D66, CDA en ChristenUnie er niet uit kwamen over migratiebeperkende maatregelen. Een van de heikele punten was een door VVD gewenste beperking van het aantal gezinsleden dat overkomt om te worden herenigd met statushouders. Volgens Yeşilgöz stapelden zij regelmatig nareis op nareis en zou het hierbij gaan om duizenden mensen. Dit jaar meldde de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) dat het om een veel kleinere groep ging van enkele honderden in de periode van 2019 tot en met 2023.

Verbolgen reacties

Kamerleden van GroenLinks-PvdA, NSC, SP en Volt waren hier verbolgen over en stelden hierover Kamervragen aan Yeşilgöz, die behalve VVD-leider ook demissionair justitieminister is. Ze wilden weten hoe ze tot de uitspraak is gekomen dat duizenden mensen nareis op nareis hebben gestapeld. De minister verwijst in haar antwoord naar verschillende cijfers van de IND en door ambtenaren ingebrachte stukken en cijfers, zonder precies uit te leggen hoe ze tot het door haar genoemde cijfer is gekomen.

De JOVD herhaalt de conclusie uit het Trouw-artikel dat de cijfers verzonnen zijn. “Het imiteren van de populistische partijen met feitenvrije onderbuikpolitiek heeft er enkel toe geleid dat kiezers voor het origineel gaan, namelijk de PVV”, klaagt de voorzitter Mauk Bresser.

EINDE ARTIKEL

Reacties uitgeschakeld voor Noot 139/EPILOOG

Opgeslagen onder Divers

Noot 138/EPILOOG

 [138]

CONCENTRATIEKAMPEN, CORRUPTIE,YESILGOZ-FASCISME

IN OPBOUW

PETER STORM

11 FEBRUARI 2024

Geplaatst op 11 februari 2024 door egel

zondag 11 februari

Twee zijn er al, een derde is in de maak. Wat staatssecretaris Eric van der Burg betreft komen er binnenkort meer, ja zelfs ‘zo snel mogelijk, zo veel mogelijk’: concentratiekampen. Natuurlijk heten ze niet zo. In bureaucratisch boevenjargon heten ze Procesbeschikbaarheidslocaties’ oftewel PBL’s. Het gaat om met hoge hekken afgeschermde locaties binnen asielzoekerscentra, locaties waar mensen worden opgesloten waarvan de Immigratie en Naturalisatiedienst IND inschat dat de asielaanvraag kansloos is want afkomstig uit dat de staat een veilige land noemt.

Het gaat om mensen die aangeduid worden als ‘overlastplegers’, een vaag afgebakende groep van volgens een schatting 3 procent van het totaal aantal mensen dat asiel aanvraagt en in opvang zit. Het gaat om mensen die, als ze geen asiel aan hadden gevraagd maar ‘gewoon’ in Nederland zouden wonen, op geen enkele manier voor opsluiting in aanmerking zouden komen. Het gaat dus om discriminatie en om etnische profilering om deze mensen opgesloten te krijgen. Achter griezelige hekken. In concentratiekampen.

De NRC reconstrueert de totstandkoming en de corrupte uitvoering van het beleid waar deze kampen, pardon deze PBL’s, onderdeel van zijn.(1) Minister Yezilgöz kwam er in 2022 mee, en regelde een vroegere collega genaamd Kees Loef om als ‘nationaal coördinator overlastgevende asielzoekers te functioneren. Dat deed hij buiten de rest van het ministerie om, rechtstreeks ondergeschikt aan minister Yezilgöz en staatssecretaris Van den Burg. Hij vormde zijn team, feitelijk een soort proto-veiligheidsdienst. Hij regelde ook voor drie miljoen euro een team van vier beveiligers voor in Ter Apel.

Dat ging via via, en zonder de wettelijk verplichte aanbestedingsprocedure te volgen. Dat was in strijd met de wet, zoals het ministerie van Justitie intussen erkent. Maar, zo luidde het smoesje, ‘dwingende spoed’ maakte dit noodzakelijk.(2) Het stopzetten van steun aan Israëls genocide van Gaza? Ja, nee, misschien, genuanceerd bekijken, begrip voor Israël, blablabla. Het schrappen van fossiele subsidies? Goed over nadenken, niets overhaasten, er zitten ook nadelen aan verbonden, blablabla. Maar desperate mensen in uitpuilende inadequate opvangcentra die zich niet altijd prettig gedragen? Dwingende spoed! Maar voor andere gemeentes wordt toch maar de wettelijk voorgeschreven aanbestedingsprocedure gehanteerd. De ene spoed is de andere niet.

Beveiligingsteam geregeld, hoe werkt de VeiligheidsDienst van Loef de betreffende mensen, die ‘veiligelanders’ en ‘overlastplegers’ dus, nu die PBLs in? Op basis van etnische profilering. Geen twijfel mogelijk. ‘Want wie de overlastgevers zijn, is volgens Loef wel duidelijk. Noem ze Marokkanen, noem ze Noord-Afrikanen. Die bedoel ik.’ Kees Bangma, werkzaam in de aanpak van Loef: ‘Het gaat om een oververtegenwoordiging van Marokkanen en Algerijnen. Jonge mannen. Als je de overlast precies wil definiëren, kom je er niet uit.’ Geen nauwkeurige afbakening, dat beperkt de handelingsvrijheid alleen maar. ‘De coördinator van de IND bevestigde dat: ‘Wat wij vanuit de pilot onder overlast verstaan, hebben we bewust niet gedefinieerd. Omdat we ons niet willen laten beperken.”’Laat het dus maar aan de experts over, nietwaar?

Doel van de hele operatie is: de mensen kortstondig in die PBL’s stoppen, snel de asielaanvraag afwijzen en de mensen dan het land uit werken. ‘De procedure leidt altijd tot een snel besluit: een afwijzende beschikking”, vertelt een IND-functionaris. Een andere uitkomst is er niet. En het werkt! Een trotse staatssecretaris van den Burg meldde al: ‘Het loopt als een tierelier’. Cijfers? ‘Inmiddels zijn meer dan duizend asielzoekers via deze aanpak versneld afgewezen – op een totaal van zo’n 35.000 asielbeslissingen vorig jaar.’ Wie van deporteren houdt, likt de vingers af. Als Wilders straks regeert hoeft hij dit allemaal zelf niet meer te (laten) bedenken. Dat heeft Yezilgöz immers al gedaan.

De NRC geeft vervolgens uitgebreid weer hoe mensen in de PBL’s gestopt worden. Dat gaat door mensen een strafblad in de maag te splitsen met een discriminerende truc. Waar mensen die niet in een AZC wonen en aangehouden worden wegens bijvoorbeeld winkeldiefstal, er een eerste keer met een waarschuwing van af komen, krijgen asielzoekers standaard meteen een boete. Die kunnen ze niet betalen en wordt omgezet in detentie, waarbij bijvoorbeeld een dag opsluiting staat voor 50 euro boete. ‘Zo blijft er geen geldbedrag meer over en kan de strafbeschikking worden afgevinkt. Daarmee krijgt een asielzoeker een strafblad, waarmee hij in Loefs overlastaanpak kan worden gestopt. Oftewel: waarna hij in Loefs concentratiekamp worden geduwd.

De hele gang van zaken is zo openlijk discriminerend dat de Vreemdelingenpolitie er tegen protesteerde, tot grote ergernis van Loef. ‘Je kunt niet iemand vastzetten omdat hij uit Tunesië komt’, stelt die dienst in een document. Een politiefunctionaris: ‘Hoe bepaal je de criteria van een overlastgevende vreemdeling aan de voorkant? Is dat op afkomst of uiterlijk? Ligt etnisch profileren hier niet op de loer?’ De NRC laat enkele deskundigen aan het woord die het discriminerend karakter van de aanpak bevestigen: staatsrechtgeleerde Karin de Vries, en strafrechtsgeleerde Joep Lindeman. Opmerkelijk: ook onder officieren van justitie leeft grote twijfel of dit juridisch wel deugt. Maar Loef – en dus Yezilgöz! – krijgt in grote lijnen zijn zin, met een enkele subtiele aanpassing. De concentratiekampen staan er al of worden aangelegd, het apparaat dat mensen op basis van vage verwijten en racistische typeringen opsluit om ze zo snel mogelijk het land uit te werken, draait al in hoog tempo.

En ja, deze PBL’s zijn concentratiekampen. Mensen kunnen daar in, maar niet meer uit zonder hun asielaanvraag helemaal geschrapt te zien worden. Ze zitten gevangen, niet op basis van een strafproces gevolgd door een veroordeling, zoals in een gevangenis. Ook niet in afwachting van zo’n proces, zoals in een huis van bewaring. Ze zitten er omdat ambtenaren en bewindslieden ze tot een soort ongewenst persoon hebben verklaard, lid van een bevolkingsgroep waarvan de leden dus opsluiting en deportatie verdienen. En het leven in die PBL’s is akelig, zo s vertelt een Algerijn die er heeft gezeten met ‘een matras op de grond’, en ‘ ‘s ochtends een boterham, ‘s avonds een diepvriesmaaltijd. Verder niets. Mensen worden gek van de honger. Er zijn steeds vechtpartijen, zonder dat de bewakers in grijpen’. Na een paar dagen ‘klom hij over het hek van de PBL om brood te kopen. Toen hij terugkwam werd hij bij het hek geweigerd: locatie verlaten – asielaanvraag vervallen.’ Zo treitert Nederland mensen weg. En bewindspersonen zijn er nog trots op ook.

Er is veel meer te vertellen, alleen al aan de hand van dat NRC-stuk. Het gaat bij de mensen die in de PBL’s gestopt worden dus om ‘veiligelanders’, waarmee mensen worden aangeduid die uit landen komen waar mensen volgens de IND geen goede reden kunnen hebben om te vluchten, en waarbij mensen bij terugkeer geen gevaar lopen. Zeer aanvechtbaar! Algerije is een soort van dictatuur, waar persvrijheid zwaar aan banden is gelegd en vakbondsrechten worden vertrapt. Marokko heeft verkiezingen en een gekozen parlement maar tegelijk een politieapparaat dat strevingen naar meer vrijheid van bijvoorbeeld de Imazighen gewelddadig kort houdt. In Tunesië was na de revolutie van 2011 daar meer vrijheid gekomen. Maar die wordt onder de huidige president Saied in hoog tempo teruggedraaid. Politie pakt in dat land zelf vluchtelingen die uit andere landen op weg zijn naar Europa, met grof geweld aan.(3) Hoezo, veilige landen?

Het andere magische woord is ‘overlastplegers’. Ook politiemensen zelf geven toe dat dit een breed begrip is. De al genoemde Kees Bangma: ‘Het gaat gewoon om mensen die zich misdragen. Dat kan ook iemand zijn die zich niet aan de huisregels van het COA houdt’, van het orgaan dat verantwoordelijk is voor de opvang in AZC’s dus. De politie legt uit: ‘Asielzoekers kunnen bijvoorbeeld gefrustreerd zijn omdat ze moeten wachten op hun procedure, hierdoor kunnen opstootjes ontstaan of kunnen ze de huisregels van het COA overtreden. Maar dit zijn lang niet altijd strafbare feiten op basis waarvan de politie iemand kan vastzetten.’ Zelfs de politie snapt dat mensen zich niet prettiger gaan gedragen als je mensen opeen propt en eindeloos laat wachten. En zelfs de politie erkent dat dit gedrag daarmee niet automatisch strafbaar is.

We zagen al hoe behendig Loef en zijn team om dit obstakel heen manoeuvreert en mensen toch opgesloten weten te krijgen. We zien hier vooral ook hoe stereotyperend dat woordje ‘overlastplegers’ dus ook is: alsof het om een eigenschap van mensen uit bepaalde landen is om nu eenmaal overlast te plegen. Het is een racistisch stereotype, passend in de logica waaruit vervolgens concentratiekampen en snelle deportaties als logische antwoorden te voorschijn worden getoverd. Dat zelfs vanuit politie en OM – inherent repressieve instanties, doordrenkt van racisme – er stevige bezwaren klonken tegen de racistische aanpak van Yezilgöz, Van den Burg en Loef, is veelzeggend. Wat dit drietal met die PBL’s en hun deportatiebeleid, met hun corrupte aanpak buiten zelfs het ministerie op de rails aan het krijgen zijn, is niet de gangbare – ook al verwerpelijke, racistische en repressieve – aanpak van vluchtelingen. Wat dit drietal tot stand brengt, is een stuk regelrecht fascisme in volle opbouw.

Intussen zijn de Procesbeschikbaarheidslocaties, die concentratiekampen dus en de bijbehorende snelle afwijzing van asielaanvragen dus een feit. Intussen zit Yezilgöz, ddeze corruopte minister van concentratiekampen, nog steeds in het zadel. Dezelfde Yezilgöz die aan het hoofd van haar VVD nog altijd bezig is een kabinet met opperfascist Wilders in elkaar te sleutelen. In vluchtelingenopvang, in staatsbureaucratie en in kabinetsformatie: het fascisme woekert voort. En Yezilgöz, minister van concentratiekampen, komt er mee weg. Hoe lang nog?

Noten:

(1) Andreas Kouwenhoven, Romy van der Poel & Martin Kuiper, ‘Hoe een schaduwteam van Yesilgoz een omstreden asielaanpak doorvoerde’, NRC, 9 februari 2024, https://www.nrc.nl/nieuws/2024/02/09/minister-yesilgoz-zocht-met-schaduwteam-voor-asielaanpak-bewust-de-randen-van-de-wet-op-a4189649 , te lezen zonder paywall via https://archive.is/WGNRr Citaten in mijn stuk dat je hierboven leest komen uit dit NRC-artikel, tenzij anders vermeld.

Het is een uitstekend artikel dat laat zien hoe journalistiek kan werken. Dat we zulke artikelen veel te weinig zien is dan ook geen onvermogen van de journalistiek als beroepsgroep, maar beleidskeus van media als bedrijfstak waarbinnen die journalistiek werkzaam is.

(2) ‘Justitie hield zich niet aan aanbestedingsregels bij inhuren beveliging azc’s’, NOS, 10 februari 2024, https://nos.nl/artikel/2508300-justitie-hield-zich-niet-aan-aanbestedingsregels-bij-inhuren-beveiliging-azc-s

(3) Simon Speakman Cordall, ‘Near Sfax, refugees scrable after violent clashes with Tunisia police’, Aljazeera, 3 december 2023, https://www.aljazeera.com/features/2023/12/3/near-sfax-refugees-scramble-after-violent-clashes-with-tunisia-police

Peter Storm

ALARM TEGEN FASCISME-EN ACTIE GRAAG

PETER STORM

3 MAART 2024

Geplaatst op 3 maart 2024 door egel

zondag 3 maart 2024

Geschreven voor Konfrontatie, waar het al te lezen staat. Nu ook hier.

De formatie nadert haar ontknoping. Een fascistenkabinet is in de maak. De dreiging ervan is acuut, het gevaar dat daar van uit gaat groot. Wat er dreigt is niet zomaar meer van hetzelfde, meer neoliberaal beleid, verweven met meer racisme. Wat er dreigt is een versnelling van de verrechtsing, een kwalitatieve sprong naar iets anders dan – erg genoeg! – zomaar een rechtse regering in een via koloniale plundering volgevreten kapitalistisch land. Wat dreigt is regelrecht fascisme. Aan de regeringsmacht. Niet alleen op Twitter, niet alleen in een overheidslichaam hier en daar, een politiekorps, een ministerie, een extreemrechts omroepje en een stel naargeestige publicisten. Aan de macht. Dat is de dreiging.(1)

Er van uit gaan dat het zo’n vaart niet zal lopen, dat Wilders wel ingekapseld wordt door keurig rechts, is onverantwoord. In de eerste plaats: welk keurig rechts?! De tractorbestuurders van Caroline van der Plas? De VVD van Yesilgöz, druk bezig met het inrichten van concentratiekampen om vluchtelingen en andere migranten in weg te proppen, en met het uithollen van het demonstratierecht? Omtzigt misschien? Die heeft zijn kans om zijn keurigheid te bewijzen allang verspeeld, en wordt op zijn beurt met gemak ingepakt en op een zijspoor gezet door PVV, VVV en BBB. Op veel punten is hij sowieso nauwelijks minder reactionair dan Wilders.

Maar het is ernstiger nog dan dat. Eenmaal in sleutelposities laten fascisten zich niet zomaar via inkapseling onschadelijk maken. En Wilders hoeft maar te dreigen met het opblazen van de coalitie – en een nog grotere verkiezingsoverwinning na nieuwe verkiezingen – om de vereiste discipline in het kabinet er in te hameren. Natuurlijk kan de steun voor Wilders gaandeweg afkalven, al is dat bepaald geen automatisme. Maar in de tijd die dat kost, raakt het Wilders-fascisme verder genormaliseerd, zal het kabinet PVV-geestverwanten op bestuurlijke posities krijgen, en zal ook buiten de regering het fascisme extra de wind in de rug krijgen. ‘Netjes rechts’ gaat Wilders niet stoppen. Omdat zoiets als netjes rechts niet bestaat. Maar ook omdat Wilders zich niet zomaar zal laten inpakken.

We dreigen dus een fascistenkabinet te krijgen, vol agressieve reactionairen die de moeite om de schijn van democratisch liberalisme op te houden, steeds minder zullen nemen. Een kabinet van expliciete Palestijnenhaters en zionistische genocidefans. Een kabinet vol dodelijke vijanden van klimaatbeleid, van natuur, van milieumaatregelen. Een kabinet bestaand uit mensen en partijen die vreedzame klimaatdemonstranten haten en als terroristen wegzetten, en intussen agressieve tractorondernemers naar de mond praten. Een kabinet dat door retoriek de repressie zal aanjagen zoals vooral – maar niet alleen – de PVV nu al doet, maar de repressie dan zelf bestuurlijk vorm kan gaan geven ook.

Alleen al het bestaan van zo’n kabinet zal een nieuwe aanmoediging zijn voor loslopende fascisten om hun agressie bot te vieren op queer- en trans personen, op moslims, migranten, vluchtelingen, op klimaatactievoerders, op linkse mensen. Dat zien we al nu de PVV zoveel zetels heeft gewonnen op 22 november 2024. Dat zal versnellen en verhevigen als ze daadwerkelijk regeren. Fascisme in de regeringsgebouwen, bestuursapparaten en politiekorpsen, aangevuld en aangejaagd door fascisme op straat en op internet.

Nee, Wilders heeft geen paramilitaire beweging die de straten voor hem schoonveegt zoals de SA dat in de vroege jaren 1930 voor Hitler hielp doen. Zoiets is ook nauwelijks nodig, bij gebrek aan militante antifascistische beweging die Wilders ook maar enigszins effectief dwarsboomt. Dat laatste kan maar beter veranderen, en snel.

De dreiging is dus ernstig en acuut. Ik hamer daar zo op omdat ik de indruk heb dat die dreiging ter linkerzijde nog steeds ernstig wordt onderschat.

Te vaak hoor ik mensen die zeggen: laat Wilders nou maar regeren, hij valt wel door de mand. Hitler viel ook wel door de mand, maar het duurde wel 12 jaar en enkele tientallen miljoenen mensenlevens voordat hij weggewerkt was. Bij Mussolini duurde het nog veel langer. Nee, het is niet precies hetzelfde. Maar we horen het zekere voor het onzekere te nemen. Fascisten met regeringsmacht uitrusten is levensgevaarlijk, dat toelaten eveneens.

Te vaak hoor ik mensen praten alsof een fascistenregering nu eenmaal door de kiezers is gewild, en het ondemocratisch zou zijn om dat te blokkeren. In de eerste plaats heeft driekwart van de mensen die gingen stemmen, niet op die Wilders-bende gestemd. In de tweede plaats zijn er belangrijker dingen dan democratie. Als die democratie onontkoombaar fascisme produceert, dan bedank ik voor zowel dat fascisme als voor die democratie. Er staan levens op het spel, en een planeet

Het is dus bittere ernst, en we horen het gevaar onder ogen te zien, serieus te nemen en ons voor te bereiden op een fascistenregering. De strijd die we voeren zal dan doorgaan, maar onder wezenlijk moeilijker en gevaarlijker omstandigheden.

Ga maar uit van een veel hardere aanpak van de klimaatblokkades zoals Extinction Rebellion die organiseert. Met grover politiegeweld en met serieuze strafvervolgingen, ook van mensen die daar tot nu toe bijna of helemaal gevrijwaard zijn gebleven. Ga maar uit van een hardere politiehouding tegen de pro-Palestina sit-ins, met gerichte pogingen om bepaalde leuzen alsnog tot misdaad te bestempelen en aan te pakken. Ga maar uit van systematische pogingen om allerlei vormen van links en radicaal activisme en bijbehorende uitingen met politiegeweld, strafvervolging en censuur aan te pakken. Ja, die dingen gebeuren nu al, en dat is erg genoeg. Maar vergeleken bij wat er dreigt, stelt het nog niet al te veel voor. Laat niemand denken dat het niet veel erger kan.

Intussen zal er nog wat anders gebeuren. Terwijl Wilders stookt en racisme predikt, terwijl zijn junta de politie op actiebewegingen loslaat, terwijl de strijd tegen ‘woke’ – de strijd dus om het recht om queer- en trans personen in de grond te trappen, het recht om openlijk racist te zijn en ga zo maar door, het recht om te discrimineren en ongelijke behandeling te promoten – nieuwe hoogte zal bereiken, met het Catshuis als gigantische megafoon voor de bijbehorende hatelijke retoriek…. terwijl dit alles losgaat, zullen ondernemers hun gang kunnen gaan. Want zo’n fascistenkabinet dat dreigt, dat zal tegelijk een ondernemersvriendelijk kabinet zijn. Daar zal niet alleen de VVD garant voor staan.

Agrarische ondernemers zullen minder last hebben van milieuregels en vergunningsplichten. Daar zal de BBB voor helpen zorgen. Grote ondernemers zullen nog minder van serieus milieubeleid te duchten hebben dan nu. Daar zal de VVD voor helpen zorgen. Als de PVV al eens voor het armere deel van haar witte achterban sociaal wil doen, waar zal ze het benodigde geld halen? Vast niet uit hogere belastingen voor rijke lui, niet uit belastingen op winsten en vermogens, maar uit de kosten voor asielopvang die hij immers toch al niet wil, of uit de uitgaven aan de publieke omroep die hij wil slopen.

Terwijl de fascisten hun doelwitten in de hoek trappen om ze vervolgens aan te vallen, gaan de ondernemers achter dat fascistische rook- en vuurgordijn maar wat graag hun gang, ten koste van lonen en uitkeringen, ten koste van arbeidersrechten en sociale voorzieningen. Het fascisme is niet alleen maar een afleidingsmanoeuvre ten gunste van de ondernemersklasse. Het is een zelfstandig, ultranationalistisch en gewelddadig politiek project. Maar vanuit die ondernemersklasse bezien is die afleidingsmanoeuvre die het fascisme biedt, wel een een pluspunt die het fascisme biedt.

Dat ik zo hamer op het gevaar van een Wilders-fascistenkabinet, dat ik dat gevaar in volle scherpte probeer te schetsen, heeft nog een reden. Het is nog niet zo ver! Dat kabinet-Wilders zit er nog niet? En ook als het is aangetreden, is de Nederlandse staat niet van de ene dag op de andere in een fascistisch bewind omgevormd. Er is dus nog tijd! Niet alleen tijd om ons voor te bereiden op politieke activiteit onder wezenlijk repressiever verhoudingen. Niet alleen tijd om te kijken hoe we delen van onze activiteit veel meer ondergronds dienen te organiseren, terwijl we bovengronds blijven doen wat we kunnen. Er is ook nog tijd om dat dreigende fascistenkabinet tegen proberen te houden, en spaken in de willen te steken als het er toch komt, het leven ervan zo moeilijk te maken voordat het zich heeft geconsolideerd en goed op het oorlogspad kan. Het fascisme dreigt aan de regeringsmacht te komen. Maar zover is het nog niet.

Of het zo ver komt, hangt er nog steeds van af of antifascisten de krachten in zichzelf, in elkaar en in zoveel mogelijk anderen op de been weten te brengen om de fascistische machtsgreep effectief de voet dwars te zetten. We kunnen in ieder geval stappen zetten. Naar de komende demonstratie tegen extreem-rechts op 17 maart in Den Haag bijvoorbeeld.(2) Maar bij een enkele symbolische demonstratie kan het maar beter niet blijven als we de fascistische ramp echt tegen willen houden.

Noten:

(1) Ja, de formatie kan nog steeds mislukken. Het kan nog steeds een regering onder Timmermans worden. Maar dat is nauwelijks geruststellend. Niet alleen valt ook van zo’n kabinet meer neoliberalisme te verwachten plus toegevingen aan hard rechts. Ook zal zo’n kabinet een ideale context bieden voor verdere versterking van de fascistische rechterzijde.

Een kabinet van politici die doorgaan voor links, maar tegelijk onvrede genereert met neoliberaal beleid, zal oppositie oproepen. En elke linksigheid van het kabinets-imago zal het heel makkelijk maken voor fascisten – uit het Wilders-kamp – en verder naar rechts, om die onvrede te benutten voor verdere versterking van een agressieve en gewelddadige rechterzijde. En als dat kabinet dan valt, berg je dan maar in de volgende verkiezingscampagne.

Kortom: een kabinet-Timmermans verandert iets aan het tempo van de nazificering van Nederland, en aan de vorm ervan, maar niet aan de richting zelf. Ook onder Timmermans geldt de noodzaak om een stevige en strijdbare antifascistische beweging op te bouwen niet minder dan onder een kabinet-Wilders.

(2) Op zondag 17 maart, 13.00 uur, op Lange Vijverberg, in Den Haag, onder het motto ‘Geef Haat Geen Macht’. Zie cvoor meer informatie, de oproep op de website van het organiserende Platform Stop racisme &Fascisme, https://www.platformstopracisme.nl/17-3-landelijk-actie-in-den-haag-geef-haat-geen-macht/ Of de actie opgezet is als het uiting van furieuze strijdlust die we nodig hebben, vraag ik me af. Maar we zijn er natuurlijk zelf bij om daar maximaal aan bij te dragen.

Peter Storm

Reacties uitgeschakeld voor Noot 138/EPILOOG

Opgeslagen onder Divers

Noot 137/HOOFDSTUK IV

[137]

RTV NOORD

RECHTER LEGT BOM ONDER SPECIALE OPVANG

VOOR OVERLASTGEVENDE ASIELZOEKERS IN TER APEL

1 MAART 2024

https://www.rtvnoord.nl/politiek/1135529/rechter-legt-bom-onder-speciale-opvang-voor-overlastgevende-asielzoekers-in-ter-apel

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft een asielzoeker in Ter Apel ten onrechte onder een verzwaard regime geplaatst. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald. Deze uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor de procesbeschikbaarheidslocatie (PBL), die is opgericht om de overlast in Ter Apel en omgeving te bestrijden.

De PBL is een woonblok in het asielzoekerscentrum in Ter Apel, waar in opdracht van het ministerie van Justitie een metershoog hek omheen is gezet. Hierin worden overlastgevende asielzoekers geplaatst. Hun aanvragen worden versneld behandeld.

‘Vrijheidsbeperking is te groot’

De asielzoekers moeten 22 uur per dag binnen blijven om zo beschikbaar te zijn voor het afhandelen van hun aanvragen. Op die manier hebben ze weinig tijd om op straat rond te zwerven.

Hoogleraar migratierecht aan de Vrije Universiteit Lieneke Slingenberg zei vorige maand in een artikel in de NRC dat dit neerkomt op detentie en dat mag niet zonder juridische grondslag.

De NRC onthulde dat deze aanpak van overlastgevers is geïntroduceerd door een vertrouweling van minister Dilan Yesilgöz van Justitie (VVD). Daarbij werd bewust vaag gelaten wat overlast is, zodat zoveel mogelijk asielzoekers konden worden aangepakt.

De rechter vernietigt nu het besluit van het COA om de 35-jarige Syfaks uit Algerije in de PBL te plaatsen. Volgens het vonnis is er ‘onvoldoende wettelijke grondslag om asielzoekers op te sluiten in de PBL’. Er wordt op gewezen dat de vrijheidsbeperking zo groot is, dat het wel goed moet worden geregeld. ‘Dat is hier niet gebeurd’, concludeert de Haagse rechtbank.

De verwachtingen waren heel hoog

De PBL is een proef, die afgelopen zomer van start is gegaan. Er is jaren aan gewerkt. De voorziening is opgezet om de overlast in Ter Apel en de wijde omgeving terug te brengen. De verwachtingen waren hoog bij de start.

De uitspraak van de rechtbank kan verstrekkende gevolgen hebben voor het slagen van de proef. Wat voor de Algerijnse Syfaks geldt, zou ook kunnen gelden voor anderen die op deze wijze worden opgevangen. Dat betekent dat deze uitspraak de speciale opvang van overlastgevende asielzoekers op losse schroeven zet.

Beloftes niet nagekomen

Het zit ook al tegen bij de uitbreiding van het aantal plekken in de PBL. Dat zijn er sinds de start dertig. Het ministerie van Justitie kondigde eerder aan dat het aantal plekken in november naar vijftig zou groeien en begin dit jaar zouden het er al honderd moeten zijn. Die beloftes zijn niet nagekomen.

Het COA beraadt zich op de uitspraak en kan dus nog niet zeggen of er hoger beroep wordt aangetekend. Daar wordt begin volgende week een besluit over genomen.

EINDE

Reacties uitgeschakeld voor Noot 137/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers

Noot 136/HOOFDSTUK IV

[136]

UITSPRAKEN RECHTSPRAAK

https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:RBDHA:2024:2669

ECLI:NL:RBDHA:2024:2669

Instantie

Rechtbank Den HaagDatum uitspraak

01-03-2024Datum publicatie

01-03-2024Zaaknummer

AWB 24/1067Rechtsgebieden

VreemdelingenrechtBijzondere kenmerken

Voorlopige voorziening
Inhoudsindicatie

Verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening om het COa te gelasten onmiddellijk reguliere opvang en verstrekkingen aan te bieden. De voorzieningenrechter wijst het verzoek om een voorlopige voorziening toe en treft de voorziening dat verzoeker recht heeft op opvang in een regulier asielzoekerscentrum totdat de staatssecretarus van Justitie en Veiligheid opnieuw op de asielaanvraag van verzoeker heeft beslist.Vindplaatsen

Rechtspraak.nlshare

Verrijkte uitspraak

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats Groningen

Bestuursrecht

zaaknummer: AWB 24/1067


uitspraak van de voorzieningenrechter van 1 maart 2024 in de zaak tussen


[naam], verzoeker,

geboren op [geboortedatum],

van Algerijnse nationaliteit,

V-nummer: [V-nummer],

(gemachtigde: mr. I.M. Zuidhoek),

en

het bestuur van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, het COa,

(gemachtigde: mr. F. Sepmeijer).

Inleiding

1. In deze uitspraak beslist de voorzieningenrechter op het verzoek om een voorlopige voorziening te treffen om het COa te gelasten onmiddellijk reguliere opvang en verstrekkingen aan te bieden totdat de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid na de vernietiging van de afwijzing van de asielaanvraag opnieuw op de asielaanvraag van verzoeker heeft beslist.

1.1.

Het COa heeft verzoeker op 21 december 2023 mondeling meegedeeld dat verzoeker in aanmerking komt voor opvang in de procesbeschikbaarheidslocatie (PBL) in Ter Apel. Verzoeker heeft hiertegen beroep ingesteld (geregistreerd onder het zaaknummer AWB 24/7). Ook heeft hij de voorzieningenrechter verzocht een voorlopige voorziening te treffen.

1.2.

De voorzieningenrechter heeft het verzoek, tezamen met het beroep tegen de mededeling van het COa, op 2 februari 2024 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: de gemachtigde van verzoeker en de gemachtigde van het COa.

Beoordeling door de voorzieningenrechter

2. Verzoeker stelt dat hij rechtmatig verblijf heeft op grond van artikel 8, onder f, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw). Hij is in afwachting van een beslissing op zijn eerste asielaanvraag. Eiser is op dit moment dakloos. Hij heeft zich op 21 december 2023 bij het COa gemeld voor reguliere opvang, maar dat is door het COa geweigerd.

3. Bij uitspraak van vandaag, zaaknummer AWB 24/7, heeft de rechtbank uitspraak gedaan op het beroep tegen de mededeling van het COa dat eiser in aanmerking komt voor opvang in de PBL in Ter Apel. De rechtbank heeft – kort gezegd – geoordeeld dat er onvoldoende grondslag is voor het vrijheidsbeperkende karakter van de opvang in een PBL. De rechtbank heeft het beroep tegen de met een beschikking gelijk te stellen handeling (de mededeling van het COa) gegrond verklaard.

4. De voorzieningenrechter wijst het verzoek om een voorlopige voorziening toe en bepaalt dat verzoeker opvang krijgt in een regulier asielzoekerscentrum, totdat de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid opnieuw op de asielaanvraag van verzoeker heeft beslist.

5. Omdat de voorzieningenrechter het verzoek toewijst krijgt verzoeker een vergoeding van zijn proceskosten. Het COa moet deze vergoeding betalen. De vergoeding is met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht als volgt berekend. Voor de rechtsbijstand door een gemachtigde krijgt verzoeker een vast bedrag per proceshandeling. De gemachtigde heeft het verzoekschrift ingediend en aan de zitting deelgenomen. Elke proceshandeling heeft een waarde van € 875,-. De vergoeding bedraagt dan in totaal € 1.750,-.

Beslissing

De voorzieningenrechter:

– wijst het verzoek om een voorlopige voorziening toe;

– treft de voorlopige voorziening dat verzoeker recht op opvang heeft in een regulier asielzoekerscentrum totdat de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid opnieuw op de asielaanvraag van verzoeker heeft beslist.

– veroordeelt het COa tot betaling van € 1.750,- aan proceskosten aan (de gemachtigde van) verzoeker.

Deze uitspraak is gedaan door mr. M. Munsterman, voorzieningenrechter, in aanwezigheid van Z.P. de Wilde, griffier op 1 maart 2024 en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op rechtspraak.nl.

de griffierde voorzieningenrechter

Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak staat geen hoger beroep of verzet open.

Reacties uitgeschakeld voor Noot 136/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers

Noot 135/HOOFDSTUK IV

[135]

RECHTSPRAAK.NL

VRIJHEIDSBEPERKING BIJ PLAATSING IN EEN PBL

1 MAART 2024

https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Noord-Nederland/Nieuws/Paginas/Vrijheidsbeperking-bij-plaatsing-in-een-PBL.aspx

Groningen, 01 maart 2024

De rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, heeft een beslissing van het COA, om een Algerijnse asielzoeker in een procesbeschikbaarheidslocatie in Ter Apel te plaatsen, vernietigd. De asielzoeker was tegen die beslissing in beroep gegaan.

Procesbeschikbaarheidslocatie bij kansarme asielaanvragen

Eiser komt uit Algerije en heeft in Nederland een asielaanvraag ingediend. Het COA heeft eiser laten weten dat hij recht op opvang heeft. Hij kan zich voor opvang melden bij een procesbeschikbaarheidslocatie (PBL) in Ter Apel. Een PBL is een opvanglocatie voor asielzoekers die een kansarme asielaanvraag hebben gedaan. De PBL bestaat uit een aantal kamers en gemeenschappelijke ruimtes. Rondom de PBL staan hekken waardoor de PBL afgesloten is van de rest van de locatie. In een PBL geldt verder een streng en sober regime; asielzoekers hebben een verplicht dag- en avondprogramma en mogen de PBL 2x een uur per dag verlaten, verder niet. 

Vrijheidsbeperking niet goed geregeld

De rechtbank oordeelt dat vrijheidsbeperking bij opvang van asielzoekers niet uitgesloten is. De vrijheidsbeperking die zo groot is als deze moet wel goed geregeld worden. Dat is hier niet gebeurd. Dat betekent dat de beslissing om eiser in een PBL te plaatsen vernietigd wordt. Eiser heeft recht op gewone opvang totdat op zijn asielaanvraag is beslist. 

Uitspraken

Reacties uitgeschakeld voor Noot 135/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers

Noot 134/HOOFDSTUK IV

[134]

””

De PBL bestaat uit een aantal kamers en gemeenschappelijke ruimtes. Rondom de PBL staan hekken waardoor de PBL afgesloten is van de rest van de locatie. In een PBL geldt verder een streng en sober regime; asielzoekers hebben een verplicht dag- en avondprogramma en mogen de PBL 2x een uur per dag verlaten, verder niet. De rechtbank oordeelt dat vrijheidsbeperking bij opvang van asielzoekers niet uitgesloten is. De vrijheidsbeperking die zo groot is als deze moet wel goed geregeld worden. Dat is hier niet gebeurd. Dat betekent dat de beslissing om eiser in een PBL te plaatsen vernietigd wordt. Eiser heeft recht heeft op gewone opvang totdat op zijn asielaanvraag is beslist. Het beroep is gegrond.”

UITSPRAKEN RECHTSPRAAK

https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:RBDHA:2024:2653

ECLI:NL:RBDHA:2024:2653

Instantie

Rechtbank Den HaagDatum uitspraak

01-03-2024Datum publicatie

01-03-2024Zaaknummer

AWB 24/7Rechtsgebieden

VreemdelingenrechtBijzondere kenmerken

Eerste aanleg – enkelvoudig
Inhoudsindicatie

Vrijheidsbeperking bij plaatsing in een PBL. De rechtbank heeft een beslissing van het COa om een Algerijnse asielzoeker in een procesbeschikbaarheidslocatie (PBL) in Ter Apel te plaatsen vernietigd. De asielzoeker was tegen die beslissing in beroep gegaan. Eiser komt uit Algerije en heeft in Nederland een asielaanvraag ingediend. Het COa heeft eiser laten weten dat hij recht op opvang heeft. Hij kan zich voor opvang melden bij een PBL in Ter Apel. Een PBL is een opvanglocatie voor asielzoekers die een kansarme asielaanvraag hebben gedaan. De PBL bestaat uit een aantal kamers en gemeenschappelijke ruimtes. Rondom de PBL staan hekken waardoor de PBL afgesloten is van de rest van de locatie. In een PBL geldt verder een streng en sober regime; asielzoekers hebben een verplicht dag- en avondprogramma en mogen de PBL 2x een uur per dag verlaten, verder niet. De rechtbank oordeelt dat vrijheidsbeperking bij opvang van asielzoekers niet uitgesloten is. De vrijheidsbeperking die zo groot is als deze moet wel goed geregeld worden. Dat is hier niet gebeurd. Dat betekent dat de beslissing om eiser in een PBL te plaatsen vernietigd wordt. Eiser heeft recht heeft op gewone opvang totdat op zijn asielaanvraag is beslist. Het beroep is gegrond.Vindplaatsen

Rechtspraak.nl
JV 2024/97 met annotatie van prof. mr. C.H. Slingenbergshare

Verrijkte uitspraak

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats Groningen

Bestuursrecht

zaaknummer: AWB 24/7


uitspraak van de enkelvoudige kamer van 1 maart 2024 in de zaak tussen

[naam], eiser,

geboren op [geboortedatum],

van Algerijnse nationaliteit,

V-nummer: [V-nummer],

(gemachtigde: mr. I.M. Zuidhoek),

en

het bestuur van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, het COa,

(gemachtigde: mr. F. Sepmeijer).

Procesverloop

Op 20 juli 2023 heeft de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (de staatssecretaris) aan eiser een aanwijzing gegeven op grond van artikel 55 van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw) dat eiser zich in verband met de behandeling van zijn aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel beschikbaar dient te houden in Ter Apel.

Op 21 december 2023 heeft het COa eiser mondeling medegedeeld dat eiser in aanmerking komt voor opvang in de PBL in Ter Apel.

Eiser heeft tegen deze mededeling beroep ingesteld.

Het COa heeft een verweerschrift ingediend.

De rechtbank heeft het beroep, tezamen met het verzoek een voorlopige voorziening te treffen (geregistreerd onder het zaaknummer AWB 24/1067), op 2 februari 2024 op zitting behandeld. Eiser is niet verschenen, zijn gemachtigde wel. Het COa heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde. De rechtbank heeft het onderzoek ter zitting gesloten.

Overwegingen

1. Het geschil heeft betrekking op het onderdak dat aan eiser wordt geboden. Eiser krijgt geen toegang tot de reguliere opvang voor asielzoekers. Hij krijgt wel toegang tot opvang in een PBL (in Ter Apel).

Achtergrond

2. Eiser heeft op 18 juli 2023 asiel aangevraagd. De asielaanvraag is op 7 augustus 2023 als kennelijk ongegrond afgewezen. Op 21 november 2023 heeft deze rechtbank, zittingsplaats Utrecht het beroep gegrond verklaard en het asielbesluit vernietigd. De staatssecretaris is daartegen in hoger beroep gegaan. Eiser stelt dat hij daarna drie keer heeft getracht om opvang te krijgen. Eiser geeft aan dat hij in Ter Apel is weggestuurd, zonder uitleg en zonder besluit. Eiser heeft zich de laatste keer op 21 december 2023 gemeld voor opvang. Het COa heeft eiser toen mondeling bericht dat hij in aanmerking komt voor opvang in de PBL. Eiser heeft vervolgens op 28 december 2023 beroep ingesteld tegen deze mededeling.

Gronden eiser

3. Eiser stelt dat het COa zonder vrijheidsbeperkende maatregel niet bevoegd is om zijn vrijheid te beperken zoals gebeurt bij opvang in een PBL. Het besluit om eiser niet op te vangen in de reguliere opvang, maar in een PBL, moet gelet op de verstrekkende gevolgen van het besluit worden neergelegd in een schriftelijk besluit. De aanwijzing (artikel 55 van de Vw) biedt onvoldoende basis voor de plaatsing in een PBL. Daarbij komt dat eiser niet in de doelgroep van de PBL valt. De doelgroep bestaat uit asielzoekers in spoor 1 (Dublin) of 2 (veilige landen van herkomst en personen met een status elders in de Europese Unie). Eiser zit in spoor 4. Voorts is de PBL niet geschikt voor langdurig verblijf; aangezien de staatssecretaris in hoger beroep is gegaan zal een nieuw besluit op de asielaanvraag nog maanden duren. Dat de plaatsing in een PBL voor onbepaalde tijd is, is onrechtmatig. De plaatsing is ook in strijd met het evenredigheidsbeginsel. De gevolgen van zo’n plaatsing voor eiser staan niet in verhouding tot het doel. Wat betreft het doel van de PBL merkt eiser nog op dat het werkelijke doel van de PBL een andere is dan het beschikbaar blijven voor de asielprocedure. Er is dan ook sprake van détournement de pouvoir. Tenslotte betwist eiser dat zijn asielaanvraag kansarm is. Daarbij komt dat onduidelijk is welke kansarme asielzoekers in een PBL worden geplaatst. Heldere criteria ontbreken namelijk.

Verweer COa

4. Het COa stelt zich op het standpunt dat een schriftelijk besluit omtrent de plaatsing in een PBL niet nodig is. De plaatsing vindt zijn grondslag in de aanwijzing die is gegeven op grond van artikel 55 van de Vw. De mededeling van 21 december 2023 aan eiser, waarbij het COa eiser mondeling heeft bericht dat hij in aanmerking komt voor opvang in de PBL, is aan te merken als een door het COa verrichte rechtens relevante handeling als bedoeld in artikel 72, derde lid, van de Vw. Dit betekent dat daar bezwaar tegen openstaat en de rechtbank niet bevoegd is om van het door eiser ingestelde beroep kennis te nemen. Het COa wijst op de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 12 september 20191. Ter zitting heeft de gemachtigde van het COa betoogd dat het ondanks deze stelling toch graag een inhoudelijk oordeel van de rechtbank krijgt.

Beoordeling rechtbank

Relevante wet- en regelgeving

5.1.

In Richtlijn 2013/33/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van normen voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming (de Opvangrichtlijn) zijn de minimumnormen voor opvang van asielzoekers in de lidstaten vastgelegd. Aan de lidstaten is opgedragen ervoor te zorgen dat voor asielzoekers materiële opvangvoorzieningen beschikbaar zijn. Die materiële opvangvoorzieningen moeten een levensstandaard bieden die hun bestaansmiddelen garandeert en hun fysieke en geestelijke gezondheid beschermt (artikel 17 van de Opvangrichtlijn).

5.2.

Artikel 7 van de Opvangrichtlijn – dat gaat over verblijf en bewegingsvrijheid – bepaalt het volgende:

1. Verzoekers kunnen zich vrij bewegen op het grondgebied van de ontvangende lidstaat of binnen een hun daartoe door die lidstaat aangewezen gebied. Dit aangewezen gebied mag de onvervreemdbare sfeer van het privéleven niet aantasten en dient voldoende bewegingsvrijheid te bieden om ervoor te zorgen dat alle voorzieningen die deze richtlijn biedt, toegankelijk zijn.

2. De lidstaten kunnen een besluit nemen over de plaats van verblijf van de verzoeker, om redenen van openbaar belang, openbare orde of indien nodig voor een snelle behandeling en een doeltreffende controle van het verzoek om internationale bescherming.

3. De lidstaten mogen de toekenning van materiële opvangvoorzieningen bepaald in dit hoofdstuk afhankelijk stellen van het daadwerkelijk verblijf van de verzoekers op een door de lidstaten te bepalen specifieke locatie. Het besluit daartoe kan een algemeen besluit zijn, dient per individu te worden genomen en moet conform het nationale recht tot stand komen.

4. De lidstaten voorzien in de mogelijkheid van het verlenen van een tijdelijke toestemming aan verzoekers om hun in de leden 2 en 3 bedoelde verblijfplaats en/of het in lid 1 bedoelde aangewezen gebied te verlaten. Beslissingen daartoe worden individueel, objectief en onpartijdig genomen, en negatieve beslissingen worden met redenen omkleed.

Verzoekers hebben geen toestemming nodig om afspraken met autoriteiten en rechtbanken na te komen indien hun aanwezigheid vereist is.

5. De lidstaten verlangen van verzoekers dat zij hun adres bekendmaken bij de bevoegde autoriteiten en eventuele adreswijzigingen onverwijld aan die autoriteiten doorgeven.

5.3.

In artikel 20 van de Opvangrichtlijn is bepaald in welke gevallen een lidstaat de opvangvoorzieningen mag beperken, dan wel in uitzonderlijke gevallen, mag intrekken. Dat artikel luidt als volgt:

1. De lidstaten kunnen de materiële opvangvoorzieningen beperken of, in uitzonderlijke en naar behoren gemotiveerde gevallen, intrekken indien een verzoeker:

a. a) de door de bevoegde instanties vastgestelde verblijfplaats verlaat zonder deze instanties op de hoogte te stellen of, indien toestemming vereist is, zonder toestemming; of

b) gedurende een in het nationale recht vastgestelde redelijke termijn niet voldoet aan de meldingsplicht of aan verzoeken om informatie te verstrekken of te verschijnen voor een persoonlijk onderhoud betreffende de asielprocedure; dan wel

c) een volgend verzoek als omschreven in artikel 2, onder q), van Richtlijn 2013/32/EU heeft ingediend.

In de onder a) en b) bedoelde gevallen, wanneer de verzoeker wordt opgespoord of zich vrijwillig bij de betrokken instantie meldt, wordt een met redenen omklede, op de redenen voor de verdwijning gebaseerde beslissing genomen inzake het opnieuw verstrekken van sommige of alle beperkte of ingetrokken materiële opvangvoorzieningen.

2. De lidstaten kunnen de materiële opvangvoorzieningen tevens beperken indien zij kunnen aantonen dat de verzoeker zonder gerechtvaardigde reden na zijn binnenkomst in die lidstaat niet zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk is een verzoek om internationale bescherming heeft ingediend.

3. De lidstaten kunnen de materiële opvangvoorzieningen beperken of intrekken indien een verzoeker financiële middelen verborgen heeft gehouden en daardoor ten onrechte van materiële opvangvoorzieningen gebruik heeft gemaakt.

4. De lidstaten kunnen sancties vaststellen op ernstige inbreuken op de regels met betrekking tot de opvangcentra en op ernstige vormen van geweld.

5. De in de leden 1, 2, 3 en 4 van dit artikel bedoelde beslissingen tot beperking of intrekking van materiële opvangvoorzieningen of sancties worden individueel, objectief en onpartijdig genomen en met redenen omkleed. De beslissingen worden genomen op grond van de specifieke situatie van de betrokkene, met name voor personen die onder artikel 21 vallen, en met inachtneming van het evenredigheidsbeginsel. De lidstaten zien erop toe dat verzoekers te allen tijde toegang hebben tot medische hulp overeenkomstig artikel 19 en zorgen ervoor dat alle verzoekers een waardige levensstandaard genieten.

6. De lidstaten zorgen ervoor dat er geen materiële opvangvoorzieningen beperkt of ingetrokken worden voordat er een beslissing genomen is overeenkomstig lid 5.

5.4.

Het Hof van Justitie van de Europese Unie (EHvJ) heeft in de uitspraak van 12 november 2019, C-233/18 (Haqbin) geoordeeld dat het beperken of intrekken van de opvangvoorzieningen op grond van (onder andere) artikel 20, vierde lid, van de Opvangrichtlijn niet zo ver mag gaan dat asielzoekers daardoor verstoken blijven van elementaire levensbehoeftes zoals huisvesting, voedsel en kleding, ook niet als dit tijdelijk is. Wat wel is toegestaan, is dat wordt bepaald dat het verblijf van de betreffende asielzoeker wordt beperkt tot een afzonderlijk gedeelte van het opvangcentrum waarbij het wordt verboden met bepaalde bewoners in contact te treden of dat de asielzoeker wordt overgebracht naar een andere opvangvoorziening. Volgens het EHvJ staat de Opvangrichtlijn er ook niet aan in de weg dat de betreffende asielzoeker op grond van artikel 20, vierde lid van de Opvangrichtlijn in bewaring wordt gehouden, mits wordt voldaan aan de daarvoor in de Opvangrichtlijn neergelegde voorwaarden.

5.5.

Gelet op artikel 3a, eerste lid, van de Wet Centraal Orgaan opvang asielzoekers (Wet COa) bepaalt het COa in welke opvangvoorziening een asielzoeker wordt geplaatst en is het COa bevoegd een asielzoeker naar een andere voorziening over te plaatsen.

5.6.

De minimumnormen uit de Opvangrichtlijn zijn in Nederland (onder meer) uitgewerkt in de Regeling verstrekkingen asielzoekers en andere categorieën vreemdelingen 2005 (Rva 2005). Zo bevat de Rva 2005 bepalingen over de toelating tot de opvang (artikelen 2 t/m 4), de beëindiging van de opvang (artikelen 5 t/m 7), wat de opvang in een opvangvoorziening omvat (artikel 9) en het beperken van de verstrekkingen (artikel 10). En het is op grond van artikel 11 van de Rva 2005 aan het COa om te bepalen in welke opvangvoorziening een asielzoeker wordt (over)geplaatst.

5.7.

Op grond van artikel 55, eerste lid, Vw kan de vreemdeling die rechtmatig verblijf geniet op grond van artikel 8, onder f, van de Vw worden verplicht zich in verband met het onderzoek naar de inwilligbaarheid van de aanvraag om een verblijfsvergunning beschikbaar te houden op een door de staatssecretaris aangewezen plaats, overeenkomstig hem daartoe door de bevoegde autoriteit gegeven aanwijzingen.

5.8.

Het beleid van de staatssecretaris over de toepassing van dit artikel is neergelegd in A5/4 van de Vreemdelingencirculaire 2000 (Vc). Als een vreemdeling een aanvraag voor een verblijfsvergunning asiel of regulier voor bepaalde tijd indient, wijst de Korpschef de gemeente waarin de opvangvoorziening zich bevindt aan als plaats waar de vreemdeling zich in verband met de behandeling van zijn aanvraag moet verblijven. De Korpschef doet de aanwijzing zowel mondeling als schriftelijk.

5.9.

In een brief van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer van 29 juni 20222 heeft de staatssecretaris uiteengezet welke aanvullende maatregelen worden genomen ter voorkoming en aanpak van overlast en criminaliteit door asielzoekers. De PBL is bedoeld voor de opvang van vreemdelingen met een kansarme asielaanvraag in Nederland. In de PBL geldt, op basis van huisregels een sober regime en het vereiste dat betrokkenen steeds beschikbaar zijn voor de procedure op locatie. Doel: snelle procedures waarbinnen in kortere tijd het asielverzoek wordt beoordeeld, verblijfstijd op de locatie minimaal is en de overlast door asielzoekers met een kansarm verzoek te verkleinen en het organiseren van vertrek.

5.10.

In de nota Opdrachtbrief Pré-PBL van de staatssecretaris d.d. 9 juni 2023 staat, samengevat, het volgende. De ketenprocessen zijn zodanig vormgegeven dat de procedures snel kunnen worden doorlopen. Hierbij wordt de politie verzocht om de aanvragers die in de pilot behandeld worden met voorrang door het identificatie- en registratieproces (IenR-proces) te geleiden. Van DT&V wordt gevraagd om de voorlichtingsgesprekken te starten bij het begin van deze procedure en niet af te wachten tot er een beschikking gereed is. De pilot versnelde afdoening kansarme asielaanvragen is erop gericht om deze groep mensen op één plek te houden, door middel van huisregels, een gevuld dag- en avondprogramma en de inrichting van de locatie. Indien aanvragers bij een afwijzing in beroep gaan, zullen ze deze procedure op een andere COa-locatie afwachten. Op de pilot-locatie gelden strenge huisregels, waaronder de plicht om zich een of twee keer per dag bij het COa te melden (inhuisregistratie) en zal maximaal worden ingezet op het waarborgen van de aanwezigheid van de asielzoekers voor hun procedures. Voor plaatsing in deze modaliteit komen alle kansarme aanvragers in aanmerking, waarbij geen sprake hoeft te zijn van een asielzoeker die overlast heeft veroorzaakt, zoals bij plaatsing in de Handhaving- en Toezichtlocatie (HTL) wel het geval is. Kwetsbare vreemdelingen zullen worden uitgezonderd van plaatsing in deze modaliteit. De asielzoekers die worden geplaatst in de pilot zullen zich, op grond van artikel 55, eerste lid, Vw, in verband met het onderzoek naar de inwilligbaarheid van de aanvraag om een verblijfsvergunning beschikbaar moeten houden op een door Onze Minister aangewezen plaats, overeenkomstig hem daartoe door de bevoegde autoriteit gegeven aanwijzingen. De vreemdeling zal hiertoe een schriftelijke aanwijzing ontvangen, afgegeven door de bevoegde medewerkers van de IND (M117-C).

5.11.

In het onderhavige geval is op 20 juli 2023 aan eiser een aanwijzing als bedoeld in artikel 55 van de Vw gegeven. Deze aanwijzing houdt het volgende in:

“Ingevolge artikel 55 van de Vw wijs ik Ter Apel aan als plaats waar u zich beschikbaar dient te houden in verband met de behandeling van uw aanvraag.

Ik geef u hierbij de volgende aanwijzing. U dient zich beschikbaar te houden in de u aangewezen verblijfplaats, tenzij aan u expliciet (schriftelijk) wordt medegedeeld dat uw aanwezigheid in de u aangewezen verblijfplaats ten behoeve van het onderzoek naar uw aanvraag voor de van een bepaalde dag naar het oordeel van de Immigratie- en Naturalisatiedienst niet meer noodzakelijk wordt geacht. In elk geval dient u zich op de dagen dat u een afspraak heeft in de aangewezen verblijfplaats vanaf 08:00 uur beschikbaar te houden in de u aangewezen verblijfplaats”.

5.12.

De huisregels Pré-PBL bevatten (onder 8 onder andere) de volgende huisregel:

“Betreden van locatie en aanwezigheid op locatie

U dient de hele dag aanwezig te zijn op deze COa-locatie zodat u beschikbaar bent voor afspraken in het kader van uw asielprocedure. U dient daarnaast deel te nemen aan het dag- en avondprogramma. Tijdens de vrije ruimtes in het programma kunt u de locatie kort verlaten. (…)”

5.13.

Hoofdstuk 5 van de Vw (artikel 56 e.v.) bevat bepalingen over en de voorwaarden waaronder vrijheidsbenemende en -ontnemende maatregelen kunnen worden genomen.

5.14.

Artikel 5 van de Wet COa bepaalt:

1. In afwijking van artikel 72, derde lid, van de Vw zijn de afdelingen 1, 3 en 4 van hoofdstuk 7 van de Vw van toepassing op besluiten in het kader van het onthouden dan wel de beëindiging van verstrekkingen bij of krachtens deze wet.

2. In afwijking van artikel 72, derde lid, van de Vw worden handelingen van het COa ten aanzien van een vreemdeling als zodanig die worden verricht in het kader van de beëindiging van verstrekkingen bij of krachtens deze wet, voor de toepassing van deze wet met een beschikking gelijkgesteld. De afdelingen 1, 3 en 4 van hoofdstuk 7 van de Vw zijn op die beschikking van toepassing.

Beroep of bezwaar?

6. Allereerst staat ter beoordeling of tegen de mededeling van het COa dat eiser opvang kan krijgen in een PBL beroep kan worden ingesteld bij de rechtbank. De rechtbank stelt vast dat in het onderhavige geval de mededeling niet op schrift is gesteld. Dat betekent dat van een besluit als bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de Wet COa reeds om die reden geen sprake is. Overigens is de rechtbank van oordeel dat het vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid en duidelijkheid de voorkeur verdient dat een beslissing als de onderhavige op schrift wordt gesteld en wordt uitgereikt aan de vreemdeling. Met zo’n schriftelijke beslissing kan individueel, objectief en met redenen omkleed uiteen worden gezet waarom de betreffende vreemdeling geen opvang op een reguliere opvanglocatie krijgt, maar wel opvang in een PBL kan krijgen. Nu dat in dit geval niet is gebeurd, zal de rechtbank beoordelen of de mededeling die hier is gedaan kwalificeert als een handeling van het COa die wordt verricht in het kader van de beëindiging van verstrekkingen en die gelijkgesteld wordt met een beschikking als bedoeld in artikel 5, tweede lid, van de Wet COa.

6.1.

De rechtbank is van oordeel dat dat het geval is. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat de mededeling kan worden gezien als een weigering om eiser toe te laten tot de reguliere opvang en dat het recht op opvang komt te vervallen als eiser geen gevolg geeft aan de mededeling.

6.2.

Dat betekent dat het beroep ontvankelijk is en de rechtbank toekomt aan een inhoudelijke beoordeling van het geschil.

Inhoudelijke beoordeling rechtbank

7. Uit de stukken en dat wat ter zitting naar voren is gebracht blijkt het volgende.

Op dit moment heeft alleen de opvanglocatie in Ter Apel een PBL. Feitelijk is er op het terrein van de opvanglocatie in Ter Apel een aparte opvang gecreëerd voor 30 asielzoekers. Die opvang bestaat uit een aantal (eenpersoons)kamers en gemeenschappelijke ruimtes. Deze opvang bevindt zich in een “hofje” en wordt met hekken afgeschermd van de rest van de opvang. Asielzoekers die in de PBL worden opgevangen mogen zich de hele dag op het terrein van het hofje vrijuit bewegen, maar mogen het terrein van het hofje niet verlaten. Dat laatste kan slechts tweemaal daags (een uur per keer). Verder krijgen zij een verplicht dag- en avondprogramma en moeten zij zich beschikbaar houden voor de afwikkeling van hun asielaanvraag. De plaatsing in de PBL duurt zolang er nog niet is beslist op de aanvraag. Vooraf – op het moment dat tot plaatsing in een PBL wordt besloten – wordt de duur van de plaatsing niet bepaald.

7.1.

Ter zitting heeft het COa toegelicht dat plaatsing in een PBL bedoeld is voor asielzoekers met een kansarme aanvraag. Dat zijn volgens het COa in ieder geval asielzoekers in spoor 1 en 2 en kunnen ook asielzoekers in spoor 4 zijn. Verder heeft het COa ter zitting betoogd dat de grondslag voor het vrijheidsbeperkende karakter van de individuele plaatsing in een PBL kan worden gevonden in de aanwijzing die is gegeven op grond van artikel 55 van de Vw.

7.2.

Niet in geschil is dat eiser recht heeft op opvang en dat de opvang die wordt geboden in de PBL een vrijheidsbeperkend karakter heeft.

7.3.

Op grond van de Opvangrichtlijn is het de lidstaten toegestaan om een plaats van verblijf aan te wijzen indien dat nodig is voor een snelle behandeling van de asielaanvraag. Ook is het mogelijk om een gebiedsbeperking aan te wijzen en de toekenning van materiële opvangvoorzieningen afhankelijk te stellen van het daadwerkelijk verblijf van de verzoekers op een door de lidstaten te bepalen specifieke locatie. Onder bepaalde voorwaarden is het verder toegestaan in een opvangvoorziening maatregelen te treffen die kunnen inhouden dat een asielzoeker in een andere opvanglocatie wordt ondergebracht. En dat die maatregelen mogelijk zo ver gaan dat iemand in zijn bewegingsvrijheid wordt beperkt of zelfs zijn vrijheid wordt ontnomen, is daarbij niet uitgesloten.

7.4.

In Nederland zijn de (minimum)normen voor de opvang, de normen voor het beperken, intrekken en beëindigen van de opvang en de vrijheidsbeperking en -ontneming geregeld en uitgewerkt in de Vw en de Rva 2005. Zo zijn in de Rva 2005 (onder andere) bepalingen over de toelating tot de opvang (artikelen 2 t/m 4), de beëindiging van de opvang (artikelen 5 t/m 7) en het beperken van de verstrekkingen (artikel 10) neergelegd. De vrijheidsbeperking die op dit moment onlosmakelijk verbonden is met de opvang in een PBL is niet een beperking die geregeld is in de Rva 2005. De Vw bevat in hoofdstuk 5 weliswaar regels voor vrijheidsbeperkende (en vrijheidsontnemende) maatregelen (artikel 56 e.v.), maar in dit geval is de vrijheidsbeperking niet gebaseerd op één van de maatregelen uit hoofdstuk 5 van de Vw. Ook daarin valt dus geen grondslag voor de vrijheidsbeperking in een PBL te vinden. En hoewel artikel 7 van de Opvangrichtlijn en het daarop gebaseerde artikel 55 van de Vw in bepaalde situaties de mogelijkheid biedt tot het aanwijzen van een locatie waar de vreemdeling moet verblijven, betekent dat niet dat op grond van dit artikel zonder meer een vrijheidsbeperking van een omvang als de onderhavige kan plaatsvinden. Zo is bijvoorbeeld onduidelijk op grond waarvan de vrijheidsbeperking zich ook uitstrekt tot de dagen of momenten waarop er geen afspraken in het kader van de asielprocedure zijn gemaakt met eiser. Ook de aanwijzing die in dit geval is gegeven duidt niet op een vrijheidsbeperking van die omvang. Die aanwijzing betreft immers alleen de verplichting voor de vreemdeling om zich in verband met het onderzoek naar de inwilligbaarheid van de asielaanvraag beschikbaar te houden op een aangewezen plaats, in dit geval Ter Apel. Anders dan het COa heeft betoogd biedt ook die aanwijzing in dit geval dus geen voldoende grondslag voor het vrijheidsbeperkende karakter van deze omvang bij de plaatsing in een PBL.

7.5.

De rechtbank is gelet op het voorgaande dan ook van oordeel dat de beperking van de vrijheid die onlosmakelijk verbonden is aan de plaatsing in een PBL geen voldoende grondslag heeft in de toepasselijke wet- en regelgeving. Onder die omstandigheden kan het COa eiser niet voor de keuze stellen opvang in een PBL te gebruiken of geen opvang te krijgen.

7.6.

Dat betekent dat het beroep tegen de met een beschikking gelijk te stellen handeling (de mededeling van het COa) reeds hierom gegrond is. Gelet hierop komt de rechtbank aan een bespreking van de overige gronden niet toe.

7.7.

De rechtbank ziet in het voorgaande aanleiding om het COa te veroordelen in de proceskosten die eiser heeft moeten maken voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand. De rechtbank stelt de kosten op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op € 1750,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 875,00 en wegingsfactor 1).

Beslissing

De rechtbank

  • -verklaart het beroep tegen de handeling (de mededeling van het COa) van 21 december 2023 gegrond;
  • -vernietigt de met een beschikking gelijk te stellen handeling;
  • -veroordeelt het COa in de proceskosten van eiser tot een bedrag van € 1750,-.

Deze uitspraak is gedaan door mr. M. Munsterman, rechter, in aanwezigheid van Z.P. de Wilde, griffier op 1 maart 2024 en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op rechtspraak.nl.

de griffier de rechter

Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen vier weken na de dag van bekendmaking.

1ECLI:NL:RVS:2019:3142.

2Tweede Kamer, vergaderjaar 2021-2022, 19 637, nr. 2908.

Reacties uitgeschakeld voor Noot 134/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers

Noot 133/HOOFDSTUK IV

[133]

RTV NOORD

RECHTER LEGT BOM ONDER SPECIALE OPVANG

VOOR OVERLASTGEVENDE ASIELZOEKERS IN TER APEL

1 MAART 2024

https://www.rtvnoord.nl/politiek/1135529/rechter-legt-bom-onder-speciale-opvang-voor-overlastgevende-asielzoekers-in-ter-apel

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft een asielzoeker in Ter Apel ten onrechte onder een verzwaard regime geplaatst. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald. Deze uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor de procesbeschikbaarheidslocatie (PBL), die is opgericht om de overlast in Ter Apel en omgeving te bestrijden.

De PBL is een woonblok in het asielzoekerscentrum in Ter Apel, waar in opdracht van het ministerie van Justitie een metershoog hek omheen is gezet. Hierin worden overlastgevende asielzoekers geplaatst. Hun aanvragen worden versneld behandeld.

‘Vrijheidsbeperking is te groot’

De asielzoekers moeten 22 uur per dag binnen blijven om zo beschikbaar te zijn voor het afhandelen van hun aanvragen. Op die manier hebben ze weinig tijd om op straat rond te zwerven.

Hoogleraar migratierecht aan de Vrije Universiteit Lieneke Slingenberg zei vorige maand in een artikel in de NRC dat dit neerkomt op detentie en dat mag niet zonder juridische grondslag.

De NRC onthulde dat deze aanpak van overlastgevers is geïntroduceerd door een vertrouweling van minister Dilan Yesilgöz van Justitie (VVD). Daarbij werd bewust vaag gelaten wat overlast is, zodat zoveel mogelijk asielzoekers konden worden aangepakt.

De rechter vernietigt nu het besluit van het COA om de 35-jarige Syfaks uit Algerije in de PBL te plaatsen. Volgens het vonnis is er ‘onvoldoende wettelijke grondslag om asielzoekers op te sluiten in de PBL’. Er wordt op gewezen dat de vrijheidsbeperking zo groot is, dat het wel goed moet worden geregeld. ‘Dat is hier niet gebeurd’, concludeert de Haagse rechtbank.

De verwachtingen waren heel hoog

De PBL is een proef, die afgelopen zomer van start is gegaan. Er is jaren aan gewerkt. De voorziening is opgezet om de overlast in Ter Apel en de wijde omgeving terug te brengen. De verwachtingen waren hoog bij de start.

De uitspraak van de rechtbank kan verstrekkende gevolgen hebben voor het slagen van de proef. Wat voor de Algerijnse Syfaks geldt, zou ook kunnen gelden voor anderen die op deze wijze worden opgevangen. Dat betekent dat deze uitspraak de speciale opvang van overlastgevende asielzoekers op losse schroeven zet.

Beloftes niet nagekomen

Het zit ook al tegen bij de uitbreiding van het aantal plekken in de PBL. Dat zijn er sinds de start dertig. Het ministerie van Justitie kondigde eerder aan dat het aantal plekken in november naar vijftig zou groeien en begin dit jaar zouden het er al honderd moeten zijn. Die beloftes zijn niet nagekomen.

Het COA beraadt zich op de uitspraak en kan dus nog niet zeggen of er hoger beroep wordt aangetekend. Daar wordt begin volgende week een besluit over genomen.

EINDE

Reacties uitgeschakeld voor Noot 133/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers

Noten 130 t/m 132/HOOFDSTUK IV

[130]

https://open.overheid.nl/documenten/dpc-336d0089ea7b818ce6b6b2ddbcd7581fcf182490/pdf

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

 Postbus 20018 

2500 EA 

DEN HAAG 

Datum 1 maart 2024 

Onderwerp Reactie op informatieverzoek van het lid Podt  

[AAN DE RECHTERZIJKANT]

  Directoraat-Generaal Migrat ie

 T urfmarkt 147 

2 5 11 DP 

Den H aag 

P ostbus 20301 

2 5 00 EH 

Den Haag 

www.rijks overheid.nl/jenv

Ons kenmerk 5 2 38555 

Uw kenmerk 2 0 24Z02365 

Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden. 

Wilt u s lechts één zaak in 

uw brief behandelen. 

[EINDE TEKST RECHTERZIJKANT EN VOORTGANG BRIEF]

  Met deze brief wordt uitvoering gegeven aan het informatieverzoek van het lid Podt naar aanleiding van berichtgeving in NRC van 9 februari jl.1 

Het informatieverzoek is gedaan tijdens de voortzetting van het wetgevingsoverleg over het Begrotingsdeel asiel en migratie van 12 februari jl.  

  Met toezending van de documenten in de bijlage wordt tegemoetgekomen aan het verzoek om documenten van het lid Podt. In de documenten zijn zoals gebruikelijk gegevens onleesbaar gemaakt in het kader van de bescherming van persoonsgegevens, evenals informatie die buiten de reikwijdte van dit verzoek valt

  Ook zijn in een gering aantal documenten minimale lakkingen aangebracht met het oog op de bescherming van het belang van de Staat. Zo beogen wij optimale transparantie te bieden in het proces.

Inleiding 

Alvorens in te gaan op de specifieke punten van het informatieverzoek, hechten wij eraan om toe te lichten waarom in september 2022 de Coördinator Nationale Aanpak Overlast is aangesteld en hoe zijn opdracht zich verhoudt tot de inrichting van de procesbeschikbaarheidslocatie.

  In de zomer van 2022 was sprake van een onhoudbare situatie in de migratieketen, met name in Ter Apel. 

Veel personen moesten ongewild buiten voor de poort van het aanmeldcentrum verblijven, waaronder kinderen en kwetsbaren. Meerdere belangenorganisaties, waaronder het Nederlandse Rode Kruis en UNICEF Nederland, deden de oproep aan het kabinet en de minister-president om de situatie met spoed te verbeteren.  

  In deze periode vonden daarnaast veel incidenten plaats. De sfeer binnen en buiten het COA-terrein en het dorp Ter Apel was grimmig, er ontstonden geregeld vechtpartijen, waardoor regelmatig politie-inzet nodig was. De sociale veiligheid, algemene veiligheid, hygiëne en gezondheid van de asielzoekers, medewerkers op het COA-terrein en inwoners van Ter Apel kwam voorts in het geding.

Al met al was sprake van ernstige vrees voor verstoring van openbare orde, waardoor de burgemeester genoodzaakt was een lokale noodverordening af te kondigen. Die urgentie om acute maatregelen te treffen, hebben wij ook waargenomen tijdens onze bezoeken aan Ter Apel in de zomer van 2022. 

https://www.nrc.nl/nieuws/2024/02/09/minister-yesilgoz-zocht-met-schaduwteam-voorasielaanpak-bewust-de-randen-van-de-wet-op-a4189649

P agina 1 van7 

BLADZIJDE 2

  De aanpak van overlastgevend en crimineel gedrag door asielzoekers is één van de prioriteiten van dit kabinet. Daarom was de inzet hierop ook onderdeel van de bestuurlijke afspraken van 26 augustus 20222 tussen het kabinet, de VNG, het IPO en het Veiligheidsberaad. In die afspraken is vastgelegd dat het Rijk een project gestart is om extra aandacht te besteden aan dossieropbouw van overlastgevers in het kader van de bestuursrechtelijke en strafrechtelijke aanpak.

Voor deze versterkte aanpak van overlast is structureel budget toegekend. In die context is in september 2022 de Coördinator Nationale Aanpak Overlast aangesteld. Daarnaast is aangegeven dat er wordt gewerkt aan het realiseren van een of meer procesbeschikbaarheidslocaties. 

In de opdrachtbrief voor de Coördinator van 20 september 2022 is een aantal indicatieve sporen opgesomd voor de uitvoering van de opdracht van de Coördinator Nationale Aanpak Overlast, zoals het in kaart brengen van de doelgroep om tot een persoonsgerichte aanpak te komen en het inventariseren van oplossingen 

Al vrij snel na de start van zijn opdracht heeft de Coördinator zich gecommitteerd aan drie specifieke actielijnen: (1) het versterken van de aansluiting tussen de vreemdelingenketen en de strafrechtketen in de aanpak van overlast, (2)  het aanjagen van de pilot procesoptimalisatie om procedures van overlastgevende asielzoekers snel en slagvaardig af te doen, en (3) het ondersteunen van gemeenten waar veel overlast wordt ervaren door het faciliteren van mobiele toezichtteams.

  Uw Kamer is over de aanstelling van de Coördinator en de formatie van zijn projectteam geïnformeerd bij brief van 16 september 2022.34 Over de voortgang en resultaten van zijn opdracht is uw Kamer vervolgens periodiek geïnformeerd bij brieven van 16 september 20225 , 24 november 20226 , 9 mei 20237 en 10 november 20238 en in de beantwoording van vragen over het Jaarverslag 2022 Slotwet.

Voor een zuiver begrip van de opdracht van de Coördinator is het wenselijk om de pilot procesoptimalisatie en de procesbeschikbaarheidslocatie uit elkaar te houden. 

De Coördinator heeft geen rol gehad in de besluitvorming omtrent de inrichting en ontwikkeling van de procesbeschikbaarheidslocatie. Deze bijzondere modaliteit was geen onderdeel van zijn opdracht en al geruime tijd voor de aanstelling van de Coördinator in ontwikkeling. 

Uw Kamer is over de ontwikkeling van de procesbeschikbaarheidslocatie bij brief van 29 juni 2022 geïnformeerd. 9 

Pilot procesoptimalisatie Bij de pilot procesoptimalisatie in Ter Apel worden de procedures van overlastgevers in Ter Apel zo snel mogelijk behandeld. Door deze snelle werkmethode wordt de opvang en het asielsysteem zoveel mogelijk ontlast. 

. Asielzoekers komen voor de pilot procesoptimalisatie in beeld bij signalen van overlastgevend gedrag. Denk aan 

2 Kamerstuk 19 637, nr. 2992. 

3 In de brief van 10 november 2023 is uw Kamer geïnformeerd over de resultaten van de Coördinator na de beëindiging van zijn opdracht, zie Kamerstuk 19 637, nr. 3175. 

4 Kamerstuk 19 637, nr. 2986 

5 Kamerstuk 19 637, nr. 2986. 

6 Kamerstuk 19 637, nr. 3010. 

7 Kamerstuk 19 637, nr. 3104.

 8 Kamerstuk 19 637, nr. 3175. 

9 Kamerstuk 19 637, nr. 2908   

BLADZIJDE 3

  verbale of fysieke agressie in de opvang of omdat uit iemands dossier blijkt dat hij gesignaleerd wordt voor een veroordeling van een strafbaar feit in een andere EU lidstaat. In de Vreemdelingencirculaire 2000 is beschreven wat in ieder geval onder overlast wordt verstaan.

Dat overlastgevend gedrag in de Vreemdelingcirculaire 2000 niet uitputtend is vastgelegd, geeft professionals in de keten de ruimte om hierin een gerede afweging te maken. 

Op grond van het Vreemdelingenbesluit mag de rust- en voorbereidingstijd op bepaalde gronden worden onthouden, bijvoorbeeld indien er sprake is van overlast in een opvangvoorziening. De kern van de werkmethode van de pilot procesoptimalisatie is dus: binnen het bestaande recht de procedures versnellen 

Voor het zomerreces wordt uw Kamer geïnformeerd over de uitvoering van de motie-Ceder10 om de pilot procesoptimalisatie structureel in te voeren en waar mogelijk en noodzakelijk toe te passen op andere locaties waar problematiek met overlastgevers speelt. 

De leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, Volt, DENK, de PvdD, D66, de ChristenUnie, de VVD, de SGP, het CDA, Nieuw Sociaal Contract, de PVV, FVD en BBB hebben voor deze motie gestemd 

Pilot pré-pbl Op de procesbeschikbaarheidslocatie (hierna: pbl) in Ter Apel worden asielzoekers met een kansarme asielaanvraag geplaatst om beschikbaar te blijven voor de procedures zodat deze zo efficiënt en vlot als mogelijk worden doorlopen 

De procesbeschikbaarheidslocatie is aan te merken als een doorontwikkeling van de pilot sobere opvang van 2018 tot 202011. 

. De procesbeschikbaarheidslocatie is door de ketenmariniers, in samenwerking met de ketenpartners binnen de migratieketen, ontwikkeld. 

Asielzoekers met een kansarme aanvraag zijn bijvoorbeeld personen uit een veilig land van herkomst of een land waarbij de kans op een inwilliging lager is dan 10 procent.12 

Omdat de capaciteit op de pbl in Ter Apel nog beperkt is, moet er geprioriteerd worden wie voor plaatsing in aanmerking komt. Dat gebeurt door kansarme asielzoekers met overlastgevend gedrag te prioriteren. 

Bij het plaatsen op de procesbeschikbaarheidslocatie wordt geen vrijheidsbeperkende of vrijheidsontnemende maatregel aan de vreemdeling opgelegd. 

Er is dan ook geen sprake van detentie of verkapte detentie. 

. Als de vreemdeling besluit niet langer op de procesbeschikbaarheidslocatie te willen verblijven, heeft dat in beginsel geen impact op zijn aanvraag. De behandeling daarvan gaat door. 

Het is wel zo, dat als de vreemdeling niet komt opdagen voor bepaalde processtappen, dit impact heeft op de behandelduur en uitkomst van de procedure. Dat is geen uitzondering, maar de reguliere werkwijze.               

  Van etnisch profileren in relatie tot de pbl en de pilot procesoptimalisatie is nadrukkelijk geen sprake. Immers, plaatsing op de pbl geschiedt niet op basis van nationaliteit als zodanig, maar op basis van de kans die iemand heeft om gegeven zijn nationaliteit een inwilligingsbesluit te krijgen conform het reguliere asielbeleid

Dat betekent dat asielzoekers met een zogeheten kansarme asielaanvraag in aanmerking komen. Opname in de pilot procesoptimalisatie geschiedt niet op basis van nationaliteit, maar op basis van signalen van overlastgevend gedrag zoals agressief gedrag in de opvanglocatie. 

10 Kamerstuk 19637, nr. 3194. 

11 Kamerstuk 19 637, nr. 2908. 

12 Met uitzondering van kwetsbare doelgroepen.    

BLADZIJDE 4

  Casusregie De Coördinator heeft in aanvulling op voornoemde drie actielijnen ook enkele gemeenten ondersteund waar de urgentie werd gevoeld om meer grip te krijgen op overlastgevende asielzoekers waarbij sprake is van mobiele criminaliteit, waaronder Utrecht en Amsterdam.

Denk hierbij aan asielzoekers die in korte tijd in meerdere politie-eenheden betrokken zijn bij strafbare feiten en tijdens hun verblijf uit beeld raken van de organisaties in de asielketen. 

. De in eerste instantie beoogde uitwerking van een analyse-instrument is in het doorontwikkelen van casusregie losgelaten om primair de lokale ketensamenwerking te versterken en daarbij te bezien hoe de bestaande Top-X aanpak optimaal kan worden ingezet en in hoeverre eventueel maatwerk toe te passen. 

In Amsterdam en Hardenberg is onder regie van de Coördinator de lokale ketensamenwerking op casusregie voor deze doelgroep versterkt 

Toen de opdrachtstermijn was beëindigd was er nog aanvullende inzet noodzakelijk om de aanpak te kunnen evalueren. 

De projectleden moesten nog gelegenheid hebben aanbevelingen op te stellen. Vandaar dat het ministerie van Justitie en Veiligheid nog een opdracht voor drie maanden heeft verstrekt aan de twee betrokken projectleden die per 31 december 2023 is beëindigd. 

Momenteel wordt departementaal opvolging gegeven aan voornoemde aanbevelingen 

Vragen lid Podt Met betrekking tot het informatieverzoek heeft het lid Podt verzocht om in te gaan op een aantal specifieke vragen welke ik hierna per onderwerp zal beantwoorden. 

Aanbesteding In de zomer van 2022 was sprake van dermate dwingende spoed door de onhoudbare situatie in de migratieketen en Ter Apel, dat niet langer gewacht kon worden om de overlast door asielzoekers aan te pakken. 

. Er ontstonden geregeld vechtpartijen, waardoor regelmatig politie-inzet nodig was. De sociale en algemene veiligheid van de asielzoekers, medewerkers op het COA-terrein en inwoners van Ter Apel kwam ernstig in het geding. 

Dit is derhalve betrokken bij de hiervoor genoemde bestuurlijke afspraken van 26 augustus 2022, waarna de Coördinator is aangesteld. Op zijn advies is ervoor gekozen om in Ter Apel in pilotvorm een toezichtsteam in te zetten voor een periode van drie maanden. 

Zoals bekend was in Ter Apel een directe noodoplossing noodzakelijk. 

Het lokaal gezag had een veiligheidsrisicogebied afgekondigd rondom de COA-locatie, en een noodverordening was uitgevaardigd omdat het probleem zich verplaatste naar het dorp. 

Doordat in oktober 2022 geen zicht was op een structurele oplossing om de overlast op korte termijn te verminderen en ook de opvangsituatie niet was verbeterd, is de opdracht niet aanbesteed en rechtstreeks verstrekt aan het bedrijf Snel Beveiliging Nodig (hierna SBN). 

Er is gekozen voor dit bedrijf, omdat zij al ervaring met dezelfde doelgroep en problematiek hebben opgedaan in de gemeente Amsterdam. Het personeel van SBN beschikt over de benodigde sociale vaardigheden, culturele kennis en ervaring met de streetwise aanpak en disciplines 

Er is een speciale werkmethode ontwikkeld voor de doelgroep overlastgevende asielzoekers, waarbij met name wordt ingezet op preventie. 

De eerste positieve resultaten waren vrij snel zichtbaar na de start in Ter Apel, waarna besloten is om de pilot te verlengen. Door de niet-voorzienbare operationele noodzaak om de overlast aan te pakken en de noodzaak om draagvlak voor asielopvang te behouden is afgeweken van de reguliere aanbestedingsprocedures. 

Dit is geen unieke situatie. Wanneer de openbare orde in het geding komt en sprake is van een acute noodsituatie, kan bijvoorbeeld door de 

BLADZIJDE 5                   

  veiligheidsdiensten wegens de onvoorzienbaarheid en dwingende spoed bij uitzondering worden afgeweken van de reguliere procedures zodat direct ingegrepen kan worden.

. Met de inzet van extra toezichtsteams is terughoudend omgegaan. 

Uitsluitend in uitzonderlijke situaties waarbij lokale maatregelen onvoldoende soelaas boden om de overlast aan te pakken, is tot inzet van een dergelijke maatregel overgegaan. In 2023 zijn in de gemeenten Budel, Weert, Delfzijl, Hardenberg en Zweeloo toezichtsteams ingezet. Deze opdrachten lopen in 2024 af 

De uitgaven met betrekking tot deze opdrachten zijn gedaan in 2023. De verantwoording is meegenomen in het jaarverslag van 2023, dat deze week wordt aangeleverd bij het ministerie van Financiën. 

Uw Kamer zal dit overzicht op de derde dinsdag van mei 2024 ontvangen.   

Na afronding van de opdracht van de Coördinator in september 2023 is besloten om de inzet van toezichtsteams door te ontwikkelen naar een structureel beleidsinstrument. 

. Hiervoor is in november 2023 gestart met een aanbestedingsprocedure. Op dit moment liggen er nog geen offertes. 

Mandaat De Coördinator heeft een aanjagende en coördinerende rol gehad binnen de bestaande gezagslijnen. 

Voor de aansturing van zijn opdracht werd een ambtelijke stuurgroep ingericht met de secretaris-generaal en directieleden van het directoraat-generaal Migratie, Politie en Veiligheidregio’s en Rechtspleging en Rechtshandhaving binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid. 

Periodiek voerde de Coördinator overleg met de minister en staatssecretaris van Justitie e n Veiligheid en ambtelijke vertegenwoordiging vanuit de betrokken departementen.

  Contact met politie en het Openbaar Ministerie In de ontwikkelfase van de pilot procesoptimalisatie zijn er met de Coördinator verschillende ambtelijke overleggen geweest over het doel en de randvoorwaarden van de beoogde ketensamenwerking.

De politie gaf in deze ontwikkelfase aan behoefte te hebben aan meer informatie over het doel van de pilot en de benodigde randvoorwaarden alvorens zich te kunnen committeren aan integrale ketensamenwerking. 

In opdracht van de Coördinator is vervolgens door een onafhankelijke criminoloog en bestuurskundige in december 2022 een voorstel voor de pilot opgesteld waarbij de input is verwerkt van het projectteam van de Coördinator en uitvoerende medewerkers in Ter Apel, in het bijzonder van de IND en team AVIM-Noord van de politie 

Dit procesvoorstel behelst een meer integrale en persoonsgerichte ketenbenadering van overlastgevende asielzoekers in de asielprocedure en de randvoorwaarden. 

Vervolgens is in februari 2023 departementale afstemming bereikt met de Coördinator en de politie over een gezamenlijk commitment aan de pilot procesoptimalisatie met inachtneming van de bestaande werkprocessen, procedures, rollen en verantwoordelijkheden. Daarbij is vastgesteld dat er in de pilot procesoptimalisatie nooit sprake mag zijn van etnisch profileren en dat dit te allen tijde voorkomen moet worden 

In dit verband is van politieke inmenging door de minister van Justitie en Veiligheid buiten de ambtelijke besluitvorming om geen sprake geweest. 

De Coördinator heeft in zijn rol als aanjager wel aangestuurd op actieve deelname van alle betrokken organisaties aan de pilot. 

Hij heeft in dit verband in de ontwikkelfase van de pilot richting het ministerie van Justitie en Veiligheid en de korpsleiding van de politie aangegeven dat de formele betrokkenheid van het team AVIM-Noord binnen de ketensamenwerking van de pilot zijn inziens beter zou kunnen. 

Van een verzoek om overplaatsing door de Coördinator is geen sprake geweest. 

BLADZIJDE 6        

  De Coördinator heeft zich ingezet om de aansluiting tussen de vreemdelingenketen en de strafrechtketen te versterken.

Dit heeft geleid tot kortere afstemmingslijnen tussen het Openbaar Ministerie en politie, COA, IND en DT&V. Daarnaast heeft het delen van kennis en ervaring wederzijds tot inzicht en begrip geleid in de problematiek en kon men elkaar aanspreken op mogelijke verbeteringen in werkwijzen. 

Het Openbaar Ministerie opereert zelfstandig en onafhankelijk 

. Daar treden wij of mijn medewerkers op het departement niet in. Het Openbaar Ministerie is in september 2022, gelet op de hiervoor geschetste crisis in de asiel(nood)opvang, uit eigen beweging gestart met het verbeteren van de afdoening van misdrijven door overlastgevende asielzoekers 

. Het doel is om (vaker) een effectieve afdoeningsbeslissing te nemen binnen de ZSM-aanpak 

Het is aan de officier van justitie of in individuele gevallen vervolging wordt ingesteld. Net als in iedere andere zaak wordt bij een strafbaar feit gepleegd door een asielzoeker rekening gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. 

Bij het verbeteren van de strafrechtelijke aanpak van asielzoekers die misdrijven plegen door het OM is geen sprake geweest van inmenging door het ministerie van Justitie en Veiligheid of de Coördinator. 

Het OM heeft de Coördinator hierover in periodieke overleggen enkel geïnformeerd. 

De strafrechtelijke aanpak van het Openbaar Ministerie richt zich overigens niet alleen op asielzoekers maar op iedereen voor wie de kans groot is dat ze zich onttrekken aan berechting of de uitvoering van opgelegde straffen. 

De Coördinator heeft in het versterken van de aansluiting bij de strafrechtketen contact gehad met politie en het Openbaar Ministerie 

Hij opereerde in de uitvoering van zijn opdracht binnen de bestaande gezagslijnen 

Voor zover de indruk bestaat dat de Coördinator in de uitvoering daarvan oneigenlijk druk heeft uitgeoefend op politie en het Openbaar Ministerie hechten wij eraan te benadrukken dat van een dergelijk mandaat geen sprake was en de voorgestelde aanpak van de Coördinator altijd onderdeel heeft uitgemaakt van de ambtelijke besluitvorming. 

Uit de bijgevoegde stukken blijkt genoegzaam dat van ministeriële druk op de ambtelijke besluitvorming van de aanpak geen sprake is geweest. ‘

Vraag pbl-bewoner Met betrekking tot uw vraag of het klopt dat een asielzoeker uit de procedure van de procesbeschikbaarheidslocatie is gezet omdat hij honger had en brood ging kopen in het dorp, geldt dat het uw Kamer bekend is dat wij over individuele gevallen geen uitspraken kunnen doen. 

Wel kunnen wij aangeven dat op de sobere opvang drie maal daags in natura maaltijden worden verstrekt en ook wordt de sobere opvang voorzien van toiletartikelen. 

Bij elke maaltijd is er koffie beschikbaar en bij de warme avondmaaltijd zit fruit. 

Verder is er de mogelijkheid te sporten of mee te doen aan recreatieve activiteiten. De bewoners op de pbl in Ter Apel hebben per persoon een slaapkamer met een bed en een matras.          

  Vreemdelingen die de procesbeschikbaarheidslocatie verlaten terwijl zij beschikbaar moeten zijn, ondertekenen een verklaring waarin zij vrijwillig afzien van hun recht op opvang.

Dat betekent niet dat de asielaanvraag vervalt. Een asielaanvraag kan buiten behandeling gesteld worden wanneer iemand niet verschijnt voor gehoren of met onbekende bestemming vertrekt. 

BLADZIJDE 7   

  Conclusie 

Nederland wil bescherming bieden aan asielzoekers op de vlucht voor oorlog en geweld. Crimineel gedrag is onaanvaardbaar en ondermijnt het draagvlak voor de opvang van asielzoekers.13

  13 Het bieden van bescherming is een verantwoordelijkheid die tegelijkertijd met zich meebrengt dat we de veiligheid waarborgen van medewerkers, bewoners op het azc en omwonenden.

Wij achten het daarom van onverminderd belang om de actielijnen die de Coördinator heeft ingezet te continueren. 

. Zijn aanbevelingen sterken mijn ambitie om de aanpak van overlastgevende en criminele asielzoekers te continueren om zo het draagvlak te behouden voor vluchtelingen die bescherming zoeken. 

Voorts is het van belang dat vreemdelingen met een kansarme aanvraag zo snel mogelijk uitsluitsel hebben op hun aanvraag. Daarom blijven wij ons onvermoeid inzetten voor het inrichten van procesbeschikbaarheidslocaties in meer gemeenten. 

De Minister van Justitie en Veiligheid, 

D. Yesilgöz-Zegerius 

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, 

E. van derBurg

[131]

RTV NOORD

JURIDISCHE VRAAGTEKENS BIJ SPECIALE OPVANG

OVERLASTGEVERS TER APEL: ”DIT KOMT NEER OP DETENTIE”

10 FEBRUARI 2024

https://www.rtvnoord.nl/politiek/1127182/juridische-vraagtekens-bij-speciale-opvang-overlastgevers-ter-apel-dit-komt-neer-op-detentie

Een verblijf in de procesbeschikbaarheidslocatie (PBL) in Ter Apel komt ‘de facto neer op detentie. Daar moet een heldere grondslag voor zijn. Die ontbreekt hier.’

Dat zegt hoogleraar migratierecht aan de Vrije Universiteit Lieneke Slingenberg in een artikel in de NRC over een omstreden aanpak van asielzoekers die minister Yesilgöz liet uitvoeren. Daarbij werden ambtenaren onder druk gezet.

Politie weigert mee te werken, justitie voelt zich onder druk gezet

Yesilgöz liet een vertrouweling, buiten het ministerie om, een aanpak introduceren voor ‘overlastgevende’ asielzoekers. Daarin wordt bewust vaag gelaten wat overlast is, zodat zoveel mogelijk asielzoekers kunnen worden aangepakt.

De politietop weigerde medewerking vanwege risico’s op ‘etnisch profileren’.

Ook officieren van justitie beklagen zich over de politieke druk. Officieren zijn vorig jaar geïnstrueerd asielzoekers sneller dan andere burgers te vervolgen bij lichte vergrijpen. Volgens deskundigen komt die aanpak neer op discriminatie.

Mensen worden gek van de honger

De Algerijnse Syfaks over de procesbeschikbaarheidslocatie in Ter Apel

Juristen zetten in het NRC-stuk dus ook vraagtekens bij de rechtmatigheid van de PBL in Ter Apel. Daar is in opdracht van het ministerie van Justitie een metershoog hek om een woonblok van het asielzoekerscentrum in Ter Apel gezet. Asielzoekers moeten daar vrijwel de hele dag binnen blijven. Dit zou neerkomen op detentie en dat mag niet zonder juridische grondslag.

Zo snel mogelijk zo veel mogelijk PBL’s

De NRC laat de 35-jarige Syfaks uit Algerije aan het woord. ‘Je slaapt er op een matras op de grond. ’s Ochtends krijg je een boterham, ’s avonds een diepvriesmaaltijd. Verder niets. Mensen worden gek van de honger. ‘ Nadat Syfaks over het hek van de PBL was geklommen om brood te kopen, bleek zijn asielaanvraag vervallen.

Staatssecretaris Eric van der Burg zei onlangs dat hij ‘zo snel mogelijk, zo veel mogelijk’ PBL-locaties in Nederland wil hebben.

EINDE

VOLKSKRANT

AANPAK OVERLASTGEVENDE ASIELZOEKERS LEIDT

TOT MOGELIJKE RECHTSONGELIJKHEID EN VERKAPTE DETENTIE

10 FEBRUARI 2024

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/aanpak-overlastgevende-asielzoekers-leidt-tot-mogelijke-rechtsongelijkheid-en-verkapte-detentie~b6a95dae

De aanpak van demissionair minister Dilan Yesilgöz (Justitie, VVD) om kansarme en overlastgevende asielzoekers een halt toe te roepen, leidt tot vormen van verkapte detentie en mogelijk rechtsongelijkheid. Daarvoor waarschuwen experts in NRC.

De aanpak van Yesilgöz en staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) heeft als doel om overlastgevende en criminele asielzoekers van de straat te krijgen. Ze komen er eind 2022 mee na herhaaldelijke meldingen van steekpartijen, winkeldiefstallen en straatintimidatie rondom opvanglocaties, waaronder Ter Apel. In de praktijk komt de aanpak erop neer dat asielzoekers naar opvanglocaties kunnen worden gestuurd die omringd zijn met hekken en waar ze 24 uur per dag moeten verblijven, schrijft NRC zaterdag.

‘Mensen die misbruik maken van onze gastvrijheid moeten daarvan sneller de consequenties voelen’, staat in het persbericht. Er komt een Coördinator Nationale Aanpak Overlast die met de politie en het Openbaar ministerie een einde moet maken aan de overlast. Overlast die volgens het kabinet de draagvlak voor het asielbeleid ondermijnt.

De aanpak van de veiligelanders is in handen van Kees Loef, voormalig bestuursadviseur veiligheid van de gemeente Amsterdam en een vertrouweling van Yesilgoz. Hij krijgt in 2022 de taak om gedurende een jaar de teugels aan te halen. Uit het onderzoek van de krant komt naar voren dat Loef geregeld de randen van de wet opzoekt, iets waar hij tegen NRC zelf open over is. Zo vat hij het plan op asielzoekers bij aankomst direct te beoordelen op potentiële overlast. Deze asielzoekers – veelal Marokkanen, Algerijnen en Tunesiërs en dus afkomstig uit een veilig land – zouden op sobere locaties terechtkomen waar zij enkel kunnen rekenen op ‘bed-bad-brood’.

De aanpak stuit op bezwaren van de vreemdelingenpolitie, die erop wijst dat het ‘aan de voorkant’ screenen van potentieel overlastgevende asielzoekers zou neerkomen op discriminatie en etnisch profileren. Bovendien kan de politie niet iemand straffen voor overtredingen die nog niet begaan zijn.

24 uur per dag binnen de hekken

Uiteindelijk past de coördinator het plan aan: niet ‘potentiële overlastgevers’, maar asielzoekers die weinig kans maken op een verblijfsstatus én overlast hebben veroorzaakt, moeten in de sobere opvang terechtkomen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) behandelt hun asielaanvragen met voorrang.

Deze sobere opvang krijgt een andere naam: ‘procesbeschikbaarheidslocatie’ (PBL). De eerste wordt donderdag 6 juli 2023 geopend in Ter Apel, een dag voor de kabinetsval over asiel. Omringd door metershoge hekken komen overlastgevers hier terecht na de versnelde procedure. Ze moeten er 24 uur per dag blijven.

Vage specificaties

Uit interne documenten in handen van NRC blijkt dat er bewust voor gekozen is om vaag te houden wie in de verkapte detentiecentra terechtkomen. Wat onder overlast wordt verstaan, is niet helder gespecificeerd. Reden voor de vreemdelingenpolitie om niet mee te doen aan de pilot.

De aanpak van de coördinator leidt er ook toe dat het Openbaar Ministerie voor asielzoekers een andere strafrechtelijke benadering hanteert dan voor gewone burgers. De landelijke richtlijn is om winkeldiefstal de eerste keer met een waarschuwing af te doen. Loef wil zero-tolerance-beleid: overlastgevende asielzoekers moeten zo veel mogelijk worden veroordeeld, zodat zij in de PBL terechtkomen.

Kritische reacties Vluchtelingenwerk en advocatuur

VluchtelingenWerk Nederland vindt dat het ministerie met deze aanpak te ver gaat. De organisatie erkent dat ‘de grote overlast van een handjevol asielzoekers het draagvlak ondermijnt voor de opvang van haast alle andere asielzoekers’. Maar, stelt Vluchtelingenwerk tegen het ANP: ‘Als het om asielzoekers gaat, schuren het beleid en de uitvoering al langer tegen de grenzen van wat de wet toelaat.’

De Vereniging Asieladvocaten en Juristen Nederland (VAJN) zegt niet tegen de aanpak van overlastgevers te zijn, maar toont zich wel geschokt dat het beleid aanstuurt op etnisch profileren en ‘discriminatie in de rechtsvervolging’.

Of de ‘procesbeschikbaarheidslocatie’ juridisch door de beugel kan en er geen sprake is van rechtsongelijkheid, ligt op dit moment ter beoordeling voor de rechter. Het demissionair kabinet is zeer te spreken over de aanpak en wil het aantal PBL-locaties verder uitbreiden, te beginnen in Budel.

EINDE

[132]

RTV NOORD

GEHEIMZINNIGHEID OVER MAATREGELEN DIE VAN

DER BURG WIL NEMEN OM

OVERLAST TER APEL TE BESTRIJDEN\

20 OCTOBER 2023

https://www.rtvnoord.nl/nieuws/1080956/geheimzinnigheid-over-maatregelen-die-van-der-burg-wil-nemen-om-overlast-ter-apel-te-bestrijden

De gemeente Westerwolde en het ministerie van Asiel en Migratie willen nog niets kwijt over een eerder aangekondigde brief van staatssecretaris Eric van der Burg. Daarin geeft hij aan op welke wijze de bewindsman de overlast van kansarme asielzoekers in en om Ter Apel op korte termijn denkt te bestrijden.

Bij een gesprek in Ter Apel liet de gemeenteraad de staatssecretaris vorige week weten dat het geduld meer dan op is. De raad eiste binnen een week op papier duidelijkheid over zijn aanpak. Mocht dat niet bevredigend zijn, dan geeft de raad het college van burgemeester en wethouders opdracht naar de rechter te stappen. Daar zal dan gevraagd worden de asielopvang in Ter Apel in te krimpen.

Beloftes niet nagekomen

Tijdens het gesprek werd Van der Burg er op gewezen dat hij zijn beloftes niet nakomt. Daarbij gaat het om de toegezegde uitbreiding van de eind juli geopende procesbeschikbaarheidslocatie (PBL). Daar worden kansarme asielzoekers opgevangen, zodat ze niet voor overlast kunnen zorgen in Ter Apel en omgeving.

Ook is het incident rond een stelende asielzoeker besproken. Na een oproep van de burgerwacht Ter Apel werd de dief achtervolgd door tientallen omwonenden. Hij wist in een maisveld te ontkomen.

Geheime brief

De al veelbesproken brief ligt er nu, maar wordt nog niet aan de openbaarheid prijsgegeven. ‘Burgemeester Velema gaat samen met de fractievoorzitters hierover in overleg. Maandag komt er een reactie richting de staatssecretaris. Dit kan een reactie op de brief zijn of een verzoek tot een vervolggesprek’, zo staat in de korte verklaring van de gemeente Westerwolde.

Het ministerie zelf houdt het kruit ook nog droog. ‘Wij lopen niet vooruit op het tempo van de gemeente’, laat een woordvoerder weten.

Een ronde langs de fractievoorzitters in de raad van Westerwolde levert ook niets op. ‘Wij hebben onderling afgesproken nog niet naar buiten te treden. Daar houden we ons allemaal aan’, zegt Eize Hoomoedt van GroenLinks namens alle fracties.

EINDE

Reacties uitgeschakeld voor Noten 130 t/m 132/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers

Noten 128 en 129/HOOFDSTUK IV

[128]

”Vorige week vrijdag diende een eerste zaak van een Algerijnse asielzoeker die zijn verblijf aanvecht. „Je slaapt er op een matras op de grond”, vertelt deze 35-jarige Syfaks. „’s Ochtends krijg je een boterham, ’s avonds een diepvriesmaaltijd. Verder niets. Mensen worden gek van de honger. Er zijn steeds vechtpartijen, zonder dat de bewakers ingrijpen.”

NRC

HOE EEN SCHADUWTEAM VAN YESILGOZ EEN OMTREDEN

ASIELAANPAK DOORVOERDE

9 FEBRUARI 2024

https://www.nrc.nl/nieuws/2024/02/09/minister-yesilgoz-zocht-met-schaduwteam-voor-asielaanpak-bewust-de-randen-van-de-wet-op-a4189649

[LEZEN ZONDER PAYWALL]

https://archive.is/WGNRr

ZIE VOOR GEHELE ARTIKEL, NOOT 96

[129]

 Vier dagen hield hij het er uit. Daarna klom hij over het hek van de PBL om brood te kopen. Toen hij terugkwam, werd hij bij het hek geweigerd: locatie verlaten – asielaanvraag vervallen.

NRC

HOE EEN SCHADUWTEAM VAN YESILGOZ EEN OMTREDEN

ASIELAANPAK DOORVOERDE

9 FEBRUARI 2024

https://www.nrc.nl/nieuws/2024/02/09/minister-yesilgoz-zocht-met-schaduwteam-voor-asielaanpak-bewust-de-randen-van-de-wet-op-a4189649

[LEZEN ZONDER PAYWALL]

https://archive.is/WGNRr

ZIE VOOR GEHELE ARTIKEL, NOOT 96

Reacties uitgeschakeld voor Noten 128 en 129/HOOFDSTUK IV

Opgeslagen onder Divers