NEVER FORGET ALEXANDR DOLMATOV
Waardige herdenking van een eenzame dood van een moedige activist waar Nederland niet naar wilde luisteren.
Het asielbeleid in Nederland is al jaren alle rechten van vluchtelingen aan het negeren, de vluchteling wordt teruggezonden nog voordat een volledig onderzoek heeft plaatsgevonden. Wie met een grote zak met geld komt komt vrij eenvoudig binnen, wie op de vlucht is voor een eng totalitair regime wordt niet erkend als politiek vluchteling en niet toegelaten. Terwijl Nederland de mond vol heeft over allerlei verworven rechten in een moderne rechtstaat worden deze rechten te pas en te onpas geweigerd in te zetten voor de vluchteling. Er is sprake van grote willekeur in het toelatingsbeleid.
Twee jaar na zijn pijnlijke dood in detentiecentrum Rotterdam heeft Occupy Rotterdam hem deze zaterdagavond 17 januari 2015 opnieuw herdacht in kleine kring. Er zijn bloemen neergelegd bij Het Kruis aan de voorzijde van het gebouw waar zijn vlucht naar vrijheid in 2013 eindigde in een Hollandse cel. Nederland bleek hem niet op te willen vangen. Zijn verhaal werd niet geloofd.
De laatste uren die Aleksandr in de cel in het detentiecentrum Rotterdam heeft doorgebracht moeten vol wanhoop zijn geweest. Helemaal alleen, niemand in de wereld die een vinger uitstak. Eenzaam, desolaat in doodsnood, de aangekondigde uitzetting als de doffe dreun die het licht uit doet.
Zaterdag 17 januari 2015
Tekst : Gert-Jan van de Vaate Foto : John Versloot
Occupy stond deze avond stil bij de omstandigheden waarin Aleksandr tot zijn daad is gekomen, omstandigheden die nog niet verbeterd zijn. In de eerste weken van 2015 zijn al meerdere Afghanen uitgezet vanauit Rotterdam naar hun land van afkomst, een land in een bloedige oorlog, waar dagelijks aanslagen worden gepleegd en dagelijks vele doden vallen. Niemand die nog wat van ze hoort.
Van de twee weken geleden uitgezette Feda Mohammed Amiri is nog niets vernomen, zijn familie leeft nog altijd in grote spanning. De Nederlandse Staat stelt keihard dat zij zich niet verantwoordelijk meer acht over zijn situatie.
Op het moment van de herdenking wist Occupy dat Rohullah Jyaqobe in een isolatiecel zijn uitzetting van aanstaande maandag zit af te wachten. Ook hij wordt met deze terugkeer in groot gevaar gebracht. “Wat is onze vrijheid ons waard als wij weten dat deze mensen nooit vrijheid hebben gekend, zoals Aleksandr Dolmatov nooit in vrijheid heeft kunnen leven. Vrijheid wordt in Nederland van je afgenomen. En dat proces gaat ieder jaar op jaar door”, zo stelde Occupy vanavond vast in besloten kring nadat het begonnen was met een ruime minuut stilte.
Aleksandr was een Russische activist, was lid van de oppositiegroep Het Andere Rusland en nam deel aan acties in het kader van Strategie-31. Op 6 mei 2012 werd hij gearresteerd tijdens een demonstratie in Moskou. In juni 2012 vluchtte hij naar Nederland en vroeg asiel aan. Dolmatov beweerde in Rusland bedreigd te zijn door de geheime dienst. Vanaf september durfde hij nauwelijks meer te spreken over bepaalde zaken in Rusland uit angst landverraad te plegen. December 2012 werd zijn asielaanvraag geweigerd, waartegen hij in beroep ging. Op 17 januari 2013 pleegde hij zelfmoord door zichzelf op te hangen in zijn cel in detentiecentrum Rotterdam.
Een onderzoek door de Inspectie Veiligheid en Justitie bracht aan het licht dat er door diverse organisaties in de vreemdelingenketen fouten waren gemaakt in deze zaak. Abusievelijk werd in het computersysteem INDiGO ingevoerd dat Dolmatov “verwijderbaar” (uitzetbaar uit Nederland) was. Later bleek in 300 gevallen dit vinkje abusievelijk te zijn aangevinkt. Na een eerdere zelfmoordpoging werden geen maatregelen genomen en werden verpleegkundigen onvoldoende daarover geïnformeerd waardoor deze besloten hem niet in een observatiecel te plaatsen. Volgens de Inspectie had hij niet in vreemdelingenbewaring gezet mogen worden en kreeg hij niet de juiste rechtsbijstand