[27]
” Zij meent dat er in de ministerraad van maandag radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan naar aanleiding van de ongeregeldheden in Amsterdam. Andere NSC-bewindspersonen zouden vergelijkbare bezwaren hebben, bevestigen bronnen.”
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
15 NOVEMBER 2024
ZIE VOOR GEHELE ARTIKEL, NOOT 12
[28]
” Zij meent dat er in de ministerraad van maandag radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan naar aanleiding van de ongeregeldheden in Amsterdam. Andere NSC-bewindspersonen zouden vergelijkbare bezwaren hebben, bevestigen bronnen.”
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
15 NOVEMBER 2024
ZIE VOOR GEHELE ARTIKEL, NOOT 12
[29]
[29]
VOLKSKRANT
KABINETSCRISIS AFGEWEND: SCHOOF
VERLIEST EEN STAATSSECRETARIS, MAAR BEHOUDT STEUN VAN NSC
16 NOVEMBER 2024
Na een lang, koortsachtig overleg in crisissfeer, is het kabinet-Schoof vrijdag op de been gebleven. NSC-staatssecretaris Nora Achahbar van Financiën vertrok, maar de andere NSC-bewindslieden volgden haar niet. ‘Er was en is geen sprake van racisme in het kabinet’, bezwoer premier Dick Schoof.
In haar ontslagbrief aan de Koning schreef Achahbar vrijdag dat ze ‘met pijn in het hart’ aftreedt. ‘De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen’, aldus de verklaring.
Achahbar, die verantwoordelijk was voor de hersteloperatie bij het toeslagenschandaal, ging in haar verklaring niet in op wat er precies in de Ministerraad van afgelopen maandag is gebeurd, maar volgens ingewijden zijn daar volgens de ex-NSC-staatssecretaris kwetsende, radicale en mogelijk racistische uitspraken gedaan door meerdere bewindspersonen.
Premier Dick Schoof wilde in zijn persconferentie niet ingaan op uitspraken die zijn gedaan tijdens de ministerraad. Hij herhaalde wel meerdere keren: ‘Er was en is geen sprake van racisme. Dit is een kabinet dat strijdt tegen antisemitisme, tegen racisme en tegen discriminatie. Dit is een kabinet dat er wil zijn voor alle Nederlanders.’
Volgens premier Schoof kwam het vertrek van Achahbar onverwacht. Hij zei ‘geraakt’ te zijn door haar vertrek. ‘Ik heb haar gevraagd om te blijven, maar ik moet haar keuze respecteren.’
Ingewijden meldden eerder op vrijdag dat Achahbar mede is vertrokken omdat ook VVD-minister van Financiën Eelco Heinen, onder wiens politieke verantwoordelijkheid zij valt, volgens haar over de schreef zou zijn gegaan. Ze oordeelde dat ze daardoor moeilijk kon aanblijven op Financiën. Het uitlekken van die details leidde tot weerwerk van de VVD, waar ten stelligste werd ontkend dat Heinen iets verkeerds heeft gezegd. Achahbar zou een uitspraak van Heinen verkeerd begrepen hebben.
Ook VVD-fractievoorzitter Dilan Yesilgöz nam het op voor de minister van Financiën. ‘Ik ken meneer Heinen heel goed. Hij zou nooit Nederlandse Marokkanen als een groep wegzetten. Niemand herkent zich erin.’
Pijn zit dieper
De pijn bij Achahbar en ook andere NSC’ers zat dieper. Zo had de NSC-staatssecretaris ook grote moeite met een publieke uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei maandag naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Nadat Achahbar vrijdagochtend in het Catshuis haar vertrek had aangekondigd, werd al snel duidelijk dat andere NSC-bewindspersonen overwogen haar te volgen. Het leidde in de loop van de vrijdagmiddag tot koortsachtig beraad binnen de coalitie. Aan het begin van de avond sloten de fractieleiders van de regeringspartijen aan in het Catshuis om met hun bewindslieden te overleggen over de ontstane situatie. Na enkele uren kwam het NSC-smaldeel tot de conclusie dat dit niet het moment was om het kabinet op te blazen.
NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven zei na afloop van het crisisberaad dat Achahbar ‘een persoonlijke afweging’ heeft gemaakt. Ook zij bestreed dat er in het kabinet sprake was van racisme, maar erkende wel dat er ‘rauwe omgangsvormen’ zijn. Volgens Van Vroonhoven gaan de vier regeringsfracties er de komende weken aan werken om dat te verbeteren.
PVV-leider Geert Wilders zei na afloop ‘heel blij’ te zijn dat het kabinet niet is gevallen. Net als de andere fractievoorzitters wilde hij niet ingaan op wat er precies is voorgevallen binnen het kabinet en hoe het crisisberaad is verlopen.
Volgens premier Schoof kan zijn kabinet op een goede manier verder. ‘We hebben als kabinet het vertrouwen met elkaar uitgesproken om samen door te gaan.’
Open zenuw
Het integratiedebat was van begin af aan de open zenuw in de regeringscoalitie. Waar de vier regeringspartijen het in hun kabinetsformatie tamelijk snel eens werden over het asiel- en immigratiebeleid, was de toon in het integratiedebat van meet af aan een splijtzwam. NSC-leider Omtzigt weigerde lang met de PVV in zee te gaan, onder meer vanwege diens ‘minder Marokkanen’-oproep uit 2014, waarvoor hij nooit spijt heeft betuigd.
De partijen kwamen uiteindelijk uit de dreigende impasse met hun ‘rechtsstaatverklaring’ waarin ook Wilders verklaarde dat de PVV gedurende de kabinetsperiode binnen de grenzen van de rechtsstaat en de Grondwet zou opereren. Daarover ontstonden meteen weer twijfels toen Wilders in de zomer de kandidaat-ministers Marjolein Faber en Reinette Klever naar voren schoof.
Faber sprak eerder in de Eerste Kamer over ‘omvolking’, een term die wordt gebruikt in extreemrechtse complottheorieën. Klever werkte als bestuurslid van omroep Ongehoord Nederland mee aan het omstreden Zwarte Pietenjournaal. Uiteindelijk nam NSC genoegen met de belofte van de bewindslieden dat ook zij als lid van het kabinet hun gedrag zouden aanpassen.
EINDE
VOLKSKRANT
Twee NSC-Kamerleden verlaten de fractie: ‘Discriminatie heeft een gezicht gekregen’
De Tweede Kamerleden Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk verlaten de fractie van Nieuw Sociaal Contract (NSC) uit protest tegen de manier waarop de regeringscoalitie zich opstelt na de gebeurtenissen in Amsterdam.
De rest van de NSC-fractie besloot dinsdag, na een fractievergadering, het kabinet wel te blijven steunen. De twee vertrekkers leggen hun zetels neer. Die blijven dus bij de NSC-fractie. Daarmee is het voortbestaan van het kabinet-Schoof niet direct in gevaar.
De twee Kamerleden vinden dat in en rond het kabinet niet wordt gehandeld conform de ‘rechtsstaatverklaring’ waarover de partijen in de formatie afspraken maakten. Daarin is onder meer afgesproken dat de regeringspartijen een ‘open, feitelijk en fel debat’ mogen voeren, ‘maar wij houden elkaar en anderen daarbij heel’.
Die afspraak is grotelijks geschonden, vinden de twee. Zeedijk spreekt van ‘gebrek aan fatsoen’ in de coalitie en binnen haar eigen partij. ‘Onze Tweede Kamerfractie is onvoldoende in staat gebleken normerend op te treden. Ik mis zelfreflectie bij de premier en het kabinet. Voor mij heeft discriminatie een gezicht gekregen, hier trek ik een grens. Ik wil hier niet meer aan bijdragen, dit is niet wie ik ben.’
Worsteling
Van Hertzberger was bekend dat zij worstelde met de samenwerking met de PVV. Al in juli, vlak na het aantreden van het kabinet, uitte zij op Linkedin haar twijfels. ‘We zagen hoe kandidaat-bewindspersonen ook in functie als minister, niet ophouden met het beledigen van minderheden in dit land. Hoe de PVV, ook wanneer ze regeringsverantwoordelijkheid draagt, gewoon doorgaat met ophitsen, haatzaaien, polariseren en ontregelen van het debat. En nee, dan kom je niet toe aan de inhoud. Dit moeten we ook niet normaal vinden.’
Zij ziet zich nu in haar gelijk bevestigd, laat zij dinsdag weten: ‘Het is erger geworden en niet beter, de remmen zijn los.’ Zij vindt dat de afgelopen twee weken ‘volstrekt ongepaste uitspraken’ zijn gedaan en dat ‘basale normen van fatsoen’ ver zijn overschreden. Ook ziet zij dat patroon niet meer veranderen. ‘Ik heb helaas geen geloofwaardig pad gezien naar verbetering van de omgangsvormen. Als Kamerlid en als persoon wil ik niet langer mijn steun uitspreken voor deze regering.’
Uittocht
NSC kampt zo inmiddels met een uittocht van mensen die zich vorig jaar nog vol enthousiasme aansloten bij de nieuwe politieke beweging van Pieter Omtzigt. De twee Kamerleden volgen staatssecretaris Nora Achahbar die vrijdag haar post verliet uit bezwaar tegen de manier waarop het kabinet na het antisemitisch geweld in Amsterdam een debat begon over het ‘integratieprobleem’ van groepen minderheden met een migratieachtergrond. PVV-leider Wilders wees op de Nederlands-Marokkaanse gemeenschap in het bijzonder.
Eerder stapte ook NSC-staatssecretaris Folkert Idsinga van Financiën al op omdat hij zich onheus bejegend voelde door Wilders. Hij neemt nu weer in de Kamer plaats, op de zetel van Tjebbe van Oostenbruggen, die hem opvolgde als staatssecretaris.
Waarnemend fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven liet zich dinsdag niet ontmoedigen door het ontbindingsproces van haar partij. ‘We gaan met volle kracht vooruit. Die afweging hebben we met elkaar gemaakt. We hebben een missie te vervullen. Met heel veel verdriet laten we Femke en Rosanne gaan.’
Samen met de andere coalitiepartijen blokkeerde NSC dinsdagmiddag het verzoek van de oppositie om een Kamerdebat met premier Schoof over het vertrek van Achahbar. Van Vroonhoven liet weten ‘geen behoefte’ te hebben aan een debat. ‘Wat ons betreft is de kous af, we kunnen verder.’
ZIE OOK