Noten 1 en 2 bij ”Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Acht”

[1]

”En dan hopen we per maandag 20 september de volgende stap te kunnen zetten en de anderhalve meter in de hele samenleving los te kunnen laten. Daarmee zouden dan ook de andere beperkingen vervallen, zoals de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en het thuiswerkadvies.”

”En dan hopen we per maandag 20 september de volgende stap te kunnen zetten en de anderhalve meter in de hele samenleving los te kunnen laten. Daarmee zouden dan ook de andere beperkingen vervallen, zoals de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en het thuiswerkadvies.”

RIJKSOVERHEIDLETTERLIJKKE TEKST PERSCONFERENTIE MINISTER-PRESIDENTRUTTE EN MINISTER DE JONGE (13 AUGUSTUS 2021)13-08-2021

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/documenten/mediateksten/2021/08/13/letterlijke-tekst-persconferentie-minister-president-rutte-en-minister-de-jonge-13-augustus-2021

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 20 VAN NOTEN

20/22, RUTTE, GEVAARLIJKE GEK, DEEL ZEVEN

Noten 20/21/Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Zeven

BEHORENDE BIJ ARTIKEL

‘RUSSISCHE ROULETTE, AGAIN/PERSCONFERENTIE 13 AUGUSTUS/RUTTE, GEVAARLIJKE GEK, DEEL ZEVEN

ASTRID ESSED

24 AUGUSTUS 2021

Russische Roulette, Again!/Persconferentie 13 augustus/Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Zeven

NOS JEUGDJOURNAAL

REGERING WIL 1.5 METER IN SEPTEMBER AFSCHAFFEN

13 AUGUSTUS 2021

https://jeugdjournaal.nl/artikel/2393659-regering-wil-1-5-meterregel-in-september-afschaffen.html
Vr 13 augustus, 07:30

Als het goed blijft gaan met de corona-cijfers, wordt de 1,5-meterregel op 20 september afgeschaft. Dat vertelden premier Rutte en corona-minister de Jonge vrijdagavond op de corona-persconferentie.

De komende weken blijven bijna alle corona-regels hetzelfde. Alleen voor studenten van hogescholen, universiteiten en mbo’s verandert er iets. Zij mogen vanaf 30 augustus weer naar school en hoeven dan geen afstand te houden. Er mogen niet meer dan 75 studenten in dezelfde lesruimte zijn.

Op 17 september is de volgende persconferentie. Dan beslist de regering of de 1,5-meterregel echt weg kan.

Middelbare scholen

Bij middelbare scholen blijft de 1,5-meterregel voorlopig nog wel. Ook moeten kinderen in de gangen mondkapjes dragen en afstand houden van de leraren. Die regels gaan weg als de 1,5-meterregel helemaal wordt afgeschaft.

Alle regels weg?

Premier Rutte noemde ook nog de datum van 1 november. Als het dan nog steeds goed gaat, komt er een einde aan alle corona-regels. Dan is een mondkapje in de trein en bus bijvoorbeeld niet meer verplicht en mogen discotheken en nachtclubs weer open.

Prikken zonder afspraak

Corona-minister Hugo de Jonge vertelde dat het goed gaat met vaccineren. Hij hoopt dat de komende tijd nog meer mensen een prik halen. Mensen die nog geen vaccinatie hebben, maar dat wel willen, kunnen naar de site prikkenzonderafspraak.nl. Op die site staan alle plekken waar je zonder afspraak een prik kunt halen.

EINDE ARTIKEL

[2][2]

”Daarom ben ik blij dat we vandaag kunnen aankondigen dat we per zaterdag 25 september die anderhalve meter afstand als verplichting overal kunnen afschaffen.”

RIJKSOVERHEIDLETTERLIJKE TEKST PERSCONFERENTIE MINISTER-PRESIDENTRUTTE EN MINISTER DE JONGE (14 SEPTEMBER 2021)
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/mediateksten/2021/09/14/letterlijke-tekst-persconferentie-minister-president-rutte-en-minister-de-jonge-14-september-2021

Minister-president Rutte en minister De Jonge leggen uit hoe Nederland vanaf 25 september weer verder open gaat. Zo wordt onder meer de verplichte 1,5 meter maatregel losgelaten.

Inleidend statement minister-president Mark Rutte

Goedenavond,

Ik begreep laatst dat het woord ‘anderhalvemetersamenleving’ inmiddels een eigen pagina heeft op Wikipedia. En dat zegt eigenlijk in een notendop wel hoe dat begrip ons leven is gaan beheersen.

We zijn er bijna aan gewend geraakt. En toch ook niet. Want geen handen schudden of afstand houden in de supermarkt, dat wende misschien nog redelijk snel. Maar hoe moeilijk was het niet op al die momenten dat iemand om je heen of jijzelf een arm om de schouder nodig had. Juist op die ogenblikken is die anderhalve meter lastig en vaak ook emotioneel. Juist in een tijd waarin veel mensen verdriet hadden, moesten we afstand houden. En iemand opbeuren of troosten op anderhalve meter, dat past gewoon niet bij elkaar. Ik denk dat we daar in ons persoonlijk leven allemaal genoeg voorbeelden van hebben meegemaakt. Daarom ben ik blij dat we vandaag kunnen aankondigen dat we per zaterdag 25 september die anderhalve meter afstand als verplichting overal kunnen afschaffen.

Natuurlijk blijft het verstandig elkaar de ruimte te geven en blijft anderhalve meter nog steeds ook de veilige afstand. Maar het móet straks niet meer. Het OMT, het Outbreak Management Team, vindt dat verantwoord als we tegelijkertijd in risicovolle situaties voorlopig nog wel extra voorzichtig zijn door met een coronatoegangsbewijs te werken. Zo’n coronatoegangsbewijs is in veel landen om ons heen al gebruikelijk. Dat betekent dat je op sommige plekken moet kunnen laten zien, ofwel dat je volledig gevaccineerd bent, ofwel dat je corona hebt gehad en daardoor immuun bent, ofwel dat je minder dan 24 uur geleden negatief bent getest. Dat kan via een QR-code op je telefoon, of met een code die je ook op papier kunt krijgen.

Ik zal u zo meteen eerst schetsen wat er op zaterdag 25 september concreet verandert, dus wat kan er dan weer en welke beperkingen blijven nog even gelden? En vervolgens neemt Hugo de Jonge u mee verder het najaar in: hoe staat het in de zorg en met de vaccinaties, en met welke dilemma’s moeten we rekening houden?

Maar eerst dus die datum van 25 september. En laat ik maar meteen duidelijk zijn: dat is niet de dag waarop alles weer helemaal is zoals voor corona. Daarvoor zijn er nog elke dag teveel nieuwe besmettingen en opnames in het ziekenhuis. Daarvoor is de groep mensen die niet immuun is, meestal omdat ze niet gevaccineerd zijn, nog te omvangrijk. En daarvoor zijn ook de onzekerheden voor het najaar gewoonweg  nog te groot. Dat maakt afscheid nemen van de anderhalve meter tot een spannende stap. Maar ook een grote en positieve stap: symbolisch én in praktische zin. Het betekent namelijk voor de hele horeca dat de zitplaatsverplichting op anderhalve meter vervalt en dat er dus meer mensen tegelijkertijd in een café of restaurant kunnen zijn. Het betekent dat theaters, bioscopen en concertzalen waar mensen zitten de zalen weer op 100 procent kunnen vullen. Het betekent dat festivals, sportwedstrijden en andere evenementen buiten weer op volle capaciteit georganiseerd kunnen worden, net als alle evenementen binnen waar mensen een vaste zitplaats hebben.

En voor evenementen binnen waar mensen geen vaste zitplaats hebben, betekent het dat die ook weer door kunnen gaan, maar met een maximum van 75% van het aantal gasten dat in de zaal past en niet tussen 12 uur ’s nachts en 6 uur ‘s ochtends. Over die evenementen zeggen de deskundigen van het OMT: ben daar nou nog even voorzichtig, vanwege het grotere gevaar op besmetting. Een andere belangrijke restrictie die om dezelfde reden voorlopig blijft gelden, is dat alle horeca tussen 12 uur ‘s nachts en 6 uur ’s ochtends ook gesloten blijft. Deze maatregelen raken natuurlijk vooral poptempels en de nachthoreca, dus de discotheken en de clubs. En daarom gaan we opnieuw, en daar zijn we mee bezig, heel precies kijken wat dat betekent voor steun aan ondernemers die hierdoor worden getroffen. Door grote omzetverliezen te compenseren. Maar ook door te kijken of bepaalde evenementen toch door kunnen gaan met een tegemoetkoming voor de kaartjes die vanwege de 75%-regel niet verkocht kunnen worden.

En dan is de volgende vraag natuurlijk: waar geldt het coronatoegangsbewijs dan precies vanaf zaterdag 25 september? Het korte antwoord is: bij elk horecabezoek, bij alle festivals en andere evenementen, bij elk theater-, concert of bioscoopbezoek, en bij alle professionele sportwedstrijden.

Binnen én buiten. Vanaf de leeftijd van 13 jaar. Vanaf 14 jaar moeten mensen ook een identiteitsbewijs kunnen laten zien. En voor meerdaagse evenementen geldt daarbij verder de verplichting het coronatoegangsbewijs iedere dag te controleren.

Zoals u misschien nog weet, dachten en hoopten we ten tijde van de vorige persconferentie dat het coronatoegangsbewijs misschien pas vanaf een groepsgrootte van 75 mensen nodig zou zijn. Maar de risico’s daarvan blijken nu toch te groot, en dus wordt het straks een verplichting voor iedereen die naar het café, het theater of een van die andere plekken gaat die ik net noemde, om inderdaad zo’n toegangsbewijs te laten zien. Wel willen we dat zo makkelijk mogelijk maken. Dus wie zich voor het coronatoegangsbewijs moet laten testen, hoeft voorlopig geen eigen bijdrage te betalen. Uiteraard is het aan de ondernemers zelf om daadwerkelijk werk te maken van de controle. En we begrijpen daarbij heel goed dat heel veel gemeenten zeggen: hoe moeten we dat in vredesnaam allemaal weer handhaven? En daarom komt er voor de gemeenten geld beschikbaar voor extra toezichthouders, om te zorgen dat het systeem van de coronatoegangsbewijzen, dat dat systeem goed gaat werken.

Een belangrijke overweging bij alles wat we doen, is dat zoveel mogelijk mensen zich veilig genoeg voelen de deur uit te gaan en mee te doen aan het sociale leven. Ook mensen die zich vanwege hun gezondheid kwetsbaar voelen. Dat speelt mee in een ander besluit dat we vandaag hebben genomen, namelijk dat de mondkapjesplicht voorlopig blijft gelden in de trein, tram, bus, metro en taxi’s.

Dus in de voertuigen, niet meer op de stations en perrons. Daarnaast blijven mondkapjes voorlopig ook nog verplicht op Schiphol en de andere luchthavens, na de security. Dat geeft extra bescherming op plekken waar mensen onvermijdelijk langer dicht bij elkaar zijn en waar het coronatoegangsbewijs niet geldt. En dat geeft weer extra zekerheid aan mensen die anders misschien minder makkelijk de deur uit zouden gaan.

Voor het onderwijs geldt juist dat het OMT adviseert daar de paar laatste restricties per zaterdag 25 september los te laten en dat advies nemen we ook over. Concreet betekent dat voor het hoger onderwijs dat de maximale groepsgrootte van 75 vervalt. Hoorcolleges voor grote groepen kunnen binnenkort dus weer. De mondkapjesplicht in het hoger onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en het voortgezet onderwijs, die bijvoorbeeld nog gold in de gangen, die verplichting wordt afgeschaft. Wel blijft het advies regelmatig, bijvoorbeeld twee keer per week, een zelftest te doen, om zo de risico’s op besmetting kleiner te maken. Voor het primair onderwijs, dus de basisscholen, vervalt vanaf maandag 20 september de quarantaineregel voor de hele klas als een kind positief wordt getest. Dat betekent dus dat niet automatisch hele klassen naar huis worden gestuurd, maar dat alleen kinderen die positief zijn getest of die klachten hebben, dat die thuis blijven.

Ik wil benadrukken dat een aantal algemene adviezen belangrijk blijft. Ik zei al, geef elkaar de ruimte, want anderhalve meter blijft natuurlijk een veilige afstand. Was je handen zo vaak je kunt. Blijf thuis en laat je direct testen bij klachten. Schudt geen handen. Zorg voor voldoende ventilatie en frisse lucht. Doe een zelftest als je terugkomt uit het buitenland of als je een afspraak in een groep hebt.

En het thuiswerkadvies wordt licht versoepeld: werk thuis als het kan en op kantoor als het nodig is.

Werkgevers en werknemers regelen dit samen. En het allerbelangrijkste advies blijft natuurlijk: gun elkaar wat. Als iemand bijvoorbeeld toch afstand wil houden of een mondkapje wil dragen in de supermarkt, respecteer die keuze dan.

Tot slot nog dit. Het is niet onze ambitie dat het woord coronatoegangsbewijs ook een eigen pagina op Wikipedia gaat krijgen. Met andere woorden: ook deze maatregel is tijdelijk. En hopelijk zéér tijdelijk, maar we hebben inmiddels geleerd dat we bij de verwachtingen over corona altijd een slag om de arm moeten houden. 1 November krijgen we een nieuw advies van het OMT en dan is er een nieuw weegmoment. Ongetwijfeld zien we elkaar dan kort daarna weer voor een volgende persconferentie. Over de weg daar naartoe en alles daar omheen geef ik nu graag het woord aan Hugo de Jonge.

Inleidend statement minister De Jonge

Precies anderhalf jaar hebben we met de anderhalve meter geleefd en is er een groot beroep gedaan op onze solidariteit. We hebben veel moeten doen en nog meer moeten laten om elkaar te beschermen. Die anderhalve-meter-maatregel was misschien wel hét symbool van alle beperkingen die we onszelf moesten opleggen. Dat we daar nu zonder kunnen, is een grote stap vooruit. Het markeert dat we in een nieuwe fase van de crisis-aanpak terecht zijn gekomen. Die nieuwe fase gaat gepaard met nieuwe dilemma’s en ook met nieuwe onzekerheden. Wat we zeker weten, is dat corona onder ons blijft. We moeten met het virus zien te leven. En dat lukt alleen als we rekening blijven houden met elkaar en gelukkig kan dat nu met minder maatregelen. Maar die solidariteit, die moeten we ook de komende tijd echt nog vasthouden. De hele crisis is ons doel geweest: kwetsbare mensen beschermen en zorgen dat de zorg het aan kan. Dankzij onze hoge vaccinatiegraad, inmiddels een opkomst van 85,6% onder de 18-plussers, hebben we dat doel in zicht. En toch, we hebben nog stappen om te zetten. De inschatting van het OMT is dat er op dit moment een groep van 1.8 miljoen mensen is, die nog niet beschermd is door vaccinatie en ook nog geen bescherming heeft opgebouwd door infectie. Met de besmettelijke deltavariant die nu rondgaat, is het niet de vraag of, maar wanneer deze mensen besmet raken als ze zich niet laten vaccineren. Worden ze in groten getale en in korte tijd besmet, dan kunnen we opnieuw een groot probleem krijgen in de zorg. Dan moeten er opnieuw te veel mensen in het ziekenhuis en op de ic’s worden opgenomen. En dat kan niet. De rek is er al heel lang uit in de zorg. Weer een nieuwe golf corona-patiënten, maakt gewoon dat andere mensen geen toegang meer hebben tot zorg, die net zo goed nodig is. Met de paar maatregelen die straks nog over blijven, proberen we dat te voorkomen. Dus: zoveel mogelijk ruimte, maar ook zorgen dat het virus niet te snel kan rondgaan onder mensen die niet gevaccineerd zijn.

En dat brengt me bij het waarom van de inzet van het coronatoegangsbewijs: de eerste en de belangrijkste reden is een snelle verspreiding van het virus af te remmen. Nu we de verplichte anderhalve meter loslaten, komen er weer veel meer mensen bij elkaar. En in groepen is de kans op een besmetting groter. Het coronatoegangsbewijs maakt die kans niet 0, maar verkleint die kans aanzienlijk. Want iedereen die er mee binnenkomt is gevaccineerd, getest, of genezen. En daarmee komen we meteen bij de tweede reden waarom we dat coronatoegangsbewijs nu kan worden vervangen door die anderhalve meter. Excuus, daarmee komen we bij de tweede reden waarom we dat toegangsbewijs nu als vervanging voor de anderhalve-meter-maatregel zien. Zo moet ik het zeggen. Er is een groep mensen die wél gevaccineerd is, maar bij wie de vaccins mogelijk niet, of zelfs minder goed werken of zelfs helemaal niet werken. De inschatting is dat het om zo’n 5% van de gevaccineerde mensen gaat. Daarnaast is er nog een heel kleine groep mensen die kan zich niet laten vaccineren. Mensen die kwetsbaar zijn hebben zichzelf al behoorlijk wat beperkingen op moeten leggen de afgelopen tijd en die zullen dat voor een deel ook nog wel de komende tijd gaan doen. Maar ook zij willen graag weer zoveel mogelijk mee kunnen doen aan het dagelijks leven. Met een coronatoegangsbewijs kan dat. En ja, het is zo dat we in de ons omringende landen zien dat een coronatoegangsbewijs ook een positief effect heeft op de vaccinatiegraad. Gebeurt dat hier, dan is dat natuurlijk mooi meegenomen.

Het coronatoegangsbewijs is een maatregel, de premier zei het zojuist al, die zo tijdelijk mogelijk wordt ingezet. En nee, het werken met coronatoegangsbewijzen dwingt niemand tot vaccinatie.

Je kunt ook testen om ergens naar binnen te komen. En dat blijft voorlopig gratis. De afgelopen dagen wordt vaak gezegd dat het coronatoegangsbewijs voor mensen die niet gevaccineerd zijn, een grotere beperking betekent dan voor mensen die zich wel hebben laten vaccineren. Want zij moeten zich elke keer opnieuw laten testen als ze op stap gaan. Een grotere beperking van hun vrijheid dus. En zeker, dat is zo, zij moeten meer moeite doen, maar die kleine moeite, laten we eerlijk zijn, valt echt in het niet bij de beperkingen die aan de hele samenleving worden opgelegd door de keuze van een kleine groep om zich niet te laten vaccineren. Laat ik het nog maar eens heel duidelijk zeggen: er komt geen vaccinatieplicht. Of je je wel of niet laat vaccineren is een vrije keuze. Maar de verstandige keuze is om het wél te doen. Een paar feiten wil ik noemen. Allereerst, vaccinatie beschermt heel goed tegen ziekenhuisopname. Voor 95% en voor 97% tegen opname op de IC. Het overgrote deel van de patiënten in de ziekenhuizen is níet gevaccineerd. Hadden zij dat wel gedaan, dan hadden ze daar hoogstwaarschijnlijk niet gelegen. Dat is een werkelijkheid waar we niet omheen kunnen met elkaar. Twee, vaccinatie beschermt tegen de verspreiding van het virus. ‘Ja maar,’ wordt vaak gezegd, ‘ook mensen die gevaccineerd zijn kunnen anderen nog besmetten toch?’. Dat klopt, maar gevaccineerden zijn veel minder en veel korter besmettelijk. En dus: door te vaccineren bescherm je anderen, bijvoorbeeld de mensen met een zwak immuunsysteem, bij wie het vaccin niet werkt. Het derde feit wat ik niet onbenoemd wil laten. Dat is dat vaccineren de weg is naar de vrijheid. Hoe hoger de vaccinatiegraad, hoe minder beperkende maatregelen er nodig zijn. Veel mensen vinden het moeilijk te vatten dat we bij een vaccinatiegraad van zo’n 85% onder volwassenen, nog steeds maatregelen nodig hebben. En toch is het met de besmettelijker Delta-variant onvermijdelijk dat nog meer mensen gevaccineerd zullen moeten zijn om echt zonder beperkingen ons oude leven weer te kunnen hervatten. De ambitie is om boven de 90% uit te komen. En daar gaan we alles aan doen; iedere groep waar de vaccinatiegraad laag is wordt gericht benaderd. We doen er alles aan om alle twijfels, alle vragen, alle drempels weg te nemen om een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad te bereiken. Tot die tijd houden we het risico dat de zorg overbelast raakt door de mensen die niet gevaccineerd zijn en dus dat het ziekenhuisbed niet beschikbaar is dat jij, of je partner, jouw moeder, jouw broer – nodig heeft voor die operatie waarop al een tijd wordt gewacht.

Kortom, we moeten eerlijk zijn naar elkaar, keuzes hebben consequenties. Niet alleen voor jezelf, ook voor anderen. Vrijheid is nooit onbegrensd, komt nooit zonder de verantwoordelijkheid om verstandig met die vrijheid om te gaan. De vrijheid van de kleine groep die zich niet heeft laten vaccineren, beperkt de vrijheid van een overgrote meerderheid die dat wel heeft gedaan. Laten we daarom allemaal als we iedere keer als we aan de keukentafel of op het werk, in het maatschappelijk debat horen dat wordt benadrukt dat vaccinatie een vrije keus is – wat ook zo is en ook zo blijft – ook benadrukken dat de prijs van die vrijheid wel heel hoog is. De prijs van die vrijheid om je niet te laten vaccineren is dat de toegang tot zorg onder druk staat en dat we ook na anderhalf jaar nog steeds niet zonder beperkende maatregelen kunnen. Vrijheid mag dus nooit een vrijbrief voor vrijblijvendheid zijn.

Nog een paar concrete punten. Want wat mag er nou wel en wat mag er nou niet als het gaat om het gesprek over vaccineren op de werkvloer. Vooropgesteld, daar gaan we veel te terughoudend mee om, natuurlijk mag dat gesprek gevoerd worden, het is juist goed om het gesprek te voeren. Natuurlijk mogen werkgevers vragen of je gevaccineerd bent. Alleen, werknemers hoeven op die vraag geen antwoord te geven. En vervolgens is het de werkgever die aan zet is om te doen wat er nodig is voor een veilige werkomgeving. Of, in de zorg: wat er nodig is voor een veilige zorgomgeving voor patiënten. Dat kan betekenen dat afspraken gemaakt kunnen worden over testen of over persoonlijke beschermingsmiddelen. Wat alleen niet mag is het vastleggen of je gevaccineerd bent. Maar in de zorg wordt vaak gewerkt met kwetsbare mensen. Daarom willen we die werkgevers wel de mogelijkheid bieden om vast te leggen of iemand gevaccineerd is. Dat kan bijvoorbeeld helpen bij het maken van roosters. Dat wordt geen plicht, maar kan gebruikt worden als dat behulpzaam is en alleen in de zorg. Daarnaast willen we verkennen of en hoe het coronatoegangsbewijs in de zorg, maar ook in andere werksituaties gebruikt zou kunnen worden.

Dan de derde prik en de booster. Mensen die een zeer ernstige immuunstoornis hebben, hebben soms met twee prikken niet voldoende immuunrespons opgebouwd om echt goed beschermd te zijn.

Het gaat bijvoorbeeld over mensen die een orgaantransplantatie hebben gehad. De mensen die voor die derde prik in aanmerking komen, zullen vanaf oktober door hun eigen behandelend medisch specialist worden uitgenodigd. Het gaat dan in totaal om een groep tussen de 200.000 en 400.000 patiënten. Daarmee volgen we het advies van de Gezondheidsraad. Ten aanzien van de boostervaccins, een booster is een oppepper om de bescherming weer op peil te krijgen als die zou gaan afnemen. Maar het goede nieuws is dat we zien dat de effectiviteit van alle vaccins hoog is. Ook voor ouderen, en ook tegen de deltavariant. Daarom heeft de Gezondheidsraad ons geadviseerd om voorlopig nog geen boostervaccin aan te bieden. Maar we staan wel klaar voor als dat wel nodig is. RIVM houdt nauwlettend in de gaten of de bescherming afneemt. Zodra het moet, starten we met een boostercampagne, te beginnen in de groep die dat het meest nodig heeft.

Tot slot. Ook de komende tijd zullen we een beroep moeten doen op elkaars solidariteit.

Nu die anderhalvemeter-regel komt te vervallen, zullen we op andere manieren elkaar de ruimte moeten geven om mee te doen. En ook vaccineren is een daad van solidariteit: door jezelf te beschermen, bescherm je ook elkaar, en de vrijheid die we met elkaar herwonnen hebben.

Beantwoording van vragen

VRAAG (NOS)

Meneer Rutte, u noemt bewust eigenlijk geen einddatum voor die coronapas. Maar wat is nu uw verwachting, hoelang gaan we daar aan vastzitten?

RUTTE

Ik durf dat echt niet te zeggen. Je hoopt natuurlijk kort, zoals ik al zei, we hebben afgesproken, rond 1 november leggen we alles weer een keer op de zeef. Wegen we het op de hand, proeven we het op de tong en dan komen we bij jullie terug. Maar dat betekent niet dat we ook kunnen zeggen: het is voorbij op 1 november. Dat kan ik echt niet beloven, want we gaan de cijfers heel nauwkeurig bekijken.

VRAAG

Wat zijn de criteria daar dan voor?

RUTTE

Het belangrijkste is waar we naar kijken… We hebben altijd gezegd, we sturen op kwetsbaren beschermen en ervoor zorgen dat de zorg het aankan. Onze grootste zorg nu is die zorg. De zorg is namelijk dat met, nou, 1,8 miljoen mensen die nog niet gevaccineerd dus, en ook een groep mensen bij wie het onvoldoende werkt, dat als we nu alles los zouden laten, dat er dan zo’n snelheid zou komen van mensen die besmet raken, dat daarmee ook die zorg overbelast zou raken. Dus je moet proberen dat in de tijd te spreiden. En met de maatregelen die je nu neemt, spreid je dat in de tijd. Dus we zullen heel goed kijken natuurlijk naar alle cijfers, u kunt dadelijk ook zien, dacht ik, Hugo, vandaag al brengen we dat naar buiten, hoe we ook na dit najaar verder gaan kijken. En dan ziet u ook op welke criteria we letten. Maar als je mij heel eerlijk vraagt: waar kijk je nou het meeste naar? Dan is dat toch die vraag of die zorg het aankan. En niet dat die zorg het niet aankan, want die kunnen alles aan, maar of die zorg in staat is om ook nog de mensen op te vangen die daar komen voor andere ingrepen dan operaties.

VRAAG

Maar dat klinkt, zeker met het najaar en met de winter op komst, dat je daar zeker nog een aantal maanden aan vast zit?

RUTTE

Nee, dat is niet te zeggen. Dat weten we gewoon niet zeker, daarom gaan we dat per 1 november bekijken. En we zouden het liefste dit gewoon ook loslaten allemaal per 1 november, alle maatregelen. Maar of dat kan is echt niet met zekerheid te zeggen. Nogmaals, belangrijk dat we die groep mensen, die nog niet gevaccineerd is, dat we met elkaar stimuleren om die vaccinatiegraad verder omhoog te krijgen, dat gaat natuurlijk enorm helpen. Maar tegelijkertijd ook ervoor te zorgen dat we niet mensen allemaal tegelijkertijd in het ziekenhuis krijgen.

VRAAG

U noemt dit een versoepeling, ik kan me ook voorstellen dat dit voor sommige mensen een verzwaring is. Nu kun je bijvoorbeeld een terras op om een kopje koffie te drinken of iets, maar straks moet dat met die pas. Waarom is dat buiten ook?

RUTTE
Ja, het is helaas ook buiten. Het is overal, ook omdat het anders niet te handhaven is. Dus in de hele horeca, binnen en buiten, moet het. En waarom doen we het? Omdat we zien dat de 1,5-meter ook heel ingrijpend is. Maar wil je de 1,5-meter loslaten, dan moet je deze maatregel nemen, die ervoor zorgt dat je de risico’s enigszins beperkt. We zorgen ervoor dat de testen gratis blijven voorlopig. En verder is het gelukkig zo dat het grootste deel van de mensen natuurlijk gevaccineerd is, en dus die QR-code al heeft zonder zich te hoeven laten testen, dan wel het virus heeft doorgemaakt.

VRAAG

Maar u zegt terecht al, de handhaving, een grote zorg in ieder geval bij burgemeesters, ook bij horecaondernemers. U zegt: er komt extra geld voor handhaving. Hoe gaat dat eraan toe? Gaan daar handhavers het terras op om QR-codes …

RUTTE

Er komt geen extra geld, de handhaving is gewoon voor de ondernemer, die moet het zelf doen. Waar extra geld voor komt is de controle op de handhaving.

VRAAG

Maar gaan dan mensen het terras op om QR-codes te scannen?

RUTTE

Nee, dat moet de ondernemer doen. Maar wat de gemeente moet doen, is ervoor zorgen dat er controle is of er gehandhaafd wordt. En daarvoor gaan we de gemeente ondersteunen met extra …

VRAAG

Ja, hoe gaat die controle dan?

RUTTE

Nou dat betekent dat de gemeente geld krijgt om daarvoor extra mensen in dienst te nemen. Dat is natuurlijk ook een taak van politie en boa’s thans al. Maar de gemeenten hebben heel veel op het bord liggen, dus we trekken extra geld uit zodat de gemeente extra handjes krijgt om ervoor te zorgen, mensen die dat goed kunnen, die kunnen controleren of de cafés controleren.

VRAAG

Maar even concreet: die handhavers gaan ergens heen. Gaan die dan van een afstand kijken of er gecontroleerd wordt?

RUTTE

Dat is aan de gemeente hoe zij dat doen. Daar gaan wij als Rijksoverheid niet over. De gemeente heeft de taak om ervoor te zorgen …

VRAAG

U schuift het af op …

RUTTE

Nee nee. Dat is nou eenmaal, dat kan ik niet vanuit Den Haag doen. De gemeenten hebben natuurlijk de taak in Nederland om ervoor te zorgen dat maatregelen op een goede manier worden uitgevoerd. Die zijn er ook voor gemotiveerd. En het is ook belangrijk dat we dat doen, omdat, naarmate we daar beter in slagen, we die druk op de zorg, of nogmaals, verkeerde term, want het gaat niet om de druk op de zorg, het gaat mij erom dat die zorg toegankelijk blijft voor als u of ik ziek zouden worden van iets anders.

VRAAG

Tot slot nog één vraag, die sluitingstijd bij de horeca. U houdt vast aan middernacht. Waarom is dat? Want ja, iedereen heeft nou die coronapas. Dan kan dat toch 1 uur of 2 uur of 3 uur zijn?

RUTTE

Nee, het is niet zonder risico. Omdat je, ook als mensen getest zijn, dan kunnen ze nog steeds ziek worden. Het is ook niet zo dat testen altijd helemaal sluitend zijn. Het is ook zo dat mensen die gevaccineerd zijn nog steeds risico’s lopen. Heel beperkt, maar het is er. En wat je wil doen nu, is voorzichtig verder versoepelen. Stap voor stap. Het is een grote stap die we zetten, maar het is wel stap voor stap. Zou je nu alles loslaten, dus ook de discotheken opendoen en zou je de nachthoreca opendoen. Zou je zeggen in de poptempels, waar je door elkaar kunt lopen, kan de volle 100 procent, dat kan dus niet, dat is 75 procent. Maar zou je het wel doen, dan is die optelsom, brengt teveel risico’s met zich mee, waardoor het gevaar bestaat dat die 1,8 miljoen mensen, te snel allemaal, en de kans dat zij ziek worden is heel groot, voor een belangrijk deel zullen zij corona krijgen die mensen, maar wat je wilt voorkomen is dat dat allemaal in een paar weken gebeurt.

VRAAG (RTL)

Ja, nog even doorgaand op die handhaving, in Frankrijk, meneer Rutte, krijgen horecaondernemers een boete van 1500 euro als ze die controle niet goed doen. Hoe hoog wordt die in Nederland?

RUTTE
Ik heb niet precies paraat hoe hoog die boete is. Maar dat zijn gewoon de bestaande regels, zoals ze ook nu gelden. Ik heb niet precies paraat hoe hoog die bedragen zijn. Maar een café loopt ook het risico gesloten te worden als dat echt niet goed zit.

VRAAG

De testcapaciteit, meneer De Jonge, daar gaat nog wel iets van gevraagd worden straks, als we Testen voor Toegang weer zo groot uit gaan breiden. Dat liep de vorige keer niet helemaal soepel. Wordt dat nu uitgebreid?

DE JONGE

Zeker. Er is heel veel gedaan natuurlijk met de lessen natuurlijk van 26 juni. Om te beginnen is natuurlijk het belangrijkste verschil dat ongeveer het dubbele aantal mensen is gevaccineerd sinds toen. Dus waar toen nog heel veel mensen leunden op een negatieve test om naar binnen te kunnen, is het nu vooral eigenlijk een vaccinatie die leidt tot een QR-code. Maar inderdaad, ook de testcapaciteit wordt aangepast op de gevraagde hoeveelheid testen. Wat natuurlijk wel kan, in het begin, is niet zo makkelijk in te schatten hoeveel mensen naar binnen zullen moeten met een negatieve test, dus wat zou kunnen, de capaciteit is enorm, maar wat zou kunnen is dat in het begin vraag en aanbod zich ook nog een beetje op elkaar moeten afstemmen. Op zijn minst regionaal. Dus dat je misschien wat verder, als je met een test naar binnen moet, wat verder moet reizen. Dat kan. Dus dat zal ook een kwestie zijn van inoefenen. Maar we gaan inderdaad een grote stap zetten. Maar we hebben natuurlijk ook alle lessen van 26 juni goed geleerd.

VRAAG

Maar het doel is wel dat mensen, neem ik aan, voor een kopje koffie op het terras niet een halfuur hoeven te rijden naar de teststraat?

DE JONGE

Nou ik hoop eigenlijk dat mensen gewoon met een vaccinatiebewijs naar binnen kunnen. Dus een QR-code kunnen krijgen omdat ze gevaccineerd zijn. Ik denk dat dat voor iedereen het meest praktisch is. En als dat niet zo is, zullen we zorgen voor een test die beschikbaar is. En als het even kan zo dichtbij mogelijk. Maar het zou kunnen dat, zeker in het begin waar vraag en aanbod zich nog een beetje op elkaar moeten afstemmen, dat dat ietsje verder rijden is. Dat zou kunnen.

VRAAG

Dan daarop aansluitend. Ik hoor u zeggen dat het zo zou kunnen zijn dat in de zorg en ook in andere werksituaties gebruik gemaakt gaat worden van het coronatoegangsbewijs. Hoe gaat dat eruitzien en over werksituaties gaat het dan?

DE JONGE

Ik haal ze even uit elkaar. Allereerst de zorg. Kijk in de zorg speelt natuurlijk nog iets extra’s ten opzichte van andere werksituaties. Namelijk je bent als werkgever niet alleen verantwoordelijk voor je mensen, maar je bent daarnaast ook verantwoordelijk voor de patiënten die aan je zijn toevertrouwd. Er zijn natuurlijk patiëntengroepen die echt heel kwetsbaar zijn. Mensen in een verpleeghuis, mensen op de oncologieafdeling bijvoorbeeld. Dus dat betekent dat het heel logisch is eigenlijk, dat je niet alleen als werkgever vraagt: ben je gevaccineerd? En als het antwoord niet ja is, maar ‘dat zeg ik liever niet’ is, wat het recht is van werknemers, dat vervolgens zo’n werkgever wel maatregelen moet treffen om te zorgen dat de patiëntenzorg gewoon wel veilig blijft. Dat gebeurt nu ook, nu zijn er verschillende manieren om dat te vragen en om dat op teamniveau duidelijk te krijgen. Dat kan via de bedrijfsarts, het kan via een derde partij die in opdracht van de afdeling personeelszaken kijkt in welke teams welke vaccinatiegraad is opgebouwd. Maar dat is heel omslachtig. Dus ik zou vinden eigenlijk, dat een werkgever dat ook direct moet kunnen vragen. En eigenlijk ook de mogelijkheid moet hebben, als ie dat wil, om daarvan een registratie te maken. Dan moet je vervolgens natuurlijk zeggen, als mensen niet gevaccineerd zijn, dan moet je je eigenlijk gewoon elke dag laten testen, om te kunnen werken. Dat zou je moeten kunnen zeggen als werkgever. Hoe controleer je dat dan vervolgens? Dan kom je al vrij snel uit bij ‘hé, daar hadden we iets heel praktisch voor, namelijk die coronatoegangsbewijzen.’ Maar dat kan niet zomaar op basis van de huidige wet. Want dat is namelijk een vorm van registratie, en registratie mag gewoon niet op grond van de huidige wet. Dus dat zou een wetswijziging betekenen. Ik wil graag met partijen ook in het veld verkennen op welke manier die wetswijziging eruit zou moeten komen te zien. Zodat die ook praktisch bruikbaar is voor de zorg en dan gaan we daarmee aan de slag. Als een mogelijkheid en niet als een verplichting. Want ik wil werkgevers niet daartoe verplichten.

Twee is, ja zo’n coronatoegangsbewijs, nog even los van al die andere dingen die wel voor de zorg gelden maar niet voor andere werkgevers, zo’n coronatoegangsbewijs is denk ik voor meerdere werkgevers heel praktisch. Als zij zouden willen weten, in het kader van hun werkgeverstaak, van hoe creëer ik een veilige werkomgeving, bijvoorbeeld voor iemand die ernstig ziek is geweest en die moet re-integreren, hoe creëer ik dan een veilige werkomgeving? Maar dat kan niet, op basis van de huidige wet kan dat niet. En of we dat willen doen, en ook hoe we dat zouden moeten willen doen, wil ik graag met werkgevers, maar ook met vakbonden in gesprek. En willen we ook wetstechnisch kijken wat daar mogelijk is. We hebben het besluit nog niet genomen dat we het gaan doen, maar ik vind de vraag die werkgevers hebben gesteld wel reëel. Met oog op: hoe beschermt zo’n werkgever al zijn werknemers tegen infectie op de werkvloer.

VRAAG

Maar dat gaat ook wel een stuk verder dan alles wat u tot nu toe heeft gedaan. Want een werknemer kan niet zeggen: ik kom morgen niet naar mijn werk, succes ermee, omdat ik niet wil zeggen dat ik gevaccineerd ben.

DE JONGE

Stap voor stap. Allereerst geldt dat we de verkenning doen óf. We hebben het besluit nog niet genomen dat we het ook gaan doen. Ik vind dat het nodig is om de verkenning te doen of we het ook willen doen. Werkgevers hebben daar ook om gevraagd en dat begrijp ik. Werkgevers hebben ook een arbo-verantwoordelijkheid. Hebben ook een verantwoordelijkheid voor kwetsbare mensen die weer re-integreren na een periode van ziekte. Dus ik begrijp de vraag, ik constateer alleen ook dat de huidige wet daar geen ruimte voor biedt. We hebben dat gesprek met de Tweede Kamer ook nog helemaal niet gehad. Ik wil verkennen óf, en zo ja dan hoe, we eventueel het gebruik gaan mogelijk maken. En dat zou best kunnen zijn dat je zegt: in een deel van de situaties is dat te verantwoorden, maar niet in alle werksituaties is dat te verantwoorden. Dat zou ook een uitkomst kunnen zijn. Dus ik wil niet vooruitlopen op die uitkomst. Ik wil wel de verkenning kunnen doen.

VRAAG

Zou het een optie zijn voor de horeca? Want nu moet daar getest worden voor toegang, of je moet een vaccinatiebewijs laten zien. Maar dat geldt niet voor het personeel.

DE JONGE

Klopt. En dat is omdat de horeca in een werkgever-werknemer relatie zich aan dezelfde regels heeft te houden als iedere andere werkgever. En dan geldt de AVG die zegt: er zijn geen registraties van iemands vaccinatiestatus, althans iemands medische status en vaccinatie zou je als onderdeel daarvan kunnen zien. Daar zijn hele goede redenen voor overigens om dat niet te doen. Dus ik wil daar ook eigenlijk niet aan tornen. Maar ik zou me kunnen voorstellen dat in sommige werksituaties het toch nuttig kan zijn, toch van toegevoegde waarde kan zijn om dat coronatoegangsbewijs wél te vragen. Maar nogmaals, dat besluit hebben we nog niet genomen. Die verkenning gaan we wel doen, omdat ik het een hele reële vraag vind van de werkgevers.

VRAAG (SBS)

Meneer Rutte, u kiest ervoor om om twaalf uur ’s nachts de nachtclubs en de horeca te sluiten omdat u niet te veel risico in één keer wil lopen. Waarom is er meer risico op verspreiding na twaalf uur ’s nachts?

RUTTE
Wat je natuurlijk ziet is dat, je probeert de tijden waarop dingen open zijn te beperken. Dat beperkt het risico. Het tweede is natuurlijk dat een extra groot risico is in de nachthoreca en dan vooral bij de discotheken. Maar goed, ook in de overige horeca loop je natuurlijk het risico dat het na twaalf uur minder op eten gericht is en meer op muziek, drinken, dansen. Logisch. Dus vandaar dat we hebben gezegd: we moeten het stap voor stap doen. En dan is het echt verstandig om de discotheken dicht te laten tussen twaalf en zes, maar ook helaas de overige horeca.

VRAAG
Maar voor twaalf uur mogen ze gewoon open, de nachtclubs?

RUTTE
Jazeker, dus wat je doet is ervoor zorgen dat je tussen twaalf en zes deze risico’s niet loopt.

VRAAG
Maar bent u de afgelopen jaren wel eens in een nachtclub geweest?

RUTTE
Ja, inderdaad, dat ben ik geweest ja.

VRAAG
Wat denkt u dat de mensen doen om twaalf uur ’s nachts?

RUTTE
Ik ga niet, ik ben nu in een serieuze persconferentie, dus…

VRAAG
Ja, maar ik ben serieus aan het inzoomen op de risico’s. Als de nachtclubs om twaalf uur ’s nachts dicht moeten, dan gaan mensen door feesten thuis. Dat mag ook gewoon. Dan is dat risico toch net zo groot? Dan is deze regel toch in praktijk…

RUTTE

Wat we geleerd hebben van 26 juni is dat we er echt een behoorlijk risico ligt in die nachthoreca en vooral in de nachtclubs. Naast bepaald soort evenementen. Maar een van de redenen waarom we toen die enorme oploop zagen had te maken met de nachthoreca. En vooral in die discotheken. En er is natuurlijk een andere situatie. Veel meer mensen zijn gevaccineerd. Dus je kunt wat dat betreft meer risico’s nemen. Dat doen we ook met deze verruimingen. Maar je moet het wel stap voor stap doen. En wat wij niet willen en waar het OMT ons ook strak op adviseert, en die adviezen nemen we op dit moment ook over, is te veel risico nemen waardoor je zou zien dat die zorg in een paar weken tijd te maken krijgen met een heel groot aantal ge-infecteerden waarvan een deel helaas in de ziekenhuizen terecht komt.

VRAAG
U denkt in dat geval…

RUTTE
En dat kunnen we niet aan want dat betekent dat mensen die de zorg ook nodig hebben vanwege andere medische oorzaken daar niet terecht kunnen.

VRAAG
U denk dus dat mensen om 12 uur ’s nachts als ze in de nachtclub hebben gestaan dat ze dan lekker naar bed gaan.

RUTTE
Ik denk helemaal niets. Mensen moeten vooral hun leven leven, maar de oproep die wij doen aan mensen is om met z’n allen corona te bestrijden. Dat betekent dat in ieder geval die discotheken waar je boven op elkaar staat en in bedompte ruimte met slechte ventilatie, dat is onvermijdelijk, je hangt natuurlijk om elkaar heen en het is daar heel gezellig. Dat kunnen we echt nu niet hebben.

VRAAG
De festivals, dan krijg je wel de situatie dat festivals en evenementen buiten wel tot diep in de nacht door mogen gaan. Maar dat de horeca daar om twaalf uur ’s nachts moet stoppen, toch? Dat er dus niet meer geschonken mag worden.

RUTTE
Alle horeca is inderdaad dicht. Dus dat betekent het concertgebouw kan ’s nachts doorgaan met een Beethoven symfonie spelen, maar u kunt geen koffie krijgen.

VRAAG
Maar feesten, festivals, kunnen wel tot diep in de nacht doorgaan, alleen dan even geen drank?

RUTTE
Geen drank.

VRAAG
Is dat een soort stimulering voor de branche van drugsdealers?

RUTTE
Nee hoor. Luister, we proberen met z’n alleen een virus te bestrijden. Dan probeer je ook lessen te trekken uit wat we gedaan hebben op 26 juni. En één van de lessen is dat we vreselijk moeten oppassen, zeker in situaties waarin de alcohol toeneemt en het op elkaar staan ook toeneemt. Want die situaties kunnen we nu nog niet allemaal toestaan. Maar nogmaals, we hopen natuurlijk zo snel mogelijk dat het ook weer normaal wordt.

VRAAG

Meneer De Jonge, nog een vraag. U had gisteren een gesprek met de evenementenbranche en u vroeg daar of ze misschien wel even zouden kunnen wachten met die dansfeesten. Waarom vroeg u dat?

DE JONGE
OMT-advies. Het OMT-advies zegt: we moeten leren van die disco-piek op de rand van eind juni. En dus zegt het OMT: je moet die nachthoreca moet je sowieso nog even niet willen. Vandaar ook, nou horeca in de nacht, vandaar dat tijdslot van 12 tot 6. Zegt ook: je moet die grotere zalen moet je niet willen afvullen op meer dan 75 procent van de capaciteit. Nou, een enorme sprong voorwaarts. Maar ik snap natuurlijk wel voor de evenementensector niet makkelijk om dan de dingen nog te organiseren. Maar wel een enorme sprong voorwaarts in de mogelijkheden. Maar nog wel echt een maatregel om het daar wel veiliger te laten zijn. Het derde is dat het OMT-advies zegt: je moet eigenlijk die vergelijkbare settings als in de nachthoreca, moet je eigenlijk niet willen. Bijvoorbeeld dancefestivals. En ook uit solidariteit natuurlijk met die horecasector leek het mij niet meer dan logisch, zo hebben we er ook in het Catshuis over gesproken, lijkt het mij niet meer dan logisch om ook die vraag te stellen. Het is namelijk een alternatief om aan dit OMT-advies tegemoet te moeten komen, dat je op een juridische manier probeert te beschrijven wat er dan allemaal niet meer kan. Maar er zijn natuurlijk veel meer partijen die daar dan onder gebukt gaan dan dat je gewoon zou zeggen: dan maar de dance-events niet. Uiteindelijk hebben we er overigens vanaf gezien. Omdat ik denk dat, we doen in ieder geval de belangrijke twee stappen die het OMT adviseert, die doen we. Dus de nachthoreca dicht, 12 tot 6, en ook de 75 procent van de zaalcapaciteit. En dat zou, heeft de sector ook uitgelegd aan ons, dat zou waarschijnlijk leiden tot het weg komen vallen van een aantal van dat type evenementen. Dat compenseert dan weer zou ik denken voor dit deel van het advies. En ook, nou goed, je denkt toch ook na van wat zou eigenlijk de schade zijn op het moment dat je dat in juridische taal probeert te vertalen wat er dan allemaal niet meer mogelijk is? Daar gaan dan bijvoorbeeld ook poppodia onder lijden, dus dat moet je dan niet willen. Maar het leek mij logisch om de sector te vragen ook solidair te zijn met de nachthoreca.

VRAAG
Maar het is dus niet doorgegaan. We horen nu ook de demonstranten hier buiten. Het vertrouwen in het coronabeleid is historisch laag. De evenementensector zegt ook dat u die vraag stelt van willen jullie even wachten met dansfeestjes, dat laat eigenlijk zien dat u geen idee heeft wat er leeft in de maatschappij.

RUTTE
Begreep uit de peiling gisteren dat er wel begrip was voor het vragen van een coronatoegangsbewijs. En dat is natuurlijk de kernmaatregel die we nemen. En dan snap ik ook omdat heel veel mensen natuurlijk het vaccin hebben of de ziekte helaas hebben doorgemaakt en ook het belangrijk vinden dat, ja weet je, ieder z’n keuze, maar we willen toch als samenleving ook weer een beetje vrijheid. Dus ik begrijp ook de steun voor de maatregel die ik in de peilingen gisteren terug zag.

VRAAG
Het gaat over die vraag die u aan de evenementenbranche stelt en de kritiek die zij daarop geven en zeggen van ja, dat u die vraag stelt, u heeft geen idee, u heeft niet gezien wat er de afgelopen weken voor protesten zijn geweest.

DE JONGE
Die hebben we natuurlijk wel gezien…

VRAAG
Heeft u zelf wel het gevoel dat u weet wat er leeft in de maatschappij?

DE JONGE
Die protesten hebben we natuurlijk wel gezien, maar het punt is: je kunt nooit naar één deelgroep luisteren en daar je beleid op baseren. Dat er pijn is in de sector begrijp ik ongelooflijk goed, want dit is een sector die ja, als ze hun normale mooie werk doen een ideale gelegenheid biedt voor het virus en daarom moet je er beperkingen op loslaten. En tegelijkertijd betekent dat voor die sector natuurlijk wel: ze hebben niet zo heel veel geleden onder het virus, ze hebben vooral geleden onder de maatregelen tegen het virus. Dus ik begrijp heel goed, dat daar veel pijn zit en tegelijkertijd kan dat niet de enige reden zijn om dan maar dingen te doen die eigenlijk niet verantwoord zijn, dat kan niet. Dus je hebt het OMT-advies serieus te nemen. Je hebt de situatie serieus te nemen van het risico dat we lopen richting het najaar. Die 1,8 miljoen mensen die niet beschermd zijn, en die als ze in een te korte tijd ziek worden, de zorg dusdanig gaan belasten, dat er als u en ik zorg nodig hebben eigenlijk geen plek meer is. Nou, dat kunnen we ons gewoon niet veroorloven. We zitten in de situatie waarbij een deel van de mensen zich niet heeft gevaccineerd. Dat is een heel klein deel van de mensen, maar die zorgt momenteel echt nog voor de noodzaak om nog een aantal beperkende maatregelen te doen. En dan denk ik, ook even kijkend naar de evenementensector, als je kijkt welke enorme stap voorwaarts we maken, dat buiten ongeveer alles weer mogelijk is met die coronatoegangsbewijzen, dat binnen weer op 75 procent van de zaalcapaciteit er weer dingen mogelijk zijn, dan denk ik dat we een hele grote stap hebben gezet. En voor de rest hebben we steun georganiseerd. En meer in het algemeen denk ik dat mensen heel goed begrijpen dat als je die grote stap zet die we zetten dat je daar nog iets voor nodig hebt om dat op een veilige en verantwoorde manier te laten lopen. Dat zijn die coronatoegangsbewijzen. Er worden hele grote woorden voor gebruikt. Een hele beperking van de vrijheden en zo voor mensen die zich niet hebben laten vaccineren. Daar wil ik niet aan. Het is een kleine moeite die je moet doen inderdaad als je je niet hebt laten vaccineren. Maar die valt echt in het niet bij de beperkingen die we ons als samenleving moeten getroosten omwille van die kleine groep die zich niet wil laten vaccineren.

VRAAG (DE TELEGRAAF)

Meneer De Jonge, hierop aansluitend, er moet toch ook een zeker perspectief geboden worden. De datum van 1 november werd al genoemd, die wordt waarschijnlijk niet gehaald. Maar kunt u aangeven, bijvoorbeeld met signaalwaardes in het dashboard bij hoeveel ziekenhuisopnames, IC-opnames, u kunt versoepelen. Wanneer we weer van de coronatoegangsbewijzen afkunnen, of wanneer u weer op de rem denkt te moeten trappen?

DE JONGE
Ja, het nieuwe plan van aanpak voor het najaar zal vanavond als bijlage ook in de richting van de Kamer worden gestuurd. En dan zult u dat ook kunnen lezen. Maar laat ik er een aantal dingen over zeggen. Het eerste is dat het sturen op besmettingscijfers zoals we dat deden heel lang, dat doen we niet meer de komende periode. Omdat dat eigenlijk niet meer zinvol is. Die besmettingscijfers vertellen een heel ander verhaal dan ze deden. We kijken er nog wel naar, we gebruiken het zeker als achtergrond, als context om de beslissingen te nemen. Maar het is geen indicator meer om op te sturen. Waar we echt naar kijken, dat is naar de ziekenhuisopnames. Omdat dat eigenlijk het belangrijkste is voor de komende tijd. We hebben allemaal de kans gehad om onszelf te laten vaccineren, een deel van de mensen heeft dat nog niet gedaan. Die gaan we absoluut proberen te overtuigen, we weten nog niet of dat lukt. Maar we proberen een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad te bereiken. En ondertussen te voorkomen dat de zorg z’n werk niet meer aan kan. Want als dat gebeurt dan komt de toegankelijkheid van de zorg in het gedrang. Daar hebben we eigenlijk … van vier risico niveaus zijn we terug naar drie risiconiveaus waarbij we op dit moment eigenlijk in het middelste van die drie zitten, waarbij we zeggen: als je meer dan tien IC-opnames, in een zevendaagse gemiddelde, meer dan tien IC-opnames per dag hebt tot het moment dat je tussen de ongeveer  25 ic-opnames op een dag hebt als zevendaags gemiddelde, gelden ongeveer de maatregelen die we op dit moment nemen. Je zult altijd in de context moeten kijken. Wat de verwachting is ten aanzien van de ontwikkeling van die ziekenhuisopnames, daar moeten we ook eerlijk in zijn, is dat die misschien iets zullen gaan dalen de komende weken. Want dat is namelijk het effect van de iets dalende besmettingsgraad van de afgelopen weken, iets maar. Maar dat die vervolgens echt wel weer zullen stijgen als gevolg van de versoepelingen die we nu doen. Dat kan niet anders. Dat is onvermijdelijk, die verspreiding zal plaats gaan vinden. De vraag is hoeveel. Maar die verspreiding zal plaats gaan vinden. Dus die cijfers zullen gaan stijgen. De vraag is echt hoeveel dan? En komt dat in de buurt van het weer overbelast geraken van de zorg? En als dat het geval is, dan kun je niet anders dan een aantal tandjes bij zetten. We willen niet weer terug in die lockdown-achtige maatregelen van waar we vandaan komen. Dat willen we niet meer doen, als dat het niet is, dan willen we dat niet doen. Maar het zou kunnen dat je nog een aantal maatregelen extra zult moeten nemen. Dat hopen we niet. We hopen dat je dit nu een tijdje moet doen. En dat je, dat zullen we altijd zo tijdelijk mogelijk doen, natuurlijk we hebben gewoon afgesproken om het zo proportioneel mogelijk te doen.

VRAAG
Ja, maar het klinkt zo rekbaar, zo tijdelijk mogelijk, zo proportioneel mogelijk.

DE JONGE
Laat ik het preciezer formuleren dan…

VRAAG
Nee, want bij welke, kunt u aangeven bij welke hoeveelheid aan IC-opnames, ziekenhuisopnames, u kunt versoepelen?

DE JONGE
Ja. Het is inderdaad, de indicator op IC-opnames is 10, en op ziekenhuisopnames 40. Als dat zevendaags gemiddelde voor langere tijd aanhoudt en het de verwachting is dat dat ook een consistent beeld is, een consistent epidemiologisch beeld, dan is het verantwoord om bijvoorbeeld te kiezen voor een versmalling van de breedte van het toepassingsbereik van die coronatoegangsbewijzen. Dus dan is het mogelijk om dat te doen. We willen het zelf als eerst volgende weegmoment kiezen die datum van begin november. En begin november ook weer kijken of we een nieuw besluit zullen moeten nemen ten aanzien van de breedte van de toepassing, dat zou kunnen zijn dat we hem versmallen. Dat zou kunnen zijn dat je dus kunt afschalen in maatregelen. Het kan ook zijn dat je hem houdt, het kan ook zijn dat je hem iets verbreedt. Dat zou ook nog kunnen. Dus dat moeten we doen in de eerste week van november. Of zoveel eerder of zoveel later als er aanleiding voor is. Alleen het is onze verwachting dat vanaf 25 september daar echt wel effect zal voortkomen uit de maatregelen die we genomen hebben. En dus wil je dat effect natuurlijk wel eerst eventjes daadwerkelijk zien in de cijfers voordat je kunt afschalen.

VRAAG
Maar ik probeer toch een beetje concreet te krijgen, kunt u aangeven, vanuit de Kamer is dat ook telkens gevraagd. Stoplichten, routekaarten, openingsplan. Bij deze hoeveelheid IC-opnames kunnen we van alle maatregelen af.

DE JONGE
Dat ligt natuurlijk, dat is meer de Deense situatie hè. Dus als je een dusdanig hoge vaccinatiegraad hebt bereikt dat je eigenlijk weinig ziekenhuisopnames meer te verwachten hebt, dan kun je inderdaad van maatregelen af. Er wordt vaker gevraagd: waarom doet Nederland niet net als Denemarken? Als je gewoon even inzoomt op die vaccinatiegraad zie je bijvoorbeeld dat de vaccinatiegraad bij 50-plussers in Denemarken, wat is het, zo’n 97 procent is. Ik geloof dat wij op 86 procent zitten onder de 50-plussers. Kortom, we’ve got work to do. We moeten echt zorgen dat die vaccinatiegraad stijgt. Dus wat helpt is een hoge vaccinatiegraad. En de te verwachten aantal ziekenhuisopnames wat er vervolgens nog reëel is te verwachten. En dat zal bepalend zijn voor de keuzes die je maakt. Wat we hebben gedaan is een aanpak geformuleerd waarbij we een aantal indicatoren hebben, namelijk het zevendaags gemiddelde op de 10 IC-opnames en op de 40 ziekenhuisopnames waaronder je de mogelijkheid hebt tot een afschaling van maatregelen en een zevendaags gemiddelde van 25 en 100. Dus 25 ic-opnames, 100 ziekenhuisopnames, waarna je de opdracht hebt om toch te kijken wat je aan extra maatregelen zult moeten treffen om te zorgen dat je de zorg in bedwang houdt. Die indicatoren, dat zijn eigenlijk de indicatoren die ons richting geven in de besluiten die we nemen. Maar je neemt altijd die besluiten tegen de achtergrond van een aantal context-indicatoren. De vaccinatiegraad is een belangrijke, het zijn de mensen die in de ziekenhuizen komen, zijn dat gevaccineerde patiënten of niet gevaccineerde patiënten? Wat is de achtergrond van besmettingsgraad? En dat zijn de achtergrond context-factoren eigenlijk die je meeweegt in het komen tot maatregelen. En als dan, dit is de besmettingsgraad en dit zijn dus de maatregelen waar we vandaag kwamen eigenlijk op basis van de routekaart, die kan niet meer in deze fase. Daarvoor is de fase te ongewis. Je wilt eigenlijk niet weer terug naar de situatie dat je weer allerlei lockdown-achtige maatregelen moet treffen. Dat gaan we ook dus niet meer doen. Als we in het huidige scenario blijven van te verwachten oplevingen die je zou kunnen verwachten in het najaar. En wat we doen is telkens kijken op basis van met name de vraag lukt het om in de zorg om het werk te doen wat daar nodig is, te komen tot een afschaling van maatregelen. Waarbij wij hopen dat we richting afschaling kunnen op enig moment. En begin november willen we die nieuwe weging doen.

VRAAG
Nog één vraagje, u weet inmiddels tegen wil en dank heel veel van dat coronavirus. Kunt u dan concreet uitleggen wat het verschil is tussen allemaal mensen bij elkaar die in een bedompte ruimte aan het dansen en drinken zijn maar dat gebeurt tussen 6 uur ‘s morgens en 12 ’s nachts en diezelfde bedompte ruimte met diezelfde mensen die dezelfde dingen aan het doen zijn in een ander tijdstip, namelijk vanaf 12 uur ’s nachts tot…

DE JONGE

Of het virus een horloge heeft? Het virus heeft geen horloge. Als u dat bedoelt, het virus heeft geen horloge, nee. Kijk, het punt is, het is eigenlijk andersom. Je weet dat de nachthoreca-setting heeft geleid tot de piek eind juni. De discopiek van eind juni, dat heeft bijna helemaal zijn oorsprong in nachthoreca, deels ook in de evenementen van toen. En deels in een combinatie. In combinatie met het feit dat heel veel mensen niet gevaccineerd waren op dat moment. Dus wat je nu wilt voorkomen is een herhaling van toen. Je wilt het stap voor stap doen, niet te grote stappen, en dat maakt dat het OMT heeft gezegd: je moet eigenlijk die nachthoreca in vergelijkbare settings moet je dicht houden. Als je dan kijkt, probeer dan eens een regeling te bedenken die een goeie definitie biedt van nachthoreca, voor je het weet wordt je dan veel te rigoureus. Dus is het makkelijkste en het meest uitlegbare en het meest handhaafbare om dan maar gewoon te zeggen: dat is de horeca in de nacht van 12 tot 6. Dat was ook het antwoord wat ik zojuist gaf in de richting van meneer Hagens. Want vervolgens krijg je dan natuurlijk een OMT-advies waarbij staat: de nachthoreca in vergelijkbare settings. En probeer je ook toch te kijken van wat zijn dan die vergelijkbare settings. En nog los van de 75 procent van de zaalcapaciteit, wat zijn dan die vergelijkbare settings. Zo zijn we ook in gesprek gegaan met de evenementensector. Waarbij we hebben gezegd dat is misschien ook wel logisch om dan te kijken of je via een bestuurlijke afspraak kunt komen tot een verdere beperking van die nachthoreca. Dat is verder niet gelukt. Er is ook niet een juridische regel te bedenken als alternatief daarvoor. Want dan ben je veel te rigoureus. En dus zijn we hierop uitgekomen.

VRAAG (ANP)

Hoe ziet het beleid ten aanzien van sportwedstrijden er nu concreet uit? Kunnen mensen naar het voetbalstadion? 100 procent capaciteit?

DE JONGE

Ja. Dat is zo’n voorbeeld. Want het voetbalstadion maakt namelijk al maanden gebruik van de coronatoegangsbewijzen en zelden met klachten. Ja, wel over het voetbal maar niet zozeer over de coronatoegangsbewijzen.

VRAAG
De capaciteit mag gewoon helemaal naar 100 procent?

DE JONGE

Ja, 100 procent. Een volle kuip, heerlijk.

VRAAG
En het thuiswerken? Thuiswerken, u zegt dat dat een beetje anders is, maar het klinkt eerlijk gezegd hetzelfde.

RUTTE
Wat we zeggen is: werk thuis, tenzij het voor het werk echt nodig is dat je naar het werk gaat. Dat is een hele kleine versoepeling ten opzichte van het bestaande advies. En ook hiervoor geldt dat we zeggen: laten we het stap voor stap doen. Voorkom nou dat morgen de treinen bomvol zitten, de files allemaal terug zijn. Iedereen weer op weg naar kantoor is. Je ziet overigens ook dat heel veel mensen zelf ervoor kiezen om in en mix van thuiswerken en kantoor verder te gaan. Dus dat voorspelt ook wel enigszins, maar dat is dan de keuze van mensen zelf, dat niet zomaar die oude drukte terug zal zijn in OV en op de wegen in de spitsuren. Dat zien we ook wel een beetje in de cijfers op dit moment. Maar wij zeggen nu: we begrijpen als dit nu de situatie is dat mensen weer meer naar kantoor gaan. Maar bespreek dat goed met elkaar. En laat ze dat ook met elkaar stap voor stap doen.

VRAAG
Maar het beleid was toch al thuiswerken als het kan? Ik begrijp het verschil niet tussen wat de situatie was en wat er nu dan verandert voor werknemers.

RUTTE
Wat we zeggen is we begrijpen heel goed dat mensen meer naar kantoor zullen gaan. Maar we vragen ook aan mensen ook met hun werkgevers te overleggen: voorkom nou dat iedereen morgen weer massaal terug is. Voor een deel zal dat sowieso niet gebeuren omdat een aantal mensen los van corona er nu voor kiest denken we en zien we ook in de cijfers om meer thuis te werken. Ik zie het ook in mijn eigen omgeving. Maar tegelijkertijd wil je ook voorkomen dat alle mensen die eigenlijk ervoor kiezen om toch weer vol op kantoor te werken dat die allemaal morgen weer in de auto stappen of de trein. Dus we zeggen: laten we het een beetje spreiden met elkaar.

VRAAG
De maatregelen komen in een soort complexere fase hè, minister De Jonge heeft dat ook vaker gezegd. We horen dat er wat frustratie ontstaan is met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Er is volgens mij ook vergelijkbare frustratie rond Justitie en er is kennelijk wat geld, wat afspraken gemaakt met gemeenten. Wordt het moeilijk om compromissen te sluiten over het coronabeleid?

RUTTE
Nee. Kijk, het is natuurlijk altijd zo in een kabinet dat we niet zo’n hele zondagmiddag bij elkaar zitten in het Catshuis om elkaar te vertellen hoe goed de ander is. Want dan zouden we liever thuis blijven en leuke dingen doen met familie en vrienden. Je zit daar omdat je het waarschijnlijk niet altijd meteen eens bent. En omdat je ook met elkaar samen wilt kijken: wat is de situatie, wat laten de cijfers zien. Dus ja, dit is een kabinet en dat zijn alle kabinetten waar ik in gezeten heb waarin af en toe fel gediscussieerd wordt. Maar uiteindelijk kom je er samen uit. Het is niet partijpolitiek. De discussies lopen ook door de partijen heen, ministers van dezelfde partijen die soms tegenover elkaar staan. Maar uiteindelijk er met elkaar uitkomen.

VRAAG
En gaat het dan over de praktische invulling of gaat het ook over dingen als kunnen we het eigenlijk wel maken om met die toegangsbewijzen te gaan werken?

RUTTE
Alles, alles. Dat kan gaan over de praktische invulling, maar het kan ook gaan over: kun je dat doen, zo’n CTB vragen. Ook daar speelt natuurlijk de proportionaliteit. De anderhalvemeter is een zwaar ingrijpende maatregel. Als die als eis ligt. Die kun je loslaten zegt het OMT, maar dan moet er wel mitigerend, dus compenserend tegenover staan dat je die CTB breed invoert. Ik denk dat dat heel goed verdedigbaar is. Je ziet ook in de samenleving wat ik ook zelf merk dat mensen zeggen: dat is eigenlijk een logische stap. Want dan is er weer veel meer mogelijk. Maar wel vervelend natuurlijk dat je dat ding moet laten zien. Maar ook weer geen totale ramp geloof ik om even die QR-code te laten zien. En mensen begrijpen natuurlijk dat in zo’n tussenfase waar we nu in zitten je daar even met elkaar slim moet omgaan.

VRAGEN
We horen ook bezwaren uit de Tweede Kamer die bijvoorbeeld zeggen: waarom is dit niet van te voren met ons besproken, mogen wij hier geen uitspraken meer over doen?

RUTTE
Jawel, over alles…

DE JONGE
Dit is door de Tweede Kamer vastgesteld. Al een aantal maanden geleden, daarom wordt ‘ie ook al gebruikt ook al een aantal maanden. Naar grote tevredenheid van mensen die die mogelijkheid gebruiken om weer bij elkaar te zijn. Dus ik heb me ook wel een beetje verbaasd over dit type reacties. Omdat we het al gewoon hebben. Het is niet iets nieuws. Het coronatoegangsbewijs is niet iets nieuws. De wet hebben we in de Kamer uitvoerig besproken, ik was daarbij. Dat waren vele uren in de Tweede en in de Eerste Kamer. Daar is werkelijk … aan alle kanten is die wet beklopt en betast. En hebben we met elkaar vastgesteld: in welke sectoren vinden we het verantwoord om die coronatoegangsbewijzen in te zetten. Dat staat vast gelegd in de wet. En vervolgens is er een regeling die je moet maken. Een ministeriële regeling die je moet maken, die je moet voorhangen aan de Kamer. Dat doen we. Dat doen we namelijk vanavond. Ergens vannacht gaat de brief naar de Kamer met de regeling als bijlage en die gaan we donderdag uitvoerig bespreken.

RUTTE
En vervolgens dus debat, dat betekent dat de Kamer ook alle mogelijkheid heeft, vanzelfsprekend, om daar ook iets van te vinden. Vanzelfsprekend.

VRAAG
Het is wel dat ‘ie nu een stuk breder ingezet wordt natuurlijk hè?

DE JONGE
Ja, maar net zo breed, niet breder. Nee, net zo breed als dat de wet dat toelaat.

VRAAG
Je hebt ‘m vaker nodig, je moet ‘m vaker laten zien. Als je dingen wil doen. Als je naar de kroeg wil.

DE JONGE
Nee, nee, nee. Net zo breed als dat de wet toelaat. Dus in de wet is vastgesteld welke sectoren wel en niet. Bijvoorbeeld niet het onderwijs, want daar zou je een aparte AMvB voor moeten maken. En  niet openbare gebouwen als een gemeentehuis bijvoorbeeld. Geen kerk. Allemaal plekken waar het niet kan worden gebruikt. En ook sectoren waar het wel kan worden gebruikt en de sectoren die we nu kiezen zijn exact de sectoren die ook al in de wet staan.

VRAAG (ALGEMEEN DAGBLAD)
Meneer Rutte, wat is er eigenlijk veranderd in uw opvatting over het zelf laten meebetalen aan een coronatest. Eerst was daar wel het idee bij van dat moeten we toch vragen, een eigen bijdrage. Die is nu van tafel. Waarom is dat eigenlijk?

RUTTE
Omdat we nu in de horeca en op allerlei andere plekken echt zeggen vanaf bezoeker één is zo’n coronatoegangsbewijs noodzakelijk omdat je daarmee de anderhalvemeter kan loslaten. Maar dat betekent voor mensen die niet gevaccineerd zijn, die niet de ziekte hebben doorgemaakt, corona hebben gehad, dat ze zich moeten laten testen. En we denken dat het dan fair is om voorlopig die testen nog te blijven subsidiëren.

VRAAG
Hoe voorlopig is voorlopig? Want dat blijft dan toch een beetje zo…

RUTTE
We hopen überhaupt natuurlijk dat we op een gegeven moment hier helemaal vanaf zijn. Dat het mogelijk is, zoals Hugo de Jonge dat net schetste in de cijfers, het op en gegeven moment mogelijk is om ook die CTB’s veel minder van toepassing te laten zijn op verschillende, en op momenten helemaal niet meer. Maar we gaan dat even heel goed bekijken. Maar voorlopig is ons plan om daar geen geld voor te vragen.

VRAAG
Nou wordt er ook gesproken over dwang en drang als het aankomt op deze pas. Is het een eerlijk, want er wordt hier koeltjes gesteld dat je altijd een alternatief hebt. Ben je niet gevaccineerd dan kun je die test halen. Nou, geen probleem. Maar als het er praktisch op neer komt dat je misschien dan drie keer in de week 50 kilometer moet reizen voor een test, lang moet wachten, is het dan nog wel eerlijk straks bij een rechter eventueel, is het dan nog wel een eerlijk alternatief dat net zo makkelijk…

DE JONGE
Je moet even vanuit het doel redeneren. Wat is het doel van die coronatoegangsbewijzen? Het doel van die coronatoegangsbewijzen is de verspreiding remmen. Dus als je dit niet zou doen dan zou je de anderhalve meter moet handhaven. Dan kan je nog gewoon niet in zulke grote groepen bij elkaar zitten. En als je wel in zulke grote groepen bij elkaar wil zitten en dat weer verantwoord mogelijk wil maken, en hé er zijn 85 procent van de mensen heeft zich laten vaccineren, wil dat weer graag en waarom ook eigenlijk niet. Want voor hen is het sowieso veilig. Dan is het toch ook logisch dat je zegt: nou, ook de niet-gevaccineerden kunnen die keuze maken. En die geven we ook weer de mogelijkheid om zich in die groep te begeven. Maar dan vragen we van hen wel om als alternatief voor die vaccinatie zich wel te laten testen. Dus dat is inderdaad, die moeten even wat extra moeite doen. En dat wordt best heel groot gemaakt soms. Er wordt gezegd: dat is een enorme beperking van de vrijheid van niet-gevaccineerden. Maar volgens mij is het gewoon een kleine moeite. Want het was makkelijker geweest als ze zichzelf hadden laten vaccineren. Maar we laten ze toe, het is een kleine moeite. Vanuit het doel denk ik buitengewoon goed te legitimeren. En ja, als dit al als een beperking wordt ervaren. Ik denk dat al die gevaccineerden het ook als een beperking ervaren dat er überhaupt nog maatregelen noodzakelijk zijn om veilig met elkaar samen te leven.

VRAAG
Dus u vreest u niet dat bij een rechter eventueel, er worden veel processen gevoerd deze tijd, dat dat als een oneerlijke… Iets anders, u zegt erover, op het werk straks: we gaan het bekijken of je QR-codes ook in de werksetting kan vragen. Straks krijg je een beetje de curieuze situatie dat je in een koffiezaak precies weet van je buren of ze in ieder geval groen hebben op hun QR-code maar op je kantoor waar iedereen naar terug gaat niet. Hoe snel moet die discussie gevoerd worden over QR op het werk?

DE JONGE

Ik ga daar zelf even geen tijdstip op plakken omdat het ook best een ingewikkelde discussie is. Ik denk wel, even toch het verschil met de kroeg en het werk. Werk moet je heen. De kroeg moet je niet heen. Het werk moet je heen. En in de werkgever-werknemer-relatie, behalve als je werkt in de kroeg natuurlijk, dan moet je daar ook heen van je baas. Maar in een werkgever-werknemer-relatie geldt die vraag stellen en die vraag ook moeten beantwoorden en daar ook een registratie van maken, geldt als iets wat niet is toegestaan. De vraag stellen wel. Maar het antwoord mag ook zijn van de werknemer dat hij zegt: dat wil ik liever niet bespreken met mijn baas. Dat is gewoon, dat hoort bij mij en ik wil niet dat dit onderdeel van mijn medische status dat mijn baas dat ook weet. En dat recht hebben werknemers, dat houden ze ook. De vraag is alleen, zou nou zo’n werkgever omwille van de andere collega’s op kantoor niet ook gelegitimeerd zijn in het zo veilig mogelijk willen zijn daar. En wat is nou het mooie van die app. Je ziet aan het vinkje niet of dat is verkregen door vaccinatie of door een test. Maar zegt ook de Autoriteit Persoonsgegevens: je moet het wel zien als een registratie van een persoonsgegeven. Als de verwerking van een persoonsgegeven. Daarom is het op dit moment volgens de wet niet toegestaan. Dus wat ik doe is twee dingen: en met werkgevers en werknemers spreken over  in welke situatie zou dit nou noodzakelijk zijn om een veilige werkomgeving te creëren. Of kan je het ook op een andere manier. Dat is de ene kant, de tweede kant is: als je dat al zou willen regelen, hoe zou je dan de wet moeten aanpassen. Dus die twee verkenningen zullen we moeten doen. Is er echt behoefte aan, kan het echt niet anders? En ook op welke manier zou je de wet moeten aanpassen. En veel belangrijker nog dan die hele juridische discussie vind ik eigenlijk gewoon het normaal stellen van de vraag. Er wordt denk ik veel te terughoudend mee omgegaan. We hebben elkaar toch aangepraat dat het niet mag om die vraag te stellen: ben je gevaccineerd of niet? Waarom eigenlijk niet? Je mag vragen hoe het met je is als werkgever, sterk nog dat is een hele fijne vraag om te krijgen van je werkgever. Waarom niet, ben je gevaccineerd of niet? Je hebt alleen altijd het recht om als werknemer te zeggen: dat wil ik niet beantwoorden.

VRAAG
Nog één vraag over handhaving en vertrouwen. U zei net, meneer Rutte, er was gisteren een onderzoek waaruit blijkt dat er best wel veel draagvlak voor die coronapas is. Maar de laatste meting van het RIVM toont een dieptepunt als het komt om het percentage mensen dat zeer positief is over de aanpak. De burgemeesters stellen nu kritische vragen bij de handhaving. Een aantal horecaondernemers zeggen nu: we gaan dit gewoon niet handhaven. Heeft u dan niet gewoon een probleem?

RUTTE

We moeten ervoor zorgen dat we het virus onder controle houden en zo snel mogelijk de samenleving weer open kunnen doen. En ik vind het echt een reëel besluit om te zeggen: we gaan die anderhalve meter loslaten in ruil voor die maatregel met dat toegangsbewijs omdat je daarmee dat ook kunt doen op een veilige manier. Voorlopig, hopelijk op een gegeven moment vrij snel hoop ik, dat coronatoegangsbewijs los te laten. En dan is het natuurlijk verder de taak van de ondernemers om zich ook daaraan te houden. Zij gaan die controle doen, en de gemeente om daar toezicht op te houden. Maar ik begrijp natuurlijk heel goed dat een horecaondernemer daar niet zo op zit te wachten. Ik ga natuurlijk voetstoots vanuit dat alle horecaondernemers keurig netjes hun restaurants en cafés hebben ingericht de afgelopen tijd op de anderhalve meter. Dus voor hen is het dan ook echt een verruiming. Daar waar dat wellicht niet gebeurde mocht dat niet, maar dan is het ook geen verruiming. Maar ja, ik heb gewoon te maken toch wel met een belang wat we met z’n allen hebben en dat is ervoor te zorgen dat we die samenleving zo snel mogelijk weer van deze ellende af weten te helpen.

VRAAG

Dat moet goed komen. Echt de laatste vraag. We krijgen veel brieven van mensen die wel de krant hebben maar niet een mobiele telefoon of internet, die het dus moeilijk vinden om met de QR-code te werken. Wat moeten zij eigenlijk doen. Het zijn vaak oudere mensen.

DE JONGE

Moeten ze naar coronacheck.nl/print, daar kunnen zij een… En als je geen printer hebt dan kun je daarvoor terecht bij de bibliotheek. En er is ook nog een telefoonnummer als je helemaal niks hebt, dan is er ook een telefoonnummer.

RUTTE
0800 1351.

DE JONGE
En dan bel je dat en dan wordt er zelfs als je gevaccineerd bent, want bij test, dan duurt het langer voordat dat ding thuis is natuurlijk. Maar als je gevaccineerd bent of hersteld bent en daarvan een positieve PCR van de GGD hebt. Dan wordt die thuis bezorgd. Dus het is echt service gericht. Onbegrensd service-gericht.

VRAAG
Geen manier om het niet te regelen.

DE JONGE
Nee.

VRAAG (NRC)

Meneer De Jonge, demonstranten hier buiten proberen al een half uur deze persconferentie te verstoren. Bent u eigenlijk klaar met deze mensen?

DE JONGE
Nee, natuurlijk niet.

VRAAG
Kunt u ze nog overtuigen?

DE JONGE
Dat weet ik niet. Niet in m’n eentje misschien. En kijk, je weet natuurlijk, daar is dit een uiting van en de demonstraties van afgelopen zaterdag waren daar een uiting van en heel veel gesprekken aan de koffietafel zijn daar een uiting van. We zijn toch met elkaar gewoon totaal klaar met dat virus wat ons de hele dag maar in de greep heeft. En het hele jaar maar in de greep heeft. Anderhalf jaar nu. Als je terugkijkt op de kalender, die anderhalve meter heeft ons anderhalf jaar in de greep gehouden, door dat virus. Niemand wilde die anderhalve meter, maar het moet. En iedereen is er klaar mee. De rek is er totaal uit in de samenleving. Maar de rek is er ook totaal uit in de zorg en dat vraagt van ons dat wij dat eerlijk onder ogen zien, en dan de meest proportionele maatregel treffen om eigenlijk het leven zo normaal mogelijk te kunnen hervatten. Dus die 1,5-meter los, en in ruil daarvoor terug, ja een gebruik van die coronatoegangsbewijzen, een vrij kleine ingreep eigenlijk om weer behoorlijk in grote groepen bij elkaar te zitten.

VRAAG

Ja maar ik heb u toch nog niet eerder zo scherp eigenlijk gehoord richting mensen die het vaccin hebben geweigerd tot nu toe. U heeft eerder dit jaar vooral gezegd: de Nederlandse strategie heeft juist goed gewerkt door voor te lichten, door mensen met zachte dwang of middelen te bewegen. Is er nu een andere strategie dus nodig?

DE JONGE

Ik denk dat we gewoon eerlijk moeten zijn en dat we natuurlijk tegen elkaar moeten zeggen: vaccinatie is een vrije keuze en dat blijft ook zo, natuurlijk. Maar daar stopt het niet. En wat ik iets teveel merk is dat het vaccinatie is een vrije keuze wordt: je moet zelf maar weten wat je doet. Maar ieder voor zich is natuurlijk geen samenleving. Je kunt op die manier niet met elkaar een samenleving inrichten en al helemaal niet een samenleving die een ingewikkeld virus te bestrijden heeft. Dus wij mogen, vind ik, heel indringend het gesprek aangaan met mensen die niet kiezen, de mensen die twijfelen, die aarzelen, die zeggen: ik wil nog even wachten, ik kijk het nog even aan, ik weet nog niet wat de langetermijneffecten zijn et cetera. Omdat die groep mensen die zich niet gevaccineerd hebben, een reëel risico vormen voor de toegankelijkheid van de zorg. En ik ben minister van Volksgezondheid. Ik ben niet minister van kijk maar wat je doet, ik ben minister van Volksgezondheid. Dat betekent dat ik vind dat wij met elkaar, dat kan niet alleen van mij afhangen, dat zullen we met elkaar moeten doen, op een indringende manier het gesprek aan moeten met de mensen die zich niet laten vaccineren. Dus ik verwacht ook dat aan iedere talkshowtafel waar iedereen moppert over maatregelen, dat in dat gemopper over maatregelen, dat mag, daar staan we zeer voor open, maar dat vervolgens ook wordt gezegd: weet je wanneer we van al die maatregelen af zouden zijn, als we ons gewoon allemaal zouden laten vaccineren. Want dat hoort er namelijk bij. Je kunt mopperen op een kabinet dat maatregelen neemt, je kunt ook mopperen op het virus, dat laatste helpt sowieso niet. Maar je kunt ook gewoon zeggen: ja jongens, als we ons nou gewoon even allemaal laten vaccineren dan zijn we er vanaf, dan zijn we er gewoon klaar mee.

VRAAG

Tot slot vragen mensen zich misschien wel af, waar eindigt dit? Nu misschien weer de coronapas weer voor een paar maanden. U heeft eerder beloofd: rond 1 september zouden we toch wel van alle maatregelen af kunnen. De sceptici denken misschien ook: we zien elke keer die grens weer opschuiven.

RUTTE

Daar zit toch, kijk nou zelf naar die .. wij hebben toch niet als hobby om hier iedere keer te gaan staan. Wij zijn er allemaal helemaal klaar mee. Jullie ook. Maar het is niet weg. En als je nu kijkt naar die cijfers en je ziet dat er een risico is van tot 3500 IC-opnames die eraan komen, die moet je dus spreiden in de tijd, je moet er toch niet aan denken dat dat in een paar weken gebeurt. Die 1,8 miljoen mensen die geen vaccin nemen, de kans dat zij het krijgen is heel groot. Het enige wat je nu moet proberen is natuurlijk hen stimuleren alsnog het vaccin te nemen, en als ze dat niet doen en ze worden ziek, dat dat niet allemaal tegelijk is, zodat dat deel wat in het ziekenhuis helaas terechtkomt, daar niet allemaal tegelijk terechtkomt. Dat is wat we hier doen. Ingewikkelder is het niet.

VRAAG (NU.NL)

Ja meneer De Jonge, u heeft weleens vaker gezegd: we zijn er bijna, maar nog niet helemaal natuurlijk. Wat is de komende maanden nou het grootste risico dat er toch weer roet in het eten wordt gegooid? En dat er wellicht toch weer maatregelen komen?

DE JONGE

Als je kijkt naar de onzekerheden van dit najaar, dan is dit een zeer terechte vraag. Als je kijkt naar de onzekerheden van dit najaar, dan zijn het er een aantal. Het zijn er al zoveel dat het OMT ook zegt, wat het RIVM ook zegt: het modelleren wordt eigenlijk steeds ingewikkelder. We zitten, hoop je, in de laatste fase van de crisisaanpak omdat we in toenemende mate gevaccineerd zijn. Maar er zijn zoveel onzekere factoren dat het toch niet helemaal goed te voorspellen is hoe het verder gaat. Je weet ook niet hoe dat virus vervolgens onderdeel van ons leven wordt. Sommige mensen zeggen: het wordt een soort griepje. Sommige mensen zeggen: nee je moet echt wel nadenken over, dat er toch wel een soort jaarlijkse vaccinatiecampagne nodig blijft. Dus hoe exact die endemische situatie er  straks uitziet, dat weten we eigenlijk gewoon nog niet helemaal. Er zijn verschillende scenario’s denkbaar. En als je kijkt naar wat speelt ons gewoon nog parten, dan zal ik een aantal voorbeelden noemen. Het eerste is de mate van transmissieremming na vaccinatie. Er zijn verschillende getallen die daarover de ronde doen. Maar als we straks weer in die grote groepen bij elkaar komen, een vol Ahoy dat meezingt met André Hazes, dan maakt het heel erg uit, de snelheid van transmissie die je van het volle Ahoy mag verwachten. Dat is één. Twee, is de hoogte en de homogeniteit van de vaccinatiegraad. Dus de hoogte, maar ook de hoogte in iedere groep. Als het lekker gelijk verdeeld is over het land, dan is dat goed. Als je hele wijken hebt waar de vaccinatiegraad gewoon heel erg laag is, dan gaat het daar natuurlijk volop rond. En dat maakt ook dat je in die wijken ook de meeste ziekenhuisopnames hebt, dat is trouwens ook wat we nu zien. De meeste ziekenhuisopnames komen uit Amsterdam en Rotterdam. Dus dat is een hele belangrijke. Ons gedrag is een hele belangrijke. Het seizoenseffect is een belangrijke. Introductie van een nieuw virus vanuit het buitenland is een belangrijke. Afname van antistoffen, hoewel we daar dan de booster tegenover hebben staan. En een echte gamechanger zou zijn als er een mutatie komt die zich onttrekt aan de immuniteitsopbouw. Nu is dat laatste niet echt de inschatting die de meeste virologen op dit moment maken, maar je hoort al aan wat ik daarover zeg, dat daar veel onzekerheden spelen. Als u aan mij vraagt: wat is het meest waarschijnlijke wat er gaat gebeuren? Dat is dat je eerst de komende weken het aantal ziekenhuisopnames ietsje ziet dalen. Dus in de bezetting zal je echt iets van een daling gaan zien, dat is het effect van de afgelopen weken, om vervolgens een stijging te zien, en dat is het effect van het pakket wat we zojuist hebben toegelicht. Daar zal je gewoon een stijging van ziekenhuisopnames van zien. En hoeveel dat zal zijn, is heel moeilijk te zeggen. Maar wij gaan er vanuit dat die groep van 1,8 miljoen mensen die niet beschermd is door vaccinatie en ook niet beschermd is omdat ze de infectie niet hebben doorgemaakt, dat daaruit echt een serieus aantal ziekenhuisopnames nog gaan voortkomen. En dus, dat we nog niet helemaal zonder maatregelen kunnen. Maar, misschien had ik het al eens gezegd, als we ons nou zoveel mogelijk in hoge mate laten vaccineren, dan kunnen we als de Denen, dan kunnen we er vanaf.

VRAAG

Meneer Rutte, even terug naar de werkvloer. U als grootste werkgever van Nederland, de ambtenaren, die willen op een gegeven moment ook weer terug naar kantoor. Welk perspectief kunt u hen nou bieden? Want u zei zojuist, niet allemaal tegelijk, maar ik snap het wel als mensen een klein beetje weer naar de werkvloer gaan. Wat zegt u nou tegen uw eigen werknemers?

RUTTE

Hetzelfde, namelijk dat ik dat heel goed snap. Want het is ook supergezellig om af en toe even op kantoor te zijn. Ik merk overigens in mijn familie, vriendenkring, maar ook op kantoor met mijn eigen collega’s, dat er ook echt mensen zijn die zeggen, een behoorlijke groep, ik ga toch een mix doen. Ik ga ook wat vaker thuiswerken. In Nederland kan dat gelukkig ook vanwege de goede verbindingen. En dus in die zin zal, en dat staat helemaal los van corona, maar ook door deze ervaring, zal niet iedereen helemaal terugkeren naar kantoor. En wat we eigenlijk zeggen is: weet je, dat hele strakke advies van werk thuis, dat laten we los. Maar laten we het tegelijkertijd toch ook even in stapjes doen.

VRAAG

Is het een idee om überhaupt de vaccinatieplicht op de werkvloer, om dat aan de polder over te laten? We zien bijvoorbeeld, leaseplan had eigen plannen. Shell begon daarmee, KLM zegt ook: we laten stewards die niet ingeënt zijn, niet gevaccineerd zijn, niet vliegen naar landen …

DE JONGE

Er is geen vaccinatieplicht voor de werkvloer, en komt ook geen vaccinatieplicht voor de werkvloer.

VRAAG

Zou dat iets zijn om tussen werkgever en werknemer te laten …

DE JONGE

Nee, want we hebben afgesproken: er komt geen vaccinatieplicht. Daar moeten we echt trouw aan blijven, want anders hebben de mensen gelijk als zij zeggen: hé, je verandert van opvatting en je verandert van opstelling. Dat moeten we niet doen. Er komt geen vaccinatieplicht op de werkvloer. Er komt überhaupt geen vaccinatieplicht.

VRAAG

Wordt het ook geen gespreksonderwerp in de polder, gewoon pertinent niet?

DE JONGE

Wat mij betreft wordt het een gesprek aan iedere koffietafel. Namelijk door te zeggen: wat kunnen we doen om die vaccinatiebereidheid en vaccinatiegraad te verhogen. Dus dat gesprek tussen werkgever en werknemer is een hartstikke goed gesprek om te voeren, absoluut. Vraag is: moet je over willen gaan tot een vaccinatieplicht. Als dat uw vraag is, dan zeg ik: nee daar moet je niet toe over willen gaan. Daar moet je ook duidelijk over zijn: gaan we gewoon niet doen. Gaan we ook niet toestaan.

VRAAG (3FM)

Meneer Rutte, hallo ik ben Luuk van 3FM, ik ben nieuw hier. Mijn collega’s en ik, wij spreken iedere dag de luisteraar van 3FM, die houdt van festivals, die houdt van dancefeesten, van concerten. En die begint het langzaam maar zeker steeds minder goed te begrijpen. Want waarom is inderdaad dansen in een club overdag minder gevaarlijk dan ’s nachts? Waarom zit zo meteen De Kuip tegen NEC weer helemaal vol, maar bij een concert is er maar 75 procent toegestaan. Die zit nu thuis en is gefrustreerd. Wat zou u tegen die luisteraar willen zeggen?

RUTTE

Allereerst dat ik het snap. Dat wij er ook klaar mee zijn en ik het helemaal snap als je het leuk vindt om naar grote evenementen te gaan en grote dancefeesten. Dat het vreselijk vervelend is dat daar zoveel beperkingen op zaten en deels ook nog wel een beetje zitten. Maar tegelijkertijd dat we volgens mij met elkaar gewoon moeten regelen dat als mensen op een gegeven moment naar het ziekenhuis moeten met iets anders dan corona, dat ze daar terecht kunnen. En dat we gewoon de komende weken, en misschien nog wat langer, echt een risico lopen als we nu alles zouden loslaten. Dan vraag ik een tweede begrip en dat is dat wij ook niet een samenleving die in tienduizend jaar ontstaan is, kunnen opknippen in hele precieze partjes en het allemaal helemaal logisch kunnen maken. Dat gaat gewoon niet. Daarvoor is dat land ook te complex. Dus je probeert in een complex land, probeer je zo goed mogelijk uitlegbaar dingen te doen waardoor je de risico’s vermindert. Wat we in ieder geval weten van 26 juni, dat was die vorige, die misser die we hadden, dat als je die discotheken en dergelijke, nachtclubs weer helemaal opendoet, dat daar echt een risico is omdat je daar niet zit, maar door elkaar loopt. Niet alleen loopt, maar danst en gewoon een hele leuke tijd hebt, hoop ik. Dus vandaar dat we daar beperkingen hebben. Maar ook zeggen: in Paradiso, als je naar een popconcert gaat, dan zit je ook niet, en dan is het gewoon beter om niet die hele poptempel vol te zetten maar op driekwart. Op die plekken waar je wel zit, daar zitten geen beperkingen. Dus in een voetbalstadion, daar kun je dan gewoon naar binnen. Maar je zal altijd discussie blijven houden, waarom zij wel, wij niet en hoe zit dat dan. En 100 procent precies kunnen we het ook niet doen, dat gaat gewoon niet.

VRAAG (BNR)

Meneer Rutte, de luisteraar van BNR houdt van andere dingen. Die houdt bijvoorbeeld van ondernemerschap. Sommigen hebben ook een eigen horecazaak. En die kijken toch even naar dat overzichtje wat zojuist op Rijksoverheid is gepubliceerd, met welke sectoren wel een toegangsbewijs moeten vragen en welke niet. Daar zitten toch wat gekke verschillen in. Bijvoorbeeld retail niet, kappers niet. Zwembaden niet, doorstroomlocaties zoals dierentuinen niet, maar horeca wel. Kunt u uitleggen waarom die keuze gemaakt is?

RUTTE

Daar zijn natuurlijk afspraken over gemaakt toen de wet is gemaakt, zoals Hugo de Jonge eerder zei, waar doe je het wel, waar doe je het niet. Dat heeft ermee te maken dat je probeert de plekken te vinden waar bijvoorbeeld niet gevraagd kan worden aan klanten: heb je klachten? Dat is in de horecazaak op een gegeven moment heel erg ingewikkeld. Als er heel veel instroom is. Dat kon nog wel bij de kapper. Dat een doorstroomlocatie wat minder risico’s met zich meebrengt dan als je met z’n allen in de kroeg zit. En wat wij nu mogelijk maken is dat je met z’n allen de kroeg in kan. Dat je met z’n allen naar het restaurant kan. Dat er geen beperkingen meer op zijn. Maar goed, dan is dat wel een plek waar gewoon het risico toeneemt dat er een overdracht is van het virus. En dat is toch wat meer dan in de kappersstoel.

VRAAG

Ja, dat is toch een tegenvaller voor die horecasector. Dan is het toch wel heel moeilijk uit te leggen aan hen dat u hier wel al de maatregelen van 25 september kunt presenteren, maar u kunt hier nog niet presenteren welke steun zij krijgen vanaf 1 oktober. U zegt dat u eraan werkt, maar wat doet dat met het vertrouwen van die ondernemer in de overheid dat hij wel hoort dat hij geen geld kan verdienen als hij bijvoorbeeld een discotheek heeft maar nu nog niet hoort wat zijn compensatie daarvoor wordt.

RUTTE
Nee, dat kunnen we niet nog niet in detail vertellen, maar we zijn een heel eind. Dus dat hopen we heel snel naar buiten te brengen. Daar is ook een gesprek over met de sectoren, om ervoor te zorgen dat er bijvoorbeeld voor discotheken een goede compensatie komt.

VRAAG

Waarom weten we dat nog niet nu? Dat is toch best wel gek, dat u wel alvast de maatregel aankondigt, maar nog niet de compensatie?

RUTTE

Volgens mij wat mensen willen horen is, er komt compensatie, maar de precieze techniek van die compensatie, daar zijn we de laatste hand aan aan het leggen, omdat die complex is. Dat heeft ermee te maken dat bijvoorbeeld zou je een regeling baseren op de TVL, dan wil je hem ook helemaal richten op zo’n sector, en wil je voorkomen dat allerlei andere sectoren ook weer gebruik willen maken van die tegemoetkoming vaste lasten. Kijk je bijvoorbeeld naar die Paradiso’s, dus de grote poppodia en andere plekken waar die begrenzing zit op 75 procent en er kaartjes worden verkocht, dan is het weer wat makkelijker. Want daar kun je heel specifiek kijken: hoe ga je die kaartjes compenseren. Dus het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is daarmee bezig. Maar daar komen we heel snel mee. Misschien vanavond in een brief al het een en ander. En anders in de komende dagen.

VRAAG

Meneer De Jonge, nog heel even, over die coronapas. U zei: het is eigenlijk een kleine moeite voor niet-gevaccineerden om zich niet te laten testen. Eerder zei u, in maart, een negatieve test om een biertje te drinken dat is wel een hoge drempel. Geldt dat nu niet meer voor niet-gevaccineerden?

DE JONGE

Dat is wel een andere situatie natuurlijk. Dat was bij de behandeling van de wet meen ik, dat ik dat heb gezegd. Dat was in de situatie dat we nog niet de deltavariant hadden. Dat is één ding wat echt anders is. Het tweede is dat we nog niet zo’n hoge vaccinatiegraad hadden en ook nog niet iedereen de kans konden bieden op dat moment om zich te laten vaccineren. Inmiddels heeft echt iedereen die kans natuurlijk tien keer gehad. Dus dat maakt, dat je dan ook voor een veel kleinere groep die drempel van het je laten testen inderdaad ook moet aanbrengen. Ja dat is dan zo. Die groep wil ook meedoen in die samenleving, die heeft het recht om zich niet te laten vaccineren. Je wilt wel dat die groepen zich veilig mengen. Ja en dat is de reden om te gaan werken met die coronatoegangsbewijzen. En dat ze zullen zeggen ‘ja dan moet ik dus meer moeite doen dan degene die gevaccineerd is’, laat je dan vaccineren zou ik zeggen. En daarnaast, tuurlijk, het is een kleine beperking, dat is zo, maar het staat echt in geen verhouding tot de beperkingen die we ons allemaal moeten getroosten vanwege die kleine groep die zich niet laat vaccineren.

VRAAG

Maar begrijpt u dan de zorgen in de Tweede Kamer, ook hier buiten in de maatschappij, dat de invoer van die coronapas ook zorgt voor een tweedeling? Voor een verdere tweedeling?

DE JONGE

Nee. Dat vind ik echt een woord wat daar helemaal niet bij past. Kijk we hebben op dit moment een groep mensen, een kleine groep mensen, van zo’n 15 procent. Een deel van die mensen, van die 15 procent, dat niet al geïnfecteerd is geweest, zo’n 1,8 miljoen mensen, die kunnen voor een behoorlijke druk op de zorg zorgen als ze ziek worden. En het is gewoon waarschijnlijk dat ze ziek gaan worden. Kortom: we hebben gewoon maatregelen te treffen. Dat heeft niets met tweedeling te maken, dat heeft juist ermee te maken dat we juist includerend willen zijn en het zo veilig mogelijk willen maken dat als we die 1,5-meter loslaten en we komen in grote groepen bij elkaar, dat dat ook kan. Zonder dat er heel veel mensen ziek gaan worden. En dus moeten we de snelheid van de verspreiding van het virus remmen. Nou daar zijn die coronatoegangsbewijzen voor. En wat juist heel fijn is, als je het hebt over tweedeling, die groep mensen die zichzelf als kwetsbaar ziet en dat vaak ook is, die zichzelf heeft afgezonderd in de afgelopen tijd, zichzelf heel veel beperkingen heeft opgelegd, die wil ook weer naar het theater. Die wil ook weer naar de bioscoop. En door die coronatoegangsbewijzen weten ze dat dat ook behoorlijk veilig kan. De kans dat ze naast iemand zitten die hen die avond gaat besmetten, dat die kans afneemt door het gebruik van die coronatoegangsbewijzen. Daardoor durven zij weer onderdeel uit te maken van de samenleving. Dus juist geen tweedeling zou ik zeggen, juist zorgen dat we als samenleving weer samen kunnen komen.

VRAAG

Maar snapt u dat mensen zich niet willen laten vaccineren?

DE JONGE

Eerlijk gezegd snap ik het niet. Ik weet dat het zo is, ik ken ook de aarzelingen, want daar doen we eindeloos veel onderzoek naar en we brengen heel precies in kaart: wie zijn het en met welke argumenten zouden zij eventueel aan boord te halen zijn. Welke zorgen hebben we weg te nemen? Welke fysieke barrières, welke emotionele barrières hebben we weg te nemen? Al die barrières hebben een gerichte aanpak. Maar als u mij vraagt: snap ik het? Dan snap ik het niet. Het is zo’n prachtkans. Je leeft in een land waarin je de luxe hebt om binnen zo’n korte tijd na zo’n verschrikkelijke pandemie jezelf te laten vaccineren, jezelf te beschermen. De vaccins zijn waanzinnig veilig, waanzinnig effectief, beschermen voor 95 procent tegen ziekenhuisopname, voor 97 procent tegen IC-opname, beschermen enorm ook in de transmissie, dus je remt de transmissie. Dus als je jezelf wil beschermen, als je elkaar wil beschermen, als je de vrijheid wil beschermen, die we inmiddels weer hebben herwonnen op dat virus, moet je jezelf gewoon laten vaccineren.

VRAAG

Maar in Nederland is al een hoge vaccinatiegraad. Je zou kunnen zeggen: er is vertrouwen. Is deze stap naar die coronapas, werkt dat niet averechts?

DE JONGE

Nee. Het werkt niet averechts.

VRAAG

Dus u gelooft dat mensen zich hierna sneller gaan laten vaccineren?

DE JONGE

Nee, dat zou een neveneffect kunnen zijn. Dat zou kunnen. Dat is wel wat we in andere landen hebben gezien. Dat zou hartstikke mooi zijn. Maar het doel is weer veilig in grote groepen bij elkaar komen. En zorgen dat ook kwetsbare mensen mee kunnen, mee kunnen naar het theater, mee kunnen naar het café, mee kunnen naar de bioscoop. Dat wil je. Je wil dat mensen die kwetsbaar zijn weer op een veilige manier deel kunnen nemen in wat grotere groepen als we die 1,5-meter loslaten. Om dat zo veilig mogelijk te kunnen maken, hebben we juist die coronatoegangsbewijzen nodig.

VRAAG

Meneer Rutte, u zei het is een spannende en ook grote stap. We gaan af van de 1,5-meter afstandsregel. Gelooft u dat we daarmee helemaal af zijn van deze verplichte maatregel?

RUTTE

Dat kun je nooit helemaal garanderen. Maar wat we al zeiden, lockdowns proberen we toch echt heel ver achter de horizon weg te duwen. Maar verder kun je geen absolute garanties geven dat een bepaalde maatregel niet weer terugkomt. Maar als we het een beetje slim doen met zijn allen dan hoeft dat niet.

VRAAG (REFORMATORISCH DAGBLAD)

Meneer Rutte, wat is nou deze avond uw boodschap voor al die plekken waar mensen samenkomen, maar waar je geen toegangspas nodig hebt, zoals kerken en andere plekken?

RUTTE

Onze boodschap? Geen boodschap, daar kan dat dus.

VRAAG

Kunnen zij opschalen?

RUTTE

Ja, in de kerk kunnen wij geen .. dat kan niet. En we hebben besloten, waar het wel kan is bij uitvaartcentra, maar daar doen we het niet. Dus bij de uitvaartcentra geldt geen verplichting voor een coronatoegangsbewijs en in kerken hebben we sowieso de bevoegdheid niet om dat te eisen.

VRAAG

En nog een andere vraag: mogen ondernemers, als zij dat willen, niet werken met de toegangspas, maar vasthouden aan die 1,5-meter afstand?

RUTTE

Nee. Helaas niet. Hebben we wel naar gekeken, maar dat gaat heel erg verrommelen. Dus echt: dit is de regel nu.

VRAAG (NEDERLANDS DAGBLAD)

Ja daar allereerst nog even op voortbordurend. Kerken zijn natuurlijk plekken waar veel mensen samenkomen, die nu ook weer dichter bij elkaar mogen. Daar zitten veel oudere mensen tussen, mensen die kwetsbaar zijn. Er zitten straks gevaccineerden en ongevaccineerden door elkaar. Er zijn natuurlijk besturen, kerkraden, die zeggen: dat willen wij voorkomen. Daar willen wij maatregelen voor treffen. Het is verboden bij de ingang om die coronacheck te gebruiken?

DE JONGE

Wij hebben daar gewoon niets over te zeggen. De overheid heeft daar niets over te zeggen. Dus je kunt het niet verbieden als overheid, je kunt het niet verplichten als overheid, daar gaat een kerkgenootschap zelf over. Ik vermoed dat niet zo heel veel kerkgenootschappen ervoor zullen kiezen. Maar het is echt als kerkgenootschap zelf van belang dat je inschat: wat zou ik hiermee willen? En ook, inderdaad, veel kerkgenootschappen hebben veel ouderen, veel kwetsbare mensen. Ik hoop dat kerken ook meehelpen om die vaccinatiegraad verder te verhogen. Je ziet daar nog weleens een wisselend beeld. Mijn eigen kerk, denk ik dat vrijwel iedereen gevaccineerd is. Maar op de Veluwe wil dat nog weleens wat anders zijn. En dan hoop ik dat ook vanuit kerkgenootschappen dat verhaal, die boodschap wordt overgebracht. Bescherm jezelf, bescherm elkaar, we zijn elkaar gegeven, dus bescherm elkaar en verspreid die boodschap alsjeblieft, en niet het virus. Ik hoop dat kerken meehelpen ten goede. Maar een vaccinatiebewijs of een coronatoegangsbewijs opleggen dat kunnen wij niet doen. Maar het verbieden kunnen wij ook niet doen. Het is echt aan kerken zelf.

VRAAG

Ik begreep van uw collega’s van Justitie en Veiligheid dat de coronacheck-app niet vrijwillig mag worden toegepast …

DE JONGE

Klopt ook, maar ledenorganisaties die gaan daar zelf over. Wij kunnen niet uitmaken wie er wel en niet in de kerk mag zitten. Dus je kan ook niet het toelatingsbeleid van een kerk, dat kunnen wij ook niet verordonneren, daar gaan kerken echt zelf over.

VRAAG

Ik weet niet hoe het precies juridisch zit, maar het zou kunnen dat die check-app waarmee je kijkt of iemand een groen vinkje heeft, dat die gewoon niet mag worden ingezet buiten de sectoren die u heeft genoemd? De horeca et cetera.

DE JONGE

Nee sorry. Dat zit iets subtieler. Dus je hebt een aantal sectoren, daar is het niet toegestaan als het niet expliciet in de wet staat. Maar dat kan je voor de kerken niet zeggen. De kerk is een besloten plaats. En in een besloten plaats gaat de eigenaar van die besloten plaats en dat bestuur van de kerk, die gaat over wie daar wel en niet naar binnen mag. En als ik de drie formulieren van enigheid niet heb ondertekend dan ben ik wellicht ook niet welkom. En zo kan dat ook zijn als ik me niet heb laten vaccineren. Dus daar gaan wij gewoon niet over.

VRAAG
Nog even voor de duidelijkheid. Je mag dus bij de ingang dan vragen: bent u gevaccineerd, heeft u of een herstelbewijs of een test. Of je laat die coronacheck zien…

DE JONGE
Dat mag in ieder geval, dat mag… Voordat er nou enorme koppen in de krant komen van de kerken gaan aan de slag met coronatoegangsbewijzen. Ik denk het eerlijk gezegd niet. We gaan ze er sowieso niet toe verplichten. We gaan er gewoon niet over. Verenigingen mogen het zelf weten of ze dat willen doen. Omdat zij zelfs eisen stellen aan wie er bij hen binnen in besloten plaats zit. Dat moet dan non discriminatoir zijn etc.. Nou, dat moet aan een aantal regels voldoen. Maar kerken hebben een grote mate van vrijheid om te bepalen wie er wel er niet naar binnen mag. En de meeste kerken die zetten hun deuren wagenwijd open en willen dat iedereen binnen komt. En zo zitten de meeste kerken in elkaar. Althans, de kerken die ik ken. Dank.

RUTTE
Dank.

Zie ook

• Coronavirus COVID-19

Verantwoordelijk

• Ministerie van Algemene Zaken
• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

EINDE PERSCONFERENTIE

1,5 meter afstand hoeft niet, mag wel

1,5 meter afstand houden hoeft niet meer.”RIJKSOVERHEIDPERSCONFERENTIE 14 SEPTEMBER 2021 IN EENVOUDIGE TAAL
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/vraag-en-antwoord/persconferentie-14-september-2021-in-eenvoudige-taal#:~:text=Op%20dinsdag%2014%20september%202021,belangrijkste%20dingen%20leggen%20we%20uit.

Op dinsdag 14 september 2021 was er weer een persconferentie. 
Mark Rutte en minister Hugo de Jonge waren op televisie.
Ze vertelden over hoe het nu gaat met het coronavirus.

De belangrijkste dingen leggen we uit.

Steeds meer mensen geprikt

Bijna 13 miljoen mensen kregen een prik tegen het coronavirus. 
Daarvan kregen meer dan 11 miljoen mensen al 2 prikken. 

Meer mogelijk vanaf 25 september

Door de prikken neemt het aantal besmettingen met corona af.
En het aantal mensen in het ziekenhuis stijgt niet. 
Daarom zijn minder strenge regels nodig.
En mag er weer meer vanaf zaterdag 25 september.

1,5 meter afstand hoeft niet, mag wel

1,5 meter afstand houden hoeft niet meer.
Maar het is nog wel verstandig.

Toegangsbewijs verplicht

Ben je 13 jaar of ouder? Dan moet je soms een coronatoegangsbewijs laten zien.
Ben je 14 jaar of ouder? Dan laat je ook je identiteitskaart zien.
Binnen en buiten op de volgende plekken:

• in restaurants en cafés (ook op terrassen)
• op festivals en bij evenementen
• bij sportwedstrijden zoals in het betaald voetbal
• in bioscopen en theaters

Coronatoegangsbewijs

Je krijgt een coronatoegangsbewijs als:

•  je 2 prikken hebt gehad,
• je corona hebt gehad en weer beter bent,
• je een negatieve test hebt van maximaal 24 uur oud.

Het coronatoegangsbewijs zet je zelf op je mobiele telefoon.
Dat kan met de Coronacheck-app.

Testen op corona blijft gratis.

Sluitingstijd

Restaurants en cafés sluiten om 12 uur ‘s nachts.
Ook nachtclubs en discotheken.

Festivals en sportwedstrijden

Voor festivals, optredens, feesten en sportwedstrijden zoals in het betaald voetbal geldt:
Buiten: 

• geen maximum aantal bezoekers
• geen sluitingstijd.

Binnen met vaste zitplaats:

• geen maximum aantal bezoekers,
• geen sluitingstijd.

Binnen zonder vaste zitplaats:

• een maximum aantal bezoekers,
• sluitingstijd is 12 uur ‘s nachts.

Werken

Werk thuis als het kan.
Werken op kantoor mag als dat nodig is.

Mondkapjes in OV

Je hebt een mondkapje op:

• op het vliegveld en in het vliegtuig
• in de trein, tram, bus of metro
• in de  taxi.

In stations en op perrons is geen mondkapje meer nodig.

Onderwijs

In het onderwijs hoef je geen mondkapje meer op.
Dus ook niet op de gang.

Als er een kind ziek is, hoeft niet meer de hele klas naar huis.
Dit geldt voor de basisschool en de kinderopvang.

Op mbo, hbo en universiteit mogen meer dan 75 mensen in 1 ruimte zijn.
 

3e prik

Heeft u een 3e prik nodig? Dan hoort u dat van uw dokter.
Voor de meeste mensen zijn 2 prikken genoeg.

Reizen

Reizigers uit gebieden met hoog risico hoeven niet meer in quarantaine.

Niet vergeten

• Was vaak uw handen.
• Hoest en nies in de elleboog.
• Geef niemand een hand.
• Bij klachten: blijf thuis en laat u testen bij de GGD.
• Zorg af en toe voor frisse lucht in huis.
• Houd 1,5 meter afstand van anderen.
  Dat hoeft niet meer, maar is nog steeds verstandig.

Volgende stap

In november kijkt het kabinet hoe het gaat.
En welke regels dan nog nodig zijn.
Misschien moeten er al eerder strengere regels komen.
Als meer mensen ziek worden en naar het ziekenhuis moeten.

Bellen met vragen over het coronavirus

Heeft u vragen over het coronavirus?

Bel naar 0800 – 1351.
Of naar +31 20 205 1351.
Als u in het buitenland bent.

Zie ook

• Samenvatting in beeld: coronaregels vanaf 25 september 2021Samenvatting in beeld van de coronaregels zoals die gelden vanaf 25 september 2021. In deze beeldsamenvatting staan de …Publicatie | 14-09-2021

Verantwoordelijk

• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
• Ministerie van Justitie en Veiligheid

EINDE PERSCONFERENTIE 14 SEPTEMBER 2021 IN EENVOUDIGE TAAL

AD

KABINET SCHRAPT ”MET BLIJDSCHAP” 1.5 METER, MAAR

KIJKT MET ”ONZEKERHEID” NAAR HET NAJAAR

14 SEPTEMBER 2021

https://www.ad.nl/politiek/kabinet-schrapt-met-blijdschap-1-5-meter-maar-kijkt-met-onzekerheid-naar-het-najaar~a0fb5a05/

VIDEOHet kabinet zet vandaag de een-na-laatste stap van het versoepelingsplan. 25 september eindigt de 1,5 metersamenleving, maar bij bijna alles is straks een coronatoegangsbewijs nodig. Mondkapjes hoeven alleen nog op in de trein en het vliegtuig, maar het nachtleven blijft grotendeels op slot. En bij grote concerten binnen mag de zaal voor driekwart gevuld worden.  

,,De 1,5 metersamenleving is een begrip geworden. We zijn eraan gewend, maar toch ook niet. Juist op momenten dat je een arm om je schouder nodig had, zat de regel ons in de weg. Juist op momenten dat mensen verdriet hadden. Daarom ben ik blij dat we die regel kunnen afschaffen”, zei demissionair premier Mark Rutte tijdens een persconferentie. 

Toch wordt de dag van versoepelingen, op 25 september, niet de dag dat alle maatregelen tot het verleden behoren. ,,Daarvoor zijn de onzekerheden richting het najaar te groot.” 

De regel om 1,5 meter afstand te houden wordt afgeschaft en mondkapjes blijven alleen in het openbaar vervoer verplicht. Dus in scholen en op stations kunnen de mondmaskers af, alleen in de coupés en in het vliegtuig moeten ze nog op. 

Tegelijk blijft het nachtleven nog dicht tussen 00.00 en 06.00 uur, ondanks kritiek hierop van de burgemeesters van het Veiligheidsberaad. Discotheken mogen ‘s avonds open, maar moeten dan al om middernacht weer sluiten.  

Bij evenementen, in de horeca, bij profsportwedstrijden of in theaters en de bioscoop wordt het coronatoegangsbewijs verplicht voor iedereen vanaf 13 jaar. Een volledige vaccinatie, negatieve test of herstelbewijs biedt dan een ticket naar binnen. Dat geldt voor een concertzaal als Ahoy, maar ook voor het koffietentje om de hoek of de sportkantine. In of tegen november wordt besloten of de maatregel van de toegangsbewijzen wordt verlengd.  

,,We zien in landen rondom ons al hoe dat werkt”, aldus Rutte. ,,We hoopten eerder dat het bewijs pas bij grotere groepen mensen nodig zou zijn, maar de risico’s blijken toch te groot.”

Dat de horeca en gemeenten nu moeten controleren is lastig, erkent Rutte. ,,Daarom komt er extra geld voor gemeenten voor toezicht en handhaving.” Maar de gedachte is: ,,We willen het voor zoveel mogelijk mensen mogelijk maken dat ze naar buiten kunnen, met een veilig gevoel.”

Rutte had nog een sussend advies: ,,Gún elkaar wat. Als iemand een mondkapje wil dragen of afstand wil houden, gun diegene dat dan.”

Het kabinet ziet af van de verplichte eigen bijdrage voor de coronatest, ook na kritiek uit de Tweede Kamer. 

Volgens betrokkenen is het Outbreak Management Team (OMT) huiverig voor al te veel gejubel, omdat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlanders niet zijn beschermd tegen het virus. ,,Deze besluiten zijn weinig politiek’’, aldus een ingewijde. ,,Ze liggen heel strak tegen het OMT-advies aan.’’ 

Evenementen en festivals, ook zonder vaste zitplek, kunnen weer doorgaan. Die vallen straks onder hetzelfde regime als de horeca, theaters, bioscopen en sportwedstrijden. De binnenevenementen mogen tot 75 procent van het totaal aantal plekken verkopen. Buitenfestivals mogen op volledige grootte door, als ze meerdaags zijn, moet er wel frequent getest worden. 

Het thuiswerkadvies wordt ‘milder’: werk thuis als het kan, ga naar je werk als het moet, zo luidt het nieuwe credo. Vanaf maandag hoeft bovendien bij een coronabesmetting van een basisschoolleerling niet meer de hele schoolklas naar huis.

De verplichte 1,5 meter afstand wordt dus losgelaten, maar het kabinet doet nog wel een ‘dringend advies om afstand te houden’. ,,Het blijft verstandig om elkaar de ruimte te geven en dan blijft 1,5 meter de veilige afstand.” 

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) noemt de stap ‘een grote vooruit’. ,,Deze stap gaat gepaard met grote dilemma’s. We zullen rekening met elkaar moeten blijven houden.” 

De Jonge herhaalde dat bedrijven niet van werknemers kunnen eisen dat ze gevaccineerd zijn. Wel wil hij ‘bekijken’ of er in de zorg gewerkt kan gaan worden met het coronatoegangsbewijs. De Jonge wil zien ‘of er wetgeving’ nodig is. In de zorg wordt het wél toegestaan voor werkgevers om vast te leggen of personeel is gevaccineerd tegen het coronavirus, maar De Jonge benadrukt dat het niet om een plicht gaat.

In andere sectoren mag dit niet worden geregistreerd, maar wel gevraagd. Werknemers hoeven dan geen antwoord te geven.

Geen feest

Hoewel de 1,5 meterregel nog slecht wordt nageleefd, is de stap groot en symbolisch. Sinds de afkondiging van de afstandsregel in maart 2020 was het voorschrift dé centrale norm in het ‘nieuwe normaal’. Dat wil niet zeggen dat het kabinet een feestje zal durven vieren.

De protesten tegen met name het coronatoegangsbewijs klinken al weken luid. Vooral de horeca vreest teruglopende aantallen bezoekers (net als in Frankrijk en Italië), nog los van de chaos of het gedoe bij het checken van de bewijzen. 

De Jonge: ,,De belangrijkste reden is de verspreiding van het virus af te remmen. De kans als iemand ergens met het bewijs binnenkomt wordt niet nul, maar het verkleint de kans aanzienlijk. En dan is er nog een deel van de Nederlanders bij wie vaccinatie niet werkt, de verwachting is dat dit zo’n 5 procent van de gevaccineerden is, en er zijn mensen die niet gevaccineerd kunnen worden. Maar de vrijheid om je niet te laten vaccineren, mag de vrijheid van de ander niet beperken.”

Van drang of dwang wil De Jonge niet spreken: ,,Je kunt je laten testen.” En dat het middel misschien alsnog  mensen beweegt tot een vaccinatie. ,,Dat is mooi meegenomen.”

De Jonge: ,,Mensen vinden het moeilijk te bevatten dat met een vaccinatiegraad van 85 procent nog steeds maatregelen nodig zijn, maar met de deltavariant blijft dit helaas wel zo.” 

Minister De Jonge zal ook in de Tweede Kamer aan de bak moeten om steun te vergaren. Een eerder voorstel om mensen een eigen bijdrage van 7,50 euro per test te laten betalen, wees hij af, omdat daar veel weerstand tegen rees.

Toch is de verwachting dat voldoende partijen de versoepelingsstap zullen steunen.

De besluiten van het kabinet op rij:

– Einde van de 1,5 meterregel

– Coronatoegangsbewijs wordt nodig (vanaf 13 jaar) in horeca, theaters, bioscopen, profsportwedstrijden, concertzaal, koffiecorners en kantines

– Evenementen en festivals buiten mogen zonder maximum aantal bezoekers weer starten, ook met qr-code

– Binnenconcerten en evenementen mogen maximaal 75 procent van de plekken verkopen

– Mondkapjes moeten alleen nog in de trein, op de luchthaven en in het vliegtuig op. Op scholen en stations kunnen ze af

– Het nachtleven blijft nog dicht  tussen middernacht en 06.00 uur

– Het thuiswerkadvies wordt ‘milder’: werk thuis als het kan, ga naar het werk als het moet, zal het nieuwe motto zijn

– Bij een coronabesmetting van een basisschoolleerling hoeft straks niet meer de hele schoolklas naar huis

Zorg kan geen piek meer aan

De reserves bij De Jonge zijn ingegeven door angst dat een deel van ons land nog onbeschermd is tegen het virus. Nederland stevent af op een vaccinatiegraad van zo’n 85 procent. Een hoog percentage, ook wereldwijd. Toch hamert De Jonge er steeds op dat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlandse 18-plussers geen vaccinatie hebben gehad of geen immuniteit hebben opgebouwd omdat ze het virus niet hebben gehad.

,,Dat kan in het najaar de kapotte en uitgeputte zorg weer in het werk storten. En een piek in het aantal ziekenhuisopnames kan die echt niet meer aan’’, aldus De Jonge eerder. Het OMT schat het aantal potentiële nieuwe ziekenhuisopnames tussen de 16.000 en 22.000 als de grote groep ongevaccineerden besmet raakt. 

Het kabinet kijkt dan ook nauwgezet naar een land als Denemarken, dat afgelopen vrijdag alle coronaregels losliet. Een opleving daar kan het kabinet aanzetten op de rem te trappen. Al weet het kabinet dat de coronavermoeidheid groot is en de spanning tussen wel en niet-gevaccineerden oploopt.

Het kabinet hoopt met het besluit wel één discussie te smoren. Door alle ‘uitstapjes’ (van evenementen tot de bios en horeca) onder de ‘qr-codeverplichting’ te laten vallen, komt er één lijn, zegt een betrokkene.

Eerder klonk juist de kritiek dat het kabinet met twee maten meet: wél ruim baan voor profvoetbalwedstrijden en de grand prix van Zandvoort, géén theatervoorstellingen met een fractie van die bezoekersaantallen. Door de nieuwe regels mogen theaters en horeca veel meer mensen toelaten dan nu.

EINDE ARTIKEL AD