[84A]
TIMMERMANS/DE HEER WILDERS IS AL DECENNIALANG BEZIG MET HET
ONTMENSELIJKEN VAN EEN DEEL VAN DE NEDERLANDSE BEVOLKING
ASTRID ESSED
”[3.24]
”De heer Wilders, de heer Wilders is al decennia bezig met het ontmenselijken
van een deel van de Nederlandse bevolking.
Met hen….hij spreekt over mensen, die al de derde en vierde generatie in
Nederland wonen alsof ze er niet bij horen.
Alsof zij een probleem zijn.
Hij heeft het gisteren nog gehad eh waarbij die eh etniciteit koppelt
aan misdaad.”
WILDERS SCHREEUWT TEGEN TIMMERMANS, MAAR DAN GEBEURT DIT
[WILDERS/PVV]:
”Voorzitter, het is nou de zoveelste keer dat eh collega Timmermans
praat over bestuurlijk vandalisme.
En het is een gotspe om dat te horen, als het gaat om Immigratie en
Asiel om de grootste politieke vandaal die deze Kamer ooit heeft gekend
en dat is de leider van de Partij van de Arbeid als het gaat om immigratie en asiel.
U bent de man, u representeert de politieke partij- laat ik het zo
formuleren-die jarenlang, die decennialang niets heeft gedaan om
de immigratie te beperken.
Die constant op de rem heeft getrapt bij iedere maatregel om de
immigratie en asielinstroom te beperken.
U heeft alles gedaan om stevig beleid tegengehouden [?]
U heeft iedereen als u verantwoordelijkheid droeg, hier binnengelaten.
En dat u dan nu het gore lef hebt om de partijen en een kabinet, die
hun nek uitsteken om met oplossingen te komen, om die van bestuurlijk
vandalisme te betichten….
U moet zich kapot schamen.
U bent de vandaal en dat…u moet zich kapot schamen, dat u
degene bent, die alles heeft tegengehouden, die ons nu de les
gaat lezen.
Dat is onacceptabel en ik kan dat ook niet accepteren.
[1.15]
[Geroffel vanuit PVV banken]
[FRANS TIMMERMANS/PVDA GROENLINKS]
[DOOR HET PVV GEROFFEL HEEN]
[1.16]
”Ja, voorzitter…..”
[TIMMERMANS LAAT AL GLIMLACHEND HET PVV GEROFFEL
UITRAZEN]
[1.20]
[TIMMERMANS HERVAT]:
”Voorzitter gisteren…gisteren stond de heer Wilders hier een beetje de schaduw
premier uit te hangen en nou is het weer de heer Wilders die we al
20 jaar eh kennen.
Weet u:
Eh we hebben nu te maken met eh de noodzaak om deze Kamer in
een positie te brengen om ordentelijk aan wetgeving te doen.
Ik zeg het [?] er heel nadrukkelijk bij.
Groenlinks Partij van de Arbeid denkt heel anders over asiel en migratie
dan de PVV.
Dan andere eh fracties in deze Kamer.
Dat hoort bij democratie.
En daar gaan we dan ook de discussie over aan op basis van
ordentelijke voorstellen die het kabinet kan doen.
Mijn enige punt vandaag is en ik houd de Wilders, de heer
Wilders heel helder voor:
Er is geen enkele objectieve feitelijke reden om nu met
noodwetgeving aan de slag gaan.
Dat is vandaag glashelder uit het debat eh gebleken.
Dat u dat wel wil -en het is een gotspe dat u mij iets
verwijt:
U, u meneer de heer meneer Wilders, die dit parlement
een nepparlement noemt, wil mij de maat nemen, schei toch uit
man.
[GEROFFEL VAN PVDA GROENLINKS BANKEN]
Absoluut accepteer ik dat niet van u.
[HARDER GEROFFEL VAN PVDA GROENLINKS BANKEN]
[WILDERS/PVV]:
[2.29]
”Voorzitter, het is een gotspe.
Dat degene, die deze ellende heeft veroorzaakt….
Weet u, als u nou degene was [ER WORDT TUSSENDOOR GEROEPEN,
WILDERS GAAT DOOR], die er altijd stond, als u nou uw partij
degene was, die er altijd had gestaan om te knokken voor een
voor een streng asielbeleid voor een stel [?] migratiebeleid.
Maar de Partij van de Arbeid en zeker Groen Links waar u nou
bent samengegaan is een beetje het toonbeeld van multiculturalisme.
U bent het toonbeeld van open grenzen, u bent een toonbeeld van meer
asiel in Nederland.
En nou gaat u die partijen, die het lef hebben om er wat aan te doen….
Weet u wat wij aan het doen zijn?
Wij zijn uw rotzooi aan het opruimen.
U heeft tientallen jaren lang de rotzooi in Nederland veroorzaakt.
En wij komen nu -en we steken onze nek uit- om die rotzooi
van de Partij van de Arbeid en Groenlinks op te ruimen.
En in plaats van dat u meewerkt, zit u ons de les te lezen.U moet zich kapot schamen.[3.19][GEROFFEL VAN PVV BANKEN]
[FRANS TIMMERMANS/PVDA GROENLINKS]
[3.20]
”Voorzitter……”
[TIMMERMANS LAAT HET PVV GEROFFEL UITRAZEN]
[TIMMERMANS GAAT DOOR]
[3.24]
”De heer Wilders, de heer Wilders is al decennia bezig met het ontmenselijken
van een deel van de Nederlandse bevolking.
Met hen….hij spreekt over mensen, die al de derde en vierde generatie in
Nederland wonen alsof ze er niet bij horen.
Alsof zij een probleem zijn.
Hij heeft het gisteren nog gehad eh waarbij die eh etniciteit koppelt
aan misdaad.
Terwijl iedereen, die ook maar iets weet of de ontwikkeling
van misdaad, weet, dat misdaad gekoppeld is aan armoede.
Dat misdaad gekoppeld is aan postcode waar je woont.
Dat misdaad gekoppeld is aan kansen die je hebt in de
samenleving
En ja, soms heeft dat ook een kleur.
Maar dat is niet de oorzaak.
Het feit, dat mensen ergens anders vandaan komen, het feit,
dat mensen een ander geloof eh hebben, het feit dat mensen een
andere huidskleur hebben, is niet de oorzaak.
De oorzaak is achterstand, de oorzaak is slechte ontwikkeling,
slechte situatie in wijken.
En daar moeten we aan werken.
En daar zouden we veel meer in dit Huis over kunnen praten,
als we ons niet lieten meesleuren in eh de retoriek van
de heer Wilders, die meer dan een miljoen Nederlanders consequent
heeft weggezet 20 jaar lang.
En wat mij het meeste stoort-Dat hij dat vindt, dat weet ik-Maar dat hij daarin geholpen wordt in deze coalitie, met de V, door de VVD,want hij spreekt mij aan op wat de Partij van de Arbeid in het verledengedaan heeft, maar in de afgelopen 35 jaar is die partij daar, de VVD velemalen meer aan het landsbestuur betrokken geweest dan de Partij’van de Arbeid en Groen Links al helemaal niet Dus als u iemand wil aanspreken, spreek dan uw coalitiepartner aaneh op dit punt.Maar dat doet u niet.En wat ik al helemaal niet begrijp is, dat een partij als Nieuw Sociaal Contractaan dit soort van nep wetgeving en ik vind het hooliganisme deelneemten niet op basis van hun waarde voor eh behoorlijk bestuur zegt ”nee, zo doenwe dat niet’, is niet nodig”Kijk ik zeg ook meteen iedereen na.Ambtenaren adviseren, politici hoeven die adviezen niet te volgen.Maar als je die adviezen niet volgt, dan sta je wel aan de lat voorde consequenties van het niet volgen van die adviezen.En als de minister van Binnenlandse Zaken zulke duidelijkeadviezen krijgt, dan verwacht ik van een partij als Nieuw SociaalContract, dat die zeggen: ”We gaan niet meewerken aannoodwetgeving. Wij gaan de Kamer gewoon in positiebrengen om ordentelijke wetgeving hier te behandelen.Dat zou de nette, dat zou de koninklijke weg zijn geweest en erstaat niets in de weg om dat in de komende weken te gaan doenen vandaar de motie, die ik heb ingediend.[5.57]GEROFFEL VAN PVDA GROENLINKS BANKEN[KAMERVOORZITTER BOSMA]:[6.00]”De heer Baudet”[THIERRY BAUDET/FVD][6.01]”Dank u wel voorzitter.Ik wou even zeggen, dat in de motie van de eh de heer Timmermans wordtgesproken van het staatsnoodrecht, maar eh daar heeft dit helemaal niks mee te maken.Staatsnoodrecht is wat eh ontstaat als artikel 103 Grondwet in werking treedt,namelijk een noodtoestand.Dit is gewoon een uitzonderingsclausule van een normale wet.[BAUDET GEEFT VOORBEELD]”Indien buitengewone omstandigheden het …vragen, kan de NS afwijkenvan de normale dienstregeling en rijdt de trein van Den Haag naar Amsterdamniet om 11.20, maar om 11.30”[EINDE CITAAT BAUDET, VERVOLGT’]”Dat is waar we het hier over hebben.Het is gewoon een wet in formele zin.Een normale wet, die zegt ”dit dit dit zijn de regels over immigratie,asiel, verblijf, dat soort zaken allemaal meer.Maar indien buitengewone omstandigheden daar aanleiding toegeven he-dat is aan de regering om dat te beoordelen-dan kan wordenafgeweken van deze deze deze deze deze clausules en dan kan de regeringandere voorwaarden creeren”Dat heeft dus met staatsnoodrecht of noodtoestand ofuitzonderingstoestand of zo helemaal niets te maken.U maakt een staatsrechtelijke blunder Dit is dit is echt onacceptabel.Iedere staatsrechtjurist zal dit, zal dit beamen.Dit deze motie-ik zou hem even wijzigen-maar het het slaatwerkelijk helemaal nergens op.Het heeft niets met het staatsnoodrecht [BOSMA EVEN TUSSENDOOR: ‘Ja”]te maken.Niets met artikel 103 Grondwet te maken.[7.29]
[FRANS TIMMERMANS/PVDA GROENLINKS]
[7.30]
”Ja voorzitter.
Ik moet natuurlijk een beetje voorzichtig zijn bij het tegenspreken
van de hooggeleerde eh staatsrechtdeskundige eh de heer Baudet,
maar ik wil dat toch doen op basis ook van alle adviezen, die we vanavond
hebben kunnen lezen, waarin duidelijk staat dat als je een beroep doet op art
eh op artikel 110 en 111 van de Vreemdelingenwet, dat je dan in feite
de wet buiten werking stelt en dat je dan ook om het parlement
heen kan bij toepassen van maatregelen.
Dat staat er gewoon en dat is staatsnoodwetgeving.
Dat is niet anders dan zo.
Dus dat is de situatie en daar willen we eh niet naartoe,
omdat het niet nodig is naar ons oordeel.
Zeg ik tegen de heer Baudet.
[8.06]
[KAMERVOORZITTER BOSMA]:[8.07]”Ik doe de interrupties in de tweede termijn in tweeen”Afrondend:”
THIERRY BAUDET/FVD]
[8.11]
”Eh ja eh eh nu hoor je het weer, dus het heeft, het zijn twee volstrekt
verschillende dingen.
Op het moment, dat je afwijkt van de normale procedure, dan kun je dus een
andere procedure instellen, kun je zeggen ”wij gaan het per per heden zo doen
in plaats van zo, in plaats van dat die die trein rijdt om 11.20 gaan we vanaf nu dat per acuut zo doen” en dan moet je, alleen wat je dan moet doen is even
de nieuwe procedure voorleggen aan de Kamer eh en dan kun je dus
terwijl je hebt gehandeld kan de Kamer daarover beslissen.
Dat is een hele normale procedure.
Iets van 60 of 70 procent van alle wetten in Nederland hebben
dit soort clausules en dat is ook heel logisch, omdat er allerlei
omstandigheden kunnen zijn, de groenteboer is ziek, de wet de de weg is
opgebroken, het stoplicht doet het niet.
Dit en dit is de normale procedure, maar als er buitengewone
omstandigheden zijn, dan mag de regering daarvan afwijken en dan zal
de regering dat voorleggen aan de Kamer eh terwijl de regering iets anders alvast
[KAMERVOORZITTER BOSMA ERTUSSENDOOR]:;”Ja”
[THIERRY BAUDET VERVOLGT] ”in werking zet”
[KAMERVOORZITTER BOSMA ERTUSSENDOOR]:;”Ja”
[THIERRY BAUDET VERVOLGT]:
[9.12]
”Dat heeft dus…dat is dat dat is gewoon een een normale regeling.
daar kunt u het mee oneens zijn, dat is prima, daar kunnen we over stemmen,
is ook goed.
Maar nogmaals:
Met staatsnoodtrecht als in artikel 103 Grondwet heeft dat gewoon helemaal
niets te maken.
En het het is gewoon belachelijk-u had het eerder vandaag over dat dat de regering zich belachelijk zou maken door een briefje te sturen aan de
Europese Commissie over een opt out over asiel en immigratie omdat
de Commissie daar formeel gezien niet over gaat.
Dat vond ik eigenlijk wel een goed punt.
Want daar gaan de landen over.
De lidstaten gaan over verdragswijzigingen.
Zo is het geregeld in de Europese wetgeving.
Nou maar dan:
Wees dan ook zo kritisch op uzelf.
Het slaat nergens op om over staatsnoodrecht te praten, als het
gaat om een uitzonderingsclausule in een…..
[KAMERVOORZITTER BOSMA ERTUSSENDOOR]:;”Ja”
[THIERRY BAUDET VERVOLGT]:
”….normale….”
[KAMERVOORZITTER BOSMA ERTUSSENDOOR]:;”Ja”
[THIERRY BAUDET VERVOLGT]:
”…wet in formele zin”
[KAMERVOORZITTER BOSMA]:
”Ja”
EINDE YOUTUBE FILMPJE
ACHTERGROND BOVENSTAAND ”KAMERDUEL” TUSSEN
TIMMERMANS EN WILDERS:
MOTIE TIMMERMANS
file:///C:/Users/Astrid/Downloads/Motie%20van%20het%20lid%20Timmermans%20c.s.%20over%20afzien%20van%20het%20voornemen%20om%20artikel%20111%20van%20de%20Vreemdelingwet%20in%20werking%20te%20stellen%20en%20wijzigingen%20alleen%20via%20een%20ordentelijk%20wetgevingsproces%20voorleggen%20aan%20het%20parlement.pdf
Nr. 9 MOTIE VAN HET LID TIMMERMANS C.S.
Voorgesteld 19 september 2024
De Kamer,
gehoord de beraadslaging,
overwegende dat het kabinet voornemens is om delen van de Vreemdelingenwet buiten werking te stellen op grond van het staatsnoodrecht, zonder voorafgaande goedkeuring van het parlement;
overwegende dat het toepassen van staatsnoodrecht het risico in zich bergt dat het (juridisch) onhoudbaar blijkt;
overwegende dat in het parlement en de samenleving zeer uiteenlopende opvattingen bestaan over migratie die het verdienen om zorgvuldig besproken te worden;
van mening dat een zorgvuldige wetsbehandeling in zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer wenselijk is;
verzoekt de regering om af te zien van het voornemen om artikel 111 van de Vreemdelingenwet in werking te stellen, en eventuele wijzigingen van de Vreemdelingenwet alleen via een ordentelijk wetgevingsproces voor te leggen aan het parlement;
spreekt uit dat de Kamer bereid is deze wetgeving met spoed te behandelen,
en gaat over tot de orde van de dag
Timmermans
Jetten
Bikker
Dijk
Dassen
Bontenbal
” Een motie-Timmermans c.s. waarin de regering werd verzocht om af te zien van het voornemen om artikel 111 van de Vreemdelingenwet in werking te stellen, werd na een lang debat verworpen.1)”
VALSE VERWACHTINGEN OVER STAATSNOODRECHT
30 SEPTEMBER 2024
Het viel te verwachten: tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) was het noodrecht een heet hangijzer. Niet alleen de inzet stond ter discussie, maar ook de uitlating van minister Faber dat die inzet was getoetst door de beste juristen. Dat wilde de Kamer wel eens zien.
Uit de stukken die uiteindelijk werden overgelegd – zie daarover de bijdrage i van Solke Munneke in deze editie van de Hofvijver – werd duidelijk dat over de inzet van het noodrecht inderdaad was geadviseerd, al bleek van enig ambtelijk enthousiasme over de plannen bepaald geen sprake. Een motie-Timmermans c.s. waarin de regering werd verzocht om af te zien van het voornemen om artikel 111 van de Vreemdelingenwet in werking te stellen, werd na een lang debat verworpen.1)
Het ziet er dus naar uit dat binnenkort een koninklijk besluit (KB) tot inwerkingstelling van artikel 111 van de Vreemdelingenwet zal worden vastgesteld. Als dat gebeurt, is het voor de derde keer in relatief korte tijd dat ‘separate inwerkingstelling’ – dus zonder afkondiging van een beperkte of algemene noodtoestand – van noodrecht plaatsvindt.
Ten tijde van de coronapandemie werd artikel 8, eerste en derde lid van de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg) in werking gesteld, zodat de minister van JenV regels kon maken om ‘het vertoeven in de open lucht’ te beperken.
Na de Russische invasie in Oekraïne gebeurde dat met de artikelen 2c en 4 van de Wet verplaatsing bevolking (Wvp), waardoor burgemeesters de taak kregen zorg te dragen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen en de minister van JenV daaromtrent aanwijzingen kon geven.
Beide keren verliep de inzet van het noodrecht niet zonder slag of stoot. De Haagse voorzieningenrechter oordeelde dat de inwerkingstelling van de genoemde artikelen van de Wbbbg onrechtmatig was,2) waarna alsnog in een afzonderlijke wettelijke grondslag voor een avondklok werd voorzien.3) En tijdens het debat over de voortduringswet na inwerkingstelling van de bepalingen in de Wvp liepen de gemoederen hoog op: PVV-Kamerlid Markuszower noemde de inzet van de Wvp-bepalingen een ‘dieptepunt’ en ‘een oorlogsverklaring van dit kabinet aan onze democratie’.4)
De commotie in de Kamer omtrent de voorgenomen inwerkingstelling van artikel 111 van de Vreemdelingenwet is dus niet vreemd, te meer omdat die inwerkingstelling voor het parlement grote gevolgen heeft. Vanaf dat moment kan de regering namelijk bij algemene maatregel van bestuur (amvb), dus zonder betrokkenheid van het parlement, afwijken van vrijwel de gehele Vreemdelingenwet.
Weliswaar moet na de vaststelling van het inwerkingstellings-KB ‘onverwijld’ een voorstel voor een voortduringswet aan de Kamer worden gezonden (bij inwerkingstelling van artikel 8, leden 1 en 3 van de Wbbbg duurde dat elf dagen; bij de artikelen 2c en 4 van de Wvp negentien), maar dat voorstel ziet alléén op de voortduring van de inwerkingstelling.
Het is dus níet bedoeld om de maatregelen die de regering in de amvb(‘s) treft alsnog van een formeelwettelijke grondslag te voorzien. Het parlement staat bij de behandeling van de voortduringswet daarom voor een belangrijke taak: omdat inwerkingstelling van artikel 111 alleen mogelijk is als ‘buitengewone omstandigheden’ dat noodzakelijk maken, moet het beoordelen of de door de regering aangedragen omstandigheden inderdaad ‘buitengewoon’ zijn, en rechtvaardigen dat het parlement zijn medewetgevende rol prijsgeeft als het om het grootste deel van de Vreemdelingenwet gaat.
Eerst over die ‘buitengewone omstandigheden’: dat is een potentieel veelomvattend begrip omdat het geen feitelijke beschrijving van een noodsituatie geeft.5) Het impliceert dat noodrecht alleen mag worden gebruikt als dat, gelet op de situatie die zich voordoet, proportioneel is.
Daarnaast moet ook aan het vereiste van subsidiariteit zijn voldaan: alleen als bestaande bevoegdheden (in de Vreemdelingenwet, maar ook in andere wetten, bijvoorbeeld de Spreidingswet) ontoereikend zijn om de situatie te beheersen, mag noodrecht worden ingezet. Of een situatie grote spoed heeft, is voor het bestaan van ‘buitengewone omstandigheden’ niet doorslaggevend.6) Of een situatie onvoorzien is, is dat evenmin.7)
Tegelijkertijd zijn zowel spoedeisendheid als voorzienbaarheid van belang in het kader van de proportionaliteits- en subsidiariteitseis: als een situatie geen grote spoed heeft (het doorlopen van een regulier wetgevingstraject behoort bijvoorbeeld tot de mogelijkheden) en het ook in de rede lag dat zij zich zou voordoen, zal aan die eisen niet zijn voldaan.
Het is van groot belang dat het parlement hier scherp op is: het moet voorkomen dat de regering misbruik van noodrecht maakt en het al te lichtvaardig inzet om het parlement te kunnen omzeilen,8) te meer omdat de rechter de inzet van noodrecht doorgaans terughoudend toetst.
Dan over de rol van het parlement. Tijdens de APB werd verschillende malen naar voren gebracht dat het parlement door inwerkingstelling van artikel 111 Vreemdelingenwet helemaal niet ‘buiten spel’ zou worden gezet. Het parlement had toch ooit ingestemd met het wetsvoorstel voor de Vreemdelingenwet – en dus ook met artikel 111?
En het zou toch nog moeten instemmen met het voorstel voor een voortduringswet? En het zou toch zélfs de ontwerp-amvb’s toegezonden krijgen op het moment dat die aan de Afdeling advisering van de Raad van State worden voorgelegd? Dat kon toch nooit worden volgehouden dat het geen rol had? Parlementaire betrokkenheid bij noodrecht is uit de aard der zaak lastig.
Enerzijds is het van belang dat het bestuur met voldoende slagkracht kan optreden als de situatie daarom vraagt, anderzijds is van belang dat te nemen maatregelen – juíst verstrekkende – democratisch zijn gelegitimeerd en dat het parlement de inzet ervan goed kan controleren. In de systematiek van de separate inwerkingstelling is daartussen een balans gezocht, maar of die balans nu nog in alle gevallen voldoet is twijfelachtig.
De coronapandemie heeft duidelijk gemaakt dat ‘buitengewone omstandigheden’ erg lang kunnen duren en dat de inzet van noodbevoegdheden ook langere tijd noodzakelijk kan zijn. In het kader van de modernisering van het staatsnoodrecht – waar al in 2018 aanvang mee is gemaakt, maar die na corona iets voortvarender ter hand is genomen – schreef de minister van JenV in 2022 dat het in zulke omstandigheden “voor de hand ligt dat het parlement nauwer wordt betrokken bij de inwerkingstelling en buitenwerkingstelling van noodbevoegdheden”, dat het regelmatig van relevante informatie wordt voorzien en dat het – als de spoedeisendheid van de situatie zich daar niet tegen verzet – vooraf wordt “meegenomen” in de afweging om noodbevoegdheden in of buiten werking te stellen.9)
Niet ondenkbaar is dat bij de behandeling van de voortduringswet in de Tweede Kamer amendementen zullen worden ingediend, bijvoorbeeld om de inwerkingstelling van artikel 111 van de Vreemdelingenwet aan een termijn te binden, of om te voorzien in een voorhangprocedure bij de amvb’s die op grond van dat artikel worden vastgesteld. Hoewel dat begrijpelijk is, past het niet in de huidige systematiek van de separate inwerkingstelling van het staatsnoodrecht.
Het leidt bovendien af van de vraag waar het echt om draait: is sprake van ‘buitengewone omstandigheden’? Als die vraag niet met een volmondig ja kan worden beantwoord – zoals in dit geval – moet het oordeel duidelijk zijn: niet doen.
Lisanne Groen is universitair hoofddocent staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam en onlangs fellow geworden van het Montesquieu Instituut
- 1) Kamerstukken II 2024/25, 36600, nr. 9.
- 2) Rb. Den Haag 16 februari 2021, ECLI:NL:RBDHA:2021:1100. Het Hof vernietigde het vonnis van de voorzieningenrechter (Hof Den Haag 26 februari 2021, ECLI:NL:GHDHA:2021:285) en de Hoge Raad liet die beslissing in stand (HR 18 maart 2022, ECLI:NL:HR:2022:380).
- 3) Wet van 22 februari 2021, Stb. 2021, 85.
- 4) Handelingen TK 6 juli 2021, nr. 101, item 18.
- 5) In de artikelen 50 en 50a van de Vreemdelingenwet uit 1967, de voorlopers van de artikelen 110 en 11 in de huidige Vreemdelingenwet, stond bijvoorbeeld ‘in geval van oorlog’ (of andere buitengewone omstandigheden). Bij de herziening van het noodrecht in 1997 werden feitelijke beschrijvingen die golden voor de inwerkingtreding van het noodrecht vervangen door de term ‘buitengewone omstandigheden’.
- 6) Vgl. r.o. 6.11 in de uitspraak van het Hof inzake inwerkingstelling van de Wbbbg in verband met de avondklok (zie noot 2).
- 7) Vgl. Samantha Daniels, Staatsnoodrecht beschermt tegen bestuurlijk misbruik van (asiel)recht. Mits de Kamer en de rechter hun werk doen, www.nederlandrechtsstaat.nl
- 8) A.J. Wieringa, Uitroepen asielcrisis is misbruik van bevoegdheid, www.openbareorde.nl
- 9) Kamerstukken II 2022/23, 29668, nr. 69.
FASCISTENKABINET/THE FIGHT CONTINUES!/FRANS TIMMERMANSKRUIST DE DEGENS MET PVV FUHRER WILDERS ENCAROLINE VAN DER PLAS IN HAAR ROL ALS BLIKSEMAFLEIDERASTRID ESSED
TIMMERMANS CLASHT MET NIEUWE COALITIE, WILDERS WOEST
TRANSCRIPTIE
[Timmermans, GL-PvdA]:
”Terwijl het kabinet verstoken blijft van een positief vooruitgangsidee,
krijgt de denkwijze van de PVV steeds meer vat op de politiek.
Wilders verwoordde het zo:
”Nederland wordt weer van ons”
En daarmee zegt hij ook impliciet:
”Nederland is niet van ons allemaal”
Het is afrekenpolitiek.
Een afrekening met mensen, die zijn visie niet
delen en niet bij zijn Nederland horen.
De boodschap wordt goed verstaan:
”Jij mag niet meedoen, want jij hoort er niet bij.”
Het is een politiek, die onze slechtste kanten aanspreekt
in plaats van het beste in ons naar boven haalt.
En deze vorm van politiek zal ons land tot op
het bot verdelen, niet als bijwerking, maar als expliciet doel.
Niet de verbeelding aan de macht, maar de verdeeldheid aan
de macht.
Uitsluiten van bevolkingsgroepen behoort tot het fundament
van de PVV ideologie.
Wilders zingt al ruim twintig jaar hetzelfde valse lied.
Toen de PVV [?] de principiele bezwaren van Rutte liet varen zong Wilders
tijdelijk een paar toontjes lager, maar regelmatig wordt zijn Ware Aard
hem te machtig en klinken weer de meest valse tonen.
[1.09]
Zijn discipelen delen zijn extreme gedachtegoed en zijn daarin soms nog fanatieker.
Wilders is Wilders en dat zal nooit veranderen en ik denk dat dat een
van de weinige dingen is waar hij en ik het hardstikke over eens zijn.
Ik zeg het nog maar eens duidelijk tegen VVD en NSC:
”U rijdt een Trojaans Paard onze democratische rechtsstaat in”
[1.30]
Het is van het grootste belang, dat er in het parlement brede consensus
is dat we onze democratische rechtsstaat en fundamentele Grondrechten
beschermen.
Het Hoofdlijnenakkoord is hier duidelijk mee in strijd.
Aanvankelijk was de rechtsstaatsverklaring voor NSC nog onvoldoende om
regeren met de PVV mogelijk te maken.
Onlangs zag ik dat de heer Ontzigt diezelfde Verklaring gebruikte om
eerdere uitspraken van de ministers Klever en Faber wit te wassen, terwijl
beiden andere woorden kiezen, maar er dezelfde denkbeelden op
blijven nahouden.
[2.02]
Ik geloof, dat de minister-president en de meeste van zijn collega’s kiezen
voor dit ambt vanuit de ambitie het goede te doen.
Ik geloof de woorden, die de minister-president daarover sprak zonder
enige reserve.
Ik wens ze daarbij ook veel moed toe en veel wijsheid.
Maar ik vrees, dat zij onderschatten waaraan ze gaan meewerken.
Voor het eerst neemt een partij met extreem-rechse ideeen plaats in
Vak K.
Daar zitten mensen, die racistische complottheorieen propageren, journalisten,
rechters en wetenschappers aanvallen, ook mensen, die volksvertegenwoordiger zijn aanvallen en dan over moslims en vluchtelingen
zeggen, ze ontmenselijken door te zeggen en verdacht te maken door te
zeggen dat ze parasiteren en ziektes verspreiden, een beeld, dat in de duisterste jaren van de Europese geschiedenis ook op Joden werd
geplakt.
Nooit, nooit, mag dit gedachtegoed worden genormaliseerd, laat staan tot
norm gemaakt.
Ik hoor graag van de minister president waarom hij heeft ingestemd
met de voordracht van deze bewindspersonen of hij uberhaupt daarmee
kon instemmen, ben ik ook benieuwd naar.
We kunnen onze open democratische samenleving alleen beschermen
als we ons niet onverschillig tonen en ons uitspreken.
Maar het bleef stil.
NSC en VVD sloegen vragen van zich af met een rechtsstaatsverklaring,
die aan betekenis verliest bij elke misdraging waarover ze zwijgen of
ze schuilden onder de dekmantel van het extraparlementair programkabinet .
Ze verbergen niet eens meer, dat hier een ouderwets coalitiekabinet zit
met nauwelijks mensen van buiten, aangestuurd door de partijleiders.
Nieuw is, dat bewindspersonen geen verantwoording meer afleggen
over opvattingen en uitspraken uit het verleden.
Fortuyn zei ooit:
”Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg”
Zij, die zich beroepen op zijn erfenis zetten een masker van fatsoen op
en beloven niet te zeggen wat ze echt denken en krijgen daarmee absolutie
van VVD en NSC.
[4.07]
[Kamervoorzitter Bosma]:
”Een vraag van de heer Wilders”
[Wilders, PVV]:
4.11
Ja voorzitter.
”Hoe haalt de heer Timmermans het in zijn hoofd, hoe
haalt hij het in zijn hoofd, waar haalt hij het lef vandaan
om onze mensen tot racist te bestempelen?
Dat is nogal wat wat u zegt.
En daar klopt helemaal niets van.
U heeft het over de omvolking en de omvolkingstheorieen
inderdaad, waar wij die term, sommigen van ons, dat hebben
gebruikt, hebben wij in een verklaring gezegd ”dat hadden we niet
moeten doen, daar bedoelen we helemaal geen omvolkingstheorie mee
zoals die tijdens het nazisme is gebezigd”, gezegd is ”dat hadden we niet
moeten gebruiken dat woord en dat zullen we ook niet meer gebruiken, we nemen afstand van alles wat daarmee te maken heeft” hebben we ook gezegd.
We hebben gezegd: ”we maken ons zorgen zoals miljoenen Nederlanders”-Daarom hebben we de verkiezingen gewonnen-”over de invloed van asiel, migratie en demografie”ga, loop door de grote steden en je ziet waar we het
over hebben-en dat is legitiem.
En hoe durft u, hoe durft u, nadat onze kandidaat bewindslieden en ikzelf,
inmiddels bewindslieden, daar afstand hebben van hebben genomen, toch
door te gaan met het kwalijke frame, dat wij racisten zouden zijn.
Dat hoort u niet te doen.
Dat mag u niet doen.
Want u beschadigt die mensen daarmee.
Wilt u dat zich realiseren.
5.37
[Timmermans, GL-PvdA]:
5.39
”Laat ik een paar citaten aan u voorleggen:
Ehm, in aanloop naar de Provinciale Staten Verkiezingen vorig
jaar zei minister Faber over sprak minister Faber over hordes
parasiterende gelukszoekers eh minister Fe eh Klever eh, die zei,
dat asielzoekers TBC, hepatitis, polio, cholera, typhus en andere
exotische ziektes met zich eh meebrengen.
U heeft zelf eind april nog bij cpec in Hongarije gezegd, dat het beleid
van open grenzen leidt tot verdunning van onze joods-christelijke en
humanistische beschaving.
Er is ook gezegd eh door mevrouw Faber, ”We moeten niet de
Nederlandse bevolking gaan inwisselen voor een islamitische bevolking”
Ook zei ze:
”Er wordt een agenda uitgerold van antisemitisme, terrorisme en omvolking.
Dit alles onderstreept wat ik heb gezegd en ik hanteer daarbij
het begrip racisme.
En u kunt zeggen wat u wil, daar blijf ik aan vasthouden, u kunt daar
staan gillen wat u wil, ik vind dit racisme en dat zal ik blijven onderstrepen
[Geroffel van de GL PvdA banken]
[6.45]
[Wilders, PVV]:
[6.49]
”Voorzitter ik gil niet, ik spreek u aan op uw eigen woorden.
En wat u net allemaal heeft gezegd is allemaal ook voor een deel
tijdens de hoorzittingen met de bewindspersonen, toen ze nog kandidaat waren,
toegelicht, in een context geplaatst.
Voorbeelden, die u net noemt, zoals mevrouw Klever, die het had over
de ziektes die u noemt en de corona die toen speelde.
Ik ga dat niet allemaal herhalen.
Maar wat heel kwalijk is dat als u en uw partij onze mensen op iets
aanspreekt en wij zeggen ”dat hadden wij zo niet moeten doen”
”En we bedoelden die context niet” ”En we zullen dat, met onze grote zorgen over de effecten op Nederland-Nogmaals wat door miljoenen mensen wordt
gedeeld-over de invloed van immigratie en asiel-
Daar zullen we het over hebben en niet meer over die verschrikkelijke theorie ..
Niemand, geen een PVV’er in de Tweede Kamer, in het kabinet, in Nederland
heeft iets met racistische nazi theorieen-
Wij zijn hier de grootste Vriend in dit Huis zo ongeveer van het Joodse
Volk en de Staat Israel [7.53]
Hoe durft u ons dat in onze schoenen te schuiven.
Maar het ergste is nog voorzitter:
Op het moment, dat wij daar iets over hebben gezegd, dat u om politieke
reden, puur en alleen om politieke reden, het mes op Tafel houdt en tegen
die mensen zegt: ”Je deugt niet”
En daarmee doet u die mensen onrecht, daarmee maakt u
die gezinnen kapot, u maakt die mensen helemaal kapot.
Want u zegt gewoon:
”Er zijn hier halve nazi’s in de Zaal”
”Er zijn hier racisten in de Zaal”
Dat zegt u.
En als u dan een vent bent, dan dient u nu meteen
moties van wantrouwen in en dan gaan we daar nu over stemmen
voorzitter.
Want ik kan dat niet boven de Kamer, boven de Tafel laten hangen.
U noemt niemand van ons zo, of u gaat nu daar politieke
consequenties aan verbinden.
En ik zeg u, dat u dat doet, terwijl mensen dat hebben
teruggenomen, hebben gezegd ”dat zullen wij niet meer gebruiken”
betekent dat u een politicus bent, die de knip voor de neus niet waard is.
En ik neem het met trots op voor onze bewindslieden”
[8.53]
[Geroffel uit PVV banken]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[8.54]
”Dat is duidelijk….
[Geroffel uit PVV banken gaat door]
…..
….
[8.57]
”Dat is duidelijk”
[nog even Geroffel uit PVV banken]
‘[8.58]
Eh, maar de citaten zijn duidelijk.
Ze hebben ook niet gezegd ”We hebben spijt van wat we hebben gezegd”,
eh we, ze hebben gezegd ”we gaan andere woorden gebruiken”
Mevrouw Faber heeft een andere formule gevonden om in wezen hetzelfde te
zeggen en dat het niet zo heel erg veranderd is bleek gisteren al meteen eh bij
de eerste interviews die gegeven werden.
Als je dan ziet hoe mevrouw Faber badinerend spreekt over mensen,
die een hoofddoek dragen alsof ze dat moeten doen voor de regen.
Of als je ziet hoe mevrouw Klever nog steeds Blackface verdedigt eh
Sinterklaas verdedigt dan is er dus niks veranderd in dat opzicht.
En u moet toch met mij eens zijn, dat Blackface een puur racistische
benadering is van mensen met een andere kleur.
Dat valt niet te ontkennen.
En dan kunt u nog 10 keer interumperen, nog 10 keer volop het orgel gaan, ik
hou vast aan mijn kwalificaties die gebaseerd zijn op de citaten, citaten waarvan
de mensen zeggen ”dat zullen we niet meer zeggen”, maar ze hebben niet gezegd ”We hadden dat nooit moeten zeggen, we moeten er afstand van
nemen en u en een aardig aantal van uw collega’s heeft jarenlang de omvolkingstheorie verspreid eh en dan kunt u niet aankomen nu nadat u dat
jarenlang hebt gedaan door te zeggen ”Ja ’t was eigenlijk een vergissinkje,
we begrepen niet zo goed wat het was, we zullen het niet meer doen”
Wees dan ook een vent en hou vast aan wat je altijd hebt gezegd.
U spreekt mij terecht aan op wat ik in het verleden heb gezegd, maar
uw ministers mogen niet meer worden aangesproken op wat zij in het
verleden hebben gezegd.
Een mens is ook wat hij en zij gedaan en gezegd heeft in het verleden,
daar kan je niet zomaar afstand van nemen.
Tenzij je natuurlijk daarvoor excuses aanbiedt en dat is niet gebeurd.
[10.33]
[Geroffel van de GL PvdA banken]
[Kamervoorzitter Bosma]:
Afrondend:
[Wilders, PVV]:
[10.38]
Is Zwarte Piet nou echt het beste waar u mee kan komen?
Is het nou echt het beste dat u ons racisme verwijt door te verwijzen naar
wat u noemt Black Face, Zwarte Piet, die bij Sinterklaas hoort eh, daar mag je
van mening over verschillen…wij vinden dat dat nog steeds Zwarte Piet moet zijn…nou, er zijn heel veel mensen in Nederland die dat met ons eens
zijn en er zijn heel veel mensen, die dat met ons oneens zijn, volgens
mij mag dat gewoon in een land.
Volgens mij heeft dat niets met racisme te maken.
Als u dat als voorbeeld noemt om ons in een racistische hoek te duwen,
dan duwt u half Nederland in een racistische hoek en ik zeg u nog een keer,
via de voorzitter, meneer Timmermans:
U moet ermee ophouden, want iedere keer als u dat zegt, ja, dan sta ik hier
om het op te nemen voor die PVV kiezer, voor die PVV bewindspersoon, inmiddels dienaar van de Kroon en voor die PVV Kamerleden.
Wij zijn geen racisten
We hebben niets met nazi theorieen.
Helemaal niets.
Dat hebben we honderd keer gezegd.
En als u dat blijft herhalen, terwijl onze zorg voor die gewone
Nederlander, die zijn wijk ziet veranderen en verpauperen, inderdaad
ook door de toekomende immigratie ja!
In heel Europa zie je dat gebeuren.
Daarom winnen partijen als mij de verkiezingen.
Omdat u de andere kant op kijkt en dat wij wat over dat wij daar wat over zeggen.
En als u dat in de racistische hoek duwt, dan duwt u half Nederland
in de racistische hoek en degene, die dan niet deugt, die dan onder
de gordel is, die dan vuile, vieze politiek speelt, ben niet ik, maar bent u.
[Geroffel uit PVV banken]
[12.08]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[12.13]
Ik kon in deze Philippica geen vraag ontwaren, maar eh, laat ik herhalen,
dat ik sta voor de woorden, die ik heb gesproken, dat ik me zeker niet
eh, via het gebrul, via de interruptiemicrofoon eh, laat vertellen wat ik wel
en niet eh mag zeggen eh, het zou goed zijn geweest als u maandag
de moeite had genomen naar Amsterdam te komen bij de Keti Koti Herdenking.
Dan had u gehoord hoe hard Black Face,,,,,,,[12.39]
[Timmermans stopt even en kijkt in de richting van de PVV banken]
[Timmermans vervolgt]:
[12.40]
”Er wordt gelachen in uw rangen over Keti Koti, dat zegt al genoeg.
Dat zegt al genoeg [12.45]
En ik ben zo blij, dat minister-president Rutte, dat ons Staatshoofd, zich zo nadrukkelijk heeft uitgesproken over onze collectieve verantwoordelijkheid
voor wat echt racisme is en dat we daar afstand van gaan nemen, dat we nog
heel veel moeten leren.
[13.00]
Ik heb zelf ook moeten leren, toen was ik allang volwassen, dat Sinter,
dat Zwarte Piet voor sommige mensen heel diep krenkend en beledigend is,
wist ik ook niet.
[13.09]
Maar op het moment, dat je het weet, dan draag je de verantwoordelijkheid
ook voor de gevoelens van andere Nederlanders, die daardoor gekrenkt worden.
En vanaf dat moment is het belangrijk, dat je ook zegt ”Okay, Zwarte Piet,
dat hadden we, daar moeten we nu afscheid van nemen, dat past niet bij
het moderne Nederland, dat past niet bij de gevoeligheden in de samenleving.
[13.31]
En als je dat weigert te doen, dan doet u precies wat u altijd doet:
Bewust mensen krenken, bewust mensen pijn doen.
Bewust mensen in een hoek zetten.
En dat, daar kan Nederland niet mee vooruit.
Dan kunt u nog honderdduizend keer uw bewindslieden verdedigen,
dat is uw goed recht, ik begrijp dat ook wel, u deelt hun denkbeelden,
maar ik neem fors afstand van die denkbeelden .
[13.55]
Voorzitter:[Timmermans nog even tussendoor]Onderschat trouwens ook niet het risico eh dat je neemt door eh, mensendie enorm eh bewonderaar van Poetin zijn tot de Treve Zaal [1] toe te laten,dat is Russische Roulette spelen met onze Nationale Veiligheid.”[14.13]Sinds gisteren heeft Nederland dus een door Radicaal Rechts gedomineerdkabinet, een Unicum in de Nederlandse parlementaire geschiedenisen wij zullen hier in de Kamer en in samenwerking met het brede maatschappelijke middenveld niets nalaten om ervoor te zorgen, dat heteen kortstondig unicum blijft.[14.29]GroenLinks Partij van de Arbeid zal de naargeestige Afrekenpolitiek bestrijden.Ja, het zal gebeuren dat wij wetsvoorstellen steunen, die de solidariteit in ons land vergroten.Maar verwacht van ons niet, dat wij dit PVV kabinet in het zadelzullen houden als de coalitie verdeeld is over fundamentele vraagstukken.
Dit kabinet kan niet rekenen op het vertrouwen van mijn fractie, omdat wij
van oordeel zijn, dat radicaal rechts een bedreiging vormt voor de rechtsstaat,
omdat wij van oordeel zijn, dat de coalitiepartijen een valse voorstelling
van zaken geven over de ware aard van dit meerderheidskabinet.
Omdat wij vinden, dat het hoofdlijnenakkoord geen duurzame oplossingen
biedt voor de problemen van onze burgers en de belangen van
aandeelhouders boven die van werkende mensen plaatst.
Omdat er bewindslieden zijn, die over vele jaren blijk hebben gegeven
van opvattingen, die in fundamentele tegenspraak zijn met de Letter
en de Geest van onze Grondwet en daarvoor geen excuses hebben aangeboden noch daar anders dan in woordgebruik afstand van hebben
genomen.
[15.25]
Dit laatste achten wij de meest ernstige schending van het vertrouwen
tussen Kamer en kabinet.
En daarom zullen wij ook in tweede termijn een motie van wantrouwen
indienen tegen de ministers Klever en Faber.
Dank u wel voorzitter.
[15.38]
[Geroffel van de GL PvdA banken]
[15.44]
[Kamervoorzitter Bosma]:
”Een vraag van de heer Eerdmans]
[Eerdmans,JA21]:
[15.45]:
”Voorzitter, het laatste vind ik opmerkelijk.
Want als u geen vertrouwen heeft in het hele kabinet, waarom
stuurt u het hele kabinet dan niet naar huis?”
[15.51]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[15.52]:
Eh, voor mij is het heel belangrijk, dat we eh als Kamer en ieder individueel
Kamerlid ons uitspreken over de positie van twee ministers met eh eh de opvattingen, die ze steeds hebben geuit en waar ze niet echt afstand van
hebben genomen en waar ze geen excuses voor hebben
afgesproken [?]
Ik kan doen wat de heer Wilders traditioneel deed, een motie van wantrouwen
tegen het hele kabinet indienen met het gevolg dat ie toch echt zal worden
verworpen.
Ik denk, dat als kamerleden wordt gevraagd te stemmen op een motie van
wantrouwen tegen twee ministers en ze laten hun geweten spreken, dat er
best eens een meerderheid in deze Tweede Kamer zou kunnen zijn,
die zo’n motie zou kunnen dragen.
[16.34]
[Eerdmans,JA21]:
[16.36]
”Voorzitter, ik denk het niet ehh
Maar goed, we gaan dat, we zullen dat morgen zien ehm, ik heb
er [?] nog een vraag over geweten eh, Amsterdam kent een
wethouder van uw partij, van de partij van de heer Timmermans en die
heeft al gezegd ze, ja, dat beleid van dit kabinet ga ik niet uitvoeren.
Een Groenlinks PvdA wethouder die zegt ”ik neem de telefoon niet op
als hij gaat” en later is hij er iets van teruggekomen een beetje teruggekrabbeld
eh, maar is het niet funest eh voor ons bestuur, voor het gezag als wij
eh wethouders krijgen, bestuurders ja, die ondermijnend tewerk gaan,
die gewoon zeggen ”we gaan het beleid ook al [?] wordt dat hier democratisch
vastgesteld, vastgelegd, niet uitvoeren.
[Timmermans, GL-PvdA]:
[17.14]
”Wat eh het College van Burgemeesters en Wethouders in Amsterdam gaat doen is met man en macht zorgen voor opvang voor asielzoekers die
nergens terecht kunnen.
Wat zij gaan doen is alles doen om te voorkomen, dat die onzalige
intrekking van de spreidingswet tot negatieve gevolgen leidt in
Ter Apel en in Budel waar men nu het al niet kan dragen.
Wat zij er voor, wat zij gaan doen is ervoor te zorgen, dat de consequenties
het beleid van deze coalitie, die hele grote gevolgen heeft voor ehm de gemeentefinancien, dat ze die zelf opvangen.
Dus zij gaan gewoon voor hun burgers staan en voor hun burgers zorgen.
En dat ze daarbij ook zeggen ”wij gaan proberen dat beleid, dat gericht is op eh zeg maar het, het eh in een kwaad daglicht eh stellen van asielzoekers.Daar gaan wij niet aan meewerken.Daar heb ik respect voor.Maar uiteindelijk is het natuurlijk wel zo, dat ook wethouders gehouden zijnaan aan de wet en ik heb hem niet horen zeggen dat hij zich niet aan de wetzou houden en ik vertrouw erop, dat ook het College van burgemeestes enwethouders in Amsterdam waar ik toevallig heel erg trots op ben, omwat ze voor de stad eh doen, dat dat College het juiste zal doen.Een zichook aan de wet zal houden.
[Eerdmans,JA21]
[18.26]
”Voorzitter, de wereld zou toch te klein zijn, als minister Faber zou zeggen: ”ik ga
gewoon niet meer bellen met GroenLinks PvdA wethouders in het land”
Dan zou de wereld…..dan zou u ontploffen!
Eh Voor zover mogelijk
En dan denk ik ”Werkweigeraars eh mensen die eh het bestuur van Nederland
eigenlijk ondermijnen, die zeggen ”We zijn recalcitrant, we zetten onze eigen
principes voorop” die recalcitranteeh bestuurders van PvdAGroenLinks
In hoeverre eh kunt u garanderen, dat zij niet gewoon spaken in de wielen
gaan steken en ik vind dat niet legitiem, bij vastgesteld
democratisch beleid.
Dus hoe gaat u ermee om.
Hoe communiceert u met deze mensen in het land, die op die manier voor
frustratie kunnen zorgen bij de …het totale electoraat.
[19.08]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[19.09]
Ehm, zoals u zelf al heeft gezegd, heeft de wethouder ondertussen ook
gezegd. dat hij de telefoon wel op zal nemen, dus daarmee is denk ik dat probleem eh
zoals u het schetst eh uit de wereld.
Ik heb echt bewondering voor wethouders, ongeacht hun politieke kleur
en ongeacht in welkegemeente of welke stad zij verantwoordelijkheid dragen,
die proberen de negatieve effecten van eh het kabinetsbeleid binnen het
domein dat onder hun verantwoordelijkheid valt te mitigeren, te verzachten, een
andere richting te duwen.
Dat is ook zoals zij hun democratisch mandaat interpreteren
en daar heb ik geen enkel probleem mee [19.45]
Maar, als u die duidelijkheid van mij wil:
Iedereen, ook de wethouders, die moet zich aan de wet houden [19.51]
Dat is duidelijk.
[19.52]
[Kamervoorzitter Bosma]:
”Dank u wel”
Een vraag nog van mevrouw van der Plas”
”Sorry”
[Caroline van der Plas, BBB}:
[20.00]
”Dank u eh [heer?] voorzitter.”
Ja, de heer Timmermans eh heeft hier eh grote woorden over hoe mensen
zich sel en niet eh zouden moeten eh gedragen en dat mag,
daar mogen we fundamenteel eh over van mening eh verschillen ehm
Maar ik hoor de heer Timmermans eh eigenlijk ook wel hetzelfde doen he,
wat eh voor de een allemaal heel slecht is dat mag de heer Timmermans wel
voor een ander doen en dat is eigenlijk dat ik in zijn betoog hoorde, dat hij eigenlijk
he, niet letterlijk, maar toch wel eigenlijk impliceerde, dat onze boeren mensen ziek
maken.
De heer Timmermans die eh had het over landbouwbedrijven die eh of bedrijven
die landbouwgif verkopen eh, gif is dodelijk in een bepaalde dosis eh en eh en
de heer Timmermans had het over glyfosaat dat mensen ziek maakt…..
[Timmermans, GL-PvdA, ertussen door ”kan maken….”[20.51-2052] en glyfosiet, glyfosaat
is een middel waar zorgen over zijn en daar hebben we ook debatten over eh maar om hier te
stellen ehm, dat het mensen ziek maakt, terwijl de..causaal verband, de rela….de rechtstreekse relatie tussen glyfosaat en Parkinson, we hebben veel contact zelf ook met
Bas Bloem [2] daarover [21.10]….[Timmermans, GL-PvdA, ertussen door: ”ja”….
Die zegt zelf: ”die relatie is nog niet aangetoond”
[21.15] En hoe kan het dan, dat de heer Timmermans wel andere mensen
de maat neemt, maar als het over boeren gaat, dan mag [hier?]….eigenlijk rustig gesteld worden, dat het gifspuiters zijn he, om het zo maar eventjes eh te chargeren, zoals de
heer Timmermans zelf ook doet eh met andere onderwerpen
[21.33]
Hoe kan het dan, dat dat dan wel kan, maar ehm het het feit dat de boeren op die
manier worden benaderd en als gifspuiters worden neergezet, landbouwbedrijven of
bedrijven, die landbouwgif verkopen, alsof ze met iets crimineels bezig zijn.
[21.48]:
Hoe kijkt de heer Timmermans daar dan tegenaan?
Want er zijn heel veel boeren hier in Nederland en tuinders, die aan de strengste
wet en regelgeving te maken hebben, die dat op een hele goede manier doen, die
ook contact hebben met neurologen zoals Bas Bloem eh die is daar zelf mee in gesprek
en die zorgen voor gezond, veilig, duurzaam en betaalbaar voedsel in Nederland.
[22.08]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[22.09]
”Ja, maar u moet mij geen woorden in de mond leggen.
Eh, u legt verbanden die ik in mijn eh inleiding niet heb gelegd, u
citeert mij verkeerd.
[22.18]
Ik heb gezegd ”glyfosaat kan mensen ziek maken” en dat is precies
wat de wetenschappelijke stand van zaken is.
Ik heb me met dit onderwerp in een vorig Bestaan uitvoerig eh eh bezig
moeten houden en ik heb dat pleit toen verloren binnen de Europese Commissie
Maar dit is inderdaad een discussie, die nog niet is afgerond .
[22.36]
En bovendien, de boeren, die ik ken, die willen het liefst zo snel mogelijk af van
zoveel landbouwgif, die willen het liefst verduurzamen, die willen het liefst investeren
in een duurzame landbouw, die willen ook aan de toekomst werken van hun bedrijf en
van hun kinderen.
En wat u doet, ook door te accepteren, dat vijftien miljard van wat er klaarstond om
die boeren te helpen in de traditie, in de transitie is geschrapt…
Wat u doet: u sluit ze op in een vorm van landbouw, die echt geen langere toekomst
heeft en daar doet u de boeren geen plezier mee [23.10]
Wel Bayer en anderen, die die middelen verkopen eh wel ook de handelaren in, in
Castle [?], noem ze allemaal maar op.
[23.18] Maar de boer om wie het zou moeten gaan, onderdeel van onze samenleving,
essentieel onderdeel van onze samenleving biedt u zo geen perspectief anders dan
dat u zegt ”alles blijft bij hetzelfde” en dat vind ik valse hoop.
[23.30]
[Caroline van der Plas, BBB]:
[23.33]
”Nou ten eerste sta ik hier niet eh eh in dienst van eh bedrijven eh mocht u dat eh
willen impliceren……
[23.39] .[Timmermans, GL-PvdA, ertussen door: ”Ook dat heb ik niet gezegd
mevrouw van der Plas [23.41]
[Caroline van der Plas, BBB}:
[23.42]
”Voorzitter, ik zou graag het woord willen houden
Ehm, overigens, dezelfde Bayer maakt ook uw paracetamolletje he, die u ’s avonds inneemt
als u [Timmermans, GL-PvdA, ertussen door:, ja”] heeft van dit debat [Timmermans, GL-PvdA, ertussen door:, ja”]
[23.52]
[Caroline van der Plas, BBB, gaat door}:
”Dus ehm, ik zou maar gauw stoppen met eh iets kopen bij Bayer want dan ondersteunt
u eh de Big Pharma
Eh, nee waar het om gaat en hier wordt het eigenlijk weer eh een beetje zo gezegd:
”Ehm, ja eh he de boeren eh, die ik ken” he’, alsof er dan een soort van aparte
groep boeren bestaat eh de boeren die ik ken en dat zijn er meer dan u eh zeg
ik [24.16 [Timmermans, GL-PvdA, mompelt ertussen door] via de voorzitter eh meneer Timmermans en dat zijn ook biologische boeren, dat zijn kringloopboeren, zijn natuurboeren,
zijn gangbare boeren bij, die maken hier voor niet alleen voor ons, maar voor een groot
deel van Europa en een deel van de wereld goed, veilig, betaalbaar en duurzaam voedsel
en dat is onder strenge regelgeving, die hier de laatste jaren is gekomen.
[24.35]Het feit dat de gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt, heeft ervoor gezorgd, dat Noord-West Europa eh sinds de komst van gewasbeschermingsmiddelennooit meer een hongersnood heeft gehad
[Kamervoorzitter Bosma]:
[24.46]
”Gaat u naar een vraag?”
[Caroline van der Plas, BBB, vervolgt}:
[24.47]
Ja, ik wil eigenlijk van de heer Timmermans nog steeds weten waarom praat u in
deze bewoordingen van ”Oh er is een groep, er zijn goede boeren en eer zijn slechte boeren”
Wat doet dat met de mensen, die nu thuis aan tafel zitten te kijken en denken ”ik hoor niet
bij de club van meneer Timmermans en de club van GroenLinksPvdA, ik ben dus een slechte boer”
Wilt u dat terugnemen? [25.08]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[25.08]
”Voorzitter:
Als mevrouw van der Plas haar rol als fractievoorzitter duurzaam serieus wil
nemen, als ze ook echt met ons in debat wil, dan moet ze ophouden met
voortdurend de woorden te verdraaien die mensen gebruiken, voortdurend valse beelden
op te roepen.
[25.22] Ik heb allemaal niet gezegd wat zij beweert, dat ik gezegd heb.
[25.26]
Maar ik zeg u wel een ding:
Door veel te veel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, door veel te veel
mest die in eh de natuur komt, hebben we nu het slechtste water, oppervlaktewater
van heel Europa [25.38]
En als we daar niets aan doen, dan krijgen we grote problemen met ons
drinkwater eh voorziening.
We kunnen ons niet permitteren dat we net doen alsof er niks aan de hand is.
En de boeren moeten we daar in meenemen.
Perspectief bieden.
Ze helpen in omschakeling.
En daarom is het zo tragisch dat u hebt ingestemd met het schrappen van
die 15 miljard die klaarstonden om boeren te helpen in die transitie
[26.03]
[Geroffel van de GL PvdA banken]
[26.03-26.08]
[Kamervoorzitter Bosma]:
[26.08]
”Afrondend”
Caroline van der Plas, BBB}:
[26.11]
Ja, kijk eh, die 15 miljard dat is wel populair dat is al debunked [?] door
eh onze minister van eh eh LVVN [3] waar u ook eh ongetwijfeld
meer van zal horen en ehm….
Maar de onzin, die ik hier ook weer hoor bij de heer Timmermans ….
Nee, dat er teveel mest in de …..de natuur komt…
Teveel mest in de natuur?
Lozen boeren dan gewoon mest in sloten?
Is dat wat de heer Timmermans bedoelt? [26.35]De enige [26.36 Gelach breekt los, waaronder gelach van deheer Timmermans]….[
Caroline van der Plas, BBB, gaat verder]:
[26.37]
”Voorzitter, ik zou graag …eh…..”
”Weet je, die die hoek [Caroline van der Plas wijst in een richting] die
heeft gewoon helemaal geen verstand van de hele materie, dus die laat ik
maar even links van mij liggen, zal ik maar even zeggen.
Mest in de natuur, weet u voorzitter wie eh mest in de natuur brengt?
Dat zijn eh dus echt letterlijk de natuur bemest natuurgebieden, omdat
die compleet aan het verschralen zijn eh op sommige plekken, eh kunt
u opzoeken ehm dat is Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.[27.08]
[Timmermans, GL-PvdA, kijkt richting Caroline van der Plas alsof hij
zijn lachen niet kan inhouden]….[Caroline van der Plas, BBB, vervolgt]
”Want die …weet je, iets wat groeit heeft voeding nodig.
Iedereen met een moestuin snapt, dat niet iets op zonlicht en water alleen
kan groeien he, dat je daar ook voedingsstof voor nodig hebt.
[27.19]
[Kamervoorzitter Bosma]:
”Gaat u uw gang”
[Timmermans, GL-PvdA]:
[27.20]”Voorzitter, ik ik raad mevrouw van der Plas om gewoon zich eens evenop de hoogte te stellen van de waterkwaliteit in Nederland en dan te kijkenwaarom die waterkwaliteit zo slecht is en dat heeft alles met nitraat te makenen nitraat komt in eh de natuur via onder andere mest.”[27.38]
[Kamervoorzitter Bosma]:
”Heel goed. Dank u wel.
Dan zijn we er helemaal bij.
Dan gaan we nu luisteren naar de heer Wilders van de fractie
van de Partij voor de Vrijheid”’
EINDE YOUTUBE FILMPJE
Aanvaring
Timmermans kwam in een felle aanvaring met PVV-leider Geert Wilders door te spreken van ‘extreemrechtse ideeën’ en ‘racistische complottheorieën’ van PVV’ers die nu in het kabinet zitten. Wilders verhief in reactie op Timmermans’ uitlatingen zijn stem aan de interruptiemicrofoon: ‘Hoe haalt Timmermans het in zijn hoofd. Waar haalt hij het lef vandaan om onze mensen tot racist te bestempelen?’ Wilders verwees naar de hoorzittingen met kandidaat-bewindslieden, die daarin zeiden dat ‘geen omvolkingstheorieën bedoelden zoals in het nazisme zijn gebezigd’.”
BNR NIEUWS
FELLE AANVARING WILDERS EN TIMMERMANS IN KAMERDEBAT,
MOTIE VAN WANTROUWEN TEGEN MINISTERS KLEVER EN FABER
3 JULI 2024
Het Kamerdebat over de regeringsverklaring van het kabinet-Schoof is zoals verwacht fel van toon. GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans kondigde bij aanvang van het debat aan een motie van wantrouwen in te dienen tegen de PVV-ministers Klever en Faber. In het ministersvak zitten volgens Timmermans ‘mensen die racistische complottheorieën propageren en journalisten, rechters, wetenschappers aanvallen’. Het kwam hem op felle kritiek van Wilders te staan: ‘Hoe haalt Timmermans het in zijn hoofd. Waar haalt hij het lef vandaan om onze mensen tot racist te bestempelen?’
‘Die lag klaar, het is ook een koekje van eigen deeg’, zegt politiek verslaggever Leendert Beekman over de motie van wantrouwen. Beekman verwijst naar de gewoonte van Wilders om een motie van wantrouwen tegen het hele kabinet in te dienen. Morgen wordt de motie van wantrouwen ingediend, de motie is niet tegen het kabinet gericht, maar tegen de ministers Klever en Faber. ‘Een groot deel van de oppositie wil toch van Wilders weten hoe het nou precies zit met die omvolkingstheorie en met uitspraken van PVV’ers in het verleden.’ De oppositie wil nog steeds weten in welke bewoordingen daar afstand van gedaan wordt en hoe de ministers daar nu in staan.
Trojaans paard
De VVD en NSC rijden met de PVV een ‘Trojaans paard’ de democratische rechtstaat in, zegt Timmermans. ‘Wilders verwoordde het zo: Nederland wordt weer van ons. En daarmee zegt hij ook impliciet: Nederland is niet van ons allemaal.’ Hij ziet hierin ‘afrekenpolitiek’ richting mensen die Wilders visie niet delen en wat de PVV-leider betreft niet in Nederland horen.Wilders zingt volgens de linkse oppositieleider al ‘ruim twintig jaar hetzelfde valse lied’. Het is Timmermans opgevallen dat de PVV-leider sinds de verkiezingen afstand heeft genomen van eerder verkondigde radicale standpunten, maar is daar niet van overtuigd. ‘Regelmatig wordt zijn ware aard hem te machtig en zingt hij dezelfde valse tonen.’
‘Het is een heel fel debat’
Leendert Beekman, verslaggever
Het is volgens Beekman allerminst een debat waarin gereageerd wordt op de regeringsverklaring van premier Schoof, ‘het is alleen maar gegaan over de omvolkingstheorie die gepropageerd is door Klever in het verleden en ook door Faber (…) en het gaat over racisme en discriminatie’.
‘Het is een heel fel debat, het debat gaat alle kanten op. Volgens Beekman was het handig geweest wanneer coalitie en oppositie eerst overeenstemming hadden bereikt over wat precies verstaan wordt onder de termen racisme en discriminatie.
Inmiddels is ook meer duidelijkheid over de relatie tussen extraparlementair kabinet en Kamer. Beekman: ‘Het extraparlementaire kabinet mag het hoofdlijnenakkoord in alle vrijheid gaan uitwerken, maar bij alles wat niet op papier staat pakt het de ruimte en daar zijn wij als Kamer en fractievoorzitters van de grootste partijen de baas over.’
Ongerust
De rechtstaatverklaring die de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben afgesproken, stelt Timmermans evenmin gerust. Tijdens de informatiefase had Pieter Omtzigt nog ondanks deze verklaring onvoldoende vertrouwen in een samenwerking met de PVV, memoreert de linkse politicus. Tegenwoordig gebruikt de NSC-leider de verklaring om uitlatingen van PVV-ministers Marjolein Faber (Asiel en Migratie) en Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp) ‘wit te wassen’, vindt de leider van GroenLinks-PvdA.
Racistische complottheorieën
In het ministersvak zitten volgens Frans Timmermans nu ‘mensen die racistische complottheorieën propageren en journalisten, rechters, wetenschappers aanvallen’. Hij vraagt aan de nieuwe premier Dick Schoof ‘waarom hij heeft ingestemd met de voordracht van deze bewindspersonen’. Kon hij daar überhaupt wel mee instemmen, wil Timmermans weten. ‘Daar ben ik ook benieuwd naar.’
Aanvaring
Timmermans kwam in een felle aanvaring met PVV-leider Geert Wilders door te spreken van ‘extreemrechtse ideeën’ en ‘racistische complottheorieën’ van PVV’ers die nu in het kabinet zitten. Wilders verhief in reactie op Timmermans’ uitlatingen zijn stem aan de interruptiemicrofoon: ‘Hoe haalt Timmermans het in zijn hoofd. Waar haalt hij het lef vandaan om onze mensen tot racist te bestempelen?’ Wilders verwees naar de hoorzittingen met kandidaat-bewindslieden, die daarin zeiden dat ‘geen omvolkingstheorieën bedoelden zoals in het nazisme zijn gebezigd’.
Culturele verdunning
Timmermans wees op zijn beurt weer op de vroegere uitspraken van PVV-bewindslieden en van Wilders zelf, zoals over de ‘culturele verdunning’ van de samenleving door migratie. Ook na hun beëdiging gingen bewindslieden door over hoofddoeken en zwarte piet, zegt Timmermans. ‘U kunt staan gillen wat u wilt, ik vind dit racisme en zal dat blijven onderstrepen.’ ‘U duwt half Nederland in de racistische hoek’, reageerde Wilders.
Bikker haalt uit
Partijleider Mirjam Bikker (ChristenUnie) heeft in het Kamerdebat over de regeringsverklaring hard uitgehaald naar PVV-leider Geert Wilders. Hij werd de afgelopen maanden in de politieke wandelgangen ‘Milders’ genoemd omdat hij zijn doorgaans scherpe toon wat leek te matigen. Volgens Bikker is van een mildere PVV-partijleider niets meer te zien.
Als fractievoorzitter in de Tweede Kamer ‘zal ik mijn partij smoel moeten geven’, reageerde Wilders. ‘Mensen gaan nog spijt krijgen dat ik geen minister-president ben geworden.’ Er zit volgens Bikker echter een groot verschil tussen een partij kleur op de wangen geven ‘of polarisatie en haat aanwakkeren’. Het wringt, vindt Bikker, onder meer met de keuze voor Marjolein Faber als PVV-minister van Asiel en Migratie.
Bikker kan er niet bij dat Faber ‘de ene dag raadsleden in Hoevelaken als verraders bestempelt omdat ze een asielzoekerscentrum willen en de andere dag zegt ‘ik zal gewoon die rol uitvoeren als minister’. Je kunt niet van tafel verschuiven, een compleet nieuwe jurk aandoen en daarmee zijn je opvattingen veranderd. Dat bestaat niet’, vindt Bikker.