[8]
SURINAMERS HERDENKEN BOUTERSE MET DANS, MUZIEK EN ROUWSTOET
4 JANUARI 2025
Surinamers namen dit weekend afscheid van oud-president en voormalig dictator Desi Bouterse. Op vrijdag hielden belangstellenden een Singi Neti: een traditionele herdenkingsbijeenkomst op de dag voor een uitvaart. Op zaterdag liep een begrafenisstoet met een opgebaarde Bouterse naar het crematorium.
EINDE
HET PAROOL
IN EEN AMSTERDAMSE BOVENZAAL WORDT DESI BOUTERSE HERDACHT: ”HIJ WAS DE GROTE LEIDER, DIE ALS EEN VADER
OVER ONS WAAKTE”
4 JANUARI 2025
Het is zaterdagmiddag nog niet zo druk als vrijdagavond tijdens de zogeheten singineti – een traditionele herdenkingsdienst met veel zang en mooie woorden. Toch is het fanatisme in de rijkelijk versierde bovenzaal van een bedrijfsverzamelgebouw in Zuidoost er bepaald niet minder om.
De livestream van de uitvaartplechtigheden rond Desi Bouterse die zijn partij, de Nationale Democratische Partij (NDP), vanuit Suriname verzorgt, is voorin de zaal te zien op een groot videoscherm. Achterin ligt, op een met de paars-witte partijkleuren-beklede hoge tafel en temidden van staatsieportretten, het condoleanceregister.
De op 24 december overleden Surinaamse ex-president Desiré Delano Bouterse (79) wordt hier door Amsterdamse Surinamers geëerd als een Volksheld, met een hoofdletter V. Een man die Suriname veertig jaar heeft beheerst. Die het land wat de aanwezigen betreft uit het slop heeft getrokken en trots en waardigheid heeft gegeven.
Heldenstatus, ondanks veroordeling
Dat Bouterse eind 2023 voor het aanjagen van de Decembermoorden op 15 politieke tegenstanders in 1982 tot 20 jaar cel werd veroordeeld en dat hij in Nederland voor drugshandel is veroordeeld, doet voor de rouwenden helemaal niets af aan zijn heldenstatus, integendeel. ‘Meneer Bouterse’ was een groot staatsman, zeggen ze tegen iedereen die het maar horen wil.
Rosita Foort poseert naast de met paars-witte ballonnen en bloemen omzoomde foto van haar held. Onder die foto is een banier gedrapeerd in de kleuren van de Surinaamse vlag. Hoe zij Bouterse gedenkt? “Als een ge-wel-di-ge man. Wat hij allemaal heeft gedaan voor Suriname is bijna niet met woorden te beschrijven. Voor de economie, de bedrijven die hij heeft opgezet, de universiteit, de bruggen, de wegen… Door hem konden Surinamers een eigen woning krijgen. Hij heeft zo veel opgebouwd, wat inmiddels allemaal weer kapot is gemaakt.”
Het D-woord, de Decembermoorden, laat haar gloedvolle blik iets verstarren, maar niet lang. Foort: “De echte schuldigen voor de Decembermoorden moet je in Nederland zoeken. Bouterse kan zich nu niet meer verdedigen, maar zijn kinderen en kleinkinderen zullen die verdediging oppakken. Dan zullen ze nog lelijk opkijken.”
Tranen in de ogen
Achterin de zaal kijkt Alexandra Haman met tranen in haar ogen naar het grote scherm waarop is te zien dat Surinamers bloemen gooien op de lijkwagen die onder grote belangstelling door Paramaribo rijdt. Door de ruiten van het voertuig kunnen ze een glimp van de overleden heerser opvangen, want de kist is open. “Kijk nou, hoe fantastisch, deze volkseer! Dit is een historische dag!” zegt Haman.
Bouterse ís Suriname, wat haar betreft. “Door het bericht over zijn overlijden voelde ik me zo hulpeloos. Zo machteloos. Hij was de grote leider die als een vader over ons waakte, als de beschermheer van Suriname die alle etnische tegenstellingen overbrugde.”
Wat dat betreft bestaat de regering van Chan Santokhi, de huidige president van Suriname, uit tegenpolen. Als Haman zijn naam uitspreekt, is het alsof ze een scheldwoord gebruikt. “Hij en Ronnie Brunswijk, die veroordeelde bankovervaller en moordenaar, zijn het kwaad. Zij maken de staat Suriname en de rechtsstaat kapot. Ik sidder en beef voor de toekomst zonder Bouterse, waarin zij hun tanden zullen laten zien.”
Als Haman naar de Decembermoorden wordt gevraagd, verwijst ze naar het boek van rechtspsycholoog Peter van Koppen: “Dat heeft me de ogen geopend. Bouterse is zonder gedegen bewijs veroordeeld. Ik ben boos op de overheid en op justitie en over hoe Nederland zijn pionnen heeft gebruikt om Bouterse veroordeeld te krijgen.”
Voor altíjd de held
Glenn van Duivenvoorde eert Bouterse als de staatsman die ‘meer dan veertig jaar in het machtscentrum van Suriname zat’. “Ik zie hem als een grote leider en een groot nationalist die heel veel voor Suriname heeft gedaan. Ik hoop dat hij uiteindelijk een stuk positiever de geschiedenis in zal gaan. Het proces over de Decembermoorden was te veel politiek gestuurd. Als het parlement hem eerst amnestie heeft verleend, kun je dat later niet terzijde schuiven.”
Ook aan de toog achterin, bij de broodjes bakkeljauw, klinkt louter hulde voor Desiré Delano Bouterse, vandaag de held van deze zaal in Amsterdam-Zuidoost. “Nee, niet alleen vandaag, maar voor altij́d! Schrijf dát maar op.”
EINDE
WIKIPEDIA
MARTIN LUTHER KING JR.