[73]
RIJKSOVERHEID
MINISTERRAAD: GROEN LICHT VOOR ASIELPLANNEN MINISTER FABER
7 MAART 2025
Nieuwsbericht | 07-03-2025 | 17:00
De ministerraad heeft op voorstel van minister Faber van Asiel en Migratie ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van haar pakket asielbeperkende maatregelen. Het betreft de zogenoemde asielnoodmaatregelenwet en de tweestatusstelselwet. Daarmee is opnieuw een stap gezet naar invoering van het strengste asielbeleid ooit.
De ministerraad besprak het advies van de Raad van State over de plannen. Hierin worden zorgen geuit over onzekerheden bij de uitvoering. ‘Maar ik heb één zekerheid’, aldus minister Faber: ‘Zó kan het niet langer. Het hele systeem is vastgelopen, we moeten zo snel mogelijk handelen. Dit is wat Nederlanders willen: een fundamentele koerswijziging in het beleid om de instroom te beperken en terugkeer te bevorderen.’
Asielnoodmaatregelenwet
Minister Faber stuurde eind vorig jaar twee wetsvoorstellen naar de Raad van State voor advies. De Asielnoodmaatregelenwet omvat onder meer de afschaffing van permanente verblijfsvergunningen, beperking van de geldigheidsduur van asielvergunningen tot drie jaar, verruiming van de ongewenstverklaring, strenge voorwaarden voor nareis en maatregelen om asielprocedures efficiënter te maken.
Deze wet is door de minister aangescherpt, waar het gaat om afschaffing van de voornemenprocedure. Dat werkt verlichtend voor de IND, mits ook het bezwaar wordt afgeschaft. Deze onvolkomenheid is gerepareerd met een technische aanpassing.
De memorie van toelichting van beide wetten is ter verduidelijking aangevuld. Dat is gedaan op basis van de nader rapporten dat door de minister is opgesteld naar aanleiding van het advies van de Raad van State. Ook zijn juridische vindplaatsen toegevoegd, en wordt er verwezen naar jurisprudentie. Die toevoegingen veranderen niets aan de inhoud van de wetten.
Tweestatusstelsel
Daarnaast wordt een zogenoemd tweestatusstelsel voorgesteld. Het wetsvoorstel maakt onderscheid tussen vluchtelingen en mensen die op andere gronden bescherming krijgen. Dit geeft extra mogelijkheden om de instroom van nareizigers van mensen in die tweede groep te verlagen.
Een grote groep mensen wacht momenteel in het buitenland om naar Nederland te komen. Dit wetsvoorstel zal voor een deel van deze groep bij de gezinshereniging meer voorwaarden stellen, zoals een wachttijd van twee jaar, de beschikking over huisvesting en inkomen.
Kosten
In totaal is € 115 miljoen nodig om de wetten in te voeren en uitvoerbaar te maken. Er is € 101,8 miljoen nodig voor het tweestatusstelsel, en € 13,3 miljoen voor de asielnoodmaatregelenwet. Het bedrag is hoger dan voorheen voorzien, omdat niet alleen de kosten voor de IND, maar ook die van de rechtspraak zijn meegenomen. Minister Faber: ‘Dit is een investering om op lange termijn enorm veel geld te besparen.’
Overige maatregelen
Eerder zijn al maatregelen genomen of aangekondigd, zoals de invoering van grenscontroles, uitbreiding van de mogelijkheden om criminele vreemdelingen – ook minderjarigen – uit te zetten, een opt-out bij toekomstige wijzigingen in Europese asielverdragen en beëindiging van de Landelijke Vreemdelingen Voorziening per 1 januari.
‘Duidelijk signaal’
Minister Faber: ‘Al deze maatregelen samen geven een duidelijk signaal af. Dit kabinet koerst op het strengste asielregime en de strengste toelatingseisen ooit. Het kabinet verwacht dat deze maatregelen bijdragen aan vermindering van de instroom en tevens een positief effect hebben op terugkeer. Daarbij gaat het om vreemdelingen die geen recht hebben op verblijf en vreemdelingen die terug kunnen wanneer de veiligheidssituatie in hun land van herkomst verbetert. Door minder instroom en meer terugkeer neemt ook de druk af op de asielopvang en de asielketen, en daarmee de druk op huisvesting, zorg en onderwijs.’
Zie ook
- AsielbeleidOnderwerp
- MigratieOnderwerp
Verantwoordelijk
EINDE
TROUW
MINISTER FABER LOODST ASIELWETTEN VRIJWEL ONGEWIJZIGD DOOR MINISTERRAAD
7 MAART 2025
NSC-ministers leggen de snoeiharde kritiek van de Raad van State naast zich neer. Asielminister Marjolein Faber mag van het kabinet haar asielwetten met slechts kleine aanpassingen naar de Tweede Kamer sturen.
Even leek het erop dat de forse kritiek van de Raad van State (RvS) op de asielwetten van asielminister Marjolein Faber de vonk zou zijn die het explosieve asieldossier tot ontbranding zou brengen. Maar vrijdag werd duidelijk dat het kabinet zich eensgezind achter Fabers asielwetten schaart, zonder grote wijzigingen aan te brengen.
Faber zegt enkele ‘verduidelijkingen’ in de juridische toelichting van de asielwetten te hebben aangebracht. Rechters maken gebruik van de zogeheten memorie van toelichting om te begrijpen wat de gedachte is achter een wet. De aanpassingen veranderen volgens de asielminister niets aan de inhoud van de wetten.
Terug naar de tekentafel
Het was lange tijd onzeker of Fabers voorstellen voldoende steun zouden krijgen, vanwege stevige kritiek op de plannen. Zo waarschuwde de RvS nadrukkelijk dat de wetten mogelijk averechts uitwerken en voor grote problemen in de uitvoering gaan zorgen. Bovendien zou de wetsvoorbereiding van Faber nogal ‘onzorgvuldig’ zijn en onderbouwt ze de maatregelen onvoldoende.
Het hoge adviesorgaan riep de minister daarom op haar plannen ‘in deze vorm’ niet in te dienen bij de Tweede Kamer. Ook de Raad voor de Rechtspraak en de Nederlandse Orde van Advocaten uitten vernietigende kritiek op de wetsvoorstellen.
Volgens minister-president Dick Schoof scheelt er inhoudelijk niets aan de wetten en zijn ze niet in strijd met internationale verdragen. Hij noemt de asielplannen ‘cruciaal’ om het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt terug te dringen. Deze afschrikwekkende werking is volgens de RvS niet bewezen.
Daarnaast heeft Faber volgens hem de adviezen goed bestudeerd. Naast een aantal wijzigingen stelt het kabinet daarom ook extra geld beschikbaar voor de uitvoering van de wetten.
Druk opvoeren
Faber maakte vanaf het begin duidelijk niet gevoelig te zijn voor de bezwaren. Na de adviezen hield de asielminister vol dat ze niets ging veranderen aan haar wetten. Ondertussen voerde Geert Wilders de druk op door te eisen dat de wetten ongewijzigd bleven. De PVV-leider dreigde het kabinet te laten vallen, als de andere partijen ook maar ‘een letter’ zouden aanpassen.
Alle ogen waren daarbij op coalitiepartij NSC gericht. De partij van Pieter Omtzigt zegt steeds veel belang te hechten aan de adviezen van de Raad van State en deugdelijke wetgeving is een kroonjuweel. Vorig jaar maakte de partij nog een groot punt van de asielnoodwet. Mede door bezwaren van NSC trok het kabinet deze plannen in.
‘Onbehoorlijk bestuur’
Nu kiest NSC dus eieren voor zijn geld door in het kabinet de bezwaren naast zich neer te leggen. Faber heeft geen grote wijzigingen aangebracht, terwijl de Raad van State ook fundamentele bezwaren heeft. Zo gaan de nieuwe regels bijvoorbeeld ook voor lopende aanvragen gelden, waardoor de rechtszekerheid van tienduizenden asielzoekers onder druk komt te staan.
Daarnaast waarschuwden de nationale ombudsman en de kinderombudsman vrijdag in een brandbrief dat de asielwetten van Faber in strijd zijn met kinderrechten en getuigen van onbehoorlijk bestuur.
NSC-bewindslieden maken hier geen principieel punt van. De partij steunt vanaf dag één de politieke wens van de coalitie voor een strenger asielbeleid. En inhoudelijk sluiten de wetsvoorstellen ook aan bij het NSC-verkiezingsprogramma.
Zonder geld geen steun
Bij de partij bestaan wel zorgen over de werkdruk op de nu al overbelaste uitvoeringsorganisaties en de rechtspraak. Die druk zal fors toenemen, erkent ook het kabinet. Faber liet vrijdag weten 115 miljoen euro extra uit te trekken voor de uitvoering van haar wetten.
Dat maakt de kans groter dat de asielwetten een meerderheid krijgen in de Eerste Kamer. Want eerder lieten CDA, SGP en Ja21 weten de wetten niet te steunen zonder die extra financiële middelen. Deze partijen heeft het kabinet nodig voor een meerderheid in de Eerste Kamer.
‘Onbehoorlijk bestuur’, oordelen ombudsmannen
De nationale ombudsman en de kinderombudsman zeggen dat de asielvoorstellen in strijd zijn met kinderrechten. In een brandbrief schrijven de twee ook dat de Fabers plannen getuigen van onbehoorlijk bestuur. ‘Nu het kabinet de adviezen van kundige mensen en organisaties in de wind slaat, voelen we de noodzaak om te waarschuwen voor de rampzalige gevolgen van deze wetten op onze samenleving’, schrijven Reinier van Zutphen en Margrite Kalverboer.
Samen vrezen ze dat de behandelduur van asielaanvragen verder zal toenemen door Fabers wetten. Grote zorgen zijn er ook over de kinderen die naar Nederland zijn gekomen en de kinderen van wie de ouders hier al zijn. “Hun rechten zijn niets waard in deze nieuwe wetten. Hun ontwikkeling en toekomst worden in de kiem gesmoord”, zegt Kalverboer.
Wat staat er ook alweer in Fabers asielwetten?
Het kabinet wil met de ene wet onder meer permanente verblijfsvergunningen afschaffen, de geldigheid van asielvergunningen inkorten en strenger toetsen bij asielprocedures.
De andere wet deelt vluchtelingen op in twee groepen, waarbij de grootste groep minder rechten krijgt dan nu.