[23]
5 jaar later: een catastrofe
In de praktijk pakte de Turkijedeal catastrofaal uit. Rechters oordeelden dat Turkije niet als ‘veilig derde land’ kan worden aangemerkt. Vluchtelingen kunnen daarom niet teruggestuurd worden naar Turkije. Maar omdat landen in Europa nog steeds niet samenwerken worden ze ook niet verdeeld over Europa. Het resultaat is dat duizenden vluchtelingen en asielzoekers al jarenlang onder mensonterende omstandigheden vastzitten op de Griekse eilanden.
….
….
”
Moria
Hoewel de deal dus aan beide kanten van de Egeïsche Zee catastrofaal uitpakte, is vooral de mensonterende chaos van de Griekse vluchtelingenkampen symbool komen te staan voor het falen van de Turkijedeal. Na vijf jaar zijn de omstandigheden in vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden slechter dan ooit. Deze kampen lijken vooral een boodschap te zijn voor andere vluchtelingen die de oversteek overwegen: ‘kom niet naar Europa’.
VLUCHTELINGENWERK
5 JAAR EUTURKIJEDEAL: EEN DOFFE ELLENDE
18 MAART 2021
Vandaag bestaat de EU-Turkijedeal vijf jaar. Een triest jubileum. In 2016 sloten Europese landen, waaronder Nederland, een akkoord met Turkije dat tot op de dag van vandaag grote gevolgen heeft voor vluchtelingen in- en buiten Europa.
Hoe zat het ook al weer?
Door de oorlog in Syrië sloegen miljoenen mensen op de vlucht. Ook in Europa nam het aantal vluchtelingen in 2015 flink toe. Maar EU-lidstaten konden het niet eens worden over een gezamenlijke aanpak om hen goed op te vangen. Er ontstond een politieke crisis in Europa.
In plaats van een oplossing in Europa te zoeken, sloten een aantal landen (waaronder Nederland) daarom een beruchte afspraak met Turkije, die later de ‘Turkijedeal’ zou gaan heten. Die deal moest ervoor zorgen dat vluchtelingen niet meer naar Europa kwamen. In ruil daarvoor kreeg Turkije miljarden euro’s, bedoeld om de omstandigheden voor vluchtelingen te verbeteren. Daarnaast zouden Turken onder andere makkelijker naar de EU kunnen reizen.
De deal houdt in dat Turkije de grenzen strenger zal bewaken. Vluchtelingen en asielzoekers die toch de oversteek naar de Griekse eilanden maken, worden na een korte procedure teruggestuurd naar Turkije. In die procedure wordt gecheckt of iemand toch niet naar Turkije terug zou kunnen. En voor elke teruggestuurde vluchteling neemt Europa een andere vluchteling uit een Turks vluchtelingenkamp op. Vluchtelingen die toch niet teruggestuurd kunnen worden naar Turkije worden eerlijk verdeeld over alle Europese lidstaten.
5 jaar later: een catastrofe
In de praktijk pakte de Turkijedeal catastrofaal uit. Rechters oordeelden dat Turkije niet als ‘veilig derde land’ kan worden aangemerkt. Vluchtelingen kunnen daarom niet teruggestuurd worden naar Turkije. Maar omdat landen in Europa nog steeds niet samenwerken worden ze ook niet verdeeld over Europa. Het resultaat is dat duizenden vluchtelingen en asielzoekers al jarenlang onder mensonterende omstandigheden vastzitten op de Griekse eilanden.
Ook de ‘Turkse kant’ pakte heel anders uit. Na miljoenen Syrische vluchtelingen te hebben ontvangen sloot Turkije de grens met Syrië. Syriërs die toch probeerden naar Turkije te vluchten zijn zelfs neergeschoten aan de grens. En hoewel de omstandigheden voor Syriërs in Turkije wel degelijk wat zijn verbeterd, worden veel gezinnen uitgebuit in bijvoorbeeld naaiateliers en kunnen veel kinderen niet naar school. Ook zijn groepen Syriërs gedwongen teruggestuurd naar hun land.
Moria
Hoewel de deal dus aan beide kanten van de Egeïsche Zee catastrofaal uitpakte, is vooral de mensonterende chaos van de Griekse vluchtelingenkampen symbool komen te staan voor het falen van de Turkijedeal. Na vijf jaar zijn de omstandigheden in vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden slechter dan ooit. Deze kampen lijken vooral een boodschap te zijn voor andere vluchtelingen die de oversteek overwegen: ‘kom niet naar Europa’.
Wat moet er gebeuren en wat doet VluchtelingenWerk?
Al vijf jaar voeren we actie voor een beter Europees asiel- en migratiebeleid. En vragen we in de media en in de politiek aandacht voor de omstandigheden op de Griekse eilanden, zoals vorig jaar met de campagne #500kinderen. Dit is in het kort wat er volgens ons moet gebeuren:
- Verbeter de omstandigheden in de Griekse vluchtelingenkampen, evacueer de Griekse eilanden zo snel mogelijk, en verdeel deze vluchtelingen en asielzoekers samen met welwillende landen over Europa
- Erken dat de Turkijedeal heeft gefaald en maak afspraken met andere EU-lidstaten over een gezamenlijk asielbeleid en een eerlijke verdeling van asielverzoeken over Europa
- Investeer fors in betere opvang van vluchtelingen in hun thuisregio
- Zorg voor veilige manieren om asiel aan te vragen in Europa
EINDE STATEMENT VLUCHTELINGENWERK