ASSCHER/DIEPE SPIJT OVER SLAVERNIJ/OVER NEERLANDS BESMET VERLEDEN/
MENSENRECHTENSCHENDINGEN IN NEDERLAND ANNO 2013
VOORAF
Geachte lezers,
Op 1 juli 2013, 150 jaar na de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen,
heeft vice premier Asscher ”diepe spijt” betuigd over het Nederlandse slavernijverleden en
opgemerkt, dat de Nederlandse regering zich zal inzetten voor het aan de kaak stellen
van mensenrechten.
Een hypocriete opmerking naar mijn mening, omdat Nederland anno 2013 in ernstige mate
mensenrechten schendt door de manier waarop met vluchtelingen en asielzoekers wordt omgegaan
Tijd dus voor Nederland, ook over dit onrecht de hand in eigen boezem te steken
Vriendelijke groeten
Astrid Essed
”Ik sta hier vandaag namens de Nederlandse regering en kijk terug op
deze schandvlek in onze geschiedenis. Ik kijk terug en betuig diepe
spijt en berouw over hoe Nederland is omgegaan met de menselijke waardigheid.”
…..
….
”Laten wij voorkomen, dat onze kinderen en kleinkinderen zich later voor ons
moeten schamen”
……
…….
”De slavernij is afgeschaft, maar ook vandaag worden mensen nog vernederd om wie ze zijn.
De geschiedenis verplicht ons te leren van het verleden en onrechtvaardigheid ook in deze tijd met alle kracht te bestrijden.
Door schending van de mensenrechten aan de kaak te stellen.Door discriminatie te bestrijden.
Door moderne slavernij, in arbeid en prostitutie, aan te pakken.”
Uit toespraak vice premier Asscher bij de herdenking 150 jaar afschaffing slavernij
in het Oosterpark.
Bij het Slavernijmonument
Op 1 juli 2013 was het 150 jaar geleden, dat door Nederland de slavernij
in de ”Westindische kolonieen” Suriname en de Nederlandse Antillen werd afgeschaft.
Als Keti Koti [verbreken van de ketenen] wordt dit
jaarlijks gevierd.
Vanwege die ”150 jaar”, was het dit jaar extra feestelijk.
Naast festiviteiten door het hele land kreeg de viering een byzonder tintje
in de aanwezigheid van het Koningspaar bij de herdenking in het Oosterpark bij het slavernijmonument
Namens de Nederlandse regering waren o.a. aanwezig vice premier minister
Asscher en de Gemeente Amsterdam werd vertegenwoordigd door
burgemeester van der Laan en Fatima Elatik, Stadsdeelvoorzitter Oost.
SLAVERNIJMONUMENT/GESCHIEDENIS
Nederland heeft traag gereageerd op de erkenning van de misdaad van
de slavernij.
Zo heeft het 139 jaar moeten duren, voordat er eindelijk een officieel slavernijmonument
van de grond kwam, dat in 2002 is onthuld door Koningin Beatrix
Dat was trouwens nog beschamend, omdat de nazaten van
de slaven niet bij de officiele onthulling aanwezig waren en achter dranghekken
moesten staan, tot het ”officiele” gedeelte achter de rug was, waarbij ook nog werd
gedreigd door de politie te paard.
De omgekeerde wereld.
Ook is de slavernij verdrongen uit het Nederlandse collectieve geheugen, aldus
minister Plaskerk bij de 144 ste herdenking van de afschaffing van de slavernij
in 2007.
Hij merkte hierover op:
” Ik heb op school nooit geleerd over de slavernij,
Waar zijn de boeken, films en musea over de slavernij en de rol van Nederland
daarin?”
Is dat geen nationale schande?
Maar er is meer:
Ook aan de beeldvorming moet nog veel worden gedaan.
Zo wordt in de sporadische televisieprogramma’s over de
slavernij, moderne uitbuiting bijv van Poolse arbeiders in Nederland
op een lijn gesteld met de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen
en worden allerlei vormen van slavernij over een kam geschoren.
In de geschiedschrijving over de slavernij treft men vaak elementen van bagatellisering
aan, zowel wat betreft het misdadige karakter van de slavernij , als de poging
aan te tonen, dat het after all toch niet zo’n winstgevende zaak is geweest
In dat laatste geval is er alsof er wordt gezegd:
Hoe winstgevend was de dwangarbeid in Duitse concentratiekampen voor
de Duitse economie.
Ja, een door en door kromme en verwerpelijke redenering dus.
LATE SPIJT OVER SLAVERNIJ
Er is dus door de Nederlandse regering bij monde van vice premier Asscher
spijt betuigd over het slavernij verleden.
Dat komt wel erg laat.
Het is namelijk voor het eerst, dat de Nederlandse regering, althans
in Nederland, komt met een ”diepe spijt” betuiging , al had wel in 2001
toenmalig minister van Integratie van Boxtel op de in Durban Zuid-Afrika gehouden
Wereld Conferentie tegen Racisme 2001 spijt [‘deep remorse”] betuigd over het slavernijverleden.
DIEPE SPIJT EN BEROUW/EXCUSES? VERGEET HET MAAR
Je zou toch verwachten, dat bij een officieel in het Internationaal
Recht erkende misdaad tegen de menselijkheid als de slavernij ,
op zijn minst excuses op zijn plaats zouden zijn.
Wie daarop had gehoopt, kwam bedrogen uit.
Toegegeven:
Asscher ging met zijn ‘diepe spijt’ een stap verder dan
premier Rutte bij de herdenking in 2012, die sprak over ”de zwarte bladzijde
in de geschiedenis” en het ”ontmenselijkende karakter” van de slavernij,
zonder spijt te betuigen
Burgemeester Van der Laan ging met zijn expliciete verwijzing naar de rol van Amsterdam
bij de slavenhandel en zijn opmerking, dat de Gouden Eeuw in een adem genoemd
moet worden met de slavernij , verder dan de vroegere burgemeester Cohen, die voorzichtiger,
refereerde aan een ”gedeeld verleden”
Maar dat gaat allemaal bij lange na niet ver genoeg, want
excuses bleven uit.
Heel terecht en in parlementaire context bijna moedig, heeft SP Tweede
Kamerlid van Bommel voor deze excuses een pleidooi gehouden
Ex slavernij en koloniale mogendheid Nederland heeft trouwens evenmin
aan Indonesie excuses aangeboden voor alle wandaden tijdens het
kolonialisme en de tijdens de politionele acties gepleegde
oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid
Behalve dan in geval van het bloedbad in Rawagede.
Maar ook pas nadat de rechter er aan te pas was gekomen.
WAAROM WEL SPIJT EN GEEN EXCUSES
Dat er voor eeuwen onrecht in Suriname/Nederlandse Antillen en
Indonesie geen excuses kan worden aangeboden, is natuurlijk
meer dan schandalig, maar dit heeft, zoals we; vaker in de politiek of
maatschappelijke ontwikkelingen, te maken met het financiele element.
Want wie excuses aanbiedt, bekent juridisch gezien schuld en
dan is de weg vrij voor schadeclaims
En zoals te doen gebruikelijk bij uitbuitingssystemen zoals slavernij
en kolonialisme, wil men er wel rijk van worden, maar geen schadeloosstelling
aan de slachtoffers betalen.
Geen wonder dus, dat Surinaamse organisaties en toeschouwers diep
teleurgesteld zijn over het uitblijven van excuses
Wel het minste, dat een Staat kan doen na deze eeuwenlange misdaad
tegen de menselijkheid , die slavernij heet.
TERUG NAAR HET VERLEDEN/DE MISDAAD VAN DE TRANSATLANTISCHE SLAVERNIJ
Het hoeft nauwelijks te worden uitgelegd, dat slavernij, die trouwens
van alle tijden is een misdadig systeem is, waarbij mensen
als ”dingen” worden beschouwd, die je mag verhandelen, kopen en
verkopen en die en dat is belangrijk als gratis arbeidskrachten een grote
bijdrage hebben geleverd aan economische ontwikkelingen, waarvan zij
op geen enkele wijze profiteerden.
In deze context de transaltantische slavenhandel .
Dat is de handel
in Afrikanen, die werden gestolen, gekidnapt en verhandeld van Afrika naar
de beide Amerika’s Noord en Zuid-Amerika
Van wie de nazaten de afschaffing van de slavernij nu herdenken.
ENKELE SCHOKKENDE FEITEN:
Tijdens de transatlantische slavenhandel, die zich heeft afgespeeld tussen 1525
te beginnen met het Portugese aandeel in de slavernij tot 1867 , zijn er
12 miljoen gekidnapte Afrikanen naar de Amerika’s gedeporteerd.
Het aandeel van de Nederlandse betrokkenheid
bij de slavenhandel wordt geschat op 500 000 tot 600.000 personen.
Voor Nederland startte de slavenhandel na de verovering van Recife ”Portugees”
Brazilie en de daaropvolgende verovering van het Portugese slavenhandelsbolwerk
Fort Elmina in 1637
Op 1 juni 1814 werd de slavenhandel om politieke redenen afgeschaft , de
motivatie voor de afschaffing van de slavernij in 1863 was economisch.
SLAVERNIJ
DE MISDADEN
HOOGTE EN DIEPTEPUNTEN
DE ABOLITIE
VRIJHEID EN STAATSTOEZICHT
”Slavery is the permament, violent domination of natally alienated
and generally dishonored persons”
Orlando Patterson
De misdadigheid van de transatlantische en andere slavernij, het stelen en
kidnappen van mensen, koop en verkoop, het verworden van mens tot ding, de
rechteloosheid, mishandelingen en griezelig genoeg, het wegschenken
van een slaaf als ”verjaardagscadeau”
Dat zijn de dieptepunten.
De hoogtepunten zijn het voortdurende verzet, dat de slaven geboden
hebben en dat bij het Nederlandse publiek nog veel te weinig bekend is.
Het verdient meer dan genoemd te worden.
Het verdient een ereplaats in de geschiedenis.
Het begon al aan boord van het slavenschip.
Zo is er in 1741 een opstand geweest op het slavenschip ”Middelburgs
Welvaren”, die aan 213 van de 260) Afrikanen het leven heeft gekost
Alle blanke bemanningsleden bleven ongedeerd.
Passief verzet op de plantages bestond vaak door saboteren van
werkzaamheden door langzaamaanacties, het veinzen van ziekte, zich ”dom”
voordoen [een equivalent van het Oostindisch doof] etc
Actief verzet was het saboteren van de productiemiddelen en vergiftiging van
het vee.
Ook vergiftiging van planters en aan die planters loyale slaven
kwam voor.
En bitter genoeg was ook het plegen van zelfmoord een vorm van verzet,
omdat zo hoe bizar en ziek het ook klinkt het ”eigendom” van de meester
werd vernietigd en daarmee een deel van zijn mogelijkheid op het maken van winst.
MARONNAGE EN SLAVENOPSTANDEN
Maar het meest succesvolle verzet is geweest de zogenaamde maronnage vlucht
van de plantages naar het binnenland , met als gevolg een aantal dappere
slavenopstanden.
Klinkende namen zijn die van verzetsstrijders Boni, Baron en Joli-Coeur
Het gewapende verzet van de gevluchte slaven [Marrons], voorouders van de
huidige boslandbewoners in Suriname tegen de plantersklasse zou geducht zijn
en resulteren in een aantal marronoorlogen, die het blanke bewind maar niet
kon winnen en uiteindelijk is geresulteerd in vredesovereenkomsten, waarin de
marrons bedongen, dat zij in vrijheid verder konden leven.
Een bekende leider van een slavenopstand op Curacao was Tula
Voor slavenkolonie Jamaica was dat de legendarische Nanny of the Maroons
Dappere mannen en vrouwen.
SOLIDARITEIT MET SLAVEN
QUAKERS
JOHN BROWN
ROBESPIERRE
Hoewel deze opsomming verre van volledig is, wil ik toch
aandacht schenken aan enkelen, die solidair [een anachronistisch woord
maar toch maar even gebruikt zijn geweest met het barbaarse lot van de slaven.
Quakers
In de eerste plaats noem ik de Quakers, een christelijke groep, die aan de wieg
stond van het ijveren voor afschaffing van de slavernij [abolitie], zich
daarbij beroepend op de christelijke waarden.
Ze zijn onder andere actief geweest in de underground railroad , een route waarlangs
slaven konden vluchten, via het Noorden van de VS, naar Canada, waar slavernij
was verboden.
Een belangrijke voorvechtster van de underground railroad is ook
de voormallige zwarte slavin Harriet Tubman, die een grote bijdrage
heeft geleverd.
Ze heeft via die underground railroad meer dan 19 tochten gemaakt en zo
300 slaven gered.
John Brown
John Brown was een abolitionist, die met militaire
middelen de slavernij bestreed en uiteindelijk werd geexecuteerd.
Revolutionnair Frankrijk
Robespierre
Abbe Gregoire
In het Frankrijk van de Franse Revolutie werd op 4 februari 1794 de slavernij
afgeschaft.
Alle bevrijde slaven werden Franse burgers.
Zoiets was voor die tijd uniek.
Op dat moment was er op Haiti een slavenopstand aan de gang onder
leiding van Toussaint Louverture.
In tegenstelling tot de latere afschaffingen door Groot Brittannie, Nederland en
de andere slavenmogendheden was het niet om economische
redenen, maar wel degelijk geleid door de Liberte, Egalite, Fraternite gedachte
van de Franse revolutie.
Voormannen als Jacobijnenleider Robespierre en vooral Abbe Gregoire,
waren warme voorstanders van die afschaffing, die, overigens niet verbazingwekkend,
door Napoleon werd teruggedraaid.
AFSCHAFFING SLAVERNIJ
VRIJ/VERGEET HET MAAR/STAATSTOEZICHT
De slavenopstanden hebben geleid tot verzwakking van de
slavenmaatschappij, maar niet tot verdwijning ervan,
behalve in Haiti.
Ook de abolitionistische bewegingen hebben daartoe
met alle ongetwijfeld goede bedoelingen, niet
geleid, aangezien bij dergelijke veranderingen
economische omstandigheden de kaart dicteren.
Economisch was de slavernij niet rendabel meer en door
de opkomst van de machine werden slaven steeds meer overbodig.
Voor Suriname en de Nederlandse Antillen vond de afschaffing van de slavernij
plaats op 1 juli 1863.
Er kwam, schandalig genoeg, een financiele compensatie, niet
voor de slaven, maar voor de plantagebezitters.
Het harde bedrag was 300 gulden per slaaf.
Heel veel geld in die tijd.
Staatstoezicht:
Wie nu dacht vrij te zijn, kwam bedrogen uit,
Voor de slaven op de Nederlandse Antillen gold wel directe vrijheid, maar
de voormalige Surinaamse slaven tussen 15 en 60 jaar
moesten nog 10 jaar op de plantage werken tegen
een geringe vergoeding.
Die periode werd ”Staatstoezicht” genoemd en duurde 10 jaar.
Pas in 1873 was men werkelijk vrij en slaaf af.
TERUG NAAR HET HEDEN
MENSENRECHTEN IN NEDERLAND ANNO 2013
VLUCHTELINGEN EN ASIELZOEKERS
”De slavernij is afgeschaft, maar ook vandaag worden mensen nog vernederd om wie ze zijn. De geschiedenis verplicht ons te leren van het verleden en onrechtvaardigheid ook in deze tijd met alle kracht te bestrijden.
Door schending van de mensenrechten aan de kaak te stellen. Door discriminatie te bestrijden. Door moderne slavernij, in arbeid en prostitutie, aan te pakken.”
……
……
””Laten wij voorkomen, dat onze kinderen en kleinkinderen zich later voor ons
moeten schamen”
Uit toespraak Asscher bij de herdenking 150 jaar afschaffing slavernij
in het Oosterpark.
Bij het Slavernijmonument
We hebben een duik in het besmette Nederlandse verleden gemaakt
Nu terug naar het heden
Het is natuurlijk gemakkelijk, diepe spijt te betuigen over een verleden van
150 jaar en langer en een thema als slavernij, over welks misdadigheid
iedereen het wel eens is.
Wel wrang is, dat die ”diepe spijt” en de oprichting van het slavernij
monument zo laat komen en dat zelfs ondanks het feit, dat
slavernij een misdaad tegen de menselijkheid is, er niet eens
simpele ”excuses” af kunnen.
Dan heb ik het nog niet eens gehad over herstelbetalingen, een mi zeer redelijke eis.
Maar los daarvan.
In zijn toespraak gebruikte Asscher gloedvolle woorden als het aan de kaak stellen van
mensenrechtenschendingen door de Nederlandse regering.
Gebeurt dat wel?
Ja, ”aan de kaak stellen” in het buitenland en liefst van regeringen zoals
Syrie en Noord Korea, die een anti Westers beleid voeren.
Maar hoe zit het met de huidige mensenrechtensituatie in Nederland zelf?
Dat bekijkende kom ik tot de conclusie, dat deze, zeker wat het asielbeleid
betreft inhumaan en mensonterend is.
Een arsenaal van mensenrechtenschendingen wordt losgelaten op
hen, die naar Nederland zijn gevlucht vanwege armoede, oorlog en/of
vervolging.
Oorlogen, die vaak het gevolg zijn van Westers militair ingrijpen,
zoals in Afghanistan en Irak, waar relatief veel vluchtelingen naar
Nederland en andere EU landen zijn gevlucht.
Asielzoekers, die via Schiphol naar Nederland reizen, worden al bij aankomst
gedetineerd , waardoor zij het etiket ”crimineel” opgeplakt krijgen.
Dit in tegenstelling tot mensen, die via land reizen en in Asielzoekerscentra
belanden.
Vreemdelingendetentie, waarin uitgeprocedeerde asielzoekers of mensen,
die noot asiel hebben aangevraagd omdat economische vluchtelingen
daarvoor niet in aanmerking komen vaak terechtkomen, is in grond
al fout, omdat de enige ”misdaad” is, dat mensen niet over de juiste
verblijfspapieren beschikken.
Daarnaast zijn de detentieomstandigheden mensonwaardig en inhumaan:
De uitzichtloosheid je weet niet hoelang je er zit, slechte medische zorg,
weinig of geen recreatie etc.
De ombudsman heeft daarover een zeer kritisch rapport geschreven.
Vluchtelingen worden uitgezet naar oorlogsgebieden, ondanks
de voor hen te lopen risico’s.
Zeker in een geval heeft dat tot de dood geleid.
En dan nog de kwestie Dolmatov, de Russissche politieke
activist, die zelfmoord pleegde omdat hij dreigde te
worden uitgezet naar vervolging.
Staatssecretaris Teeven kwam ermee weg.
Uitgeprocedeerden, die niet terug kunnen naar eigen land, worden
zonder recht op voedsel, kleding en een dak boven hun hoofd, de straat
op gezet, met als gevolg het tentenkamp protest, waarna ze zijn
ontruimd, gezeuld naar de Vluchtkerk, waar zij weer weg moesten en
nu zitten in een Vluchtflat, waar het ze aan de meest elementaire
zaken ontbreekt
Als ze daarvoor bij de Stopera in Amsterdam aandacht vragen, worden ze verjaagd
of gearresteerd.
Gaat een beschaafd land zo met vluchtelingen om?
Dit is nog maar een topje van de ijsberg over het onrecht, asielzoekers
aangedaan.
EPILOOG
De Nederlandse regering betuigt diepe spijt over de slavernij
Geen excuses, maar beter dan helemaal niet.
Zij wil lering trekken uit het verleden, door mensenrechtenschendingen
aan de kaak te stellen, maar maakt zich er zelf
in ernstige mate aan schuldig.
Te vergelijken met de barbaarse slavernij is het uiteraard niet.
Maar wil Nederland werkelijk afrekenen met onrecht en zich nu inzetten
voor mensenrechten, moet het beginnen, vluchtelingen, die
niet voor hun plezier naar Nederland gekomen zijn, met respect te
behandelen en hen dezelfde rechten toe te kennen als een Nederlandse inwoner
met geldige verblijfspapieren.
Anders zullen de woorden van Asscher uitkomen en de kinderen en kleinkinderen
van de politici van nu zich over hen moeten schamen.
Laat de Nederlandse regering een begin maken, dat daadwerkelijk te voorkomen.
Vriendelijke groeten
Astrid Essed