DE WALRUS KAPITTELT NOS OVER DE BERICHTGEVING RONDWOONPROTEST LEIDEN
De walrus sprak:
De tijd is daar
Om over allerlei te praten”
Een schoen, een schip, een kandelaar,
Of koningen ook liegen
En of de zee soms koken kan
En een biggetje kan vliegen.
Uit het Engels vertaald uit:
THE WALRUS AND THE CARPENTERLEWIS CARROLL: ALICE IN WONDERLAND
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Walrus_and_the_Carpenter
AAN
REDACTIE NOS NIEUWS
NOS TELETEKST REDACTIE
Onderwerp: Uw berichtgeving ”23 mensen aangehouden
na afloop woonprotest in Leiden”
Zie de tekst van uw berichtgeving onderaan, voor de noten
Geachte Redactie,
Bovenstaande tekst uit de onvergetelijke klassieker ”Alice in
Wonderland” [1] vertelt ons iets over ongerijmdheid en misleiding.
Want ”biggetjes kunnen niet vliegen” [ik heb dat tenminste nooit
waargenomen] en ”de zee kan niet koken”
Tot zover de humor.
Maar uiteraard begin ik mijn kritiek op uw berichtgeving niet zomaar
met deze Parel uit de Wereldliteratuur:
Want ook in uw berichtgeving proef ik misleiding, aangevuld door kwalijke suggesties, onjuiste
feiten en gebrek aan hoor en wederhoor:
I
KWALIJKE SUGGESTIES EN GEBREK AAN HOOR EN WEDERHOOR
U schrijft o.a.
”In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een nieuw onaangekondigd protest. Toen agenten die demonstratie probeerden te ontbinden, ontstond “een grimmige sfeer”. Ook zou er met stenen zijn gegooid.
Een deel van de actievoerders trok een supermarkt van Jumbo tegenover het Centraal Station in.
De Mobiele Eenheid omsingelde de winkel en arresteerde de verschanste deelnemers vanwege openlijke geweldpleging of het niet kunnen tonen van een ID-kaart.” [2]
Einde uw citaat
Volgens de politie begonnen de demonstranten na een
woonprotest dus een ”nieuw, onaangekondigd protest”
[op die formulering kom ik terug]
Door daarna te vermelden, dat de demonstranten de
supermarkt ”Jumbo” introkken, in combinatie met de ME omsgingeling van de winkel, suggereert u, dat zij daar
kwaad in de zin hadden, waarvoor geen enkel bewijs is.
Kan het niet zijn, dat ze daar een zak chips gingen
kopen om vervolgens op huis aan te gaan?
Ik weet het niet, maar u ook niet!
Want uit alles blijkt, dat de lezing van de demonstranten
hier ontbreekt, dat u hen dus niet hebt gesproken [kunnen
spreken?]
Klakkeloos neemt u de hier dus de lezing van de politie over,
zonder een verwijzing naar de lezing van de demonstranten,
die geheel anders was, zo blijkt uit een ooggetuigeverslag van
iemand, die erbij was [3]
Op zijn minst had u dus de moeite moeten doen, met de
demonstranten in contact te komen, om ook hun
kant van het Verhaal te horen.
Dat heet ”Hoor en Wederhoor” en is een
van de pijlers van de journalistiek.
En mochten de demonstranten niet ”bereikbaar
zijn voor commentaar” dan had u dat in uw berichtgeving
dienen te vermelden!
Kwalijke suggesties over de Jumbo intenties van
de demonstranten dus en gebrek aan hoor en wederhoor!
II
ONJUISTE FEITEN
”ONAANGEKONDIGD PROTEST” EN HET RECHT OP
DEMONSTRATIE
U schrijft
”In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een nieuw onaangekondigd protest.”
Nu kan een onaangekondigd protest op zich voor de
politie geen reden zijn in te grijpen, omdat onaangekondigde protesten niet verboden zijn. [4]
Demonstreren is immers een RECHT en geen GUNST,
en dat recht is vastgelegd in artikel 9, Nederlandse Grondwet. [4]
[noot 5, dus niet noot 4]
Wel is het zo, dat de Overheden [zal meestal de locale
Overheid, de burgemeester zijn], in enkele gevallen beperkingen
mogen opleggen [lees mee, Redactie]
”
- ter bescherming van de gezondheid
- in het belang van het verkeer
- ter bescherming of voorkoming van wanordelijkheden” [6]
Inhoudelijk hebben Overheden dus niets over een
demonstratie te zeggen, ze moeten die faciliteren
En wat ook belangrijk is:
Er is geen demonstratievergunning nodig [7], alleen
willen de autoriteiten wel, dat een demonstratie van te voren wordt
gemeld, wat echter niet betekent, dat je strafbaar bent als
je dat niet doet. [8]
Het gebeurt weleens, dat de burgemeester een demonstratie
verbiedt of laat ontbinden, maar dat mag alleen op grond
van die criteria, die ik al in bovenstaande heb genoemd
Zie artikel 9, Grondwet en de Wet Openbare Manifestaties
[9]
Zie onder noot 10 een voorbeeld uit de praktijk.
EPILOOG
Aan de kaak heb ik gesteld uw kwalijke suggesties
rond het Jumbo bezoek van een aantal demonstranten,
uw eenzijdige lezing van de kant van de politie en uw
gebrek aan kennis over het demonstratierecht.
Dat zou niet moeten mogen bij een journalistiek medium
als het uwe, dat immers hierdoor bij het publiek een
verkeerde indruk wekt.
WEL waardeer ik het, dat uw Redactie tenminste een
aantal Woonprotest eisen heeft vermeld [11], daaraan
hebt u wel goed gedaan, ter voorkoming van de idee,
dat het hier om een stelletje relschoppers [een beeld dat
maar al te graag door sommige media wordt neergezet]
zou gaan.
Daarvoor dus een compliment, maar wel kritiek op
het andere deel van uw berichtgeving.
Ik hoop, dat u hier iets van hebt opgestoken,
want zoals u kunt zien, is mijn kritiek met bronnen
gestaafd.
Bedankt voor het lezen en beterschap toegewenst
bij een volgende berichtgeving, anders komt de Walrus
weer bij u langs!
Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam
Onder P/S uw eigen bericht
En daaronder de noten, voor u zowel in link
en tekst vermeld
P/SNOS23 MENSEN AANGEHOUDEN NA AFLOOP WOONPROTEST IN LEIDEN
https://nos.nl/artikel/2417201-23-mensen-aangehouden-na-afloop-van-woonprotest-in-leiden
In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een nieuw onaangekondigd protest. Toen agenten die demonstratie probeerden te ontbinden, ontstond “een grimmige sfeer”. Ook zou er met stenen zijn gegooid.
Een deel van de actievoerders trok een supermarkt van Jumbo tegenover het Centraal Station in. De Mobiele Eenheid omsingelde de winkel en arresteerde de verschanste deelnemers vanwege openlijke geweldpleging of het niet kunnen tonen van een ID-kaart
Alle aangehouden demonstranten zitten nog vast.
Op de Lammermarkt in Leiden werd vanmiddag gedemonstreerd tegen de woningnood. “Wij eisen een radicaal ander en inclusief woonbeleid waarin woonrecht centraal staat. Wij eisen de huissleutels terug naar de Sleutelstad”, schreven de organisatoren vooraf op Facebook. Ook verschillende politieke partijen waren aanwezig bij het protest.
Vorig jaar liep een woonprotest in Rotterdam uit op rellen tussen demonstranten en de politie. Na afloop klonk er verontwaardiging in de lokale politiek en bij Amnesty International over het optreden van de politie. Daarop gaf de politie dronebeelden vrij om te laten zien waar het geweld volgens de politie begon.
EINDE BERICHT NOS
NOTEN
LINK
UITGESCHREVEN NOTEN[1]
WIKIPEDIAALICE’S ADVENTURES IN WONDERLAND
[2]
NOS23 MENSEN AANGEHOUDEN NA AFLOOP WOONPROTEST IN LEIDEN
https://nos.nl/artikel/2417201-23-mensen-aangehouden-na-afloop-van-woonprotest-in-leiden
ZIE VOOR GEHELE TEKST, ONDER P/S
[3]
MANIFESTATIE, DEMO, WILDE DEMO, WOESTE REPRESSIE:LEIDEN WOONREVOLUTIE, 13 FEBRUARI 2022
https://www.peterstormt.nl/2022/02/15/manifestatie-demo-wilde-demo-woeste-repressie-leiden-woonrevolutie-13-februari-2022/
dinsdag 15 februari 2022
Afgelopen zondag, 13 februari 2022, nam ik deel aan de Woonrevolutie in Leiden, het in de reeks van woonprotesten sinds deze golf van woonstrijd in september op gang kwam. Your Local Pirates, het muzikale duo waarvan ik de helft uitmaak, was uitgenodigd voor een optreden. En er was een oproep voor een radicaal blok in het zwart en dergelijke. De aantrekkingskracht was onweerstaanbaar, burn-out of geen burn-out. Ik had mijn deelname aan het woonprotest in Delft vorige week geskipt, zodat de kans dat het me in Leiden zou lukken, maximaal was. Het lukte! Wat volgt, zijn wat indrukken.
Eerst de manifestatie. Enkele sprekers, met bijzondere toespraken uit invalshoeken die extra belichting goed konden gebruiken. Op Doorbraak lees, zie en hoor je ze.(1) Een tweetal optredens, eentje van punkband Hard Voor Weinig en eentje van Your Local Pirates. Ook dat zie je terug op Doorbraak.(2) Het ging lekker, al merk ik dat ik soms naar woorden moet zoeken in mijn praatje waarmee ik onze songs inleidde. Mijn praatje was vooral weer een shout out naar al die kraakinitiatieven die de laatste tijd opbloeien, en een aanmoediging tot meer van dit moois. Joke versterkte de boel, door de namen van die initiatieven – Ivicke, Waldeck Piermont/Autonomous Student Struggle, Croesepoesen, Hotel Mokum en Kraaienest – nog eens extra te herhalen. Daarna gingen we los. Ik hoorde flinke delen van de crowd bijval betuigen. Wet Of Geen Wet, Kraken Gaat Door! Dat zou later op de dag blijken.
Na ons optreden spoedde ik me naar het zwarte blok dat schuin links achteraan al verzamelde. Een flink aantal mensen! Spandoeken en alles. Ik werd helemaal blij van binnen toen ik me tussen deze mensen – mijn kameraden! – voegde. Ik wil me niet zien als ingevlogen muzikant die komt spelen, met de betogers als publiek. Hetzelfde geldt natuurlijk voor Joke. We zijn demonstranten die ook met liedjes de actie mogen helpen versterken, om vervolgens actief mee te doen met de demonstratie.(*)
Die demonstratie was al best bijzonder. Het Zwarte Blok liep voorop! Levendige boel. Leuzen roepen, meer leuzen roepen, het ging aan een stuk door. Ik doe maar weer eens een lijstje:
- Huizen voor mensen, niet voor winst!
- Wet Of Geen Wet, Kraken Gaat Door!
- A-Anti-Anticapitalista – veelal na enkele keren keer gevolgd door: Overthrow the System, Revolution Anarchista!
- Niet Groen, Niet Links, Maar Neoliberaal!
- Geen Bazen en Politici, Maar Zelfbestuur en Anarchie!
- Liberta, Liberta! Anarkia Total!
- Say It Loud, Say It Clear! Refugees are welcome here – niet alleen gescandeerd maar ook als liedje
- Alerta! Alerta! Antifascista!
- Siamo Tutti Antifascisti! Met beide handen in de lucht geroepen, en elke keer gevolgd door ritmisch geklap
- Olala, Ohlelee, Solidarité avec les sans papier!
- Tous le Monde Deteste la Police
- Politie, Fascisten, Staatsterroristen!
Politie zagen we niet veel. Een paar fietsagenten voorop, dat was het zo’n beetje.
We keerden terug waar we waren begonnen, bij de molen op de Lammersmarkt. Daarna gingen flink wat mensen weer op pad. Dat werd een hele groep, en na enige tijd lopen stonden we voor een kort daarvoor gekraakt pand. In die straat werd het natuurlijk gezellig. Politie kwam natuurlijk een kijkje nemen, eerst twee, later vier, vijf agenten, een motor ook en een politiewagen.
Het leek verstandig voor de grotere groep actievoerders om daar niet eindeloos te blijven, dus gingen we weer lopen. Eerst een klein rondje en weer vrij dicht langs het kraakpand, daarna weer richting binnenstad. Weer leuzen, een levendige, eigenlijk erg opgewekte boel. Een enkele kleurrijke flare, net als ook tijdens de ‘officiële’ demo trouwens. Maar deze demonstratie was natuurlijk niet aangemeld en geheel onofficieel.
Enkele agenten fietsten voor, langs en achter ons. Er verscheen een lief rookbommetje met een mooie rookpluim. De sfeer was uitstekend, maar natuurlijk moest er wel een keer een punt achter gezet worden. Dicht bij het centraal station ging een groot deel van de groep de Jumbo aldaar in. Omkleden, broodje halen, whatever, het was feitelijk de afsluiting van de demonstratie.
Op dat moment waren al hoorbare politiesirenes vlakbij gekomen, en kwam er een hele rij politiebusjes in hoog tempo aan gereden, zes of zeven telde ik er, ik ving achteraf op dat er uiteindelijk nog meer waren. Ze werden gevolgd door een ME-bus. Even later vielen twee groepen ME-ers in vol ornaat, met schilden en alles, ons van twee kanten aan. Ik zette het op een lopen, achter enkele andere een zijstraat in vluchtende kameraden aan. Ik hoorde achter me: ‘Staan blijven!’ Nou, ik dacht toch echt van niet. Doorrennen! Eventjes later bleken de ME-ers niet meer achter ons aan te rennen, konden we vaart minderen en ons verder in veiligheid brengen. We waren ontsnapt. Wrang genoeg gold dat dus niet voor veel anderen. Later hoorden we dat 24 mensen van ons gearresteerd zijn geweest. Ze zijn inmiddels vrij, maar daarmee is de repressieve kous bepaald nog niet af. Alle steun voor deze kameraden!
Later die avond zag ik de berichtgeving, zeg maar gerust de politieleugens. Ik pluk een paar dingen uit het bericht van de NOS: ‘In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een onaangekondigd protest.’(3)
Opmerking: onaangekondigde protesten zijn op zichzelf helemaal niet verboden. Daar kan dus geen reden zijn voor de politieaanval. De NOS suggereert dat wel. Kan iemand de NOS op de hoogte stellen van het geldende demonstratierecht?
De NS vervolgt: ‘Toen agenten probeerden de demonstratie te ontbinden “een grimmige sfeer”. Ook zou er met stenen zijn gegooid.’
Drie opmerkingen.
1 De politie kan volgens de wet helemaal geen demonstratie ontbinden, dat kan juridisch gezien alleen de burgemeester.
2 De politie heeft ook op geen enkel moment duidelijk gemaakt aan ons dat we de demonstratie moesten ontbinden, de enige communicatie in die zin was de ME-aanval zelf – maar toen was de demonstratie dus al voorbij en zaten mensen in de Jumbo.
3 De ‘grimmige sfeer’ ontstond precies door de ME-aanval. Tot op dat moment was de sfeer opgewekt, strijdlustig maar geenszins ‘grimmig’.
4 Ik heb de hele optocht deelgenomen, dan weer in het midden, dan weer wat meer vooraan. Ik heb geen steen gegooid zien worden. Als het zou zijn gebeurd, dan zou de NOS dat aannemelijk hebben mogen maken voordat ze die zomaar afdrukte. Ze had op zijn minst kunnen zeggen: de politie zegt het, maar wij hebben dat niet vastgesteld. Maar zoiets doet de NOS niet, die geeft dus alleen de politieversie.
Het is dus een verdachtmaking, met potentieel kwalijke gevolgen. Want er zijn dus mensen opgepakt, en de NOS noemt twee redenen. De tweede is ‘het niet kunnen tonen van een ID’. Maar de eerste is: ‘openlijke geweldpleging’. Daar past die zogenaamde stenengooierij in. Door die stenen zo te noemen, helpt de NOS het openbaar ministerie als dat OM echt strafvervolging zou doorzetten tegen de gearresteerde mensen.
Dit politiegeweld had een politiek doel, het was geen reactie op strafbare feiten. In optocht leuzen roepen in de binnenstad van Leiden is immers geen strafbaar feit. En die busjes en die ME waren ongetwijfeld startklaar gemaakt voordat ze maar hadden kunnen weten wat zich wel en niet bij de Jumbo zou afspelen, reëel of in hun eigen rijke fantasie. Dit was, om in justitiestijl te blijven, politiegeweld met voorbedachten rade.
Ik vermoed dat het besluit tot die politieaanval vaststond zodra duidelijk was dat er een onofficiële demonstratie gaande was, geheel ongeacht wat de demonstranten precies deden. Misschien dat iemand dat eventjes via de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) boven water kan halen? Hoe dan ook. Dit politiegeweld was intimidatie en waarschuwing: onofficieel demonstreren wordt niet getolereerd. Zeker niet als de demonstranten radiaal en anarchistisch zijn, en zich met hun leuzen tegen de complete gevestigde orde en de bijbehorende staat keren. We moeten vooral niet denken dat we ongehinderd onze optochten rond woonprotesten kunnen blijven houden zoals dat onder meer in Arnhem en Tilburg lukte.
Openlijk anarchisme, radicaal activisme opererend buiten de voorgeschreven lijntjes, en dan ook nog in support van kraakactie: dat is waarom we zijn aangevallen. Dit is politieke repressie, en verdient het scherpst mogelijke antwoord: meer radicale woonstrijd, meer anarchistische strijd.
Noten:
(*) Toegevoegd, 15 februari 2022, 23.07 uur: Dit was eerst in enkelvoud gesteld, maar het geldt natuurlijk voor alleie de piraten.
Opmerking, 15 februari 2022, 23.03 uur: een aandachtige lezer wees me erop dat ik wel de noten hieronder had aangegeven, maar noot 2 en 3 in de tekst was vergeten aangebracht. Alsnog gedaan, dank!
1 De toespraken:
Jiska Ogiers: “Wachten op een woning doet mensen met een handicap letterlijk pin (Video’, Doorbraak, 14 februari 2022,
https://www.doorbraak.eu/jiska-ogier-wachten-op-een-woning-doet-mensen-met-een-handicap-letterlijk-pijn-video/
‘Robbert Brouwer: “Laten we veilige plekken maken van leegstaande kantoorgebouwen” (video)’, Doorbraak, 14 februari 2022, https://www.doorbraak.eu/robbert-brouwer-laten-we-veilige-plekken-maken-van-leegstaande-kantoorgebouwen-video/
‘Klara: “Stop structurele uitsluiting en discriminatie van internationale studenten” (video’, Doorbraak, 14 februari 2022, https://www.doorbraak.eu/klara-stop-structurele-uitsluiting-en-discriminatie-van-internationale-studenten-video/
‘Bo Salomons: “De oplossing maken we zelf. We gaan ons organiseren” (video)’, Doorbraak, 14 februari 2022, https://www.doorbraak.eu/bo-salomons-de-oplossing-maken-we-zelf-wij-gaan-ons-organiseren-video/
2 ‘Your Local Pirates: “Wat niet mag, dat kan nog steeds!” (video)’ , 14 februari 2022, https://www.doorbraak.eu/your-local-pirates-wat-niet-mag-dat-kan-nog-steeds-video/
3 ‘23 mensen aangehouden na afloop van woonprotest in Leiden’, NOS, 13 februari 2022, https://nos.nl/artikel/2417201-23-mensen-aangehouden-na-afloop-van-woonprotest-in-leiden
Peter Storm
[4]
”Een niet gemelde betoging valt weliswaar onder de grondwettelijke vrijheid van betoging, maar een burgemeester kan met de Wom in de hand zo’n betoging beëindigen en de deelnemers opdracht geven uiteen te gaan.”NEDERLANDSE GRONDRECHTEN, ARTIKEL 9
https://www.nederlandsegrondrechten.nl/grondrechten/190-artikel-9
[5]
ARTIKEL 9, NEDERLANDSE GRONDWET
”
- 1. Het recht tot vergadering en betoging wordt erkend, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
- 2. De wet kan regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.”
[6]
”
- ter bescherming van de gezondheid
- in het belang van het verkeer
- ter bescherming of voorkoming van wanordelijkheden”
NEDERLANDSE GRONDRECHTEN, ARTIKEL 9
https://www.nederlandsegrondrechten.nl/grondrechten/190-artikel-9
Art. 9 Gw zegt dat de overheid niet mag ingrijpen bij vergaderingen en betogingen. Wel geeft het tweede lid van het artikel de overheid de ruimte om burgers in enkele gevallen beperkingen op te leggen:
- ter bescherming van de gezondheid
- in het belang van het verkeer
- ter bescherming of voorkoming van wanordelijkheden
Wet openbare manifestaties
Deze drie criteria zijn nader uitgewerkt in de Wet openbare manifestaties (Wom) die in 1988 in werking is getreden. De wet bevat bepalingen over ‘de uitoefening van het recht tot vrije belijdenis van godsdienst en levensovertuiging en betreffende de uitoefening van het recht tot vergadering en betoging’. De Wom is dus niet alleen een uitwerking van art. 9 Gw, maar ook van art. 6 Gw over de godsdienstvrijheid.
In dit verband is er een opmerkelijk verschil tussen beide grondwetsartikelen. In het tweede lid van art. 6 Gw is sprake van beperkingen ‘buiten gebouwen en besloten plaatsen’, terwijl art. 9 Gw een dergelijk onderscheid niet maakt.
De Wet openbare manifestaties geeft de gemeenteraad de mogelijkheid om bij een betoging op de openbare weg te eisen dat dit van tevoren wordt gemeld. Een niet gemelde betoging valt weliswaar onder de grondwettelijke vrijheid van betoging, maar een burgemeester kan met de Wom in de hand zo’n betoging beëindigen en de deelnemers opdracht geven uiteen te gaan.
Veel gemeenten hebben rond demonstraties en betogingen een zinsnede in deze geest in hun verordeningen opgenomen:
Voor het houden van een betoging of demonstratie heeft u geen voorafgaande vergunning van de gemeente nodig. Om de openbare orde tijdens een betoging of demonstratie te kunnen handhaven, is het wel noodzakelijk dat u de gemeente tijdig van uw plannen op de hoogte stelt.
Vrees voor vijandig publiek
Van een overheid mag je verwachten dat ze zich niet inhoudelijk bemoeit met demonstraties. Zo kan het voorkomen dat betogende extreme groeperingen beschermd moeten worden tegen ‘brave burgers’ die zich opwinden over de demonstratie. De gedachten en uitingen van de demonstranten roepen bij het publiek wanordelijkheden en intolerant gedrag op.
Vaak wordt voor deze problematiek de term ‘hostile audience’ gebruikt, ofwel ‘vijandig publiek’. Soms gaat het om mensen die proberen een demonstratie verbaal en fysiek te verstoren, soms organiseren de tegenstanders een tegendemonstratie op hetzelfde tijdstip en het liefst op dezelfde plek. In de loop van de tijd heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens min of meer een aantal criteria vastgesteld rond ‘hostile audience’.
- De overheid moet niet te snel uit angst voor wanordelijkheden een demonstratie verbieden. Er is altijd een zeker risico dat een demonstratie wordt verstoord. Is de angst van de overheid gegrond, zijn er duidelijke aanwijzingen dat het uit de hand gaat lopen dan is een verbod op zijn plaats.
- De overheid mag geen tegendemonstratie weigeren omdat die demonstranten op dezelfde plaats op dezelfde tijd willen demonstreren.
- Mensen moeten een demonstratie kunnen houden zonder bang te hoeven zijn dat ze aangevallen worden door tegendemonstranten. Autoriteiten hebben de verplichting om niet alleen demonstraties, maar óók tegendemonstraties te faciliteren en te beschermen.
- De overheid hoeft geen garantie te geven op het recht van demonstratie en tegendemonstratie. Het is een inspanningsverplichting en geen resultaatsverplichting.
Wat mag en niet mag tijdens demonstraties
In augustus 2020 heeft het College voor de Rechten van de Mens naar aanleiding van de acties van boeren tegen de stikstofmaatregelen, de Black Lives Matter-demonstraties en de protesten tegen de corona-maatregelen op rij gezet wat wel en wat niet mag tijdens een demonstratie.
- De overheid moet de uitoefening van het recht op demonstratievrijheid faciliteren.
Het is niet toegestaan een demonstratie zomaar af te lasten of te verplaatsen naar een onaantrekkelijk tijdstip of naar een plek waar niemand je ziet. - Het faciliteren van een demonstratie betekent ook dat de overheid de deelnemers beschermt.
Bij tegendemonstraties en vijandige reacties vanuit het publiek moet de overheid zich inspannen om de demonstratie toch door te laten gaan. - De bescherming die het recht op demonstratievrijheid biedt, komt alleen toe aan vreedzame betogingen.
De overheid mag betogingen beëindigen als de deelnemers gebruikmaken van geweld tegen personen of objecten. Demonstraties mogen ook geen haatgevoelens propageren die aanzetten tot discriminatie, vijandigheid of geweld. - Het recht op demonstratievrijheid is niet absoluut.
Onder strikte voorwaarden mag de overheid een demonstratie beperken of zelfs verbieden. Art. 9 Gw zegt dat dat de overheid het recht op demonstratievrijheid mag beperken als dit nodig is om de gezondheid te beschermen, in het belang van het verkeer of om wanordelijkheden te bestrijden of voorkomen. Besluit een overheid een demonstratie te verbieden of te beperken, dan moet zij in dit besluit duidelijk maken waarom dit gerechtvaardigd en noodzakelijk is. - Bij het beperken of verbieden van een demonstratie moet de overheid een belangenafweging maken.
De overheid moet kiezen voor de minst ingrijpende maatregel die zij tot haar beschikking heeft (subsidiariteit). Daarnaast moet de overheid afwegen of de maatregel daadwerkelijk nodig is om het doel – bijvoorbeeld het voorkomen van verkeershinder – te bereiken (proportionaliteit).
GESCHIEDENIS
Staatsregeling 1798
Het recht op vereniging dook samen met het recht op vergadering voor het eerst op in de Staatsregeling 1798.
Artikel 18 zag er als volgt uit:
Grondwet 1848
Vervolgens verdween het recht op vergadering een tijdje achter de constitutionele horizon om in 1848 terug te keren als artikel 10 van de grondwet: ‘Het regt der ingezetenen tot vereeniging en vergadering wordt erkend. De wet regelt en beperkt de uitoefening van dat regt in het belang der openbare orde.’ De beperking ‘in het belang der openbare orde’ werd in 1855 geregeld in de Wet vereeniging en vergadering.
Thorbecke toonde zich overigens geen voorstander van een dergelijke constructie:
Wat baat de erkenning van een recht in de Grondwet, welks uitoefening afhangt van de wet? Beter dan, eenvoudig te zeggen: het regt van vereeniging wordt door de wet geregeld. Ook eene Grondwet moet oprecht zijn, en niet den schijn aannemen iets te geven wat zij inderdaad onthoudt.
Vereniging en vergadering in één artikel
Vanaf 1848 tot de Grondwetswijziging van 1983 stonden het recht van vereniging en het recht van vergadering samen in één artikel. Men ging uit van de niet onlogische gedachte dat als je als vereniging iets wilt bereiken, het onontkoombaar is dat je ook met elkaar vergadert.
De Grondwet van 1983 bracht daar verandering in door het verenigingsrecht in art. 8 en het vergaderingsrecht in art. 9 te regelen. De twee rechten werden apart opgenomen, zodat ze op verschillende wijze beperkt kunnen worden. Ook in veel internationale verdragen is voor zo’n verdeling gekozen.
- Artikel 8 kent alleen een beperking bij wet. In vergelijking met de Grondwet van 1848 is het recht niet alleen aan de ingezetenen voorbehouden, maar geldt het voor iedereen. De verplichting richting de overheid is vervangen door de soepele formulering ‘kan worden beperkt’.
- Artikel 9 geeft aan dat het recht tot vergadering ook op een andere manier kan worden beperkt door het voorbehoud te maken ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’. Vergeleken met oudere Grondwetsartikelen is het recht op vergadering uitgebreid met het recht te mogen betogen.
EINDE ARTIKEL
[7]
”Veel gemeenten hebben rond demonstraties en betogingen een zinsnede in deze geest in hun verordeningen opgenomen:
Voor het houden van een betoging of demonstratie heeft u geen voorafgaande vergunning van de gemeente nodig. Om de openbare orde tijdens een betoging of demonstratie te kunnen handhaven, is het wel noodzakelijk dat u de gemeente tijdig van uw plannen op de hoogte stelt.”
NEDERLANDSE GRONDRECHTEN, ARTIKEL 9
https://www.nederlandsegrondrechten.nl/grondrechten/190-artikel-9
ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 5
[8]
”Een niet gemelde betoging valt weliswaar onder de grondwettelijke vrijheid van betoging, maar een burgemeester kan met de Wom in de hand zo’n betoging beëindigen en de deelnemers opdracht geven uiteen te gaan.”…..”Voor het houden van een betoging of demonstratie heeft u geen voorafgaande vergunning van de gemeente nodig. Om de openbare orde tijdens een betoging of demonstratie te kunnen handhaven, is het wel noodzakelijk dat u de gemeente tijdig van uw plannen op de hoogte stelt.”
NEDERLANDSE GRONDRECHTEN, ARTIKEL 9
https://www.nederlandsegrondrechten.nl/grondrechten/190-artikel-9
ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 5
[9]
ARTIKEL 9, NEDERLANDSE GRONDWET”1. Het recht tot vergadering en betoging wordt erkend, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.2. De wet kan regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.”https://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvkl1oucfq6v2/vgrnbkb31dzy
WET OPENBARE MANIFESTATIES
https://wetten.overheid.nl/BWBR0004318/2010-10-10
[10]
HET PAROOLBURGEMEESTER VERBIEDT DEMONSTRATIE PEGIDA7 JUNI 2019
https://www.parool.nl/nederland/burgemeester-verbiedt-demonstratie-pegida~bd0f1813/
Pegida mag zaterdag niet demonstreren in Eindhoven. Burgemeester John Jorritsma heeft de betoging verboden. Dat maakte de gemeente Eindhoven vrijdagmiddag bekend.
De politie heeft sterke aanwijzingen dat er een tegendemonstratie wordt gepland waarbij geweld niet wordt geschuwd, aldus Jorritsma. Er zijn te weinig agenten in Oost-Brabant om ernstige wanordelijkheden het hoofd te bieden.De politie kan de veiligheid in Eindhoven op zo’n korte termijn na de vergunningsaanvraag niet garanderen. Ook niet bij een massale inzet, aldus Jorritsma. Daarvoor zou de politie een maand voorbereidingstijd nodig hebben.Op 26 mei leidde een demonstratie van zo’n twintig aanhangers van anti-islamorganisatie Pegida ‘tegen de islamisering’ tot rellen vlakbij de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven. Daarbij kwam het tot een confrontatie met zo’n driehonderd tegendemonstranten. Jorritsma vreest een herhaling of erger, en ziet dan ook geen mogelijkheden om de demonstratie toe te staan.Nationale ombudsman Reinier van Zutphen zei eerder deze week het geen goed argument te vinden dat een demonstratie wordt verboden omdat die uit de hand kan lopen. De burgemeester schaadt daarmee het grondrecht op demonstratie, aldus Van Zutphen.Inmiddels heeft Pegida drie nieuwe data (11, 12 en 13 juni) voor demonstraties aangevraagd. “De mogelijkheden daarvoor worden op dit moment met hen besproken,” aldus een woordvoerder van de gemeente.Pegida reageert verontwaardigd. ‘En nu, Openbaar Ministerie? Betekent dit dat de Nederlandse rechtstaat opnieuw na 1940 capituleert, nu voor de fascistische islam,’ aldus Pegida op Facebook.
EINDE BERICHT HET PAROOL
[11]
”Op de Lammermarkt in Leiden werd vanmiddag gedemonstreerd tegen de woningnood. “Wij eisen een radicaal ander en inclusief woonbeleid waarin woonrecht centraal staat. Wij eisen de huissleutels terug naar de Sleutelstad”, schreven de organisatoren vooraf op Facebook. ”
NOS23 MENSEN AANGEHOUDEN NA AFLOOP WOONPROTEST IN LEIDEN
https://nos.nl/artikel/2417201-23-mensen-aangehouden-na-afloop-van-woonprotest-in-leiden
ZIE VOOR GEHELE TEKST, DIRECT ONDER P/S
EINDE NOTEN