”Het was zover: vandaag, op 2 juli 2024, begon in Nederland een extreem-rechts kabinet met regeren, met Dick Schoof aan het hoofd en Geert Wilders in de regiekamer. Een kabinet van halve fascisten, van hele fascisten en van collaborateurs. Een kabinet met macabere voornemens waarvan vluchtelingen, moslims, klimaat en natuur, alles en iedereen dat niet wit, mannelijk, hetero, cis en kapitaalkrachtig is, de dupe van zal worden – als we ze niet tegenhouden.”
When Adolf Hitler took power in 1933, the Nazis controlled less than three percent of Germany’s 4,700 papers.
The elimination of the German multi-party political system brought about the demise of hundreds of newspapers produced by outlawed political parties. It also allowed the state to seize the printing plants and equipment of the Communist and Social Democratic Parties, which were often turned over directly to the Nazi Party. In the following months, the Nazis established control or exerted influence over independent press organs.”
When Adolf Hitler took power in 1933, the Nazis controlled less than three percent of Germany’s 4,700 papers.
The elimination of the German multi-party political system brought about the demise of hundreds of newspapers produced by outlawed political parties. It also allowed the state to seize the printing plants and equipment of the Communist and Social Democratic Parties, which were often turned over directly to the Nazi Party. In the following months, the Nazis established control or exerted influence over independent press organs.
During the first weeks of 1933, the Nazi regime deployed the radio, press, and newsreels to stoke fears of a pending “Communist uprising,” then channeled popular anxieties into political measures that eradicated civil liberties and democracy. SA (Storm Troopers) and members of the Nazi elite paramilitary formation, the SS, took to the streets to brutalize or arrest political opponents and incarcerate them in hastily established detention centers and concentration camps. Nazi thugs broke into opposing political party offices, destroying printing presses and newspapers.
Sometimes using holding companies to disguise new ownership, executives of the Nazi Party-owned publishing house, Franz Eher, established a huge empire that drove out competition and purchased newspapers at below-market prices. Some independent newspapers, particularly conservative newspapers and non-political illustrated weeklies, accommodated to the regime through self-censorship or initiative in dealing with approved topics.
”ARYANIZATION”
Through measures to “Aryanize” businesses, the regime also assumed control of Jewish-owned publishing companies, notably Ullstein and Mosse.
Ullstein, which published the well-known Berlin daily the Vossische Zeitung, was the largest publishing house company in Europe by 1933, employing 10,000 people. In 1933, German officials forced the Ullstein family to resign from the board of the company and, a year later, to sell the company assets.
Owners of a worldwide advertising agency, the Mosse family owned and published a number of major liberal papers much hated by the Nazis, including the Berlin Tageblatt; the Mosse family fled Germany the day after Hitler took power. Fearing imprisonment or death, reputable journalists also began to flee the country in large numbers. German non-Jewish newspaper owners replaced them in part with ill-trained and inexperienced amateurs loyal to the Nazi Party, as well as with skilled and veteran journalists prepared to collaborate with the regime in order to maintain and even enhance their careers.
The Propaganda Ministry and the Reich Press Chamber
The Propaganda Ministry, through its Reich Press Chamber, assumed control over the Reich Association of the German Press, the guild which regulated entry into the profession. Under the new Editors Law of October 4, 1933, the association kept registries of “racially pure” editors and journalists, and excluded Jews and those married to Jews from the profession. Propaganda Ministry officials expected editors and journalists, who had to register with the Reich Press Chamber to work in the field, to follow the mandates and instructions handed down by the ministry. In paragraph 14 of the law, the regime required editors to omit anything “calculated to weaken the strength of the Reich abroad or at home.”
The Propaganda Ministry aimed further to control the content of news and editorial pages through directives distributed in daily conferences in Berlin and transmitted via the Nazi Party propaganda offices to regional or local papers. Detailed guidelines stated what stories could or could not be reported and how to report the news. Journalists or editors who failed to follow these instructions could be fired or, if believed to be acting with intent to harm Germany, sent to a concentration camp. Rather than suppressing news, the Nazi propaganda apparatus instead sought to tightly control its flow and interpretation and to deny access to alternative sources of news.
Toward the End of World War II
By 1944, a shortage of newspaper and ink forced the Nazi government to limit all newspapers first to eight, then four, and finally, two pages. Of the 4,700 newspapers published in Germany when the Nazis took power in 1933, no more that 1,100 remained. Approximately half were still in the hands of private or institutional owners, but these newspapers operated in strict compliance with government press laws and published material only in accordance with directives issued by the Ministry of Propaganda. While the circulation of these newspapers was approximately 4.4 million, the circulation of the 325 newspapers and their multiple regional editions owned by the Nazi Party was 21 million. Many of these newspapers continued to publish until the end of the war.
Upon occupying Germany, Allied authorities shut down and confiscated presses owned by Nazi Party organs. The last surviving German radio station, located in Flensberg, near the Danish border, made its final broadcast in the name of the National Socialist state on May 9, 1945. After reporting the news of the unconditional capitulation of German forces to the Allies, it went off the air.
After the War
In the postwar US occupation zone of Germany, the military administration believed that the reestablishment of a free press was vital to the denazification and reeducation of Germans, and essential to the creation of democracy in Germany. Therefore, the first German newspaper approved for publication by the US military high command appeared on January 24, 1945, in Aachen, three months after the US forces captured the city.
Dick SchoofMinister-president, Minister van Algemene Zaken
Geboren op 8 maart 1957 in Santpoort, niet getrouwd, 2 kinderen. Partijloos.
Een veilig en rechtvaardig Nederland met bestaanszekerheid voor iedereen. Grip op migratie, in gesprek blijven, keuzes maken en daar duidelijk over zijn, daar sta ik voor. U kunt op me rekenen.
En waar we nog wat lacherig konden doen bij het vooruitzicht van Plasterk als premier, is het lachen ons bij het vooruitzicht van Schoof toch echt wel vergaan, mag ik hopen. Wat deze man allemaal ook is, incompetentie is niet wat hem kenmerkt. Zijn staat van dienst als chef van spionnendienst AIVD, top terreurbestrijder als NCTV-baas, als baas van de IND een beroepsvijand van vluchtelingen, maakt hem een doodenge figuur die achter zijn partijloosheid een keiharde rechts-repressieve en racistische houding verbergt. Nee, de lacherigheid hoort ons bij de nadering van zijn junta allang verdampt te zijn’
Beoogd minister Marjolein Faber geeft alsnog toe dat zij er vijf jaar geleden naast zat toen zij in een tweet stelde dat de dader van een steekpartij op de Grote Markt in Stad een Noord-Afrikaans uiterlijk had.
‘Mijn tweet klopte niet’, zei zij desgevraagd in een hoorzitting met Tweede Kamerleden.
Het Openbaar Ministerie wees de toenmalig PVV-senator al direct terecht. Maar toen zij daar voor de camera van Nieuwsuur mee werd geconfronteerd, hield zij stellig vol: ‘Mijn tweet klopt.’ Later nuanceerde zij dat overigens wel in een nieuwe tweet waarin zij haar eerdere bericht ‘onhandig’ noemde.
Klip en klaar
Kamerlid Ines Kostic van de Partij voor de Dieren confronteerde Faber tijdens de hoorzitting met de oorspronkelijke tweet en hield haar voor dat zij ‘klip en klaar loog’ Daarop erkende de kandidaat-bewindsvrouw dat zij destijds fout zat.
Wat gebeurt hier joh?
Anne Clerc was in september 2019 één van de slachtoffers die werd gestoken met een mes op het terras van De Drie Gezusters in Groningen. Hij dronk daar samen met een vriend een biertje, toen het faliekant misging.
‘We waren halverwege met ons biertje, toen een man ineens vanaf de straatkant kwam aanlopen. Zonder iets te zeggen stak hij Berk (degene met wie Anne op het terras zat, red.) met een mes in zijn nek. En ik dacht: wat gebeurt hier, joh?’, vertelde hij tegen RTV Noord.
Ter Apel kijkt mee
Faber neemt ook afstand van de term ‘omvolking’ die ze eerder gebruikte. In de hoorzitting zei ze dat ze de term beter niet had kunnen gebruiken en dat ze dat ook niet meer zal doen.
In Ter Apel keken de fractievoorzitters van verschillende politieke partijen gezamenlijk naar de hoorzitting, in de hoop dat de aankomend minister van Asiel iets over het aanmeldcentrum en de situatie in hun dorp zou zeggen. De NOS keek mee met Wim Eilert van de PvdA, Klaas Buigel van de VVD en Marco Visscher van Gemeentebelangen.
EINDE
”Beoogd minister Marjolein Faber (PVV) neemt afstand van de term “omvolking” die ze eerder heeft gebruikt. In een hoorzitting in de Tweede Kamer zei ze dat ze de term beter niet had kunnen gebruiken, en dat ze het ook niet meer zal doen.
Wel vindt ze nog steeds dat er “zorgelijke demografische ontwikkelingen” zijn. Uit antwoorden die Faber op vragen daarover gaf concludeerden Kamerleden van onder meer D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks-PvdA en Denk dat Faber wel afstand neemt van het woord “omvolking”, maar niet van haar ideeën erover.”
Beoogd minister Marjolein Faber (PVV) neemt afstand van de term “omvolking” die ze eerder heeft gebruikt. In een hoorzitting in de Tweede Kamer zei ze dat ze de term beter niet had kunnen gebruiken, en dat ze het ook niet meer zal doen.
Wel vindt ze nog steeds dat er “zorgelijke demografische ontwikkelingen” zijn. Uit antwoorden die Faber op vragen daarover gaf concludeerden Kamerleden van onder meer D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks-PvdA en Denk dat Faber wel afstand neemt van het woord “omvolking”, maar niet van haar ideeën erover.
De omvolkingstheorie wordt onder meer door de AIVD gezien als een racistische complottheorie. De theorie draait om het idee dat door een bewuste strategie van een elite, immigranten en mensen van kleur de “blanke” westerse cultuur verdringen.
Faber zei de commotie over haar eerdere uitspraken en over de term “omvolking” te begrijpen. Ze zei te beseffen dat de term een “bewust plan” impliceert.
“Ik realiseer me dat het gebruik van de term onjuist en ongewenst is, vanwege de verschrikkelijke connotatie met het verleden die het met zich meebrengt”, aldus Faber. In nazi-Duitsland werd met ‘omvolking’ het beleid bedoeld om veroverde gebieden op gewelddadige wijze te ‘germaniseren’ door de Joden te vermoorden en de inheemse, veelal Slavische bevolking ondergeschikt te maken en te verjagen.
Wel zegt Faber dat ze zich grote zorgen maakt over de “demografische ontwikkelingen in ons land”. Ze wil als minister de asielinstroom “maximaal” beperken. Door “enorme migratie” heeft ons land volgens Faber “geen absorptievermogen meer”. Dat ziet ze terug in het onderwijs en op de woningmarkt, vooral in grote steden.
“Het is zeer legitiem je daar zorgen om te maken. Ik wil iets veranderen in dit land, en dat kan alleen als minister in een kabinet. Ik ga de strengste minister voor asiel ooit worden in dit land.” Ze benadrukte meerdere malen dat het een “rechtvaardig” beleid zal worden.
Daar plaatsten Kamerleden van oppositiepartijen vraagtekens bij. “U doet in het begin afstand van de omvolkingstheorie, maar in alle verdere antwoorden haalt u hem weer aan”, zei GroenLinks-PvdA Kamerlid Piri.
“U zegt hetzelfde als collega Klever. Nu noemt u het geen theorie, maar een fenomeen. Een woordenspel”, concludeerde D66-Kamerlid Podt. Denk-leider Van Baarle wilde weten hoe Faber nu tegen haar uitspraken over de islam aankijkt, die ze eerder verwerpelijk noemde. Faber nam die uitspraken niet terug. maar wees erop dat ze die in een andere rol als oppositielid deed en beloofde zich als minister anders op te stellen.
Vragen over verdragen
Kamerleden wilden verder van Faber weten hoe realistisch een strenger asielbeleid is, gezien internationale verdragen en Europese afspraken en regels. Faber zei grote kansen te zien nu er een “andere wind in Europa waait”. Ze zei te gaan “kijken en zoeken” naar een opt-out voor Nederland.
JA21 wilde van Faber weten of de Spreidingswet nu helemaal ingetrokken wordt en ze gemeenten kan garanderen dat ze niet gedwongen worden asielzoekers op te vangen. Faber zei dat niet te kunnen garanderen.
Verder beloofde Faber dat ze parlementsleden in haar nieuwe rol niet meer zal wegzetten als “nepvolksvertegenwoordigers”. Het past in haar nieuwe functie ook niet om het kabinet een “vijfde colonne” te noemen, erkende ze. Die uitspraken deed ze als oppositielid in de Eerste Kamer, benadrukte ze. “Ik was fel”, zegt ze. “Misschien te fel.”
Marjolein Faber, beoogd minister voor Asiel en Migratie namens de PVV, neemt afstand van de door haar gebruikte term ‘omvolking’. “Onjuist en ongewenst”, noemt zij deze tijdens haar hoorzitting als kandidaat-bewindspersoon in de Tweede Kamer.
Omvolking is een term die wordt gebruikt om te suggereren dat er een bewuste strategie is van een elite die witte mensen wil vervangen door immigranten en mensen van kleur. Inlichtingendienst AIVD spreekt over een complottheorie.
Faber zegt te beseffen dat dit ‘onjuist’ is. Ook de ‘connotatie’ van de term met het nazisme is reden voor haar om de term niet meer te gebruiken. “Feit is dat de demografie van Nederland verandert”, zei zij nog wel. En daar heeft zij zorgen over.
“Ik zal me aan de rechtstaatsverklaring blijven houden”, belooft zij vandaag verder. Hierin hebben de coalitiepartijen vastgelegd zich aan de grondwet te houden. “Ik stroop mijn mouwen op en wil voortvarend aan de slag gaan, met het strengste asielbeleid van Nederland ooit”, voegt zij daar nog aan toe.
Toen Faber in 2020 de vraag kreeg of zij zich ervan bewust was dat omvolking een term is uit het nationaalsocialisme zei zij: “Dat zou kunnen. Dat weet ik niet, daar houd ik me niet zo mee bezig.”
Herstelpoging
“Dit is een poging van Faber om het vertrouwen terug te winnen. Ook bij haar coalitiepartners VVD en NSC had men grote moeite met de oude uitspraken van Faber. Tot nu toe weigerden PVV’ers iets terug te nemen, maar nu zegt Faber: ik had die complottheorie niet moeten gebruiken en ze kiest iets andere woorden”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Dankzij deze draai kan het kabinet volgende week worden beëdigd, legt hij uit. “Maar reken maar dat VVD en NSC zullen blijven letten op de PVV-bewindslieden. Een uitglijder kan meteen voor politieke problemen zorgen.”
Een eerdere uitglijder van haar zette ze ook recht. Vijf jaar geleden twitterde zij dat een dader van een steekpartij in Groningen een Noord-Afrikaans uiterlijk had. “Mijn tweet klopt”, hield zij jarenlang vol. Vandaag gaf ze toch toe: “Mijn tweet klopte niet.”
Afstand bij VVD
Eerder vandaag ging het ook al over Fabers uitspraken tijdens de hoorzittingen van andere kandidaat-bewindspersonen. Zoals Sophie Hermans, beoogd vicepremier namens de VVD en haar partijgenoot David van Weel, die op Justitie en Veiligheid komt.
“Dit soort theorieën en uitspraken staan heel ver van mij af. Zo ver dat ik niet weet hoe ik er nog meer afstand van moet nemen”, aldus Hermans, de beoogde minister voor Klimaat en Groene Energie. “Straks zijn wij collega’s in het kabinet. En daar zal ik heel scherp in de gaten houden wat er gebeurt.” Van Weel liet zich in soortgelijke bewoordingen uit.
NSC: ‘Zeer verwerpelijk’
“Het is terecht dat mevr. Faber de woorden omvolking en omvolkingstheorie niet meer gebruikt omdat deze, ook volgens de NCTV en AIVD, bij extremistisch gedachtengoed horen”, reageert een woordvoerder van coalitiepartner NSC.
De partij ‘gaat ervan uit dat deze termen door de toekomstige regering niet gebruikt gaan worden’. “Ook om het achterliggende gedachtengoed, dat zeer verwerpelijk is”, aldus de partij.
Oppositie niet tevreden
De oppositie is niet overtuigd. Integendeel. Faber beschrijft met “andere bewoordingen hetzelfde en dezelfde ontwikkelingen”, vindt Christine Teunissen van de PvdD. “Dat zou je kunnen typeren als racistisch.”
“De zeer zorgelijke demografische ontwikkeling is eigenlijk het eufemisme geworden voor omvolking”, vindt ook Kati Piri van GroenLinks-PvdA. “Het wereldbeeld is niet veranderd, alleen zal ze het niet meer zeggen”, concludeert ze uit de uitleg van Faber. Anne-Marijke Podt (D66) typeert het als een ‘woordenspel’.
PVV’ers houden zich op de vlakte
Fabers eigen partij, de PVV, is lovend over haar optreden. Partijleider Geert Wilder vindt dat ze ‘glasheldere woorden’ sprak. Eerder vandaag hielden andere PVV-kandidaten zich nog wat meer op de vlakte. “Ik vind helemaal niets van de omvolkingstheorie”, zei beoogd staatssecretaris Ingrid Coenradie.
En ook een andere PVV-kandidaat – Dirk Beljaarts (Economische Zaken) – wilde geen afstand nemen van de uitspraken van zijn partijgenoot. “Ik ben minder begaan met dit soort uitlatingen. Ik heb nooit iets negatiefs in deze trant gezegd. Ik kan geen afstand nemen van iets dat iemand anders heeft gezegd”, zei hij.
Ze wordt minister, maar het ongemak rondom haar uitspraken is niet bij iedereen weg. Beoogd migratieminister Marjolein Faber van de PVV neemt haar eerdere uitspraken over omvolking en de islam als verwerpelijke ideologie niet terug, bleek dinsdagavond uit een verklaring voor haar gesprek bij formateur en beoogd premier Schoof. Wel zegt ze zich te gaan gedragen “zoals het een minister betaamt”.
Beoogd premier Schoof zei vanavond vertrouwen in de kandidatuur van Faber te hebben. “Op basis van het gevoerde gesprek”, aldus Schoof, maar de inhoud van dat gesprek lichtte hij niet toe.
Zorgen geuit
Vorige week was er nog crisisoverleg tussen de vier coalitiepartijen nadat VVD-leider Yesilgöz Fabers kandidatuur in twijfel had getrokken met openlijke zorgen over Fabers uitspraken. De VVD legt zich neer bij de keuze van de PVV, maar Yesilgöz vindt dat Wilders en Faber het nu “in de praktijk moeten laten zien”. “Ik heb mijn zorgen geuit. Het is nu aan de heer Wilders en mevrouw Faber om er iets mee te doen”, zegt ze dinsdagmiddag.
Enige uren later zegt Faber de commotie over haar kandidatuur te begrijpen, maar ze neemt de uitspraken niet terug. Faber wil geen “energie steken in het recenseren van eerdere uitspraken”. Die wil ze bewaren voor haar nieuwe uitdaging: “een stevig asielbeleid voeren”. Ze zal daarbij naar eigen zeggen een minister zijn voor “iedereen die zich in Nederland bevindt”.
Na twee dagen van gesprekken met de aanstaande bewindspersonen die het nieuwe kabinet van PVV, BBB, VVD en NSC gaan vormen valt op dat sommigen beloven zich als minister te zullen gedragen en anderen zeggen goed in de gaten te houden of alles volgens de afspraken over akkoord en rechtsstaat verloopt.
Zo zei vandaag ook een andere PVV-politica, Reinette Klever, dat ze als minister “keurig haar best” zal doen om de afspraken in het akkoord uit te voeren. De beoogd minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, die ook bestuurslid is van omroep Ongehoord Nederland, stelde als Kamerlid eerder voor om de ontwikkelingshulp af te schaffen.
‘Ik heb nu andere rol’
Haar voordracht door PVV-leider Wilders wekte daarom verbazing. Klever snapt dat, zei ze na het gesprek met Schoof. “Maar toen droeg ik het PVV-programma uit en nu zit ik in een andere rol. Ook Faber wees op het verschil tussen haar eerdere rol als oppositielid en het beoogd ministerschap nu.
Beoogd minister Uitermark (NSC) van Binnenlandse Zaken, beoogd minister Bruins (NSC) van Onderwijs en beoogd minister van Justitie Van Weel (VVD) benadrukten alle drie dat ze vanuit hun positie goed zullen opletten op het nakomen van afspraken.
“Ik zal iedereen op gelijke wijze aan die verantwoordelijkheid houden,” zei Uitermark. “Wij zullen iedereen eraan houden dat we ons binnen de grenzen van de rechtsstaat bewegen” zei Bruins. “U kunt er op rekenen dat ik mij als minister van Justitie volledig ga inzetten voor de rechtsstaat”, aldus Van Weel.
Politiek verslaggever Xander van der Wulp:
“Er zijn nog steeds zorgen bij coalitiepartijen, maar ze zeggen ook dat Faber nu eenmaal de kandidaat is van de PVV en daar leggen ze zich bij neer. Tegelijkertijd is het bijzonder dat VVD-leider Yesilgöz nog steeds haar zorgen uit. Maar het is ook een bijzondere samenwerking tussen de vier partijen, en dat zal nog wel vaker blijken.
Faber wacht echt een heel lastige klus, dat staat van tevoren al vast. Waarschijnlijk zal ze vlak na haar benoeming direct te maken krijgen met een tekort aan opvangplekken voor asielzoekers en wat gaat zij dan doen? Dat vragen ze zich bij VVD en NSC ook af. Ze hopen dat Faber dan als smeermiddel gaat optreden richting burgemeesters om die plekken te regelen, maar kan zij dat wel met haar verleden en heeft ze daar genoeg ervaring voor? Bij VVD en NSC denken ze eigenlijk van niet, maar ze zeggen ook: ‘het is aan de PVV nu om dat te gaan laten zien’.”
EINDE
”In de Eerste Kamer leidden haar scherpe uitspraken verschillende malen tot ophef. In 2020 gebruikte zij in een debat het woord omvolking. Over toenmalig minister Kaag zei ze: “Zij pompt liever dit jaar vrijwillig 484 miljoen in het netwerk van haar vriendjes bij de Verenigde Naties. Hoe die bak geld besteed wordt? Niet te controleren. Wat wel bekend is: er wordt een agenda uitgerold van antisemitisme, terrorisme en omvolking.”
De 64-jarige Marjolein Faber is, na het intrekken van de kandidatuur van Gidi Markuszower, de beoogd minister van Asiel en Migratie. Ze zat twaalf jaar in de Eerste Kamer en werd daar later ook fractievoorzitter. Zij was in die periode ook Statenlid in Gelderland.
In de Eerste Kamer leidden haar scherpe uitspraken verschillende malen tot ophef. In 2020 gebruikte zij in een debat het woord omvolking. Over toenmalig minister Kaag zei ze: “Zij pompt liever dit jaar vrijwillig 484 miljoen in het netwerk van haar vriendjes bij de Verenigde Naties. Hoe die bak geld besteed wordt? Niet te controleren. Wat wel bekend is: er wordt een agenda uitgerold van antisemitisme, terrorisme en omvolking.”
Op de vraag of Faber zich ervan bewust was dat dat een term is uit het nationaalsocialisme zei zij: “Dat zou kunnen. Dat weet ik niet, daar houd ik me niet zo mee bezig.” Toen premier Rutte later in het debat tegen haar zei dat het wel degelijk een term is uit de Duitse nazi-literatuur zei ze: “Het komt bij de VN vandaan. Die hebben het over “replacement migration”. Ik dacht ook: wat is dat nou? Als je dat een beetje vrij vertaalt, dan kom ik op omvolking.”
Vijfde colonne
In 2022 mocht ze niet meer het woord voeren tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen nadat ze premier Rutte had gevraagd of “de vijfde colonne niet eigenlijk achter de regeringstafel zit”. De term ‘vijfde colonne’ verwijst naar groepen die heimelijk voor een vijand werken en een land ondermijnen.
Na de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 stapte ze over naar de Tweede Kamer. Zij pleitte daar voor het versoberen van het gevangenisregime vanwege het cellentekort. “Het overgrote deel van de Tweede Kamer verrekt dat, die laten ze liever los lopen. Slapjanussen”, zei ze in een bericht op X. Ook uitte ze kritiek op het Openbaar Ministerie, dat volgens haar te lage straffen eist.
Dit zijn de namen van de kandidaat-ministers en kandidaat-staatssecretarissen die we tot nu toe kennen.
EINDE
‘Onlangs zag ik dat de heer Ontzigt diezelfde Verklaring gebruikte om
eerdere uitspraken van de ministers Klever en Faber wit te wassen, terwijl
beiden andere woorden kiezen, maar er dezelfde denkbeelden op
blijven nahouden.
[2.02]
Ik geloof, dat de minister-president en de meeste van zijn collega’s kiezen
voor dit ambt vanuit de ambitie het goede te doen.
Ik geloof de woorden, die de minister-president daarover sprak zonder
enige reserve.
Ik wens ze daarbij ook veel moed toe en veel wijsheid.
Maar ik vrees, dat zij onderschatten waaraan ze gaan meewerken.
Voor het eerst neemt een partij met extreem-rechse ideeen plaats in
Vak K.
Daar zitten mensen, die racistische complottheorieen propageren, journalisten,
rechters en wetenschappers aanvallen, ook mensen, die volksvertegenwoordiger zijn aanvallen en dan over moslims en vluchtelingen
zeggen, ze ontmenselijken door te zeggen en verdacht te maken door te
zeggen dat ze parasiteren en ziektes verspreiden, een beeld, dat in de duisterste jaren van de Europese geschiedenis ook op Joden werd
geplakt.
Nooit, nooit, mag dit gedachtegoed worden genormaliseerd, laat staan tot
norm gemaakt.
Ik hoor graag van de minister president waarom hij heeft ingestemd
met de voordracht van deze bewindspersonen of hij uberhaupt daarmee
kon instemmen, ben ik ook benieuwd naar.
We kunnen onze open democratische samenleving alleen beschermen
als we ons niet onverschillig tonen en ons uitspreken.
Maar het bleef stil.
NSC en VVD sloegen vragen van zich af met een rechtsstaatsverklaring,
die aan betekenis verliest bij elke misdraging waarover ze zwijgen of
ze schuilden onder de dekmantel van het extraparlementair programkabinet .
Ze verbergen niet eens meer, dat hier een ouderwets coalitiekabinet zit
met nauwelijks mensen van buiten, aangestuurd door de partijleiders.
Nieuw is, dat bewindspersonen geen verantwoording meer afleggen
over opvattingen en uitspraken uit het verleden.
Fortuyn zei ooit:
”Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg”
Zij, die zich beroepen op zijn erfenis zetten een masker van fatsoen op
en beloven niet te zeggen wat ze echt denken en krijgen daarmee absolutie
van VVD en NSC.
[4.07]
[Kamervoorzitter Bosma]:
”Een vraag van de heer Wilders”
[Wilders, PVV]:
4.11
Ja voorzitter.
”Hoe haalt de heer Timmermans het in zijn hoofd, hoe
haalt hij het in zijn hoofd, waar haalt hij het lef vandaan
om onze mensen tot racist te bestempelen?
Dat is nogal wat wat u zegt.
En daar klopt helemaal niets van.
U heeft het over de omvolking en de omvolkingstheorieen
inderdaad, waar wij die term, sommigen van ons, dat hebben
gebruikt, hebben wij in een verklaring gezegd ”dat hadden we niet
moeten doen, daar bedoelen we helemaal geen omvolkingstheorie mee
zoals die tijdens het nazisme is gebezigd”, gezegd is ”dat hadden we niet
moeten gebruiken dat woord en dat zullen we ook niet meer gebruiken, we nemen afstand van alles wat daarmee te maken heeft” hebben we ook gezegd.
We hebben gezegd: ”we maken ons zorgen zoals miljoenen Nederlanders”-Daarom hebben we de verkiezingen gewonnen-”over de invloed van asiel, migratie en demografie”ga, loop door de grote steden en je ziet waar we het
over hebben-en dat is legitiem.
En hoe durft u, hoe durft u, nadat onze kandidaat bewindslieden en ikzelf,
inmiddels bewindslieden, daar afstand hebben van hebben genomen, toch
door te gaan met het kwalijke frame, dat wij racisten zouden zijn.
Dat hoort u niet te doen.
Dat mag u niet doen.
Want u beschadigt die mensen daarmee.
Wilt u dat zich realiseren.
5.37
[Timmermans, GL-PvdA]:
5.39
”Laat ik een paar citaten aan u voorleggen:
Ehm, in aanloop naar de Provinciale Staten Verkiezingen vorig
jaar zei minister Faber over sprak minister Faber over hordes
parasiterende gelukszoekers eh minister Fe eh Klever eh, die zei,
dat asielzoekers TBC, hepatitis, polio, cholera, typhus en andere
exotische ziektes met zich eh meebrengen.
U heeft zelf eind april nog bij cpec in Hongarije gezegd, dat het beleid
van open grenzen leidt tot verdunning van onze joods-christelijke en
humanistische beschaving.
Er is ook gezegd eh door mevrouw Faber, ”We moeten niet de
Nederlandse bevolking gaan inwisselen voor een islamitische bevolking”
Ook zei ze:
”Er wordt een agenda uitgerold van antisemitisme, terrorisme en omvolking.
Dit alles onderstreept wat ik heb gezegd en ik hanteer daarbij
het begrip racisme.
En u kunt zeggen wat u wil, daar blijf ik aan vasthouden, u kunt daar
staan gillen wat u wil, ik vind dit racisme en dat zal ik blijven onderstrepen
[Geroffel van de GL PvdA banken]
[6.45]
[Wilders, PVV]:
[6.49]
”Voorzitter ik gil niet, ik spreek u aan op uw eigen woorden.
En wat u net allemaal heeft gezegd is allemaal ook voor een deel
tijdens de hoorzittingen met de bewindspersonen, toen ze nog kandidaat waren,
toegelicht, in een context geplaatst.
Voorbeelden, die u net noemt, zoals mevrouw Klever, die het had over
de ziektes die u noemt en de corona die toen speelde.
Ik ga dat niet allemaal herhalen.
Maar wat heel kwalijk is dat als u en uw partij onze mensen op iets
aanspreekt en wij zeggen ”dat hadden wij zo niet moeten doen”
”En we bedoelden die context niet” ”En we zullen dat, met onze grote zorgen over de effecten op Nederland-Nogmaals wat door miljoenen mensen wordt
gedeeld-over de invloed van immigratie en asiel-
Daar zullen we het over hebben en niet meer over die verschrikkelijke theorie ..
Niemand, geen een PVV’er in de Tweede Kamer, in het kabinet, in Nederland
heeft iets met racistische nazi theorieen-
Wij zijn hier de grootste Vriend in dit Huis zo ongeveer van het Joodse
Volk en de Staat Israel [7.53]
Hoe durft u ons dat in onze schoenen te schuiven.
Maar het ergste is nog voorzitter:
Op het moment, dat wij daar iets over hebben gezegd, dat u om politieke
reden, puur en alleen om politieke reden, het mes op Tafel houdt en tegen
die mensen zegt: ”Je deugt niet”
En daarmee doet u die mensen onrecht, daarmee maakt u
die gezinnen kapot, u maakt die mensen helemaal kapot.
Want u zegt gewoon:
”Er zijn hier halve nazi’s in de Zaal”
”Er zijn hier racisten in de Zaal”
Dat zegt u.
En als u dan een vent bent, dan dient u nu meteen
moties van wantrouwen in en dan gaan we daar nu over stemmen
voorzitter.
Want ik kan dat niet boven de Kamer, boven de Tafel laten hangen.
U noemt niemand van ons zo, of u gaat nu daar politieke
consequenties aan verbinden.
En ik zeg u, dat u dat doet, terwijl mensen dat hebben
teruggenomen, hebben gezegd ”dat zullen wij niet meer gebruiken”
betekent dat u een politicus bent, die de knip voor de neus niet waard is.
En ik neem het met trots op voor onze bewindslieden”
[8.53]
[Geroffel uit PVV banken]
[Timmermans, GL-PvdA]:
[8.54]
”Dat is duidelijk….
[Geroffel uit PVV banken gaat door]
…..
….
[8.57]
”Dat is duidelijk”
[nog even Geroffel uit PVV banken]
‘[8.58]
Eh, maar de citaten zijn duidelijk.
Ze hebben ook niet gezegd ”We hebben spijt van wat we hebben gezegd”,
eh we, ze hebben gezegd ”we gaan andere woorden gebruiken”
Mevrouw Faber heeft een andere formule gevonden om in wezen hetzelfde te
zeggen en dat het niet zo heel erg veranderd is bleek gisteren al meteen eh bij
de eerste interviews die gegeven werden.
Als je dan ziet hoe mevrouw Faber badinerend spreekt over mensen,
die een hoofddoek dragen alsof ze dat moeten doen voor de regen.
Of als je ziet hoe mevrouw Klever nog steeds Blackface verdedigt eh
Sinterklaas verdedigt dan is er dus niks veranderd in dat opzicht.
En u moet toch met mij eens zijn, dat Blackface een puur racistische
benadering is van mensen met een andere kleur.
Dat valt niet te ontkennen.
En dan kunt u nog 10 keer interumperen, nog 10 keer volop het orgel gaan, ik
hou vast aan mijn kwalificaties die gebaseerd zijn op de citaten, citaten waarvan
de mensen zeggen ”dat zullen we niet meer zeggen”, maar ze hebben niet gezegd ”We hadden dat nooit moeten zeggen, we moeten er afstand van
nemen en u en een aardig aantal van uw collega’s heeft jarenlang de omvolkingstheorie verspreid eh en dan kunt u niet aankomen nu nadat u dat
jarenlang hebt gedaan door te zeggen ”Ja ’t was eigenlijk een vergissinkje,
we begrepen niet zo goed wat het was, we zullen het niet meer doen”
Wees dan ook een vent en hou vast aan wat je altijd hebt gezegd.
U spreekt mij terecht aan op wat ik in het verleden heb gezegd, maar
uw ministers mogen niet meer worden aangesproken op wat zij in het
verleden hebben gezegd.
Een mens is ook wat hij en zij gedaan en gezegd heeft in het verleden,
daar kan je niet zomaar afstand van nemen.
Tenzij je natuurlijk daarvoor excuses aanbiedt en dat is niet gebeurd.
[10.33]
[Geroffel van de GL PvdA banken]”
…..
…..
”Dit kabinet kan niet rekenen op het vertrouwen van mijn fractie, omdat wij
van oordeel zijn, dat radicaal rechts een bedreiging vormt voor de rechtsstaat,
omdat wij van oordeel zijn, dat de coalitiepartijen een valse voorstelling
van zaken geven over de ware aard van dit meerderheidskabinet.
Omdat wij vinden, dat het hoofdlijnenakkoord geen duurzame oplossingen
biedt voor de problemen van onze burgers en de belangen van
aandeelhouders boven die van werkende mensen plaatst.
Omdat er bewindslieden zijn, die over vele jaren blijk hebben gegeven
van opvattingen, die in fundamentele tegenspraak zijn met de Letter
en de Geest van onze Grondwet en daarvoor geen excuses hebben aangeboden noch daar anders dan in woordgebruik afstand van hebben
genomen.
[15.25]
Dit laatste achten wij de meest ernstige schending van het vertrouwen
tussen Kamer en kabinet.
En daarom zullen wij ook in tweede termijn een motie van wantrouwen
indienen tegen de ministers Klever en Faber.
Dank u wel voorzitter.
[15.38]”
UIT DIT YOUTUBE FILMPJE, OOK TE LEZEN OP LINK ASTRID ESSED
FASCISTENKABINET/THE FIGHT CONTINUES/FRANS TIMMERMANS KRUIST DE DEGENS MET PVV FUHRER WILDERS
EN CAOLINE VAN DER PLAS IN HAAR ROL ALS BLIKSEMAFLEIDER
Het strengste asielbeleid ooit dus, volgens Wilders. Er zijn dan ook geen andere landen in Europa met dusdanig strenge regels, stelt Bart Toemen, bestuurder van de Vereniging Asieladvocaten & -Juristen Nederland (VAJN). “Andere landen hebben het wel geprobeerd, maar zijn iedere keer teruggefloten door de Europese rechter. Dat zal bij Nederland ook gebeuren.”
RTL NIEUWS
ZO HAALBAAR EN WETTELIJK IS ”HET STRENGSTE ASIELBELEID
Waar Geert Wilders van de PVV spreekt over de zon die weer gaat schijnen, zijn verschillende migratie- en asielinstanties niet te spreken over de immigratieplannen van het nieuwe kabinet. Zo stelt VluchtelingenWerk Nederland dat de plannen ‘willens en wetens het asielsysteem ontwrichten’ en zet de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vraagtekens bij de uitvoerbaarheid. In hoeverre de plannen daadwerkelijk uitvoerbaar zijn, leggen we uit in dit artikel.
De PVV, NSC, BBB en VVD willen onder meer de spreidingswet intrekken en een ‘opt-out clausule’ voor het Europese asiel- en migratiebeleid. Ook willen ze een ‘asielbeslisstop’ en geen automatische gezinshereniging meer. Hoe PVV-leider Geert Wilders naar de plannen kijkt, zie je hier:
Het strengste asielbeleid ooit dus, volgens Wilders. Er zijn dan ook geen andere landen in Europa met dusdanig strenge regels, stelt Bart Toemen, bestuurder van de Vereniging Asieladvocaten & -Juristen Nederland (VAJN). “Andere landen hebben het wel geprobeerd, maar zijn iedere keer teruggefloten door de Europese rechter. Dat zal bij Nederland ook gebeuren.”
Partijleiders overtuigd, deskundigen niet
Op vragen over de juridische haalbaarheid van de immigratieplannen van het nieuwe kabinet, antwoorden de partijleiders optimistisch. “Ik ben ervan overtuigd, anders hadden we het ook niet opgeschreven natuurlijk”, antwoordt Wilders op vragen van RTL Nieuws.
Wat Toemen van de VAJN betreft, gaan de maatregelen op korte termijn niets oplossen. “Er zijn wel een heleboel dingen die de problemen in de asielopvang meteen verergeren, zoals het terugtrekken van de spreidingswet”, zegt de asieladvocaat. Ook de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, maakt zich hier zorgen om. De gemeente noemt het intrekken van de wet ‘onbegrijpelijk’.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (NVG) zegt dat het akkoord verwachtingen wekt, maar ook vragen oproept. Die vragen gaan met name over ‘de uitvoerbaarheid van de voorstellen over asiel en migratie’. De VNG vindt dat het betrekken van gemeenten bij de nadere uitwerking van het hoofdlijnenakkoord nodig is om er zeker van te zijn dat het beleid uit te voeren is en ook inwoners verder helpt.
Onder meer de opvang van vluchtelingen die al in Nederland zijn zal door de maatregelen extra onder druk komen te staan, stelt Toemen. “Die zit al overvol, het barst en piept aan alle kanten. Op korte termijn kan dit leiden tot mensen die op straat moeten leven.” Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) vreest dat het terugtrekken van de spreidingswet ‘het grasveld in Ter Apel weer heel dichtbij’ brengt. Vorig jaar sliepen veel vluchtelingen in Ter Apel buiten, omdat er niet genoeg opvangplekken waren.
De plannen om geen voorrang meer aan statushouders te geven bij de toewijzing van sociale huurwoningen, zal er volgens Toemen voor zorgen dat er ook geen uitstroom is bij opvangcentra.
Onrust en onduidelijkheid
De aangekondigde ‘asielbeslisstop’ zal volgens Toemen vooral voor onrust zorgen bij de vluchtelingen die al in Nederland zijn. Zo’n beslisstop is volgens Toemen ‘niet iets wat we kennen’. Het houdt in dat er gedurende een bepaalde periode geen beslissingen meer worden genomen in asielzaken. Met andere woorden: statusverzoeken en asielaanvragen zullen niet meer in behandeling worden genomen of jaren op de plank blijven liggen.
Dat zal er volgens de asieladvocaat met name voor zorgen dat de mensen die al in Nederland zijn en wachten op een beslissing over hun asielaanvraag nog langer moeten wachten, terwijl bij veel mensen de wettelijke beslistermijn van vijftien maanden al is overgeschreden. Wanneer de wettelijke beslistermijn overschreden wordt, is het mogelijk dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een dwangsom opgelegd krijgt. “Mensen die zich nu aanmelden zullen geen enkele duidelijkheid krijgen over wanneer ze een beslissing kunnen verwachten.”
Geen invloed op instroom
Toemen denkt dat de regels in ieder geval geen (directe) invloed zullen hebben op de instroom van vluchtelingen in Nederland. Europa heeft immers open grenzen, dus iemand die via Italië Europa in komt, kan in principe doorreizen.
Bovendien kan de ‘opt-out clausule’ voor Europese wetgeving volgens de asieladvocaat niet worden ingezet bij al aangenomen wetten. De enige manier om je als land terug te trekken uit een Europese wet, is om daar unaniem met alle EU-landen voor te stemmen. “Eerder hebben Hongarije en Litouwen dat al geprobeerd, maar die zijn toen teruggefloten.”
Dus hoewel de partijleiders van PVV, NSC, BBB en VVD overtuigd zijn van de aangekondigde asielmaatregelen, zitten er haken en ogen aan. “In het Europees handvest van Justitie staat: het recht op asiel is een fundamenteel recht. Daar kun je niet aan komen”, concludeert Toemen.
EINDE
;;Faber sprak zelf van ‘maximale beperking’ van de instroom. ,,Dat gaat ook gewoon gebeuren. De kraan moet dicht.” Hoe zij die gaat dichtdraaien, zei Faber niet. ,,We hebben een mooi akkoord op hoofdlijnen en dat wordt omgezet in in beleid. Ik ga ervan uit dat we dat met Prinsjesdag beter kunnen gaan vertellen wat het gaat worden.”
De PVV-minister erkende dat het ‘tijd kost’. Zij ging niet in op de vraag hoe ze gaat voorkomen dat deze zomer, net als in 2022, weer asielzoekers buiten moeten slapen. ,,Het is niet zover. Dus ik ga ervan uit dat dat niet gebeurt.””
BN DE STEM
ASIELMINISTER FABER WACHT NIET OP INSTROOM
BEPERKING: ”SPREIDINGSWET GAAT INGETROKKEN WORDEN”
Eerste bezoek Ter ApelMinister Marjolein Faber van Asiel wacht niet tot de instroom van asielzoekers naar beneden is gebracht voordat ze de spreidingswet gaat intrekken. ,,Ik houd van parallelle processen, dus ik doe het tegelijk”, zei de PVV-bewindsvrouw na haar eerste bezoek aan Ter Apel.
Burgemeester Jaap Velema van Westerwolde deed in een kennismakingsgesprek met Faber juist een beroep op haar om de spreidingswet pas van tafel te halen nadat de instroombeperking een feit is. ,,Ze heeft beloofd haar uiterste best te doen om de asielinstroom te beperken”, zei ‘een positief-kritische’ Velema na afloop van zijn gesprek.
Faber sprak zelf van ‘maximale beperking’ van de instroom. ,,Dat gaat ook gewoon gebeuren. De kraan moet dicht.” Hoe zij die gaat dichtdraaien, zei Faber niet. ,,We hebben een mooi akkoord op hoofdlijnen en dat wordt omgezet in in beleid. Ik ga ervan uit dat we dat met Prinsjesdag beter kunnen gaan vertellen wat het gaat worden.”
De PVV-minister erkende dat het ‘tijd kost’. Zij ging niet in op de vraag hoe ze gaat voorkomen dat deze zomer, net als in 2022, weer asielzoekers buiten moeten slapen. ,,Het is niet zover. Dus ik ga ervan uit dat dat niet gebeurt.”
Hoofdlijnenakkoord
In het hoofdlijnenakkoord dat PVV, VVD, NSC en BBB in mei sloten werd al afgesproken dat de spreidingswet, die in januari na langdurig politiek gesteggel inging, weer zou verdwijnen. Maar tot de intrekking een feit is, geldt de wet wel, erkende Faber. ,,De wet is de wet. Daar hou ik me aan.”
Eén van de plannen van de nieuwe coalitie om de instroom in te perken, is het uitroepen van een ‘asielcrisis’. Zo wil het kabinet-Schoof een ‘asielbeslisstop’ van twee jaar invoeren. Maar zo’n opschorting van asielaanvragen kan niet, op basis van Europese asielrichtlijnen, waarschuwde de Europese Commissie woensdag. Ook klonk uit Brussel kritiek op het Nederlandse plan voor een asielcrisis.
Dat kan niet zomaar, stelde Eurocommissaris Ylva Johansson (Migratie). Nederland moet daarvoor ‘een goed onderbouwd’ verzoek indienen, schrijft zij, waarna dat door de commissie wordt beoordeeld. Zo moet Nederland eerst aantonen dat het genoeg heeft gedaan om de asielaanvragen en -opvang op orde te brengen.
Faber wil de woorden van Johansson ‘eerst eventjes nader onderzoeken’. ,,Ik laat me niet zo heel snel ontmoedigen, want ik ben niet het type dat zich aan de kant laat zetten. Als ik me ergens in vastbijt, ga ik ervoor. Zo sta ik bekend.”
Arnhem
Faber sprak naast haar bezoek aan het aanmeldcentrum in Ter Apel ook met lokale ondernemers. Zij hebben zorgen over overlast door het overvolle aanmeldcentrum in hun gemeente. ,,Ik moet zeggen: ze hebben ook een punt en ik deel hun zorgen.” Faber wil dat er meer aandacht komt ‘voor de leefbaarheid’ in het dorp Ter Apel.
Eerder op de dag bracht minister Faber al een bezoek aan de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch. Die stad kondigde in mei aan meer bedden voor asielzoekers te regelen dan van hen wordt verlangd op basis van de spreidingswet. Het is ook de stad waar Faber eerder demonstreerde tegen de komst van Marcouch als burgemeester. Zij hield toen samen met PVV-leider Geert Wilders een spandoek met ‘Geen Arnhemmistan’ omhoog. Volgens Marcouch was het ‘een zinnig en interessant gesprek’, Faber vond het ‘constructief, maar ook persoonlijk’ en bedankte Marcouch.
EINDE
RIJKSOVERHEID
MINISTER FABER: NEDERLAND KRIJGT STRENGSTE ASIELREGIME OOIT
Minister Faber: Nederland krijgt strengste asielregime ooit
Nieuwsbericht | 13-09-2024 | 14:00
Nederland kan de hoge aantallen migranten niet aan. De asielopvang zit overvol, procedures duren te lang en de kosten rijzen de pan uit. Bovendien leidt de aanhoudende asielinstroom tot problemen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg en onderwijs.
Om weer grip op de situatie te krijgen, komt dit kabinet met het strengste asielregime ooit, zo blijkt uit het vandaag gepubliceerde regeerprogramma. Via het beperken van de instroom, snelle procedures, lik op stuk richting overlastgevers, strenger grenstoezicht, beperken van nareis-mogelijkheden en stevig inzetten op terugkeer moet Nederland in Europa een koploper worden als het gaat om toelatingsregels.
Minister Faber (Asiel en Migratie): “De kiezer heeft een duidelijke opdracht gegeven. Het roer moet om en de instroom moet direct omlaag. We nemen maatregelen om Nederland zo onaantrekkelijk mogelijk te maken voor asielzoekers. En voor wie misbruik maakt van onze gastvrijheid, is hier geen plaats. Ik ga voor een veiliger Nederland.”
Asielcrisis
De minister van Asiel en Migratie en de minister-president activeren zo snel mogelijk het noodrecht. Zo kan het kabinet afwijken van de Vreemdelingenwet. Meerderjarige kinderen kunnen niet meer nareizen. Nieuwe feiten en omstandigheden bij herhaalde asielaanvragen worden strenger getoetst. Ook komt er een mogelijkheid om asielzoekers die niet op een zitting of afspraak verschijnen, af te wijzen.
Met een asielcrisiswet trekt het kabinet vervolgens de Spreidingswet in, komt er een beslisstop op asielaanvragen, wordt de opvang versoberd en worden mensen zonder verblijfstitel desnoods gedwongen uitgezet. Daardoor kan de situatie in de asielketen door de hoge instroom gelijk aangepakt worden.
Asielbeleid
De situatie in de asielketen moet ook structureel worden aangepakt. Er komen strenge voorwaarden op het gebied van gezinshereniging en een zo smal mogelijke invulling van het kerngezin. Gezinshereniging wordt voor het overgrote deel van de asielzoekers alleen mogelijk wanneer iemand een vaste woonruimte, een passend inkomen en minimaal 2 jaar een verblijfstatus heeft. De 1e wetswijzigingen gaan dit najaar naar de Raad van State.
Ook krijgen asielzoekers niet langer na 5 jaar automatisch een asielvergunning voor onbepaalde tijd. Dat betekent dat zij terug moeten naar het land van herkomst zodra het daar veilig is. De ongewenstverklaring wordt verruimd. Hiermee kunnen asielzoekers die misdrijven begaan sneller worden uitgezet.
Ook maakt dit kabinet zo snel mogelijk bij de Europese Commissie duidelijk dat Nederland een opt-out wil van het Europese asiel- en migratiebeleid. In de tussentijd trekt minister Faber in Europa op met gelijkgezinde landen en wordt het grenstoezicht versterkt.
Ten tweede komt er direct een tijdelijke Asielcrisiswet met crisismaatregelen om de acute
asielinstroom en -opvangcrisis voor de komende tijd te bestrijden, onder meer door intrekking van de
Spreidingswet. Op grond van deze Asielcrisiswet zullen de daarin opgenomen bevoegdheden ingezet
worden om voor de duur van maximaal twee jaar:
[pag. 4] – Registratie af te dwingen en de behandeling van asielaanvragen op te schorten (‘asielbeslisstop’), het recht op opvang zal gedurende de opschorting gedifferentieerd worden beperkt en sterk worden versoberd. – Mensen zonder een geldige verblijfstitel zo veel mogelijk, ook gedwongen, uitzetten. – Van de Huisvestingswet af te wijken door een verbod in te stellen op het geven van voorrang bij de toewijzing van sociale huurwoningen aan statushouders op grond van het feit dat zij statushouders zijn. In deze Asielcrisiswet worden waar mogelijk eerste stappen voor structurele maatregelen al getroffen, zoals versterking van grenscontroles en -bewaking, waaronder aanscherping van mobiel toezicht veiligheid (mtv), mede in relatie tot grenstoezicht op basis van de Schengengrenscode. De nationale asielketen wordt versterkt door deze onder eenduidige regie van de eerstverantwoordelijke bewindspersoon te brengen. Ten derde zal een opt-out clausule voor het Europees asiel- en migratiebeleid zo snel mogelijk bij de Europese Commissie worden ingediend
KABINETSFORMATIE 2023
DOCUMENTEN/PUBLICATIES
HOOFDLIJNENAKKOORD TUSSEN DE FRACTIES VAN PVV,
VVD.NSC EN BBB
HOOP, LEF EN TROTS – Hoofdlijnenakkoord 2024 – 2028 van PVV, VVD, NSC en BBB
”Minister Marjolein Faber, van Asiel en Migratie, roept vandaag officieel een asielcrisis uit vanuit het kabinet-Schoof. En daarmee stuurt ze in de richting van een asielcrisiswet. Maar of Brussel daarmee akkoord gaat? En wat betekent een asielcrisis eigenlijk?”
Minister Marjolein Faber, van Asiel en Migratie, roept vandaag officieel een asielcrisis uit vanuit het kabinet-Schoof. En daarmee stuurt ze in de richting van een asielcrisiswet. Maar of Brussel daarmee akkoord gaat? En wat betekent een asielcrisis eigenlijk?
Gisteren werd bekend dat het aantal nareizigers, familieleden van asielzoekers die ergens in het buitenland wachten op bericht of ze ook naar Nederland mogen komen, op 40.000 staat. Ook in Vandaag Insidewerd het asielbeleid fel bekritiseerd. Dat aantal nareizigers is toegenomen. Het afgelopen jaar werden negen op de tien nareisverzoeken ingewilligd, schreef De Telegraaf.
Minister Marjolein Faber roept asielcrisis uit
Ook blijkt dat de opvang voor Oekraïners helemaal vol zit. Het aanmeldcentrum in de Utrechtse Jaarbeurs is gesloten, waardoor vluchtelingen op straat dreigen te belanden. Volgens de Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma loopt het compleet vast in de Jaarbeurs. Hoewel vluchtelingen daar een paar dagen zouden blijven, stromen zij niet door en zitten Oekraïner soms weken of maanden in de Utrechtse Jaarbeurs. Volgens Dijksma moest het kabinet met een oplossing komen.
„Alles is bomvol” en we begeven ons in een crisissituatie, aldus de minister vandaag. Eerder beantwoordde Metro al vijf vragen over de spreidingswet.
Aansturen op nieuwe asielcrisiswet
Maar wat betekent dat eigenlijk, een asielcrisis? Dit betekent niet dat er van de een op de andere dag dingen drastisch veranderen. Maar de reden voor het uitroepen van een crisis is het aansturen op een nieuwe asielcrisiswet. Een wet die moet worden goedgekeurd door de Eerste en Tweede Kamer, maar die ook al in hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB is aangekondigd.
Die wet zorgt ervoor dat Faber de asielinstroom kan verminderen, grenscontroles worden aangescherpt en de Spreidingswet van tafel gaat. Ook komt er een ’asielbeslisstop’, zal het recht op opvang worden beperkt en ’sterk worden versoberd’ en worden mensen zonder geldige verblijfstitel ’zoveel mogelijk, ook gedwongen’ uit Nederland gezet.
In strijd met Europese regels
Zo’n wet kan een tijdje gelden, maar uiteindelijk moeten ook de Europese Commissie en een rechter zich daarover buigen. Want Brussel ziet een aanpak als die van Faber eigenlijk niet zitten. Volgens het EU-hoofdkwartier kun je alleen van een asielcrisis spreken als er allerlei pogingen zijn gedaan om de crisis op te lossen, deze niet werken en grote problemen aanhouden.
Nederland dient zich nu eenmaal aan de Europese regels te houden. En volgens die regels zijn bepaalde plannen van Faber niet mogelijk. Zo mag je gezinshereniging niet verbieden en kun je ook geen asielaanvragen weigeren. „Asielaanvragen komen voort uit het EU-recht. Dit zal ongetwijfeld met succes worden aangevochten bij de rechter”, sprak Mark Klaasen, universitair docent bij het Europa Instituut van de Universiteit Leiden tegen de krant. De kans dat rechters delen van het Nederlandse asielbeleid afkeuren is dan ook groot.
“Nederland, we zitten in een asielcrisis”, zei minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie woensdagochtend bij het Catshuis. Kamerleden van de PVV juichen het toe dat de bewindsvrouw en partijgenoot de asielcrisis zou ‘uitroepen’, maar Faber voegde er later op de dag aan toe dat zo’n crisis er niet wettelijk is. “Maar als ik dus kijk in de maatschappij, dan hebben we gewoon een crisis.”
Er wordt voorlopig nog niet gegrepen naar de tijdelijke asielcrisiswet die is aangekondigd in het coalitieakkoord, zo liet het ministerie van Faber al weten. Officieel is er dan ook niets uitgeroepen. Het gaat om een persoonlijke duiding van de minister. “Ik kan dat juridisch gaan uitroepen. Dan moet ik bepaalde juridische stappen nemen”, legt zij zelf uit. Er wordt op haar ministerie aan die plannen gewerkt. Rond Prinsjesdag wil zij met voorstellen hiertoe komen.
“De asielcrisiswet kost tijd. Dus dat gaat voor Prinsjesdag naar mijn overtuiging niet lukken”, zegt premier Dick Schoof hier later over. “We hebben daar echt even wat meer tijd voor nodig.”
In politiek Den Haag wordt de term asielcrisis sinds de zomer van 2022 weer geregeld gebruikt, omdat het aanmeldcentrum in Ter Apel toen al overvol was. Maar door de plannen uit het coalitieakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB krijgt de term wel een extra lading. De Europese Commissie heeft al eens gezegd dat het kabinet niet zomaar een asielcrisis kan uitroepen.
Aanleiding voor Faber om nu van een asielcrisis te spreken is een recent bericht van De Telegraaf over nareizigers. De krant berichtte dat er vorige maand bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ruim 39.000 aanvragen voor nareis lagen. Hoeveel daarvan worden goedgekeurd is nog onduidelijk. “Alles zit bomvol”, reageert Faber. Wat ze gaat doen tegen de asielinstroom wilde de bewindsvrouw nog niet zeggen. Ze gaat er “zeker aan werken”, maar “ik zit aan de wet- en regelgeving nu vast”.
Met de asielcrisiswet zouden nieuwe asielaanvragen voorlopig niet in behandeling worden genomen, schreven de regeringspartijen eerder in hun hoofdlijnenakkoord. De opvang wordt “sterk versoberd”, afgewezen migranten worden sneller gedwongen uitgezet en de grensbewaking zou worden verscherpt.
Dat kan Nederland niet zomaar doen, waarschuwde de Europese Commissie vorige maand al. Daarvoor moet het kabinet aantonen dat het de opvangproblemen niet anders heeft kunnen oplossen, zegt de commissie, die toeziet op de Europese regels waaraan Nederland zich gebonden heeft.
Johan Derksen adviseerde Marjolein Faber onlangs bij Vandaag Inside Oranje om mee te gaan naar zijn haararchitect. Bekijk het in de video bovenaan deze pagina.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor Noten 12 en 13/Pittige Tijden
Zo’n wet kan een tijdje gelden, maar uiteindelijk moeten ook de Europese Commissie en een rechter zich daarover buigen. Want Brussel ziet een aanpak als die van Faber eigenlijk niet zitten. Volgens het EU-hoofdkwartier kun je alleen van een asielcrisis spreken als er allerlei pogingen zijn gedaan om de crisis op te lossen, deze niet werken en grote problemen aanhouden.
Nederland dient zich nu eenmaal aan de Europese regels te houden. En volgens die regels zijn bepaalde plannen van Faber niet mogelijk. Zo mag je gezinshereniging niet verbieden en kun je ook geen asielaanvragen weigeren. „Asielaanvragen komen voort uit het EU-recht. Dit zal ongetwijfeld met succes worden aangevochten bij de rechter”, sprak Mark Klaasen, universitair docent bij het Europa Instituut van de Universiteit Leiden tegen de krant. De kans dat rechters delen van het Nederlandse asielbeleid afkeuren is dan ook groot.”
”Met de asielcrisiswet zouden nieuwe asielaanvragen voorlopig niet in behandeling worden genomen, schreven de regeringspartijen eerder in hun hoofdlijnenakkoord. De opvang wordt “sterk versoberd”, afgewezen migranten worden sneller gedwongen uitgezet en de grensbewaking zou worden verscherpt.
Dat kan Nederland niet zomaar doen, waarschuwde de Europese Commissie vorige maand al. Daarvoor moet het kabinet aantonen dat het de opvangproblemen niet anders heeft kunnen oplossen, zegt de commissie, die toeziet op de Europese regels waaraan Nederland zich gebonden heeft.”
‘Er komt direct een tijdelijke asielcrisiswet met crisismaatregelen om de acute asielinstroom en opvangcrisis voor de komende tijd te bestrijden’, stelt het hoofdlijnenakkoord. Door een asielcrisis uit te roepen wil het kabinet bij de Europese Commissie in Brussel een uitzondering bepleiten voor Nederland om vervolgens twee jaar geen nieuwe asielzoekers op te hoeven nemen. ‘Kansloos’, zeggen talloze deskundigen, inclusief Grütters. ‘De kans dat dat verzoek wordt gehonoreerd is net zo groot als de kans dat het hier morgen 25 graden vriest.’
Om een crisis te mogen uitroepen moet Nederland bij de Europese Commissie aannemelijk maken dat wij heel veel meer asielverzoeken krijgen dan andere Europese landen en veel meer dan redelijk zou zijn.
Maar de asielinstroom is helemaal niet zo groot. Nederland kreeg in de afgelopen tien jaar zo’n 3,4 procent van alle eerste asielaanvragen in Europa. Daarmee zitten wij onder het EU-gemiddelde. Het aantal asielverzoeken is weliswaar in Europa gestegen maar in Nederland is juist een dalende tendens te zien.
‘Er is dus helemaal geen sprake van een crisis’, zegt Grütters. Griekenland heeft dat eerder geprobeerd bij de Europese Commissie. ‘Maar zelfs dat verzoek is afgewezen’, zegt hij. ‘De Commissie stelde onder meer dat Griekenland de crisis zelf had veroorzaakt door voor onvoldoende opvang te zorgen.’
Dat geldt ook voor Nederland. Wij hebben te maken met een opvangcrisis die is veroorzaakt door kortzichtig beleid; door te snel ontslaan van personeel bij de ind en het te vroeg sluiten van azc’s. Wat al jaren ontbreekt is een structureel opvangbeleid. Zo pleit Grütters ervoor dat elke gemeente naar rato plek heeft voor een x-aantal asielzoekers. ‘Structureel en kleinschalig, daarvoor is meer draagvlak. Die bedden blijven beschikbaar, ook als ze even leeg zijn.’ Het is een taak van het rijk om asielzoekers op te vangen en daar is nu minister Faber van de pvv verantwoordelijk voor.
‘Ook dit punt is een afleidingsmanoeuvre’, zegt Grütters. ‘Ferme taal uitslaan, maar de facto zal het geen enkel effect hebben op de werkelijke situatie. Wel kan het kabinet, lees de pvv, hierna zeggen: wij wilden wel minder asielzoekers, maar het mocht niet van Brussel.’
De mistige mengeling van meningen, fabels en leugens vertroebelt de asielwerkelijkheid. Daarom: een leeswijzer in tien punten.
door Irene van der Linde
Het kabinet-Schoof is begonnen. En het was minister Marjolein Faber (pvv) van Asiel en Migratie die afgelopen week de toon zette. Het begon met de elfjarige jongen Mikael die uitgezet dreigde te worden naar Armenië, voor wie ze zei niets te kunnen doen – niet waar, zie verderop bij punt 1 –, toen bleek dat hij via zijn vader een andere verblijfsvergunning ging aanvragen beloofde iets te gaan doen tegen dit ‘procedure op procedure stapelen’ – wat Mikael niet heeft gedaan, zie punt 2 – en sprak van een asielcrisis – hebben we niet, zie punt 3. Vervolgens gaf ze uitvoeringsorganisatie coa, waar ze zelf als minister verantwoordelijk voor is, er de schuld van dat Ter Apel nog steeds te vol is.
Aan de talkshowtafel, ook net begonnen, rolden de gasten alweer over elkaar heen om hun mening hierover te ventileren. ‘Waar komt die vader opeens vandaan?’ riepen ze bijna verontwaardigd over de zaak van de jonge Mikael aan tafel bij Jeroen Pauw in Bar Laat en schudden daarbij ongelovig – ‘Hier moet echt een einde aan komen’ – hun hoofden.
Zo draaide binnen een week de asieldynamiek alweer op volle toeren. Alsof asielzoekers het grootste probleem zijn van dit land. Maar deze mistige mengeling van meningen, fabels en leugens vertroebelt de asielwerkelijkheid. Het meeste dat wordt geroepen, is niet waar of klopt niet met de feiten. Hetzelfde geldt voor de zogenaamd ‘ferme’ plannen uit het hoofdlijnenakkoord van pvv, vvd, bbb en nsc met ‘het strengste toelatingsregime voor asiel en het omvangrijkste pakket voor grip op migratie ooit’.
Daarom een leeswijzer voor de komende week: politieke fabels en de feiten in tien punten.
1 Minister Faber ‘kan niets doen’ voor Mikael.
Marjolein Faber kan niets doen om de uitzetting van de elfjarige Mikael te verhinderen, zei haar woordvoerder nadat twee dagen eerder de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelde dat de in Nederland geboren Mikael en zijn Armeense moeder niet in aanmerking kwamen voor een verblijfsvergunning omdat ze ‘een te lange periode uit beeld zijn geweest bij de vreemdelingrechtelijke instanties’. De verantwoordelijkheid lag volgens de woordvoerder bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (ind).
Onjuist. In 2019 is weliswaar besloten om de ‘discretionaire bevoegdheid’, de mogelijkheid uitzonderingen te maken voor schrijnende gevallen in asielzaken, weg te halen bij de bewindspersoon. ‘Maar dat is geen wet’, zegt Carolus Grütters, onderzoeker bij het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit Nijmegen. ‘Het is een uitvloeisel van politieke afspraken. Bewindslieden hebben nog steeds de algemene bevoegdheid om af te wijken van beleidsregels. Faber kan en mag dus besluiten Mikael een verblijfsvergunning te verstrekken. Het is een politieke keuze om dat niet te doen.’
2 De elfjarige Mikael stapelt ‘procedure op procedure’.
De woordvoerder van minister Faber noemde de situatie van Mikael ‘schrijnend’ en verwees naar het hoofdlijnenakkoord van pvv, vvd, nsc en bbb waarin het plan is opgenomen een einde te maken aan jarenlange procedures ‘waardoor je dit soort situaties creëert’. Dit stapelen van ‘procedure op procedure’ moet van de minister stoppen. ‘Dat kan natuurlijk niet zo doorgaan’, zei Faber tegen de nos, ‘want zo kun je ook geen beleid maken.’
‘Kletskoek’, zegt Grütters geïrriteerd. ‘Uit alle antwoorden van Faber kan ik afleiden dat ze niet van de hoed en de rand weet. Ze is geen juriste. Ze roept maar wat. En iedereen neemt dat vervolgens voetstoots aan.’ ‘Tenenkrommend’, noemde hij dan ook de uitzending van Bar Laat over Mikael. Het ‘sloeg de plank op alle fronten mis’, schreef hij in een post op LinkedIn. ‘Geen deskundigen en alleen maar speculaties.’
De migratiejurist vervolgt aan de telefoon: ‘Er wordt de suggestie gewekt dat er talloze procedures zijn gevoerd. Maar Mikael heeft om precies te zijn één verblijfsvergunning aangevraagd.’ Dat betrof een aanvraag voor een zelfstandig verblijfsrecht in het kader van de Afsluitingsregeling van het kinderpardon in 2019. Omdat hij aan niet alle voorwaarden voldeed – hij was elf maanden ‘buiten beeld’ geweest, alhoewel dat relatief is want hij ging gewoon naar school en was dus aantoonbaar in Nederland – werd die aanvraag afgewezen. Daarop ging hij naar de rechter. Die zei tegen de staat dat aan kinderen met soortgelijke dossiers wél een verblijfsvergunning was verstrekt. Dus de rechter verklaarde het beroep van Mikael gegrond.
‘Hier had de staatssecretaris het bij kunnen laten’, zegt Grütters. ‘Maar de staat ging in hoger beroep.’ Vervolgens lag dit ruim twee jaar op de plank van de Raad van State. ‘Twee jaar!’, zegt Grütters. ‘Voor een kind dat in onzekerheid leeft of hij wel of niet mag blijven, veroorzaakt dat veel stress, met alle gevolgen van dien voor zijn ontwikkeling.’ Hij noemt het een vorm van kindermishandeling en verwijst daarbij naar onderzoek van hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder.
De kern van het kinderpardon is dat het kind niet de dupe mag worden, noch van beslissingen van ouders, noch van vertragingen bij instanties. ‘Bij elke beslissing die het belang van het kind betreft’, zegt Grütters, ‘dient dit volgens het Kinderrechtenverdrag, dat ook door Nederland is geratificeerd, voorop te staan. Maar dit belang is hier geheel uit het oog verloren.’ Ook in de uitspraak van de Raad van State, die het beroep van de staatssecretaris gegrond verklaarde, is dat volgens Grütters niet meegewogen. ‘Het impliceert dat de uitspraak meer politiek is dan die zou mogen zijn.’
Hoe dan ook, Mikaels tweede, nu voorliggende aanvraag vanwege gezinsleven met vader, is een afhankelijke verblijfsvergunning. ‘Dat is heel iets anders’, benadrukt Carolus Grütters. ‘Veel mensen roepen nu: “O, er wordt gestapeld.” Stapelen is als je meerdere keren dezelfde aanvraag doet, voor hetzelfde loket. Dat is hier niet het geval.’
3 We hebben ‘een asielcrisis’.
‘Er komt direct een tijdelijke asielcrisiswet met crisismaatregelen om de acute asielinstroom en opvangcrisis voor de komende tijd te bestrijden’, stelt het hoofdlijnenakkoord. Door een asielcrisis uit te roepen wil het kabinet bij de Europese Commissie in Brussel een uitzondering bepleiten voor Nederland om vervolgens twee jaar geen nieuwe asielzoekers op te hoeven nemen. ‘Kansloos’, zeggen talloze deskundigen, inclusief Grütters. ‘De kans dat dat verzoek wordt gehonoreerd is net zo groot als de kans dat het hier morgen 25 graden vriest.’
Om een crisis te mogen uitroepen moet Nederland bij de Europese Commissie aannemelijk maken dat wij heel veel meer asielverzoeken krijgen dan andere Europese landen en veel meer dan redelijk zou zijn.
Maar de asielinstroom is helemaal niet zo groot. Nederland kreeg in de afgelopen tien jaar zo’n 3,4 procent van alle eerste asielaanvragen in Europa. Daarmee zitten wij onder het EU-gemiddelde. Het aantal asielverzoeken is weliswaar in Europa gestegen maar in Nederland is juist een dalende tendens te zien.
‘Er is dus helemaal geen sprake van een crisis’, zegt Grütters. Griekenland heeft dat eerder geprobeerd bij de Europese Commissie. ‘Maar zelfs dat verzoek is afgewezen’, zegt hij. ‘De Commissie stelde onder meer dat Griekenland de crisis zelf had veroorzaakt door voor onvoldoende opvang te zorgen.’
Dat geldt ook voor Nederland. Wij hebben te maken met een opvangcrisis die is veroorzaakt door kortzichtig beleid; door te snel ontslaan van personeel bij de ind en het te vroeg sluiten van azc’s. Wat al jaren ontbreekt is een structureel opvangbeleid. Zo pleit Grütters ervoor dat elke gemeente naar rato plek heeft voor een x-aantal asielzoekers. ‘Structureel en kleinschalig, daarvoor is meer draagvlak. Die bedden blijven beschikbaar, ook als ze even leeg zijn.’ Het is een taak van het rijk om asielzoekers op te vangen en daar is nu minister Faber van de pvv verantwoordelijk voor.
‘Ook dit punt is een afleidingsmanoeuvre’, zegt Grütters. ‘Ferme taal uitslaan, maar de facto zal het geen enkel effect hebben op de werkelijke situatie. Wel kan het kabinet, lees de pvv, hierna zeggen: wij wilden wel minder asielzoekers, maar het mocht niet van Brussel.’
4 Het kabinet gaat een opt-out-clausule voor het Europees asiel- en migratiebeleid bij de Europese Commissie indienen.
Eveneens kansloos. Waarom zouden de andere EU-landen hiermee akkoord gaan? Alle Europese landen, inclusief Nederland, hebben samen afspraken gemaakt en ondertekend op het gebied van asiel en migratie. Het is geen dictaat dat zomaar uit de Brusselse hemel is komen vallen, zoals veel politici het graag doen geloven. Als Nederland zich niet meer aan de Europese afspraken houdt en bijvoorbeeld besluit geen asielzoekers meer op te nemen, dan zullen die naar Duitsland of België gaan. ‘Die zijn wel gek om hiermee in te stemmen’, zegt Grütters. ‘Ook zij zullen dan een opt-out willen. De anti-migratiewind waait immers ook in veel andere EU-landen. Dat betekent feitelijk dat de EU wordt opgeheven en dat we teruggaan naar de situatie van voor 1950.’
Maar voor de pvv is het gegarandeerd succes. Ook nu kunnen ze zeggen: wij hadden een ‘goede oplossing’, maar ‘het mocht niet van Brussel’. ‘Een valse-vlagoperatie’ noemde Gareth Davies, hoogleraar Europees recht aan de VU, dit onlangs in een opiniestuk in de NRC.
‘Vragen om een opt-out is dus een volstrekt logisch beleid, dat de economische doelen van de vvd en bbb dient en de politieke doelen van de pvv, juist omdat het geen kans van slagen heeft. Het is een beleid dat is ontworpen om strategisch te falen en daarbij politiek te winnen.’
5 De spreidingswet intrekken zal de opvangcrisis bestrijden.
‘Dit is net zoiets als zeggen: er is een fileprobleem in Nederland en als oplossing gaan we de autosnelwegen afschaffen, want dan heb je geen files meer’, zegt Carolus Grütters. ‘De spreidingswet afschaffen is geen oplossing, het zal het probleem van de ongelijkmatige opvang alleen maar verergeren.’
6 Het kabinet gaat de opvang van asielzoekers uit Europa afkopen.
Het EU-migratiepact waarmee de Raad in mei dit jaar instemde en dat in 2026 in werking moet gaan, heeft onder andere als doel vluchtelingen eerlijker over Europa te herverdelen en elk land naar rato een aantal vluchtelingen te laten opnemen. Onder druk van onder andere de Hongaarse premier Viktor Orbán is daarin ook de mogelijkheid geboden om deze plicht af te kopen voor 20.000 euro per vluchteling. Het kabinet kiest de laatste optie, maar heeft daar in de budgettaire onderbouwing geen post voor opgenomen. Sterker nog: het boekt bezuinigingen in op asiel.
7 Om de instroom terug te dringen zullen grenscontroles worden versterkt.
Het was een van de eerste mediamomenten van minister Faber na de zomer: begin augustus stond ze bij de grensovergang met Duitsland langs de A12 de media te woord. ‘Ik ben voor intensievere controles’, zei ze tegen de toegestroomde pers. Maar meer dan symbolisch is dit niet, want zelfs al wordt iemand door een vliegende brigade van de marechaussee onderschept, dan heeft die altijd het recht om asiel aan te vragen.
‘Het is bovendien buitengewoon discutabel’, zegt Grütters. ‘Je mag in de eerste plaats binnen de EU alleen incidenteel en steekproefsgewijs aan de binnengrenzen controleren. Bovendien is er een groot risico op discriminatie en racisme. Het gevaar dat de marechaussee zal controleren op basis van uiterlijke kenmerken is erg groot. De discriminatoire veronderstelling is namelijk dat je aan de buitenkant kunt zien of iemand een verblijfsrecht in Nederland dan wel de EU heeft. En dat kan niet.’
8 Het kabinet gaat de ‘asielvergunning voor onbepaalde tijd’ afschaffen.
Om ‘structureel tot de categorie lidstaten met de strengste toelatingsregels van Europa’ te gaan behoren, wil het kabinet de asielvergunning onbepaalde tijd – een permanente verblijfsvergunning zonder einddatum – afschaffen.
‘Juridisch gezien mag het’, schrijft Anna Chatelion Counet, jurist en buitenpromovendus bij de Vrije Universiteit, in de Verblijfblog. Maar de asielinstroom zal dar niet verminderen. ‘De kans dat een asielvergunning onbepaalde tijd kan worden ingetrokken is klein. Het internationaal recht verbindt strenge eisen aan het intrekken van asielvergunningen vanwege het belang van rechtszekerheid. De situatie in het land van herkomst moet ingrijpend en duurzaam gewijzigd zijn, er moet getoetst worden of er geen andere redenen zijn om asiel te verlenen of andere dwingende redenen om toch niet terug te kunnen keren. Het is daarnaast aan de ind om dit aan te tonen.’
Dat betekent dat de ind, die al jaren kampt met een immense achterstand, te maken zal krijgen met veel extra procedures, wat tijd en geld kost. ‘De vluchtelingen zullen bovendien een onzekere verblijfsstatus krijgen, wat niet bevorderlijk is voor hun integratie.’
9 Invoering van een ‘tweestatusstelsel’ zal de asielinstroom beperken.
‘Dit is het domste wat je kunt doet’, zegt Carolus Grütters van het Centrum voor Migratierecht. Vluchtelingen kunnen op basis van twee gronden asiel krijgen. Allereerst als iemand als individu gegronde vrees heeft voor vervolging, vanwege ras, religie, nationaliteit, politieke overtuiging of het behoren tot een sociale groep; dan valt zo iemand onder de definitie van vluchteling volgens het VN-Vluchtelingenverdrag. Of als iemand ernstig risico loopt op schade als gevolg van willekeurig geweld in een land, bijvoorbeeld door een oorlog; dan valt iemand onder subsidiaire bescherming.
Nu bestaat er in Nederland een eenstatusstelsel waardoor beide categorieën gelijke rechten hebben. Onder een tweestatusstelsel zouden verdragsvluchtelingen gunstiger behandeld kunnen worden dan mensen met subsidiaire bescherming. Bijvoorbeeld als het gaat om het moeilijker maken van nareisaanvragen voor hereniging met familieleden. ‘Maar dat gebeurt nu al’, zegt Grütters. ‘Op dit moment wordt een asielverzoek pas na twee jaar daadwerkelijk behandeld. Vervolgens duurt het nog eens twee jaar voordat het verzoek om gezinshereniging in behandeling wordt genomen. Moet je even bedenken: dan ben je al vier jaar gescheiden van je gezin. Om gek van te worden.’
Het meerstatusstelsel is in Nederland juist afgeschaft in 2001 omdat bijna iedereen doorprocedeerde voor een andere status, met een beter pakket aan rechten. Het opnieuw invoeren ervan zal leiden tot verlenging van de beslisprocedures van de ind, meer procedures bij de rechtbank en de Raad van State. Het zal daardoor ook het opvangprobleem alleen maar vergroten. ‘Een oproep voor de bühne’, noemt Grütters het dan ook. Het is volgens hem net als de nareis-op-nareis-leugen van vvd-leider Dilan Yeşilgöz. Duizenden mensen zouden zo hier komen, ze herhaalde het in talkshows en interviews. Het bleken er slecht tientallen te zijn. ‘Ze heeft uit haar nek staan kletsen om maar de horreur te schetsen.’
10 Nederland is té aantrekkelijk voor asielzoekers.
Nederland is een walhalla voor statushouders, schreef Geert Wilders, fractievoorzitter van de grootste partij in de Tweede Kamer afgelopen week op X: ‘Huis, inrichtingskrediet, uitkering, alles wordt voor ze geregeld. Walhalla Nederland.’ Faber beaamde dat na vragen van De Telegraaf. ‘Het is niet voor niets dat ze allemaal deze kant op komen. Ik heb het in Ter Apel gezien. Daar komen bussen aanrijden, stappen mensen uit met een koffer. Die zijn niet via Schiphol gekomen of via zeehavens, die zijn gewoon over land gekomen. Dan zijn ze vanaf de buitengrenzen van de Europese Unie over land hierheen gekomen en dan vraag ik mij wel af: waarom stop je niet veel eerder?’
Al meer dan veertig jaar roepen politici dat er een restrictief toelatingsbeleid moet worden gevoerd en Nederland ‘onaantrekkelijk’ moet worden gemaakt. Tal van ‘versoberingsmaatregelen’ en ‘strengere’ toelatingseisen zijn doorgevoerd, inclusief een poging om detentiecentra voor overlastgevende asielzoekers op te richten – wat mislukte omdat de rechter een streep zette door deze ‘procesbeschikbaarheidslocaties’ omdat het verschil met echte detentiecentra marginaal was. Allemaal zonder significant resultaat.
Steeds wordt geroepen dat Nederland te aantrekkelijk is, bijvoorbeeld omdat het te soepel zou zijn met het inwilligen van asielverzoeken. ‘Wederom grote kletskoek’, zegt Grütters. ‘Ons inwilligingspercentage lag even iets boven het gemiddelde in Europa omdat wij relatief veel mensen kregen uit onveilige landen, zoals Syrië en Eritrea. Maar dat is niet omdat het hier aantrekkelijker zou zijn. Bovendien kiest een asielzoeker geen bestemmingsland: dat doet de mensensmokkelaar op basis van wat de vluchteling te besteden heeft.’
Het punt met vluchtelingen is dat ze niet vrijwillig vertrekken uit hun land. Dus nog meer soberheid, nog meer restricties, nog langere wachttijden, nog hogere muren aan de buitengrens, nog meer ‘pushbacks’; het houdt mensen die een veilig heenkomen zoeken niet tegen. Wel zorgen die maatregelen voor veel persoonlijk leed, voor jarenlange juridische onzekerheid, voor meer trauma’s, en verspilde levenstijd.
Er is een ding waarin Nederland wél heel aantrekkelijk is: arbeid. Van alle migranten die naar Nederland komen, komt zo’n tien procent als vluchteling en negentig procent als arbeidsmigrant. Het draait, zoals migratiewetenschapper Hein de Haas schrijft in zijn boek Hoe migratie echt werkt, allemaal om de economie. De grootste drijfveer voor migratie is de vraag naar, veelal onderbetaalde, arbeid en die is in Nederland groot: in de kassen, in distributiecentra, slachthuizen, de bouw, de zorg, en ook bij hightechbedrijven als asml. Daarin zou het kabinet politieke keuzes kunnen maken waardoor daadwerkelijk het aantal immigranten afneemt. In het hoofdlijnenakkoord staan hierover nauwelijks plannen, het ligt met name bij de bbb-achterban gevoelig. Toch kwam de vvd vorige week met een visiestuk over arbeidsmigratie: Kiezen wie we echt nodig hebben. Hiermee ligt er een potentiële splijtzwam onder de coalitie.
Het kabinet-Schoof kan niet per direct een asielcrisis uitroepen, zoals het van plan is. Ook het opschorten van de behandeling van asielaanvragen is niet mogelijk. Dat schrijft Eurocommissaris Ylva Johansson van Migratie in antwoord op vragen hierover van Europarlementariër Sophie in ’t Veld.
“Als Nederland een asielcrisis wil uitroepen, moet het land een goed onderbouwd verzoek bij de Europese Commissie indienen”, aldus Johansson. Nederland moet daarin aantonen dat het stelsel om migranten op te vangen, ondanks een goede voorbereiding en genomen maatregelen, is vastgelopen.
Hoofdlijnenakkoord
In het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat dat het de bedoeling is om direct met een tijdelijke asielcrisiswet te komen, met daarin crisismaatregelen om de acute asielinstroom en -opvangcrisis voor de komende tijd te bestrijden.
Een van de onderdelen van de tijdelijke wet, die maximaal twee jaar moet gaan gelden, is het opschorten van de behandeling van asielaanvragen. Maar deze zogenoemde ‘asielbeslisstop’ mag niet volgens de Europese regels, schrijft Johansson.
Als Nederland zich niet aan deze regels houdt en toch een asielcrisis afkondigt, kan de Europese Commissie ingrijpen via een zogeheten inbreukprocedure. Die kan, na een waarschuwing dat Nederland zich aan de Europese regels moet houden, uiteindelijk leiden tot een rechtszaak bij het Europese Hof.
Ter Apel
Minister Faber van Asiel en Migratie bezocht vandaag het aanmeldcentrum in Ter Apel. Ze wilde nog niet reageren op het antwoord van de Europese Commissie. “Laten we dat eerst maar even afwachten en goed bestuderen”, zei ze tegen journalisten.
EINDE
”Toen het hoofdlijnenakkoord in mei werd gepresenteerd, plaatsten deskundigen direct al vraagtekens bij de voorgestelde asielmaatregelen: volgens hen kan asiel alleen als crisis worden bestempeld als er bijvoorbeeld een oorlog uitbreekt, niet als er al jaren een probleem is met de opvang van asielzoekers. Pas als er echt sprake is van overmacht, kan een regering van een EU-land zich volgens Europese wet- en regelgeving beroepen op een crisis.
Precies daarom zijn juristen op het gloednieuwe departement van Asiel en Migratie nu aan het kijken wat er wel mogelijk is, zegt een woordvoerder van minister Faber. “In hoeverre kunnen en mogen we van de Europese regels afwijken?”
Dat antwoord kan dus ook ‘niet’ zijn. De vraag is of minister Faber dat antwoord zal accepteren. Bewindspersonen van NSC zullen scherp meekijken, klinkt het al in de kringen van die partij: maatregelen die in strijd zijn met de rechtsstaat, zullen door de partij van Pieter Omtzigt niet worden gepruimd.”
Alle ronkende plannen uit het hoofdlijnenakkoord van de coalitie worden nu in detail uitgewerkt. Partijen kijken met argusogen naar elkaars teksten, zeker waar het gaat om asiel en landbouw. Vanaf dinsdag onderhandelen de ministers over de plannen. Wat staat de burger te wachten?
Het losse regeerprogramma is een nieuw aspect van de experimentele politieke samenwerking tussen PVV, VVD, NSC en BBB. Dinsdag vergaderen de ministers van het kabinet-Schoof voor het eerst over de gedetailleerde uitwerking van hun eerdere plannen.
In mei sloten de vier partijen een hoofdlijnenakkoord en nu moeten de ministers het eens worden over de uitwerking: hoe gaan we het doen en per wanneer? Dat is een nieuw proces en de betrokkenen hebben zelf nog amper vat op het traject. Eerst spreken de bewindspersonen in het Catshuis over wetgeving en nieuw beleid die door hun ambtenaren zijn voorbereid afgelopen zomer.
Een week voor Prinsjesdag – rond 10 september – moet het regeerprogramma gepresenteerd worden. Op wie wordt er vooral gelet en wat valt er te verwachten bij de grote thema’s?
Asiel en migratie: Faber verkent juridische randen
Voor geen enkel ander onderwerp werd in het hoofdlijnenakkoord zoveel ruimte genomen als voor asiel en migratie. In drieënhalve pagina schetsten PVV, VVD, NSC en BBB al hoe het ‘strengste asielbeleid ooit’ eruit moet zien. Zo wil het kabinet een ‘asielcrisis’ uitroepen en een asielcrisiswet invoeren. Met die wet wil het kabinet onder meer een asielbeslisstop afkondigen: vluchtelingen kunnen dan twee jaar lang wel asiel aanvragen, maar hun aanvragen zullen dan niet in behandeling worden genomen
Hoewel de coalitie alles in het hoofdlijnenakkoord nogal daadkrachtig verwoordde (met termen als ‘direct’ en ‘zo spoedig mogelijk’) is er tot nu toe nog niets gebeurd. Toch heeft asielminister Marjolein Faber (PVV) haar ambtenaren wel aan het werk gezet, ze vroeg hen alle mogelijk opties ten aanzien van asiel en migratie op een rijtje te zetten, hoelang die maatregelen duren en hoeveel werktijd erin zit. Daaruit wil de bewindsvrouw kunnen kiezen nu het kabinet zich buigt over de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord.
Vraag is wel hoe dit de opvangcrisis oplost: in die twee jaar moeten asielzoekers immers wél worden opgevangen, al heeft het kabinet beloofd dat hun onderkomen gedurende die tijd ‘sterk wordt versoberd’.
Toen het hoofdlijnenakkoord in mei werd gepresenteerd, plaatsten deskundigen direct al vraagtekens bij de voorgestelde asielmaatregelen: volgens hen kan asiel alleen als crisis worden bestempeld als er bijvoorbeeld een oorlog uitbreekt, niet als er al jaren een probleem is met de opvang van asielzoekers. Pas als er echt sprake is van overmacht, kan een regering van een EU-land zich volgens Europese wet- en regelgeving beroepen op een crisis.
Precies daarom zijn juristen op het gloednieuwe departement van Asiel en Migratie nu aan het kijken wat er wel mogelijk is, zegt een woordvoerder van minister Faber. “In hoeverre kunnen en mogen we van de Europese regels afwijken?”
Dat antwoord kan dus ook ‘niet’ zijn. De vraag is of minister Faber dat antwoord zal accepteren. Bewindspersonen van NSC zullen scherp meekijken, klinkt het al in de kringen van die partij: maatregelen die in strijd zijn met de rechtsstaat, zullen door de partij van Pieter Omtzigt niet worden gepruimd.
Ontwikkelingshulp: Klever heeft tijd nodig
PVV-minister Reinette Klever ( Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp) leidt een van de grootste bezuinigingsoperaties van dit kabinet. Vanaf 2027 wil de coalitie jaarlijks 2,4 miljard euro minder aan ontwikkelingshulp uitgeven. De vraag is hoe Klever dit gaat doen.
Zal ze werkelijk het mes zetten in subsidies voor grote ontwikkelingsorganisaties of kiest ze een andere koers? Betrokkenen verwachten dat het antwoord op die vraag straks niet in het regeerprogramma zal staan. Het thema is nieuw voor Klever, eerst wil de voormalige omroepbestuurder zich goed in de materie inlezen. Pas bij de behandeling van haar eigen begroting, in het najaar, kan ze meer kleur bekennen.
Wel zullen Klever en NSC-minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) in het regeerprogramma iets meer prijsgeven over hun eigen accenten. Ook Veldkamp moet flink bezuinigen, een interne doorrekening van de coalitieplannen toonde dat er 34 Nederlandse ambassades in het buitenland moeten sluiten.
Dat gaat niet gebeuren, klinkt het rond de top van het ministerie van Buitenlandse Zaken ferm. Maar hoeveel minder het er dan wel worden, moet nog uitgediscussieerd worden met het ministerie van Financiën, dat toeziet op de besparingsplannen.
Oplettende lezers zullen ditmaal ook de passage over steun aan Oekraïne spellen. Dat thema was lang politiek onomstreden, maar de PVV roert zich steeds meer als criticaster van Kyiv. In een coalitie met de tot voor kort Ruslandvriendelijke PVV is het thema Oekraïne een explosief onderwerp.
Zo stelde PVV-leider Geert Wilders twee reeksen Kamervragen na onthullingen over Oekraïense betrokkenheid bij de aanslag op gaspijplijn Nord Stream. Ook lekte het voornemen van de Duitse regering uit om géén extra geld te reserveren voor hulp aan Oekraïne, maar de Duitse steun uitsluitend te betalen met de rente van bevroren Russische tegoeden.
Landbouw: Wiersma wil het anders doen dan Adema
De mestcrisis is acuut in Nederland. Daarom was landbouwminister Femke Wiersma (BBB) in haar eerste debat voor het zomerreces ferm: ze gaat er alles aan doen om boeren ‘uit de shit’ te helpen.
Omdat de Europese uitzonderingspositie voor Nederlandse boeren (de zogenoemde derogatie) stapsgewijs wordt afgebouwd, mogen boeren minder mest uitrijden op hun land. Hun mestkelders zitten daardoor overvol. Als de politiek niet snel iets doet, komen mogelijk tienduizend boerenbedrijven vanaf eind dit jaar in grote geldnood.
Wiersma’s voorganger Piet Adema heeft in april een plan gepresenteerd om de problemen op te lossen. Hij wilde miljarden euro’s uittrekken om een nieuwe uitkoopregeling voor boeren op te tuigen en een minimum aantal hectares grasland per dier in te stellen.
Bijna de gehele Tweede Kamer staat hierachter, maar de BBB, de partij van minister Wiersma, niet. Het plan leidt namelijk per definitie tot een krimp van de veestapel en dat wil de partij voorkomen.
Daarom komt Wiersma met een eigen, nieuw plan, dat tegelijkertijd met het regeerprogramma wordt gepresenteerd. Bronnen op het ministerie van Landbouw melden dat er ‘zeker elementen’ van het oorspronkelijke plan-Adema in zullen zitten. “Maar echt niet alles.”
De grote vraag de komende weken is dus of het Wiersma gaat lukken de mestproblemen op te lossen, zonder een opgelegde krimp van de veestapel. CDA-Kamerlid Eline Vedder (zelf melkveehouder) denkt niet dat dat mogelijk is: “De maatregelen van Adema zijn echt pittig, maar het alternatief is dat er een koude sanering over het platteland raast en dat we een ongekend slagveld aanrichten.”
Zorg: ook Agema kampt met personeelstekort
NSC-minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) moet aan de slag met nieuwe wetgeving voor werknemers die arbeidsongeschikt raken. Het huidige stelsel pakt slecht uit voor werknemers met lagere inkomens en dat moet anders. Adder onder het gras: een nieuw stelsel dat eerlijker uitpakt voor lagere inkomens kost heel veel geld. Tijdens de formatie werd niet over het onderwerp gesproken, maar in de eerste vergadering van het nieuwe kabinet kreeg Van Hijum alsnog twee miljard euro om een nieuw stelsel in te voeren de komende jaren.
Op het ministerie van Volksgezondheid buigen ze zich intussen over de vraag hoe alle wensen van de Tweede Kamer kunnen worden gecombineerd met de opdracht om niet te veel geld uit te geven. Deze zomer botste de minister van Volksgezondhetd, Fleur Agema (PVV), al op de grenzen van wat kan: de wens om het streekziekenhuis Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen volledig open te houden, kan niet worden ingewilligd.
PVV en VVD willen hun stempel vooral op veiligheid drukken: het moet strenger, zwaarder en vooral ‘sober’. De vraag is of dat gaat lukken. Nu al lopen duizenden veroordeelden vrij rond omdat er te weinig gevangenispersoneel is. Het vorige kabinet wilde daarom meer taakstraffen, ook de nieuwe staatssecretaris, Ingrid Coenradie (PVV), is nog niet van die lijn afgeweken.
Ook kijkt ze naar ‘sobere’ gevangenissen met een lichter beveilingsregime. Dat klinkt niet ‘strenger en zwaarder’ en dus het is de vraag of en wat daarover in het regeerprogramma op papier komt. Ook de vraag wat met verwarde personen moet worden gedaan, is nog onbeantwoord. De politie is daar nu veel tijd aan kwijt, maar de coalitie bleef vaag over de vraag wie gaat het dan moet doen.
In de aanloop naar het regeerprogramma temperen betrokken ambtenaren de verwachtingen. Het zal niet in één klap antwoord bieden op duizend-en-een vragen van kiezers, journalisten en Kamerleden. Zoals vaker in Den Haag worden probleemdossiers in schijfjes gesneden en oplossingen over de tijd uitgesmeerd. Een nieuw kabinet dus, maar wel met een oude, vertrouwde salamitactiek als het moet.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor Noot 14/Pittige Tijden
