Categorie archief: Divers

mei 14, 2024 · 12:02 pm

Noot 67/HOOFDSTUK II

[67]RTV NOORDJONGE VEILIGELANDERS, DIE VOOR OVERLASTZORGEN, HADDEN IN HUN THUISLAND VAAK AL PROBLEMEN31 OCTOBER 2023

https://www.rtvnoord.nl/nieuws/1084415/jonge-veiligelanders-die-voor-overlast-zorgen-hadden-in-hun-thuisland-vaak-al-problemen

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 59

Reacties uitgeschakeld voor Noot 67/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 12:00 pm

Wat vinden wij dat er moet gebeuren?

Het is ontzettend triest dat een relatief kleine groep overlastgevers het steeds weer verpest voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of vervolging.”

…

….

”Vluchtelingen in de centra zijn hier op allerlei manieren de dupe van. Ze worden aangekeken op het gedrag van deze groep en voelen zich niet veilig in de opvang. En alle inzet van de schaarse capaciteit van de IND en het COA gaat ten koste van vluchtelingen voor wie die bedoeld is. Het draagvlak voor de opvang van asielzoekers staat door deze kleine groep enorm onder druk.”

VLUCHTELINGENWERK

ZES VRAGEN OVER ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN EN OVERLAST

11 FEBRUARI 2022

https://www.vluchtelingenwerk.nl/nl/artikelen/nieuws/zes-vragen-over-asielzoekers-uit-veilige-landen-en-overlast?gad_source=1&gclid=CjwKCAjwt-OwBhBnEiwAgwzrUtRTR9sKKpQf7ETK82wndEFkj73Wn63e9RHG8QJSaoYvWpdfTZo8NBoCwiUQAvD_BwE

VLUCHTELINGENWERK

ZES VRAGEN OVER ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN EN OVERLAST

11 FEBRUARI 2022

De afgelopen tijd is er veel aandacht voor asielzoekers uit zogenoemde ‘veilige landen’. Het is bekend dat een groot deel van de overlast in en rond een aantal azc’s wordt veroorzaakt door asielzoekers uit deze landen. Ondanks extra handhaving lukt het nog niet om deze overlast structureel op te lossen. Zes vragen en antwoorden over asielzoekers uit veilige landen.

1 Wat zijn ‘veilige landen’?

Nederland heeft een lijst opgesteld met veilige landen van herkomst. Deze lijst wordt gebruikt door de IND om te bepalen of een asielverzoek kansrijk is. Omdat het overgrote deel van de asielzoekers uit deze landen geen gevaar loopt, worden deze asielverzoeken sneller beoordeeld. Het gaat om relatief stabiele landen waarvan bekend is dat er in principe geen mensen worden vervolgd of gemarteld. De overheid kan je er beschermen als dat nodig is. Je mag er zijn wie je bent, je mag je mening uiten en je geloof belijden. Althans, dat is de theorie. In de praktijk heeft een klein deel van de asielzoekers uit veilige landen een heel goede reden om asiel aan te vragen.

Gemiddeld zo’n 2 procent van hen krijgt uiteindelijk toch een asielvergunning, blijkt uit cijfers van Eurostat en de Rijksoverheid (zie vraag 2). Het gaat dan bijvoorbeeld om (politiek) activisten, kritische journalisten of LHBTI-asielzoekers. De term ‘veilig land’ is daarom deels misleidend: ook in deze landen is het voor sommige mensen niet veilig. Daarom is het belangrijk dat asielverzoeken uit deze landen goed beoordeeld worden. Of een land als ‘veilig’ wordt gezien, bepaalt dus alleen de snelheid van de procedure en niet of iemand asiel krijgt.

2 Om hoeveel mensen gaat het, en waar komen ze vandaan?

Vorig jaar kwam ongeveer 4% van de asielverzoeken van een asielzoeker uit een veilig land van herkomst (cijfers IND). De grootste groep komt uit Marokko en Tunesië. De rest komt uit een groot aantal verschillende veilige herkomstlanden, maar de groep om wie het gaat is klein. Andere veilige herkomstlanden die in het verleden vaker voorkwamen zijn Albanië en Mongolië. Omdat deze asielverzoeken met voorrang worden behandeld en in bijna alle gevallen worden afgewezen, moeten asielzoekers uit veilige landen veel sneller de opvang verlaten. Hierdoor is het percentage asielzoekers uit veilige landen in de opvang nog lager dan het percentage van het aantal asielverzoeken.

Hoeveel van deze verzoeken worden ingewilligd, is te vinden op Eurostat, het bureau voor de statistiek van de Europese Unie. Ook de Rijksoverheid publiceert jaarlijks in ‘De staat van migratie’ hierover. Gemiddeld werd 98 procent van de asielverzoeken uit veilige landen over de afgelopen drie jaar afgewezen. Van het aantal beslissingen op asielaanvragen van asielzoekers uit Marokko werd vorig jaar (in 2021) 8,5 procent ingewilligd. Bij Algerijnen lag dat percentage op 4,3 procent.

3 Waarom komen ze naar Nederland?

Een klein deel van de asielzoekers uit veilige landen loopt daadwerkelijk gevaar en krijgt asiel. Maar het overgrote deel heeft duidelijk geen bescherming nodig tegen oorlog of vervolging. Het gaat vaak om jonge mannen die naar Europa zijn gegaan voor een betere toekomst. Zij willen niet terugkeren naar hun land van herkomst omdat ze daar geen perspectief zien of zich schamen voor hun familie dat ze in hun ogen gefaald hebben. Een groot deel van hen kampt met psychische problemen of zijn verslaafd.

De meesten weten dat ze geen kans maken op een verblijfsvergunning, maar maken misbruik van de asielprocedure om een tijdje in de opvang te kunnen blijven. Nadat hun asielverzoek is afgewezen, vertrekken ze vaak weer uit Nederland of belanden in de illegaliteit. Om hoeveel mensen het gaat, is niet bekend. Een deel van deze groep vraagt vervolgens in een ander Europees land asiel aan om daar opnieuw een tijdje in de opvang te kunnen blijven.

4 Waarom worden asielzoekers uit veilige landen niet gewoon uitgezet?

De asielprocedure van asielzoekers uit veilige landen is zeer kort en wordt door de IND, die over de aanvragen gaat, met voorrang behandeld. Binnen enkele weken volgt in de meeste gevallen een afwijzing. Na een eventueel beroep moeten ze uiterlijk binnen 4 weken het land verlaten. Ook krijgen ze een inreisverbod voor twee jaar voor Nederland en de Europese Unie. Als blijkt dat een ander land verantwoordelijk is voor hun asielaanvraag, dan wordt er een Dublinclaim gelegd. Dat betekent dat Nederland aan bijvoorbeeld Duitsland verzoekt om de asielzoeker over te nemen. Ze verhuizen dan naar een azc en hun procedure kan dan wel vijf tot zes maanden duren.

Wie weigert te vertrekken kan gedwongen worden uitgezet, mits het land van herkomst daaraan meewerkt. Als een land niet meewerkt, dan is het onmogelijk om asielzoekers uit dat land op het vliegtuig te zetten. Marokko is daar een voorbeeld van. Asielzoekers uit die landen worden wel gedwongen de opvang te verlaten. Ze belanden op straat. Meestal vertrekken ze dan zelfstandig naar een ander land.

5 Wat wordt er gedaan tegen overlast?

In gemeenten waar relatief veel overlast is van deze groep, zoals Westerwolde (Ter Apel) en Cranendonck (Budel), waar de versnelde procedure voor asielzoekers uit veilige landen plaats vindt, wordt extra ingezet op handhaving. Met meer beveiligers en politie-inzet wordt geprobeerd overlast als winkeldiefstal en asociaal gedrag op straat en in het openbaar vervoer te voorkomen. En overlastgevers kunnen zo sneller worden gestraft. Tijdens de versnelde procedure krijgen zij geen leefgeld, hebben ze minder bewegingsvrijheid en worden ze extra in de gaten gehouden. Asielzoekers die ernstige overlast in een asielzoekerscentrum veroorzaken kunnen tijdelijk in een HTL (Handhaving- en toezichtlocatie) worden geplaatst. Toch heeft al deze inzet op handhaving en versobering maar een beperkt effect. Al jaren lukt het niet om de overlast van asielzoekers uit veilige landen helemaal op te lossen.

Wat vinden wij dat er moet gebeuren?

Het is ontzettend triest dat een relatief kleine groep overlastgevers het steeds weer verpest voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of vervolging. Asielzoekers uit veilige landen die bewust een onterecht asielverzoek doen, maken misbruik van de asielprocedure en de opvang voor vluchtelingen. Vluchtelingen in de centra zijn hier op allerlei manieren de dupe van. Ze worden aangekeken op het gedrag van deze groep en voelen zich niet veilig in de opvang. En alle inzet van de schaarse capaciteit van de IND en het COA gaat ten koste van vluchtelingen voor wie die bedoeld is. Het draagvlak voor de opvang van asielzoekers staat door deze kleine groep enorm onder druk.

Wij pleiten ervoor dat dat de groep kansloze asielzoekers goed in kaart wordt gebracht en duidelijke terugkeerafspraken worden gemaakt met de landen van herkomst. Ook vinden we dat er geen Dublin-claims meer moeten worden gelegd aan mensen uit veilige landen omdat die procedure het voor deze groep ‘extra aanlokkelijk’ maakt om tijdelijk onderdak te vinden in Nederland. Nu nog wordt er vaak een Dublinprocedure gestart met het doel de asielzoeker terug te sturen naar het eerste EU-land waar hij of zij een aanvraag indiende. Maar deze procedures nemen maanden in beslag en zijn zinloos, omdat de persoon in kwestie vaak voor het einde van de procedure de opvang verlaat om zo niet aan een ander land overgedragen te kunnen worden. In onze ogen zou Nederland er goed aan doen om deze asielverzoeken zo snel mogelijk zelf af te handelen.

6 Wat vindt VluchtelingenWerk?

Asielzoekers uit veilige landen die bewust een onterecht asielverzoek doen maken misbruik van de asielprocedure en de opvang voor vluchtelingen. Vluchtelingen in de centra zijn hier op allerlei manieren de dupe van. Ze worden aangekeken op het gedrag van deze groep en voelen zich niet veilig in de opvang. En alle inzet van de schaarse capaciteit van de IND en het COA gaat ten koste van vluchtelingen voor wie die bedoeld is. Het draagvlak voor de opvang van asielzoekers staat door deze kleine groep enorm onder druk.

De extra inzet op handhaving en versobering heeft de afgelopen jaren niet genoeg effect gehad. Bovendien belanden ook asielzoekers die wel degelijk gevaar lopen in het versoberde opvangregime. Wij vinden dat er meer gedaan kan worden om te voorkomen dat overlastgevende asielzoekers uit veilige landen naar Nederland komen.

Maak terugkeerafspraken met veilige herkomstlanden

Overlastgevende asielzoekers uit veilige landen weten vaak heel goed dat ze niet uitgezet kunnen worden. Het maken van terugkeerafspraken is het meest effectieve middel om hun komst te ontmoedigen. Dit is in het verleden ook gelukt met landen als Albanië. Zoek hierin de samenwerking met andere EU-lidstaten op en oefen druk uit op landen die hier niet aan mee willen werken.

Wijs kansloze asielverzoeken uit veilige landen zelf af

In de EU is de afspraak dat het land waar een asielzoeker is binnengekomen verantwoordelijk is voor de asielprocedure. Veel overlastgevende asielzoekers uit veilige landen zijn al eerder in andere Europese landen geweest. Nederland start dan de ‘Dublin-procedure’ en vraagt een ander land om de asielzoeker terug te nemen.

Deze procedure duurt vaak maanden. Al die tijd houdt de asielzoeker recht op opvang. Terwijl het afwijzen van een asielverzoek slechts enkele weken kost. Bovendien vervalt na anderhalf jaar de mogelijkheid om een Dublin-procedure te starten. Asielzoekers kunnen ook daar misbruik van maken om opnieuw een asielverzoek te doen. Wij pleiten daarom voor het stoppen met Dublinprocedures voor asielzoekers uit veilige landen. Zo wordt hun periode in de opvang flink verkort en hun komst naar Nederland ontmoedigd.

Zorg voor gespecialiseerde begeleiding

Probeer deze jonge mannen die nergens perspectief hebben te bereiken met psychische zorg en goede terugkeerbegeleiding. Hier zal naar verwachting slechts een klein deel voor open staan. Maar goede begeleiding van overlastgevende asielzoekers met uiteenlopende (psychische) problemen is zowel in het belang van henzelf als van de samenleving.

[63]

WILDERS SPREEKT/OVER ”OMVOLKING”/

VLUCHTELINGEN ALS ”HYENA’S EN ”ACHTERLIJKE ISLAMITISCHE ZANDBAKLANDEN”

ASTRID ESSED

Wilders spreekt/Over ”Omvolking”/Vluchtelingen als ”hyena’s en ”achterlijke Islamitische zandbaklanden”

[64]

”In onze ogen zou Nederland er goed aan doen om deze asielverzoeken zo snel mogelijk zelf af te handelen.”

…..

….

”

Maak terugkeerafspraken met veilige herkomstlanden

Overlastgevende asielzoekers uit veilige landen weten vaak heel goed dat ze niet uitgezet kunnen worden. Het maken van terugkeerafspraken is het meest effectieve middel om hun komst te ontmoedigen”

VLUCHTELINGENWERK

ZES VRAGEN OVER ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN EN OVERLAST

11 FEBRUARI 2022

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 62

[65]

RIJKSOVERHEID

I HAVE NOTHING TO LOSE NOMADIC UNACCOMPANIED

MINORS IN EUROPE

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/09/07/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 59

RAPPORTI HAVE NOTHING TO LOSENOMADIC UNACCOMPANIED MINORS IN EUROPE

I. Kulu-Glasgow

M. van der Meer

J.M.D. Schans

M.P.C. Scheepmaker

file:///C:/Users/Essed/Downloads/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe%20(1).pdf

NEDERLANDSE SAMENVATTING VANAF BLZ 128 T/M 138

[66]

”Probeer deze jonge mannen die nergens perspectief hebben te bereiken met psychische zorg en goede terugkeerbegeleiding. Hier zal naar verwachting slechts een klein deel voor open staan. Maar goede begeleiding van overlastgevende asielzoekers met uiteenlopende (psychische) problemen is zowel in het belang van henzelf als van de samenleving.”

VLUCHTELINGENWERK

ZES VRAGEN OVER ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN EN OVERLAST

11 FEBRUARI 2022

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 62

Reacties uitgeschakeld voor Noten 62 t/m 66/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 11:59 am

Noten 60 en 61/HOOFDSTUK II

[60]

”Veilige landen zijn volgens de lijst bijvoorbeeld de Verenigde Staten, Brazilië, Albanië, India, maar ook Ghana, Marokko en Tunesië. Mensen afkomstig uit deze twee laatste landen komen momenteel het meest voor in de statistieken.”

CENTRUM VOOR LOKAAL BESTUUR

OOK MET CAMERATOEZICHT EN STRAATCOACHES

BLIJVEN VEILIGELANDERS OVERLAST VEROORZAKEN

29 SEPTEMBER 2023

https://www.lokaalbestuur.nl/overlast-veiligelanders

Aalden en Zweeloo zuchten onder overlast van veiligelanders; ‘Veiligelanders’ uitgezet na strooptocht’; Kansarme asielzoekers ‘bedreiging veiligheid’. Het zijn zomaar wat nieuwskoppen van de afgelopen tijd over zogeheten veiligelanders: asielzoekers die uit relatief veilige landen komen. De overlast door een deel van deze groep neemt toe, met als gevolg dat het draagvlak voor azc’s in de gemeente ook vermindert. Een dilemma waar veel PvdA-bestuurders mee worstelen.

4% van de asielverzoeken komt van een veiligelander. Veiligelanders komen uit landen die de Nederlandse overheid als veilig heeft bestempeld. Er is in die landen over het algemeen geen sprake van foltering of onmenselijke behandeling, of vervolging vanwege ras of geloof. Veilige landen zijn volgens de lijst bijvoorbeeld de Verenigde Staten, Brazilië, Albanië, India, maar ook Ghana, Marokko en Tunesië. Mensen afkomstig uit deze twee laatste landen komen momenteel het meest voor in de statistieken.

De lijst veilige landen gebruikt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) om te bepalen of een asielverzoek kansrijk is. Komt een asielzoeker uit een veilig land, dan beoordeelt de IND de zaak sneller. In de praktijk krijgt nog zo’n 2% van de mensen, die asiel aanvraagt uit deze landen een verblijfsvergunning, omdat het land van herkomst toch niet veilig blijkt te zijn. Meestal is de procedure binnen een paar weken afgerond: dan verdwijnen ze naar een ander land of in de illegaliteit.

Veiligelanders oververtegenwoordigd

In het azc Aalden verblijven permanent 450 mensen. In de afgelopen tijd zijn er vijftig plekken aan toegevoegd, vertelt verantwoordelijk wethouder Joop Slomp van Coevorden. ‘Veiligelanders zitten daar ook tussen. Het zijn dagkoersen, maar gemiddeld hebben we het over zo’n tien tot twintig mensen, vooral jonge mannen, die voor overlast zorgen. Denk aan winkeldiefstallen, opstootjes. Als je naar de cijfers kijkt, zijn ze echt oververtegenwoordigd.

‘Op het moment dat ze er niet zijn, dan is het echt rustiger in Aalden en Zweeloo,’ zegt Slomp. ‘Het is wel supervervelend, want zo’n klein groepje tast echt je draagvlak voor het azc aan. Daarbij is het trieste dat het overgrote deel van de mensen die verblijven in het azc ook als een stekker baalt. Zij snappen als geen ander dat zij erop worden aangekeken.’

Dat signaleert Vluchtelingenwerk op haar website eveneens: ‘Asielzoekers uit veilige landen die bewust een onterecht asielverzoek doen, maken misbruik van de asielprocedure en de opvang voor vluchtelingen. Vluchtelingen in de centra zijn hier op allerlei manieren de dupe van. Ze worden aangekeken op het gedrag van deze groep en voelen zich niet veilig in de opvang. En alle inzet van de schaarse capaciteit van de IND en het COA gaat ten koste van vluchtelingen voor wie die bedoeld is.’

In Emmen spreekt burgemeester Eric van Oosterhout ook van aanhoudende problematiek, hoewel hij geen toename van de overlast ziet: ‘Ik denk dat we beter kunnen spreken van incidenten en vormen van overlast die zich blijven voordoen. In onze gemeente geldt dat vooral voor het dorp Nieuw-Weerdinge, dat op geringe afstand van het aanmeldcentrum in Ter Apel ligt. Wat we zien is dat ze wandelend tussen Ter Apel en het centrum van Emmen dingen doen die het daglicht niet kunnen verdragen. Het gaat om een vrij grote groep die uit zo’n 150 tot 200 vluchtelingen bestaat.’

Van Oosterhout vindt het als PvdA-burgemeester zoeken naar een balans: ‘Ik probeer permanent de balans te zoeken tussen de voorwaarden voor humane opvang en het bewaken van een veilig leefklimaat voor onze inwoners. De structurele indringende problematiek die de komst van (te veel) veiligelanders met zich meebrengt, leidt tot een sterke uitholling van het draagvlak voor de opvang van asielzoekers.’

Straatcoaches

Beide gemeentes hebben straatcoaches ingezet. In Coevorden is er ook cameratoezicht. De bestuurders merken dat het vooral symptoombestrijding is. Joop Slomp: ‘De straatcoaches werken wel, maar het is niet zaligmakend. Het werkt vooral als ze er zijn, maar de dames en heren die overlast veroorzaken, zijn er niet tijdens kantooruren. En nou werken de coaches ook wel tot later in de avond, maar het houdt natuurlijk een keer op.’

Oosterhout: ‘Alles wat wij lokaal aan maatregelen konden treffen, hebben we gedaan. Want je hoort, ziet en begrijpt de frustratie van de inwoners van Nieuw-Weerdinge. Op een gegeven moment zijn je mogelijkheden op. Vorig najaar hebben we in samenspraak met Plaatselijk Belang Nieuw-Weerdinge een aantal maatregelen getroffen om meer toezicht te houden. Helaas bleken die maatregelen niet afdoende. Daarom zijn er meer straatcoaches gekomen, is het toezicht door Handhaving geïntensiveerd en surveilleert de politie extra.’

Van Oosterhout: Alles wat lokaal kan, hebben we gedaan

Helaas moet Van Oosterhout vaststellen dat incidenten en overlast zich blijven voordoen. ‘Dat is voor mijn collega Jaap Velema van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel in ligt, en mij ook aanleiding geweest om de problemen indringend onder de aandacht te brengen van staatssecretaris Eric van der Burg en het COA en aanvullende maatregelen te bepleiten. Velema en ik trekken samen op, weten elkaar goed te vinden en delen dezelfde zorgen.’

Vluchtelingenwerk meldt dat overlastgevers sneller worden gestraft op het moment dat er meer op handhaving wordt ingezet: ‘Tijdens de versnelde procedure krijgen zij geen leefgeld, hebben ze minder bewegingsvrijheid en worden ze extra in de gaten gehouden. Asielzoekers die ernstige overlast in een asielzoekerscentrum veroorzaken kunnen tijdelijk in een HTL (Handhaving- en toezichtlocatie) worden geplaatst. Toch heeft al deze inzet op handhaving en versobering maar een beperkt effect. Al jaren lukt het niet om de overlast van asielzoekers uit veilige landen helemaal op te lossen.’

Spreiding

Zowel Van Oosterhout als Slomp pleiten voor spreiding over Nederland. ‘We hebben handvatten nodig, en dan liever een slechte Spreidingswet dan geen wet,’ zegt Slomp.1 ‘Wij doen relatief veel aan opvang, maar het voelt knullig dat anderen het laten afweten. En moeten we nou die poort dichtdoen voor het COA? Het zou veel beter zijn als ieder z’n deel doet.’

Van Oosterhout stelt dat sommige gemeenten voortdurend gaten dichtlopen en crises oplossen: ‘Vorig jaar hebben we gezien hoe groot de humanitaire crisis in het aanmeldcentrum in Ter Apel was. En tegelijkertijd hoe lastig het was om vluchtelingen op een waardige wijze op te vangen. Opvang in sporthallen kan, maar niet voor een langere periode.’

Slomp: Veiligelanders moeten harder worden aangepakt

Er ligt ook een heel duidelijke rol voor gemeenten zelf, constateert Van Oosterhout. ‘De gemeenten hebben behoefte aan visie en beleid voor een langere termijn. Ik vind het teleurstellend dat te weinig gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen in de opvang van vluchtelingen. Dat verklaart de komst van de Spreidingswet. Ik ben blij dat de wet niet controversieel is verklaard door de Tweede Kamer. Nog beter zou het zijn als de wet wordt aangenomen. Wij wachten al veel te lang op een structurele oplossing voor de opvang van asielzoekers.’

Ook wil Slomp het liefst dat veiligelanders harder worden aangepakt. ‘Als ze een overtreding begaan, dan moeten ze gewoon snel in bewaring en als het kan snel worden uitgezet. De realiteit is helaas dat een deel van de groep niet uitgezet kan worden en daardoor in de illegaliteit belandt. Maar we moeten wel iets doen om het systeem houdbaar en uitlegbaar te houden naar de samenleving.’

Snellere procedures en psychische hulp

Van Oosterhout gaat ook voor snellere procedures voor deze groep: ‘Ze hebben geen uitzicht op een verblijfstatus. Het ministerie en het COA hebben in juli een speciale voorziening op het aanmeldcentrum getroffen om de procedure inderdaad te versnellen. Dat is een goede ontwikkeling, maar de capaciteit moet omhoog en dat geldt ook voor het tempo. Want we zien nog onvoldoende effect.’

Vluchtelingenwerk ziet ook een aantal zaken die de Rijksoverheid kan doen; zo willen ze dat de overheid terugkeerafspraken maakt met veilige herkomstlanden, kansloze asielverzoeken uit veilige landen zélf afwijst en voor gespecialiseerde begeleiding zorgen. De afspraken met veilige herkomstlanden zijn in het verleden gelukt met bijvoorbeeld Albanië: ‘Dit is het meest effectieve middel om hun komst te ontmoedigen. Overlastgevende asielzoekers uit veilige landen weten namelijk heel goed dat ze niet uitgezet kunnen worden. Zoek hierin de samenwerking met andere EU-lidstaten op en oefen druk uit op landen die hier niet aan mee willen werken.’

Van Oosterhout: De procedure is niet snel genoeg

Als het gaat om het zelf afwijzen van kansloze asielverzoeken, draait het om het niet langer inzetten van de zogeheten Dublin-procedure, waarbij mensen teruggestuurd moeten worden naar het land waar de asielzoeker als eerste de EU is binnengekomen. ‘Deze procedure duurt vaak maanden. Al die tijd houdt de asielzoeker recht op opvang. Terwijl het afwijzen van een asielverzoek slechts enkele weken kost. Bovendien vervalt na anderhalf jaar de mogelijkheid om een Dublin-procedure te starten. Asielzoekers kunnen ook daar misbruik van maken om opnieuw een asielverzoek te doen.’

Als laatste pleit Vluchtelingenwerk om deze – veelal – jonge mannen psychische zorg en goede terugkeerbegeleiding te geven: ‘Hier zal naar verwachting slechts een klein deel voor open staan. Maar goede begeleiding van overlastgevende asielzoekers met uiteenlopende (psychische) problemen is zowel in het belang van henzelf als van de samenleving.’

1 De Tweede Kamer debatteerde op dinsdag 26 en woensdag 27 september over de Spreidingswet. Of de wet het gaat halen, is onzeker. De stemming is op dinsdag 3 oktober.

[61]

RIJKSOVERHEID

I HAVE NOTHING TO LOSE NOMADIC UNACCOMPANIED

MINORS IN EUROPE

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/09/07/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 59

RAPPORTI HAVE NOTHING TO LOSENOMADIC UNACCOMPANIED MINORS IN EUROPE

I. Kulu-Glasgow

M. van der Meer

J.M.D. Schans

M.P.C. Scheepmaker

file:///C:/Users/Essed/Downloads/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe%20(1).pdf

NEDERLANDSE SAMENVATTING VANAF BLZ 128 T/M 138

Reacties uitgeschakeld voor Noten 60 en 61/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 11:57 am

Noten 58 en 59/HOOFDSTUK II

[58]

”Ondanks extra veiligheidsmaatregelen vond zondag in het asielzoekerscentrum in Budel de zoveelste steekpartij plaats. ”

VOLKSKRANT

WAAROM ”KANSLOZE” ASIELZOEKERS

EXTREME OVERLAST VEROORZAKEN

EN DE OVERHEID DAARMEE WORSTELT

14 FEBRUARI 2022

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/waarom-kansloze-asielzoekers-extreme-overlast-veroorzaken-en-de-overheid-daarmee-worstelt~bee9fc92

Ondanks extra veiligheidsmaatregelen vond zondag in het asielzoekerscentrum in Budel de zoveelste steekpartij plaats. Vooral asielzoekers zonder perspectief veroorzaken er al maanden extreme overlast. Wie zijn deze ‘veiligelanders’ en waarom blijven ze een hoofdpijndossier voor zowel gemeenten als het kabinet?

Wat is het probleem in Budel?

Een relatief kleine groep asielzoekers veroorzaakt buitenproportioneel veel overlast, zowel binnen als buiten het azc. Het zijn vooral asielzoekers uit Marokko en in mindere mate Tunesië zonder kans op een verblijfsvergunning die betrokken zijn bij fysiek geweld en andere incidenten. In tegenstelling tot ‘kansrijke’ asielzoekers, bijvoorbeeld gevluchte Syriërs, hebben zij niks te verliezen.

In Budel en Ter Apel liep tot eind vorig jaar een pilot met een versoberde opvang van ‘veiligelanders’. Maar begin deze maand moest staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) naar Budel voor een spoedoverleg na een geweldsgolf. Hij noemde het bij Omroep Brabant ‘volstrekt belachelijk’ dat de politie in drie maanden tijd tweehonderd keer moest optreden bij het azc in Budel, onder meer vanwege meerdere steekincidenten. Het overleg leidde tot extra beveiligingsmaatregelen, zoals meer politiecontroles en de plaatsing van een hek rond het terrein. Toch ging het zondagavond weer mis, toen een 24-jarige man bij een vechtpartij in zijn been werd gestoken. Een 19-jarige man is aangehouden.

Ook elders veroorzaken de veiligelanders overlast. Zo blijkt uit het ‘Incidentenoverzicht 2020’ van het ministerie van Justitie en Veiligheid dat 53 procent van de Marokkanen en 53 procent van de Tunesiërs een incident hebben veroorzaakt in een asielzoekerscentrum. Daarbij gaat het om uiteenlopende incidenten, van fysiek geweld tot roken in de kamer of overtreding van andere huisregels.

Wat zijn veiligelanders?

Veiligelanders zijn asielzoekers uit landen die door Nederland als ‘veilig’ worden beschouwd, waardoor hun asielaanvraag bij voorbaat vrijwel kansloos is. Slechts een zeer beperkte groep, zoals Marokkaanse Rif-activisten of lhbti’s, maakt kans te worden erkend als vluchtelingen. Maar de meeste asielzoekers uit deze Noord-Afrikaanse landen is het niet te doen om een verblijfsvergunning. Zij zoeken vooral een tijdelijk verblijf in de azc’s, met een bed, eten en drinken en ‘leefgeld’, want het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) is wettelijk verplicht iedere asielzoeker op te vangen. Om misbruik te voorkomen, handelt Nederland de asielaanvraag van veiligelanders in een versnelde procedure af. In de praktijk betekent dit binnen zes tot negen weken.

Veel Noord-Afrikaanse ‘asielhoppers’ blijken dezelfde truc ook al eens in een ander EU-land te hebben uitgehaald. Zij krijgen bij binnenkomst in Nederland een zogenaamde ‘Dublin-indicatie’: hun asielverzoek wordt niet eens in behandeling genomen en ze moeten zo snel mogelijk worden teruggestuurd naar de EU-lidstaat waar ze eerder asiel hebben aangevraagd. Maar die onderhandelingen met de andere lidstaten over het terugnemen van asielzoekers kunnen vele maanden duren, waardoor kansloze asielzoekers tot een halfjaar in een azc kunnen verblijven. Vluchtelingenwerk Nederland pleit er daarom voor geen Dublin-claims meer op te leggen aan veiligelanders, omdat die procedure het voorasielhoppers ‘extra aanlokkelijk’ maakt om tijdelijk onderdak te vinden in Nederland.

Hoeveel veiligelanders zitten er in een azc?

Ongeveer duizend, aldus het COA. Volgens de laatste cijfers kwamen in december 910 asielzoekers uit veilige landen, ongeveer 2,5 procent van het totaal aantal asielzoekers. Van hen kwamen 380 (ruim 40 procent) uit Marokko en 140 (15 procent) uit Tunesië. Het COA en de Immigratie- en Naturalisatiedienst krijgen daarnaast verontrustende signalen dat een groeiend aantal Marokkanen en Tunesiërs zich de laatste maanden voordoet als Algerijn, omdat Algerije sinds medio vorig jaar als ‘onveilig’ land wordt beschouwd. Daardoor kunnen ze als ‘nep-Algerijn’ aanspraak maken op de gewone asielprocedure.

Wat kan Nederland doen tegen veiligelanders?

Veel landen, zoals Marokko, nemen geen veiligelanders terug. Zolang een teruggang niet mogelijk is, kan Nederland de uitgeprocedeerde asielzoekers ook niet in vreemdelingendetentie zetten. Bovendien lukt het niet altijd om hun identiteit vast te stellen, omdat veel veiligelanders deze bewust achterhouden.

‘Velen maken de gang naar de rechter om hun verblijf te maximaliseren’, zegt asiel- en migratieadvocaat Flip Schüller. ‘Daarna verdwijnen ze uit de opvang en gaan ze naar het volgende land of verdwijnen ze in het illegale circuit.’

Volgens het COA was de proef met de versoberde opvang succesvol, omdat veel veiligelanders het regiem als ‘onprettig’ hebben ervaren en vertrokken uit het azc. Maar vanwege de overlast toonde geen enkele gemeente zich daarna bereid mee te werken aan de versoberde opvang van veiligelanders, waardoor de proef nu wordt gestaakt.

Wat nu?

De veiligelanders in Budel en Ter Apel zijn of worden nu weer meer verspreid over de reguliere azc’s, waar ze goedwillende asielzoekers een onveilig gevoel kunnen geven. De kansloze asielzoekers zijn niet enkel een Nederlands probleem. Zo bestonden de aanranders tijdens Oudejaarsavond in 2015 in Keulen ook voornamelijk uit Marokkanen, Tunesiërs en Algerijnen, meldde de Süddeutsche Zeitung destijds.

Momenteel proberen Europese landen afzonderlijk afspraken te maken met de herkomstlanden over de terugkeer van veiligelanders. Maar de diplomatieke banden tussen Nederland en Marokko zijn al tijden beroerd. Toenmalig staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) reisde in 2019 af naar Marokko voor een gesprek over uitgeprocedeerde Marokkaanse asielzoekers, maar droop af met de staart tussen de benen toen de deur bij de Marokkaanse autoriteiten dicht bleef.

EU-voorzitter Frankrijk kondigde onlangs aan eindelijk werk te gaan maken van Europese terugkeerafspraken. Rutte IV wil ook inzetten op Europese afspraken. Maar die voornemens zijn niet nieuw: zulke plannen klapten eerder vanwege de conflicterende belangen van lidstaten.

EINDE

”‘Asielzoekers werden opgenomen in de gemeenschap. In het naburige dorp Stevensbeek werden ze opgenomen in scholen en in het verenigingsleven. Maar sinds de komst van ‘veiligelanders’ (asielzoekers uit veilige landen, red.) gebeuren er zaken waar we niet blij mee zijn.’ Logtens heeft het in dat geval over bijvoorbeeld inbraak, insluiping en winkeldiefstal”

BNN VARA

HOE GROOT IS DE OVERLAST VAN ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN?

27 MEI 2019

https://www.bnnvara.nl/artikelen/hoe-groot-is-de-overlast-van-asielzoekers-uit-veilige-landen

Opnieuw een noodkreet vanuit de omgeving van AZC’s: wat te doen met het groepje criminelen uit veilige landen dat voor overlast zorgt?

Natuurlijk, als er veel mensen bij elkaar zitten, dan gebeurt er weleens wat. Dat ziet Judith Logtens (fractievoorzitter VVD Boxmeer) ook wel. Logisch. ‘Maar de overlast die er nu is, is een stap te ver. Dit kan de samenleving niet meer behappen.’

Logtens heeft het over het dorp Overloon, gemeente Boxmeer, waar een asielzoekerscentrum staat. ‘In het begin merkten we helemaal niks. Er was veel draagvlak’, zegt ze in De Nieuws BV . ‘Asielzoekers werden opgenomen in de gemeenschap. In het naburige dorp Stevensbeek werden ze opgenomen in scholen en in het verenigingsleven. Maar sinds de komst van ‘veiligelanders’ (asielzoekers uit veilige landen, red.) gebeuren er zaken waar we niet blij mee zijn.’ Logtens heeft het in dat geval over bijvoorbeeld inbraak, insluiping en winkeldiefstal. ‘Omwonenden voelen zich niet meer veilig. Ze durven hun kinderen ’s avonds niet meer alleen thuis te laten, omdat ze bang zijn dat iemand op hun terrein komt die daar niet hoort.’

Jos van der Kamp (bedrijft een sportzaak in Kampen) vertelde eerder in Pauw over de overlast van asielzoekers (uit als ‘veilig’ aangemerkte landen) die in AZC Dronten verblijven. Wat ondervindt hij? ‘Diefstal van kleding. Diefstal van schoenen.’ Hij weet wie het zijn. ‘Het is uiteindelijk een klein groepje dat heel gericht zoekt naar producten die het nodig heeft. Ik krijg soms groepen van vier, vijf, zes man tegelijk. Ze werken in groepjes van twee alle winkels af. Ze kijken gewoon waar ze hun slag kunnen slaan.’ Via WhatsApp wisselen winkeliers foto’s uit. ‘Maar het gaat relatief snel.’

Tien verdachten
In de zomer van vorig jaar zaten in één weekend tien verdachten vast op het politiebureau in Kampen, dat zei burgemeester Koelewijn van Kampen eerder tegen Omroep Flevoland. ‘Daardoor had de politie zoveel mensen nodig op het bureau, dat er nauwelijks nog agenten konden worden ingezet op straat.’ Van der Kamp vertelt in Pauw hoe hij iemand in zijn winkel zag op schoenen die eerder gestolen waren. ‘Die schoenen hadden een heel apart kleurtje, dus ik herkende ze direct. Hij kwam gewoon doodleuk met die schoenen de winkel in lopen. Lachend, zo van: hier ben ik. ‘Nice shoes’, zei ik nog. Toen begon hij te lachen, en dat was het dan.’

n De Nieuws BV legt Wil Eikelboom, advocaat in vreemdelingenrecht, de procedure rond ‘veiligelanders’ uit. Zo krijgen asielzoekers uit veilige landen voorrang in de procedure, zodat zij Nederland vervolgens zo snel mogelijk weer kunnen verlaten. Wat gaat er dan mis? ‘Dat ligt niet aan de asielprocedure als zodanig, want die zou heel snel kunnen zijn. Maar in de huidige tijden heeft de IND ( Immigratie- en Naturalisatiedienst , red.) zodanige personeelstekorten, dat alle procedures ontzettend lang duren: in plaats van een paar dagen wordt het een paar weken. Of een paar maanden.’ Dagen worden maanden: Logtens herkent dit probleem.

Dan is er nog iets: als deze mensen uitgeprocedeerd zijn, lukt het vaak niet om hen uit te zetten. ‘Dat is geen juridisch probleem, maar een praktisch probleem. Hebben ze documenten? Zo niet, dan doen veel landen moeilijk over het terugnemen van asielzoekers. […] We hebben het over mensen uit veilige landen en we noemen ze veiligelanders, maar zij kunnen wel degelijk een goed asielrelaas hebben en ook asiel krijgen. Daar moet wel altijd goed naar worden gekeken.’

‘Dit gaat om een groep mensen die niet weg wíl’, vervolgt Eikelboom. ‘Dit zijn mensen die geen kans maken op asiel en terug moeten, maar daar gewoon geen zin in hebben. Zij willen hier blijven. Die mensen gaan niet met hun paspoort op zak naar de vreemdelingenpolitie. Ze duiken onder, ze maken hun document kwijt, en dan is het heel lastig om ze uit te zetten.’ Wat zijn dan de opties?

Diplomatie
Wat kan Nederland dan nog doen? ‘Dan wordt het een politiek en diplomatiek verhaal tussen Nederland en het land van herkomst. Spanje heeft bijvoorbeeld hele goede banden met Marokko. Zij hebben deals gesloten, en Marokko doet helemaal niet moeilijk over het terugnemen van Marokkanen uit Spanje. Maar de Nederlandse staatssecretaris is het vooralsnog niet gelukt om zulke afspraken te maken met Marokko. […] Je moet je afvragen: waarom lukt dit Spanje wel en Nederland niet?’

Is er inmiddels zicht op het einde van de capaciteitsproblemen bij de IND? Eikelboom krijgt wel berichten dat er hard aan getrokken wordt. ‘Dat is wel wat we horen, maar dat is tegelijkertijd ook iets wat we al jaren horen. We trekken al anderhalf jaar aan de bel: er zijn te weinig mensen bij de IND. In 2015 en 2016 waren er genoeg, toen waren er enorme aantallen asielzoekers uit Syrië. Veel meer dan nu en de IND kon dat destijds wel bolwerken. Er is toen personeel aangenomen en ingewerkt, maar die hebben ze ook weer laten gaan.’

Bang
Burgemeester Jos Heijmans van Weert ondervindt ook overlast. Heijmans in Pauw : ‘Het zijn mensen uit Marokko, Tunesië, Algerije; mensen die met de stroom echte vluchtelingen zijn meegekomen. Ze hoppen van land naar land. Door dit kleine groepje […] verliezen we het draagvlak voor de echte vluchtelingen, als we niet oppassen. […] Echte vluchtelingen zijn ook bang voor deze gasten. Van hen wordt óók gestolen.’

In Overloon willen bewoners nu concrete maatregelen tegen de overlast. Logtens: ‘We hebben een motie ingediend om het contract met het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers, red.) in 2022 niet meer te verlengen. Daar is een stemming over geweest, maar de motie heeft het niet gehaald. Ik merkte heel erg dat de burgemeester er alles aan heeft gedaan met de macht en de middelen die hij heeft. Helaas is dat niet genoeg. Dat komt niet door hem, maar door de procedures. We voelen ons allemaal heel erg machteloos.’

[59]

”Minderjarige veiligelanders uit Marokko die in Ter Apel en andere delen van Nederland voor overlast zorgen, komen vaak uit gezinnen waarin al problemen waren met geweld, misbruik en drugsverslaving.”RTV NOORDJONGE VEILIGELANDERS, DIE VOOR OVERLASTZORGEN, HADDEN IN HUN THUISLAND VAAK AL PROBLEMEN31 OCTOBER 2023

https://www.rtvnoord.nl/nieuws/1084415/jonge-veiligelanders-die-voor-overlast-zorgen-hadden-in-hun-thuisland-vaak-al-problemen

Minderjarige veiligelanders uit Marokko die in Ter Apel en andere delen van Nederland voor overlast zorgen, komen vaak uit gezinnen waarin al problemen waren met geweld, misbruik en drugsverslaving.

Dat valt te herleiden uit het rapport I have nothing to lose over het rondreisgedrag van alleenstaande Marrokaanse minderjarigen.

Onderzoekers van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid interviewden professionals, waaronder begeleiders van asiel-opvangcentra in Nederland, België, Frankrijk, Spanje en Italië. Daarbij gaat het ook over minderjarigen die asiel aanvragen in Nederland, wat ze doen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel.

Zijn ze echt minderjarig?

Volgens het rapport is de werkelijke leeftijd van de alleenstaande minderjarige veiligelanders onderwerp van discussie bij de Nederlandse en Belgische begeleiders. ‘Begeleiders hebben het vermoeden dat een deel van de groep meerderjarig is. De leeftijd die jongeren zelf aangeven, varieert van 15 tot 17 jaar. Er zijn ook minderjarigen die jonger zijn’, valt erin te lezen.

De veelal jongens die zich aanmelden en die problemen hebben met hun mentale gezondheid, drugsverslaafd zijn en/of gedragsproblemen hebben, komen vaak uit (zeer) sociaal-economisch achtergestelde gezinnen, waarin geweld, misbruik en drugsmisbruik voorkomen.

Onder andere extreme armoede, laagbetaalde banen en het gebrek aan betaalbaar onderwijs zorgen ervoor dat ze willen migreren. Ze worden daarbij niet altijd gepusht door hun familie, zo blijkt. Soms willen jongeren zichzelf in Europa bewijzen tegenover hun ouders.

Nederland heeft ‘vriendelijke politie’

Omdat deze groep weinig tot geen kans heeft op een verblijfsvergunning in Nederland, wordt ons land door deze jongeren niet gezien als bestemming. Ze zien het als een van de verschillende landen in een doorreis. Toch hebben de jonge veiligelanders zo hun redenen om in Ter Apel aan te kloppen, stellen de bevraagde professionals.

Dat zijn onder meer de weekvergoedingen die ze krijgen, de ‘goed georganiseerde en comfortabele opvangcentra’ en een ‘vriendelijke politie’ waardoor gedragsproblemen of strafbare feiten minder gevolgen hebben dan in andere Europese landen.

Daarnaast is Nederland ook aantrekkelijk voor de doelgroep vanwege de mogelijkheid om zwart te werken, de beschikbaarheid van drugs en de mogelijkheid om geld te verdienen door drugs te verkopen. Ook het gebrek aan een terugkeerovereenkomst tussen Nederland en Marokko speelde de afgelopen jaren mee mee. Die is er nu, maar heeft nog weinig effect.

Deel van criminele netwerken

Volgens de onderzoekers bevestigen ‘de resultaten dat deze minderjarigen last hebben van psychische problemen, vaak kampen met (ernstig) middelengebruik en verslaving en daarnaast gedragsproblemen vertonen die kunnen leiden tot incidenten binnen en buiten opvangcentra.’

De problematiek ‘is terug te voeren op de ongunstige gezinssituatie in het land van herkomst’, schrijven de onderzoekers. ‘De problemen worden verder ontwikkeld door ervaringen tijdens de doorreis naar Europa, het rondzwerven en het straatleven, en de beperkte legale mogelijkheden voor deze minderjarigen.’

De onderzoekers stellen dat jonge veiligelanders criminele activiteiten aangaan als overlevingsstrategie. ‘Deze jongens zijn vaak betrokken bij criminele activiteiten en netwerken en er zijn aanwijzingen voor uitbuiting binnen deze netwerken.’ Dat kunnen grote maar ook kleine verbonden voor drugs of diefstallen zijn.

Wat is de oplossing?

Nederlandse begeleiders zien dat volwassen Noord-Afrikaanse veiligelanders de jongere groep asielzoekers in criminele netwerken lokken. Dat is mogelijk omdat jonge asielzoekers uit veilige landen én onveilige landen vanaf 17,5 jaar doorstromen van een eigen opvang naar een azc.

‘In Nederland wordt deze groep veiligelanders min of meer het asielsysteem in geduwd’, stellen de onderzoekers. ‘Dat kan gepaard gaan met frustraties onder jongeren door lange procedures en tijdverspilling’, en een gevoel van ‘onrecht omdat andere leeftijdsgenoten wel kans maken op een asielvergunning’.

Begeleiders noemen kleinschalige opvangcentra, stages en beroepsopleidingen als mogelijke oplossingen, maar: ‘Tegelijkertijd bestaan er bij sommige begeleiders negatieve beelden van deze minderjarigen als overlastgevers’, met de verwachting dat incidenten zullen blijven gebeuren. Dat deze groep samen met asielzoekers uit onveilige landen wordt opgevangen, zorgt voor fricties binnen de opvangcentra.

De jonge veiligelanders ontslaan uit de centra lijkt ook geen oplossing: ‘Als deze minderjarigen in straatsituaties terechtkomen, wordt het gebruik van middelen een overlevingsstrategie. Hoe langer ze in straatsituaties zitten, hoe groter de afstand tot de samenleving en instituties.’ De onderzoekers wijzen naar Spanje, waar dezer groep jongeren vanaf 18 jaar ook mogelijkheden hebben om legaal te kunnen verblijven en werken, waardoor er een alternatief ligt voor criminaliteit.

Niet alleen criminelen

‘Belangrijk is dat ze niet alleen overlastgevers of daders zijn. Het zijn tegelijkertijd kinderen die een ongelukkige start in het leven hebben gehad’, schrijven de onderzoekers in hun bevindingen. ‘Er is geen gemakkelijke en eenduidige oplossing voor deze problemen.’

EINDE

RIJKSOVERHEID

I HAVE NOTHING TO LOSE NOMADIC UNACCOMPANIED

MINORS IN EUROPE

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/09/07/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe

Rapport van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). Het rapport onderzoekt de kenmerken van de doelgroep van rondreizende alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv). Het gaat in op de onderliggende redenen voor hun rondreisgedrag en op de (multi-) problematiek die zij ondervinden. Daarnaast bespreekt het de maatregelen die andere Europese landen treffen voor de begeleiding en zorg voor deze doelgroep.

Download ‘I have nothing to lose Nomadic unaccompanied minors in Europe’

PDF document | 146 pagina’s | 2 MB

Rapport | 07-09-2023

Dit document is een bijlage bij

Kamerbrief met beleidsreactie op WODC rapport over rondreizende amvsStaatssecretaris Van der Burg (JenV) stuurt de Tweede Kamer het rapport ‘I have nothing to lose’ van het Wetenschappelijk …Kamerstuk: Kamerbrief | 07-09-2023

RAPPORTI HAVE NOTHING TO LOSENOMADIC UNACCOMPANIED MINORS IN EUROPE

I. Kulu-Glasgow

M. van der Meer

J.M.D. Schans

M.P.C. Scheepmaker

file:///C:/Users/Essed/Downloads/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe%20(1).pdf

NEDERLANDSE SAMENVATTING VANAF BLZ 128 T/M 138

Reacties uitgeschakeld voor Noten 58 en 59/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 11:56 am

Noot 57/HOOFDSTUK II

[57]

”De afgelopen tijd is er veel aandacht voor asielzoekers uit zogenoemde ‘veilige landen’. Het is bekend dat een groot deel van de overlast in en rond een aantal azc’s wordt veroorzaakt door asielzoekers uit deze landen. Ondanks extra handhaving lukt het nog niet om deze overlast structureel op te lossen. Zes vragen en antwoorden over asielzoekers uit veilige landen.”

VLUCHTELINGENWERK

ZES VRAGEN OVER ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN EN OVERLAST

11 FEBRUARI 2022

1 Wat zijn ‘veilige landen’?

2 Om hoeveel mensen gaat het, en waar komen ze vandaan?

3 Waarom komen ze naar Nederland?

4 Waarom worden asielzoekers uit veilige landen niet gewoon uitgezet?

5 Wat wordt er gedaan tegen overlast?

Wat vinden wij dat er moet gebeuren?

6 Wat vindt VluchtelingenWerk?

Maak terugkeerafspraken met veilige herkomstlanden

Wijs kansloze asielverzoeken uit veilige landen zelf af

Zorg voor gespecialiseerde begeleiding

Reacties uitgeschakeld voor Noot 57/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 11:54 am

Noten 53 t/m 56/HOOFDSTUK II

[53]

”Marokko heeft verkiezingen en een gekozen parlement maar tegelijk een politieapparaat dat strevingen naar meer vrijheid van bijvoorbeeld de Imazighen gewelddadig kort houdt. In Tunesië was na de revolutie van 2011 daar meer vrijheid gekomen. Maar die wordt onder de huidige president Saied in hoog tempo teruggedraaid. Politie pakt in dat land zelf vluchtelingen die uit andere landen op weg zijn naar Europa, met grof geweld aan.(3) Hoezo, veilige landen?”

CONCENTRATIEKAMPEN, CORRUPTIE, YESILGOZ-FASCISME IN OPBOUW

PETER STORM

11 FEBRUARI 2024

Concentratiekampen, corruptie, Yezilgöz – fascisme in opbouw

WEBSITE ASTRID ESSED OVER EU-TUNESIE DEAL

https://www.astridessed.nl/?s=EU+Tunesie+deal

[54]

”De Rijksoverheid gebruikt een lijst van veilige landen van herkomst. Komt een asielzoeker uit een land dat op deze lijst staat? Dan wordt de asielaanvraag in een versnelde procedure afgehandeld. Dat kan omdat de asielzoeker weinig kans maakt op een verblijfsvergunning.”

RIJKSOVERHEID

WAT GEBEURT ER MET ASIELAANVRAGEN VAN MENSEN

UIT VEILIGE LANDEN?

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asielbeleid/vraag-en-antwoord/wat-gebeurt-er-met-asielaanvragen-van-mensen-uit-veilige-landen#:~:text=De%20Rijksoverheid%20gebruikt%20een%20lijst,kans%20maakt%20op%20een%20verblijfsvergunning.

De Rijksoverheid gebruikt een lijst van veilige landen van herkomst. Komt een asielzoeker uit een land dat op deze lijst staat? Dan wordt de asielaanvraag in een versnelde procedure afgehandeld. Dat kan omdat de asielzoeker weinig kans maakt op een verblijfsvergunning.

Heeft een asielzoeker uit een veilig land toch bescherming nodig? Dan kan hij dat vertellen tijdens de asielprocedure. Bij genoeg bewijs kan hij toch nog een verblijfsvergunning krijgen.

Tijdens de behandeling van de asielaanvraag verblijven mensen uit veilige landen van herkomst in een sobere locatie van het COA in Ter Apel of in Budel-Cranendonck. Asielzoekers kunnen in beroep gaan tegen de afwijzing van hun asielaanvraag. Het COA plaatst hen tijdens de beroepsfase in reguliere azc’s verspreid over het land. Het COA zoekt naar nieuwe locaties waar ze alle versoberingsmaatregelen ook in de beroepsfase kunnen inzetten.

Na afwijzing van de aanvraag asielzoeker uit veilig land

Is de asielaanvraag afgewezen omdat de vreemdeling uit een veilig land komt? Dan moet hij onmiddellijk weggaan uit Nederland. Bovendien krijgt hij een verbod om binnen 2 jaar de Europese Unie (EU) in te reizen. Na afwijzing van de asielaanvraag heeft de vreemdeling geen recht meer op opvang in een asielzoekerscentrum.

De asielzoeker kan tegen de afwijzing in beroep gaan bij de rechter maar hij mag de uitspraak van de rechter in principe niet in Nederland afwachten.

Snellere uitzetting vreemdelingen uit veilige landen

Een uitgeprocedeerde asielzoeker moet na een afwijzing snel terug naar het land van herkomst. Hij moet zelfstandig vertrekken. Doet hij dit niet? Dan neemt de overheid het voortouw om een vreemdeling uit te zetten. Dit heet gedwongen terugkeer.

Documenten

Wat gebeurt er met afgewezen asielzoekers?Een afgewezen asielzoeker moet Nederland verlaten. Daarvoor heeft de asielzoeker 28 dagen de tijd. In die periode krijgt …Vraag en antwoord

[55]
ZIE NOOT 53

[56]

Het is wel zo dat de kleine groep asielzoekers uit veilige landen in de asielopvang (circa 3%) relatief vaker betrokken is bij een incident dan de asielzoekers uit onveilige landen

COA

WAT IS WAAR OVER ASIELOPVANG?

HOEVEEL OVERLAST WORDT VEROORZAAKT DOOR ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN?

https://www.coa.nl/nl/lijst/het-waar-dat-alle-bewoners-uit-veilige-landen-voor-overlast-zorgen

De meeste overlast wordt veroorzaakt door vluchtelingen die niet uit een veilig land komen. Simpelweg omdat circa 97% van de azc-bewoners niet uit een veilig land komt. Klik hier om te zien welke landen als veilig worden beschouwd. Het is wel zo dat de kleine groep asielzoekers uit veilige landen in de asielopvang (circa 3%) relatief vaker betrokken is bij een incident dan de asielzoekers uit onveilige landen. Van de in totaal 8.730 incidenten die er in 2022 zijn geregistreerd, zijn er ruim 1.200 gepleegd door een bewoner uit een veilig land. Dat is ongeveer 14% van de incidenten. Overlastgevers zijn vaker betrokken bij meerdere incidenten. Je kunt dus zeggen: niet alle veiligelanders geven overlast en niet alle overlastgevers zijn veiligelanders.

Reacties uitgeschakeld voor Noten 53 t/m 56/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 11:52 am

Noten 50 t/m 52/HOOFDSTUK II

[50]

COA

IS HET WAAR, DAT DE MEESTE ASIELZOEKERS ”GELUKSZOEKERS” ZIJN?

RUBRIEK:

KRIJGEN ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN ASIEL?

https://www.coa.nl/nl/lijst/het-waar-dat-de-meeste-asielzoekers-gelukszoekers-zijn#:~:text=In%20de%20asielopvang%20is%20het,als%20niet%20veilig%20wordt%20beoordeeld.

Asielzoekers uit veilige landen krijgen zelden een verblijfsvergunning. Veilige landen zijn relatief stabiele landen waar volgens de Rijksoverheid geen sprake is van vervolging vanwege bijvoorbeeld ras, geloof, foltering of onmenselijke behandeling. Op dit moment zijn Marokko, Tunesië, Georgië, Armenië en Ghana de vijf landen waar de meeste ‘veiligelanders’ in Nederland vandaan komen. In 2022 kwam ongeveer 5% van de asielzoekers die voor het eerst asiel aanvroegen uit een veilig land. In de asielopvang is het aandeel veiligelanders ongeveer 3%. De lijst van veilige landen verandert omdat de omstandigheden in landen veranderen, zoals bijvoorbeeld Algerije dat nu als niet veilig wordt beoordeeld. Ook verzoeken van asielzoekers die eerder al asiel aanvroegen in een ander Europees land en dat in Nederland opnieuw doen, worden afgewezen. Zij moeten terug naar dat Europese land om de procedure af te wachten. In 2023 (tot en met juni) is 26% (3.390 aanvragen) van de eerste asielaanvragen op grond van deze Dublinverordening afgewezen.

[51]

”Asielzoekers uit veilige landen krijgen zelden een verblijfsvergunning. Veilige landen zijn relatief stabiele landen waar volgens de Rijksoverheid geen sprake is van vervolging vanwege bijvoorbeeld ras, geloof, foltering of onmenselijke behandeling. ”

COA

IS HET WAAR, DAT DE MEESTE ASIELZOEKERS ”GELUKSZOEKERS” ZIJN?

RUBRIEK:

KRIJGEN ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN ASIEL?

https://www.coa.nl/nl/lijst/het-waar-dat-de-meeste-asielzoekers-gelukszoekers-zijn#:~:text=In%20de%20asielopvang%20is%20het,als%20niet%20veilig%20wordt%20beoordeeld.

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 50

[52]

”Op dit moment zijn Marokko, Tunesië, Georgië, Armenië en Ghana de vijf landen waar de meeste ‘veiligelanders’ in Nederland vandaan komen.”

COA

IS HET WAAR, DAT DE MEESTE ASIELZOEKERS ”GELUKSZOEKERS” ZIJN?

RUBRIEK:

KRIJGEN ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN ASIEL?

https://www.coa.nl/nl/lijst/het-waar-dat-de-meeste-asielzoekers-gelukszoekers-zijn#:~:text=In%20de%20asielopvang%20is%20het,als%20niet%20veilig%20wordt%20beoordeeld.

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 50

RIJKSOVERHEID

VRAAG EN ANTWOORD: LIJST VAN VEILIGE LANDEN VAN

HERKOMST

WELKE LANDEN STAAN OP DE LIJST VAN VEILIGE LANDEN VAN HERKOMST?

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asielbeleid/vraag-en-antwoord/lijst-van-veilige-landen-van-herkomst

Asielzoekers uit veilige landen komen ook naar Nederland. Om asielaanvragen sneller af te handelen, heeft het kabinet een lijst met veilige landen van herkomst gemaakt. Asielzoekers uit deze landen komen bijna nooit in aanmerking voor bescherming. Deze lijst kan veranderen; er kunnen landen bijkomen of afgaan.

Nederlandse lijst van veilige landen van herkomst

Op de lijst staan landen waar volgens de Rijksoverheid over het algemeen geen sprake is van:

vervolging vanwege bijvoorbeeld ras of geloof;
foltering;
onmenselijke behandeling.

Dit zijn de volgende landen:

Albanië
Armenië
Bosnië-Herzegovina
Brazilië
Georgië
Ghana
India
Jamaica
Kosovo
Marokko
Mongolië
Montenegro
Noord-Macedonië
Oekraïne
Vanwege de situatie in Oekraïne is de aanwijzing als veilig land van herkomst voorlopig opgeschort. Dat betekent dat het veilige landenbeleid niet wordt toegepast op asielzoekers uit Oekraïne. Lees meer informatie over hoe er wordt omgegaan met asielaanvragen van Oekraïners.
Senegal
Servië
Trinidad en Tobago
Tunesië
Verenigde Staten

Europese lijst met veilige landen van herkomst

Ook de Europese Unie (EU) werkt aan een lijst met veilige landen. Het is nog niet bekend wanneer deze klaar is. Daarom heeft Nederland zelf alvast een lijst opgesteld. Andere lidstaten van de EU hanteren ook lijsten met veilige landen van herkomst.

De lidstaten van de EU beschouwen elkaar als veilige landen van herkomst (voor alle juridische en praktische doeleinden) in verband met asielzaken. Deze landen hoeven niet beoordeeld te worden zoals de landen die op de Nederlandse lijst van veilige landen van herkomst staan.

Documenten

Reacties uitgeschakeld voor Noten 50 t/m 52/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 11:51 am

Noot 49/HOOFDSTUK II

” Het is wel zo dat de kleine groep asielzoekers uit veilige landen in de asielopvang (circa 3%) relatief vaker betrokken is bij een incident dan de asielzoekers uit onveilige landen. ”

COA

IS HET WAAR DAT ALLE BEWONERS UIT

VEILIGE LANDEN VOOR OVERLAST ZORGEN?

HOEVEEL OVERLAST WORDT VEROORZAAKT

DOOR ASIELZOEKERS UIT VEILIGE LANDEN?

https://www.coa.nl/nl/lijst/het-waar-dat-alle-bewoners-uit-veilige-landen-voor-overlast-zorgen

Reacties uitgeschakeld voor Noot 49/HOOFDSTUK II

Opgeslagen onder Divers

· 10:47 am

Noot 48/HOOFDSTUK I

48]

‘Als vluchteling met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning (derdelander) heeft u sinds 4 maart 2024 geen tijdelijke bescherming onder de Richtlijn tijdelijke bescherming (RTB) meer in Nederland.”

RIJKSOVERHEID.NL

RECHTEN DERDELANDERS OEKRAINE NA

STOPPEN TIJDELIJKE BESCHERMING

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/opvang-vluchtelingen-uit-oekraine/derdelanders

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 46

‘”De Europese Unie (EU) besloot gister om mensen die Oekraïne ontvluchten tijdelijke bescherming te bieden.”

UNHCR VERWELKOMT EU-BESLUIT OM MENSEN, DIEOEKRAINE ONTVLUCHTEN, TIJDELIJKE BESCHERMING TGE BIEDEN
4 MAART 2022

UNHCR verwelkomt EU-besluit om mensen die Oekraïne ontvluchten tijdelijke bescherming te bieden

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 45

”De Richtlijn Tijdelijke Bescherming biedt lidstaten wel de mogelijkheid om de tijdelijke bescherming uit te breiden naar meer groepen personen gevlucht uit Oekraïne. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid maakte op 30 maart 2022 bekend dat ook derdelanders met een tijdelijk regulier verblijfsrecht onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming zouden vallen: onderscheid zou namelijk niet passen binnen de ‘ruimhartigheid’ die het kabinet voor ogen had. Alle doelgroepen kregen van Nederland tijdelijke bescherming. Al in juli 2022 kwam de staatssecretaris hierop terug, naar aanleiding van aanwijzingen van misbruik van de regeling en schaarste van het aantal opvangplekken. Volgens de staatssecretaris zouden derdelanders met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning niet meer in aanmerking komen voor tijdelijke bescherming. Derdelanders met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning die zich voor 19 juli hadden ingeschreven in de BRP zouden hun verblijfsrecht verliezen op 4 maart 2023.”

VERBLIJFBLOG

BEEINDIGING TIJDELIJKE BESCHERMING DERDELANDERS

UIT OEKRAINE

19 MAART 2024

Beëindiging tijdelijke bescherming derdelanders uit Oekraïne

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 47

TROUW

OPVANG DERDELANDERS UIT OEKRAINE STOPT OP

4 MAART

17 JANUARI 2024

https://www.trouw.nl/binnenland/opvang-derdelanders-uit-oekraine-stopt-op-4-maart~b0f37e98/?referrer=https://www.google.com/

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 47

MIGREAT

ZELFDE OORLOG ANDERE BEHANDELING

https://migreat.org/nl/nieuws/50/zelfde-oorlog-andere-behandeling

Vanaf 4 maart verliezen derdelanders – niet-Oekraïners die Oekraïne zijn ontvlucht – hun recht op werk, onderdak, medische zorg en verblijf. Ongeveer 2900 mensen die alles al zijn kwijtgeraakt door de oorlog, zullen alles opnieuw verliezen.

Staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) gaf deze mensen eerst dezelfde rechten als Oekraïeners, maar besloot later om hun beschermde status in te trekken. De Raad van State bevestigde dit besluit, ondanks het feit dat de oorlog nog steeds voortduurt. Nederland, een land dat er prat op gaat mensenrechten te beschermen, discrimineert derdelanders terwijl het mensen met blauwe ogen en blauwe paspoorten welkom heet.

Wij, derdelanders en hun supporters, veroordelen de discriminatie en het verlies van onze rechten. Wij eisen dat de staatssecretaris en het parlement de tijdelijke bescherming verlengen voor alle vluchtelingen die Oekraïne zijn ontvlucht totdat Oekraïne veilig wordt geacht. We roepen gemeenten, raadsleden en hulporganisaties op om derdelanders onderdak te blijven bieden. Vrijheid van beweging en gelijke rechten voor iedereen!

EINDE STATEMENT

NU.NL

CHAOTISCHE SITUATIE OPVANG DERDELANDERS HOUDT AAN: VEEL

GEMEENTEN WACHTEN AF

4 APRIL 2024

https://www.nu.nl/binnenland/6307838/chaotische-situatie-opvang-derdelanders-houdt-aan-veel-gemeenten-wachten-af.html

Ook nu gemeenten hebben gehoord dat ze derdelanders uit Oekraïne mogen uitzetten, is er nog altijd veel chaos. De meeste gemeenten blijven opvang bieden, omdat er rechtszaken lopen. Maar enkele andere volgen juist de lijn van het demissionaire kabinet.

Alle gemeenten keken de afgelopen dagen naar demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). Hij besloot vorige zomer dat er in maart een einde moest komen aan de gemeentelijke opvang van derdelanders uit Oekraïne.

Ze kregen daarna vier weken de tijd om de opvang te verlaten. Die periode eindigde dinsdag, maar veel derdelanders gingen hiertegen in beroep. Doordat rechtbanken verschillend oordeelden, ontstond er onduidelijkheid.

Ondertussen besloten sommige gemeenten dinsdag de derdelanders niet langer op te vangen, terwijl andere ze vooralsnog lieten blijven. Het resulteerde in grote chaos.

De chaos was compleet toen de Raad van State (de hoogste bestuursrechter) die avond in zes zaken besloot dat derdelanders voorlopig hun recht op opvang behouden. De hoogste rechter van Europa gaat zich vanwege de verschillende uitspraken namelijk over de kwestie buigen.

Van der Burg kwam woensdagavond met een boodschap waarmee hij duidelijkheid hoopte te scheppen: van hem mogen gemeenten de opvang ondanks de uitspraak van de Raad van State beëindigen.

Wie zijn derdelanders?

Derdelanders zijn migranten die in Oekraïne verbleven toen Rusland de oorlog begon. Zij zijn net als veel Oekraïners gevlucht en kregen toen ze in Nederland kwamen dezelfde behandeling. Ze hoefden geen asiel aan te vragen en werden opgevangen door gemeenten.

Het gaat om een groep van ongeveer 2.500 mensen. De meesten van hen komen uit Nigeria, Marokko en Algerije.

Tientallen derdelanders mogen voorlopig blijven van rechter

Die uitspraak is juist richtinggevend bedoeld, maar Van der Burg heeft zijn beleid in het algemeen er niet op aangepast. Wel moet hij de individuele rechterlijke uitspraken volgen. Dat betekent dat een derdelander niet mag worden uitgezet als die van een rechter voorlopig mag blijven.

Negentig derdelanders die een zaak hadden lopen, kregen donderdag van een rechtbank te horen dat ze hun recht op opvang behouden. Deze rechters volgden de lijn van de Raad van State. Naar verwachting lopen er ook bij andere rechtbanken veel zaken, maar het ministerie heeft op dit moment geen compleet beeld.

Voor gemeenten is het niet makkelijk om na te gaan wie er wel of niet mag blijven. De systemen waarin staat of een derdelanders van een rechter voorlopig mag blijven, zijn nog niet bijgewerkt. Dat zal naar verwachting tot 22 april duren. Bovendien kunnen er elke dag uitspraken bij komen.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Veiligheidsberaad maken zich daarom zorgen over de uitvoerbaarheid van de uitzetting van derdelanders. Al zijn ze wel te spreken over de lijn die Van der Burg heeft ingezet en vasthoudt.

Gemeenten zitten weer en nog steeds niet op één lijn

Het zorgt ervoor dat er nog geen einde is gekomen aan de chaos. De meeste gemeenten hebben donderdag aan persbureau ANP laten weten dat derdelanders mogen blijven tot er juridische duidelijkheid is. Andere gemeenten hopen dat ze rond 22 april eenvoudiger kunnen bepalen of iemand nog recht op opvang heeft.

Ruim tien gemeenten hebben besloten wel direct met de opvang te stoppen. Dordrecht, Hilversum en Amstelveen hebben dit al gedaan. Van Apeldoorn moeten dertien mensen die geen voorlopige uitspraak van de rechter hebben gekregen vertrekken. De gemeente gaat hun situatie vanwege alle verwarring die is ontstaan wel nog een keer bekijken. Almere en Dronten volgen de lijn van de staatssecretaris.

EINDE

EENVANDAAG

HOE VERDER NU OPVANG VAN ”DERDELANDERS” UIT OEKRAINE

STOPT.? ”ZAL ASIELSYSTEEM NOG VERDER BELASTEN”

4 MAART 2024

https://eenvandaag.avrotros.nl/item/hoe-verder-nu-opvang-derdelanders-uit-oekraine-stopt-zal-asielsysteem-nog-verder-belasten/#:~:text=Vluchtelingen%20uit%20Oekra%C3%AFne%20met%20een,tijd%20om%20Nederland%20te%20verlaten.

Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie hoopt niet dat alle derdelanders die vanaf nu niet meer opgevangen worden asiel aanvragen. “Je verpest het daardoor voor de mensen die echt asiel nodig hebben”, zegt hij.

Vluchtelingen uit Oekraïne met een tijdelijke verblijfsvergunning, de zogenoemde ‘derdelanders’, hebben na vandaag 28 dagen de tijd om Nederland te verlaten. Ze kunnen een asielaanvraag doen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) als ze vinden dat ze niet terug kunnen naar hun land van herkomst, omdat ze daar niet veilig zijn.

‘Aanzienlijk deel zal asiel aanvragen’

Voorzitter Rutger Groot Wassink van de Tijdelijke Commissie Asiel & Migratie van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zegt dat derdelanders meerdere opties hebben. “Sommige derdelanders zullen via een werkvergunning proberen in Nederland te blijven, maar wij verwachten ook dat een aanzienlijk deel van de derdelanders de COA-route in zal gaan en dus asiel zal aanvragen.”

Daarmee komt mogelijk extra druk te staan op het aanmeldcentrum in Ter Apel, waarschuwt hij. Daar kunnen ze de hoeveelheid aanvragen nu al amper aan. Hij acht het waarschijnlijk dat gemeenten deze groep mensen dus voorlopig moeten blijven opvangen terwijl zij wachten op de behandeling van hun asielvraag. Overigens lijkt de kans op een succesvolle asielaanvraag voor veel derdelanders klein, omdat veel van hen uit betrekkelijk veilige landen afkomstig zijn.

Uitspraak Raad van State

De Raad van State, het hoogste Nederlandse rechtsorgaan, besloot half januari dat derdelanders na 4 maart 2024 geen recht meer hebben op verblijf in Nederland onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Derdelanders met een lopende asielaanvraag of een reguliere verblijfsvergunning zoals een studie- of werkvisum geldt een uitzondering hoeven niet te vertrekken.

‘Overgrote deel geen recht op asiel’

Volgens demissionair staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie kunnen de meeste derdelanders veilig terug naar het land van herkomst. “Uit analyses weten we dat het overgrote deel geen recht heeft op asiel. Dus als ze een aanvraag doen is dat alleen maar om tijd te rekken”, zegt hij.

En dat zal het asielsysteem nog verder belasten, volgens Van der Burg. Hij benadrukt dat de derdelanders het recht hebben om asiel aan te vragen. Toch hoopt hij dat ze dat niet allemaal doen. “Dan moeten we weer meer opvangplekken regelen.”

‘Je verspest het voor anderen’

De IND laat weten erop voorbereid te zijn dat meer derdelanders de komende tijd asiel zullen aanvragen. Zo’n 740 mensen hebben al asiel aangevraagd. Ook hebben 120 mensen een normaal verblijfsvergunning aangevraagd.

“Zij hebben allemaal al te horen gekregen dat ze hier niet kunnen blijven”, zegt Van der Burg. Al is hij er bang voor dat deze groep in hoger beroep zal gaan. “Je verpest het daardoor voor de mensen die echt asiel nodig hebben”, zegt hij.

Wie zijn derdelanders?

Derdelanders zijn vluchtelingen uit Oekraïne die niet de Oekraïense nationaliteit hebben. Het gaat om een groep van in totaal 4.940 mensen in Nederland. Derdelanders komen uit verschillende landen. De meesten komen uit Nigeria, Marokko en Algerije. 2.540 mensen hadden een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne en vluchtten na het uitbreken van de oorlog naar Nederland, deze mensen moeten nu Nederland verlaten.

Ongeveer 760 mensen zijn al vertrokken onder het remigratiebeleid. Er zijn ongeveer 2.400 derdelanders die nog wel mogen blijven. Omdat ze bijvoorbeeld een permanent verblijfsvergunning hebben in Oekraïne of familie hebben die ook mogen blijven.

Opvang blijven bieden

Gemeenten zijn gevraagd derdelanders met een lopende asielaanvraag opvang te blijven bieden totdat ze overgeplaatst kunnen worden naar een locatie van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA).

De komende dagen blijven gemeenten ook derdelanders die daarna terug moeten opvangen. Het Rijk vergoedt de kosten.

EINDE

”

2. Waarom wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die in Oekraïne zijn geboren en andere mensen die vluchtten uit Oekraïne?

Er wordt geen onderscheid gemaakt op basis van geboorteplaats, benadrukt onderzoeker Carolus Grütters van het Centrum voor Migratierecht. “Er wordt wel onderscheid gemaakt op basis van nationaliteit. Dat wil zeggen dat er onderscheid wordt gemaakt in het recht tussen mensen mét en zonder een Oekraïens paspoort. Die laatste groep wordt ook wel aangeduid als ‘ontheemde derdelanders uit Oekraïne’.”

Frouws verklaart dit onderscheid: “Voor de Oekraïners geldt dat zij vanwege de oorlog geen veilig thuisland meer hebben. Voor mensen met een andere nationaliteit geldt dat zij in Oekraïne waren toen de oorlog uitbrak, maar dat zij mogelijk wel naar het land zouden kunnen waar ze een paspoort van hebben, als dat een veilig land is. En daarom wordt er een onderscheid gemaakt.”

….

…..

”

6. Waarom demonstreren sommige derdelanders nu?

Zo’n honderd derdelanders demonstreerden 14 augustus voor het ministerie van Justitie en Veiligheid in Den Haag. Frouws vindt dat logisch: “De richtlijn tijdelijke bescherming loopt nu af voor hen, dat is waarom het onderwerp van gesprek is,” verklaart hij. “En ik kan me voorstellen dat ze hier willen blijven. Sommigen zijn hier al best een tijd, dus als je hier werk hebt gevonden en de taal aan het leren bent, een leven aan het opbouwen bent, dan is dat natuurlijk reden om hier graag te willen blijven.”

De derdelanders wisten wel dat hun verblijf tijdelijk zou zijn, maar de regering had oorspronkelijk toegezegd dat zij hier konden blijven “zolang als de oorlog in Oekraïne duurt”, vertelt Grütters. “Daar is de regering op teruggekomen, althans voor deze groep zonder Oekraïens paspoort.”

EENVANDAAG

KUNNEN DEZE MENSEN TERUG NAAR HUN LAND

VAN HERKOMST? EN ANDERE VRAGEN OVER DE

OPVANG EN TERUGKEER VAN ”DERDELANDERS”

UIT OEKRAINE BEANTWOORD

16 AUGUSTUS 2023

https://eenvandaag.avrotros.nl/item/kunnen-deze-mensen-terug-naar-hun-land-van-herkomst-en-andere-vragen-over-de-opvang-en-terugkeer-van-derdelanders-uit-oekraine-beantwoord

Zogenoemde ‘derdelanders’ moeten na 4 september uit Nederland vertrekken. Het gaat om mensen zonder de Oekraïense nationaliteit, die wel in Oekraïne woonden toen de oorlog uitbrak. Experts beantwoorden jullie vragen over hun opvang en terugkeer.

Na anderhalf jaar kunnen zogenoemde’ derdelanders’ straks waarschijnlijk geen aanspraak meer maken op de tijdelijke opvang die voor vluchtelingen uit Oekraïne geldt. Zij moeten asiel aanvragen of vertrekken naar het land van herkomst, dat wil zeggen het land waar ze een paspoort van hebben. Sommige derdelanders zijn boos over dit besluit. Directeur Bram Frouws van het Mixed Migration Centre en research fellow Carolus Grütters van het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit beantwoorden jullie vragen hierover.

1. Over hoeveel mensen praten we en kennen we hun achtergrond?

Het gaat eigenlijk om vrij weinig mensen, naar schatting van de IND zo’n 4500, vertelt directeur Bram Frouws van het Mixed Migration Centre. “En wat betreft nationaliteiten: het zijn vooral mensen uit Nigeria, Marokko, Algerije, India en Turkmenistan die in Oekraïne werkten of studeerden toen de oorlog uitbrak.”

2. Waarom wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die in Oekraïne zijn geboren en andere mensen die vluchtten uit Oekraïne?

3. Waarom mag een demissionair kabinet zo’n controversieel besluit nemen?

Het besluit om derdelanders anders te behandelen dan alle andere vluchtelingen uit Oekraïne is al vorig jaar (zomer 2022) door het kabinet genomen, toen het nog niet gevallen was, verheldert Grütters.

4. Waarom zijn derdelanders destijds niet direct teruggestuurd naar hun land van herkomst?

De Nederlandse regering heeft direct na het uitbreken van de oorlog duidelijk gemaakt dat ze een ruimhartig beleid zou voeren, vertelt Grütters. “Ook heeft de regering gesteld dat er bij derdelanders niet onderzocht zou worden of zij eventueel veilig terug zouden kunnen. Dat zou te veel tijd kosten en te veel lijken op het beoordelen van een asielverzoek.”

Frouws legt uit dat het Nederlandse besluit volgde op een Europese richtlijn. “Op Europees niveau is destijds besloten dat de tijdelijke opvang en bescherming niet alleen zou gelden voor de Oekraïners zelf, maar ook voor mensen met andere nationaliteiten die de oorlog waren ontvlucht.”

Hij vindt het goed dat dit zo is gegaan, “want die mensen bevonden zich eigenlijk natuurlijk in dezelfde situatie als de Oekraïners: plotseling in een oorlog. Daar komt bij dat deze mensen soms juist kwetsbaar waren, omdat zij een minder groot eigen netwerk hadden in Oekraïne om op terug te vallen.”

5. Kunnen deze mensen terug naar hun land van herkomst?

Frouws: “Voor de meeste mensen is dat waarschijnlijk mogelijk, en daar wordt – voor zover ik dat kan inschatten – ook netjes onderzoek naar gedaan. Dus mensen die uit landen komen waar het onveilig is, komt er de mogelijkheid om asiel aan te vragen.” Frouws licht toe dat er bijvoorbeeld derdelanders zijn die uit Syrië of Jemen komen. “Zij zullen een redelijk goede kans hebben om in Nederland asiel te krijgen.”

Grütters benadrukt dat het maken van de juiste beslissingen ingewikkeld is, en tijdrovend. “Sommige derdelanders zouden terug kunnen naar een land waar ze wel een paspoort van hebben. Maar een aanzienlijk deel woont en werkt ook al jarenlang in Oekraïne. Als je bijvoorbeeld op je 10e wees bent geworden en in Oekraïne terecht bent gekomen, dan is Oekraïne het land waar je thuis bent. Het enige verschil is dan dat zo iemand geen Oekraïens paspoort heeft.”

Hij vervolgt dat de groep derdelanders ook bestaat uit mensen die in Oekraïne studeerden. “Die willen uiteraard hun studie afmaken; een studie die ze in hun land van herkomst juist niet konden volgen.”

6. Waarom demonstreren sommige derdelanders nu?

De IND, Raad voor de Rechtsbijstand, een reeks asieladvocaten, en VluchtelingenWerk Nederland hebben samengewerkt om twaalf zaken over tijdelijke bescherming voor derdelanders te versnellen, om te kijken of de richtlijn standhoudt. De rechtbank bepaalde op 9 augustus over een eerste zaak van een Tanzaniaan die uit Oekraïne naar Nederland is gevlucht. Het oordeel: het demissionaire kabinet mag zijn verblijfsrecht intrekken.

7. Kunnen goed geschoolde mensen niet blijven in beroepen waar veel tekorten zijn?

Frouws vindt dat de overheid hier serieus over na zou moeten denken: “Het gaat om een relatief hele kleine groep mensen, die grotendeels goed opgeleid zijn. We staan te springen in tal van sectoren, dus dan zou je kunnen zeggen: is het dan alle moeite – en geld – waard om die mensen te laten terugkeren. Kunnen we ze niet beter een werkvergunning geven?”

Hij vindt dat de omgang met derdelanders in het afgelopen jaar laat zien hoe je op een goede manier vluchtelingen kan opvangen en ze ook meteen aan het werk kan krijgen. “Iets waar we breder in het asieldebat van kunnen leren.” Maar Frouws erkent dat het “natuurlijk na verloop van tijd moeilijker wordt om mensen terug te sturen, hoe meer ze hier geworteld raken.”

8. Hoe zit het met een vertrekpremie van 5000 euro?

Dat is vrij standaard in asielprocedures, vertelt Frouws. “Mensen die een asielprocedure hebben doorlopen, maar geen asiel krijgen, krijgen soms ter ondersteuning een bedrag van 5000 euro aangeboden bij vrijwillige terugkeer. Zo probeert de overheid mensen te ‘verleiden’ om uit Nederland te vertrekken zonder dat daar dwang aan te pas moet komen. Dat bedrag kan dan gebruikt worden om te re-integreren in het land van herkomst.”

EINDE

NOS

RECHTBANK DEN HAAG: NEGENTIG DERDELANDERS

MOGEN VOORLOPIG BLIJVEN

https://nos.nl/artikel/2515478-rechtbank-den-haag-negentig-derdelanders-mogen-voorlopig-blijven

Negentig derdelanders mogen voorlopig in Nederland blijven, heeft de rechtbank Den Haag geoordeeld op een zitting in Arnhem.

Het is eerste keer sinds de uitspraak van de Raad van State van dinsdag dat een rechtbank oordeelt over een grote groep derdelanders. De uitspraak van de Raad van State kwam erop neer dat zes derdelanders voorlopig recht houden op opvang.

Derdelanders zijn mensen die uit Oekraïne vluchtten voor de oorlog, maar geen Oekraïens paspoort hebben. Ze werkten of studeerden in het land met een tijdelijke verblijfsvergunning. Staatssecretaris Van der Burg zei in januari dat er toen in totaal 2760 derdelanders in ons land verbleven.

Onduidelijkheid

Er is echter onduidelijkheid over wat het oordeel van de Raad van State betekent. Volgens een woordvoerder van de Raad is dat “richtinggevend”, wat betekent dat rechtbanken in toekomstige zaken in principe het standpunt over zullen nemen. Maar volgens staatssecretaris Van der Burg (Justitie) ging de uitspraak van dinsdag alleen over zes mensen.

De rechtbank Den Haag noemt de uitspraak van de Raad van State wel. Hoewel de rechter een eigen oordeel velt, wordt expliciet benoemd dat dat overeenkomt met die van de Raad van State.

Veel tijd en inzet

De nieuwe uitspraak maakt echter nog altijd geen einde aan de chaos die er heerst. Voor de negentig derdelanders die in de rechtszaak van vandaag genoemd werden betekent het in ieder geval dat ze voorlopig mogen blijven en – net als gevluchte Oekraïense staatsburgers – mogen werken zonder een tewerkstellingsvergunning.

Meerdere gemeenten, waaronder Den Haag, hebben laten weten dat zij totdat er duidelijkheid is geen derdelanders uit zullen zetten. Ook Hengelo zegt er voorlopig geen werk van te maken. Burgemeester Schelberg zegt tegen Tubantia dat dat veel tijd en inzet kost. Ook zegt hij dat de derdelanders geen overlast veroorzaken en vrijwel allemaal werken.

Andere gemeenten, zoals Dordrecht, zeggen wel tot uitzetting over te gaan omdat zij “de lijn hanteren zoals gecommuniceerd vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid”, totdat de staatssecretaris anders aangeeft.

EINDE

NOS

DERDELANDERS UIT OEKRAINE WETEN NOG

STEEDS NIET OF ZE DE OPVANG UIT MOETEN

https://nos.nl/artikel/2515124-derdelanders-uit-oekraine-weten-nog-steeds-niet-of-ze-de-opvang-uit-moeten

Een grote groep “derdelanders” – mensen uit andere landen die in Oekraïne werkten of studeerden toen daar de oorlog uitbrak – legt zich er niet bij neer dat ze vandaag de gemeentelijke opvang uit moeten. De Raad van State heeft dat eind januari bepaald. Vluchtelingen uit Oekraïne met de Oekraïense nationaliteit mogen nog een bijna jaar in de opvang blijven, tot 4 maart 2025.

Hoewel er tegen een uitspraak van de Raad van State geen beroep mogelijk is – het is de hoogste bestuursrechter – zijn derdelanders toch zaken begonnen bij rechtbanken. Zij vechten het besluit aan dat ze terug moeten, sommigen met succes, anderen niet. Rechters hebben afgelopen maand uitspraken gedaan die haaks op het arrest van de Raad van State staan, maar ook onderling sterk afwijken.

Enorme rechtsonzekerheid

“We hebben te maken met een hele ingewikkelde situatie,” zei demissionair staatssecretaris Van der Burg (VVD, asiel & migratie) vrijdag. In totaal zijn er nog ruim 2500 derdelanders in Nederland, maar de uitspraken gaan volgens hem steeds om individuele gevallen.

Het beleid van Justitie is dat mensen van wie de rechter heeft gezegd dat ze niet kunnen blijven, de opvang mogen worden uitgezet. Derdelanders wier bodemprocedure nog loopt of wiens klacht gegrond is verklaard, mogen wel in de gemeentelijke opvang blijven.

Maar dat creëert “een enorme rechtsonzekerheid”, volgens advocate Marjon Ristra-Peeters die meerdere van dit soort zaken behandelt. “Het kan toch niet zo zijn dat het ene deel van deze groep langer in Nederland mag blijven dan het andere, puur op basis van welke rechter de zaak heeft behandeld?” Ze vindt dat de Raad van State er opnieuw naar moet kijken.

Brief met tekst en uitleg

Afgelopen vrijdag is er spoedoverleg geweest tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Van der Burg over de ontstane verwarring. Vandaag gaat er opnieuw een brief met tekst en uitleg naar gemeenten, maar wat daarin staat wil het ministerie van Justitie nog niet zeggen.

Van de 2540 derdelanders die in Nederland verblijven hebben er 750 een asielaanvraag ingediend, meldt de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Zij kunnen onderdak krijgen bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers.

De meeste gemeenten zorgen ervoor dat die overstap gefaseerd gaat, vanwege de grote drukte in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Daarnaast hebben 250 derdelanders een aanvraag voor een andere vergunning gedaan en ruim 1500 mensen hebben de IND nog niet laten weten wat hun plannen zijn.

Geen geld, geen werk

Het beroep van derdelander Samuel Ikegwuru (27) uit Nigeria is afgewezen door de rechter in Utrecht. Hij verblijft in Amsterdam en is emotioneel onder de situatie, zegt hij. Hij weet niet of hij nu de opvang uit moet. Terug naar Nigeria kan of wil hij niet, zegt hij.

“Er is daar niks voor mij: geen geld, geen werk. Ik heb vijf jaar gestudeerd in Oekraïne, ben met een hoogzwangere vrouw naar Nederland gevlucht. Als de oorlog er niet was geweest, had ons kind de Oekraïense nationaliteit gehad. Als ik terugga naar Nigeria kan ik mijn studie niet inzetten en verdien ik straks het minimumloon, 200 euro per maand.”

Uiteenlopende uitspraken

Rechters in Roermond, Haarlem en Den Bosch hebben bepaald dat niet-Oekraïners net zo lang mogen blijven als ontheemden met een Oekraïens paspoort. Dat betekent ook dat ze recht op leefgeld en opvang houden.

Rechters in Zwolle, Utrecht, Den Haag en Anrhem verklaarden de beroepen juist ongegrond. Zij oordeelden dat er al een uitspraak ligt van de hoogste bestuursrechter en dat het niet aan lagere rechters is om daartegen in te gaan.

Opvallend is dat de voorzieningenrechter in Utrecht heeft besloten dat 95 derdelanders voorlopig de opvang niet mogen worden uitgezet omdat het de rechtbank niet lukt om “tijdig (…) beslissingen te nemen.”

De Rechtbank Amsterdam heeft het Europese Hof om uitleg van het recht gevraagd. Totdat die vragen zijn beantwoord, worden alle zaken van derdelanders in de hoofdstad op hold gezet.

Gemeenten zitten met de handen in het haar en weten niet of ze de groep ontheemden onderdak moeten blijven bieden of juist uit de opvang moeten zetten. Ze gaan er ook anders mee om, komt naar voren uit een inventarisatie van de NOS.

In Eindhoven verblijven nog zo’n 55 derdelanders. Zij worden de opvang uitgezet als ze geen procedure zijn begonnen of de rechter afwijzend op hun beroep heeft beslist, in lijn met het beleid van de IND.

Den Bosch gaat voorlopig geen derdelanders uit de opvang zetten. Van de ongeveer 73 derdelanders die daar nog worden opgevangen heeft de helft geen beroep ingesteld, maar ook zij mogen blijven.

Amsterdam heeft 200 derdelanders. De gemeente wacht de ontwikkelingen van de komende dagen af.

EINDE

TROUW

RAAD VAN STATE: DERDELANDER UIT OEKRAINE

MAG IN OPVANG WACHTEN OP UITSPRAAK

OVER BESCHERMING

2 SEPTEMBER 2023

https://www.trouw.nl/nieuws/raad-van-state-derdelander-uit-oekraine-mag-in-opvang-wachten-op-uitspraak-over-bescherming~b9efdc7b

Een zogenoemde derdelander uit Oekraïne die zijn recht op bescherming maandag kwijt dreigde te raken, mag voorlopig in de opvang blijven. Hij had een zaak bij de rechtbank in Rotterdam verloren en is in beroep gegaan bij de Raad van State. Tot de hoogste rechter daar uitspraak over heeft gedaan, moet hij opvang blijven krijgen. Dat heeft de Raad van State vrijdagavond laat bepaald in een spoeduitspraak.

De uitspraak geldt in principe alleen voor deze man, “maar is wel richtinggevend. Ieder ander die nu bij ons zou komen, zou eenzelfde uitspraak krijgen”, laat een woordvoerder van de Raad van State weten.

De zaak was aangespannen door een man uit Tanzania. Hij woonde vorig jaar met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne toen Rusland dat land binnenviel. Hij vluchtte naar Nederland en kreeg hier dezelfde bescherming als Oekraïners. Het kabinet wil dat dit maandag stopt. De derdelanders dreigen dan de opvang te moeten verlaten en op straat te belanden. Ze mogen dan ook niet meer werken en krijgen geen leefgeld meer. Ze moeten dan asiel of een studievisum aanvragen, en anders Nederland binnen 28 dagen verlaten.

De rechtbank in Rotterdam stelde de Staat eerder in het gelijk. De overheid had het recht om de bescherming te stoppen. De man is daartegen in beroep gegaan, maar dat schortte het einde van de bescherming niet op. De Raad van State heeft daar in elk geval een stokje voor gestoken. In afwachting van een uitspraak blijft hij bescherming krijgen. “Ook betekent dit dat hij komende maandag de opvang niet hoeft te verlaten”, aldus de woordvoerder van de Raad van State.

Het is niet bekend wanneer de Raad van State uitspraak doet over de status van de Tanzaniaan uit Oekraïne. De hoogste rechter verwacht op zijn vroegst in november uitspraak te doen.

Tegenstrijdige uitspraken

In de afgelopen dagen hebben meerdere rechters vonnis gewezen over de positie van derdelanders. Die uitspraken lijken elkaar tegen te spreken. Sommige rechters vinden dat Nederland de bescherming wel mag stoppen, terwijl collega’s in vergelijkbare zaken juist vinden dat alleen Europa daar een besluit over mag nemen. De Raad van State wijst daar ook naar en ziet “uiteenlopende uitkomsten, met verschillende juridische argumentaties”.

Vanwege de onduidelijkheid hebben meerdere gemeenten besloten dat de derdelanders voorlopig in de opvang mogen blijven, ondanks de richtlijn van het kabinet. De gemeenten willen eerst weten wat ze wel en niet mogen doen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten adviseert gemeenten die twijfelen ook om voorlopig opvang te blijven bieden.

Het is de eerste keer dat de Raad van State zich uitspreekt over de positie van derdelanders. Lagere rechters hebben in de afgelopen dagen ook bepaald dat vluchtelingen voorlopig in de opvang moeten blijven in afwachting van een uitspraak over hun status.

EINDE

NOS

STAATSSECRETARIS: OPVANG DERDELANDERS

MAG STOPPEN, ONDANKS UITSPRAAK RAAD VAN

STATE

https://nos.nl/artikel/2515387-staatssecretaris-opvang-derdelanders-mag-stoppen-ondanks-uitspraak-raad-van-state

Gemeenten die sinds deze week zijn gestopt met het opvangen van zogenoemde derdelanders “hebben dit rechtmatig en juist gedaan”. Dat schrijft demissionair staatssecretaris Van der Burg (Asiel) in een brief aan de gemeenten. Zij mogen doorgaan met het uit de opvang plaatsen van derdelanders, zegt de bewindsman. Een uitspraak van de Raad van State doet daar niets aan af.

Derdelanders zijn mensen die vanwege werk of studie in Oekraïne verbleven en vanwege het oorlogsgeweld naar Nederland zijn gevlucht, maar niet de Oekraïense nationaliteit hebben. Het gaat in Nederland om zo’n 2500 mensen. Tot nu toe hadden ze dezelfde rechten als Oekraïense vluchtelingen, maar hun recht op opvang verviel maandag.

Alleen deze zes

Dinsdag oordeelde de Raad van State dat zes derdelanders voorlopig hun recht op opvang in Nederland behouden, in afwachting van een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. De rechtbank Amsterdam had dat hof om uitleg gevraagd over de vraag of derdelanders onder meer recht hebben op dezelfde bescherming als Oekraïners.

Volgens Van der Burg gaat die uitspraak van de Raad van State alleen over de derdelanders over wie de Amsterdamse rechtbank uitleg wil hebben, en niet over alle derdelanders in Nederland. “Dit betekent niet dat andere derdelanders ook onder dit oordeel vallen”, schrijft hij.

Tientallen derdelanders vochten hun uitzetting bij de rechter aan, met zeer wisselende en soms tegenstrijdige uitspraken tot gevolg. De rechtbanken in Arnhem, Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Zwolle waren het eens met de uitzetting, terwijl de rechtbanken in Den Bosch, Haarlem en Roermond oordeelden dat de derdelanders net zo lang mogen blijven als Oekraïense vluchtelingen.

In het NOS Radio 1 Journaal noemde Van der Burg de vele verschillende uitspraken vanochtend heel erg zorgelijk: “Op 17 januari doet de hoogste rechter, de Raad van State, een uitspraak die hartstikke duidelijk was. En daarna zegt een deel van de rechters dat ze het wel eens zijn met de hoogste rechter en een deel zegt dat ze het er niet mee eens zijn. Dat vind ik heel raar.”

EINDE

RAAD VAN STATE

UIT OEKRAINE GEVLUCHTE ”DERDELANDERS”

BEHOUDEN VOORLOPIG TOCH

RECHT OP OPVANG

2 APRIL 2024

https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/april/derdelanders-behouden-recht-opvang

Gepubliceerd op 2 april 2024

De voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft vandaag zes voorlopige uitspraken gedaan in zaken van zogenoemde derdelanders. Ondanks dat de Afdeling bestuursrechtspraak eerder oordeelde dat hun recht op bescherming per 4 maart 2024 “van rechtswege” eindigt, mogen zij nu toch blijven in afwachting van antwoorden van het Hof van Justitie in Luxemburg op vragen die de rechtbank in Amsterdam eerdere stelde over de Europese richtlijn voor derdelanders.

Achtergrond

Op 17 januari 2024 oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak dat uit de Richtlijn Tijdelijke Bescherming volgt dat de tijdelijke bescherming van derdelanders eindigt op 4 maart 2024. Dit in tegenstelling tot de tijdelijke bescherming van Oekraïners, staatlozen en mensen met andere nationaliteiten die in Oekraïne asiel of een permanente verblijfsvergunning hadden. Zij behouden de tijdelijke bescherming tot 4 maart 2025. Dit komt omdat de staatssecretaris sinds juli 2022 geen tijdelijke bescherming meer verleent aan derdelanders die een tijdelijke verblijfsvergunning hadden in Oekraïne. Zij vallen naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak daarom niet onder het besluit van de Raad van de Europese Unie van oktober 2023 dat de tijdelijke bescherming verlengt tot en met 4 maart 2025.

Opnieuw voor de rechter

Om uitvoering te geven aan de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van 17 januari 2024, heeft de staatssecretaris zogenoemde terugkeerbesluiten uitgevaardigd. Daarin staat dat het recht op opvang voor derdelanders per 4 maart 2024 is geëindigd en dat zij tot en met 2 april 2024 de tijd hebben de opvang te verlaten. Tegen deze terugkeerbesluiten zijn veel derdelanders in beroep gekomen bij rechtbanken. Daarin hebben zij de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van 17 januari 2024 ter discussie gesteld. Verschillende rechtbanken hebben zich daarom opnieuw gebogen over de vraag per wanneer de tijdelijke bescherming voor deze derdelanders eindigt. Dat heeft geleid tot uiteenlopende en verschillend gemotiveerde uitspraken van de rechtbanken. Sommige waren in lijn met het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak, andere gingen daartegenin.

Wachten op antwoorden van het Hof van Justitie

De rechtbank in Amsterdam heeft op 29 maart 2024 in een verwijzingsuitspraak zogenoemde prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie in Luxemburg. Zij vraagt het Europese Hof om uitleg van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming en wil weten per wanneer de opvang van deze derdelanders eindigt. Deze rechtbank heeft de verdere behandeling van die rechtszaak geschorst in afwachting van de antwoorden van het Europese Hof. Daarom heeft de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak vandaag in zes zaken voorlopig geoordeeld dat in afwachting van de antwoorden ook deze derdelanders tijdelijke bescherming behouden.

EINDE

Reacties uitgeschakeld voor Noot 48/HOOFDSTUK I

Opgeslagen onder Divers

· 10:45 am

Noot 47/HOOFDSTUK I

[47]

RIJKSOVERHEID.NL

RECHTEN DERDELANDERS OEKRAINE NA

STOPPEN TIJDELIJKE BESCHERMING

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/opvang-vluchtelingen-uit-oekraine/derdelanders

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 46

‘”De Europese Unie (EU) besloot gister om mensen die Oekraïne ontvluchten tijdelijke bescherming te bieden.”

UNHCR VERWELKOMT EU-BESLUIT OM MENSEN, DIEOEKRAINE ONTVLUCHTEN, TIJDELIJKE BESCHERMING TGE BIEDEN
4 MAART 2022

UNHCR verwelkomt EU-besluit om mensen die Oekraïne ontvluchten tijdelijke bescherming te bieden

ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 45

VERBLIJFBLOG

BEEINDIGING TIJDELIJKE BESCHERMING DERDELANDERS

UIT OEKRAINE

19 MAART 2024

Beëindiging tijdelijke bescherming derdelanders uit Oekraïne

Op maandag 4 maart verviel de tijdelijke bescherming van derdelanders uit Oekraïne. Sindsdien hebben 2.760 uit Oekraïne gevluchte derdelanders geen recht op verblijf meer in Nederland onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Wie zijn de derdelanders uit Oekraïne, waarom is hun verblijfsrecht vervallen en welke regels gelden nu voor hen?

Masja Zweers en Nina Fokkink

Op 24 februari 2022 begon Rusland een grootschalige invasie van Oekraïne. Volgens de VN vluchtelingenorganisatie UNHCR waren op 3 maart 2022 al ongeveer een miljoen mensen Oekraïne ontvlucht. Op EU-niveau werd op 4 maart 2022 afgesproken dat vluchtelingen uit Oekraïne tijdelijke bescherming krijgen op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. In tegenstelling tot andere vluchtelingen, krijgen vluchtelingen uit Oekraïne op grond van deze richtlijn een verblijfstitel, toegang tot de arbeidsmarkt, een ‘fatsoenlijk onderkomen’ en ‘de nodige hulp inzake sociale bijstand en levensonderhoud bieden’.

Niet iedereen die sinds 24 februari 2022 Oekraïne ontvluchtte heeft de Oekraïense nationaliteit. Zo studeerden er 76.000 buitenlandse studenten in Oekraïne toen de oorlog uitbrak. Iedereen die uit Oekraïne vluchtte, maar niet de Oekraïense nationaliteit heeft, is een derdelander. De volgende juridische onderscheiden kunnen gemaakt worden tussen verschillende soorten derdelanders. Het eerste relevante onderscheid is of een derdelander uit Oekraïne een tijdelijke of permanente verblijfsvergunning. Een tijdelijke verblijfsvergunning is voor een bepaalde tijd geldig, terwijl een permanente verblijfsvergunning onbepaald geldig is. Ten tweede zijn er twee verschillende verblijfsdoelen. Er zijn verblijfsvergunningen met als doel asiel. Dit zijn individuen die in Oekraïne internationale bescherming hebben aangevraagd. Ook zijn er verblijfsvergunningen regulier. Dit zijn eigenlijk alle verblijfsvergunningen die niet asiel zijn, zoals verblijfsvergunningen om te kunnen werken of studeren (voor meer informatie over dit onderscheid, lees dit blog).

De volgende drie categorieën derdelanders zijn relevant voor dit blog:

derdelanders met een Oekraïense asielvergunning (permanent of tijdelijk)
derdelanders met een permanente Oekraïense verblijfsvergunning regulier.
derdelanders met een Oekraïense tijdelijke verblijfsvergunning regulier.

Al deze derdelanders kregen aanvankelijk dezelfde rechten als Oekraïense staatsburgers toen zij in Nederland aankwamen. Sinds 4 maart vallen derdelanders met een tijdelijke vergunning regulier – de derde groep – echter niet meer onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming.

De Richtlijn Tijdelijke Bescherming en de bescherming van derdelanders
Op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming is Nederland verplicht om aan verschillende groepen vluchtelingen uit Oekraïne tijdelijke bescherming te verlenen. Nederland is niet verplicht om alle derdelanders uit Oekraïne tijdelijke bescherming te verlenen op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Slechts derdelanders met een Oekraïense asielvergunning en derdelanders met een permanente Oekraïense verblijfsvergunning moesten verplicht tijdelijke of passende bescherming krijgen (voor meer uitleg hierover, lees dit blog). Dit betekent dat derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning regulier niet automatisch in aanmerking komen voor tijdelijke bescherming onder de tijdelijke beschermingsrichtlijn nadat ze uit Oekraïne zijn gevlucht.

De Richtlijn Tijdelijke Bescherming biedt lidstaten wel de mogelijkheid om de tijdelijke bescherming uit te breiden naar meer groepen personen gevlucht uit Oekraïne. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid maakte op 30 maart 2022 bekend dat ook derdelanders met een tijdelijk regulier verblijfsrecht onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming zouden vallen: onderscheid zou namelijk niet passen binnen de ‘ruimhartigheid’ die het kabinet voor ogen had. Alle doelgroepen kregen van Nederland tijdelijke bescherming. Al in juli 2022 kwam de staatssecretaris hierop terug, naar aanleiding van aanwijzingen van misbruik van de regeling en schaarste van het aantal opvangplekken. Volgens de staatssecretaris zouden derdelanders met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning niet meer in aanmerking komen voor tijdelijke bescherming. Derdelanders met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning die zich voor 19 juli hadden ingeschreven in de BRP zouden hun verblijfsrecht verliezen op 4 maart 2023.

De Afdelingsuitspraak van 17 januari 2024
Verschillende derdelanders wiens recht op tijdelijke bescherming per 4 maart 2023 zou verlopen, stapten naar de rechter. De Afdeling oordeelde dat de staatssecretaris de bevoegdheid had om niet meer nieuwe aanvragen van derdelanders met een tijdelijke reguliere verblijfsvergunning voor bescherming op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming in behandeling te nemen. De staatssecretaris had echter niet de bevoegdheid om de tijdelijke bescherming die al was toegekend aan facultatief aangewezen groepen, in dit geval derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning regulier, zelfstandig te beëindigen.

Er is een verlengingsbesluit genomen op 19 oktober 2023 om het recht op tijdelijke bescherming van Oekraïense vluchtelingen te verlengen tot 4 maart 2025. De Afdeling heeft geoordeeld dat dit verlengingsbesluit niet van toepassing is op derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning regulier. Voor de verlenging van de facultatieve bepaling geldt volgens Afdeling de volgende regel: de bescherming van individuen die onder deze bepaling vallen, wordt alleen verlengd als de staatssecretaris ten tijde van het verlengingsbesluit de facultatieve bepaling hanteerde. De staatssecretaris deed al in juli afstand van het facultatief aanbieden van bescherming aan derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning regulier. Dit betekent dat het recht op tijdelijke bescherming van derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning regulier van rechtswege op 4 maart 2024, wanneer het oorspronkelijke EU besluit waarin de tijdelijke bescherming van vluchtelingen uit Oekraïne is opgenomen, verliep.

Welke regels gelden nu voor Oekraïense derdelanders?
Per 4 maart 2024 is het recht van derdelanders met een tijdelijk verblijfsrecht uit Oekraïne op bescherming op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming aldus vervallen. Het verblijfsrecht en alle daaraan gelieerde rechten, zoals het kunnen werken in Nederland en verblijf in de opvang, zijn opgehouden. De overheid laat weten dat derdelanders met een Oekraïense tijdelijke verblijfsvergunning drie opties hebben.

De eerste optie is om in Nederland asiel aan te vragen. De derdelanders die asiel hebben aangevraagd verblijven in de gemeentelijke opvang totdat er plek voor hen is in de asielopvang.
De tweede optie is om een andere verblijfsvergunning aan te vragen. Gedacht kan worden aan een verblijfsvergunning om te werken of te studeren in Nederland. In dat geval kan de derdelander in Nederland de beslissing op zijn aanvraag afwachten. Verder hoeft de derdelander, in tegenstelling tot de gewoonlijke regels, niet eerst de vergunning aan te vragen in een Nederlandse ambassade in het land van herkomst (een mvv). In plaats daarvan kan de derdelander in Nederland de vergunning aanvragen.
De derde optie is om Nederland voor 1 april 2024 te verlaten. In dit geval mag de derdelander verblijven in de opvang tot zijn of haar vertrek voor 1 april 2024. Tot 4 maart 2024 was het mogelijk voor derdelanders gebruik te maken van de remigratieregeling: ondersteuning door IOM bij terugkeer in de vorm van onder andere een vliegticket en 5000 euro.

Nieuwe procedures voor de rechter
Inmiddels zijn er terugkeerbesluiten uitgevaardigd tegen derdelanders uit Oekraïne die nog geen andere verblijfsvergunning hebben aangevraagd. Er zijn al verscheidene rechtszaken aangespannen door deze groep derdelanders tegen hun uitzetting.

Meerdere voorzieningsrechters, rechters die over spoedeisende zaken gaan waarbij een onmiddellijke (tijdelijke) oplossing is vereist, hebben verschillend geoordeeld over de rechten van derdelanders met een tijdelijke reguliere Oekraïense verblijfsvergunning. De voorzieningsrechter in Haarlem en Amsterdam oordeelde dat drie derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning nog wel recht hadden op opvang en mochten werken in afwachting van de inhoudelijke behandeling van hun zaak door de vreemdelingenrechter. De voorzieningsrechter in Utrecht en Den Haag (die al twee keer uitspraak deed: zie hier en hier) oordeelde daarentegen dat de staatssecretaris niet verplicht was derdelanders in afwachting van hun zaak de mogelijkheid te bieden om te werken. De derdelanders behielden wel het recht om in de opvang te blijven tot 1 april, zoals hierboven ook uiteen is gezet, na 1 april moeten ze ook de opvang verlaten.

De vreemdelingenkamer in Roermond oordeelde op 19 maart dat het verlengingsbesluit van 19 oktober wel van toepassing is en het recht op tijdelijke bescherming niet verviel op 4 maart. In tegenstelling tot de Afdeling, oordeelde de rechtbank dat het er niet toe deed dat de staatssecretaris in juli afstand deed van het toekennen van tijdelijke bescherming aan derdelanders met een tijdelijke reguliere verblijfsvergunning. De rechtbank oordeelde dat het verlengingsbesluit, op grond van een taalkundige interpretatie, van toepassing was op alle individuen die op dat moment bescherming op grond van de richtlijn hadden ontvangen. Derdelanders die tijdelijke bescherming hadden gekregen op grond van de facultatieve bepaling hebben nog steeds bescherming op grond van de richtlijn volgens de rechtbank.

EINDE ARTIKEL

TROUW

OPVANG DERDELANDERS UIT OEKRAINE STOPT OP

4 MAART

17 JANUARI 2024

https://www.trouw.nl/binnenland/opvang-derdelanders-uit-oekraine-stopt-op-4-maart~b0f37e98/?referrer=https://www.google.com/

De overheid mocht de opvang van gevluchte derdelanders uit Oekraïne niet zomaar stopzetten. Wel vervalt het verblijfsrecht van deze groep ontheemden op 4 maart. Dat heeft de Raad van State woensdag bepaald.

Zogeheten ‘derdelanders’ die van Oekraïne naar Nederland vluchtten, hebben tot 4 maart de tijd om het land te verlaten of asiel aan te vragen. Die dag stopt de speciale regeling voor deze ontheemden, die tijdens het uitbreken van de oorlog in Oekraïne woonden maar daar een tijdelijk verblijfsrecht had.

Met die uitspraak heeft de Raad van State woensdag een einde gemaakt aan een lange discussie over de opvang van deze vluchtelingen. De overheid wilde de opvang van deze groep mensen namelijk al eerder staken.

Hoe zat het ook alweer? Volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) verblijven er in Nederland in totaal 106.000 ontheemden uit Oekraïne. Bijna 3000 van hen zijn mensen uit bijvoorbeeld Afrika of Azië, die geen permanente verblijfsvergunning hadden in Oekraïne en er in veel gevallen waren neergestreken voor werk of studie. Ook zij vluchtten nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen.

Misbruik en omvang stroom Oekraïense vluchtelingen

Aanvankelijk ontving Nederland deze groep net zoals alle andere Oekraïense vluchtelingen. Ze hoefden geen asielprocedure te doorlopen, mochten direct aan het werk en hadden recht op opvang, medische zorg en onderwijs. Maar in de zomer van 2022 besloot het kabinet de poorten te sluiten. Nieuwe derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne konden geen aanspraak meer maken op de zogeheten Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Ook degenen die al in Nederland waren zouden per september 2023 geen recht meer hebben op verblijf.

Reden voor het besluit waren signalen over misbruik van de regeling. Ook de schaarste van het aantal opvangplekken voor Oekraïeners speelde een rol. “Het merendeel van de derdelanders kan terug naar het land van herkomst”, legde staatssecretaris Eric van der Burg (asiel) uit. “Als zij daar te vrezen hebben voor geweld of vervolging, dan kunnen ze hier asiel aanvragen.”

Uitspraken rechters niet eenduidig

Via rechtszaken verzetten derdelanders zich tegen die beslissing. Ze waren inmiddels in Nederland geworteld, zo droegen ze aan, of wilden terug naar Oekraïne, of zouden hier als zogeheten ‘veiligelanders’ geen asiel kunnen krijgen. Rechters oordeelden wisselend. Daarop werden de rechtszaken samen voorgelegd aan de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Tot de uitspraak van woensdag mochten de derdelanders blijven.

De hoogste vreemdelingenrechter heeft geoordeeld dat Van der Burg de regeling niet op eigen houtje had mogen stopzetten. Ontheemden uit Oekraïne worden opgevangen op basis van een Europese richtlijn, waarmee Brussel aan de knoppen zit. Omdat de oorlog nog altijd gaande is, heeft de EU de termijn afgelopen oktober verlengd tot 4 maart 2025. Oekraïners, staatlozen en mensen met andere nationaliteiten die in Oekraïne asiel of een permanente verblijfsvergunning hadden, mogen in ieder geval tot die tijd in Nederland blijven.

Maar mensen die in Oekraïne een tijdelijke verblijfsvergunning hadden, vallen volgens de Raad van State niet onder dat besluit. Op grond van de richtlijn hebben zij na 4 maart 2024 geen recht meer op verblijf in Nederland.

Of de derdelanders echt weg moeten zijn op die datum, is nu nog onduidelijk. Het demissionaire kabinet liet eerder weten een week nodig te hebben om de gevolgen van de uitspraak te onderzoeken. Daarbij wordt ook gekeken naar de tijd die derdelanders eventueel nodig hebben om te vertrekken.

EINDE ARTIKEL

Reacties uitgeschakeld voor Noot 47/HOOFDSTUK I

Opgeslagen onder Divers

Categorie archief: Divers

Wat vinden wij dat er moet gebeuren?

1 Wat zijn ‘veilige landen’?

2 Om hoeveel mensen gaat het, en waar komen ze vandaan?

3 Waarom komen ze naar Nederland?

4 Waarom worden asielzoekers uit veilige landen niet gewoon uitgezet?

5 Wat wordt er gedaan tegen overlast?

Wat vinden wij dat er moet gebeuren?

6 Wat vindt VluchtelingenWerk?

Veiligelanders oververtegenwoordigd

Straatcoaches

Spreiding

Snellere procedures en psychische hulp

Wat is het probleem in Budel?

Hoeveel veiligelanders zitten er in een azc?

Wat kan Nederland doen tegen veiligelanders?

Wat nu?

Zijn ze echt minderjarig?

Nederland heeft ‘vriendelijke politie’

Deel van criminele netwerken

Wat is de oplossing?

Niet alleen criminelen

Dit document is een bijlage bij

1 Wat zijn ‘veilige landen’?

2 Om hoeveel mensen gaat het, en waar komen ze vandaan?

3 Waarom komen ze naar Nederland?

4 Waarom worden asielzoekers uit veilige landen niet gewoon uitgezet?

5 Wat wordt er gedaan tegen overlast?

Wat vinden wij dat er moet gebeuren?

6 Wat vindt VluchtelingenWerk?

Na afwijzing van de aanvraag asielzoeker uit veilig land

Snellere uitzetting vreemdelingen uit veilige landen

Documenten

Nederlandse lijst van veilige landen van herkomst

Europese lijst met veilige landen van herkomst

Documenten

Wie zijn derdelanders?

Tientallen derdelanders mogen voorlopig blijven van rechter

Gemeenten zitten weer en nog steeds niet op één lijn

‘Aanzienlijk deel zal asiel aanvragen’

Uitspraak Raad van State

‘Overgrote deel geen recht op asiel’

‘Je verspest het voor anderen’

Wie zijn derdelanders?

Opvang blijven bieden

2. Waarom wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die in Oekraïne zijn geboren en andere mensen die vluchtten uit Oekraïne?

6. Waarom demonstreren sommige derdelanders nu?

1. Over hoeveel mensen praten we en kennen we hun achtergrond?

2. Waarom wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die in Oekraïne zijn geboren en andere mensen die vluchtten uit Oekraïne?

3. Waarom mag een demissionair kabinet zo’n controversieel besluit nemen?

4. Waarom zijn derdelanders destijds niet direct teruggestuurd naar hun land van herkomst?

5. Kunnen deze mensen terug naar hun land van herkomst?

6. Waarom demonstreren sommige derdelanders nu?

7. Kunnen goed geschoolde mensen niet blijven in beroepen waar veel tekorten zijn?

8. Hoe zit het met een vertrekpremie van 5000 euro?

Onduidelijkheid

Veel tijd en inzet

Enorme rechtsonzekerheid

Brief met tekst en uitleg

Geen geld, geen werk

Uiteenlopende uitspraken

Tegenstrijdige uitspraken

Alleen deze zes

Achtergrond

Opnieuw voor de rechter

Wachten op antwoorden van het Hof van Justitie

Misbruik en omvang stroom Oekraïense vluchtelingen

Uitspraken rechters niet eenduidig

Archieven

Tags

Zoeken

Meta