‘De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen. ”
KAMERBRIEF STAATSSECRETARIS ACHAHBAR MET VERKLARING BIJ AFTREDEN
Datum 15 november 2024 Betreft Verklaring bij mijn aftreden
Geachte voorzitter,
Afgelopen zomer ben ik toegetreden tot dit kabinet omdat ik als staatssecretaris een verschil wilde maken voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire.
De toeslagenaffaire is een tragisch verhaal van onrecht, indirecte discriminatie en onterechte beschuldigingen van fraude. Ik heb de functie van staatssecretaris aanvaard omdat ik een sterke intrinsieke motivatie heb om rechtvaardigheid, menselijkheid en vertrouwen terug te brengen binnen de overheid. De afgelopen maanden heb ik daartoe stappen gezet. Met pijn in mijn hart moet ik vandaag aangeven dat ik deze opgave niet zal voortzetten.
De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen.
Polarisatie in de samenleving is gevaarlijk omdat het de onderlinge verbondenheid tussen mensen ondermijnt. Daardoor gaan we elkaar zien als tegenstanders in plaats van als medemensen. Polarisatie creëert een kloof die wederzijds begrip en respect verstoort en waardoor vreedzaam samenleven steeds moeilijker wordt. Wanneer we elkaar niet meer kunnen horen of begrijpen, raken we verstrikt in vijandigheid. Op die manier kunnen we ook niet meer werken aan gemeenschappelijke doelen.
Ik heb Zijne Majesteit de Koning verzocht om mij ontslag te verlenen. De minister-president heeft dit verzoek doorgeleid.
Hoogachtend, de staatssecretaris van Financiën – Toeslagen en Douane,
Daarmee is de veroordeling van Geert Wilders definitief geworden. Lees hier het vonnis.
Het gerechtshof veroordeelde op vrijdag 4 september 2020 Wilders voor groepsbelediging. Voor het aanzetten tot discriminatie, waarvoor hij in 2016 door de rechtbank Den Haag nog werd veroordeeld, volgde voor het hof vrijspraak. Hij kreeg geen straf.
Dupliek (verdediging), laatste woord De raadsheren hebben de zaak ‘aangehouden’. Ze willen wachten op documenten die op verzoek van de minister van Veiligheid en Justitie worden opgevraagd bij het OM en het departement.
De rechtbank oordeelt dat de verdediging van Wilders aanvullend op het huidige onderzoek nog 20 mensen die aangifte hebben gedaan, mag horen als getuigen
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 37 T/M 42/Something fishy
De opgestapte staatssecretaris Nora Achahbar (NSC) weerspreekt dat er racistische uitlatingen zijn gedaan in de ministerraad. ‘Ik lees bizarre uitspraken die niet kloppen. Ik ben niet weggegaan vanwege racisme. Het is beschadigend,’ zegt ze tegen SBS.
Volgens Achahbar zijn er talloze onwaarheden verkondigd tegen journalisten. “Onwaarheden, die werden overgenomen in kranten en op sociale media,” zegt ze. “De beschuldigingen en het lekken naar de pers ondermijnen het vertrouwen in de overheid en ook beschadigt het personen. Ik lees bizarre uitspraken die niet kloppen. Ik ben niet weggegaan vanwege racisme. Het is beschadigend.”
Haagse bronnen vertelden dat ministers zouden hebben gesproken van ‘halalvreters’ en ‘kut-Marokkanen’. Ook zou er zijn gezegd dat antisemitisme bij moslims ‘diep in het dna’ zit en dat antisemitisme niet ‘als een puist met pus uitgeknepen’ kan worden.
Daarbij werd met een beschuldigende vinger gewezen naar VVD- en PVV-bewindslieden, maar de VVD ontkende met klem dat zulke woorden zouden zijn gevallen. Hooguit zou een en ander ‘verkeerd begrepen’ kunnen zijn. Achahbar: “Ik heb geen idee wat daar gebeurd is. Het lijkt wel op het spel van vroeger waarbij je iets in elkaars oor fluistert, aan het einde van de kring komt er dan een heel ander woord uit. Er is iets niet goed gegaan.”
Op de vraag wat er dan wel was gezegd in de ministerraad, wilde Achahbar geen antwoord geven. “Ik wil niet ingaan op specifieke woorden, dan geef ik het zuurstof. Ik kan alleen zeggen dat ik verbijsterd was over de berichtgeving.”
Reden
In haar verklaring bij haar afscheid sprak ze van ‘polariserende omgangsvormen’. Maar, zegt ze nu, “daarmee bedoel ik de felheid binnen de ministerraad maar met name ook wat bewindspersonen en Tweede Kamerleden naar buiten toe zeggen.”
Ze lijkt daarmee te doelen op staatssecretaris Jurgen Nobel (Integratie, VVD) die sprak van een ‘groot probleem’ met de integratie van moslimjongeren. Achahbar: “Als zij zeggen dat een groot deel van islamitische jongeren onze waarden niet onderschrijft of dat er gezegd wordt dat we een integratieprobleem hebben, dan drijf je een wig tussen mensen. Je geeft een groep de schuld, terwijl het Nederlanders zijn. De verschillen werden alleen maar uitvergroot.”
Ze wijst wel direct naar Chris Jansen, staatssecretaris namens de PVV, die zei nog steeds achter de minder-Marokkanenuitspraak van Wilders te staan. “Wilders is daarvoor veroordeeld voor groepsbelediging. Dit soort teksten kwetst mensen. Telkens als er een grens overgegaan werd, vroeg ik me af: kan ik me hier overheen zetten? Ik heb het met hem uitgepraat, maar er was wel een grens overschreden.”
Exit
Wonderlijk genoeg komt de nadere toelichting van Achahbar juist op de dag dat twee collega-NSC’ers de Tweede Kamer hebben verlaten vanwege ‘discriminatie’. De opgestapte NSC’ers, Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger, hekelden het optreden van hun eigen partij én het kabinet. “Voor mij heeft discriminatie een gezicht gekregen, het gezicht van onze eigen Nora (Achahbar, red.). Hier trek ik een grens.”
Hertzberger zegt in een interview met NRC dinsdagavond dat ze juist hoopte dat de hele fractie in opstand zou komen.”Ik wilde dat we met zijn allen naar de uitgang gingen. Of dat er op zijn minst zicht zou komen op een uitweg. Ik heb tot maandagavond geprobeerd te zoeken naar gezamenlijkheid. Maar die kwam niet.”
Ze zegt niet te weten wat er tijdens de ministerraad is gezegd. “Maar over alles wat er gezegd is, waren Nora, maar ook andere NSC-bewindspersonen echt geschokt. Ik heb het bewindspersonen gevraagd, maar kreeg geen antwoord. Ze zijn roomser dan de paus, hè? Ze klappen niet uit de school over de ministerraad. Maar ze waren visueel geschokt. Laat ik het daarop houden.”
EINDE ARTIKEL
[32]
”Ik lees bizarre uitspraken die niet kloppen. Ik ben niet weggegaan vanwege racisme. Het is beschadigend,’
“De beschuldigingen en het lekken naar de pers ondermijnen het vertrouwen in de overheid en ook beschadigt het personen. Ik lees bizarre uitspraken die niet kloppen. Ik ben niet weggegaan vanwege racisme.’
Op de vraag wat er dan wel was gezegd in de ministerraad, wilde Achahbar geen antwoord geven. “Ik wil niet ingaan op specifieke woorden, dan geef ik het zuurstof. Ik kan alleen zeggen dat ik verbijsterd was over de berichtgeving.”
”De vrijdag afgetreden staatssecretaris Nora Achahbar (NSC) heeft in een gesprek met het SBS-programma Hart van Nederland teruggeblikt op de week die achter haar ligt. Haar vertrek uit het kabinet leidde tot een crisis, omdat de andere bewindslieden van haar partij ook overwogen om op te stappen. Uiteindelijk werd de crisis bezworen na urenlang overleg op het Catshuis.”
De vrijdag afgetreden staatssecretaris Nora Achahbar (NSC) heeft in een gesprek met het SBS-programma Hart van Nederland teruggeblikt op de week die achter haar ligt. Haar vertrek uit het kabinet leidde tot een crisis, omdat de andere bewindslieden van haar partij ook overwogen om op te stappen. Uiteindelijk werd de crisis bezworen na urenlang overleg op het Catshuis.
Het is voor het eerst sinds haar aftreden dat Achahbar ingaat op vragen van de pers. Ze benadrukt nogmaals dat onder andere de polariserende omgangsvormen haar hebben bewogen te vertrekken. “Daarmee bedoel ik de felheid binnen de ministerraad maar met name ook wat bewindspersonen en Tweede Kamerleden naar buiten toe zeggen.” Ze geeft opnieuw geen specifieke voorbeelden van de omgangsvormen.
Ze spreekt wel uitdrukkelijk tegen dat ze is gestopt vanwege racistische uitlatingen in het kabinet. “Ik lees bizarre uitspraken die niet kloppen. Ik ben niet weggegaan vanwege racisme. Het is beschadigend.”
Achahbar weet niet, zegt ze, waardoor dit verhaal in de wereld is gekomen. “Ik heb geen idee wat daar gebeurd is. Het lijkt wel op het spel van vroeger waarbij je iets in elkaars oor fluistert, aan het einde van de kring komt er dan een heel ander woord uit. Er is iets niet goed gegaan.”
Zuurstof
Waar ze zich vrijdag beperkte tot een summiere verklaring, wil Achahbar ook tegen Hart van Nederland niks zeggen over een uitspraak over “kut-Marokkanen” die in de ministerraad zou zijn gedaan, naar aanleiding van de rellen in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. “Ik wil niet ingaan op specifieke woorden, dan geef ik het zuurstof. Ik kan alleen zeggen dat ik verbijsterd was over de berichtgeving.”
Op herhaalde verzoeken van de NOS om nadere toelichting heeft Achahbar de afgelopen week geen reactie gegeven. “Ik heb niet eerder gereageerd omdat ik in een rollercoaster zat de afgelopen dagen”, is nu haar verklaring. “Ik hoop dat dat nu stopt.”
‘Niet uit mijn koker’
Over minister Heinen van Financiën, die door Haagse bronnen werd beticht van racistische uitlatingen, zegt ze dat “die geruchten niet uit mijn koker” komen. Ze heeft vrijdag goed afscheid genomen van Heinen en begrijpt niet waar de suggestie vandaan komt dat de samenwerking moeizaam was. Als staatssecretaris van Toeslagen en Douane zat ze op het departement waarvoor Heinen als minister politiek verantwoordelijk is.
Over de toekomst van het kabinet-Schoof wil ze weinig kwijt. “De samenwerking met de PVV kan alleen werken als iedereen zich aan de gezamenlijke basislijn van de vier coalitiepartijen houdt. Ik durf niet te voorspellen of dat gaat gebeuren.”
”Voormalig Staatssecretaris Nora Achahbar is afgelopen vrijdag niet vertrokken
om racistische uitspraken he, maar vanwege de polariserende omgangsvormen
in het kabinet.
Dat meldt Hart van Nederland en dat ze een gesprek voerden met eh Nora Achahbar en ze zegt, dat ze verbijsterd is over alle berichten die rondgingen
nadat het kabinet vrijdagavond doordat ze opstapte en wars……[?] de hele
de NSC ploeg mee wilde gaan eh bijna viel. [0.26]
[0.26] Nou, dat werd afgewend, het kabinet zit er nog, maar Achahbar,
die zou inderdaad aanstoot hebben genomen aan allerlei antisemi…antisemitische uitspraken, maar het is dus niet zo politiek
verslaggever Mats Akkerman goeiemorgen:
[Mats Akkerman]
”Goeiemorgen”
[Voice over BNR]
”Ja, [ze] zegt het klopt niet.
[Om?] Welke uitspraken gaat het dan precies?”
[Mats Akkerman]:
[0.43] ”Ja, dat is gelijk alweer het lastige, want ze wil niet op specifieke
uitspraken ingaan eh uit de ministerraad, dan zegt ze ”ja, dan geef ik alleen maar zuurstof en eh, dat wil ik niet” , maar ze zegt, dat ze verbijsterd was
door sommige uitspraken, die uiteindelijk rondgingen, want, nou ja…..
Er gingen op een gegeven moment allerlei verhalen rond vrijdagavond
over racistische uitspraken [Voice over ”ja”] dan kun je bijvoorbeeld denken
aan dat er gesproken zou zijn over Kut Marokkanen….
Nou, zij is zelf van Marokkaanse afkomst en halal vreters eh twee uitspraken, die ik overigens nooit heb gehoord dat die gezegd zouden zijn.
Maar Achahbar zegt, ”ik lees bizarre uitspraken, die niet kloppen, ik
ben niet weggegaan vanwege racisme”, maar zoals ze eerder eigenlijk in
dat statement ook op vrijdag al zei ”de polariserende omgangsvormen”
En er lijkt dus iets goed mis te zijn gegaan met hoe die informatie vanuit
de ministerraad naar buiten is gekomen en die ministerraad is met alle
ministers binnen en een heel klein clubje hoge ambtenaren.
En op een gegeven moment komt die informatie ook bij de mensen
rondom de ministers heen [en] beleidsmedewerkers, politiek assistenten,
woordvoerders…
En ze hebben….vergelijk het zelf met dat spel vroeger, dat je bij een persoon
iets in zijn oor fluistert en dat je dat een aantal keer moet doorgeven en dat
er dan aan het eind van de rit eh een heel ander verhaal uitkomt.
Eh en dat er dus dingen die gezegd zijn bij de ministerraad compleet
uit hun verband zijn gerukt [1.56]
[Voice over BNR]
”Ja…
En dan zou je kunnen zeggen: ”nou, dan willen we de notulen van
de ministerraad zien, dan hebben we dat opgehelderd, dan weten we precies wat er wel gezegd is.
Maar dat krijgen we niet he?” [2.03]
[Mats Akkerman]:
[2.04]
”Nee, dat is gisteren al geblokkeerd dat verzoek door een heel groot deel
van eh de Tweede Kamer…ook heel veel oppositiepartijen zeiden ”daar kun je
beter niet aan beginnen”, dus wat er precies gezegd is, ja dat gaan we niet te
horen krijgen, dat zal achter gesloten deuren blijven ehm…maar eigenlijk eh
de reden dat zij vertrekt is: die polariserende omgangsvormen dat [?] ze het ‘
over heeft……
[Voice over BNR]
”Ja precies…..”
[Mats Akkerman vervolgt]:
”…En dan doelt ze eigenlijk op op uitspraken die gewoon in het openbaar zijn
gegaan, ze zegt in dat interview met Sam Hagens van Hart van Nederland eh
Het begon eigenljk al met die uitspraak van Chris Jansen in september, diePVV Staatssecretaris, die zei eh dat hij nog steeds achter die minder Marokkanen uitspraak van Geert Wilders stond wat hij later ook weer moest inslikken….Nou, daar begon het voor haar al een beetje te wringen ook al heeft hijlater die woorden teruggenomen en iets anders waar ze op doelde was later die uitspraak dat eh dat er een integratieprobleem in Nederlandzou zijn met met name islamitische en Marokkaanse jongeren…nou dat was dan weer een uitspraak, die Staatssecretaris Nobelvan Integratie eh vorige week in het openbaar deed dus ehm hetzou veel meer te maken hebben met dat er gepolariseerd werd, maar van racisme is er volgens Achahbar dus geen sprake.”‘
[3.12][
Voice over BNR]:
”Nou blijft het onrustig in Den Haag, met name binnen die NSC, gisteren weer
twee Kamerleden van die partij vertrokken en eh ook een inkomend Kamerlid,
want voormalig Staatssectretaris Idsinga, Folkert Idsinga van eh van Financien
toe….van de Belastingdienst he zal ik maar zeggen, die afscheid nam nadat hij
geen inzage wilde geven in zijn financiele huishouding, die meldt zich als
Kamerlid…hoe hoe hoe moeten we dat nou allemaal duiden Mats?”
[Mats Akkerman]:[3.33]”Ja, het is effe een stoelendans binnen NSC in de hoop, dat de rust daar weer terugkomt.Kijk, wat ten eerste al byzonder is en wat vandaag wel weer zal gaan spelen is:Gisteren zeiden die twee vertrekkende NSC Kamerleden dat ze dat deden vanwege de situatie eh rondom Nora Achahbar en alles wat daar gezegd zou zijn.Nu zegt Achahbar dus zelf ”Er is geen racisme geweest”[Mats Akkerman en Voice Ovee=r BNR door elkaar….,Mats Akkerman vervolgt]””….Is dan…..ja, nou ja….niks aan de hand, maar he, ze voelde zichniet comfortabel met het kabinet….Maar het zet wel het vertrek van deze twee NSC’ers in een ander daglichtehm….en dan is het toch wel ja toch wel iets waar we naar zullengaan vragen vandaag van ja, waar komt dat vertrek nou dan toch vandaanals zij zich misschien deels gebaseerd hebben op dingen die niet kloptenehm en dan is het andere verhaal inderdaad nou, door al die opstapperszijn in totaal drie zetels vrijgekomen bij NSC, want ze moestenook een nieuwe Staatssecretaris op fiscaliteit zetten.De eerste zetel wordt gevuld door Folkert Idsinga, nou, die staatnog wel dus achter de coalitie net zoals alle NSC’ers, die zijn blijvenzitten eh dus dat is alweer interessant dat de oud-staatssecretaristerugkomt in de fractie en NSC heeft dan nog twee lege zetels en alsje dan even de lijst gaat aflopen dan is de tweede, die daarvoor in aanmerkingkomt, Nora Achahbar, dus in theorie zou zij ook nog terug kunnenkomen in de Tweede Kamerfractie van NSC.Ik weet niet of ze daar heel veel zin in heeft, want ja, die polariserendeomgangsvormen in de politiek, die zijn er ook in de Tweede Kamer, dus ehof ze zo’n snelle terugkeer ziet zitten, het lijkt me dan eerlijk gezegd eh niet heel realistisch.Maar ja, de hoop is in ieder geval bij NSC wel, dat als ze straks weer opvolle sterkte zijn met drie nieuwe Kamerleden, weer een fractie van twintig, twintig mensen, die allemaal achter deze coalitie staan eh, dat de onrust voorlig dan even weg zal zijn en laten we dat eh ja voor het kabinet in ieder’geval hopen, want ja, het is nu sinds het herfstreces al de hoeveelste mini-crisis die bezworen is, het gaat in hoog tempo achter elkaar. [5.28]
”Het is bijna niet bij te houden.”
[Voice over BNR]
”Verder Mats, wat gebeurt er in Den Haag vandaag?”
[Mats Akkerman]:
”Nou ook nog gewoon debat.
Je zou het bijna vergeten, maar twee begrotingen worden er vandaag
behandeld, die van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp eh
Na een lang, koortsachtig overleg in crisissfeer, is het kabinet-Schoof vrijdag op de been gebleven. NSC-staatssecretaris Nora Achahbar van Financiën vertrok, maar de andere NSC-bewindslieden volgden haar niet. ‘Er was en is geen sprake van racisme in het kabinet’, bezwoer premier Dick Schoof.
In haar ontslagbrief aan de Koning schreef Achahbar vrijdag dat ze ‘met pijn in het hart’ aftreedt. ‘De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen’, aldus de verklaring.
Achahbar, die verantwoordelijk was voor de hersteloperatie bij het toeslagenschandaal, ging in haar verklaring niet in op wat er precies in de Ministerraad van afgelopen maandag is gebeurd, maar volgens ingewijden zijn daar volgens de ex-NSC-staatssecretaris kwetsende, radicale en mogelijk racistische uitspraken gedaan door meerdere bewindspersonen.
Premier Dick Schoof wilde in zijn persconferentie niet ingaan op uitspraken die zijn gedaan tijdens de ministerraad. Hij herhaalde wel meerdere keren: ‘Er was en is geen sprake van racisme. Dit is een kabinet dat strijdt tegen antisemitisme, tegen racisme en tegen discriminatie. Dit is een kabinet dat er wil zijn voor alle Nederlanders.’
Volgens premier Schoof kwam het vertrek van Achahbar onverwacht. Hij zei ‘geraakt’ te zijn door haar vertrek. ‘Ik heb haar gevraagd om te blijven, maar ik moet haar keuze respecteren.’
Ingewijden meldden eerder op vrijdag dat Achahbar mede is vertrokken omdat ook VVD-minister van Financiën Eelco Heinen, onder wiens politieke verantwoordelijkheid zij valt, volgens haar over de schreef zou zijn gegaan. Ze oordeelde dat ze daardoor moeilijk kon aanblijven op Financiën. Het uitlekken van die details leidde tot weerwerk van de VVD, waar ten stelligste werd ontkend dat Heinen iets verkeerds heeft gezegd. Achahbar zou een uitspraak van Heinen verkeerd begrepen hebben.
Ook VVD-fractievoorzitter Dilan Yesilgöz nam het op voor de minister van Financiën. ‘Ik ken meneer Heinen heel goed. Hij zou nooit Nederlandse Marokkanen als een groep wegzetten. Niemand herkent zich erin.’
Pijn zit dieper
De pijn bij Achahbar en ook andere NSC’ers zat dieper. Zo had de NSC-staatssecretaris ook grote moeite met een publieke uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei maandag naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Nadat Achahbar vrijdagochtend in het Catshuis haar vertrek had aangekondigd, werd al snel duidelijk dat andere NSC-bewindspersonen overwogen haar te volgen. Het leidde in de loop van de vrijdagmiddag tot koortsachtig beraad binnen de coalitie. Aan het begin van de avond sloten de fractieleiders van de regeringspartijen aan in het Catshuis om met hun bewindslieden te overleggen over de ontstane situatie. Na enkele uren kwam het NSC-smaldeel tot de conclusie dat dit niet het moment was om het kabinet op te blazen.
NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven zei na afloop van het crisisberaad dat Achahbar ‘een persoonlijke afweging’ heeft gemaakt. Ook zij bestreed dat er in het kabinet sprake was van racisme, maar erkende wel dat er ‘rauwe omgangsvormen’ zijn. Volgens Van Vroonhoven gaan de vier regeringsfracties er de komende weken aan werken om dat te verbeteren.
PVV-leider Geert Wilders zei na afloop ‘heel blij’ te zijn dat het kabinet niet is gevallen. Net als de andere fractievoorzitters wilde hij niet ingaan op wat er precies is voorgevallen binnen het kabinet en hoe het crisisberaad is verlopen.
Volgens premier Schoof kan zijn kabinet op een goede manier verder. ‘We hebben als kabinet het vertrouwen met elkaar uitgesproken om samen door te gaan.’
Open zenuw
Het integratiedebat was van begin af aan de open zenuw in de regeringscoalitie. Waar de vier regeringspartijen het in hun kabinetsformatie tamelijk snel eens werden over het asiel- en immigratiebeleid, was de toon in het integratiedebat van meet af aan een splijtzwam. NSC-leider Omtzigt weigerde lang met de PVV in zee te gaan, onder meer vanwege diens ‘minder Marokkanen’-oproep uit 2014, waarvoor hij nooit spijt heeft betuigd.
De partijen kwamen uiteindelijk uit de dreigende impasse met hun ‘rechtsstaatverklaring’ waarin ook Wilders verklaarde dat de PVV gedurende de kabinetsperiode binnen de grenzen van de rechtsstaat en de Grondwet zou opereren. Daarover ontstonden meteen weer twijfels toen Wilders in de zomer de kandidaat-ministers Marjolein Faber en Reinette Klever naar voren schoof.
Faber sprak eerder in de Eerste Kamer over ‘omvolking’, een term die wordt gebruikt in extreemrechtse complottheorieën. Klever werkte als bestuurslid van omroep Ongehoord Nederland mee aan het omstreden Zwarte Pietenjournaal. Uiteindelijk nam NSC genoegen met de belofte van de bewindslieden dat ook zij als lid van het kabinet hun gedrag zouden aanpassen.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOOT 30/Something fishy
” Zij meent dat er in de ministerraad van maandag radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan naar aanleiding van de ongeregeldheden in Amsterdam. Andere NSC-bewindspersonen zouden vergelijkbare bezwaren hebben, bevestigen bronnen.”
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
” Zij meent dat er in de ministerraad van maandag radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan naar aanleiding van de ongeregeldheden in Amsterdam. Andere NSC-bewindspersonen zouden vergelijkbare bezwaren hebben, bevestigen bronnen.”
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
Na een lang, koortsachtig overleg in crisissfeer, is het kabinet-Schoof vrijdag op de been gebleven. NSC-staatssecretaris Nora Achahbar van Financiën vertrok, maar de andere NSC-bewindslieden volgden haar niet. ‘Er was en is geen sprake van racisme in het kabinet’, bezwoer premier Dick Schoof.
In haar ontslagbrief aan de Koning schreef Achahbar vrijdag dat ze ‘met pijn in het hart’ aftreedt. ‘De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen’, aldus de verklaring.
Achahbar, die verantwoordelijk was voor de hersteloperatie bij het toeslagenschandaal, ging in haar verklaring niet in op wat er precies in de Ministerraad van afgelopen maandag is gebeurd, maar volgens ingewijden zijn daar volgens de ex-NSC-staatssecretaris kwetsende, radicale en mogelijk racistische uitspraken gedaan door meerdere bewindspersonen.
Premier Dick Schoof wilde in zijn persconferentie niet ingaan op uitspraken die zijn gedaan tijdens de ministerraad. Hij herhaalde wel meerdere keren: ‘Er was en is geen sprake van racisme. Dit is een kabinet dat strijdt tegen antisemitisme, tegen racisme en tegen discriminatie. Dit is een kabinet dat er wil zijn voor alle Nederlanders.’
Volgens premier Schoof kwam het vertrek van Achahbar onverwacht. Hij zei ‘geraakt’ te zijn door haar vertrek. ‘Ik heb haar gevraagd om te blijven, maar ik moet haar keuze respecteren.’
Ingewijden meldden eerder op vrijdag dat Achahbar mede is vertrokken omdat ook VVD-minister van Financiën Eelco Heinen, onder wiens politieke verantwoordelijkheid zij valt, volgens haar over de schreef zou zijn gegaan. Ze oordeelde dat ze daardoor moeilijk kon aanblijven op Financiën. Het uitlekken van die details leidde tot weerwerk van de VVD, waar ten stelligste werd ontkend dat Heinen iets verkeerds heeft gezegd. Achahbar zou een uitspraak van Heinen verkeerd begrepen hebben.
Ook VVD-fractievoorzitter Dilan Yesilgöz nam het op voor de minister van Financiën. ‘Ik ken meneer Heinen heel goed. Hij zou nooit Nederlandse Marokkanen als een groep wegzetten. Niemand herkent zich erin.’
Pijn zit dieper
De pijn bij Achahbar en ook andere NSC’ers zat dieper. Zo had de NSC-staatssecretaris ook grote moeite met een publieke uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei maandag naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Nadat Achahbar vrijdagochtend in het Catshuis haar vertrek had aangekondigd, werd al snel duidelijk dat andere NSC-bewindspersonen overwogen haar te volgen. Het leidde in de loop van de vrijdagmiddag tot koortsachtig beraad binnen de coalitie. Aan het begin van de avond sloten de fractieleiders van de regeringspartijen aan in het Catshuis om met hun bewindslieden te overleggen over de ontstane situatie. Na enkele uren kwam het NSC-smaldeel tot de conclusie dat dit niet het moment was om het kabinet op te blazen.
NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven zei na afloop van het crisisberaad dat Achahbar ‘een persoonlijke afweging’ heeft gemaakt. Ook zij bestreed dat er in het kabinet sprake was van racisme, maar erkende wel dat er ‘rauwe omgangsvormen’ zijn. Volgens Van Vroonhoven gaan de vier regeringsfracties er de komende weken aan werken om dat te verbeteren.
PVV-leider Geert Wilders zei na afloop ‘heel blij’ te zijn dat het kabinet niet is gevallen. Net als de andere fractievoorzitters wilde hij niet ingaan op wat er precies is voorgevallen binnen het kabinet en hoe het crisisberaad is verlopen.
Volgens premier Schoof kan zijn kabinet op een goede manier verder. ‘We hebben als kabinet het vertrouwen met elkaar uitgesproken om samen door te gaan.’
Open zenuw
Het integratiedebat was van begin af aan de open zenuw in de regeringscoalitie. Waar de vier regeringspartijen het in hun kabinetsformatie tamelijk snel eens werden over het asiel- en immigratiebeleid, was de toon in het integratiedebat van meet af aan een splijtzwam. NSC-leider Omtzigt weigerde lang met de PVV in zee te gaan, onder meer vanwege diens ‘minder Marokkanen’-oproep uit 2014, waarvoor hij nooit spijt heeft betuigd.
De partijen kwamen uiteindelijk uit de dreigende impasse met hun ‘rechtsstaatverklaring’ waarin ook Wilders verklaarde dat de PVV gedurende de kabinetsperiode binnen de grenzen van de rechtsstaat en de Grondwet zou opereren. Daarover ontstonden meteen weer twijfels toen Wilders in de zomer de kandidaat-ministers Marjolein Faber en Reinette Klever naar voren schoof.
Faber sprak eerder in de Eerste Kamer over ‘omvolking’, een term die wordt gebruikt in extreemrechtse complottheorieën. Klever werkte als bestuurslid van omroep Ongehoord Nederland mee aan het omstreden Zwarte Pietenjournaal. Uiteindelijk nam NSC genoegen met de belofte van de bewindslieden dat ook zij als lid van het kabinet hun gedrag zouden aanpassen.
EINDE
VOLKSKRANT
Twee NSC-Kamerleden verlaten de fractie: ‘Discriminatie heeft een gezicht gekregen’
De Tweede Kamerleden Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk verlaten de fractie van Nieuw Sociaal Contract (NSC) uit protest tegen de manier waarop de regeringscoalitie zich opstelt na de gebeurtenissen in Amsterdam.
De rest van de NSC-fractie besloot dinsdag, na een fractievergadering, het kabinet wel te blijven steunen. De twee vertrekkers leggen hun zetels neer. Die blijven dus bij de NSC-fractie. Daarmee is het voortbestaan van het kabinet-Schoof niet direct in gevaar.
De twee Kamerleden vinden dat in en rond het kabinet niet wordt gehandeld conform de ‘rechtsstaatverklaring’ waarover de partijen in de formatie afspraken maakten. Daarin is onder meer afgesproken dat de regeringspartijen een ‘open, feitelijk en fel debat’ mogen voeren, ‘maar wij houden elkaar en anderen daarbij heel’.
Die afspraak is grotelijks geschonden, vinden de twee. Zeedijk spreekt van ‘gebrek aan fatsoen’ in de coalitie en binnen haar eigen partij. ‘Onze Tweede Kamerfractie is onvoldoende in staat gebleken normerend op te treden. Ik mis zelfreflectie bij de premier en het kabinet. Voor mij heeft discriminatie een gezicht gekregen, hier trek ik een grens. Ik wil hier niet meer aan bijdragen, dit is niet wie ik ben.’
Worsteling
Van Hertzberger was bekend dat zij worstelde met de samenwerking met de PVV. Al in juli, vlak na het aantreden van het kabinet, uitte zij op Linkedin haar twijfels. ‘We zagen hoe kandidaat-bewindspersonen ook in functie als minister, niet ophouden met het beledigen van minderheden in dit land. Hoe de PVV, ook wanneer ze regeringsverantwoordelijkheid draagt, gewoon doorgaat met ophitsen, haatzaaien, polariseren en ontregelen van het debat. En nee, dan kom je niet toe aan de inhoud. Dit moeten we ook niet normaal vinden.’
Zij ziet zich nu in haar gelijk bevestigd, laat zij dinsdag weten: ‘Het is erger geworden en niet beter, de remmen zijn los.’ Zij vindt dat de afgelopen twee weken ‘volstrekt ongepaste uitspraken’ zijn gedaan en dat ‘basale normen van fatsoen’ ver zijn overschreden. Ook ziet zij dat patroon niet meer veranderen. ‘Ik heb helaas geen geloofwaardig pad gezien naar verbetering van de omgangsvormen. Als Kamerlid en als persoon wil ik niet langer mijn steun uitspreken voor deze regering.’
Uittocht
NSC kampt zo inmiddels met een uittocht van mensen die zich vorig jaar nog vol enthousiasme aansloten bij de nieuwe politieke beweging van Pieter Omtzigt. De twee Kamerleden volgen staatssecretaris Nora Achahbar die vrijdag haar post verliet uit bezwaar tegen de manier waarop het kabinet na het antisemitisch geweld in Amsterdam een debat begon over het ‘integratieprobleem’ van groepen minderheden met een migratieachtergrond. PVV-leider Wilders wees op de Nederlands-Marokkaanse gemeenschap in het bijzonder.
Eerder stapte ook NSC-staatssecretaris Folkert Idsinga van Financiën al op omdat hij zich onheus bejegend voelde door Wilders. Hij neemt nu weer in de Kamer plaats, op de zetel van Tjebbe van Oostenbruggen, die hem opvolgde als staatssecretaris.
Waarnemend fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven liet zich dinsdag niet ontmoedigen door het ontbindingsproces van haar partij. ‘We gaan met volle kracht vooruit. Die afweging hebben we met elkaar gemaakt. We hebben een missie te vervullen. Met heel veel verdriet laten we Femke en Rosanne gaan.’
Samen met de andere coalitiepartijen blokkeerde NSC dinsdagmiddag het verzoek van de oppositie om een Kamerdebat met premier Schoof over het vertrek van Achahbar. Van Vroonhoven liet weten ‘geen behoefte’ te hebben aan een debat. ‘Wat ons betreft is de kous af, we kunnen verder.’
”Denk, D66 en de Partij voor de Dieren willen de notulen van de ministerraad openbaar hebben om te achterhalen wat er afgelopen maandag precies door wie is gezegd.”’
Oppositiepartijen willen zo snel mogelijk van premier Schoof opheldering over het vertrek van staatssecretaris Achahbar uit het kabinet. Zo willen ze meer weten over mogelijke racistische uitlatingen die bewindslieden hebben gedaan, laten ze weten via X.
Eerder vanmiddag werd bekend dat de staatssecretaris voor Toeslagen en Douane vandaag haar ontslag zal indienen uit onvrede met gebeurtenissen in de ministerraad, afgelopen maandag. Daar zou de discussie over de gewelddadigheden in Amsterdam hoog zijn opgelopen en werden naar de mening van Achahbar racistische uitspraken gedaan.
De NSC-staatssecretaris heeft nog geen verklaring gegeven en de oppositiepartijen weten ook nog niet wat er maandag precies gezegd is. D66-leider Jetten concludeert wel dat het “kabinet in chaos” is. SP-leider Dijk stelt dat dit kabinet “aan de rand van de afgrond staat”.
‘Grens trekken’
De oppositiepartijen begrijpen de stap van Achahbar en sommigen loven ook haar werk als staatssecretaris die de toeslagenaffaire probeert op te lossen. Partijleider Timmermans van GroenLinks-PvdA noemt het op X “volkomen terecht” dat Achahbar een “grens trekt”.
De partijen zijn ervan overtuigd dat het klopt dat racistische uitspraken zijn gedaan, al is daar nog geen openbare informatie over. “In dit kabinet zijn racistische uitlatingen aan de orde van de dag”, aldus Timmermans. D66-leider Jetten: “Het valt te prijzen dat Achahbar haar rug recht houdt. Racistische teksten horen absoluut niet thuis in het hart van ons landsbestuur.”
Vertrekken
Denk, D66 en de Partij voor de Dieren willen de notulen van de ministerraad openbaar hebben om te achterhalen wat er afgelopen maandag precies door wie is gezegd. “Het kabinet moet vertrekken als daaruit blijkt dat er daadwerkelijk racistische uitingen zijn gedaan”, aldus Denk-leider Van Baarle. “Heel benieuwd wat intern allemaal aan akelig racisme gebezigd is”, vraagt partijleider Ouwehand van de PvdD zich af.
Notulen van de ministerraad worden pas na twintig jaar openbaar, dus het zal heel moeilijk worden van deze regel af te wijken.
Het kabinet is op dit moment nog aan het vergaderen in het Catshuis en het is niet duidelijk of Achahbar daarbij is.
EINDE
”DE KRUIJF (RTL NIEUWS)
Ja, u zegt, er is geen sprake in het kabinet van racisme, maar zijn er racistische uitspraken gedaan?
SCHOOF
Ik doe op geen enkele wijze uitspraken over wat er wel of niet gewisseld is in de MR. En ik herhaal dat er in de fracties in het kabinet geen sprake is of was van racisme.
DE KRUIJF
Maar u geeft geen antwoord op mijn vraag of er racistische uitspraken zijn gedaan, waaraan de staatssecretaris zich heeft gestoord.
SCHOOF
Ik heb gezegd dat ik over de ministerraad, en dat kan ook niet anders, want alles wat wij in de ministerraad met elkaar bespreken is geheim, doe ik dus geen uitspraken. Maar ik constateer, en we hebben met elkaar geconstateerd als kabinet en ook de fracties, dat er is en was geen sprake van racisme.”
Oppositiepartijen in de Tweede Kamer willen snel een debat over ‘racistische uitlatingen’ in het kabinet. “Dit kabinet is er niet voor alle Nederlanders”, concludeert GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans in een bericht op X. Aanleiding zijn de opmerkingen van Nora Achahbar, staatssecretaris voor Toeslagen en Douane. Zij zegt te vertrekken vanwege de uitlatingen.
Bronnen bevestigen na berichtgeving van de NOS dat de uitspraken voor NSC-staatssecretaris Nora Achahbar (Toeslagen) aanleiding zijn om op te stappen.
‘Racistische uitlatingen aan de orde van de dag’
“Volkomen terecht als Achahbar een grens trekt en opstapt”, vindt Timmermans. “In dit kabinet zijn racistische uitlatingen aan de orde van de dag.”
Ook D66-voorman Rob Jetten valt Achahbar bij en noemt het ’te prijzen’ dat zij in deze discussie ‘haar rug recht houdt’. Hij wil dat de notulen van de ministerraad waar deze uitspraken gedaan zijn openbaar worden gemaakt. “Over zo’n fundamentele aantijging verdient Nederland openheid van zaken.”
‘Geen plek voor haat’
DENK-leider Stephan van Baarle wil ook opheldering van minister-president Dick Schoof en daarna snel een debat. “Er is geen plek voor haat en discriminatie binnen de regering.”
EINDE
[25]
”Oppositiepartijen in de Tweede Kamer willen snel een debat over ‘racistische uitlatingen’ in het kabinet. “Dit kabinet is er niet voor alle Nederlanders”, concludeert GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans in een bericht op X”
Na een lang, koortsachtig overleg in crisissfeer, is het kabinet-Schoof vrijdag op de been gebleven. NSC-staatssecretaris Nora Achahbar van Financiën vertrok, maar de andere NSC-bewindslieden volgden haar niet. ‘Er was en is geen sprake van racisme in het kabinet’, bezwoer premier Dick Schoof.
In haar ontslagbrief aan de Koning schreef Achahbar vrijdag dat ze ‘met pijn in het hart’ aftreedt. ‘De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen’, aldus de verklaring.
Achahbar, die verantwoordelijk was voor de hersteloperatie bij het toeslagenschandaal, ging in haar verklaring niet in op wat er precies in de Ministerraad van afgelopen maandag is gebeurd, maar volgens ingewijden zijn daar volgens de ex-NSC-staatssecretaris kwetsende, radicale en mogelijk racistische uitspraken gedaan door meerdere bewindspersonen.
Premier Dick Schoof wilde in zijn persconferentie niet ingaan op uitspraken die zijn gedaan tijdens de ministerraad. Hij herhaalde wel meerdere keren: ‘Er was en is geen sprake van racisme. Dit is een kabinet dat strijdt tegen antisemitisme, tegen racisme en tegen discriminatie. Dit is een kabinet dat er wil zijn voor alle Nederlanders.’
Volgens premier Schoof kwam het vertrek van Achahbar onverwacht. Hij zei ‘geraakt’ te zijn door haar vertrek. ‘Ik heb haar gevraagd om te blijven, maar ik moet haar keuze respecteren.’
Ingewijden meldden eerder op vrijdag dat Achahbar mede is vertrokken omdat ook VVD-minister van Financiën Eelco Heinen, onder wiens politieke verantwoordelijkheid zij valt, volgens haar over de schreef zou zijn gegaan. Ze oordeelde dat ze daardoor moeilijk kon aanblijven op Financiën. Het uitlekken van die details leidde tot weerwerk van de VVD, waar ten stelligste werd ontkend dat Heinen iets verkeerds heeft gezegd. Achahbar zou een uitspraak van Heinen verkeerd begrepen hebben.
Ook VVD-fractievoorzitter Dilan Yesilgöz nam het op voor de minister van Financiën. ‘Ik ken meneer Heinen heel goed. Hij zou nooit Nederlandse Marokkanen als een groep wegzetten. Niemand herkent zich erin.’
Pijn zit dieper
De pijn bij Achahbar en ook andere NSC’ers zat dieper. Zo had de NSC-staatssecretaris ook grote moeite met een publieke uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei maandag naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Nadat Achahbar vrijdagochtend in het Catshuis haar vertrek had aangekondigd, werd al snel duidelijk dat andere NSC-bewindspersonen overwogen haar te volgen. Het leidde in de loop van de vrijdagmiddag tot koortsachtig beraad binnen de coalitie. Aan het begin van de avond sloten de fractieleiders van de regeringspartijen aan in het Catshuis om met hun bewindslieden te overleggen over de ontstane situatie. Na enkele uren kwam het NSC-smaldeel tot de conclusie dat dit niet het moment was om het kabinet op te blazen.
NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven zei na afloop van het crisisberaad dat Achahbar ‘een persoonlijke afweging’ heeft gemaakt. Ook zij bestreed dat er in het kabinet sprake was van racisme, maar erkende wel dat er ‘rauwe omgangsvormen’ zijn. Volgens Van Vroonhoven gaan de vier regeringsfracties er de komende weken aan werken om dat te verbeteren.
PVV-leider Geert Wilders zei na afloop ‘heel blij’ te zijn dat het kabinet niet is gevallen. Net als de andere fractievoorzitters wilde hij niet ingaan op wat er precies is voorgevallen binnen het kabinet en hoe het crisisberaad is verlopen.
Volgens premier Schoof kan zijn kabinet op een goede manier verder. ‘We hebben als kabinet het vertrouwen met elkaar uitgesproken om samen door te gaan.’
Open zenuw
Het integratiedebat was van begin af aan de open zenuw in de regeringscoalitie. Waar de vier regeringspartijen het in hun kabinetsformatie tamelijk snel eens werden over het asiel- en immigratiebeleid, was de toon in het integratiedebat van meet af aan een splijtzwam. NSC-leider Omtzigt weigerde lang met de PVV in zee te gaan, onder meer vanwege diens ‘minder Marokkanen’-oproep uit 2014, waarvoor hij nooit spijt heeft betuigd.
De partijen kwamen uiteindelijk uit de dreigende impasse met hun ‘rechtsstaatverklaring’ waarin ook Wilders verklaarde dat de PVV gedurende de kabinetsperiode binnen de grenzen van de rechtsstaat en de Grondwet zou opereren. Daarover ontstonden meteen weer twijfels toen Wilders in de zomer de kandidaat-ministers Marjolein Faber en Reinette Klever naar voren schoof.
Faber sprak eerder in de Eerste Kamer over ‘omvolking’, een term die wordt gebruikt in extreemrechtse complottheorieën. Klever werkte als bestuurslid van omroep Ongehoord Nederland mee aan het omstreden Zwarte Pietenjournaal. Uiteindelijk nam NSC genoegen met de belofte van de bewindslieden dat ook zij als lid van het kabinet hun gedrag zouden aanpassen.
EINDE
[22]
”We hebben lang en goed met elkaar gesproken en hebben er alle vertrouwen in dat er in de fracties en in het kabinet geen sprake was of is van racisme.”
Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 15 november 2024
Mediatekst | 16-11-2024
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 15 november 2024. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Aftreden staatssecretaris Achahbar
SCHOOF
Goedenavond dames en heren. Ik zal zo een verklaring geven en daarna kort enkele vragen beantwoorden. Daarna zullen ook de vier fractievoorzitters kort de pers te woord staan. Vanochtend is de ministerraad gestart met de mededeling van staatssecretaris Nora Achahbar dat zij vandaag zou aftreden. De gebeurtenissen van de afgelopen weken hebben een dusdanige impact op haar gehad dat zij besloten heeft niet verder te gaan als staatssecretaris. Deze mededeling kwam onverwacht en heeft mij, maar ook alle andere bewindspersonen, geraakt. De afgelopen maanden heb ik Nora Achahbar leren kennen als een warme persoonlijkheid, enorm betrokken bij onder meer het lot van de toeslagenouders. Zij heeft zich onvermoeibaar voor hen ingezet. Maar uiteraard kan het kabinet niks anders doen dan haar besluit respecteren. Natuurlijk hebben we vanmorgen eerst hierover met elkaar gesproken in de ministerraad. Daarna zijn de vier smaldelen van het kabinet zich apart van elkaar gaan beraden. Vervolgens zijn ook de partijleiders aangeschoven voor overleg met de vicepremiers en mijzelf. We hebben als kabinet uiteindelijk het vertrouwen uitgesproken om met elkaar door te gaan.
Sinds de gebeurtenissen in Amsterdam van vorige week, is er veel onrust in het land. Het was een emotionele week, een heftige week, er is heel veel gezegd en gebeurd. Er heeft een lang en soms stevig debat in de Tweede Kamer plaatsgevonden. En ook in de samenleving is en wordt het debat in alle heftigheid gevoerd. De gemoederen lopen daarbij soms hoog op. De uitkomst van de gesprekken van vandaag is dat dit kabinet een kabinet wil zijn voor alle Nederlanders en ook wil blijven. We hebben lang en goed met elkaar gesproken en hebben er alle vertrouwen in dat er in de fracties en in het kabinet geen sprake was of is van racisme. Dit is het kabinet dat strijdt tégen racisme, tegen antisemitisme en tegen discriminatie en vóór een Nederland waar iedereen in vrijheid kan leven. Er ligt een ambitieus regeerprogramma waar we mee verder willen. Er zijn urgente onderwerpen die om actie vragen. Denk aan migratie, wonen en bestaanszekerheid. Nederland wacht op oplossingen, niet op uitstel. Daar gaan we vanaf nu met volle energie verder mee aan de slag. Dank u wel.
DE KRUIJF (RTL NIEUWS)
Ja, u zegt, er is geen sprake in het kabinet van racisme, maar zijn er racistische uitspraken gedaan?
SCHOOF
Ik doe op geen enkele wijze uitspraken over wat er wel of niet gewisseld is in de MR. En ik herhaal dat er in de fracties in het kabinet geen sprake is of was van racisme.
DE KRUIJF
Maar u geeft geen antwoord op mijn vraag of er racistische uitspraken zijn gedaan, waaraan de staatssecretaris zich heeft gestoord.
SCHOOF
Ik heb gezegd dat ik over de ministerraad, en dat kan ook niet anders, want alles wat wij in de ministerraad met elkaar bespreken is geheim, doe ik dus geen uitspraken. Maar ik constateer, en we hebben met elkaar geconstateerd als kabinet en ook de fracties, dat er is en was geen sprake van racisme.
DE KRUIJF
Dan blijft het toch een beetje boven de markt hangen. Hebben alle bewindspersonen zich aan de basislijn van de grondwet gehouden?
SCHOOF
Er is en was geen sprake van racisme.
DE KRUIJF
Ook niet de heer Heinen, geen verhaal over puist en pus?
SCHOOF
Er was en is geen sprake van racisme.
DE KRUIJF
Heeft u een sterk kabinet?
SCHOOF
Ik denk dat er, zoals altijd uit een crisis, altijd sterker uitkomt. En ik ga er dus ook vanuit dat we als kabinet ook de komende periode door kunnen gaan met het belangrijke werk waarvoor we uiteindelijk ook zijn aangetreden.
DE KRUIJF
Het kabinet zit pas vier en een halve maand en nu zitten we alweer hier met deze situatie op een vrijdagavond heel laat en donker. Wat zegt dat?
SCHOOF
Dat er vandaag intensieve gesprekken zijn geweest naar aanleiding van het opstappen van mevrouw Nora Achabar en dat we als kabinet, zeg maar uiteindelijk, zoals ik ook formuleerde, dat klinkt een beetje defaitistisch, maar zo bedoelde ik het niet, besloten hebben om door te gaan. Dat is een bewuste keuze, omdat we echt denken dat we iets kunnen betekenen. En dat besluit hebben we ook unaniem genomen.
DE KRUIJF
Heeft u vandaag gedacht, dit kabinet gaat het niet redden?
SCHOOF
Je spreekt niet voor niks zo lang met elkaar en je spreekt niet voor niks zo lang ook samen met de vicepremiers, met de fractievoorzitters en de vicepremiers. En dat betekent dat ik vooral nu tevreden ben met het resultaat. Namelijk dat we één hebben geconstateerd er is of was geen racisme. En twee dat we gewoon door kunnen gaan met het belangrijke werk.
DE KRUIJF
En waarom stapt de staatssecretaris dan op? Dat is mij dan niet duidelijk.
SCHOOF
De staatssecretaris heeft, volgens mij is het communiqué van haar ook inmiddels uitgegaan. En ik heb ook gezegd, ik heb het kort samengevat, dat de gebeurtenissen van de afgelopen weken haar zodanig hebben geraakt dat ze haar eigen persoonlijke afweging heeft gemaakt om op te stappen.
En dat ik ook niets anders kan doen dan dat respecteren. Ik stel voor dat we wel doorgaan, want echt er moeten ook nog vier fractievoorzitters en het is laat. Dus ja.
DE ROOY (NOS)
Mevrouw Achahbar heeft het over polariserende omgangsvormen in haar statement. Is daar sprake van geweest in het kabinet?
SCHOOF
Over het kabinet doe ik geen uitspraken, over de ministerraad.
DE ROOY
Begrijpt u haar?
SCHOOF
En ik denk dat zij ook met name doelt op de polariserende omgangsvormen in de Kamer, in de samenleving. En ze trekt het ook veel breder in termen van polarisatie. Maar uiteindelijk zult u dat ook haar zelf moeten vragen.
DE ROOY
Hoe is deze crisis bezworen uiteindelijk?
SCHOOF
Nou, omdat we in goede gesprekken met elkaar hebben geconstateerd dat wij met elkaar door kunnen. En ook met elkaar hebben geconstateerd dat er, zoals ik al een aantal keren heb aangegeven, er is en was geen sprake van racisme, noch in het kabinet, noch bij de fracties.
DE ROOY
Dus alle andere NSC-bewindspersonen blijven aan?
SCHOOF
Ja.
DE ROOY
Toch moeten we constateren dat dit de zoveelste crisis is van dit kabinet in een korte levensduur. Hoe kan dit nou stabiel verder gaan?
SCHOOF
Uit elke crisis kom je sterker uit. En ik ga ervan uit dat we ook de komende periode echt met elkaar de goede weg vinden om, zeg maar, als kabinet sowieso door te gaan. En dat ook de fracties, maar daar zult u ongetwijfeld zo meteen met de fractievoorzitters nog over praten dat ook de fracties elkaar meer gaan opzoeken. De fractievoorzitters ook, zodat ook zij en wij allebei stabiel door kunnen.
DE ROOY
Laatste vraag, heeft u de belofte gekregen van de verschillende fractievoorzitters dat ze nu echt met volle overtuiging door willen in deze samenstelling?
SCHOOF
Daar is, in die zin, daar is iedereen van overtuigd. En dat is, laat ik zeggen, als we dat niet met elkaar hadden afgesproken had ik hier nu niet gestaan met de mededeling dat het kabinet doorgaat.
EK (SBS 6)
Heeft u allemaal de staatsrechtsverklaring die helemaal aan het begin ondertekend is en afgesproken opnieuw moeten onderstrepen?
SCHOOF
Nee hoor, dat is niet nodig. Dat is vanzelfsprekend.
EK
Dat heeft niet op tafel gelegen?
SCHOOF
Nee, dat heeft niet op tafel gelegen.
EK
Want de staatssecretaris zou in ieder geval een probleem hebben gehad met artikel 7, daarvan, de omgangsvormen. Is dat dan niet besproken?
SCHOOF
Nee, we hebben daar niet over gesproken.
EK
Eén van de redenen waarom zij opstapt, is dat dan niet relevant om wel te bespreken?
SCHOOF
Ja, ik kan me niet herinneren dat ik artikel 7 in de verklaring van haar ben tegengekomen.
EK
Nee, dus daar heeft u het niet over gehad. Dan blijft het toch even boven de markt hangen wat er is gezegd. Er gaan van allerlei verhalen rond. Die komen uit alle hoeken van de coalitie: ‘kut-Marokkanen, halalvreters, het zou in de genen hebben gezeten’. Ik noem het maar even gewoon wat er nu rondgaat. U zegt, ik ga er niks over zeggen, terwijl er zulke dingen rondgaan.
SCHOOF
Ja, en tegelijkertijd zeg ik, ik kan uit de ministerraad, kan en mag niemand iets zeggen. Dus daar kan ik ook verder niks over zeggen. Maar ik constateer, en dat hebben we met elkaar geconstateerd in het kabinet, met de fractievoorzitters, dat er noch in het kabinet, noch bij de fracties, sprake is of was van racisme.
EK
Nou wil de oppositie, die zegt, nou ja, dan willen we dat maar zien ook. Dat dat echt niet is gezegd. Dan willen wij die notulen nu hebben van die ministerraad.
SCHOOF
Nee, dat gaat wat mij betreft niet gebeuren. Dat is één van de laatste dingen die, zeg maar, staatsgeheim zijn en die moeten ook staatsgeheim blijven en dat dient ook het doel, namelijk de vertrouwelijkheid van de besluitvorming in het kabinet.
EK
Dus u zegt, of die woorden wel of niet gezegd zijn, dat laten we nu dan maar gewoon in het midden?
SCHOOF
Er was en is geen sprake van racisme, dat is de belangrijkste constatering.
EK
Maar betekent dat dan ook dat deze woorden niet zijn uitgesproken?
SCHOOF
Er worden geen mededelingen gedaan.
BEEKMAN (BNR)
Mevrouw Achahbar heeft het wel degelijk over die omgangsvormen gehad en we hebben ook allemaal kunnen zien wat er al gelekt is naar de media. Heeft zij dan geen gelijk?
SCHOOF
Mevrouw Achahbar heeft een verklaring gegeven en daar verwijs ik naar. Wat denk ik voor ons het allerbelangrijkste is, is dat we in het kabinet hebben geconstateerd dat we met elkaar door willen en tegelijkertijd in het kabinet, nogmaals en de fracties hebben daar ook een eigen afweging in gemaakt als fractievoorzitters en ik blijf het herhalen, want dat is echt de enige zin die ik elke keer kan herhalen als het gaat over wat er wel of niet gezegd zou zijn, ik ga op geen enkele uitspraak die er gedaan zou zijn absoluut niet in, omdat ik niets kan zeggen over de ministerraad, maar er was en is geen sprake van racisme en dat is een belangrijke uitspraak.
BEEKMAN
U zegt er was en is geen sprake van racisme. Zou zij het wel ervaren kunnen hebben als racisme?
SCHOOF
Ja, maar nu gaat u mij naar het gevoelsleven van mevrouw Achahbar vragen…
BEEKMAN
Nou, maar voor de hele samenleving kunt u dat namelijk wel vertellen op het moment dat het over een asielcrisis gaat, dus daardoor vind ik het eigenlijk wel vrij, vind ik dat ik die vraag moet kunnen stellen, zou zij het ervaren kunnen hebben als racisme?
SCHOOF
Nee, maar ik ga op de vraag ook geen antwoord geven, want dan ga ik toch in op de ministerraad en dat ga ik niet doen.
BEEKMAN
Maar het is wel wonderlijk dat u voor de hele samenleving kan spreken op het moment dat het over het migratieprobleem gaat, en als we het hebben over een persoonlijke relatie die u met iemand gehad heeft, een bewindspersoon waar u vandaag nota bene nog mee gesproken heeft, kunt u daar geen antwoord op geven. Dat is toch wel wonderlijk?
SCHOOF
Nou, ik denk dat het ook een kwestie van fatsoen is, ik ga niet spreken over zeg maar het individuele gevoelen van een individuele, inmiddels voormalige, staatssecretaris en ja, ik heb vanochtend vanzelfsprekend indringend met haar gesproken, want het was me een lief ding waard geweest als ze in het kabinet was blijven zitten, maar zij heeft haar eigen afweging gemaakt en die respecteer ik.
BEEKMAN
Met racisme en discriminatie komt het vaak voor dat degene die gediscrimineerd wordt of het racisme meemaakt, dat wel ervaart maar degene die de zender zal ik maar zeggen, denkt dat dat niet zo voorvalt. Zou dat eventueel hier gebeurd kunnen zijn, bijvoorbeeld met uitspraken van de heer Nobel die hij in het openbaar heeft gedaan, staatssecretaris en niet in de ministerraad?
SCHOOF
Nee, maar ik ga niet speculeren over mevrouw Achahbar, ga ik gewoon niet doen, zij maakt haar eigen afwegingen, heeft ook haar eigen statement gegeven.
KEULTJES (ALGEMEEN DAGBLAD)
Meneer Schoof, toch nog even over, welk signaal geeft het kabinet nou eigenlijk af naar een samenleving, als er allerlei citaten in de media zijn verschenen vandaag en u zegt hier ‘er was en is geen sprake van racisme’ maar u weigert te vertellen wat er dan besproken is. Wat is dan het signaal aan de samenleving van u?
SCHOOF
Dat er was en is geen sprake van racisme en zoals ik ook net in mijn statement heb gegeven, dat dit kabinet er voor iedereen wil zijn en dat dit kabinet absoluut tegen racisme is, tegen discriminatie, tegen antisemitisme, dat dat vooropstaat en dat dit kabinet er ook aan wil werken en dat dit kabinet er wil zijn voor alle Nederlanders en dat ik de premier ben en wil zijn van alle Nederlanders.
KEULTJES.
Oké. Uw kabinet is nu twee staatssecretarissen in twee weken verloren, lijkt telkens langs de randen van de afgrond te scheren. Toch zegt u ‘wij hebben allemaal vertrouwen dat we met elkaar verder kunnen, unaniem’. Waar baseert u dat op?
SCHOOF
Wij hebben daar lang en uitvoerig met elkaar over gesproken, omdat je dat vertrouwen echt met elkaar moet hebben en daarom hebben we ook gesproken met de fractievoorzitters, zij moeten dat vertrouwen ook onderling hebben en we moeten dat als fractievoorzitters en kabinet ten opzichte van elkaar hebben.
KEULTJES
En waar baseert u dat op?
SCHOOF
Op al die gesprekken die we gevoerd hebben en op basis daarvan hebben we die conclusie getrokken en heb ik uiteindelijk ook aan het einde van de avond de ministerraad kunnen afronden met ook die conclusie.
AHAROUAY (NRC)
Als er gesproken is over ‘kut-Marokkanen en halalvreters’ en antisemitisme dat in het DNA zit van moslims of Marokkanen of welke bevolkingsgroep dan ook en u constateert dan vervolgens met dezelfde groep mensen die die uitspraken zouden hebben gedaan, dat er geen sprake is van racisme. Wat is die constatering dan eigenlijk waard?
SCHOOF
Dat het zomaar zou kunnen zijn dat die uitspraken niet zouden zijn gedaan, maar ik wil er echt helemaal niets over zeggen. De conclusie die wij met elkaar hebben getrokken, na indringende gesprekken is, er is geen sprake en er was geen sprake van racisme en ik kan niet op de ministerraad als zodanig ingaan wat daar gezegd is, dat zou schending van de geheimhouding betekenen en daar ga ik dus ook niet op in.
AHAROUAY
De afdronk is dat de enige vrouw aan tafel van Marokkaanse afkomst die conclusie wel trekt en vertrekt en met de rest constateert u dat er geen sprake is van racisme en dat jullie het kabinet zijn voor alle Nederlanders. Dat blijft toch een beetje gek?
SCHOOF
Ik heb mevrouw Achahbar niet horen spreken over racisme en ook daarover in haar verklaring niet horen lezen, dus die correctie moet ik echt maken. Ik ben het met u eens dat het buitengewoon te betreuren is dat mevrouw Achabar vertrokken is en dat daarmee inderdaad een lid met een, een staatssecretaris met een migratieachtergrond vertrokken is uit het kabinet, dat valt zeer te betreuren.
AHAROUAY
Zegt dat iets volgens u?
SCHOOF
Ik denk als je kijkt naar de discussie in de samenleving die zij zich ook aantrekt en de discussie zoals die in de Kamer wordt gevoerd voor haar een belangrijke reden zijn om te vertrekken en ik denk dat nu, en ik weet niet, volgens mij geeft ze vanavond nog een verklaring dacht ik, dat dat een goed moment is om dat daar ook aan haar te vragen, maar ik betreur haar vertrek, ik heb haar ook gevraagd om te blijven en zij heeft besloten om haar moverende reden, en die respecteer ik, om het toch te verzoeken om het kabinet te mogen verlaten. En wij hebben als kabinet en met de vier fractievoorzitters geconstateerd, en dat is natuurlijk een belangrijke constatering van onszelf, er is en was geen sprake van racisme.
AHAROUAY
Tot slot, u zegt er is en was geen sprake van racisme in zowel het kabinet als bij de coalitiefracties. Ik vind dat we nogal vergaande uitspraak. Een van die coalitiefracties is de PVV, de leider van de PVV is veroordeeld tot aan de hoogste rechter vanwege zijn minder en minder uitspraak. Maar u vindt dat er geen sprake is van racisme?
SCHOOF
Ik heb over, er was en is over de huidige kabinetsperiode gesproken.
AHAROUAY
En over de coalitiefracties.
SCHOOF
En laat dat volstrekt helder zijn.
AHAROUAY
Dus er was wel sprake van racisme bij de PVV?
SCHOOF
De heer Wilders is veroordeeld, ik ga hier niet ontkennen dat hij veroordeeld is. Ik praat over de periode dat ik minister-president ben en ik ga niet praten over de periode daarop voorafgaand.
Nora Achahbar stapt vandaag op als staatssecretaris van Financiën. De voormalige officier van justitie kan niet leven met de manier waarop het kabinet omgaat met de nasleep van de rellen rond de wedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv. Andere NSC-bewindspersonen overwegen eveneens te vertrekken, wat het kabinet in een crisis zou storten.
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
Nora Achahbar stapt vandaag op als staatssecretaris van Financiën. De voormalige officier van justitie kan niet leven met de manier waarop het kabinet omgaat met de nasleep van de rellen rond de wedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv. Andere NSC-bewindspersonen overwegen eveneens te vertrekken, wat het kabinet in een crisis zou storten.
Achahbar heeft zelf een Marokkaanse achtergrond en is als staatssecretaris onder andere verantwoordelijk voor de hersteloperatie bij de Toeslagenaffaire.
Zij meent dat er in de ministerraad van maandag radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan naar aanleiding van de ongeregeldheden in Amsterdam. Andere NSC-bewindspersonen zouden vergelijkbare bezwaren hebben, bevestigen bronnen.
Achahbars grootste bezwaar is volgens een ingewijde dat ook VVD-minister Eelco Heinen van Financiën in haar ogen over de schreef is gegaan tijdens de ministerraad. De staatssecretaris meent dat ze daardoor niet meer kan functioneren op het departement. Een bron bij de VVD ontkent ten stelligste dat Heinen iets verkeerds zou hebben gezegd.
De VVD’er is als minister de directe leidinggevende van Achahbar. Ze zou al op dinsdag, een dag na de ministerraad van maandag, het besluit hebben genomen om op te stappen.
Andere NSC-bewindspersonen hebben begrip voor de stap van Achahbar en beraden zich eveneens op hun positie. Het is mogelijk dat ze ook vertrekken, al staat dat nog niet vast. Volgens een ingewijde kan het ‘alle kanten op’.
Grens trekken
NSC-staatssecretaris Achahbar zou ook grote moeite hebben met de uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Oppositiepartijen prijzen de stap van Achahbar en willen openheid over de gang van zaken binnen het kabinet. ‘Volkomen terecht als Achahbar een grens trekt en opstapt’, schrijft GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans op X. ‘In dit kabinet zijn racistische uitlatingen aan de orde van de dag. Dit kabinet is er niet voor alle Nederlanders.’
D66-leider Rob Jetten wil net als Timmermans snel een debat en eist dat de notulen van de ministerraad openbaar worden gemaakt. ‘Racistische teksten horen absoluut niet thuis in het hart van ons landsbestuur.’
EINDE
[19]
”Na de derde kabinetscrisis in drie maanden tijd kan het kabinet-Schoof dan toch door. Maar vragen over mogelijk radicale en racistische uitspraken die geleid hebben tot het vertrek van ex-staatssecretaris Nora Achahbar (NSC) blijven onbeantwoord.”
VOLKSKRANT
HET KABINET WIL ZONDER ACHAHBAR OVER TOT DE ORDE VAN
Premier Dick Schoof kon het vrijdag tegen middernacht niet vaak genoeg herhalen: binnen zijn ministersploeg ‘is en was geen sprake van racisme’. Zichtbaar aangeslagen stond hij opnieuw de pers te woord na het verlies van zijn tweede NSC-staatssecretaris in nog geen drie weken tijd – Folkert Idsinga ging Achahbar al voor. Schoof wil door. ‘We hebben als kabinet uiteindelijk het vertrouwen uitgesproken om met elkaar door te gaan.’
Toch blijft een belangrijke vraag onbeantwoord: als in de nasleep van de rellen in Amsterdam binnen het kabinet geen racistische uitspraken zijn gedaan, wat heeft ex-staatssecretaris Nora Achahbar dan doen besluiten haar post te verlaten?
Zelf nam Achahbar het woord ‘racisme’ niet in de mond toen zij op het ministerie van Financiën haar vertrek toelichtte. Wel sprak ze van ‘polariserende omgangsvormen’. Over ‘de toon en de inhoud van het debat’ die in strijd zijn met haar persoonlijke waarden en integriteit. ‘Polarisatie in de samenleving is gevaarlijk omdat het de onderlinge verbondenheid tussen mensen ondermijnt. Daardoor gaan we elkaar zien als tegenstanders in plaats van als medemensen.’
Rechtsgevoel
De in Marokko geboren Achahbar (42) besloot tijdens de formatie in te gaan op het beroep dat Pieter Omtzigt op haar deed om de post in te nemen die geen van de formerende partijen wilde hebben: de afhandeling van de toeslagenaffaire. Achahbar stapte naar voren, ondanks haar bedenkingen bij de samenwerking met de radicaal-rechtse PVV.
De NSC’er groeide zelf op in een Haagse achterstandsbuurt. ‘Ik weet hoe het is om op te groeien in armoede’, zei ze in haar hoorzitting met de Tweede Kamer. ‘Uit ervaring weet ik hoe moeilijk het is om je te ontworstelen aan een achterstandspositie.’ Haar rechtsgevoel maakte dat zij zich wilde inzetten voor de toeslagenslachtoffers. Niet alleen door compensatie, maar door ze het vertrouwen in de overheid terug te geven.
Achahbar liet een indrukwekkende carrière in de rechterlijke macht achter zich voor het politieke avontuur. Ze was eerder rechter-plaatsvervanger, officier van justitie, advocaat en politierechercheur. Met de rechtsstaatverklaring in de hand durfde ze deelname in een kabinet met de PVV aan. ‘We hebben een duidelijke basislijn afgesproken, iedereen in dit kabinet zet daar zijn handtekening onder’, zei ze in de hoorzitting. ‘Ik ga de samenwerking aan met de beoogde bewindspersonen. Die onderschrijven de zeven beginselen van de rechtsstaatverklaring en de Grondwet. Dat is wat mij betreft de grens.’
‘Halalvreters’
In de afgelopen weken is die grens voor haar overschreden. In de nasleep van de rellen na Ajax – Maccabi Tel Aviv zijn in de ministerraad uitspraken gedaan die kwetsend, radicaal en mogelijk racistisch zijn geweest. Achahbar noch Schoof noch een van de vier fractievoorzitters wil publiekelijk iets kwijt over wat binnenskamers is gezegd.
Maar gedurende de ministerraad vrijdag lekte uit dat bewindspersonen zouden hebben gesproken over ‘kutmarokkanen’ en ‘halalvreters’. Minister Marjolein Faber (Asiel, PVV), zou hebben gezegd dat antisemitisme ‘in de genen’ van moslims zit en VVD-minister van Financiën Eelco Heinen zou de daders van de hit-and-run aanvallen in Amsterdam omschreven hebben als ‘het pus van de samenleving’.
De lezing van wat in de ministerraad is gezegd, verschilt. Vanuit de VVD wordt ten stelligste ontkend dat Heinen het over Nederlanders met een Marokkaanse afkomst had. Hij zou juist hebben gezegd dat antisemitisme zich niet als een pus uit een puist zou laten drukken omdat het in alle lagen van de samenleving zit. Achahbar zou het allemaal verkeerd begrepen hebben, zeggen betrokkenen achteraf. De door haar als racistisch ervaren uitspraken zouden berusten op een misverstand.
Maar vragen hoe het kan dat Achahbar, die na het bekendmaken van haar vertrek nog dertien uur op het Catshuis bleef, daar niet van overtuigd kon worden, blijven door betrokkenen onbeantwoord. Terwijl vanuit goed ingewijde bronnen rond het kabinet gedurende de dag uitlekte welke racistische uitspraken gedaan zouden zijn, sloot interim-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven (NSC) zich bij de premier en de drie coalitiepartijen aan met de constatering dat er geen sprake was geweest van racisme.
‘Staatsgeheim’
Premier Schoof wilde vrijdag ook niet verder ingaan op vragen over mogelijk racisme en discriminatie in zijn kabinet. Opvallend genoeg ontkende hij niet dat woorden als ‘halalvreters’ en ‘kutmarokkanen’ zijn gebezigd. Hij verschuilde zich enkel achter het staatsgeheime karakter van de ministerraden. ‘Alles wat wij in de ministerraad met elkaar bespreken is geheim.’ Dat laat de optie open dat Achahbar, de enige bewindspersoon met een Marokkaanse achtergrond, de uitspraken als racistisch beoordeeld kan hebben, terwijl de rest van de ministerraad, inclusief haar eigen NSC, dat niet zo ziet.
Betrokkenen wezen er dit weekend op dat niet hoeft te worden gekeken naar de geheime notulen van de ministerraad om een idee te krijgen van wat Achahbar als polariserend heeft beschouwd. De lijst van openbare uitlatingen van bewindslieden die schuren met de rechtsstaatverklaring is lang.
Chris Janssen (Infrastructuur, PVV) zei nog steeds achter de strafbare ‘minder Marokkanen’-uitspraak van Geert Wilders te staan. Volgens Mona Keijzer (vicepremier, BBB) zou antisemitisme onderdeel zijn van de islamitische cultuur. Jurgen Nobel (Integratie, VVD) concludeerde na het Kamerdebat over de aanvallen op Israëliërs dat ‘een groot deel van de islamitische jongeren’ de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft, zonder dat hij dat met onderzoeken of feiten kon onderbouwen.
In het Kamerdebat dat daarop volgde, vormden de rellen aanleiding om invulling te geven aan het voornemen om te zoeken naar manieren om het Nederlanderschap af te nemen bij criminele veroordelingen. Ook wil het kabinet controleren wat moslims in weekendscholen onderwijzen. Daarbij kijkt het op verzoek van de christelijke partijen of christelijke weekendscholen dan wel kunnen worden ontzien.
Dat leidde in de Kamer meteen al tot de kritiek dat dat ongelijke behandeling is. Al voor het debat greep premier Schoof de hit-and-run-acties van een nog onbekend aantal Nederlanders met mogelijk een migratieachtergrond aan om te spreken van een ‘integratieprobleem’ bij migrantengroepen die al drie, vier en vijf generaties in Nederland zijn.
‘Dit houd je niet lang vol’
Zolang Schoof geen helderheid wil geven over welke woorden zijn ministers hebben gebruikt, blijft onduidelijk of in de vergaderingen van de ministerraad racistische uitspraken zijn gedaan. De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, Rabin Baldewsingh, roept de premier op helderheid te bieden. Oppositieleider Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) eist dat de notulen van de vergaderingen openbaar worden gemaakt. Hij wil zo snel mogelijk een debat met het kabinet.
Of dat debat ervan zal komen, is nog maar de vraag. Binnen de coalitie gaan al stemmen op om weer een crisisdebat te blokkeren. Dat de coalitie het opnieuw overleeft mag een wonder heten, maar het is wachten op het volgende incident. ‘Dit houd je niet lang vol’, zegt een betrokkene in de coalitie. Het hollen van crisis naar crisis wordt ervaren als een ‘energievretend proces’. ‘Dit bouwt geen vertrouwen op, dit breekt vertrouwen af.’
EINDE
VOLKSKRANT
KABINETSCRISIS AFGEWEND: SCHOOF
VERLIEST EEN STAATSSECRETARIS, MAAR BEHOUDT STEUN VAN NSC
Na een lang, koortsachtig overleg in crisissfeer, is het kabinet-Schoof vrijdag op de been gebleven. NSC-staatssecretaris Nora Achahbar van Financiën vertrok, maar de andere NSC-bewindslieden volgden haar niet. ‘Er was en is geen sprake van racisme in het kabinet’, bezwoer premier Dick Schoof.
In haar ontslagbrief aan de Koning schreef Achahbar vrijdag dat ze ‘met pijn in het hart’ aftreedt. ‘De polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken hebben een zodanige impact op mij gehad dat ik mijn positie als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen’, aldus de verklaring.
Achahbar, die verantwoordelijk was voor de hersteloperatie bij het toeslagenschandaal, ging in haar verklaring niet in op wat er precies in de Ministerraad van afgelopen maandag is gebeurd, maar volgens ingewijden zijn daar volgens de ex-NSC-staatssecretaris kwetsende, radicale en mogelijk racistische uitspraken gedaan door meerdere bewindspersonen.
Premier Dick Schoof wilde in zijn persconferentie niet ingaan op uitspraken die zijn gedaan tijdens de ministerraad. Hij herhaalde wel meerdere keren: ‘Er was en is geen sprake van racisme. Dit is een kabinet dat strijdt tegen antisemitisme, tegen racisme en tegen discriminatie. Dit is een kabinet dat er wil zijn voor alle Nederlanders.’
Volgens premier Schoof kwam het vertrek van Achahbar onverwacht. Hij zei ‘geraakt’ te zijn door haar vertrek. ‘Ik heb haar gevraagd om te blijven, maar ik moet haar keuze respecteren.’
Ingewijden meldden eerder op vrijdag dat Achahbar mede is vertrokken omdat ook VVD-minister van Financiën Eelco Heinen, onder wiens politieke verantwoordelijkheid zij valt, volgens haar over de schreef zou zijn gegaan. Ze oordeelde dat ze daardoor moeilijk kon aanblijven op Financiën. Het uitlekken van die details leidde tot weerwerk van de VVD, waar ten stelligste werd ontkend dat Heinen iets verkeerds heeft gezegd. Achahbar zou een uitspraak van Heinen verkeerd begrepen hebben.
Ook VVD-fractievoorzitter Dilan Yesilgöz nam het op voor de minister van Financiën. ‘Ik ken meneer Heinen heel goed. Hij zou nooit Nederlandse Marokkanen als een groep wegzetten. Niemand herkent zich erin.’
Pijn zit dieper
De pijn bij Achahbar en ook andere NSC’ers zat dieper. Zo had de NSC-staatssecretaris ook grote moeite met een publieke uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei maandag naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Nadat Achahbar vrijdagochtend in het Catshuis haar vertrek had aangekondigd, werd al snel duidelijk dat andere NSC-bewindspersonen overwogen haar te volgen. Het leidde in de loop van de vrijdagmiddag tot koortsachtig beraad binnen de coalitie. Aan het begin van de avond sloten de fractieleiders van de regeringspartijen aan in het Catshuis om met hun bewindslieden te overleggen over de ontstane situatie. Na enkele uren kwam het NSC-smaldeel tot de conclusie dat dit niet het moment was om het kabinet op te blazen.
NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven zei na afloop van het crisisberaad dat Achahbar ‘een persoonlijke afweging’ heeft gemaakt. Ook zij bestreed dat er in het kabinet sprake was van racisme, maar erkende wel dat er ‘rauwe omgangsvormen’ zijn. Volgens Van Vroonhoven gaan de vier regeringsfracties er de komende weken aan werken om dat te verbeteren.
PVV-leider Geert Wilders zei na afloop ‘heel blij’ te zijn dat het kabinet niet is gevallen. Net als de andere fractievoorzitters wilde hij niet ingaan op wat er precies is voorgevallen binnen het kabinet en hoe het crisisberaad is verlopen.
Volgens premier Schoof kan zijn kabinet op een goede manier verder. ‘We hebben als kabinet het vertrouwen met elkaar uitgesproken om samen door te gaan.’
Open zenuw
Het integratiedebat was van begin af aan de open zenuw in de regeringscoalitie. Waar de vier regeringspartijen het in hun kabinetsformatie tamelijk snel eens werden over het asiel- en immigratiebeleid, was de toon in het integratiedebat van meet af aan een splijtzwam. NSC-leider Omtzigt weigerde lang met de PVV in zee te gaan, onder meer vanwege diens ‘minder Marokkanen’-oproep uit 2014, waarvoor hij nooit spijt heeft betuigd.
De partijen kwamen uiteindelijk uit de dreigende impasse met hun ‘rechtsstaatverklaring’ waarin ook Wilders verklaarde dat de PVV gedurende de kabinetsperiode binnen de grenzen van de rechtsstaat en de Grondwet zou opereren. Daarover ontstonden meteen weer twijfels toen Wilders in de zomer de kandidaat-ministers Marjolein Faber en Reinette Klever naar voren schoof.
Faber sprak eerder in de Eerste Kamer over ‘omvolking’, een term die wordt gebruikt in extreemrechtse complottheorieën. Klever werkte als bestuurslid van omroep Ongehoord Nederland mee aan het omstreden Zwarte Pietenjournaal. Uiteindelijk nam NSC genoegen met de belofte van de bewindslieden dat ook zij als lid van het kabinet hun gedrag zouden aanpassen.
EINDE
[20]
VOLKSKRANT
KABINETSCRISIS AFGEWEND: SCHOOF
VERLIEST EEN STAATSSECRETARIS, MAAR BEHOUDT STEUN VAN NSC
” Na afloop van de wedstrijd werd er in de hoofdstad gejaagd op Joodse supporters van de Israëlische club.” zeer discutabel enbezijden de feitelijke waatheid/Zie onder dit artikel]
ELSEVIERS WEEKLBLAD
NORA ACHAHBAR OPGESTAPT: ALLEEN
GEHEIME NOTULEN KUNNEN RACISME IN MINISTERRAAD BEWIJZEN
Wie sprak welke woorden in de ministerraad uit én was dat racistisch? Die vragen leiden tot een kabinetscrisis in Den Haag na het opstappen van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar. Alleen de notulen van de ministerraad kunnen opheldering geven, maar die zijn 20 jaar lang geheim. Zonder blijft het gissen naar de waarheid, schrijft Victor Pak.
Het moest even gisten bij staatssecretaris Nora Achahbar (42) na de ministerraad van maandag 11 november. Daar sprak het kabinet-Schoof over de rellen in Amsterdam na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. Na afloop van de wedstrijd werd er in de hoofdstad gejaagd op Joodse supporters van de Israëlische club.
Het gesprek ontspoorde, collega’s uit de kabinetsploeg zouden zich in felle, zelfs racistisch hebben uitgelaten. Ook onder meer haar directe collega op het ministerie van Financiën, Eelco Heinen (VVD).
Hij zou, zo meldden diverse media, hebben gesproken over antisemitisme in de samenleving dat niet zomaar als pus uit een puist is te knijpen. Ook zou over Jodenhaat als deel van het DNA van sommige bevolkingsgroepen zijn gesproken.
Nora Achabar opgestapt
Voor Achahbar is het reden om te vertrekken. Alleen is de grote vraag voor de samenleving of kabinetsleden zich daadwerkelijk racistisch uitlieten. Daarom vroeg D66-leider Rob Jetten om het openbaren van de notulen. Een enorme stap, die GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans en Esther Ouwehand van Partij voor de Dieren ondersteunen.
De notulen van de ministerraad zijn geheim en worden pas twintig jaar na dato gepubliceerd. Wie eruit lekt, kan door de rijksrecherche worden onderzocht en bedreigd worden met vervolging.
Het vroegtijdig openbaren van de geheimen uit de ministerraad komt zelden voor. Bij hoge uitzondering krijgt soms een parlementaire enquêtecommissie, het hoogste onderzoeksmiddel van de Tweede Kamer, toegang tot notulen of een speciale onderzoekscommissie, zoals die naar de oorlog in Irak en het bloedbad in Srebrenica.
Omtzigt ‘sensibiliseren’
Daarnaast werden in 2021 eenmalig notulen van een ministerraad uit 2019 geopenbaard. Dat gebeurde uitgerekend na een lek van de notulen aan RTL Nieuws. Zij meldden dat over toenmalig CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt was gesproken. De geopenbaarde notulen staafden dat nieuws. In de ministerraad was gesproken over het ‘sensibiliseren’ van Omtzigt.
Toenmalig premier Mark Rutte (VVD) noemde het openbaar maken een unieke gebeurtenis die waarschijnlijk eenmalig zou zijn. Daar denkt Rob Jetten anders over met zijn oproep om de notulen van de ministerraad voor de tweede keer in drie jaar tijd te openbaren.
Vertrouwelijkheid is groot goed voor ministers
Jetten heeft gelijk dat het de enige mogelijkheid is om écht boven tafel te krijgen wat er op maandag 11 november is voorgevallen. Maar het schept ook een gevaarlijk precedent. De langdurige geheimhouding van de notulen zorgt voor de vertrouwelijkheid van de discussies die de ministersploeg voert. Daardoor zijn de ministers in de ministerraad vrij om hun mening te uiten.
Jetten beroept zich op artikel 68 van de Grondwet. Daarin staat de plicht voor ministers en staatssecretarissen beschreven om Tweede Kamer inlichtingen te geven als zij daarom vragen. Die inlichtingen hoeven alleen gedeeld te worden als die het belang van de staat niet schaden.
Thom de Graaf waarschuwde voor precedent van Rutte
In 2021 besloot de ministerraad onder leiding van Rutte zelf om de notulen te openbaren. Onder het mom van het herstellen van het vertrouwen in het kabinet. Uitgerekend Thom de Graaf, vicevoorzitter van de Raad van State, lid van D66, waarschuwde toen voor een precedentwerking die Rutte creëerde. Met het beroep van de oppositie om de notulen te openbaren, is dat waarheid geworden.
Uiteindelijk is het afwachten of een Kamermeerderheid zich achter Jetten schaart. Uitgerekend NSC kan de oppositie daaraan helpen, maar die partij moet eerst beslissen over het lot van het kabinet.
De schok na de mishandeling van Israëlische voetbalfans in Amsterdam is groot. Beelden van Israëlische mannen die werden opgejaagd maken nog altijd veel los, onder meer omdat ze bij mensen herinneringen oproepen aan pogroms, geweld tegen Joden. Drie dagen na de gebeurtenissen komen steeds meer verhalen, foto’s en video’s naar buiten. Daarmee wordt het beeld van wat er die nacht gebeurde completer, maar ook diffuser.
Naast de vele beelden van het geweld tegen Israëliërs in het centrum van Amsterdam zijn er ook video’s verschenen waarop is te zien dat aanhangers van Maccabi Tel Aviv zich misdragen in de stad. Die beelden maken duidelijk dat de supporters niet alleen voorafgaand aan de wedstrijd anti-Arabische en racistische leuzen riepen en een Palestijnse vlag van een raam trokken, maar ook na het duel gewelddadig waren.
De Amsterdamse politie heeft vandaag laten weten dat in het onderzoek naar het geweld alle beelden worden meegenomen, dus ook die van de rellende Maccabi-aanhang. De politie beschikt over beelden van camera’s op straat en deurbelcamera’s, maar ook van getuigen, journalisten en tipgevers. Burgemeester Halsema kondigde vrijdag een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen.
Stokken en stenen
In bijvoorbeeld onderstaande video die een Amsterdamse fotograaf in de nacht van donderdag op vrijdag op X plaatste en die persbureau Reuters vrijdag wereldwijd verspreidde, is te zien hoe het tegenover Amsterdam Centraal misgaat. Israëlische supporters kwamen daar na afloop van de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv aan met het openbaar vervoer.
Op de beelden zitten supporters, schijnbaar de harde kern van Maccabi, voor het station iemand achterna die tegen de grond wordt gewerkt. Wat er aan de beelden is voorafgegaan, is niet bekend
Het Parool heeft beelden van voetbalfans die met broekriemen in de hand door het centrum van Amsterdam lopen. Op beelden van YouTube-verslaggever Bender is te zien dat Maccabi-supporters om de hoek op de Nieuwezijds Voorburgwal stukken hout uit een pallet halen.
Op dezelfde beelden rent even later een groep van enkele tientallen Maccabi-aanhangers met houten latten vanaf de Nieuwezijds Voorburgwal de Nieuwe Nieuwstraat in. Kort ervoor zijn in die steeg een paar mensen te zien die kreten naar de groep roepen. Ook gaat er zwaar vuurwerk af. Op het Spui, waar de supporters zich volgens Het Parool ook misdragen, is te zien dat de groep ergens stenen vandaan heeft gehaald.
De groep op de beelden bestaat uit een man of honderd, terwijl er zo’n 3000 fans bij de wedstrijd waren. Op de Bender-beelden is te zien dat er niet alleen mannen, maar ook vrouwen en kinderen bij de groep supporters lopen.
63 aanhoudingen
Voor het geweld in de nacht van donderdag op vrijdag is voor zover bekend één arrestatie verricht. De andere 62 aanhoudingen die rond de wedstrijd werden gedaan, waren al eerder op de avond. Er zitten nog vier mensen vast.
Het is niet duidelijk of er ook Israëliërs onder de arrestanten zijn. Het Openbaar Ministerie zei gistermiddag nog meer aanhoudingen te verwachten, maar wilde niets zeggen over de achtergrond of nationaliteit van de verdachten.
Beelden van de mishandelingen van Israëlische voetbalsupporters donderdagnacht leidden tot wereldwijd afgrijzen. Intussen duiken er ook beelden op van de harde kern van Maccabi Tel Aviv die ’s nachts de confrontatie zoekt. Wat voegen deze beelden toe aan wat er tot nu toe bekend is over donderdagnacht?
Zeker honderd Maccabisupporters verlaten donderdagavond het Centraal Station na de wedstrijd tegen Ajax en verzamelen zich op straat. Ze zijn opgewonden, schreeuwen leuzen en steken rokerig vuurwerk af. Ook pro-Palestina-aanhangers hebben zich rondom het station verzameld. De groepen provoceren elkaar.
Op beelden in het bezit van Het Parool van die avond en nacht, is te zien hoe Maccabisupporters met riemen in hun handen door het Centrum gaan. Een jongere wordt door hen tegen de grond gewerkt, op een andere wordt ingeslagen.
De politie verdrijft de groep van zo’n honderd mensen uiteindelijk richting het Spui. Een deel van hen gaat via de Nieuwezijds Voorburgwal. Een 32-jarige die daar in de buurt woont, herinnert zich het lawaai en de harde knallen die ze rond half één ’s nachts heeft gehoord. Ze ligt al in bed als ze beseft dat er direct onder haar raam een groep Maccabisupporters in het Hebreeuws aan het scanderen is.
“Ik heb een pro-Palestijnse poster voor mijn raam hangen, buren hebben Palestijnse vlaggen,” zegt ze. “Toen ik mijn gordijn opendeed om te kijken werd het geschreeuw nog harder. Ze begonnen tegen mijn deur te trappen. Ik was echt heel erg bang, ik was alleen thuis en doordat ik uit het raam keek, wisten ze dat ik thuis was.”
Beelden op sociale media bevestigen het tumult in haar straat.
Oproepen de aanval te openen
Het gaat die avond op diverse plekken in Amsterdam helemaal mis. Israëlische voetbalfans die zich hebben afgezonderd van de grote groep Maccabisupporters, bijvoorbeeld omdat ze rustig naar hun hotel willen, worden aangevallen door pro-Palestina-aanhangers. Op Telegram gaan oproepen rond waarin ‘strijders’ worden opgeroepen de aanval te openen op de Israëliërs.
Hotels waar sommigen van hen zouden verblijven, worden belaagd. Israëliërs worden in allerijl in een noodopvang in Amstelveen ondergebracht, omdat ze niet meer naar hun hotel durven te gaan. Een gitzwarte nacht, noemt burgemeester Femke Halsema het vrijdagmiddag.
Op zaterdag vliegen de meeste Israëlische voetbalfans die nog in Nederland waren terug naar huis, meldt de Israëlische ambassade, met behulp van extra vluchten. In de uren aan beeldmateriaal die op sociale media circuleren is te zien hoe zich in de nacht van donderdag op vrijdag een klopjacht heeft voltrokken. En er duiken ook beelden op waarin te zien is hoe een groep Israëlische hooligans zich dreigend door de stad beweegt en zich soms schuldig maakt aan geweld. Wat voegen deze beelden toe aan wat er tot nu toe bekend is over de gebeurtenissen van donderdagnacht?’
Politieke uitingen
In de week van de wedstrijd was al snel duidelijk geworden dat er sprake is van meer dan alleen wedstrijdspanning onder de Maccabi-aanhang. De Israëlische voetbalfans komen in Amsterdam politieke uitingen tegen die niet stroken met wat ze van thuis gewend zijn.
Op tal van plaatsen hangen Palestijnse vlaggen, Amsterdammers lopen rond met afbeeldingen van watermeloenen op hun kleding of keffiyehsjaals om hun nek, waarmee ze hun steun betuigen aan de Palestijnen.
Daar zijn de supporters niet van gediend en dat laten ze merken. Zo verzamelen tientallen Maccabi-aanhangers zich woensdagnacht voor Villa Mokum, een kraakpand op het Rokin waar diverse Palestijnse vlaggen hangen. Op video’s is te zien hoe ze stenen naar de ramen gooien, het pand beklimmen en de vlaggen eraf rukken.
“Ze trapten tegen onze deuren en probeerden ons huis binnen te komen,” zegt een 23-jarige bewoner van het pand. “Ze staken hun middelvinger op en maakten onthoofdingsgebaren, zeiden ‘we’re going to kill you and we will come back’.”
Het was niet het enige incident, zowel van de kant van de Maccabi-supporters als van de pro-Palestijnse kant werd die nacht op confrontaties aangestuurd. Donderdagochtend was het volgens de politie op een aantal plaatsen in het centrum een ‘onrustige nacht’ geweest.
Spanningen vanwege oorlog
De incidenten tot dan toe laten zien dat hier geen sprake is van rivaliteit tussen voetbalteams, maar dat de spanningen te maken hebben met de oorlog in het Midden-Oosten.
Daar was ook burgemeester Halsema zich van bewust, zei ze vrijdag tijdens de persconferentie naar aanleiding van het geweld van donderdagnacht. Ze was ‘al weken’ bezig met de voorbereidingen op deze wedstrijd en had ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) benaderd. Die zei volgens Halsema toen geen concrete dreiging te zien, maar raadde haar wel aan voorbereidingen te treffen.
De wedstrijd kon gewoon doorgaan, met de 2600 uitfans. De supporters van Maccabi Tel Aviv stonden volgens de burgemeester niet bekend als ‘risicovol’ als het om een voetbalwedstrijd tegen Ajax gaat.
Inderdaad, de Maccabisupporters hebben in Europa niet de reputatie grote relschoppers te zijn. Toch is er eerder dit jaar in Griekenland een man in elkaar geslagen door een groep Maccabi-aanhangers, zo is op video’s te zien. Hij zou een keffiyeh hebben gedragen.
Provocerende leuzen
Voetbalsupporters, inclusief hooligans, en een door een oorlog verdeelde samenleving: dat dat een giftige cocktail oplevert, bleek ook donderdagmiddag weer, in aanloop naar de wedstrijd. Op de Dam feestten Maccabisupporters, maar die stemming sloeg af en toe om als ze werden geprovoceerd met een ‘free Palestine’-leus. Dat werd beantwoord met middelvingers en ‘fuck Palestine’.
Hun leuzen gingen ook verder dan de gebruikelijke sportaanmoedigingen: “Olé, olé, laat IDF (de Israëlische strijdkrachten, red.) winnen, fuck de Arabieren.”
In het feitenrelaas dat burgemeester Halsema komende week zal geven over de gebeurtenissen en de evaluaties die volgen, zullen de acties van de harde kern van Maccabifans ongetwijfeld worden meegenomen.
Met medewerking van Tahrim Ramdjan en Madelief van Dongen.
1. De supporters van Maccabi Tel Aviv hebben in Amsterdam allerlei provocaties uitgehaald. Er zijn filmpjes op de sociale media te zien dat deze supporters, terwijl ze met een roltrap de Amsterdamse metro ingaan, liedjes zingen met teksten als “Er zijn geen scholen meer in Gaza, alle kinderen zijn dood, olé olé olé!” en het Israëlische leger prijzen. Ook hebben ze Palestijnse vlaggen van huizen getrokken en mensen die demonstreerden tegen de Israëlische genocide in Gaza aangevallen en besmeurd.
2. De politie had moeten ingrijpen tegen deze hooligans. Door dit na te laten escaleerde de zaak en werd er wel, terecht overigens, ingegrepen toen de hooligans door mensen op scooters werden belaagd.
3. Nagegeven moet worden dat de Amsterdamse politiechef tijdens de persconferentie in zeer korte, snelle bewoordingen memoreert ‘Door Maccabi supporters wordt op het Rokin een vlag van de gevel gehaald en vernielen ze de taxi.’ Daarmee benoemt hij het begin van de rellen. De vlag was een Palestijnse, maar dat zegt hij er niet bij.
4. De voetbalclub Maccabi Tel Aviv staat volledig achter de genocide die de staat Israël pleegt in Gaza. Als je een blik werpt op hun social media zie je de vele eerbetonen aan soldaten en het leger: diners die georganiseerd worden om het moreel van soldaten op te krikken en de inzamelingsacties voor legeruitrusting. De club post zelfs soldaten in Gaza die trots poseren met hun Maccabi sjaaltjes voor vernietigde gebouwen (zie foto). Het is niet ondenkbaar dat tussen de meegereisde fans soldaten bevonden die oorlogsmisdaden hebben gepleegd in Gaza. Volgens geruchten waren er ook provocateurs van de geheime dienst van Israël onder de supporters.
5. In Gaza is de gehele sportinfrastructuur vernietigd, zijn er meer dan 240 voetballers gedood, waaronder spelers van het nationale elftal, de assistent-coach van het Olympische voetbalteam en vele andere prominente sporters. Het Yarmouk-stadion werd door het Israëlische leger verandert in een detentie- en martelcentrum.
6. Het is niet zo dat de supporters van Maccabi Tel Aviv doetjes zijn. In maart 2024 molesteerden ze in Athene een man met een Palestijnse vlag. In 2022 werden 10 supporters van Maccabi Tel Aviv gearresteerd in Athene en tot 9 maanden cel veroordeeld vanwege het in bezit hebben van illegaal vuurwerk en fakkels voor een Europese wedstrijd tegen het Griekse Aris. Het is dus niet waar, wat burgemeester Halsema tijdens de persconferentie zei, dat ‘de aanhang van Maccabi Tel Aviv ‘niet bekendstaat als risicovol’.
7. De hooligans van Maccabi Tel Aviv begonnen te joelen tijdens de 1 minuut stilte voor de slachtoffers van de milieuramp in Valencia. Waarom? Spanje is een van felste criticasters van het Israëlische moordregime en erkent Palestina. Zelf was ik in de Kuip aanwezig bij Feyenoord- RB Salzburg waar er 1 minuut doodse stilte was.
8. In januari 2024 besloot de burgemeester van Gent dat de wedstrijd tussen Gent en Maccabi Haifa (dat is dus een andere Israëlische club) zonder publiek zou plaatsvinden omdat ‘de veiligheidsrisico’s te groot waren gezien het conflict tussen Israël en Gaza’.
9. De reacties van praktische alle Nederlandse politici was, zoals te verwachten, beneden elke peil. Onmiddellijk werd de antisemitisme kaart getrokken. De provocaties van de Israëlische supporters bleven ongenoemd evenals de alles bepalende context van de voortgaande genocide in Gaza.
10. Er werd gesuggereerd dat er ook een ‘jacht’ op joodse Amsterdammers was. Daarvan is totnutoe geen enkel bewijs geleverd. En als dat wel zou zijn, is dat uiteraard schandalig.
11. Uiteraard was massamoordenaar Netanyahu er als de kippen bij om het hele arsenaal van historische Europese schanddaden (Kristallnacht, pogroms) erbij te halen. Een vergelijking die volledig mank gaat.
12. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken vloog hals-over-kop naar Den Haag en verklaarde voor het NOS journaal ‘Deze aanvallen zijn misschien de grootste op joden in Europa sinds de jaren ‘40’ en merkte even later op dat de ‘daders die betrokken waren bij deze barbaarse aanvallen’ berecht moesten worden. Over de meer dan barbaarse aanvallen in Gaza geen woord uiteraard.
13. Op datzelfde NOS-journaal van vrijdagavond 8 november 8 uur, gaf vanuit Tel Aviv verslaggever Sander van Hoorn commentaar. Hij sprak de volgende zin uit ‘De beelden die we net hebben gezien van Maccabi fans die dingen scanderen, die zie je hier een stuk minder, of niet’. Het journaal liet nou net NIET die beelden zien, waarop die hooligans scandeerden “Er zijn geen scholen meer in Gaza, alle kinderen zijn dood, olé olé olé!”. Het NOS journaal ontpopt zich steeds meer als een angsthazige spreekbuis van extreem-rechts.
14. het Internationaal Gerechtshof oordeelde dat Israël “onmiddellijke en effectieve maatregelen” moest treffen om de Palestijnen in de Gazastrook te beschermen tegen het risico van genocide, door te zorgen voor voldoende humanitaire hulp en basisvoorzieningen. Maar Israël heeft niet eens het minimale gedaan om hieraan te voldoen, aldus Amnesty International. Integendeel, alles wordt in het werk gesteld door dit apartheidsregime om alle inwoners van Gaza uit te roeien.
15. De Nederlandse extreem-rechtse regering heeft een grote minachting voor de Nederlandse grondwet. Artikel 90 luidt: ‘De regering bevordert de ontwikkeling van de internationale rechtsorde’. In het geval van Israël kan de conclusie niet anders luiden dan dat de Nederlandse regering de volledige steun aan een land geeft dat de internationale rechtsorde stelselmatig negeert, verdacht maakt en saboteert.
Woensdag 6 november tot en met zondag 10 november 2024: griezelige dagen in Amsterdam. Wat begon met racistisch, anti-Palestijns geweld en gestook door supporters van een Israëlische voetbalclub, is door gezag en gezagsgetrouwe media bliksemsnel omgetoverd in een plaatselijke noodtoestand compleet met demonstratieverbod. Wat in werkelijkheid stevig tot uiting gebrachte, maar legitieme en terechte weerzin en woede tegen zionistische knokploegen was en is, werd in no time geframed tot antisemitisch geweld, ja zelfs een pogrom. Maar het repressieve en reactionaire mediaverhaal scheurt dagelijks verder aan flarden nu er – soms uit onwaarschijnlijke hoek – steeds meer informatie naar boven komt over de werkelijke toedracht van de gebeurtenissen.
Wat is er nu eigenlijk gebeurd?
Stap 1: Maccabi Tel Aviv komt voetballen tegen Ajax, in Amsterdam. Het is een Israëlische club, die op bezoek komt in tijden dat het thuisland Israël genocide pleegt in Gaza en bloedbaden aanricht in Libanon. Het is vooral ook een club met gewelddadige en racistische fans. Deze club welkom heten is: hordes zionistische agressievelingen verwelkomen in de straten van Amsterdam. Dat is als zodanig een provocatie, bedreven door een gevestigde orde die protest tegen de komst van Maccabi naast zich neerlegt. De provocatie werd aangescherpt toen een aangekondigde demonstratie tegen Maccabi door pro-Palestijnse actievoerders verbannen werd, van de nabijheid van de Arena naar Amsterdam Zuid-Oost, een kilometer verderop.(1) Amnesty, letten jullie op? Iets met ‘within sight and sound’ mogen demonstreren?
Stap 2: Zionistische knokploegen in de aanval. Maccabi- fans doen wat je van mijlenver en ruim van te voren kon zien aan komen. Ze jennen mensen met pro-Palestijnse symbolen en uitingen. Ze rtoepen anti-Arabische, anti-Palestijnse, soms openlijk genocidale leuzen. Ze betonen zich agressief, soms openlijk gewelddadig. Natuurlijk laten mensen die solidair zijn met de Palestijnen dat niet over hun kant gaan, natuurlijk uiten doie hun woede, soms op tastbare wijze. Terecht. Knokploegen en genocide-propagandisten horen geen ruimte te krijgen op de straten van Amsterdam, of waar dan ook.
Maccabi-fans vielen de dag voo0r de wedstrijd, woensdag dus, een kraakpand aan, verwijderden een Palestijnse vlag en gooiden met stenen. Feitelijk ongehinderd door politie. Een groep Maccabi-fans belaagden een taxichauffeur. Andere taxichauffeurs gingen over tot de tegenaanval, er belandde een zionistisch knokploeglid in het water. Er was veel meer. Het is allemaal zo duidelijk als wat: de Maccabi-fans zochten de confrontatie en liepen openlijk reclame te maken voor de genocide in Gaza.
Op donderdag ging dit door. Honderden joelende Maccabi-zionisten op de Dam. Confrontaties met pro-Palestijnen. Daarna, tijdens de wedstrijd, bestonden Maccabi-supporters het om het moment van stilte te verstoren dat gehouden werd voor slachtoffers van de overstroming in Spanje. Dat land heeft een regering die wat minder anti-Palestijns doet dan veel andere regeringen. Dus mocht je een uiting van respect doodgewone mensen die toevallig daar woonden en door de regen verzwolgen zijn, verstoren. Dat was kennelijk de ‘logica’. Maar ja, wat verwacht je van mensen die doodleuk zingen: ‘De scholen zijn dicht in Gaza, want er zijn geen kinderen meer’ ? Pro-Palestijnse actievoerders die toch naar de Arena probeerden te komen, werden door de ME tegengehouden.(2)
Stap 3: de tegenaanval. Intussen begonnen er oproepen te circuleren om de Maccabi-supporters maar eens mores te leren. Dat begon al donderdagmiddag. Taxichauffeurs speelden in kanalen waar oproepen gedeeld werden volgens berichtgeving een rol (3) – ja, Amsterdamse taxichauffeurs kwaad maken was niet handig. Die komen voor elkaar op en doen dat niet altijd zachtzinnig ook. ‘s Nachts zagen we de resultaten: mensen die in kleine, vanwege scooters zeer mobiele groepjes Maccabi-supporters belaagden en opjoegen en soms stevig molesteerden ook. Maar zelfs toen – zo wordt steeds duidelijker – was dit geen eenzijdige kloppartij. Groepen Maccabi-supporters waren rond middernacht zelf hoogst agressief op zoek naar doelwitten en confrontaties.
Wat hypocriet Halsema aan een pogrom deed denken was in werkelijkheid een chaotische reeks botsingen tussen mensen die – terecht! – heel boos waren op de Maccabi-supporters die al dagenlang de straten terroriseerden enerzijds, en die supporters zelf waarvan flinke aantallen dat terroriseren graag nog een nachtje hadden voortgezet. De supporters wonnen deze confrontaties nu eens niet. Zelfs een overmacht van politieagenten – in totaal ruim 1200 – slaagde er geruime tijd niet in om de straten te beheersen. Ik vind dat helemaal geen slecht nieuws. Uiteindelijk zijn Maccabi-supporters onder politie-escorte afgevoerd en intussen het land uitgevlogen. Een zekere Olivier Dulith, van de politie in Amsterdam’ laat naderhand weten dat ‘de supporters van Maccabi Tel Aviv allemaal (zijn) vertrokken’. Hij zegt ook dat het ‘opsporingsonderzoek naar de aanstichters van het geweld in volle gang (is’).(4) Ik weet wel waar hij die aanstichters kan vinden. Die zijn, zoals Dulith zelf al zei, inmiddels dus allemaal vertrokken.
Wat er dus gebeurd is: een als zionistische knokploeg en Israëlisch genocide-propagandateam opererende groep Maccabi-supporters komen in Amsterdam hun haat en agressie botvieren. Geen kleine groep trouwens: ik lees dat er 2600 Maccabi-supporters waren, ik lees zelfs ergens 3000. Mensen pikken dat knokploeggeweld en die genocidale propaganda niet, gaan in de tegenaanval, vechten terug en jagen uiteindelijk de Maccabi-supporters van de straat. De politie moest erkennen dat ze de greep tijdelijk kwijt was. Het was een vernedering voor het gezag. Het was ook geen goed nieuws voor de zionisten zelf, waarvan er flink wat ook eens klappen hebben gevangen in plaats van enkel uitgedeeld. Daar zullen vast mensen tussen hebben gezeten die zelf niet heel gewelddadig waren geweest. En nee, groepsgewijs eenlingen schoppen die al op de grond liggen is niet cool en niet heldhaftig. Maar het gerichte geweld tegen de Maccabi-aanhangers was over het geheel genomen een terechte en logische reactie op de gewelddadige en hatelijke agressie die zulke aanhangers al dagen pleegden.
Dan stap 4: het vernederde gezag slaat terug. Zionistische agressievelingen plus het bevoegde en belachelijke gezag hadden dus feitelijk een nederlaag geleden, in de nacht van donderdag op vrijdag. Dat vind ik zelf wel mooi, maar het vernederde gezag keek daar anders tegenaan. Het onverbiddelijke antwoord van het gezag volgde dan ook binnen enkele uren: een ongekende stroom lasterlijke beschuldigingen door politici en bestuurders,(5) tamelijk kritiekloos opgepikt en van enorme versterking voorzien door de gevestigde media. Minister van Weel, over het d\feit dat mensen gericht op zoek gingen naar die Israëlische voetbalfans: ‘Antisemitischer dan dat wordt het niet.’. Yesilgoz: ‘pure Jodenhaat’. De koning deed ook een duit in het zakje: ‘Joden moeten zich veilig voelen in Nederland”. En Halsema: ‘Ik snap heel goed dat dit herinneringen aan pogroms oproept’. Valse, vuile demagogie en laster, al kun je niet helemaal uitsluiten dat de bedrijvers ervan het zelf nog geloven ook.
Maar deze valse demagogie was niet alles. De zogeheten driehoek – burgemeester, politie, Openbaar Ministerie – kwam ook maar meteen met een noodverordening en demonstratieverbod. Terwijl ik dit schijf wordt dat verbod gehandhaafd met tientallen politiebusjes op de dam en grof politiegeweld tegen heel dappere mensen die proberen te demonstreren. Zware repressie, een soort van plaatselijke noodtoestand in Amsterdam, kenmerkt nu de aanpak. Uit Amsterdam komen inmiddels verschrikkelijke beelden en berichten.
Maar terug naar de afgelopen dagen! Het officiële frame vrijdag was dus: antisemitisme, Joden in ernstig gevaar, pogrom. Dat beeld raakte bijna per uur verder ondergraven. Uit het liveblog van AT5 afgelopen vrijdag: ‘Woensdag op donderdag was het al onrustig in de stad. Een Palestijnse vlag werd van een pand aan het Rokin getrokken en verbrand, er werden leuzen gezongen over Palestijnen en de politie moest optreden bij spanningen rond het Max Euwe-plein. Een journalist van de Arabische nieuwszender Al Jazeera vroeg aan burgemeester Halsema of die gebeurtenissen en het conflict in het Midden-Oosten aanleidingen zouden kunnen zijn voor de incidenten van vannacht. Halsema was daar duidelijk over: “Er is geen enkel excuus voor wat er gisternacht is gebeurd” ’ Maar het verband met de genocide – omfloerst tot ‘oorlog tussen Israël en Palestina’ gereduceerd en onschuldiger gemaakt – erkende ze wel.(6) Ze moest wel.
Intussen stapelt het bewijs zich op van wat er werkelijk is gebeurd. Met name het agressieve en hatelijke gedrag van groepen Maccabi-supporters, ook in die laatste nacht van donderdag op vrijdag, wordt steeds duidelijker. Nu.nl pakte daar zondag 11 november flink over uit met: ‘Ook Maccabi-supporters lieten zich na wedstrijd tegen Ajax gaan in Amsterdam’.(7) Dat artikel verwijst naar ‘beelden die in handen zijn van het Parool’, waarop ‘Maccabi-supporters met riemen’ te zien zijn. Een buurtbewoner met een pro-Palestijnse poster op het raam zegt tegen de krant dat enkele Maccabi-aanhangers tegen haar deur hebben getrapt’.
Ook beschrijft het artikel eerdere gewelddaden van de Maccabi-bende. Nota bene politiechef Holla had al op de persconferentie vrijdagmiddag gezegd: ‘Maccabi-supporters hebben een taxi vernield en een Palestijnse vlag in brand gestoken.’ Nu.nl voegde er aan toe dat ook elders ‘Palestijnse vlaggen van gevels werden gehaald’ en dat Maccabi-supporters ‘ kwetsende spreekkoren’ zongen. Wat die supporters zoal riepen of zongen? ‘Laat de IDF winnen, fuck de Arabieren’. En: ‘Er zijn geen scholen meer in Gaza, alle kinderen zijn dood, olé olé olé’. Gezellig voetbalfeestje zo, nietwaar? Nu.nl meldt ook keurig waar ze de info vandaan hebben trouwens. Nee, het verhaal dat vreedzame zielige voetbalsupporters zonder aanleiding door gewelddadige agressieve antisemitische horden werden belaagd, houdt geen stand.
Gewoon laster en een kwalijke verdraaiing van de werkelijke gang van zaken is de beschuldiging van antisemitisme als kern van wat er is gebeurd. Waren er antisemitische uitingen? Ongetwijfeld. Iemand is voor ‘kankerjood’ uitgescholden, zo kom je her en der tegen. Ik wil dat best geloven, al heb ik geen bewijs gezien. Er is op een Telegram-kanaal waar mensen communiceerden over de aanvallen op Maccabi-fans een foto gedeeld van een nazi-concentratiekamp, als gesuggereerde bestemming voor de aangevallen Maccabi-fans.(8) Dat is een regelrechte verwijzing naar de tegen Joden gerichte uitroeiingspolitiek van de nazi’s. Dat plaatsen en richten tegen die Maccabi-lui is die lui als doelwit aanwijzen, niet als Maccabi-supporters, niet als Israëli, maar als Jood. Ja, dat is antisemitisme, van het giftige soort. Ja, dat is verwerpelijk. Maar het is niet typerend voor de aanvallen als geheel. En daarmee is op geen enkele manier gezegd dat antisemitisme de reden was voor al die woede.
Verslag na verslag laat zien dat het doelwit van de aanvallen gezocht werden omdat ze Israëlische Maccabi-fans waren. Omdat ze deel waren van een extreem agressieve en racistische supportersbende dus, en/of omdat ze burger waren van een genocide plegende koloniale bezettingsstaat, met een politiek die in de kern door vrijwel alle Joods-Israëlische burgers wordt ondersteund. De aanvallen waren antizionistisch van strekking, met daar doorheen een forse portie macho-vechtersbazengedrag. En ik vermoed dat de deelnemers ook veelal geen geheelonthouders waren. Een enkele echte antisemiet zal zijn kans schoon hebben gezien. Boze en onnadenkende mensen hebben verder vast wel eens hun antizionistische woede erg slordig antisemitisch tot uiting gebracht. Maar dat maakt de gebeurtenissen als geheel niet tot een antisemitische geweldsgolf.
Met een pogrom had het niets te maken. Dat blijkt ook uit het feit dat buiten Maccabi-supporters en mensen die daar voor werden aangezien, er geen Joodse mensen en geen objecten en gebouwen die voor de Joodse gemeenschap extra belangrijk zijn., tot doelwit zijn gemaakt van de aanvallers, voor zover ik weet. Bij een pogrom verwacht je dan een synagoge doelwit word, dat willekeurige Joden worden aangevallen, noem maar op. Daarvan blijkt uit de berichtgeving buitengewoon weinig. Maccabi-fans zijn ongetwijfeld overwegend Joods. Maar ze werden aangevallen als Maccabi-fan, eventueel als Israëli. Niet als Jood. Dat onderscheid is van levensbelang. Want nee, antizionisme is geen antisemitisme, afkeer van de staat Israël en haar misdadige praktijken is geen Jodenhaat, en het aanvallen van agressieve zionisten in supportersverpakking is geen pogrom. Artikelen die dat duidelijk maken lees je gelukkig al her en der. Op Aljazeera.(9) Op Middle East Eye.(10) Op de uitstekende kritische pro-Palestina-website Mondoweiss.(11) Chris Klomp levert ook een zinnige bijdrage.(12)
Vanuit linkse en radicale kring is er een uitvoerige bijdrage van Bo Salomonsen is te lezen op Doorbraak.(13) Joke Kaviaar heeft ook al een prachtige tirade tegen de zionistische provocaties het internet op geslingerd.(14) Het is zaak dat er radicaal en kritisch geschreven blijft worden over wat er deze dagen werkelijk is gebeurd. De gebeurtenissen zouden namelijk wel eens een scherpe draai naar een nog veel repressievere en anti-Palestijnse politiek in Nederland kunnen inluiden. Hoe dat er uit ziet, zagen we afgelopen middag op en rond de Dam in Amsterdam.
Het is zaak dat we met name de politieke dimensie naar voren halen, niet enkel de manier waarop de media het framen. Ja, wat er gebeurde afgelopen vrijdag was een ‘media frenzy’ in de woorden van Chris Klomp, er was sprake van een ‘ophef-cascade’, in de mooie formulering van Bo Salomons. Maar de gangmakers hier waren niet de media. Gangmakers waren hier politici en bestuurders, die een maar al te gretige media bespeelden om pro-Palestijnse activiteit verdacht te maken als antisemitisme en een verdere afbraak van demonstratievrijheid en dergelijke.
Hoe griezelig de situatie is? Er wordt in alle ernst voorgesteld om de aanvallen op die Maccabi-supporters te framen als ‘terrorisme’.(14) Niet alleen kan de staat daarmee zwaardere straffen eisen, ze kan ook uitgebreider onderzoek naar verdachten legitimeren, langer voorarrest en dergelijke. En ze kan mensen die het expliciet opnemen voor mensen die het die zionistische genocidesupporters het leven zuur maakten, langs deze weg van steun aan terrorisme proberen te beschuldigen. Mensen zoals ik dus: ik neem het immers in het bovenstaande immers voor deze strijders op. Hoe meer mensen dat expliciet eveneens doen, hoe moeilijker dat terrorisme-frame voor het gezag te hanteren wordt. Hoe dan ook: laten we samen het agressieve, repressieve en steeds grovere pro-Zionistische overheidsoptreden slagvaardig keren met solidariteit. In woord, geschrift – en daad.
‘Den HaagEen groot deel van de „islamitische jongeren” onderschrijft de Nederlandse normen en waarden niet, maakt verantwoordelijk staatssecretaris Jurgen Nobel op uit het geweld van afgelopen week in Amsterdam. „Dat is voor mij ontoelaatbaar. We hebben echt een groot integratieprobleem.”NOORD-HOLLANDS DAGBLADNOBEL ZIET IN GEWELD AMSTERDAM ”INTEGRATIEPROBLEEM” MOSLIMJONGEREN11 NOVEMBER 2024
Den HaagEen groot deel van de „islamitische jongeren” onderschrijft de Nederlandse normen en waarden niet, maakt verantwoordelijk staatssecretaris Jurgen Nobel op uit het geweld van afgelopen week in Amsterdam. „Dat is voor mij ontoelaatbaar. We hebben echt een groot integratieprobleem.”
Het probleem is „veel breder dan dat”, maar „ik denk dat we het taboe niet uit de weg moeten gaan”, zei Nobel maandag bij aankomst voor de ministerraad. Bij de beelden van aanvallen op supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv hoorde Nobel „Arabische teksten. Dan weet je: dat zijn jongeren met een Arabische achtergrond”.
De staatssecretaris van Participatie en Integratie ziet niets in de oproep van PVV-voorman Geert Wilders, de leider van de grootste regeringspartij, om daders het land uit te zetten. Dat is heel moeilijk bij mensen met een Nederlands paspoort, memoreert hij. Nobel houdt het voorlopig bij het actieplan waaraan hij al werkte en hoopt dat „zo snel mogelijk” te presenteren.
Staatssecretaris Nobel (Integratie) wilde met zijn ‘stevige woorden’ over islamitische jongeren niemand pijn doen, zegt hij maandag in een debat met de Tweede Kamer. Tegelijk blijft hij tot onbegrip van de oppositie wel achter zijn uitspraak staan.
Niet zozeer het beleid van het nieuwe kabinet, maar de woorden beheersen maandag het wetgevingsoverleg over integratie in de Tweede Kamer. ‘Wat doen onze woorden buiten deze zaal?’, vraagt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Mikal Tseggai zich af. ‘Woorden doen ertoe’, zo begint D66-Kamerlid Mpanzu Bamenga even later. ‘Het maakt uit hoe kabinetsleden zich voor en achter de schermen uiten.’
Het mag geen verrassing zijn voor staatssecretaris van Justitie Ingrid Coenradie (PVV) en staatssecretaris van Participatie en Integratie Jurgen Nobel (VVD), die naar de Kamer zijn gekomen om het kabinetsbeleid en de bijbehorende begroting te verdedigen. Niet alleen ligt er nog nauwelijks concreet beleid – het actieplan integratie is nog niet gepresenteerd –, het waren juist woorden over integratie die het kabinet afgelopen weken bijna in een crisis stortten.
Twee weken geleden, in de nasleep van het geweld tegen Israëlische supporters in Amsterdam, schuwden kabinetsleden grote woorden niet. Premier Dick Schoof sprak van een ‘integratieprobleem’ en staatssecretaris Nobel verklaarde enkele dagen na de gebeurtenissen dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel onze Nederlandse normen en waarden niet onderschrijven’.
Aangifte
Het waren met name de woorden van Nobel die gevolgen hadden. Niet alleen kwam het de staatssecretaris op een aangifte van moskeeverbond K7 te staan, ook zette de opmerking kwaad bloed bij coalitiepartij NSC, waarvan staatssecretaris Nora Achahbar uiteindelijk vertrok. Na haar ontslag verwees ze in de media expliciet naar Nobels uitspraak en benadrukte dat die ‘een wig drijft’ tussen mensen. ‘Ik maak me daar ook echt zorgen om.’
Enkele dagen later, toen NSC-Kamerleden Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger het voorbeeld van Achahbar volgden, kwam de uitspraak van Nobel weer voorbij. De staatssecretaris was met de opmerking ‘echt zijn boekje te buiten’ gegaan, zei Hertzberger na haar besluit in een interview in NRC.
Het maakt dat Nobel maandag al bij zijn eerste debat over het onderwerp een groot deel van de oppositie lijnrecht tegenover zich vindt. GL-PvdA’er Tseggai noemt de uitspraak aan het begin van haar betoog ‘schadelijk’ en ‘stigmatiserend’. ‘Wat het kabinet integratie noemt, voelt als uitsluiting voor velen’. D66’er Bamenga vraagt Nobel om ‘onderbouwing’ van zijn bewering en wil weten of hij nog achter de uitspraak staat. Denk-Kamerlid Dogukan Ergin is het felst en vindt dat de staatssecretaris een grote groep Nederlanders ‘onder de bus heeft gegooid’. ‘Gaat hij die schandalige woorden terugnemen?’
Stoppen met pappen en nathouden
Maar dat Nobel ook na deze bewogen weken nog de steun geniet van de coalitiepartijen, blijkt als zij het woord nemen. PVV’er Maikel Boon ziet in de uitspraken juist een teken dat het kabinet de eerste stappen zet om ‘te stoppen met pappen en nathouden’. BBB’er Claudia van Zanten benadrukt dat het belangrijk is ‘om onze ogen niet te sluiten’ voor integratieproblemen, zoals antisemitisme. Ook Nobels eigen partij VVD blijft onverminderd achter hem staan. Gevraagd naar de woorden van de staatssecretaris benadrukt Kamerlid Bente Becker ‘dat we niet iedereen over één kam moeten scheren’ maar dat het ‘heel goed’ is dat de staatssecretaris ‘het probleem benoemt’.
NSC-Kamerlid Diederik Boomsma vindt wel dat er begrip moet zijn voor mensen die ‘niks te maken hebben’ met de gebeurtenissen maar wel het gevoel hebben zich door de uitspraak te moeten verantwoorden. Het risico is volgens hem bovendien dat mensen ‘zich meer terugtrekken in hun eigen identiteit’. Maar een harde veroordeling van de NSC’er blijft uit, Boomsma vraagt Nobel enkel ‘te reflecteren’ op zijn uitspraak.
Die kans grijpt de staatssecretaris uitgebreid aan en direct aan het begin van zijn beantwoording probeert hij zijn uitspraken te nuanceren. ‘In mijn eerste reactie van de gebeurtenissen in Amsterdam heb ik me stevig uitgesproken. Tegelijkertijd hebben mijn woorden ook mensen geraakt om wie het niet gaat’, aldus Nobel. Volgens de staatssecretaris zijn er immers ook ‘heel veel moslims’ die wel meedoen in de samenleving. ‘Ik ben er nooit op uit om een hele groep mensen over één kam te scheren’.
Stevige woorden blijven gebruiken
Tegelijkertijd neemt Nobel de woorden nadrukkelijk niet terug. Als D66’er Bamenga meermaals vraagt of hij ‘nou wel of niet zijn woorden terugneemt’, reageert de staatssecretaris dat hij weliswaar geen mensen pijn wil doen met zijn uitspraken maar dat hij ook in de toekomst ‘stevige woorden zal gebruiken op het moment dat het misgaat’.
Het is een vergelijkbare argumentatie die premier Schoof vorige week had bij zijn opmerking over een ‘integratieprobleem’. Ook die zou volgens hem alleen betrekking hebben op ‘jongeren die denken dat regels niet voor hen gelden’ en niet op mensen met een migratieachtergrond ‘die volop meedoen’.
Een dergelijke uitleg gaat er maandag niet in bij de oppositie, die zich blijft afvragen wat Nobel dan bedoelde met ‘een groot deel’. Volgens Denk-Kamerlid Ergin zegt het kabinet er bovendien mee dat niet de uitspraken zelf verkeerd waren, maar dat de mensen die gekwetst zijn ze blijkbaar ‘verkeerd hebben begrepen’. Ergin eiste daarom van Nobel een onderbouwing of excuses.
Maar die kritiek neemt de staatssecretaris voor lief. In een debat waarin het vooral over uitspraken gaat, lijken de bewindspersonen immers de woorden te hebben gevonden om de angel in ieder geval voorlopig uit de verhitte discussie binnen de coalitie te halen.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 15, 16 EN 17/Something fishy
Nora Achahbar stapt vandaag op als staatssecretaris van Financiën. De voormalige officier van justitie kan niet leven met de manier waarop het kabinet omgaat met de nasleep van de rellen rond de wedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv. Andere NSC-bewindspersonen overwegen eveneens te vertrekken, wat het kabinet in een crisis zou storten.
Achahbar heeft zelf een Marokkaanse achtergrond en is als staatssecretaris onder andere verantwoordelijk voor de hersteloperatie bij de Toeslagenaffaire.
Zij meent dat er in de ministerraad van maandag radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan naar aanleiding van de ongeregeldheden in Amsterdam. Andere NSC-bewindspersonen zouden vergelijkbare bezwaren hebben, bevestigen bronnen.
Achahbars grootste bezwaar is volgens een ingewijde dat ook VVD-minister Eelco Heinen van Financiën in haar ogen over de schreef is gegaan tijdens de ministerraad. De staatssecretaris meent dat ze daardoor niet meer kan functioneren op het departement. Een bron bij de VVD ontkent ten stelligste dat Heinen iets verkeerds zou hebben gezegd.
De VVD’er is als minister de directe leidinggevende van Achahbar. Ze zou al op dinsdag, een dag na de ministerraad van maandag, het besluit hebben genomen om op te stappen.
Andere NSC-bewindspersonen hebben begrip voor de stap van Achahbar en beraden zich eveneens op hun positie. Het is mogelijk dat ze ook vertrekken, al staat dat nog niet vast. Volgens een ingewijde kan het ‘alle kanten op’.
Grens trekken
NSC-staatssecretaris Achahbar zou ook grote moeite hebben met de uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.
Oppositiepartijen prijzen de stap van Achahbar en willen openheid over de gang van zaken binnen het kabinet. ‘Volkomen terecht als Achahbar een grens trekt en opstapt’, schrijft GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans op X. ‘In dit kabinet zijn racistische uitlatingen aan de orde van de dag. Dit kabinet is er niet voor alle Nederlanders.’
D66-leider Rob Jetten wil net als Timmermans snel een debat en eist dat de notulen van de ministerraad openbaar worden gemaakt. ‘Racistische teksten horen absoluut niet thuis in het hart van ons landsbestuur.’
EINDE
[13]
WIKIPEDIA
EELCO HEINEN
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eelco_Heinen
”Achahbars grootste bezwaar is volgens een ingewijde dat ook VVD-minister Eelco Heinen van Financiën in haar ogen over de schreef is gegaan tijdens de ministerraad.”
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
NSC-staatssecretaris Achahbar zou ook grote moeite hebben met de uitspraak van VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel van Participatie en Integratie. Die zei naar aanleiding van de rellen in Amsterdam dat ‘islamitische jongeren voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven’.”
VOLKSKRANT
NSC-staatssecretaris Nora Achahbar stapt op vanwege uitspraken kabinet over integratie
”Den HaagEen groot deel van de „islamitische jongeren” onderschrijft de Nederlandse normen en waarden niet, maakt verantwoordelijk staatssecretaris Jurgen Nobel op uit het geweld van afgelopen week in Amsterdam. „Dat is voor mij ontoelaatbaar. We hebben echt een groot integratieprobleem.”NOORD-HOLLANDS DAGBLADNOBEL ZIET IN GEWELD AMSTERDAM ”INTEGRATIEPROBLEEM” MOSLIMJONGEREN11 NOVEMBER 2024
Den HaagEen groot deel van de „islamitische jongeren” onderschrijft de Nederlandse normen en waarden niet, maakt verantwoordelijk staatssecretaris Jurgen Nobel op uit het geweld van afgelopen week in Amsterdam. „Dat is voor mij ontoelaatbaar. We hebben echt een groot integratieprobleem.”
Het probleem is „veel breder dan dat”, maar „ik denk dat we het taboe niet uit de weg moeten gaan”, zei Nobel maandag bij aankomst voor de ministerraad. Bij de beelden van aanvallen op supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv hoorde Nobel „Arabische teksten. Dan weet je: dat zijn jongeren met een Arabische achtergrond”.
De staatssecretaris van Participatie en Integratie ziet niets in de oproep van PVV-voorman Geert Wilders, de leider van de grootste regeringspartij, om daders het land uit te zetten. Dat is heel moeilijk bij mensen met een Nederlands paspoort, memoreert hij. Nobel houdt het voorlopig bij het actieplan waaraan hij al werkte en hoopt dat „zo snel mogelijk” te presenteren.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 12, 13 EN 14/Something fishy
” Na afloop van de wedstrijd werd er in de hoofdstad gejaagd op Joodse supporters van de Israëlische club.” zeer discutabel enbezijden de feitelijke waatheid/Zie onder dit artikel]
ELSEVIERS WEEKLBLAD
NORA ACHAHBAR OPGESTAPT: ALLEEN
GEHEIME NOTULEN KUNNEN RACISME IN MINISTERRAAD BEWIJZEN
Wie sprak welke woorden in de ministerraad uit én was dat racistisch? Die vragen leiden tot een kabinetscrisis in Den Haag na het opstappen van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar. Alleen de notulen van de ministerraad kunnen opheldering geven, maar die zijn 20 jaar lang geheim. Zonder blijft het gissen naar de waarheid, schrijft Victor Pak.
Het moest even gisten bij staatssecretaris Nora Achahbar (42) na de ministerraad van maandag 11 november. Daar sprak het kabinet-Schoof over de rellen in Amsterdam na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. Na afloop van de wedstrijd werd er in de hoofdstad gejaagd op Joodse supporters van de Israëlische club.
Het gesprek ontspoorde, collega’s uit de kabinetsploeg zouden zich in felle, zelfs racistisch hebben uitgelaten. Ook onder meer haar directe collega op het ministerie van Financiën, Eelco Heinen (VVD).
Hij zou, zo meldden diverse media, hebben gesproken over antisemitisme in de samenleving dat niet zomaar als pus uit een puist is te knijpen. Ook zou over Jodenhaat als deel van het DNA van sommige bevolkingsgroepen zijn gesproken.
Nora Achabar opgestapt
Voor Achahbar is het reden om te vertrekken. Alleen is de grote vraag voor de samenleving of kabinetsleden zich daadwerkelijk racistisch uitlieten. Daarom vroeg D66-leider Rob Jetten om het openbaren van de notulen. Een enorme stap, die GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans en Esther Ouwehand van Partij voor de Dieren ondersteunen.
De notulen van de ministerraad zijn geheim en worden pas twintig jaar na dato gepubliceerd. Wie eruit lekt, kan door de rijksrecherche worden onderzocht en bedreigd worden met vervolging.
Het vroegtijdig openbaren van de geheimen uit de ministerraad komt zelden voor. Bij hoge uitzondering krijgt soms een parlementaire enquêtecommissie, het hoogste onderzoeksmiddel van de Tweede Kamer, toegang tot notulen of een speciale onderzoekscommissie, zoals die naar de oorlog in Irak en het bloedbad in Srebrenica.
Omtzigt ‘sensibiliseren’
Daarnaast werden in 2021 eenmalig notulen van een ministerraad uit 2019 geopenbaard. Dat gebeurde uitgerekend na een lek van de notulen aan RTL Nieuws. Zij meldden dat over toenmalig CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt was gesproken. De geopenbaarde notulen staafden dat nieuws. In de ministerraad was gesproken over het ‘sensibiliseren’ van Omtzigt.
Toenmalig premier Mark Rutte (VVD) noemde het openbaar maken een unieke gebeurtenis die waarschijnlijk eenmalig zou zijn. Daar denkt Rob Jetten anders over met zijn oproep om de notulen van de ministerraad voor de tweede keer in drie jaar tijd te openbaren.
Vertrouwelijkheid is groot goed voor ministers
Jetten heeft gelijk dat het de enige mogelijkheid is om écht boven tafel te krijgen wat er op maandag 11 november is voorgevallen. Maar het schept ook een gevaarlijk precedent. De langdurige geheimhouding van de notulen zorgt voor de vertrouwelijkheid van de discussies die de ministersploeg voert. Daardoor zijn de ministers in de ministerraad vrij om hun mening te uiten.
Jetten beroept zich op artikel 68 van de Grondwet. Daarin staat de plicht voor ministers en staatssecretarissen beschreven om Tweede Kamer inlichtingen te geven als zij daarom vragen. Die inlichtingen hoeven alleen gedeeld te worden als die het belang van de staat niet schaden.
Thom de Graaf waarschuwde voor precedent van Rutte
In 2021 besloot de ministerraad onder leiding van Rutte zelf om de notulen te openbaren. Onder het mom van het herstellen van het vertrouwen in het kabinet. Uitgerekend Thom de Graaf, vicevoorzitter van de Raad van State, lid van D66, waarschuwde toen voor een precedentwerking die Rutte creëerde. Met het beroep van de oppositie om de notulen te openbaren, is dat waarheid geworden.
Uiteindelijk is het afwachten of een Kamermeerderheid zich achter Jetten schaart. Uitgerekend NSC kan de oppositie daaraan helpen, maar die partij moet eerst beslissen over het lot van het kabinet.
De schok na de mishandeling van Israëlische voetbalfans in Amsterdam is groot. Beelden van Israëlische mannen die werden opgejaagd maken nog altijd veel los, onder meer omdat ze bij mensen herinneringen oproepen aan pogroms, geweld tegen Joden. Drie dagen na de gebeurtenissen komen steeds meer verhalen, foto’s en video’s naar buiten. Daarmee wordt het beeld van wat er die nacht gebeurde completer, maar ook diffuser.
Naast de vele beelden van het geweld tegen Israëliërs in het centrum van Amsterdam zijn er ook video’s verschenen waarop is te zien dat aanhangers van Maccabi Tel Aviv zich misdragen in de stad. Die beelden maken duidelijk dat de supporters niet alleen voorafgaand aan de wedstrijd anti-Arabische en racistische leuzen riepen en een Palestijnse vlag van een raam trokken, maar ook na het duel gewelddadig waren.
De Amsterdamse politie heeft vandaag laten weten dat in het onderzoek naar het geweld alle beelden worden meegenomen, dus ook die van de rellende Maccabi-aanhang. De politie beschikt over beelden van camera’s op straat en deurbelcamera’s, maar ook van getuigen, journalisten en tipgevers. Burgemeester Halsema kondigde vrijdag een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen.
Stokken en stenen
In bijvoorbeeld onderstaande video die een Amsterdamse fotograaf in de nacht van donderdag op vrijdag op X plaatste en die persbureau Reuters vrijdag wereldwijd verspreidde, is te zien hoe het tegenover Amsterdam Centraal misgaat. Israëlische supporters kwamen daar na afloop van de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv aan met het openbaar vervoer.
Op de beelden zitten supporters, schijnbaar de harde kern van Maccabi, voor het station iemand achterna die tegen de grond wordt gewerkt. Wat er aan de beelden is voorafgegaan, is niet bekend
Het Parool heeft beelden van voetbalfans die met broekriemen in de hand door het centrum van Amsterdam lopen. Op beelden van YouTube-verslaggever Bender is te zien dat Maccabi-supporters om de hoek op de Nieuwezijds Voorburgwal stukken hout uit een pallet halen.
Op dezelfde beelden rent even later een groep van enkele tientallen Maccabi-aanhangers met houten latten vanaf de Nieuwezijds Voorburgwal de Nieuwe Nieuwstraat in. Kort ervoor zijn in die steeg een paar mensen te zien die kreten naar de groep roepen. Ook gaat er zwaar vuurwerk af. Op het Spui, waar de supporters zich volgens Het Parool ook misdragen, is te zien dat de groep ergens stenen vandaan heeft gehaald.
De groep op de beelden bestaat uit een man of honderd, terwijl er zo’n 3000 fans bij de wedstrijd waren. Op de Bender-beelden is te zien dat er niet alleen mannen, maar ook vrouwen en kinderen bij de groep supporters lopen.
63 aanhoudingen
Voor het geweld in de nacht van donderdag op vrijdag is voor zover bekend één arrestatie verricht. De andere 62 aanhoudingen die rond de wedstrijd werden gedaan, waren al eerder op de avond. Er zitten nog vier mensen vast.
Het is niet duidelijk of er ook Israëliërs onder de arrestanten zijn. Het Openbaar Ministerie zei gistermiddag nog meer aanhoudingen te verwachten, maar wilde niets zeggen over de achtergrond of nationaliteit van de verdachten.
Beelden van de mishandelingen van Israëlische voetbalsupporters donderdagnacht leidden tot wereldwijd afgrijzen. Intussen duiken er ook beelden op van de harde kern van Maccabi Tel Aviv die ’s nachts de confrontatie zoekt. Wat voegen deze beelden toe aan wat er tot nu toe bekend is over donderdagnacht?
Zeker honderd Maccabisupporters verlaten donderdagavond het Centraal Station na de wedstrijd tegen Ajax en verzamelen zich op straat. Ze zijn opgewonden, schreeuwen leuzen en steken rokerig vuurwerk af. Ook pro-Palestina-aanhangers hebben zich rondom het station verzameld. De groepen provoceren elkaar.
Op beelden in het bezit van Het Parool van die avond en nacht, is te zien hoe Maccabisupporters met riemen in hun handen door het Centrum gaan. Een jongere wordt door hen tegen de grond gewerkt, op een andere wordt ingeslagen.
De politie verdrijft de groep van zo’n honderd mensen uiteindelijk richting het Spui. Een deel van hen gaat via de Nieuwezijds Voorburgwal. Een 32-jarige die daar in de buurt woont, herinnert zich het lawaai en de harde knallen die ze rond half één ’s nachts heeft gehoord. Ze ligt al in bed als ze beseft dat er direct onder haar raam een groep Maccabisupporters in het Hebreeuws aan het scanderen is.
“Ik heb een pro-Palestijnse poster voor mijn raam hangen, buren hebben Palestijnse vlaggen,” zegt ze. “Toen ik mijn gordijn opendeed om te kijken werd het geschreeuw nog harder. Ze begonnen tegen mijn deur te trappen. Ik was echt heel erg bang, ik was alleen thuis en doordat ik uit het raam keek, wisten ze dat ik thuis was.”
Beelden op sociale media bevestigen het tumult in haar straat.
Oproepen de aanval te openen
Het gaat die avond op diverse plekken in Amsterdam helemaal mis. Israëlische voetbalfans die zich hebben afgezonderd van de grote groep Maccabisupporters, bijvoorbeeld omdat ze rustig naar hun hotel willen, worden aangevallen door pro-Palestina-aanhangers. Op Telegram gaan oproepen rond waarin ‘strijders’ worden opgeroepen de aanval te openen op de Israëliërs.
Hotels waar sommigen van hen zouden verblijven, worden belaagd. Israëliërs worden in allerijl in een noodopvang in Amstelveen ondergebracht, omdat ze niet meer naar hun hotel durven te gaan. Een gitzwarte nacht, noemt burgemeester Femke Halsema het vrijdagmiddag.
Op zaterdag vliegen de meeste Israëlische voetbalfans die nog in Nederland waren terug naar huis, meldt de Israëlische ambassade, met behulp van extra vluchten. In de uren aan beeldmateriaal die op sociale media circuleren is te zien hoe zich in de nacht van donderdag op vrijdag een klopjacht heeft voltrokken. En er duiken ook beelden op waarin te zien is hoe een groep Israëlische hooligans zich dreigend door de stad beweegt en zich soms schuldig maakt aan geweld. Wat voegen deze beelden toe aan wat er tot nu toe bekend is over de gebeurtenissen van donderdagnacht?’
Politieke uitingen
In de week van de wedstrijd was al snel duidelijk geworden dat er sprake is van meer dan alleen wedstrijdspanning onder de Maccabi-aanhang. De Israëlische voetbalfans komen in Amsterdam politieke uitingen tegen die niet stroken met wat ze van thuis gewend zijn.
Op tal van plaatsen hangen Palestijnse vlaggen, Amsterdammers lopen rond met afbeeldingen van watermeloenen op hun kleding of keffiyehsjaals om hun nek, waarmee ze hun steun betuigen aan de Palestijnen.
Daar zijn de supporters niet van gediend en dat laten ze merken. Zo verzamelen tientallen Maccabi-aanhangers zich woensdagnacht voor Villa Mokum, een kraakpand op het Rokin waar diverse Palestijnse vlaggen hangen. Op video’s is te zien hoe ze stenen naar de ramen gooien, het pand beklimmen en de vlaggen eraf rukken.
“Ze trapten tegen onze deuren en probeerden ons huis binnen te komen,” zegt een 23-jarige bewoner van het pand. “Ze staken hun middelvinger op en maakten onthoofdingsgebaren, zeiden ‘we’re going to kill you and we will come back’.”
Het was niet het enige incident, zowel van de kant van de Maccabi-supporters als van de pro-Palestijnse kant werd die nacht op confrontaties aangestuurd. Donderdagochtend was het volgens de politie op een aantal plaatsen in het centrum een ‘onrustige nacht’ geweest.
Spanningen vanwege oorlog
De incidenten tot dan toe laten zien dat hier geen sprake is van rivaliteit tussen voetbalteams, maar dat de spanningen te maken hebben met de oorlog in het Midden-Oosten.
Daar was ook burgemeester Halsema zich van bewust, zei ze vrijdag tijdens de persconferentie naar aanleiding van het geweld van donderdagnacht. Ze was ‘al weken’ bezig met de voorbereidingen op deze wedstrijd en had ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) benaderd. Die zei volgens Halsema toen geen concrete dreiging te zien, maar raadde haar wel aan voorbereidingen te treffen.
De wedstrijd kon gewoon doorgaan, met de 2600 uitfans. De supporters van Maccabi Tel Aviv stonden volgens de burgemeester niet bekend als ‘risicovol’ als het om een voetbalwedstrijd tegen Ajax gaat.
Inderdaad, de Maccabisupporters hebben in Europa niet de reputatie grote relschoppers te zijn. Toch is er eerder dit jaar in Griekenland een man in elkaar geslagen door een groep Maccabi-aanhangers, zo is op video’s te zien. Hij zou een keffiyeh hebben gedragen.
Provocerende leuzen
Voetbalsupporters, inclusief hooligans, en een door een oorlog verdeelde samenleving: dat dat een giftige cocktail oplevert, bleek ook donderdagmiddag weer, in aanloop naar de wedstrijd. Op de Dam feestten Maccabisupporters, maar die stemming sloeg af en toe om als ze werden geprovoceerd met een ‘free Palestine’-leus. Dat werd beantwoord met middelvingers en ‘fuck Palestine’.
Hun leuzen gingen ook verder dan de gebruikelijke sportaanmoedigingen: “Olé, olé, laat IDF (de Israëlische strijdkrachten, red.) winnen, fuck de Arabieren.”
In het feitenrelaas dat burgemeester Halsema komende week zal geven over de gebeurtenissen en de evaluaties die volgen, zullen de acties van de harde kern van Maccabifans ongetwijfeld worden meegenomen.
Met medewerking van Tahrim Ramdjan en Madelief van Dongen.
1. De supporters van Maccabi Tel Aviv hebben in Amsterdam allerlei provocaties uitgehaald. Er zijn filmpjes op de sociale media te zien dat deze supporters, terwijl ze met een roltrap de Amsterdamse metro ingaan, liedjes zingen met teksten als “Er zijn geen scholen meer in Gaza, alle kinderen zijn dood, olé olé olé!” en het Israëlische leger prijzen. Ook hebben ze Palestijnse vlaggen van huizen getrokken en mensen die demonstreerden tegen de Israëlische genocide in Gaza aangevallen en besmeurd.
2. De politie had moeten ingrijpen tegen deze hooligans. Door dit na te laten escaleerde de zaak en werd er wel, terecht overigens, ingegrepen toen de hooligans door mensen op scooters werden belaagd.
3. Nagegeven moet worden dat de Amsterdamse politiechef tijdens de persconferentie in zeer korte, snelle bewoordingen memoreert ‘Door Maccabi supporters wordt op het Rokin een vlag van de gevel gehaald en vernielen ze de taxi.’ Daarmee benoemt hij het begin van de rellen. De vlag was een Palestijnse, maar dat zegt hij er niet bij.
4. De voetbalclub Maccabi Tel Aviv staat volledig achter de genocide die de staat Israël pleegt in Gaza. Als je een blik werpt op hun social media zie je de vele eerbetonen aan soldaten en het leger: diners die georganiseerd worden om het moreel van soldaten op te krikken en de inzamelingsacties voor legeruitrusting. De club post zelfs soldaten in Gaza die trots poseren met hun Maccabi sjaaltjes voor vernietigde gebouwen (zie foto). Het is niet ondenkbaar dat tussen de meegereisde fans soldaten bevonden die oorlogsmisdaden hebben gepleegd in Gaza. Volgens geruchten waren er ook provocateurs van de geheime dienst van Israël onder de supporters.
5. In Gaza is de gehele sportinfrastructuur vernietigd, zijn er meer dan 240 voetballers gedood, waaronder spelers van het nationale elftal, de assistent-coach van het Olympische voetbalteam en vele andere prominente sporters. Het Yarmouk-stadion werd door het Israëlische leger verandert in een detentie- en martelcentrum.
6. Het is niet zo dat de supporters van Maccabi Tel Aviv doetjes zijn. In maart 2024 molesteerden ze in Athene een man met een Palestijnse vlag. In 2022 werden 10 supporters van Maccabi Tel Aviv gearresteerd in Athene en tot 9 maanden cel veroordeeld vanwege het in bezit hebben van illegaal vuurwerk en fakkels voor een Europese wedstrijd tegen het Griekse Aris. Het is dus niet waar, wat burgemeester Halsema tijdens de persconferentie zei, dat ‘de aanhang van Maccabi Tel Aviv ‘niet bekendstaat als risicovol’.
7. De hooligans van Maccabi Tel Aviv begonnen te joelen tijdens de 1 minuut stilte voor de slachtoffers van de milieuramp in Valencia. Waarom? Spanje is een van felste criticasters van het Israëlische moordregime en erkent Palestina. Zelf was ik in de Kuip aanwezig bij Feyenoord- RB Salzburg waar er 1 minuut doodse stilte was.
8. In januari 2024 besloot de burgemeester van Gent dat de wedstrijd tussen Gent en Maccabi Haifa (dat is dus een andere Israëlische club) zonder publiek zou plaatsvinden omdat ‘de veiligheidsrisico’s te groot waren gezien het conflict tussen Israël en Gaza’.
9. De reacties van praktische alle Nederlandse politici was, zoals te verwachten, beneden elke peil. Onmiddellijk werd de antisemitisme kaart getrokken. De provocaties van de Israëlische supporters bleven ongenoemd evenals de alles bepalende context van de voortgaande genocide in Gaza.
10. Er werd gesuggereerd dat er ook een ‘jacht’ op joodse Amsterdammers was. Daarvan is totnutoe geen enkel bewijs geleverd. En als dat wel zou zijn, is dat uiteraard schandalig.
11. Uiteraard was massamoordenaar Netanyahu er als de kippen bij om het hele arsenaal van historische Europese schanddaden (Kristallnacht, pogroms) erbij te halen. Een vergelijking die volledig mank gaat.
12. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken vloog hals-over-kop naar Den Haag en verklaarde voor het NOS journaal ‘Deze aanvallen zijn misschien de grootste op joden in Europa sinds de jaren ‘40’ en merkte even later op dat de ‘daders die betrokken waren bij deze barbaarse aanvallen’ berecht moesten worden. Over de meer dan barbaarse aanvallen in Gaza geen woord uiteraard.
13. Op datzelfde NOS-journaal van vrijdagavond 8 november 8 uur, gaf vanuit Tel Aviv verslaggever Sander van Hoorn commentaar. Hij sprak de volgende zin uit ‘De beelden die we net hebben gezien van Maccabi fans die dingen scanderen, die zie je hier een stuk minder, of niet’. Het journaal liet nou net NIET die beelden zien, waarop die hooligans scandeerden “Er zijn geen scholen meer in Gaza, alle kinderen zijn dood, olé olé olé!”. Het NOS journaal ontpopt zich steeds meer als een angsthazige spreekbuis van extreem-rechts.
14. het Internationaal Gerechtshof oordeelde dat Israël “onmiddellijke en effectieve maatregelen” moest treffen om de Palestijnen in de Gazastrook te beschermen tegen het risico van genocide, door te zorgen voor voldoende humanitaire hulp en basisvoorzieningen. Maar Israël heeft niet eens het minimale gedaan om hieraan te voldoen, aldus Amnesty International. Integendeel, alles wordt in het werk gesteld door dit apartheidsregime om alle inwoners van Gaza uit te roeien.
15. De Nederlandse extreem-rechtse regering heeft een grote minachting voor de Nederlandse grondwet. Artikel 90 luidt: ‘De regering bevordert de ontwikkeling van de internationale rechtsorde’. In het geval van Israël kan de conclusie niet anders luiden dan dat de Nederlandse regering de volledige steun aan een land geeft dat de internationale rechtsorde stelselmatig negeert, verdacht maakt en saboteert.
Woensdag 6 november tot en met zondag 10 november 2024: griezelige dagen in Amsterdam. Wat begon met racistisch, anti-Palestijns geweld en gestook door supporters van een Israëlische voetbalclub, is door gezag en gezagsgetrouwe media bliksemsnel omgetoverd in een plaatselijke noodtoestand compleet met demonstratieverbod. Wat in werkelijkheid stevig tot uiting gebrachte, maar legitieme en terechte weerzin en woede tegen zionistische knokploegen was en is, werd in no time geframed tot antisemitisch geweld, ja zelfs een pogrom. Maar het repressieve en reactionaire mediaverhaal scheurt dagelijks verder aan flarden nu er – soms uit onwaarschijnlijke hoek – steeds meer informatie naar boven komt over de werkelijke toedracht van de gebeurtenissen.
Wat is er nu eigenlijk gebeurd?
Stap 1: Maccabi Tel Aviv komt voetballen tegen Ajax, in Amsterdam. Het is een Israëlische club, die op bezoek komt in tijden dat het thuisland Israël genocide pleegt in Gaza en bloedbaden aanricht in Libanon. Het is vooral ook een club met gewelddadige en racistische fans. Deze club welkom heten is: hordes zionistische agressievelingen verwelkomen in de straten van Amsterdam. Dat is als zodanig een provocatie, bedreven door een gevestigde orde die protest tegen de komst van Maccabi naast zich neerlegt. De provocatie werd aangescherpt toen een aangekondigde demonstratie tegen Maccabi door pro-Palestijnse actievoerders verbannen werd, van de nabijheid van de Arena naar Amsterdam Zuid-Oost, een kilometer verderop.(1) Amnesty, letten jullie op? Iets met ‘within sight and sound’ mogen demonstreren?
Stap 2: Zionistische knokploegen in de aanval. Maccabi- fans doen wat je van mijlenver en ruim van te voren kon zien aan komen. Ze jennen mensen met pro-Palestijnse symbolen en uitingen. Ze rtoepen anti-Arabische, anti-Palestijnse, soms openlijk genocidale leuzen. Ze betonen zich agressief, soms openlijk gewelddadig. Natuurlijk laten mensen die solidair zijn met de Palestijnen dat niet over hun kant gaan, natuurlijk uiten doie hun woede, soms op tastbare wijze. Terecht. Knokploegen en genocide-propagandisten horen geen ruimte te krijgen op de straten van Amsterdam, of waar dan ook.
Maccabi-fans vielen de dag voo0r de wedstrijd, woensdag dus, een kraakpand aan, verwijderden een Palestijnse vlag en gooiden met stenen. Feitelijk ongehinderd door politie. Een groep Maccabi-fans belaagden een taxichauffeur. Andere taxichauffeurs gingen over tot de tegenaanval, er belandde een zionistisch knokploeglid in het water. Er was veel meer. Het is allemaal zo duidelijk als wat: de Maccabi-fans zochten de confrontatie en liepen openlijk reclame te maken voor de genocide in Gaza.
Op donderdag ging dit door. Honderden joelende Maccabi-zionisten op de Dam. Confrontaties met pro-Palestijnen. Daarna, tijdens de wedstrijd, bestonden Maccabi-supporters het om het moment van stilte te verstoren dat gehouden werd voor slachtoffers van de overstroming in Spanje. Dat land heeft een regering die wat minder anti-Palestijns doet dan veel andere regeringen. Dus mocht je een uiting van respect doodgewone mensen die toevallig daar woonden en door de regen verzwolgen zijn, verstoren. Dat was kennelijk de ‘logica’. Maar ja, wat verwacht je van mensen die doodleuk zingen: ‘De scholen zijn dicht in Gaza, want er zijn geen kinderen meer’ ? Pro-Palestijnse actievoerders die toch naar de Arena probeerden te komen, werden door de ME tegengehouden.(2)
Stap 3: de tegenaanval. Intussen begonnen er oproepen te circuleren om de Maccabi-supporters maar eens mores te leren. Dat begon al donderdagmiddag. Taxichauffeurs speelden in kanalen waar oproepen gedeeld werden volgens berichtgeving een rol (3) – ja, Amsterdamse taxichauffeurs kwaad maken was niet handig. Die komen voor elkaar op en doen dat niet altijd zachtzinnig ook. ‘s Nachts zagen we de resultaten: mensen die in kleine, vanwege scooters zeer mobiele groepjes Maccabi-supporters belaagden en opjoegen en soms stevig molesteerden ook. Maar zelfs toen – zo wordt steeds duidelijker – was dit geen eenzijdige kloppartij. Groepen Maccabi-supporters waren rond middernacht zelf hoogst agressief op zoek naar doelwitten en confrontaties.
Wat hypocriet Halsema aan een pogrom deed denken was in werkelijkheid een chaotische reeks botsingen tussen mensen die – terecht! – heel boos waren op de Maccabi-supporters die al dagenlang de straten terroriseerden enerzijds, en die supporters zelf waarvan flinke aantallen dat terroriseren graag nog een nachtje hadden voortgezet. De supporters wonnen deze confrontaties nu eens niet. Zelfs een overmacht van politieagenten – in totaal ruim 1200 – slaagde er geruime tijd niet in om de straten te beheersen. Ik vind dat helemaal geen slecht nieuws. Uiteindelijk zijn Maccabi-supporters onder politie-escorte afgevoerd en intussen het land uitgevlogen. Een zekere Olivier Dulith, van de politie in Amsterdam’ laat naderhand weten dat ‘de supporters van Maccabi Tel Aviv allemaal (zijn) vertrokken’. Hij zegt ook dat het ‘opsporingsonderzoek naar de aanstichters van het geweld in volle gang (is’).(4) Ik weet wel waar hij die aanstichters kan vinden. Die zijn, zoals Dulith zelf al zei, inmiddels dus allemaal vertrokken.
Wat er dus gebeurd is: een als zionistische knokploeg en Israëlisch genocide-propagandateam opererende groep Maccabi-supporters komen in Amsterdam hun haat en agressie botvieren. Geen kleine groep trouwens: ik lees dat er 2600 Maccabi-supporters waren, ik lees zelfs ergens 3000. Mensen pikken dat knokploeggeweld en die genocidale propaganda niet, gaan in de tegenaanval, vechten terug en jagen uiteindelijk de Maccabi-supporters van de straat. De politie moest erkennen dat ze de greep tijdelijk kwijt was. Het was een vernedering voor het gezag. Het was ook geen goed nieuws voor de zionisten zelf, waarvan er flink wat ook eens klappen hebben gevangen in plaats van enkel uitgedeeld. Daar zullen vast mensen tussen hebben gezeten die zelf niet heel gewelddadig waren geweest. En nee, groepsgewijs eenlingen schoppen die al op de grond liggen is niet cool en niet heldhaftig. Maar het gerichte geweld tegen de Maccabi-aanhangers was over het geheel genomen een terechte en logische reactie op de gewelddadige en hatelijke agressie die zulke aanhangers al dagen pleegden.
Dan stap 4: het vernederde gezag slaat terug. Zionistische agressievelingen plus het bevoegde en belachelijke gezag hadden dus feitelijk een nederlaag geleden, in de nacht van donderdag op vrijdag. Dat vind ik zelf wel mooi, maar het vernederde gezag keek daar anders tegenaan. Het onverbiddelijke antwoord van het gezag volgde dan ook binnen enkele uren: een ongekende stroom lasterlijke beschuldigingen door politici en bestuurders,(5) tamelijk kritiekloos opgepikt en van enorme versterking voorzien door de gevestigde media. Minister van Weel, over het d\feit dat mensen gericht op zoek gingen naar die Israëlische voetbalfans: ‘Antisemitischer dan dat wordt het niet.’. Yesilgoz: ‘pure Jodenhaat’. De koning deed ook een duit in het zakje: ‘Joden moeten zich veilig voelen in Nederland”. En Halsema: ‘Ik snap heel goed dat dit herinneringen aan pogroms oproept’. Valse, vuile demagogie en laster, al kun je niet helemaal uitsluiten dat de bedrijvers ervan het zelf nog geloven ook.
Maar deze valse demagogie was niet alles. De zogeheten driehoek – burgemeester, politie, Openbaar Ministerie – kwam ook maar meteen met een noodverordening en demonstratieverbod. Terwijl ik dit schijf wordt dat verbod gehandhaafd met tientallen politiebusjes op de dam en grof politiegeweld tegen heel dappere mensen die proberen te demonstreren. Zware repressie, een soort van plaatselijke noodtoestand in Amsterdam, kenmerkt nu de aanpak. Uit Amsterdam komen inmiddels verschrikkelijke beelden en berichten.
Maar terug naar de afgelopen dagen! Het officiële frame vrijdag was dus: antisemitisme, Joden in ernstig gevaar, pogrom. Dat beeld raakte bijna per uur verder ondergraven. Uit het liveblog van AT5 afgelopen vrijdag: ‘Woensdag op donderdag was het al onrustig in de stad. Een Palestijnse vlag werd van een pand aan het Rokin getrokken en verbrand, er werden leuzen gezongen over Palestijnen en de politie moest optreden bij spanningen rond het Max Euwe-plein. Een journalist van de Arabische nieuwszender Al Jazeera vroeg aan burgemeester Halsema of die gebeurtenissen en het conflict in het Midden-Oosten aanleidingen zouden kunnen zijn voor de incidenten van vannacht. Halsema was daar duidelijk over: “Er is geen enkel excuus voor wat er gisternacht is gebeurd” ’ Maar het verband met de genocide – omfloerst tot ‘oorlog tussen Israël en Palestina’ gereduceerd en onschuldiger gemaakt – erkende ze wel.(6) Ze moest wel.
Intussen stapelt het bewijs zich op van wat er werkelijk is gebeurd. Met name het agressieve en hatelijke gedrag van groepen Maccabi-supporters, ook in die laatste nacht van donderdag op vrijdag, wordt steeds duidelijker. Nu.nl pakte daar zondag 11 november flink over uit met: ‘Ook Maccabi-supporters lieten zich na wedstrijd tegen Ajax gaan in Amsterdam’.(7) Dat artikel verwijst naar ‘beelden die in handen zijn van het Parool’, waarop ‘Maccabi-supporters met riemen’ te zien zijn. Een buurtbewoner met een pro-Palestijnse poster op het raam zegt tegen de krant dat enkele Maccabi-aanhangers tegen haar deur hebben getrapt’.
Ook beschrijft het artikel eerdere gewelddaden van de Maccabi-bende. Nota bene politiechef Holla had al op de persconferentie vrijdagmiddag gezegd: ‘Maccabi-supporters hebben een taxi vernield en een Palestijnse vlag in brand gestoken.’ Nu.nl voegde er aan toe dat ook elders ‘Palestijnse vlaggen van gevels werden gehaald’ en dat Maccabi-supporters ‘ kwetsende spreekkoren’ zongen. Wat die supporters zoal riepen of zongen? ‘Laat de IDF winnen, fuck de Arabieren’. En: ‘Er zijn geen scholen meer in Gaza, alle kinderen zijn dood, olé olé olé’. Gezellig voetbalfeestje zo, nietwaar? Nu.nl meldt ook keurig waar ze de info vandaan hebben trouwens. Nee, het verhaal dat vreedzame zielige voetbalsupporters zonder aanleiding door gewelddadige agressieve antisemitische horden werden belaagd, houdt geen stand.
Gewoon laster en een kwalijke verdraaiing van de werkelijke gang van zaken is de beschuldiging van antisemitisme als kern van wat er is gebeurd. Waren er antisemitische uitingen? Ongetwijfeld. Iemand is voor ‘kankerjood’ uitgescholden, zo kom je her en der tegen. Ik wil dat best geloven, al heb ik geen bewijs gezien. Er is op een Telegram-kanaal waar mensen communiceerden over de aanvallen op Maccabi-fans een foto gedeeld van een nazi-concentratiekamp, als gesuggereerde bestemming voor de aangevallen Maccabi-fans.(8) Dat is een regelrechte verwijzing naar de tegen Joden gerichte uitroeiingspolitiek van de nazi’s. Dat plaatsen en richten tegen die Maccabi-lui is die lui als doelwit aanwijzen, niet als Maccabi-supporters, niet als Israëli, maar als Jood. Ja, dat is antisemitisme, van het giftige soort. Ja, dat is verwerpelijk. Maar het is niet typerend voor de aanvallen als geheel. En daarmee is op geen enkele manier gezegd dat antisemitisme de reden was voor al die woede.
Verslag na verslag laat zien dat het doelwit van de aanvallen gezocht werden omdat ze Israëlische Maccabi-fans waren. Omdat ze deel waren van een extreem agressieve en racistische supportersbende dus, en/of omdat ze burger waren van een genocide plegende koloniale bezettingsstaat, met een politiek die in de kern door vrijwel alle Joods-Israëlische burgers wordt ondersteund. De aanvallen waren antizionistisch van strekking, met daar doorheen een forse portie macho-vechtersbazengedrag. En ik vermoed dat de deelnemers ook veelal geen geheelonthouders waren. Een enkele echte antisemiet zal zijn kans schoon hebben gezien. Boze en onnadenkende mensen hebben verder vast wel eens hun antizionistische woede erg slordig antisemitisch tot uiting gebracht. Maar dat maakt de gebeurtenissen als geheel niet tot een antisemitische geweldsgolf.
Met een pogrom had het niets te maken. Dat blijkt ook uit het feit dat buiten Maccabi-supporters en mensen die daar voor werden aangezien, er geen Joodse mensen en geen objecten en gebouwen die voor de Joodse gemeenschap extra belangrijk zijn., tot doelwit zijn gemaakt van de aanvallers, voor zover ik weet. Bij een pogrom verwacht je dan een synagoge doelwit word, dat willekeurige Joden worden aangevallen, noem maar op. Daarvan blijkt uit de berichtgeving buitengewoon weinig. Maccabi-fans zijn ongetwijfeld overwegend Joods. Maar ze werden aangevallen als Maccabi-fan, eventueel als Israëli. Niet als Jood. Dat onderscheid is van levensbelang. Want nee, antizionisme is geen antisemitisme, afkeer van de staat Israël en haar misdadige praktijken is geen Jodenhaat, en het aanvallen van agressieve zionisten in supportersverpakking is geen pogrom. Artikelen die dat duidelijk maken lees je gelukkig al her en der. Op Aljazeera.(9) Op Middle East Eye.(10) Op de uitstekende kritische pro-Palestina-website Mondoweiss.(11) Chris Klomp levert ook een zinnige bijdrage.(12)
Vanuit linkse en radicale kring is er een uitvoerige bijdrage van Bo Salomonsen is te lezen op Doorbraak.(13) Joke Kaviaar heeft ook al een prachtige tirade tegen de zionistische provocaties het internet op geslingerd.(14) Het is zaak dat er radicaal en kritisch geschreven blijft worden over wat er deze dagen werkelijk is gebeurd. De gebeurtenissen zouden namelijk wel eens een scherpe draai naar een nog veel repressievere en anti-Palestijnse politiek in Nederland kunnen inluiden. Hoe dat er uit ziet, zagen we afgelopen middag op en rond de Dam in Amsterdam.
Het is zaak dat we met name de politieke dimensie naar voren halen, niet enkel de manier waarop de media het framen. Ja, wat er gebeurde afgelopen vrijdag was een ‘media frenzy’ in de woorden van Chris Klomp, er was sprake van een ‘ophef-cascade’, in de mooie formulering van Bo Salomons. Maar de gangmakers hier waren niet de media. Gangmakers waren hier politici en bestuurders, die een maar al te gretige media bespeelden om pro-Palestijnse activiteit verdacht te maken als antisemitisme en een verdere afbraak van demonstratievrijheid en dergelijke.
Hoe griezelig de situatie is? Er wordt in alle ernst voorgesteld om de aanvallen op die Maccabi-supporters te framen als ‘terrorisme’.(14) Niet alleen kan de staat daarmee zwaardere straffen eisen, ze kan ook uitgebreider onderzoek naar verdachten legitimeren, langer voorarrest en dergelijke. En ze kan mensen die het expliciet opnemen voor mensen die het die zionistische genocidesupporters het leven zuur maakten, langs deze weg van steun aan terrorisme proberen te beschuldigen. Mensen zoals ik dus: ik neem het immers in het bovenstaande immers voor deze strijders op. Hoe meer mensen dat expliciet eveneens doen, hoe moeilijker dat terrorisme-frame voor het gezag te hanteren wordt. Hoe dan ook: laten we samen het agressieve, repressieve en steeds grovere pro-Zionistische overheidsoptreden slagvaardig keren met solidariteit. In woord, geschrift – en daad.
