Grenzeloze verzorgingsstaat. De gevolgen van immigratie voor de overheidsfinanciën
van Beek, Jan and Roodenburg, Hans and Hartog, Joop and Gerrit, Kreffer (2021) Grenzeloze verzorgingsstaat. De gevolgen van immigratie voor de overheidsfinanciën. [Brochures en rapporten]
https://dnpprepo.ub.rug.nl/87031
Partij:
FVD
Partij (variant):
Forum voor Democratie
Nevenorganisatie:
Renaissance Instituut
Auteur(s):
van Beek, JanRoodenburg, HansHartog, JoopGerrit, Kreffer
Publicatiejaar:
2021
Opmerking:
Onafhankelijk onderzoek, maar deels gefinancierd door het Renaissance Instituut, het wetenschappelijk bureau van de FVD.
Dr. Jan H. van de Beek presenteerde deze voormiddag in het Vlaams Parlement zijn studie over de kostprijs van immigratie voor België. Van de Beek werkte de studie uit op vraag van het Vlaams Belang. De partij wijst erop dat het rapport van de Nationale Bank van België(NBB) dat in 2020 verscheen“een vertekend beeld geeft”.“Deze studie geeft een veel correctere weergave van de kostprijs van immigratie”, zegt Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken.“De conclusie is overduidelijk: migratie kost wel degelijk handenvol geld. En in tegenstelling tot wat de gebrekkige studie van de Nationale Bank beweert, geldt dat ook voor tweede generatie migratie.”
Nadat de financieel-economische impact van immigratie jarenlang zowat het best bewaarde staatsgeheim van dit land was, verscheen in 2020 een rapport van de Nationale Bank van België (NBB). Maar het Vlaams Belang wees er steeds op dat de studie niet berekende wat de totale nettobijdrage over de hele levensloop is, de zogenaamde ‘generatierekening’. “Daardoor ontstaat in het bijzonder voor de tweede generatie migranten een vertekend beeld”, aldus Van Grieken.
De vraag van het Vlaams Belang om de NBB de opdracht te geven zo’n generatierekening alsnog door te voeren, werd steeds afgewezen. De partij ging daarom zelf te rade bij dr. Jan H. van de Beek. De Nederlandse doctor promoveerde in wiskunde en antropologie en deed eerder in Nederland al onderzoek naar de economische effecten van migratie. Zijn onderzoek resulteerde in het lijvige rapport ‘Fiscale kosten en baten van immigratie voor België’.
Ook tweede generatie migranten kosten de schatkist gemiddeld ruim 63.000 euro
Uit de berekeningen van dr. van de Beek blijken gezinsmigranten (156.000 euro) en vooral asielmigranten (313.000 euro) een enorme kostenpost voor de schatkist te vormen. Een gemiddelde autochtoon levert de samenleving 89.000 euro op. Een gemiddelde eerste generatie migrant kost de samenleving 196.000 euro. Van de Beek maakt een onderscheid tussen verschillende herkomstregio’s en ook daar zijn grote verschillen merkbaar. Zo is de nettobijdrage van een migrant uit Noord-Amerika erg positief (195.000 euro), maar kost een migrant uit het Midden-Oosten, Pakistan of Afghanistan maar liefst 328.000 euro. Ook tweede generatie migranten kosten de schatkist gemiddeld 63.000 euro. “Deze bevinding weerlegt dan ook de bewering op basis van het onvolledige onderzoek van de NBB dat de ‘tweede generatie’ bovengemiddeld zou bijdragen aan de overheidsfinanciën”, zegt Van Grieken daarover.
Slechts een zeer beperkt aantal immigranten van de eerste generatie draagt bij aan de overheidsfinanciën. Door het combineren van de kosten-batenanalyse van de eerste generatie met deze van de tweede generatie, kunnen de nettobijdragen van één hypothetisch immigrantengezin berekend worden. Uit deze ‘kruisbestuiving’ blijkt dat hoogopgeleide arbeidsmigranten uit de Europese Unie, met hoogopgeleide kinderen, de grootste kans hebben om netto-bijdragers te zijn.
“In principe enkel hoogopgeleide werkmigranten met bewezen meerwaarde uit de EU en andere westerse landen toelaten”
Het Vlaams Belang grijpt die bevindingen aan om te pleiten voor een radicaal andere kijk op arbeidsmigratie. De partij wil in principe enkel hoogopgeleide werkmigranten met bewezen meerwaarde uit de EU en andere westerse landen toelaten. Het Vlaams Belang eist ook dat er een einde komt aan de toekenning van werkvisa via de knelpuntberoepenlijst zonder voorafgaand marktonderzoek. Die lijst werd in 2019 door toenmalig minister van Economie Philippe Muyters (N-VA) gecreëerd. Daarnaast wil de partij het onbeperkt verblijfsrecht voor arbeidsmigranten na vijf jaar afschaffen. “De Vlaamse regering organiseert de constante instroom van arbeidsmigranten van buiten de EU”, aldus Van Grieken. “We willen een radicale ommezwaai van het beleid. Het is absurd dat de Vlaamse regering massaal laag- en middengeschoolde arbeidsmigranten aantrekt, terwijl duidelijk blijkt dat deze vormen van migratie de samenleving handen vol geld kosten.”
“De conclusie van dr. van de Beek is duidelijk: migratie in het algemeen draagt niet bij aan de overheidsfinanciën en is een kost voor de samenleving”, aldus nog Van Grieken. “Het is met andere woorden hoog tijd om afscheid te nemen van de illusie dat dit land uiteindelijk gediend is met aanhoudende en massale immigratie.”
EINDE
[15]
“De conclusie van dr. van de Beek is duidelijk: migratie in het algemeen draagt niet bij aan de overheidsfinanciën en is een kost voor de samenleving”, aldus nog Van Grieken. “Het is met andere woorden hoog tijd om afscheid te nemen van de illusie dat dit land uiteindelijk gediend is met aanhoudende en massale immigratie.”
VLAAMS BELANG
STUDIE NAAR KOSTPRIJS IMMIGRATIE: OOK TWEEDE GENERATIE
Met een studie van een Nederlands academicus valt het Vlaams Belang de opvatting aan dat migratie economisch voordelig is voor België. Arbeidsmigratie ziet de partij als een cadeau aan werkgevers dat op lange termijn nog vaak geld kost aan de samenleving.
In de campagne in aanloop naar de verkiezingen van 9 juni lanceerde het Vlaams Belang donderdag een tegenverhaal tegen de visie dat migratie nodig is om jobs in te vullen en de sociale zekerheid te ondersteunen. De partij stelde een studie voor die beweert dat migratie de Belgische overheid vooral geld kost en maar zelden iets oplevert.
Partijvoorzitter Tom Van Grieken grijpt het onderzoek aan om te claimen dat de migratievoorstellen van het Vlaams Belang ernstig zijn. Hij zei ‘ratio aan een emotioneel debat’ te willen toevoegen en met cijfers een ‘volgehouden positief verhaal’ over migratie te willen doorprikken. Dat past bij een bredere trend bij radicale partijen. Zo beweerde de PVDA begin deze maand dat het Planbureau bevestigde dat een rijkentaks ‘perfect haalbaar’ is, terwijl de instelling expliciet zegt dat ze die conclusie nooit trok.
De essentie
De Nationale Bank publiceerde in 2020 een studie waarin de voordelen van migratie na vijf jaar werden geraamd op 3,5 procent van het bruto binnenlands product.
Het Vlaams Belang liet een tegenstudie maken met dezelfde data. Het bekijkt daarin de impact gedurende een heel mensenleven.
De conclusie wordt dan dat migratie geld kost, door uitgaven voor pensioenen en zorg.
De onderzoeker is in Nederland omstreden en is niet meer verbonden aan een universiteit.
De Nederlandse wiskundige en antropoloog Jan van de Beek was het daar toen al niet mee eens en liet dat op de sociale media blijken. Het Vlaams Belang huurde hem daarop in om een vervolgonderzoek te voeren. Die studie, waarop geen peerreview(toetsing door collega’s) is vermeld, stelde hij donderdag voor in het Vlaams Parlement.
Van de Beek is in Nederland omstreden. Hij publiceerde er een gelijkaardig rapport over migratiekosten op vraag van het Forum voor Democratie van Thierry Baudet, waarna de Universiteit van Amsterdam vroeg het logo van de instelling van het document te halen. Van de Beek is vandaag niet meer verbonden aan een universiteit.
Zelfde data, andere vraag
Omdat hij zich bewust is van de gevoeligheid, besloot Van de Beek te vertrekken van dezelfde dataset als het NBB-rapport, die hem ter beschikking werd gesteld. Vervolgens stelde hij een andere onderzoeksvraag. Waar de Nationale Bank de economische foto van de vijf voorgaande jaren maakte, maakte Van de Beek een simulatie voor de hele levensduur van een migrant.
Dat levert een verschil op. Terwijl de Nationale Bank tot de conclusie kwam dat migranten van de tweede generatie geld opbrengen voor de Belgische schatkist, noemt Van de Beek dat op lange termijn ‘flauwekul’. Ze doen dat vandaag, omdat een meerderheid van hen werkt. Maar over heel hun leven krijgen ze ook verzorging, uitkeringen en pensioenen. Alles samen kost migratie daardoor geld, stelt het document.
Wat dat uiteindelijk betekent voor de federale schatkist, wordt in het rapport niet berekend. Van de Beek antwoordde dat de positieve impact van 3,5 procent van het bbp in zijn hypothese negatief wordt.
In 2020 gaf ook Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, bij de toelichting in het parlement al aan dat de positieve impact van de momentopname te danken was aan de jonge leeftijd van migranten. Als hun werkgelegenheidsgraad niet stijgt, wordt de impact negatief, gaf hij aan.
Sociale media
In het onderzoek vergelijkt Van de Beek families. Een klassiek autochtoon gezin van twee ouders en twee kinderen betaalt volgens hem over een hele levenscyclus 684.000 euro netto aan de schatkist.
Voor een migrantengezin is het volgens Van de Beek omgekeerd: over een heel leven kost dat de staat netto 600.000 tot 700.000 euro. Alleen voor wie uit Noord-Amerika of West-Europa komt of een hooggeschoolde Aziatische arbeidsmigrant is, zijn de bijdrages positief.
Van Grieken vindt in de studie argumenten voor een strenger migratiebeleid. Volgens hem is arbeidsmigratie een cadeau aan werkgevers die hun lonen te laag houden, waar vervolgens de hele samenleving later voor betaalt via uitkeringen, gezondheidszorg en pensioenen. Hij wil arbeidsmigratie strakker beperken tot hooggeschoolden.
Kan onze economie draaien zonder buitenlandse werknemers? ‘Ik vind dat een verkeerd geformuleerde vraag’, antwoordde Van de Beek. ‘Met lage lonen vertraag je net investeringen in automatisering. En migranten krijgen zodra ze niet meer werken ook een uitkering en een pensioen. In een verzorgingsstaat is laaggeschoolde arbeidsmigratie een piramidespel.’
Het Vlaams Belang pakte donderdag met de studie uit op sociale media, vergezeld van de boodschap dat het ‘hoog tijd is om afscheid te nemen van de illusie dat dit land gediend is met aanhoudende en massale immigratie’.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 14 T/M 16/Daar gaan we weer!
Intelligente uittreding uit de EU, herziening betrokkenheid bij andere internationale organisaties
Geen nieuwe soevereiniteitsoverdracht
Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken
Soevereiniteit vormt het uitgangspunt van een democratie. Zonder soeverein parlement dat zélf beslissingen kan nemen, valt er voor de bevolking immers ook niets te kiezen. De afgelopen decennia zijn diverse supranationale organisaties opgericht die onze soevereiniteit ernstig hebben ingeperkt. Daarmee is ons vermogen om te beslissen over – bijvoorbeeld – immigratie, pulsvisserij, rentevoet en buitenlands beleid serieus aangetast.
Forum voor Democratie streeft ernaar de soevereiniteit te laten terugkeren naar het nationale parlement; en ons terug te trekken uit de organisaties die onze soevereiniteit verzwakken of inperken (zoals de EU, het Internationaal Strafhof, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, de NAVO, het World Economic Forum en de Wereldgezondheidsorganisatie).
Het in de Grondwet verankerde ‘monistisch’ stelsel, waarbij internationale verdragen direct doorwerken in de Nederlandse rechtsorde (artikel 93 en 94 Grondwet), wordt omgezet in een ‘dualistisch’ stelsel (zoals in Duitsland en de Verenigde Staten), waarbij internationale afspraken pas geldend worden in de Nederlandse rechtsorde nadat zij eerst via een door ons parlement goedgekeurde (en dus ook door ons parlement weer te wijzigen of in te trekken) omzettingswet zijn aanvaard.
Hierdoor herpakken we de controle over de regels die gelden in ons land en kunnen we niet tegen onze democratische wil in worden gehouden aan internationale bepalingen die mogelijk tegen het Nederlands belang indruisen.
Wij willen:
Geen nieuwe soevereiniteitsoverdracht; terughalen van overgedragen soevereiniteit.
Het monistisch stelsel omzetten naar een dualistisch stelsel (door aanpassing artikelen 93 en 94 Grondwet). Geen directe doorwerking meer van internationale verdragen in de nationale rechtsorde.
Een intelligente uittreding uit de Europese Unie. In hetzelfde licht moet de betrokkenheid van Nederland bij andere internationale organisaties (EVRM, WEF, WHO, NAVO) worden herzien.
Internationale organisaties (zolang onze betrokkenheid hierbij voortduurt) onder het bereik van de Wet Open Overheid plaatsen, door het schrappen van de uitzonderingsgrond in artikel 5.1, tweede lid, onderdeel a.
Internationale verdragen opzeggen die onze beleidsvrijheid inperken, zoals het VN-vluchtelingenverdrag dat ons dwingt tot het opnemen van migranten.
FVD STANDPUNTEN
IMMIGRATIE & REMIGRATIE
https://fvd.nl/standpunten/immigratie-remigratie
Naturalisatie- en asielstop van ten minste 10 jaar
Remigratie ondersteunen en stimuleren
Invoeren GreenCard naar Amerikaans model
Politiek asiel voor Julian Assange en Edward Snowden
Nederland kende de afgelopen decennia een stelselmatig veel te hoge instroom van kansarme immigranten en asielzoekers uit niet-westerse landen. Dat heeft enorme impact op onze samenleving. Het zet onze welvaart onder druk, holt de verzorgingsstaat uit, leidt tot verloedering van ons onderwijs, tot onveiligheid op straat en het ondermijnt onze culturele identiteit. Voortzetting van dit beleid zou ertoe leiden dat in 2050 tot 40% procent van de Nederlandse bevolking allochtoon is. De kosten van dit beleid zijn astronomisch: over 1995-2019 gemiddeld ca. € 19 miljard per jaar. Totaal € 469 miljard. Immigratie uit niet-westerse regio’s (Afrika, Midden-Oosten) kost Nederland gemiddeld € 400.000 tot € 600.000 per immigrant. Dit is niet houdbaar en moet stoppen.
Wij willen als uitgangspunt van immigratie: de toegevoegde waarde voor Nederland. Naar Australisch model. We bepalen zelf hoeveel mensen we toelaten en wie dat zijn. Daarbij speelt culturele compatibiliteit met de Nederlandse samenleving een doorslaggevende rol.
Waar integratie niet lukt, is remigratie de oplossing. De bestaande remigratieregeling moet worden uitgebreid en aantrekkelijker gemaakt. Het uitgangspunt van asielbeleid wordt opvang in de regio. De mogelijkheid om eerst naar Nederland te komen en hier vervolgens asiel aan te vragen, vervalt. Daarnaast willen we een moratorium op asielaanvragen van ten minste 10 jaar.
Statushouders die zich momenteel in Nederland bevinden, krijgen hooguit tijdelijke opvang gericht op terugkeer naar hun land van herkomst. En dus geen (semi-)automatische verblijfsvergunning meer. Asielzoekers krijgen geen voorrang meer op sociale huurwoningen. De toegang tot sociale voorzieningen, zoals een uitkering, stopt.
De asielindustrie rondom instroom, opvang en verblijf van asielzoekers moet worden ontmanteld. Asieladvocaten stapelen procedures om verblijf te rekken, rekening houdend met een generaal pardon. De beslistermijn in asielzaken moet worden ingeperkt. Dwangsommen worden onmogelijk en de beroepsmogelijkheid wordt teruggebracht naar maximaal één instantie, waarbij feiten en omstandigheden in beroep niet meer gewijzigd kunnen worden. Gesubsidieerde asielrechtshulp moet stoppen.
Illegaliteit wordt strafbaar. In Nederland verblijven naar schatting vele tienduizenden illegalen, onder wie uitgeprocedeerde asielzoekers die weigeren ons land te verlaten. In gemeenten als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht wordt illegaal verblijf zelfs aangemoedigd door middel van bed-bad-brood regelingen. Ook dit moet stoppen.
Wij willen:
Invoering GreenCard naar Amerikaans model voor tijdelijke werkvergunningen, gericht op het versterken van de Nederlandse economie en samenleving. Culturele compatibiliteit met de Nederlandse samenleving staat voorop.
Naturalisatiestop van ten minste 10 jaar, alleen nieuwe paspoorten voor nieuwgeboren Nederlanders of huwelijkspartners.
Een moratorium op asielaanvragen voor ten minste 10 jaar – met ruimte voor enkele uitzonderingen voor politiek asiel, zoals voor Julian Assange en Edward Snowden.
Asielbeleid met als uitgangspunt opvang in de regio en terugkeer naar het land van herkomst. De mogelijkheid om op Nederlands grondgebied asiel aan te vragen vervalt.
Steun bieden aan immigranten om terug te keren naar hun land van herkomst.
Geen asieldwangwet, geen verplichte plaatsing van AZC’s.
Ontmantelen asielindustrie: stop gratis rechtshulp, kansloze asielprocedures en dwangsommen.
Illegaliteit strafbaar stellen. Gevolgd door actief opsporings- en uitzetbeleid.
Dubbele paspoorthouders bij (ernstige) misdrijven het Nederlands paspoort ontnemen.
Internationale verdragen opzeggen die ons immigratie- en asielbeleid belemmeren: het VN-Vluchtelingenverdrag en het verdrag van Schengen.
Herinvoering grenscontroles.
FVD STANDPUNTEN
VEILIGHEID EN JUSTITIE
https://fvd.nl/standpunten/veiligheid-justitie
Betere salariëring agenten, meer wijkagenten en heropenen politiebureaus
Strafbaar stellen illegaliteit
Onafhankelijk onderzoek naar politieke inmenging OM
De afgelopen decennia zijn we een ruwe en harde samenleving geworden. Het percentage opgeloste misdrijven is schrikbarend laag – ook in vergelijking met ons omringende landen. De aangiftebereidheid is in tien jaar gekelderd. Het vertrouwen in de rechtsstaat staat onder druk. Het gevoel van onveiligheid neemt toe. Deze trends moeten worden gekeerd.
FVD is van mening dat de politie alle misdrijven in beginsel in behandeling moet nemen, net als in Duitsland. Het OM moet vervolgen, tenzij er goede reden is om dat níét te doen. De Duitse politie behaalt een opsporingspercentage van 50%. In Nederland is dat slechts ca. 20%. Daarnaast moet veel meer steun gegeven worden aan de politiemensen op straat. Politiebureaus moeten enerzijds terug in de woonwijken en plattelandsgebieden waar ze zijn wegbezuinigd, met meer wijkagenten. Anderzijds willen we meer capaciteit en bevoegdheden voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit.
Zware misdrijven willen we zwaarder bestraffen. Bij veroordeling voor een delict wordt ieder slachtoffer maar ook ieder eerder delict proportioneel en cumulatief meegewogen. Recidivisten eerder en langer in de cel. Zeer actieve veelplegers komen nu pas in een ISD-traject (Instelling Stelselmatige Daders) na tien misdrijven in de afgelopen vijf jaar. Dat moet worden teruggebracht naar drie. We willen minimumstraffen voor bepaalde geweldsdelicten, waarvan de rechter slechts goed gemotiveerd mag afwijken.
FVD is voor modernisering van het drugsbeleid. Het huidige beleid is mislukt: het kost de politie ontzettend veel tijd en geld, maar is volledig ineffectief. Het staat een effectieve aanpak van gezondheidsproblematiek, criminaliteit en overlast in de weg. Op dit moment is de aanvoer van softdrugs verboden, maar de verkoop is legaal. Deze schizofrene situatie werkt de georganiseerde misdaad in de hand en belemmert effectieve controle op de kwaliteit van cannabis. FVD wil het drugsbeleid moderniseren door softdrugs geleidelijk te legaliseren en door meer aandacht aan preventie en de behandeling van drugsverslaving te besteden. Misbruik en verstoring van de openbare orde door gebruikers moet zwaarder worden bestraft.
Wij willen:
Salarisverhoging politieagenten op straat. Uitbreiden wijkagenten. Heropening politiebureaus.
Meer capaciteit en bevoegdheden voor de aanpak van georganiseerde (zware) criminaliteit.
Minder taakstraffen, meer gevangenisstraffen.
Opportuniteitsbeginsel vervangen door legaliteitsbeginsel.
Zwaardere straffen voor gewelds- en zedendelicten en recidivisten eerder vastzetten.
Strenger straffen misdragingen in gevangenissen.
Cumulatieve straffen. Minimumstraffen voor bepaalde geweldsdelicten. Drie ernstige misdrijven: levenslange gevangenisstraf.
Veroordeling voor een ernstig misdrijf en een dubbel paspoort? Denaturalisatie en uitzetting. Asielzoekers en statushouders die een ernstig misdrijf plegen worden direct vast- en uitgezet.
Illegaliteit wordt strafbaar. Herinvoeren grenscontroles: grensoverschrijdende criminaliteit en terrorisme effectief aanpakken.
Modernisering drugsbeleid: softdrugs geleidelijk legaliseren, meer aandacht voor verslavingsbehandeling, overlast veel harder aanpakken.
Opsporing bespoedigen door te profileren op basis van statistisch relevante categorieën.
Mogelijkheid voor verdachten om contra-onderzoek uit te laten voeren door een onafhankelijke derde partij.
Onafhankelijk onderzoek naar politieke inmenging binnen het Openbaar Ministerie.
EINDE
”Inderdaad, we zijn in Europa eigenlijk nooit teruggeschrokken voor idealen die voorbij onze horizon lagen. Integendeel: we kozen ze juist als leidraad: eerst het verre Jerusalem, daarna het oude Athene – weer later waren het de uitgestrekte zeeën en niet-ontdekte landen daarginds, waarheen we zeilden en waarvan we terugkwamen met nieuwe specerijen, nieuwe uitvindingen, nieuwe technieken.
Hoe verder weg, hoe uitdagender. Xenofobie is ons wezensvreemd – geen enkele andere cultuur op aarde is ooit zo open en pluriform geweest als de onze altijd geweest is, en mede daardoor hebben wij ons, onder deze sterrenhemel, op het schiereiland van Azië, in de delta van continentale riviermondingen, altijd kunnen vernieuwen en ontwikkelen – heeft ons boreaal Europa steeds de bouwstenen gevonden voor kruisbestuiving, nieuwe vonken: wedergeboortes.”
Je hoeft de metafysische stellingnames van het Christendom niet te onderschrijven om de wederopstandingsgedachte als toonaangevend motief van onze beschaving te kunnen waarderen. Het idee dat iets dat ‘dood’ was, iets dat achter ons ligt, iets dat voorgoed voorbij was, opnieuw tot bloei kan komen, heeft heel veel voor ons betekend. Zo inspireerde het ons bijvoorbeeld aan het eind van de Middeleeuwen om de klassieke oudheid weer in onze cultuur te incorporeren – in de periode die we aanduiden als de renaissance.
Waar Mao Zedong het verleden van China heeft willen uitwissen; waar de Communistische revolutie alles wat er daarvoor bestond vernietigde; waar de Islamitische staat vandaag de dag musea met de grond gelijkmaakt – daar kozen wij in het Westen ervoor om alles te onderzoeken en het goede te behouden; om juist voorbij ons eigen begripsveld te kijken naar wat ons kon verrijken.
Inderdaad, we zijn in Europa eigenlijk nooit teruggeschrokken voor idealen die voorbij onze horizon lagen. Integendeel: we kozen ze juist als leidraad: eerst het verre Jerusalem, daarna het oude Athene – weer later waren het de uitgestrekte zeeën en niet-ontdekte landen daarginds, waarheen we zeilden en waarvan we terugkwamen met nieuwe specerijen, nieuwe uitvindingen, nieuwe technieken.
Hoe verder weg, hoe uitdagender. Xenofobie is ons wezensvreemd – geen enkele andere cultuur op aarde is ooit zo open en pluriform geweest als de onze altijd geweest is, en mede daardoor hebben wij ons, onder deze sterrenhemel, op het schiereiland van Azië, in de delta van continentale riviermondingen, altijd kunnen vernieuwen en ontwikkelen – heeft ons boreaal Europa steeds de bouwstenen gevonden voor kruisbestuiving, nieuwe vonken: wedergeboortes.
Maar onze openheid staat onder druk. Onze vrije, tolerante, vrijzinnige, nieuwsgierige, humoristische, vrolijke en democratische samenleving verkeert in levensgevaar – is zelfs dodelijk gewond.
We moeten haar echter niet achterlaten; we moeten niet denken dat wat voorbij is, voor altijd voorbij is: we moeten haar juist in de beste traditie van het Westen, opnieuw tot leven wekken. We moeten een Europese renaissance teweeg brengen.
Deze grote taak wil Forum voor Democratie samen met anderen op zich nemen. Ik ben vereerd en blij dat we vandaag met zovelen bij elkaar zijn om daar samen een begin mee te maken.
Misschien stonden we nooit voor een grotere, meer existentiële uitdaging dan nu. Misschien waren de tijden nooit moeilijker dan nu. We zijn in het verleden natuurlijk weleens aangevallen, zelfs veroverd. Het water heeft ons in dit mooie land ook letterlijk weleens aan de lippen gestaan. We hebben glorierijke momenten gekend, maar we hebben ook diepe crises met elkaar meegemaakt in de vele eeuwen van onze gedeelde geschiedenis. En we hebben ons er steeds doorheen geslagen.
Nu worden we aangevallen door een vijand die we nog niet eerder tegenover ons hebben gehad. Een atypische vijand. Een vijand die ons eigen uniform draagt.
We worden aangevallen door degenen die ons zouden moeten beschermen.
Zij die zouden moeten waken over onze integriteit, onze cultuur en onze tradities: zij die een verantwoordelijkheid dragen voor het voortbestaan van de gemeenschap; juist zij, juist deze mensen hebben zich – van binnenuit – tegen ons gekeerd.
Het Westen lijdt aan een auto-immuunziekte. Een deel van ons organisme – een belangrijk deel: ons afweersysteem, datgene wat ons zou moeten beschermen – heeft zich tegen ons gekeerd. Op elk vlak worden we verzwakt, ondermijnd, overgeleverd.
Kwaadwillende, agressieve elementen worden ons maatschappelijk lichaam in ongehoorde aantallen binnengeloodst, en de werkelijke toedracht en gevolgen worden verdoezeld. Politierapporten over geweld in AZC’s worden niet in de openbaarheid gebracht. Het openbaar ministerie knijpt een oogje toe wanneer het shariarechtbanken tegenkomt.
Op universiteiten wordt het vrije woord ingeperkt, het open debat mag niet meer plaatsvinden. Kritiek op Islam, maar ook onderzoek naar de kosten van de massa-immigratie en überhaupt het debat over de botsing van culturen wordt gefrustreerd.
Al decennia domineert in de internationale betrekkingen een al even zelfdestructieve politiek, waarin Westers gezinde leiders, of in elk geval mensen waarmee we afspraken konden maken – van de Sjah in Perzië tot Assad in Syrië – worden ondermijnd of zelfs ten val gebracht, ten gunste van wat de NPO ‘gematigde rebellen’ noemt: islamisten die vrouwen en homo’s onderdrukken en alle Westerse waarden verachten. Ook sturen onze elites aan op oorlog met Rusland, zonder enige reden, zonder enig belang – terwijl we zoete broodjes bakken met Turkije.
De controle over ons bestaan wordt ons ondertussen op sluipende wijze steeds verder ontnomen door doortrapte soevereiniteitsoverdrachten naar onpersoonlijke politieke megaprojecten waarin burgers elke democratische controle zijn verloren. Zo werden het afgelopen jaar zelfs de pensioenen in een achternamiddag onder EU-toezicht gesteld. Tegelijkertijd werd elke maand 80 miljard euro geld bijgedrukt door Draghi. Multinationals profiteren van continentale regelgeving maar het MKB zucht onder verstikkende bureaucratie.
De reden dat al deze zaken kunnen voortduren is dat wij als bevolking vrijwel niets te zeggen hebben. We leven in een schijndemocratie, waarin verschillende politieke spelers tezamen een kartel vormen, en een publieke omroep hebben gecoöpteerd die dagelijks hun schijndebatten uitzendt. Minder dan 10.000 mensen draaien rond in een baantjescarrousel, waarin ze van topfunctie bij de zorgverzekeraars, naar burgemeesterspost, naar bestuursfunctie in de onderwijsraden en bouwend Nederland gaan. De enige kwaliteit van deze kartelleden is hun loyaliteit aan de partijtop, en hun enige activiteit is vergaderen. Vandaar dat overal regels voor zijn en de kosten van de bureaucratie de spuigaten uitlopen. Nog fundamenteler: de dynamiek is uit de samenleving verdwenen. Het partijkartel ligt als een dikke deken over de samenleving en houdt de gelederen gesloten. Als bevolking kunnen we geen kant op. Waar moet je op stemmen als je verandering wil?
Jarenlang was er geen serieuze optie. Even leek er een lichtpuntje te verschijnen in de donkere nacht van onze ten grave gedragen democratie toen we een campagne voerden voor een referendum. Maar dames en heren, gister zat ik in de rechtszaal voor de meervoudige kamer van de rechtbank Den Haag. Op 6 april gingen 4.2 miljoen Nederlanders naar de stembus. Ruim 61 procent stemde TEGEN.
En ik zat in de rechtszaal om een uitspraak van de rechter te krijgen over het getreuzel en gepruttel van onze minister-president. Zo ver is het gekomen in ons land: we moeten een rechtszaak voeren om te zorgen dat onze regering zich aan de wet houdt. Alles om de burger buiten spel te houden.
De nasleep van dat tweede genegeerde referendum, na het eerste genegeerde referendum van 1 juni 2005, heeft ons vanuit Forum voor Democratie doen besluiten dat het noodzakelijk is om een politieke partij te vormen en Den Haag van binnenuit open te breken.
Als wij met miljoenen naar de stembus gaan om onze stem te laten horen, en zelfs dan wordt er helemaal niets mee gedaan: dan moeten we onze stem zelf gaan terugpakken.
Dames en heren, het is nooit urgenter geweest dan nu; het is nooit noodzakelijker geweest dan nu, dat mensen van goede wil de handen ineen slaan om de banden met onze tradities te herstellen, om onze kracht te hervinden en nieuwe kruisbestuivingen tot stand te laten komen: om al het goede dat we in de wereld kunnen vinden te verbinden met onze oude wortels en zo het land weer te laten bloeien.
Wij gaan bouwen. We gaan een partij bouwen met een opleidingsinstituut, lokale afdelingen, een sociaal netwerk. We gaan een nieuwe elite opleiden; we gaan de huidige leiders vervangen en verslaan. Jullie hebben vandaag ons team gezien – fantastische mensen met verschillende discplines, maar allemaal een grote drive om de noodzakelijke veranderingen te realiseren.
Wij hebben de mensen om de Europese Unie te verslaan; wij hebben concrete oplossingen om de massa-immigratie te stoppen; wij hebben de mensen die de controle over onze grenzen kunnen herstellen en de euromunt te ontvlechten: zodat we weer baas worden over ons eigen land.
We zullen niet rusten totdat onze democratie is hersteld en het partijkartel is gebroken. We gaan bindende referenda en volksinitiatieven introduceren, open solicitaties voor publieke functies, gekozen burgemeesters en sanering van de partijdige en vooringenomen NPO.
We gaan opnieuw voorbij onze horizon reiken: we gaan een renaissance teweeg brengen, waarin ons zelfvertrouwen is hersteld, waarin we weer veilig kunnen leven in een vertrouwde omgeving: waarin de democratische rechtsstaat is hersteld en de economische en culturele dynamiek kan terugkeren.
Dat doen we graag samen met alle andere partijen en bewegingen die ons willen versterken. Forum voor Democratie is het vlaggeschip van de renaissancevloot, en andere schepen kunnen zich bij ons voegen. We willen met iedereen samenwerken. We gaan niet onderling ruziemaken. Maar we gaan ook geen lijstverbindingen aan: we vertrouwen op eigen kracht – eigenlijk zoals Nederland ook weer op eigen kracht zou moeten vertrouwen.
Dames en Heren, we gaan deze partij van de grond krijgen, we gaan op deze rots onze zuil bouwen, we gaan ons land terugveroveren en onze democratie herstellen – WE PAKKEN ONZE STEM TERUG op 15 maart!
YOUTUBE.COM THIERRY BAUDET: ”IK WIL GRAAG DAT EUROPA DOMINANT,BLANK EN CULTUREEL BLIJFT, ZOALS HET IS”[THIERRY BAUDET BIJ HET DEBAT ”DE VLUCHTWEEK”,RADIOZENDER FM, DONDERDAG 17 SEPTEMBER 2015]
TRANSCRIPTIE[Kiza Magendane, uit Congo afkomstige student en blogger]”Wat maakt het uit, als die mensen niet teruggaan?Dat is helemaal niet relevant.[PRESENTRATRICE]”Maar…..”[Kiza Magendane]”Ik erger mij een beetje aan de houding….”[THIERRY BAUDET]”Ik vind het wel relevant!”[PRESENTRATRICE]”Maar Thierry, waarom is….[THIERRY BAUDET]”Omdat ik niet wil, dat Europa Afrikaniseert….”[Kiza Magendane];;”Deze opmerking van Thierry vind ik best wel kwalijk,als je bedenkt, dat 20 procent van migranten, die naar Europakomen, Afrikanen zijn.Dus zo’n complete demonisering van Afrikanen is niet nodig.Tegelijkertijd…..[THIERRY BAUDET]”Ik demoniseer niet, ik zeg wat ik wil, wat ik wenselijk vind enwat ik niet wenselijk vind.En wat ik niet wenselijk vind, is dat wij veel meer gaan lijkenop delen van de wereld waar heel veel mensen weg willen….”[PRESENTRATRICE]”Je wil zeg maar een bepaald Europees goed.wil je eigenlijkzo houden zoals het is..Op zich mag dat….”’[THIERRY BAUDET]”Ik wil graag, dat Europa dominant, blank en cultureel blijft zoals het is.”EINDE YOUTUBE FILMPJE
TRANSCRIPTIE”Het fundamentele gebrek aan zelfvertrouwen, dat wijhebben in onze cultuur, die zelfhaat……de Nederlandsebevolking homeopathisch te verdunnen met alle volkerenvan de wereld, doordat we….er nooit meer een Nederlander zal bestaan,zodat wie wij zijn niet meer gestalte…….heeft allemaal EEN oorzaaken die oorzaak is onze cultuur van zelfhaat.”EINDE YOUTUBE FILMPJE
EINDE
NATIONAAL COMITE 4 EN 5 MEI INTERVIEWT THIERRY BAUDET EN NOEMT HEM ”INSPIREREND”/NORMALISERING
Het Vlaams Belang kent een grote conservatieve aanhang, maar er zijn ook veel critici die de partij en haar aanhangers als extreemrechts beschouwen. Recent en minder recent haalde de partij niet alleen vaak het nieuws doordat er neonazi-figuren in haar rangen opdoken, omgekeerd ook bleken nauw verwante organisaties directe links met neonazi’s te onderhouden. Enige Vlaams Belang-leden zijn tevens lid van de ‘volksnationalistische‘ beweging.[21][22][23][24]”
Het Vlaams Nationaal Jeugdverbond (VNJ), zowat de jeugdbeweging van het Vlaams Belang, onderhoudt goede relaties met de Heimattreue Deutsche Jugend (HDJ). Vorige week werd een zomerkamp opgerold waar de HDJ kinderen drilde in het nationaalsocialisme. Dat schrijft De Morgen.
Nog vorige week trok een veertigtal leden van Voorpost, een andere mantelorganisatie van het VB, naar de Europäischer Kameradschaftsabend van de Duitse neonazipartij NPD. Twee NPD’ers, Christian Von Velsen en Christian Fischer, zijn tevens de bezielers van HDJ, en waren eerder al te gast bij het VNJ.
Het leek onschuldige padvinderij, maar onder de noemer “een avontuurlijke vakantie voor jongeren” organiseerde de HDJ vorige week een vakantiekamp met als doel een veertigtal kinderen op te leiden tot trouwe nazi’s. Handdoeken met daarop hakenkruisen gestikt, landkaarten met de Duitse rijksgrenzen van voor 1918 waarop de kinderen de teloorgegane gebieden moesten duiden, zelfs dagboekfragmenten met gedroedelde swastika’s in de marge. Voor de jeugdrechter volstond het als bewijsmateriaal om het kamp tot een “gevaarlijke plek voor jongeren” te verklaren. (belga/tdb)
Schuift Vlaams Belang weer op in de richting van het racisme na de controversiële tweets van Kamerlid Dries Van Langenhove van de afgelopen dagen? Volgens Wetstraatwatcher Ivan De Vadder is er niets nieuws onder de zon bij de partij: ze blijft balanceren tussen propere radicaal-rechtse standpunten en meer controversiële tot racistische uitingen.
Begin deze week deed een tweet van Kamerlid Dries Van Langenhove (Vlaams Belang) bij velen de wenkbrauwen fronsen. In volle heisa rond het controversiële Frontnachtfestival in Ieper vond hij het “niet zo’n gek idee” om mensen van kleur af te raden naar Ieper af te zakken. “Misschien moeten we, zuiver bij wijze van wetenschappelijk experiment, eens kijken wat er zou gebeuren met een Vlaamse stad als we er een tijdje enkel nog etnische Vlamingen toelaten en we de “multiculturele verrijking” dus terugdraaien”, twitterde hij.
Bovenstaande tweet is intussen verwijderd, maar Van Langenhove doet allerminst water bij de wijn. Hij suggereert dat het wetenschappelijk interessant kan zijn om vergelijkingen te maken tussen een etnisch homogene en een etnisch heterogene wijk.
Pas meer dan 24 uur later liet partijvoorzitter Tom Van Grieken van zich horen op Twitter. “Mensen, experimenteren, huidskleur. Hoe hypothetisch ook, dit is géén partijstandpunt”, aldus Van Grieken.
Heeft de VB-voorzitter Van Langenhove nu teruggefloten? Of is het veeleer een schoorvoetende demarche om de partij zo proper mogelijk te houden? “Laten we zeggen dat Tom Van Grieken zich geen conflict tussen hem en Dries Van Langenhove laat aanpraten”, zegt Wetstraatwatcher Ivan De Vadder.
Voor de volledigheid: Vlaams fractieleider Chris Janssens (VB) is wel scherp voor Van Langenhove. “Dergelijke nonsens haalt de ernst van ons partijprogramma onderuit”, zegt Janssens in Het Belang van Limburg.
“Eigenlijk is er bij Vlaams Belang weinig veranderd”, vindt Ivan De Vadder. “Denk maar aan de uitspraak van voormalig voorzitter Gerolf Annemans van bijna 20 jaar geleden dat de partij vuil genoeg moet blijven om aantrekkelijk te zijn voor het volk.”
“Vlaams Belang hinkt al lang op twee benen”, aldus De Vadder. Tussen de salonfähige vleugel en de mannen met “vuile handen”, dus. “Je hebt Dries Van Langenhove in de Kamer, en in het Vlaams Parlement heb je Sam Van Rooy. Telkens weer gaan zij net niet ver genoeg om de grens van het toelaatbare te overschrijden.”
“De partij wil vuil genoeg blijven, maar wil ook het risico niet lopen dat andere radicale figuren bewegingen buiten de politiek zouden accapareren.” Mogelijk daarom is iemand als Dries Van Langenhove weggeplukt bij Schild & Vrienden, denkt Ivan De Vadder.
Ook dualiteit bij de N-VA
Twee twijgen van dezelfde stam, als het ware. “Bij de N-VA is dat niet anders.” Volgens Ivan De Vadder zie je daar dezelfde dualiteit. Denk maar aan de deelname van een delegatie van Jong N-VA aan de zogenaamde vrijheidscampus in Polen, afgelopen weekend. De partijtop bleek niet op de hoogte en jongerenvoorzitter Jeroen Bergers had in “De ochtend” heel wat woorden nodig om de aanwezigheid op een evenement gelieerd aan de Poolse PiS van Jaroslaw Kaczynski te verklaren.
“Zoals Bergers zelf al aangaf, was dat misschien niet zo slim van Jong N-VA”, zegt Ivan De Vadder. “Het creëert een verkeerd beeld van de partij, maar je moet daaraan geen conclusies vastknopen voor de verkiezingen van 2024. Al was het natuurlijk een kleine triomf voor Vlaams Belang om te kunnen uitpakken met de gezamenlijke aanwezigheid op een evenement in Polen.”
Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) mocht vandaag een brandje blussen. “Dit is alweer een trieste poging van het Vlaams Belang om N-VA op hun niveau te trekken”, aldus het N-VA-kopstuk in “De Standaard”.
EINDE
” De massa-immigratie vanuit andere continenten naar dit land kost onze samenleving jaarlijks niet alleen vele miljarden die beter anders besteed zouden kunnen worden, maar bedreigt ook onze identiteit, onze veiligheid en ons welzijn. Door de open grenzen worden niet alleen de immigranten zelf binnengehaald, maar samen met hen ook hun cultuur, tradities en godsdienst. De absorptiecapaciteit van onze samenleving is ruimschoots overschreden. Inmiddels zijn er net als in veel andere West-Europese landen parallelle allochtone gemeenschappen ontstaan waar andere wetten en gewoonten gelden dan in de rest van de Vlaamse samenleving. De massa-immigratie verandert Vlaanderen wezenlijk en niet in de positieve zin.”
De massa-immigratie vanuit andere continenten naar dit land kost onze samenleving jaarlijks niet alleen vele miljarden die beter anders besteed zouden kunnen worden, maar bedreigt ook onze identiteit, onze veiligheid en ons welzijn. Door de open grenzen worden niet alleen de immigranten zelf binnengehaald, maar samen met hen ook hun cultuur, tradities en godsdienst. De absorptiecapaciteit van onze samenleving is ruimschoots overschreden. Inmiddels zijn er net als in veel andere West-Europese landen parallelle allochtone gemeenschappen ontstaan waar andere wetten en gewoonten gelden dan in de rest van de Vlaamse samenleving. De massa-immigratie verandert Vlaanderen wezenlijk en niet in de positieve zin.
Zekere grenzen, zekere toekomst
De open grenzen leiden tot hogere criminaliteitscijfers, een verdwijnen van onze al schaarse open ruimten en de import van islamitische waarden en normen die haaks staan op de waarden van onze vrije Europese samenleving. De beperkte economische meerwaarde van de massa-immigratie staat – onder meer door de hoge werkloosheidscijfers onder niet-westerse allochtonen – niet in verhouding tot de enorme sociale kost.
Immigratiestop
Het Vlaams Belang pleit dan ook voor het principe van de immigratiestop. Vlaanderen mag niet langer het land van melk en honing zijn voor buitenlandse gelukzoekers die niet geïnteresseerd zijn in onze cultuur, maar wel in onze welvaart. Asielzoekers moeten worden opgevangen in de regio van het land van herkomst, niet hier. De regels inzake gezinshereniging en huwelijksmigratie moeten fors worden aangescherpt. Mensen met een andere herkomst moeten zich in het publieke leven aanpassen aan onze samenleving en niet omgekeerd. Immigranten die willen genieten van onze sociale zekerheid moeten er eerst aan bijgedragen hebben. Ons staatsburgerschap mag geen vodje papier meer zijn, maar de bekroning van een geslaagde integratie. Mensen van allochtone origine die willen integreren, moeten beschouwd worden als volwaardige Vlaamse burgers en hier alle kansen krijgen. Wie van onze gastvrijheid echter misbruik maakt om hier misdrijven te plegen of onze cultuur en identiteit aan te vallen, moet als ongewenste vreemdeling het land worden uitgezet.
EINDE
VLAAMS BELANG
BEGINSELVERKLARING
https://www.vlaamsbelang.org/beginselverklaring
BEGINSELVERKLARING
Hieronder vindt u de beginselverklaring, zijnde de grondslagen, identiteit, waarden en normen waar het Vlaams Belang voor staat.
Grondslagen
De partij is de partijpolitieke tolk van de Vlaamse Beweging, zoals die historisch is gegroeid, en ze verdedigt op het politieke forum de eisen van die Vlaamse Beweging, zoals ondermeer het zelfbestuur, de afschaffing van de faciliteiten, de terugkeer van de ons ontstolen gebieden, het nooit-meer-oorlog en de amnestie-eis.
De partij is een Vlaams-nationalistische partij, een instrument voor een politiek van nationale en culturele identiteit in Vlaanderen. Dit betekent dat de partij met haar politieke actie ervoor wil zorgen dat culturele identiteit en volksgemeenschap (mede) bepalend worden voor de inrichting en het bestuur van de staat. De staat is slechts een structuur en is op grond van het zelfbeschikkingsrecht ondergeschikt aan de volksgemeenschap. De staat dient de belangen van het volk en niet omgekeerd.
De partij is tevens een rechts-nationalistische partij, omdat zij de vrije mens erkent zoals hij is en dus de ideologieën verwerpt die van de maakbaarheid van de mens uitgaan. Tradities, waarden en normen, zoals die zijn gegroeid, moeten gerespecteerd worden en mee deel uitmaken van de manier waarop de toekomst vorm wordt gegeven.
Identiteit
1. Vlaamse onafhankelijkheid
De partij strijdt voor een onafhankelijk Vlaanderen. Dit betekent dat het einddoel de ontbinding is van de Belgische staatsstructuur en de stichting van een onafhankelijke Vlaamse staat. Deze zal zijn soevereiniteit uitoefenen ten minste binnen de perken van de huidige Belgische taalgrens en zal, met een bijzonder taalstatuut, Brussel als hoofdstad hebben.
2. Nederlands en Nederland
De taal is een wezenskenmerk van de culturele identiteit en van het volk. De partij wil respect voor het Nederlands afdwingen. Zij doet dit waar nodig en waar mogelijk ook aan de taalgrens en in de internationale instellingen. De partij zal steeds de bijzondere politieke aandacht van Vlaanderen bevorderen voor een zo nauw mogelijke band met Nederland en Zuid-Vlaanderen.
3. Europa
De samenwerking van de Europese volkeren in een beschavings- en cultuurgemeenschap, vormt een historische kans voor vrede, stabiliteit en welvaart. De partij is evenwel erg terughoudend en kritisch ten opzichte van de Europese Unie met haar bureaucratie en haar bemoeizucht op domeinen waar de soevereiniteit van het volk zou moeten primeren. De partij is ook van mening dat het grondgebied van de Europese Unie de Europese grenzen niet mag overschrijden.
4. De multiculturele vergissing ongedaan maken
De zorg voor identiteit vereist een antwoord op immigratievraagstukken. De partij komt op voor het behoud van culturele eigenheid en voor de identiteit van het eigen volk en bijgevolg tegen de multiculturele denkbeelden.
In Vlaanderen moet aan vreemdelingen en inwijkelingen duidelijk gemaakt worden dat zij in de eerste plaats onze wetten moeten respecteren en vervolgens dat zij zich moeten aanpassen aan onze cultuur, onze normen en waarden, onze leefgewoonten en aan belangrijke traditionele principes van de beschaving, die zich op het Europees grondgebied heeft ontwikkeld, zoals ondermeer de scheiding van kerk en staat, de democratie, de vrije meningsuiting en de gelijkwaardigheid van man en vrouw.
Voor vreemdelingen en inwijkelingen die dit afwijzen, negeren of bestrijden, moet een terugkeerpolitiek worden ontwikkeld. Wetgeving inzake politiek asiel, nationaliteit, veiligheid en uitwijzing, moet aan deze principes worden aangepast. Illegale en criminele vreemdelingen moeten daadwerkelijk worden gerepatrieerd. Stemrecht is vanzelfsprekend voorbehouden aan staatsburgers.
Waarden en normen
1. Vrijheid
De mens is vrij en de partij zal zich inzetten voor het beschermen van de individuele mens tegen het misbruik van staatsgezag. De partij verdedigt de vrijheid van meningsuiting, als eerste en belangrijkste beginsel van een democratische inrichting van de maatschappij. Daarbij horen ook – onder anderen – het recht van vereniging, de vrijheid van onderwijs, het recht van vergadering, de gewetensvrijheid alsook het recht op leven. Ook eigendom en de vrijheid van ondernemen – grondslagen overigens van economische ontwikkeling, tewerkstelling en welvaart – zijn wezenlijke vrijheden van onze samenleving.
De partij zal in haar politieke actie ten minste de rechten en vrijheden, zoals gewaarborgd door het bij de wet van 13 mei 1955 bekrachtigd Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van 4 november 1950 en de in België van kracht zijnde protocollen bij dit Verdrag, alsook het zelfbeschikkingsrecht der volkeren in acht nemen en door haar diverse geledingen en verkozen mandatarissen in acht doen nemen.
2. Recht en orde
De overheid moet de rechten van elke burger respecteren en moet hun rechtszekerheid waarborgen. De partij meent dat de beste waarborgen voor de vrije mens de rechtsstaat en de democratie zijn.
Ook het recht op veiligheid, de strijd tegen de misdaad, is essentieel voor de samenleving. De overheid moet dit recht op veiligheid aan alle burgers waarborgen. De individuele verantwoordelijkheid van de misdadiger kan als oorzaak van onveiligheid niet miskend of geminimaliseerd worden. Veiligheid op basis van een harde aanpak van de misdaad en waar nodig een zo krachtdadig mogelijk toegepaste nultolerantie, is voor de partij altijd een centraal kenmerk van gelijk welk bestuur. Justitie en het gevangeniswezen werken daaraan mee.
3. Subsidiariteit en een politiek in het algemeen belang
De samenleving moet worden ingericht met respect voor het subsidiariteitsbeginsel. Wat door een lager niveau efficiënter kan tot stand gebracht worden, mag niet aan een ver van de mens staande, naamloze autoriteit toevertrouwd worden.
De overheid en het politiek bestuur treden dus in principe sober en terughoudend op. Hieruit vloeit voort dat de partij bijvoorbeeld steeds zal opkomen voor de laagst mogelijke fiscale druk en tegen verkwisting. De partij is ook tegenstander van politiek geïnspireerde onderwijshervormingen.
Politiek (en ook de partij zelf) is overigens geen doel op zich, maar een instrument waarmee het algemeen belang wordt nagestreefd. De partij bepleit dan ook een gezondere visie op de overheidstaken. Daarbij horen: meer aandacht voor het essentiële (zoals veiligheid en justitie), het actief terugdringen van overtollige structuren en wetten, de strijd tegen corruptie en bureaucratie en het respect voor de scheiding der machten. Benoemingen en bevorderingen door de overheid kunnen enkel gebeuren op grond van bekwaamheid en ervaring.
4. Solidariteit
Een menswaardige gemeenschap bestaat niet uit geïsoleerde individuen. De vrije mens is immers verankerd in de wezenskenmerken van zijn volk en van zijn cultuur. Solidariteit is de wisselwerking tussen de mens en die kleinere en grotere gemeenschappen waartoe hij behoort.
De volksgemeenschap van burgers, die voldoende verbondenheid hebben met elkaar, op grond van culturele identiteit of op grond van een gemeenschappelijke geschiedenis en beschaving, is ter aanvulling van het gezin en de omgeving, een sterke grondslag voor solidariteit met zwakkeren in het algemeen, de gehandicapten en de zieken in het bijzonder.
In een gezonde gemeenschap worden de uitwassen van de prestatiemaatschappij beteugeld. De overheid speelt hier, met respect voor het subsidiariteitsbeginsel, een weldoordachte rol.
Elke generatie maakt volwaardig deel uit van de volksgemeenschap.
5. Het gezin
De eerste en belangrijkste kern van de samenleving is het traditionele gezin, waarvan de waarde maatschappelijk erkend en gewaarborgd wordt door het huwelijk tussen man en vrouw. De politiek zal dan ook een centrale maatschappelijke rol moeten toekennen en een bescherming moeten bieden aan gezinnen met kinderen, in plaats van te pogen de rol ervan over te nemen. Alleen van daaruit kunnen oplossingen gevonden worden voor het zorgwekkende verschijnsel van de denataliteit.
EINDE
”Omvolking, de grote vervanging gaat over een vermeend complot tussen drie groepen, elk met hun eigen motivatie, die een verbond zouden hebben gesloten om de Europese bevolking te vervangen en haar cultuur te vernietigen. De eerste groep zijn de linkse “multiculturalisten” of “het cultuurmarxisme”, die “hopen om via migratie stemmen te winnen”.
1 De tweede groep zijn “liberale economische elites”. Zij willen goedkope arbeid en een eenheidscultuur zodat ze hun massa geproduceerde goederen overal kwijt kunnen. De derde groep is “de islam” die via massamigratie Europa zou willen “islamiseren”.”LAVADE LEVENSGEVAARLIJKE COMPLOTTHEORIEVAN HET VLAAMS BELANG21 JANUARI 2023
Vlaams Belanger Filip Dewinter mocht van de Gentse rector zijn boek voorstellen over “omvolking”. Dat in de unief een fascistische, moorddadige complottheorie wordt verspreid is een schande.
Op donderdag 1 december nodigde de extreemrechtse studentenvereniging KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) Filip Dewinter uit om aan de UGent een lezing te geven over zijn nieuwe boek: Omvolking, de grote vervanging. Ondanks protest van tientallen studentenorganisaties, het middenveld en vakbonden verenigd in het platform ‘Geen haat en racisme aan de UGent’, weigerde rector Rik Van de Walle de lezing te annuleren omdat die onder het recht op vrije meningsuiting zou vallen. Nochtans zet Dewinters boek duidelijk aan tot racisme en geweld, wat dus niet onder het recht op vrije meningsuiting valt. Integendeel, aanzetten tot racisme en geweld zijn misdaden en strafbaar. Dat gedachtegoed hoort helemaal niet thuis aan een universiteit waar vrij denken en kritisch onderzoek wordt gewaardeerd.
Omvolking, de grote vervanging gaat over een vermeend complot tussen drie groepen, elk met hun eigen motivatie, die een verbond zouden hebben gesloten om de Europese bevolking te vervangen en haar cultuur te vernietigen. De eerste groep zijn de linkse “multiculturalisten” of “het cultuurmarxisme”, die “hopen om via migratie stemmen te winnen”.1 De tweede groep zijn “liberale economische elites”. Zij willen goedkope arbeid en een eenheidscultuur zodat ze hun massa geproduceerde goederen overal kwijt kunnen. De derde groep is “de islam” die via massamigratie Europa zou willen “islamiseren”.
Elk empirisch bewijs ontbreekt in het boek. Kan moeilijk anders, de theorie is antiwetenschappelijk en hoort thuis in de categorie complottheorieën. De idee van “omvolking” komt wel niet uit het niets vallen. Het idee dat multiculturalistische, economische of joodse elites de fundamenten van de Europese natiestaten willen ondermijnen via georganiseerde massamigratie vind je al terug bij auteurs als Maurice Barrès of Madison Grant in het begin van de 20ste eeuw. Grant schreef in The Passing of the Great Race dat de “genetisch superieure noordelijke rassen” zouden ten onder gaan aan immigratie. Barrès sprak over een joods complot om de Franse natiestaat te destabiliseren. Beiden inspireerden ze heel wat fascistische bewegingen in de jaren dertig en veertig. Hitler noemde het werk van Grant zelfs zijn “bijbel”.
De term ‘omvolking’ is ontsproten aan de nazi-ideologie. Patrick De Boosere en Lieven De Cauter leggen uit: “De term gaat terug op de nationaalsocialistische term Umvölkung, de politiek om delen van Oost-Europa te ontvolken door eliminatie en deportatie en te herbevolken met ‘ras-Duitsers’. Omvolking is dus een duidelijke referentie naar de als biopolitiek van raszuiverheid vermomde doodspolitiek van de nazi’s. De nood aan levensruimte voor het superieure Duitse ras was een alibi voor de ontvolking (van vooral Polen) om er plaats te maken voor Duitsers.”2
De afgelopen vijftien jaar bood de omvolkingstheorie inspiratie aan heel wat terroristen en witte supremacisten om onschuldige mensen te vermoorden. Denk maar aan Brenton Tarrant, de man die in Christchurch, Nieuw-Zeeland, 51 mensen doodschoot in twee moskeeën, of Payton Grendon die in Buffalo in mei tien zwarte mensen doodschoot in een supermarkt. Of het bekendste voorbeeld: Anders Breivik, die in 2011 77 jonge socialisten vermoordde in Noorwegen. In zijn manifest citeerde hij Filip Dewinter als inspiratie.
Wel degelijk een racistische en nazistische complottheorie
Een groot deel van het boek bestaat uit een interview met Renaud Camus, de auteur van Le Grand Remplacement, de Franse variant van de omvolkingstheorie. Hij zegt trots dat hij zelf nooit cijfers gebruikt, maar steunt op intuïtie om zijn ideeën te staven. “Open je ogen”, zegt hij. Dewinter gebruikt wel cijfers. Die zouden aantonen dat de “autochtone bevolking” krimpt terwijl het aantal mensen met een niet-Europese migratieachtergrond toeneemt. Toch bewijzen ze helemaal niet dat de “autochtone Europeaan”, wat dat ook mag zijn, zal “verdwijnen”, of dat moslims binnen een paar decennia de meerderheid van de Europese bevolking zullen uitmaken.
Tussen 1950 en 2020 is het aandeel moslims in Europa licht gestegen van 2% naar 6% van de totale bevolking.3 Van islamisering kan je moeilijk spreken. Ook de Franse historicus en demograaf Hervé Le Bras weerlegde die bewering toen Camus ze lanceerde in 2011. Hij stelde vast dat Camus zowel het aandeel Europeanen met een niet-Europese migratieachtergrond als de toekomstige migratiestromen richting Europa zwaar overschat. Camus houdt er geen rekening mee dat heel wat migratiestromen in de toekomst lokaal zullen blijven of richting opkomende economische centra buiten Europa zullen lopen.
Om de “omvolking” te voorkomen pleit Dewinter voor een immigratiestop van niet-Europese migranten. Dat kan volgens hem alleen door het geboortecijfer in het globale zuiden te beperken. Het idee dat mensen in niet-westerse landen te veel kinderen krijgen leefde al in de tijd van het Europese kolonialisme. Het heeft geleid tot massale gedwongen sterilisaties, bijvoorbeeld bij de inheemse populatie in Noord-Amerika, of in India in de jaren 70, met de hulp van liefdadigheidsinstellingen gesponsord door Amerikaanse en Britse miljardairs.
Tegelijk wil Dewinter het geboortecijfer van witte Europeanen optrekken. Hij wil jonge ouders stimuleren om meer kinderen te krijgen met “een identitair discours waar arbeid, vaderland en familie opnieuw centraal staan”. Ook dat is typisch extreemrechts: de westerse familie moet centraal staan om de zuiverheid van ons eigen volk te beschermen. Dat vertaalt zich niet alleen in een racistisch, maar ook een vrouwonvriendelijk wereldbeeld. Een concreet voorbeeld: de beweging om het recht op abortus in te perken in de VS wordt mee geleid door witte suprematistische organisaties, aanhangers van de omvolkingstheorie, die beweren dat de meeste zwangerschapsafbrekingen worden uitgevoerd bij witte vrouwen. Heel dat discours heeft dezelfde fascistische wortels als het naziconcept “Lebensborn”. In de jaren 30 richtten de nazi’s een instituut op dat de “noordelijke rassen” van de ondergang moest redden. Het instituut had twee functies: Arische vrouwen abortussen ontzeggen en “raciaal inferieure” vrouwen gedwongen steriliseren.
Volgens de klaagzang van De Winter over het “te hoge” geboortecijfer in het globale zuiden zijn de kinderen die daar geboren worden het grote gevaar omdat ze later naar het noorden zullen vluchten. Maar de Vlaams Belanger zwijgt over waarom zo veel mensen vluchten: economische uitbuiting, oorlog, politieke onderdrukking en klimaatopwarming. Het Vlaams Belang doet niets tegen de werkelijke oorzaken van migratie. Het wil snoeien in ontwikkelingshulp, is tegen een sterk klimaatbeleid en stemt steeds voor interventies van de NAVO zoals die in Irak, Afghanistan, Syrië en Libië. Het is nochtans niet de “hardwerkende Vlaming” die beter wordt van oorlog en van klimaatopwarming. De enige groep die te winnen heeft bij klimaatnegationisme zijn fossielebrandstofbedrijven. De winnaars van oorlog in het Midden-Oosten zijn oliemaatschappijen en wapenleveranciers, die miljarden binnenhaalden dankzij de olievelden die de NAVO veroverde, en de contracten voor oorlogsmateriaal die ze konden sluiten
Wanneer het erop aankomt, verdedigt het Vlaams Belang de belangen van de multinationals, niet die van de gewone Vlaming. In het Europees parlement stemt het Vlaams Belang consequent tégen sociale maatregelen zoals een Europees minimumloon, strengere controle op belastingontduiking en een gemeenschappelijke minimale bedrijfsbelasting. De extreemrechtse partij staat achter de loonnormwet van 1996, die een plafond legt op loonsverhogingen van Belgische werknemers en de vrijheid afneemt om over loonsverhogingen te onderhandelen.
Het politieke doel van theorieën zoals “omvolking” is om de aandacht daarvan weg te leiden en de bevolking tegen elkaar op te zetten. Wanneer het systeem faalt en mensen hun levensstandaard achteruit zien gaan, zoals vandaag, vindt het Vlaams Belang een zondebok in de “massa-immigratie” en de progressieve politieke bewegingen die die zogezegd organiseren. Zo houdt het VB de multinationals die lage lonen betalen, belastingen ontwijken en het milieu vervuilen, volledig buiten schot.
Vrijheid van meningsuiting?
Rector Van de Walle maakte een grote fout door de boekvoorstelling van De winter te laten doorgaan onder het mom van “vrije meningsuiting”. Vrije meningsuiting is een recht waarvoor emancipatiebewegingen sinds de 18de eeuw hard hebben gevochten. Hun doel was om mensen te beschermen die kritiek durven uit te brengen op de machthebbers. Extreemrechtse bewegingen gebruiken dat recht om hun hatelijke ideologie te verspreiden, om het nadien af te schaffen voor iedereen die het niet met hen eens is.
De omvolkingstheorie is bedoeld om van elke niet-Europese immigrant een vijand te maken en meteen ook van de “volksverraders” die opkomen voor de rechten van migranten. Bij een beeldvorming die zoveel haat schept, is geweld nooit ver weg.
In Ranst werd het cordon sanitaire vorig weekend op lokaal niveau al doorbroken en ook in Izegem gaat stadslijst STiP+ in zee met het radicaal-rechtse Vlaams Belang. Maar wat is dat cordon sanitaire precies, waar komt het vandaan en is het echt doorbroken? Vijf vragen en antwoorden over het politieke akkoord om Vlaams Belang nooit te laten deelnemen aan de macht.
Wanneer is het cordon sanitaire ingevoerd?
Het cordon sanitaire werd eind jaren 80 in het leven geroepen onder impuls van Jos Geysels van Agalev. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1988 had het toenmalige Vlaams Blok 1 op de 5 Antwerpse kiezers weten te overtuigen.
Uiteindelijk werd na de verkiezingen van 24 november 1991, waar Vlaams Blok volop nationaal doorbrak, het cordon sanitaire definitief verankerd. De dag ging de geschiedenis in als Zwarte Zondag.
Een jaar later keurden alle Vlaamse partijen in de Vlaamse Raad, de voorloper van het Vlaams Parlement, een resolutie goed waarin het 70-puntenplan rond immigratie van het Vlaams Blok werd veroordeeld wegens strijdigheid met de Europese Verklaring voor de Rechten van de Mens.
In de resolutie werden de beginselen van het cordon vastgelegd. In de praktijk betekent het dat de Vlaamse partijen geen bestuursakkoorden afsluiten met het Vlaams Blok of geen politieke afspraken maken met de partij. Het cordon sanitaire geldt zowel voor de lokale als voor de nationale niveaus.
Waarom is het ingevoerd?
Het principe dat alle mensen gelijk zijn, is heilig voor Jos Geysels, voormalig politicus van Agalev en de geestelijke vader van het cordon. “Ik hoorde een taal en een discours die mij zeer verontrustten”, vertelde hij eerder in een interview in De Morgen naar aanleiding van 25 jaar Zwarte Zondag.
In de oorspronkelijke tekst stond al dat er “geen politieke akkoorden of afspraken gemaakt zouden worden met een partij die de mensenrechten en de uitgangspunten van de democratie miskent. De democratie is een georganiseerd meningsverschil, maar we zijn het er wel over eens dat ieder mens evenveel waard is. Voor het Vlaams Blok was dat niet zo.”
De partij voerde toen campagne met bokshandschoenen en bezemstelen en had als slogan “Eigen volk eerst”. En Filip Dewinter deed een uitspraak als “Heel wat vreemdelingen worden geboren met een mes tussen de pampers” en had het over “leven als Mohammed in België” .
Geysels benadrukt wel dat hij de partij nooit heeft willen verbieden. “Ik heb jarenlang naast Filip Dewinter gezeten in vergaderingen van het Vlaams Parlement. Dat is democratie. Niemand heeft hun spreekrecht ooit beknot.”
Van waar komt de term?
De term cordon sanitaire komt oorspronkelijk uit de veehouderij en is een techniek waarbij men een ongewenste of gevaarlijke situatie probeert te isoleren door er een beschermende kring rond te leggen. Journalist Hugo Gijsels introduceerde hem in de politieke actualiteit, maar de term kon niet op ieders goedkeuring rekenen.
“Wij hebben de term geadopteerd en ook de media hebben hem overgenomen”, zegt Geysels. “In het document dat wij hebben ondertekend, kwam de term niet voor. Of het nu een gepaste of ongepaste term was, kan mij niet zoveel schelen.”
“Democratische grondbeginselen moet je beschutten: we kunnen over 1.000 dingen van mening verschillen, maar niet over het feit dat alle mensen gelijk zijn. Dat is erg belangrijk, en daar gaan we niet slordig mee om. Dat is veel te vaak gebeurd.”
Houdt het cordon sanitaire stand?
In de loop der jaren is af en toe de vraag opgeworpen of het cordon wel zo’n goed idee was. In 2004 haalde de partij een kwart van de stemmen in Vlaanderen. Met de partij worden op deze manier ook alle personen die op deze partij gestemd hebben electoraal buitenspel gezet, klonk het.
Op 14 november 2004 hief Vlaams Blok zichzelf op nadat 3 vzw’s van de partij veroordeeld waren voor systematische discriminatie en het aanzetten tot haat. De partij herdoopte zichzelf tot Vlaams Belang. Na de naamsverandering kwam er geen nieuw schriftelijk akkoord meer, maar de benadering van de partij door de andere partijen bleef dezelfde.
Het was in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006 dat zich de eerste kartelvormingen met Vlaams Belang aandienden.
De eerste barsten kwamen er dan ook op gemeentelijk niveau. In Denderleeuw verleende Vlaams Belang in 2013 gedoogsteun om er de coalitievorming uit het slop te halen. De vraag of het cordon na 20 jaar doorbroken was, dook op.
Professor Dave Sinardet vond van wel. “Als je het cordon sanitaire heel strikt interpreteert, zou je kunnen zeggen dat het niet doorbroken is omdat Vlaams Belang niet in het bestuur zit”, reageerde hij op 10 januari 2013 bij VRT Nieuws. “Maar CD&V en de N-VA wisten natuurlijk wel dat ze hun steun nodig hadden om een bestuur te vormen. In die zin kun je wel effectief zeggen dat het cordon sanitaire -als gevolg van dorpspolitiek- doorbroken is.”
De persoon van Filip Dewinter werd in het verleden vaak genoemd als een struikelblok. Intussen is Tom Van Grieken al 10 jaar voorzitter en boegbeeld.
In de aanloop naar de verkiezingen dit jaar benadrukten de partijvoorzitters van de traditionele partijen dat ze nog steeds achter het cordon sanitaire staan en dat een samenwerking met Vlaams Belang, ook op lokaal niveau, voor hen dus nog steeds niet kan.
N-VA heeft trouwens het cordon sanitaire ook nooit onderschreven, maar in maart van dit jaar sloot Bart De Wever, voorzitter van de partij, wel de deur voor een samenwerking. Ook in aanloop naar de lokale verkiezingen herhaalde hij die boodschap. Tot grote frustratie van Tom Van Grieken, die in N-VA een lokale partner zag.
Is het cordon intussen al ergens gebroken?
Toch lijkt er na de recente gemeenteraadsverkiezingen hier en daar wel iets te verschuiven. Forza Ninove schreef geschiedenis door een absolute meerderheid te halen en heeft dus geen andere partij nodig om mee te besturen in Ninove. Het cordon sanitaire is daar dus niet doorbroken, want Forza Ninove heeft er geen andere partijen nodig om mee te besturen.
De primeur voor het doorbreken van het cordon sanitaire was vorig weekend voor Ranst, in de provincie Antwerpen. Daar is Vlaams Belang in een coalitie gestapt met de lokale partijen PIT en Vrij Ranst.
Het is de allereerste keer dat andere partijen beslist hebben om samen te werken met de radicaal-rechtse partij, al gaat het hier dus om mensen van lokale lijsten die het initiële cordon sanitaire nooit onderschreven hebben. Naar de letter is het cordon er dus niet doorbroken, maar naar de geest wel.
En vandaag wordt op die manier ook in West-Vlaanderen het cordon sanitaire doorbroken. In Izegem is er een akkoord tussen de lokale lijst STiP+ en Vlaams Belang. De leden van Open VLD die aangesloten zijn bij de Izegemse stadspartij STiP+ zijn zelf uit de partij gestapt, nadat vorige week de Open VLD-leden uit Ranst ook al hun partijkaart moesten inleveren. Ook enkele CD&V-leden uit Ranst werden meteen uit de partij gezet.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOOT 13A/Daar gaan we weer!
”Jan van de Beek heeft zo goed als geen publicaties van wetenschappelijk belang op zijn naam. Anno 2024 was zijn h-index, een wetenschappelijk maatstaf voor de impact van wetenschappelijke publicaties, nul”
Dan blijft het vrij stil (buiten Ongehoord Nederland om), tot april 2024. Dan wordt Jan van de Beek uitgenodigd als “migratie-expert” om de formerende partijen te adviseren. Samen met Hein de Haas, wél een daadwerkelijke migratie-expert.
En dan begint het hele mediacircus weer van voor af aan. Jan van de Beek is opeens weer relevant, en rechtse partijen in de Haagse gemeenteraad willen hem opeens ook spreken. De relevantie is terug.
Zeker als De Telegraaf bericht dat hij als migratie-expert minister Faber en het kabinet mag adviseren over migratiezaken. Wederom: hij heeft geen expertise, hij heeft alleen een extreem-rechtse opinie. Dáárom wordt hij uitgenodigd.
Maar hiermee is het hek van de dam. De Volkskrant laat zich keurig voor het karretje spannen van Van de Beek, door te doen alsof hij “gecancelled” is vanwege het rekensommetje dat hij wil maken. In plaats van zijn ongefundeerde opinies.
En als klap op de vuurpijl (vooralsnog) mag Jan van de Beek nu aanschuiven bij Bar Laat, en als complete non-expert meepraten over politieke zaken. Terwijl hij weinig meer is dan een columnist met een titel.
Hiermee heeft Jan van de Beek gekregen wat hij wil: hij heeft relevantie, hij heeft bekendheid. Hij kan bij WNL en De Volkskrant zijn nieuwe boek aankondigen (slechts € 23,50!) dat als warme broodjes over de extreem-rechtse toonbank zal gaan.
Lang werd wiskundige Jan van de Beek vanwege zijn puur economische blik op migratie door velen met de nek aangekeken. Maar net nu zijn boek hierover verschijnt, verandert in heel Europa het denken over immigratie en zit hij aan tafel bij minister Faber om zijn visie te geven. ‘We zitten op een omslagmoment.’
door Remco Meijer
‘De huidige immigratie biedt Nederland over het geheel genomen geen economisch voordeel’, schrijft wiskundige en cultureel antropoloog Jan van de Beek in zijn nieuwe boek Migratiemagneet Nederland. Mythen. Feiten. Oplossingen. ‘Bevolkingsgroei draagt bij aan verergering van bestaande problemen’, concludeert hij, en om toekomstige krimp te ondervangen volstaat een migratiesaldo van voorlopig 5.000 per jaar (in plaats van jaarlijks 100- tot 200 duizend mensen erbij, zoals sinds 2016 is gebeurd).
Van de Beek (56) geldt, zeker sinds de publicatie van Grenzeloze verzorgingsstaat. De gevolgen van immigratie voor de overheidsfinanciën (2021, mede gefinancierd door Forum voor Democratie), als het buitenbeentje onder de migratiedeskundigen. Met zijn economische bril zou hij de morele component van immigratie negeren: ieder mens heeft immers het recht op zoek te gaan naar de beste leefomstandigheden. Maar dat zet de verzorgingsstaat Nederland onder almaar toenemende druk, met verschraling van voorzieningen tot gevolg, stelt Van de Beek.
Hij behandelt alle vormen van migratie, zowel door arbeid, studie als asiel. Alsof hij met zijn pleidooi voor rigoureuze selectie anticipeert op tegenspraak, heeft Van de Beek de vele tientallen paragrafen in zijn uitputtende boek steeds voorzien van een vragende titel. Zoals: ‘Asiel is toch maar een klein deel van de immigratie?’ Waarop hij dan antwoordt: dat is ‘een volstrekte misvatting’.
Andere vraag: ‘Immigranten zijn toch nodig voor werk waarvoor wij ons te goed voelen?’ Antwoord: ‘Ook dat is een hardnekkig verhaal.’ Want: arbeidsmigratie is vooral een gevolg van het lagelonenbeleid van de overheid en het bedrijfsleven, en van een verzorgingsstaat die mede door uitkeringen mensen onvoldoende activeert.
Wat betreft asielmigratie: bij de vaak gehoorde opmerking dat asiel slechts 10 tot 12 procent van de totale immigratie betreft, geeft Van de Beek een bijsluiter. Van de arbeidsmigranten is na tien jaar nog maar 21 procent in Nederland, van de studiemigranten 18 procent. Bij asielmigranten is dit 55 procent, bij gezinsmigranten 59 procent.
Met andere woorden: ‘De bijdrage van asiel aan de bevolkingsgroei is veel groter dan op het eerste gezicht lijkt.’ En dat is van belang om te weten, ‘want geen andere vorm van immigratie belast de samenleving en verzorgingsstaat zozeer als asiel’.
In het motto bij uw boek spreekt u van ‘een sociaal experiment op ongekende schaal’. Kijkt u naar immigratie als een moedwillig plan van de overheid, of juist als een laat-maar-waaien-experiment?
‘Dat laatste. Experimenten kunnen bedacht zijn, maar je hebt ook natuurlijke experimenten. Ik zie het als onvoorziene omstandigheden die voortvloeien uit het tekenen van verdragen. In 1951 is het Vluchtelingenverdrag ondertekend, in 1967 het aanvullende Protocol van New York. Toen is de rem van asiel af gehaald. Daarna heeft het nog een tijdje geduurd voordat iedereen dat ontdekte, en voordat de vliegtickets heel goedkoop werden. Rond 1980 gingen we door de duizend asielzoekers heen, daarna werden het er vijfduizend, tienduizend en midden jaren negentig waren het er opeens vijftigduizend.’
U spreekt van ‘grote risico’s en een ongewisse afloop’. En: ‘Waarom zouden we daarmee doorgaan?’ Wie zijn ‘we’?
‘Dat zijn we met z’n allen, vertegenwoordigd in onze nationale overheid en de Europese Unie. Daar ligt de macht. Maar doordat veel is gedelegeerd naar internationale verdragen, is er helemaal geen grip op arbeids- en studiemigratie binnen de EU, en niet op asiel. En juist bij asiel staan alle integratie-seinen op rood.’
Waarom?
‘De herkomstgroep Afrika en Midden-Oosten, waar de bevolkingsgroei het hoogst is, zal bij ongewijzigd beleid heel groot worden in Nederland. Zij zijn veel lager opgeleid dan de gemiddelde immigrant, veel lager ook dan arbeids- en studiemigranten. Veel mensen hebben een romantisch beeld van de asielzoeker als een soort Kader Abdolah of Afshin Ellian, maar dat zijn de uitzonderingen. Gemiddeld genomen doen kinderen van asielmigranten het niet goed en volgens mijn data steeds slechter. Er is bijvoorbeeld een heel lage deelname aan havo-vwo.
‘Dan is er de factor culturele afstand tot het herkomstland. Als die te groot is, is dat nadelig voor integratie. Dat pakt slecht uit voor participatie op de arbeidsmarkt en leidt tot oververtegenwoordiging in criminaliteit. Wat helpt, zijn gemengde relaties. Dat zie je veel bij Surinamers, Antillianen en mensen uit Oost-Afrika. Die komen met grote achterstand binnen, maar dat verandert door huwelijken met autochtonen. Dan zie je in de tweede en derde generatie opeens hogere cito-scores. Maar juist asielmigranten uit andere delen van Afrika en het Midden-Oosten, veelal moslims, hebben weerstand tegen gemengde relaties. Daar hapert de integratiemotor.’
U schrijft: ‘Het is al decennia taboe om de negatieve kanten van immigratie te bespreken of te berekenen.’ Maar er verschijnen toch de laatste jaren allerlei gedegen boeken hierover, zoals van Hein de Haas (Hoe migratie echt werkt) en Ruud Koopmans (De asielloterij)?
‘Het taboe is er in elk geval heel lang geweest. Je zou niet met mensen mogen rekenen, je zou niet aan blaming the victim mogen doen en je mocht extreemrechts niet in de kaart spelen. En het zou moreel ontoelaatbaar zijn, wat een heel dom argument is. We rekenen continu met mensen. De overheid bepaalt de waarde van een mensenleven aan de hand van de kosten van medicijnen. Er wordt gecalculeerd bij het vergroten van verkeersveiligheid. Waarom zou je dan geen rekensommen mogen loslaten op migratie?’
Een politieke partij in de Haagse gemeenteraad wilde u weren van een bijeenkomst, omdat u een ‘extreemrechtse charlatan’ en ‘te politiek gekleurd’ zou zijn. Wat zegt u op mogelijke kritiek dat uw boek een maatschappijvisie in een economisch jasje is?
‘Nee, dat is het niet. Natuurlijk is het altijd zo dat wetenschappers onderwerpen kiezen die ze interesseren. Daaruit blijken misschien voorkeuren, maar wat ik doe is rekenen met data over migratie en kijken waar ik op uitkom. Voor Japanners, Zuid-Koreanen, Noord-Amerikanen en Scandinaviërs kan ik dan een positieve boodschap brengen. Maar voor heel veel andere groepen niet.
‘Omdat dat een onwelgevallige boodschap was, is dit soort studie heel lang niet gedaan. Op universiteiten hangt een eenzijdige sfeer. Een wetenschapper die het wel deed, kreeg te horen: ‘Als jij het woord migranten door Joden vervangt, weet je wel dat je fout bezig bent.’ Heel intimiderend.
‘Sociale wetenschap in Nederland is voor en door linkse mensen. Die niet migratie-kritisch zijn. Als je dan binnen zo’n context aan dit soort onderzoek begint, lijkt het alsof je iets heel buitenissigs doet. Maar feitelijk is dat niet zo. Dit is een ontbrekend stuk van het debat. Ik kleur een blinde vlek in. In andere westerse landen, zoals de VS en Denemarken, gebeurt dit ook.’
Over uw oplossingen zal meteen worden gezegd: onhaalbaar. U oppert onder meer: ‘Mensenrechtenverdragen en Europese wetgeving ondermijnen de Nederlandse democratie en moeten daarom worden opgezegd en/of aangepast.’ Dan is Nederland toch meteen een paria in Europa?
‘Nee, totaal niet. Dit is heel actueel. Wat wij nu doen, is heel hypocriet. Wij lokken mensen, die we eigenlijk niet willen hebben, met asielrecht. Maar ze moeten wel een dodelijke hindernisbaan nemen. Ze mogen niet gewoon met de veerboot komen, en ook niet meer met het vliegtuig, maar moeten met kleine bootjes de zee op. Daardoor is de Europese buitengrens de dodelijkste ter wereld. Met name links zou in de spiegel moeten kijken. Asiel is humaan in intenties, maar inhumaan in uitwerking. Weet u wat pas radicaal is? De huidige status quo handhaven.’
U zegt ook: ‘Wie echt grip op asiel wil krijgen, moet minstens het VN Vluchtelingenverdrag, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Kinderrechtenverdrag opzeggen. Klinkt misschien inhumaan, maar is het niet.’
‘Ja, we moeten die hindernisbaan slopen, dat zou veel humaner zijn. Maar veel mensen zijn feitenresistent. Die hebben een morele positie ingenomen en gaan daar moeilijk van af. Terwijl alle Europese landen op dit moment hoofdpijn hebben van asiel. Nederland staat absoluut niet alleen. Allerlei regeringen gaan om, ook om electorale redenen, want bevolkingen onttrekken zich in toenemende mate aan de morele druk waaronder je niets over migratie mocht zeggen. We zitten op een omslagmoment. Het moet mogelijk zijn om een coalitie te smeden van flink wat EU-landen die af willen van het asielrecht in zijn huidige vorm.’
U bent half april, samen met Hein de Haas, op gesprek geweest in de formatie. Gaf u dat genoegdoening?
‘Ja, in die zin dat ik voor het eerst het idee kreeg: er zit nu een club mensen die wil luisteren naar iemand als ik. Dat was daarvoor ondenkbaar. Ik heb ook drie keer gesproken met de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050, waarvan een keer apart met voorzitter Van Zwol. En ik ben op bezoek geweest bij minister Faber (Asiel en Migratie, red.), op haar uitnodiging, maar ik zou mij niet haar adviseur willen noemen. Ik ga in gesprek met iedereen die van mijn data gebruik wil maken.’
Het rapport van de staatscommissie kiest voor ‘gematigde groei’ van de bevolking. U schreef in januari op Wynia’s Week, de website van columnist en journalist Syp Wynia, dat eigenlijk nog te ruim te vinden.
‘Ja. We hebben een klein land. Alles komt in het gedrang. Klimaat, natuur, energiedoelen, CO2-reductie, openbare ruimte, infrastructuur, landschapsbehoud.’
Als PVV-minister Marjolein Faber nog een ‘dragende motivering’ zoekt, kan ze vanaf nu uw boek omhoog houden. Maar volgens u had ze al maandenlang uit het rapport van de staatscommissie kunnen putten?
‘Ja, ik zou denken: er is een grondwettelijke taak voor onderwijs, gezondheidszorg en wonen. Die komt in het gedrang als er zoveel mensen bij komen. Je kunt wel zeggen: er wordt te weinig gebouwd, maar er is niet tegenop te bouwen. De kosten voor zorg lopen op, de onderwijskwaliteit daalt. Dat mag je best een crisis noemen.’
Maar wat is er acuut aan?
‘Dan moet u even omdenken. We hebben het over een klimaatcrisis. Maar is de zeespiegel al vier meter gestegen? Nee. Toch zijn we ermee bezig. Want zeespiegelstijging kan voor ons in de toekomst een probleem zijn. Regeren is vooruitzien. Immigratie idem. Het is een cumulatieve crisis, maar ook die kan acuut zijn. Iedere asielzoeker die een status krijgt, heeft toegang tot de verzorgingsstaat, ook als hij kansloos is op de arbeidsmarkt. Dat is een chequeboek, waarmee hij elke maand kan zeggen: ‘Mag ik even vangen uit de collectieve pot?’
U schrijft: ‘Er wordt in Nederland al jaren oeverloos gedebatteerd of we nu een asiel-instroomcrisis of een asiel-opvangcrisis hebben. Die hebben we allebei, maar de grootste asielcrisis is dat we bij ongewijzigd beleid geen middelen hebben om deze desastreuze en in potentie maatschappij-ontwrichtende vorm van immigratie te stoppen.’ Hoezo desastreus?
‘Economische tegenstellingen lopen langs etnische en religieuze breuklijnen. Als die ook nog eens gepolitiseerd worden, en die groep steeds groter wordt, kan dat een recept voor een ramp zijn. Want wat is dan de binding met Nederland? Daarover moet je nadenken. En diegenen die zeggen dat dit spookbeelden zijn, zijn ook degenen die zeggen dat we absoluut niets aan asiel mogen doen.’
Jan van de Beek: Migratiemagneet Nederland. Mythen. Feiten. Oplossingen. Uitgeverij Blauwburgwal. 468 pagina’s, € 23,50
Jan van de Beek is wiskundige en cultureel antropoloog en doet onderzoek naar de effecten van immigratie. Zijn kennis van en kijk op migratie maakt, dat hij regelmatig wordt ingeschakeld als adviseur, spreker of deskundige in de media. Hij heeft scherp oog voor zowel de voor- als de nadelen van verschillende vormen van immigratie.
Hieronder vindt u enkele uitgebreide vraaggesprekken met Jan en links naar optredens, krantenartikelen, publicaties en dergelijke.
Nederland kampt met een asielcrisis. Dat zegt migratie-expert Jan van de Beek in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Hij bevestigt dat hij sprak met asielminister Marjolein Faber en aan tafel zat tijdens de kabinetsformatie.
Van de Beek ziet de crisis op “verschillende niveaus” in de samenleving. “De overheid heeft een grondwettelijke taak om te zorgen voor onderwijs, zorg, gelijke verdeling van inkomen en huisvesting. Op al die thema’s zorgt asiel voor een grote uitdaging.”
Tijdens de vorige asielcrisis werd op het toppunt één derde van de huizen voor starters toegewezen aan statushouders, zegt Van de Beek, die het boek Migratiemagneet Nederland schreef. “Dat heeft een enorme impact.”
Integratie
Volgens de expert is de grootste uitdaging integratie. “De mensen die binnenkomen zijn gemiddeld laaggeschoold en de schoolprestaties van jonge asielzoekers blijven bijvoorbeeld ver achter.” Bovendien gaat het om mensen “met grote culturele afstand tot de Nederlandse cultuur”.
Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze en andere afleveringen hier terug op NPO Start.
Van de Beek betwist de bewering dat asielmigratie een kleiner aandeel heeft in het totaal dan arbeidsmigratie. “Als je kijkt naar het aantal mensen dat blijft, dan is het zelfs iets groter dan arbeidsmigratie. En als je ieder jaar opnieuw mensen binnenkrijgt die slecht integreren, groeit je integratieprobleem. Het stapelt zich op en dat is de echte crisis.”
Advies aan Faber
Volgens Van de Beek verandert de discussie over migratie in heel Europa. “De tijdgeest is dat mensen kritischer zijn. Zeven jaar geleden vertelde ik in Buitenhof ook een kritisch verhaal en toen was het veel meer omstreden dan nu.”
Hij erkent dat hij plaats nam aan de formatietafel om de coalitiepartijen te informeren. Daarna sprak hij nog een keer met verantwoordelijk minister Faber. “Ik ben geconsulteerd, maar ik heb niet de illusie dat ik doorslaggevende invloed heb op het beleid.”
Desondanks merkt hij “dingen terug” in het beleid van Faber, hoewel hij niet wil specificeren wat dat is. “Er is afgesproken dat we het niet zouden rondbazuinen.”
Mocht Faber zijn boek willen kopen, is ze daar meer dan welkom voor, zegt de migratie-expert. Maar zijn boek is niet geschreven met het oog op dit kabinet. “Dit boek zit ook al heel lang in de pijplijn, nog voordat dit kabinet überhaupt bestond en mensen konden bevroeden dat de PVV heel veel stemmen zou krijgen.”
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 11 EN 12/Daar gaan we weer!
‘Van de Beek bepleit een absolute stop op de toelating van vluchtelingen, misschien met een uitzondering voor yezidi’s en christenen uit het Midden-Oosten.”
Gebiedt de wetenschap ons om gezamenlijk de weg op te marcheren die Geert Wilders en Thierry Baudet ons wijzen?”
Op Koningsdag presenteerde het Algemeen Dagblad aan feestend Nederland een nieuwe profeet. Het is dr. Jan van de Beek, die het naar eigen zeggen in het verstikkend klimaat aan de Universiteit van Amsterdam niet meer volhield vanwege de linksigheid aldaar… Daar komt teveel moral reading voor, beweert hij: bepaalde vragen mogen niet gesteld worden omdat je anders rechts in de kaart speelt. Wierd Duk schreef het allemaal netjes op. Van de Beek bepleit een absolute stop op de toelating van vluchtelingen, misschien met een uitzondering voor yezidi’s en christenen uit het Midden-Oosten. Waarom? Het is te duur. Volgens hem leveren personen die in Nederland geboren worden, wonen, werken en overlijden in het algemeen een negatief saldo op. Gaat het om immigranten, dan moeten er meestal grote sommen bij. Per saldo is Nederland dus vanwege de immigratie armer geworden. Bovendien heeft de komst van laaggeschoolde buitenlanders, die concurrentie aangingen met autochtonen, een drukkende werking gehad op de lonen. Daardoor ontbrak voor werkgevers de prikkel om te innoveren en te automatiseren. Ook dat was heel schadelijk van Nederland.
Economische kosten Wie denkt dat Van de Beek dit alles in zijn proefschrift onomstotelijk aantoont, komt bedrogen uit. Dat gaat helemaal niet over de economische effecten van de immigratie. Na een klaagzang over het politiek correcte klimaat aan de Universiteit van Amsterdam en het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR) in het bijzonder volgt een historische studie. Van de Beek schetst de trends in het onderzoek naar de immigratie in de periode 1960 – 2005. Een belangrijke conclusie is dat men huiverig was om naar de economische kosten daarvan te kijken omdat dit niet politiek correct was en tot “ongewenste” resultaten zou kunnen leiden. Van de Beek benadrukte dat nog eens in het zogenaamde lekepraatje dat hij in het kader van de promotieplechtigheid hield. U kunt dit hier vinden. Klik op “lekepraatje” links onder.
Het boek werd overigens op de markt gebracht door de Amsterdam University Press, de uitgeverij van het linkse scherpslijpersbolwerk. Van de Beek is daar ook niet ontslagen. Hij is er zelf weg gegaan.
De vraag is nu: moeten wij naar deze profeet luisteren? Gebiedt, om zo te zeggen, de wetenschap ons om gezamenlijk de weg op te marcheren die Geert Wilders en Thierry Baudet ons wijzen? Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, tenslotte.
Engel met een vlammend zwaard De grenzen van alle welvarende landen staan onder druk: inwoners uit de armere delen van de wereld zijn tamelijk massaal op weg om deel te hebben aan het goede leven in Europa, Noord-Amerika en Japan. Zij zijn daar niet welkom.
Je zou die indruk niet krijgen als je naar Jan van de Beek luistert, maar de grenzen zijn al lang en breed gesloten. Het valt niet mee om het paradijs te betreden. Er staat weliswaar geen engel met een vlammend zwaard maar de muren en versperringen die nu al grote delen van de grens tussen Mexico en de Verenigde Staten markeren, hebben dezelfde bedoeling. Dat geldt ook voor de hekken rond Ceuta en Melilla, waar Marokko en de EU elkaar ontmoeten. De rijke landen maken hun grondgebied zo ontoegankelijk als maar kan. Vuistregel: economische vluchtelingen worden geweerd, politieke kunnen na een lange, strenge en moeizame procedure worden toegelaten. Tegelijk blijken de gesloten grenzen in de praktijk wel eens poreus.. De meeste potentiële immigranten worden wel degelijk door de politiek van gesloten grenzen afgeschrikt, maar er zijn toch waaghalzen genoeg die voor de gevaarlijke tocht door woestijnen en over zeeën niet terugschrikken. Mensensmokkelaars maken er een verdienmodel van om hen verder te helpen. Dat leidt tot hartverscheurende toestanden: lekke boten op de Middellandse Zee, slavenmarkten in Libië, geïmproviseerde tentjes op de Macedonische grens.
Aanmodderen Politici weten geen helder antwoord op deze volksverhuizing, die niet zal stoppen zolang de welvaart nog zo ongelijk verdeeld is op de wereld. Men moddert maar wat aan. Elke aanpak blijkt halfslachtig en ook nog eens ongewenste effecten op te leveren. Een treffend voorbeeld van dit aanmodderen is de zogenaamde Turkije-deal.
Zou het economisch verstandig zijn om de grenzen werkelijk te sluiten? Donald Trump geeft het recept: bouw een muur. Europa zou in dat geval aan zijn buitengrenzen een Ijzeren Gordijn moeten optrekken en bewaken. Voor EU-haters: de landen kunnen dat natuurlijk ook afzonderlijk doen. Bovendien zal er geïnvesteerd moeten worden in een enorme, goed bewapende kustwacht om al die bootjes terug te slepen, dan wel in de grond te boren. Tegelijkertijd dienen de systemen van identiteitscontrole te worden verfijnd. De jacht op illegalen mag niet verflauwen. Daarvoor zal de burger de nodige privacy in moeten leveren. Anders wordt het niets.
Van de Beek voorspelt oorlog en chaos vlak buiten onze grenzen. Daar moeten we ons volgens hem maar zo weinig mogelijk mee bemoeien al is het misschien mogelijk om stukken grond te leasen om vluchtelingen onder te brengen. Grond leasen? Dat heeft Engeland destijds gedaan met Hong Kong. Stel dat Europa daartoe kans ziet t: dan huren wij lappen grond van een of ander corrupt regime waar dan een soort vluchtelingengazastroken ontstaan. Dat wordt onbeheersbaar als de toelating niet streng bewaakt wordt: er komt een militaire bezetting van Europese soldaten. Ook dienen we de vluchtelingen te kleden, te voeden en in bedwang te houden.
Militarisering gaat altijd ten koste van de welvaartsgroei. Daarnaast zal een en ander zeker leiden tot verslechtering van de internationale politieke relaties. Landen buiten ons fort zullen niet de neiging hebben ons op welke manier ook ter wille te zijn, bijvoorbeeld door middel van handelsverdragen. In dit verband is het belangrijk op te merken dat Europa zich niet kan voeden en ook voor energie afhankelijk is van landen buiten Europa waar ze ons zeker niet in het hart zullen sluiten met die muren, die kustwachten en dat leasen van grondgebied. Op al die gebieden zal Europa zelfvoorzienend moeten worden, wat het ook moge kosten.
Het is een utopische gedachte dat ons welvarende werelddeel zich af kan sluiten voor de gevolgen die chaos in Afrika en het Midden-Oosten te weeg brengen. Het minst ernstige gevolg is low intensity war buiten onze grenzen, die vaak genoeg toch tot militair ingrijpen zal nopen, bijvoorbeeld omdat er in Europa zelf terroristische aanslagen worden gepleegd.
Het is maar zeer de vraag of deze aanpak goedkoper zal blijken dan de huidige politiek van aanmodderen. Kostenefficiënt ziet het er op het oog niet uit. Misschien kan iemand de economische gevolgen van een grenzen dicht beleid met alle bijbehorende consequenties ook eens uitrekenen.
Lees hier het proefschrift van Jan van de Beek, Kennis, Macht en Moraal: De productie van wetenschappelijke kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland, 1960-2005https://pure.uva.nl/ws/files/1267582/145074_20.pdf
PROEFSCHRIFT JAN VAN DE BEEK
Kennis, Macht en Moraal: De productie van wetenschappelijke kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland, 1960-2005
Schoof heeft de deadline gesteld op vrijdag voor een besluit op asiel; al maanden het hoofd(pijn)thema in Den Haag. Ondertussen is er nog steeds geen ‘dragende motivering’ voor de asielnoodwet van minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber. We bespraken het dossier met Kamerlid Kati Piri en wiskundige en cultureel antropoloog Jan van de Beek!”, aldus Bar Laat, “de nieuwe talkshow van BNNVARA” op Twitter. En zo wordt Jan van de Beek beloond voor jarenlang extreem-rechtse desinformatie verspreiden over migratie. Hij is loyaal aan de PVV, en in ruil daarvoor krijgt hij (van de media) de relevantie waar hij naar smacht.
Wie is Jan van de Beek? Over de levensloop van de in 1968 geboren Van de Beek is niet zo veel bekend. Volgens zijn LinkedIn studeerde hij van 1989 tot 1997 wiskunde en informatica in Utrecht, en van 1997 tot 2002 culturele antropologie in Amsterdam.
In 2010 publiceert Van de Beek zijn proefschrift “Kennis, macht en moraal”. Het gaat over hoe, naar zijn idee, het migratiebeleid in Nederland te weinig wordt bepaald door harde cijfers, en te veel door medemenselijkheid.
Vanaf dat moment is zijn carrière beïnvloed door de PVV. De eerste zin van het abstract van zijn proefschrift noemt de PVV bij naam. Ook zijn epiloog noemt het debat dat de PVV in 2009 heeft aangezwengeld rond de kosten van migratie. Van de Beek is voorstander van die berekening.
Naar eigen zeggen is Van de Beek vanaf het eerste moment “niet politiek correct” als het om migratie gaat. Hij beklaagt zich over de “linkse” signatuur van de UvA, en dat dat zijn academische vrijheid beknot. Dit wordt later nog relevant.
Dan over de inhoud. Het proefschrift behandelt de vraag hoe wetenschappelijke kennis is geproduceerd in de periode 1960-2005 over de economische effecten van immigratie op Nederland. Die focus op het “economische” wringt.
Want wat heeft precies te gelden als een “economisch” effect? Van de Beek noemt een aantal voorbeelden, zoals “loonontwikkeling”, “herverdeling” en “externe effecten”. Maar verder volgt er geen definitie van wat nu precies economie is en wat niet.
Dit leidt tot een vreemde splitsing. Want negatieve externe effecten worden wel meegenomen. Zo heeft Van de Beek wat te zeggen over de “negatieve externe effecten van bevolkingsgroei”, zoals verkeerscongestie. Dit noemt hij een negatief economisch gevolg van migratie.
Maar hij heeft het vervolgens niet over de bevolkingsgroei als geheel. Dat wordt schijnbaar als ‘normaal’ gezien, en pas als de bevolkingsgroei deels door migratie wordt veroorzaakt, moet het opeens worden gemeten.
Dat is een centrale kritiek op het werk: het veronderstelt dat het belangrijk is om bepaalde zaken bij migranten te meten, met het impliciete waardeoordeel dat daarbij hoort. Maar waarom dat nu precies bij migranten als groep moet worden gemeten, dat onderbouwt Van de Beek niet.
Hij heeft het ook nooit over de rol die arbeidsmigranten spelen in bijvoorbeeld de zorg. Medische zorg vereist arbeidskrachten, anders is het voor minder mensen toegankelijk. Dat soort onderzoek wordt echter niet meegenomen. Alleen de looneffecten van migratie worden meegewogen.
Bovendien staat het hele proefschrift vol met politieke taal. Retoriek omtrent een multiculturele samenleving noemt hij “propagandistisch”, hij noemt de VVD een “brede volkspartij” dankzij de “problematisering van culturele diversiteit”. Dat noemt hij “nieuw realisme”.
Een goed onderbouwd proefschrift kan overtuigen, maar de gebrekkige definities, het arbitrair onderscheid tussen economisch en sociaal, en een hoge mate aan politiek taalgebruik maken dat het meer leest als een pamflet: alsof Van de Beek zijn standpunt al had ingenomen.
Dit proefschrift heeft in het publicatiejaar weinig invloed gehad op politiek of wetenschap. Maar in 2011 noemt Joop Hartog, een van de leden van de promotiecommissie van Van de Beek, het in zijn afscheidsrede.
In zijn rede fulmineert hij tegen bevolkingsgroei: de vruchtbaarheid moet worden afgeremd, immigratie moet worden beperkt, want Nederland is “te vol”. Hij verwijst naar Van de Beek als bewijs dat de politiek niet luistert naar de “zuiver rationele argumenten” van economen.
Dit is niets anders dan het allang ontkrachte neo-malthusianisme. In malthusiaans gedachtengoed moet de bevolkingsgroei worden afgeremd om sociale problemen te voorkomen, meestal door migratie te beperken en geboortebeperking onder armen in te voeren.
Het is ook een soort cijfergoochelen. Hartog en Van de Beek nemen bepaalde “kosten” als gegeven en onveranderbaar, zoals loondaling door migratie. Andere zaken rekenen ze helemaal niet mee, zoals arbeidsproductiviteit. En migratie- en bevolkingsbeleid zijn wél veranderbaar.
Je zou ook kunnen zeggen dat het “economisch goed” is om alle gepensioneerden te executeren, aangezien zij de staatskas en de zorgpot meer kosten dan ze opbrengen. Maar dan heeft men opeens een probleem met “zuiver rationele argumenten”.
Dat is het ding met economie, statistiek en wiskunde: afhankelijk van je variabelen kan je alles beredeneren. Joop Hartog en Jan van de Beek komt het gewoon beter uit om alleen naar een hele nauwe set variabelen te kijken, en te doen alsof het objectief is omdat het getallen zijn.
Na het publiceren van het proefschrift en de malthusiaanse afscheidsrede van Joop Hartog komt Jan van de Beek even niet in de publiciteit. Tot Koningsdag 2017, als Wierd Duk (ja, die!) een stuk schrijft over migratie, en Van de Beek aan het woord laat.
In dit artikel ontpopt Van de Beek zich als een perfecte spreekbuis voor rechtse journalisten als Duk. Hij was “gecancelled” door de “linkse elite” van de UvA, omdat hij de “waarheid” sprak. Ook waarschuwt hij voor de “islamitische wereld en Afrika”.
Dit speelt in op het frame dat het in 2016 opgerichte Forum voor Democratie (FvD) aanhangt: dat er linkse indoctrinatie is op universiteiten, en dat “de waarheid” de mond wordt gesnoerd. Voor dat karretje laat Van de Beek zich graag spannen.
Datzelfde jaar verlaat Duk overigens het AD om voor de Telegraaf te gaan schrijven, omdat die krant “meer bij hem past”. Waar het AD extreem-rechtse columns toestaat, mag je bij de Telegraaf als extreem-rechtse verslaggever aan de slag. Dat bevalt meer.
Wat er allemaal niet klopt aan het stuk wordt door historicus Han van der Horst in dit stuk uitputtend omschreven, dus daar gaan we verder niet op in. Wat belangrijk is, is dat Duk deze Jan van de Beek in het landelijk debat katapulteert.
En zo komt Jan van de Beek ook in Nieuwsuur aan het woord. Hij wordt als een “expert” neergezet die onderzoek deed naar “kosten en baten van migranten”. Hij krijgt een breed platform om zijn denkbeelden tentoon te spreiden, zonder kritische noot.
Dit, terwijl Van de Beek op dat moment naast zijn proefschrift nog geen enkele publicatie op zijn naam heeft. Bovendien was zijn proefschrift een meta-onderzoek naar onderzoek, niet naar migratie zelf. Waarom wordt hij dan als een expert neergezet?
Dat komt omdat Nieuwsuur (en later ook 1Vandaag) niet zozeer op zoek zijn naar expertise, maar naar het debat. Op dat moment speelt het debat rondom de kosten van migratie, dus moeten ze iemand hebben om de rechtse kant te benadrukken.
Het probleem: er zijn weinig publicerende wetenschappers die de standpunten van FvD en PVV steunen, deels vanwege de redenen die ik hierboven heb geschetst: er bestaat niet zoiets als een “puur rationele’ berekening. Die zijn altijd politiek ingegeven.
Het gebrek aan expertise blijkt des te meer als 1Vandaag in hun artikel linkt naar de ‘analyse’ van Van de Beek: de link brengt je naar zijn persoonlijke website/blog. Zijn ‘analyses’ zijn op dat moment niet meer dan zelf gepubliceerde opiniestukken.
Maar hiermee is het hek van de dam. Het AD, Nieuwsuur én 1Vandaag noemen Van de Beek een expert, dus in de ogen van het land is hij een expert, ondanks een gebrek aan daadwerkelijke kennis en wetenschappelijke publicaties met peer-review.
En dat feest gaat door. In 2018 interviewt Wierd Duk hem als “demograaf”, en mag Van de Beek spuwen over de multiculturele samenleving. Hij spreekt over een “Afrikaans-islamitisch cluster”, dat onmogelijk zou kunnen integreren.
Ook dit stuk is weer bar slecht en racistisch. Hij kent erfelijke kenmerken toe aan etniciteit, generaliseert gehele groepen, en trekt demografische trends tot in het oneindige door. Hij stelt simpelweg dat moslims een “conflicterend waardesysteem” hebben.
Hij wordt aangevoerd als wetenschapper, maar voor de claims die hij maakt is hij niets anders dan een extreem-rechtse opiniemaker. Alleen omdat hij één meta-onderzoek heeft gedaan voor zijn proefschrift, kan hij worden aangevoerd als “wetenschapper”.
In september 2018 mag Van van de Beek zich juist uitlaten over hoe vol Nederland is, en mag hij in debat met de directeur van een van de werkgeversorganisaties van uitzendbureaus, de ABU. Nu is hij opeens expert op “overbevolking”.
En in december 2018 mag Van de Beek zich uitlaten over EU-recht en EU-migratie, iets waar hij al helemaal geen expertise heeft. Het stempel “wetenschapper” maakt hem gewild voor rechtse media, voor wie zijn opinies gewoon goed uitkomen.
Het is in 2020 even rustig, maar in 2021 komt de doorbraak. Van de Beek schrijft dan, onder meer samen met de eerder genoemde Jan Hartog, het rapport “Grenzeloze verzorgingsstaat”, betaald door de FvD.
Zijn conclusie kunnen we raden: de verzorgingsstaat wordt onbetaalbaar als je migranten blijft toelaten. Het is geen raadsel waarom Van de Beek is uitgekozen om dit onderzoek te doen: zijn conclusie stond op voorhand vast.
In dit ‘rapport’ blijft Van de Beek bij een berekening van overheidsfinanciën. Hij beperkt zich tot de fiscale kosten en baten, die hij berekent op 17 miljard euro per jaar. Hoe komt hij bij dat getal? Dat is geheel onduidelijk.
De cijfers worden namelijk slecht tot niet onderbouwd. Er worden simpelweg cijfertjes geplakt, waardoor “niet-westerse” migranten veel geld zouden kosten, maar “westerse en Israëlische” migranten weinig zouden kosten. Welke kosten worden meegerekend is compleet onzichtbaar.
Dus het is niet eens mogelijk om te zien welke variabelen wel of niet zijn meegenomen. Naast natuurlijk weer het feit: je kan mensen niet reduceren tot cijfertjes, en je kan beleid niet baseren op dit soort ongefundeerde rapporten.
Het rapport had dan ook, buiten de PVV en FvD, weinig effect. Het leidde niet tot een Kamerdebat. Wel deed het in FvD-kringen veel stof opwaaien, maar politiek had het op de korte termijn weinig effect.
Wel leidde het weer tot veel mainstream aandacht in de media, onder andere door het Financieële Dagblad (FD). Weer mocht Jan van de Beek vertellen dat hij het vreemd vond dat hij niet met migratie mocht rekenen. Terwijl de kritiek juist was op welke cijfers hij gebruikte.
Wel eiste de Universiteit van Amsterdam (UVA) dat hun logo van het rapport af werd gehaald, aangezien de universiteit niet inhoudelijk bij het rapport betrokken was. Maar het leende wel legitimiteit aan het geschrevene, iets waar Van de Beek op dat moment bekend mee was.
Het hierboven geciteerde stuk van Leo Lucassen leidde wel tot integriteitsklachten tegen Lucassen, onder meer door Jan van de Beek, omdat Lucassen terecht had gezegd dat het ter legitimatie diende van de xenofobie van Baudet. Dat mislukte.
Het lijkt erop dat Jan van de Beek zich hier verkeken heeft op het effect, want in 2021 en 2022 schuift hij niet meer aan bij De Volkskrant, het AD, of andere kranten. Hij mag vooral langskomen bij POW-nieuws en bij Ongehoord Nederland.
Nog steeds brede media-aandacht, maar duidelijk beperkt tot het hoekje van de samenzweringstheoristen. Het onderzoek blijft terugkomen, aangezien het constant door de PVV wordt aangehaald, maar als dat gebeurt wordt het vaak gefactcheckt, zoals hieronder.
Dan blijft het vrij stil (buiten Ongehoord Nederland om), tot april 2024. Dan wordt Jan van de Beek uitgenodigd als “migratie-expert” om de formerende partijen te adviseren. Samen met Hein de Haas, wél een daadwerkelijke migratie-expert.
En dan begint het hele mediacircus weer van voor af aan. Jan van de Beek is opeens weer relevant, en rechtse partijen in de Haagse gemeenteraad willen hem opeens ook spreken. De relevantie is terug.
Zeker als De Telegraaf bericht dat hij als migratie-expert minister Faber en het kabinet mag adviseren over migratiezaken. Wederom: hij heeft geen expertise, hij heeft alleen een extreem-rechtse opinie. Dáárom wordt hij uitgenodigd.
Maar hiermee is het hek van de dam. De Volkskrant laat zich keurig voor het karretje spannen van Van de Beek, door te doen alsof hij “gecancelled” is vanwege het rekensommetje dat hij wil maken. In plaats van zijn ongefundeerde opinies.
Het Volkskrantstuk is bijzonder slecht, omdat het vol in het frame van Van de Beek trapt. Je kan iets niet “puur economisch” bekijken, want je moet weten welke variabelen wel en niet relevant zijn. Maar die vraag stelt Meijer niet.
Het onderliggende debat is veel beangstigender. Het impliciete (en nu steeds vaker expliciete) standpunt van Van de Beek is dat belastinginkomsten belangrijker zijn dan mensenlevens, als het om migranten gaat. Want mensenlevens, die neemt hij niet mee in zijn rekensommetjes.
Het resultaat is dat, als je Van de Beek volgt, we migranten puur moeten behandelen volgens een kosten-batenanalyse voor de Nederlandse schatkist. Iets dat natuurlijk niet hoeft bij mensen die al in Nederland wonen. Een onbegrijpelijk onderscheid.
En we zien het racisme ook terug, want: hij ziet alleen mensen uit de “islamitisch-Afrikaanse” gebieden als een “last”. Witte migranten uit Israël mogen gewoon komen, natuurlijk. Hij wil zijn rekensommetjes leidend maken, en daarin zit juist het grote gevaar.
Voor de rest geeft het artikel hem constant gelijk. Hij mag compleet leeglopen, wordt op geen enkel punt tegengesproken. Hij wordt als expert neergezet, en de ‘journalist’ zit er alleen maar bij om hem naar zijn meest extreme standpunten te leiden.
En als klap op de vuurpijl (vooralsnog) mag Jan van de Beek nu aanschuiven bij Bar Laat, en als complete non-expert meepraten over politieke zaken. Terwijl hij weinig meer is dan een columnist met een titel.
Hiermee heeft Jan van de Beek gekregen wat hij wil: hij heeft relevantie, hij heeft bekendheid. Hij kan bij WNL en De Volkskrant zijn nieuwe boek aankondigen (slechts € 23,50!) dat als warme broodjes over de extreem-rechtse toonbank zal gaan.
En daarvoor heeft hij alleen maar de machtigste partij in Nederland naar de mond hoeven praten. Wat een deal voor hem. Maar Hein de Haas moet het veld juist ruimen door extreem-rechtse aanvallen op zijn expertise.
En de Nederlandse media laten zich voor dit karretje spannen. Zij geven Jan van de Beek de relevantie waar hij naar zoekt. Zij betalen hem het loon dat Wilders hem (direct of indirect) heeft beloofd.
Zo helpen Nederlandse media acceptabel maken wat niet acceptabel is. Door willens en wetens een platform te bieden aan extreem-rechtse opportunisten, alleen maar zodat “alle kanten” gehoord zijn. Maar dan vooral zodat extreem-rechts zich gehoord voelt.
De enige oplossing is dat Jan van de Beek en de zijne voor altijd van de buis worden verbannen. Maar ik betwijfel of het journaille dat meeneemt in haar economische berekeningen.
PS Tot nu toe hebben Van de Beek-fans vooral deze grafiek naar mij gegooid. Wat is het belang van deze cijfers voor de opvang van vluchtelingen? Om welke uitkeringen gaat het? Bijstand? Hulp bij huisvesting? Kindertoeslag? Maar Van de Beek wil vooral een narratief verkopen. En dan nog extreem goor er achteraan: koop mijn boek! Hij weet precies aan wat voor goedgelovig en haatvol publiek hij zijn centjes verdient.
Goede wetenschappers bekijken de wereld met een open blik. Ze staan open voor feiten en argumenten die in strijd zijn met eerdere overtuigingen. Om die reden is de door Forum voor Democratie betaalde wiskundige Jan van de Beek, die zich al jaren met het migratiedebat probeert te bemoeien, geen goede wetenschapper.
Deze week krijgt Van de Beek weer veel media-aandacht. De Volkskrant publiceerde een kritiekloos interview en ook Bar Laat nodigde hem uit. “Beste journalisten en andere twitteraars, zullen we cherrypickende charlatans niet meer opvoeren als experts?”, verzuchtte Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), vervolgens op X.
Volgens Van Mulligen kunnen we beter luisteren naar migratie-expert Hein de Haas. “De Haas stelt het heel scherp: migratie is niet iets waar je voor of tegen kunt zijn, maar een fenomeen om te bestuderen. Dat maakt hem een wetenschapper. Iemand met de premisse dat migratie slecht is en daar vervolgens cijfers bij zoekt is dat niet. Een essentieel verschil.”
EINDE
”“‘Dan is er de factor culturele afstand tot het herkomstland. Als die te groot is, is dat nadelig voor integratie. Dat pakt slecht uit voor participatie op de arbeidsmarkt en leidt tot oververtegenwoordiging in criminaliteit. Wat helpt, zijn gemengde relaties.”
….
…..
”“ juist asielmigranten uit andere delen van Afrika en het Midden-Oosten, veelal moslims, hebben weerstand tegen gemengde relaties. Daar hapert de integratiemotor.”
“Wat betreft asielmigratie: bij de vaak gehoorde opmerking dat asiel slechts 10 tot 12 procent van de totale immigratie betreft, geeft Van de Beek een bijsluiter. Van de arbeidsmigranten is na tien jaar nog maar 21 procent in Nederland, van de studiemigranten 18 procent. Bij asielmigranten is dit 55 procent, bij gezinsmigranten 59 procent. Met andere woorden: ‘De bijdrage van asiel aan de bevolkingsgroei is veel groter dan op het eerste gezicht lijkt.’ En dat is van belang om te weten, ‘want geen andere vorm van immigratie belast de samenleving en verzorgingsstaat zozeer als asiel’.” zo lees ik in een interview met de Volkskrant Jan van de Beek in de Volkskrant. Ik dacht: ‘Je hebt leugens, verdomde leugens en statistieken.’ En toen ik er wat verder indook dacht ik aan appels en peren waarmee knollen voor citroenen worden verkocht.
Van wie deze uitspraak over statistiek is, is onbekend. De Amerikaanse auteur Mark Twain schreef hem toe aan de Britse premier Benjamin Disraeli, maar, als je Wikipedia mag geloven, dan is de uitdrukking: “in geen enkel werk van Disraeli te vinden en de vroegste bekende verschijningen waren jaren na zijn dood. Er zijn verschillende andere mensen genoemd als bedenkers van het citaat, en het wordt vaak toegeschreven aan Twain zelf.” Ik moest denken aan deze uitspraak bij het lezen van het interview. Een interview over zijn nieuwe boek Migratiemagneet Nederland. Mythen. Feiten. Oplossingen. Even vooraf. Ik heb het boek nog niet gelezen en baseer me alleen op zijn uitspraken de Volkskrant en gedaan bij Bar Laat van 22 oktober 2024.
“Als je onderzoek doet, moet je proberen niet links en niet rechts te zijn maar zo zuiver mogelijk je onderzoek te doen en in de spiegel te kijken wat zijn mijn vooroordelen? Waar zou je kunnen struikelen?” Aldus van de Beek bij Bar Laat. Hij wil ‘niet politiseren’. Nu is dat al een eerste spiegel waarin hij zichzelf wat vertekend waarneemt. De uitspraak over het belasten van de samenleving en de verzorgingsstaat door asielzoekers, is een politieke uitspraak. ‘Belasten’ is een waardeoordeel en waardeoordelen zijn politiserend. “We zitten op een omslagmoment. Het moet mogelijk zijn om een coalitie te smeden van flink wat EU-landen die af willen van het asielrecht in zijn huidige vorm,” in de Volkskrant, is politiseren. ‘Af willen’ van rechten is politiseren. “Je kunt wel zeggen: er wordt te weinig gebouwd, maar er is niet tegenop te bouwen. De kosten voor zorg lopen op, de onderwijskwaliteit daalt. Dat mag je best een crisis noemen.” Iets een crisis noemen is politiseren. Sterker nog, door te zeggen dat je niet wilt politiseren, politiseer je. Je politiseert omdat je als ‘neutraal en feitelijk’ bestempeld en daarmee iedereen die het anders ziet labelt als ‘bevooroordeeld en niet feitelijk’. Op dit punt is Van de Beek al ‘gestruikeld’ om zijn eigen woorden te gebruiken.
Hij noemt iedereen die naar een ander land gaat, migrant. En zo heb je dan arbeidsmigranten, studiemigranten en asielmigranten. Het verbaast me daarom dat hij de ‘vakantiemigranten’ niet heeft meegenomen. Die groepen gaat hij vervolgens met elkaar vergelijken op ‘bijdragen aan de samenleving’ en daarop scoren de asielmigranten het slechtst. Ja, dank je de koekoek. Natuurlijk doen asielzoekers het slechter op de arbeidsmarkt dan mensen die hier naar toe worden gehaald door een werkgever en maken ze meer aanspraak op sociale voorzieningen dan mensen die hier komen studeren. Als je naar hier wordt gehaald om te werken heb je werk en als je naar hier komt om te studeren dan heb je geld om te overleven. Als vluchteling heb je dat niet. Dan begin je echt bij nul en omdat het gemiddeld bijna twee jaar duurt voordat je als statushouder ergens woont en dan pas mag beginnen met je inburgering, begin je eigenlijk diep in de min. En dus is het niet vreemd dat een veel groter deel van hen een beroep doet on sociale voorzieningen.
Natuurlijk is het percentage van de groep die asiel heeft verkregen dat na tien jaar nog hier woont, groter dan dat van degenen die hier komen voor arbeid of studie. Een studie duurt ongeveer vier jaar. Degenen die blijven hebben hier werk, een partner en waarschijnlijk allebei gevonden. Iets soortgelijks gaat ook op voor mensen die hier voor werk naartoe komen. De tijden dat je na veertig jaar trouwe dienst bij een werkgever met pensioen gaat, zijn allang voorbij. Na een jaar of vier ben je weer toe aan ‘een nieuwe uitdaging’ en die kan overal liggen. Iemand die asiel zoekt, komt hier omdat de persoon een veilig heenkomen zoekt, omdat het land van herkomst door oorlog of de politieke situatie voor de persoon te gevaarlijk is. In de landen waar het gros van de huidige vluchtelingen vandaan komen, landen als Afghanistan, Syrië en Eritrea, is nog steeds in oorlog of is de politieke situatie van dien aard dat velen hun leven er niet zeker zijn.
“‘Dan is er de factor culturele afstand tot het herkomstland. Als die te groot is, is dat nadelig voor integratie. Dat pakt slecht uit voor participatie op de arbeidsmarkt en leidt tot oververtegenwoordiging in criminaliteit. Wat helpt, zijn gemengde relaties.” En “ juist asielmigranten uit andere delen van Afrika en het Midden-Oosten, veelal moslims, hebben weerstand tegen gemengde relaties. Daar hapert de integratiemotor.” Aldus Van de Beek in de Volkskrant. Om te integreren moet de club waarin je verwacht wordt te integreren wel open staan voor je integratie. Het narratief waarvan Van de Beek hier de milde variant geeft, ze zijn ‘te verschillend’, en dat ook in steeds extremere mate door partijen als de BBB en de PVV wordt gehanteerd, draagt niet bij aan het ‘open staan’ en het zal de belangstelling voor een gemengd huwelijk onder de kant van de geboortige Nederlanders, niet echt doen toenemen. Dat narratief is een self-fulfilling prophecy.
Wat al deze groepen met elkaar gemeen hebben, is dat het mensen zijn die naar een ander land trekken. De reden voor vertrek naar dat andere land is echter zeer verschillend. Door ze op één hoop te gooien en te spreken over arbeidsmigratie, studiemigratie, asielmigratie worden onvergelijkbare groepen op één hoop gegooid en daarvan wordt de kwetsbaarste groep, de asielzoekers, het slachtoffer. Het wegpoetsen van deze verschillen is politiseren. Daar een bruinkleurig cultureel sausje over gieten is politiseren. Van de Beek vergelijkt appels met peren, verkoopt knollen voor citroenen en onderbouwt dit met statistiek.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 9 EN 10/Daar gaan we weer!
Schoof heeft de deadline gesteld op vrijdag voor een besluit op asiel; al maanden het hoofd(pijn)thema in Den Haag. Ondertussen is er nog steeds geen ‘dragende motivering’ voor de asielnoodwet van minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber. We bespraken het dossier met Kamerlid Kati Piri en wiskundige en cultureel antropoloog Jan van de Beek!”, aldus Bar Laat, “de nieuwe talkshow van BNNVARA” op Twitter. En zo wordt Jan van de Beek beloond voor jarenlang extreem-rechtse desinformatie verspreiden over migratie. Hij is loyaal aan de PVV, en in ruil daarvoor krijgt hij (van de media) de relevantie waar hij naar smacht.
Wie is Jan van de Beek? Over de levensloop van de in 1968 geboren Van de Beek is niet zo veel bekend. Volgens zijn LinkedIn studeerde hij van 1989 tot 1997 wiskunde en informatica in Utrecht, en van 1997 tot 2002 culturele antropologie in Amsterdam.
In 2010 publiceert Van de Beek zijn proefschrift “Kennis, macht en moraal”. Het gaat over hoe, naar zijn idee, het migratiebeleid in Nederland te weinig wordt bepaald door harde cijfers, en te veel door medemenselijkheid.
Vanaf dat moment is zijn carrière beïnvloed door de PVV. De eerste zin van het abstract van zijn proefschrift noemt de PVV bij naam. Ook zijn epiloog noemt het debat dat de PVV in 2009 heeft aangezwengeld rond de kosten van migratie. Van de Beek is voorstander van die berekening.
Naar eigen zeggen is Van de Beek vanaf het eerste moment “niet politiek correct” als het om migratie gaat. Hij beklaagt zich over de “linkse” signatuur van de UvA, en dat dat zijn academische vrijheid beknot. Dit wordt later nog relevant.
Dan over de inhoud. Het proefschrift behandelt de vraag hoe wetenschappelijke kennis is geproduceerd in de periode 1960-2005 over de economische effecten van immigratie op Nederland. Die focus op het “economische” wringt.
Want wat heeft precies te gelden als een “economisch” effect? Van de Beek noemt een aantal voorbeelden, zoals “loonontwikkeling”, “herverdeling” en “externe effecten”. Maar verder volgt er geen definitie van wat nu precies economie is en wat niet.
Dit leidt tot een vreemde splitsing. Want negatieve externe effecten worden wel meegenomen. Zo heeft Van de Beek wat te zeggen over de “negatieve externe effecten van bevolkingsgroei”, zoals verkeerscongestie. Dit noemt hij een negatief economisch gevolg van migratie.
Maar hij heeft het vervolgens niet over de bevolkingsgroei als geheel. Dat wordt schijnbaar als ‘normaal’ gezien, en pas als de bevolkingsgroei deels door migratie wordt veroorzaakt, moet het opeens worden gemeten.
Dat is een centrale kritiek op het werk: het veronderstelt dat het belangrijk is om bepaalde zaken bij migranten te meten, met het impliciete waardeoordeel dat daarbij hoort. Maar waarom dat nu precies bij migranten als groep moet worden gemeten, dat onderbouwt Van de Beek niet.
Hij heeft het ook nooit over de rol die arbeidsmigranten spelen in bijvoorbeeld de zorg. Medische zorg vereist arbeidskrachten, anders is het voor minder mensen toegankelijk. Dat soort onderzoek wordt echter niet meegenomen. Alleen de looneffecten van migratie worden meegewogen.
Bovendien staat het hele proefschrift vol met politieke taal. Retoriek omtrent een multiculturele samenleving noemt hij “propagandistisch”, hij noemt de VVD een “brede volkspartij” dankzij de “problematisering van culturele diversiteit”. Dat noemt hij “nieuw realisme”.
Een goed onderbouwd proefschrift kan overtuigen, maar de gebrekkige definities, het arbitrair onderscheid tussen economisch en sociaal, en een hoge mate aan politiek taalgebruik maken dat het meer leest als een pamflet: alsof Van de Beek zijn standpunt al had ingenomen.
Dit proefschrift heeft in het publicatiejaar weinig invloed gehad op politiek of wetenschap. Maar in 2011 noemt Joop Hartog, een van de leden van de promotiecommissie van Van de Beek, het in zijn afscheidsrede.
In zijn rede fulmineert hij tegen bevolkingsgroei: de vruchtbaarheid moet worden afgeremd, immigratie moet worden beperkt, want Nederland is “te vol”. Hij verwijst naar Van de Beek als bewijs dat de politiek niet luistert naar de “zuiver rationele argumenten” van economen.
Dit is niets anders dan het allang ontkrachte neo-malthusianisme. In malthusiaans gedachtengoed moet de bevolkingsgroei worden afgeremd om sociale problemen te voorkomen, meestal door migratie te beperken en geboortebeperking onder armen in te voeren.
Het is ook een soort cijfergoochelen. Hartog en Van de Beek nemen bepaalde “kosten” als gegeven en onveranderbaar, zoals loondaling door migratie. Andere zaken rekenen ze helemaal niet mee, zoals arbeidsproductiviteit. En migratie- en bevolkingsbeleid zijn wél veranderbaar.
Je zou ook kunnen zeggen dat het “economisch goed” is om alle gepensioneerden te executeren, aangezien zij de staatskas en de zorgpot meer kosten dan ze opbrengen. Maar dan heeft men opeens een probleem met “zuiver rationele argumenten”.
Dat is het ding met economie, statistiek en wiskunde: afhankelijk van je variabelen kan je alles beredeneren. Joop Hartog en Jan van de Beek komt het gewoon beter uit om alleen naar een hele nauwe set variabelen te kijken, en te doen alsof het objectief is omdat het getallen zijn.
Na het publiceren van het proefschrift en de malthusiaanse afscheidsrede van Joop Hartog komt Jan van de Beek even niet in de publiciteit. Tot Koningsdag 2017, als Wierd Duk (ja, die!) een stuk schrijft over migratie, en Van de Beek aan het woord laat.
In dit artikel ontpopt Van de Beek zich als een perfecte spreekbuis voor rechtse journalisten als Duk. Hij was “gecancelled” door de “linkse elite” van de UvA, omdat hij de “waarheid” sprak. Ook waarschuwt hij voor de “islamitische wereld en Afrika”.
Dit speelt in op het frame dat het in 2016 opgerichte Forum voor Democratie (FvD) aanhangt: dat er linkse indoctrinatie is op universiteiten, en dat “de waarheid” de mond wordt gesnoerd. Voor dat karretje laat Van de Beek zich graag spannen.
Datzelfde jaar verlaat Duk overigens het AD om voor de Telegraaf te gaan schrijven, omdat die krant “meer bij hem past”. Waar het AD extreem-rechtse columns toestaat, mag je bij de Telegraaf als extreem-rechtse verslaggever aan de slag. Dat bevalt meer.
Wat er allemaal niet klopt aan het stuk wordt door historicus Han van der Horst in dit stuk uitputtend omschreven, dus daar gaan we verder niet op in. Wat belangrijk is, is dat Duk deze Jan van de Beek in het landelijk debat katapulteert.
En zo komt Jan van de Beek ook in Nieuwsuur aan het woord. Hij wordt als een “expert” neergezet die onderzoek deed naar “kosten en baten van migranten”. Hij krijgt een breed platform om zijn denkbeelden tentoon te spreiden, zonder kritische noot.
Dit, terwijl Van de Beek op dat moment naast zijn proefschrift nog geen enkele publicatie op zijn naam heeft. Bovendien was zijn proefschrift een meta-onderzoek naar onderzoek, niet naar migratie zelf. Waarom wordt hij dan als een expert neergezet?
Dat komt omdat Nieuwsuur (en later ook 1Vandaag) niet zozeer op zoek zijn naar expertise, maar naar het debat. Op dat moment speelt het debat rondom de kosten van migratie, dus moeten ze iemand hebben om de rechtse kant te benadrukken.
Het probleem: er zijn weinig publicerende wetenschappers die de standpunten van FvD en PVV steunen, deels vanwege de redenen die ik hierboven heb geschetst: er bestaat niet zoiets als een “puur rationele’ berekening. Die zijn altijd politiek ingegeven.
Het gebrek aan expertise blijkt des te meer als 1Vandaag in hun artikel linkt naar de ‘analyse’ van Van de Beek: de link brengt je naar zijn persoonlijke website/blog. Zijn ‘analyses’ zijn op dat moment niet meer dan zelf gepubliceerde opiniestukken.
Maar hiermee is het hek van de dam. Het AD, Nieuwsuur én 1Vandaag noemen Van de Beek een expert, dus in de ogen van het land is hij een expert, ondanks een gebrek aan daadwerkelijke kennis en wetenschappelijke publicaties met peer-review.
En dat feest gaat door. In 2018 interviewt Wierd Duk hem als “demograaf”, en mag Van de Beek spuwen over de multiculturele samenleving. Hij spreekt over een “Afrikaans-islamitisch cluster”, dat onmogelijk zou kunnen integreren.
Ook dit stuk is weer bar slecht en racistisch. Hij kent erfelijke kenmerken toe aan etniciteit, generaliseert gehele groepen, en trekt demografische trends tot in het oneindige door. Hij stelt simpelweg dat moslims een “conflicterend waardesysteem” hebben.
Hij wordt aangevoerd als wetenschapper, maar voor de claims die hij maakt is hij niets anders dan een extreem-rechtse opiniemaker. Alleen omdat hij één meta-onderzoek heeft gedaan voor zijn proefschrift, kan hij worden aangevoerd als “wetenschapper”.
In september 2018 mag Van van de Beek zich juist uitlaten over hoe vol Nederland is, en mag hij in debat met de directeur van een van de werkgeversorganisaties van uitzendbureaus, de ABU. Nu is hij opeens expert op “overbevolking”.
En in december 2018 mag Van de Beek zich uitlaten over EU-recht en EU-migratie, iets waar hij al helemaal geen expertise heeft. Het stempel “wetenschapper” maakt hem gewild voor rechtse media, voor wie zijn opinies gewoon goed uitkomen.
Het is in 2020 even rustig, maar in 2021 komt de doorbraak. Van de Beek schrijft dan, onder meer samen met de eerder genoemde Jan Hartog, het rapport “Grenzeloze verzorgingsstaat”, betaald door de FvD.
Zijn conclusie kunnen we raden: de verzorgingsstaat wordt onbetaalbaar als je migranten blijft toelaten. Het is geen raadsel waarom Van de Beek is uitgekozen om dit onderzoek te doen: zijn conclusie stond op voorhand vast.
In dit ‘rapport’ blijft Van de Beek bij een berekening van overheidsfinanciën. Hij beperkt zich tot de fiscale kosten en baten, die hij berekent op 17 miljard euro per jaar. Hoe komt hij bij dat getal? Dat is geheel onduidelijk.
De cijfers worden namelijk slecht tot niet onderbouwd. Er worden simpelweg cijfertjes geplakt, waardoor “niet-westerse” migranten veel geld zouden kosten, maar “westerse en Israëlische” migranten weinig zouden kosten. Welke kosten worden meegerekend is compleet onzichtbaar.
Dus het is niet eens mogelijk om te zien welke variabelen wel of niet zijn meegenomen. Naast natuurlijk weer het feit: je kan mensen niet reduceren tot cijfertjes, en je kan beleid niet baseren op dit soort ongefundeerde rapporten.
Het rapport had dan ook, buiten de PVV en FvD, weinig effect. Het leidde niet tot een Kamerdebat. Wel deed het in FvD-kringen veel stof opwaaien, maar politiek had het op de korte termijn weinig effect.
Wel leidde het weer tot veel mainstream aandacht in de media, onder andere door het Financieële Dagblad (FD). Weer mocht Jan van de Beek vertellen dat hij het vreemd vond dat hij niet met migratie mocht rekenen. Terwijl de kritiek juist was op welke cijfers hij gebruikte.
Wel eiste de Universiteit van Amsterdam (UVA) dat hun logo van het rapport af werd gehaald, aangezien de universiteit niet inhoudelijk bij het rapport betrokken was. Maar het leende wel legitimiteit aan het geschrevene, iets waar Van de Beek op dat moment bekend mee was.
Het hierboven geciteerde stuk van Leo Lucassen leidde wel tot integriteitsklachten tegen Lucassen, onder meer door Jan van de Beek, omdat Lucassen terecht had gezegd dat het ter legitimatie diende van de xenofobie van Baudet. Dat mislukte.
Het lijkt erop dat Jan van de Beek zich hier verkeken heeft op het effect, want in 2021 en 2022 schuift hij niet meer aan bij De Volkskrant, het AD, of andere kranten. Hij mag vooral langskomen bij POW-nieuws en bij Ongehoord Nederland.
Nog steeds brede media-aandacht, maar duidelijk beperkt tot het hoekje van de samenzweringstheoristen. Het onderzoek blijft terugkomen, aangezien het constant door de PVV wordt aangehaald, maar als dat gebeurt wordt het vaak gefactcheckt, zoals hieronder.
Dan blijft het vrij stil (buiten Ongehoord Nederland om), tot april 2024. Dan wordt Jan van de Beek uitgenodigd als “migratie-expert” om de formerende partijen te adviseren. Samen met Hein de Haas, wél een daadwerkelijke migratie-expert.
En dan begint het hele mediacircus weer van voor af aan. Jan van de Beek is opeens weer relevant, en rechtse partijen in de Haagse gemeenteraad willen hem opeens ook spreken. De relevantie is terug.
Zeker als De Telegraaf bericht dat hij als migratie-expert minister Faber en het kabinet mag adviseren over migratiezaken. Wederom: hij heeft geen expertise, hij heeft alleen een extreem-rechtse opinie. Dáárom wordt hij uitgenodigd.
Maar hiermee is het hek van de dam. De Volkskrant laat zich keurig voor het karretje spannen van Van de Beek, door te doen alsof hij “gecancelled” is vanwege het rekensommetje dat hij wil maken. In plaats van zijn ongefundeerde opinies.
Het Volkskrantstuk is bijzonder slecht, omdat het vol in het frame van Van de Beek trapt. Je kan iets niet “puur economisch” bekijken, want je moet weten welke variabelen wel en niet relevant zijn. Maar die vraag stelt Meijer niet.
Het onderliggende debat is veel beangstigender. Het impliciete (en nu steeds vaker expliciete) standpunt van Van de Beek is dat belastinginkomsten belangrijker zijn dan mensenlevens, als het om migranten gaat. Want mensenlevens, die neemt hij niet mee in zijn rekensommetjes.
Het resultaat is dat, als je Van de Beek volgt, we migranten puur moeten behandelen volgens een kosten-batenanalyse voor de Nederlandse schatkist. Iets dat natuurlijk niet hoeft bij mensen die al in Nederland wonen. Een onbegrijpelijk onderscheid.
En we zien het racisme ook terug, want: hij ziet alleen mensen uit de “islamitisch-Afrikaanse” gebieden als een “last”. Witte migranten uit Israël mogen gewoon komen, natuurlijk. Hij wil zijn rekensommetjes leidend maken, en daarin zit juist het grote gevaar.
Voor de rest geeft het artikel hem constant gelijk. Hij mag compleet leeglopen, wordt op geen enkel punt tegengesproken. Hij wordt als expert neergezet, en de ‘journalist’ zit er alleen maar bij om hem naar zijn meest extreme standpunten te leiden.
En als klap op de vuurpijl (vooralsnog) mag Jan van de Beek nu aanschuiven bij Bar Laat, en als complete non-expert meepraten over politieke zaken. Terwijl hij weinig meer is dan een columnist met een titel.
Hiermee heeft Jan van de Beek gekregen wat hij wil: hij heeft relevantie, hij heeft bekendheid. Hij kan bij WNL en De Volkskrant zijn nieuwe boek aankondigen (slechts € 23,50!) dat als warme broodjes over de extreem-rechtse toonbank zal gaan.
En daarvoor heeft hij alleen maar de machtigste partij in Nederland naar de mond hoeven praten. Wat een deal voor hem. Maar Hein de Haas moet het veld juist ruimen door extreem-rechtse aanvallen op zijn expertise.
En de Nederlandse media laten zich voor dit karretje spannen. Zij geven Jan van de Beek de relevantie waar hij naar zoekt. Zij betalen hem het loon dat Wilders hem (direct of indirect) heeft beloofd.
Zo helpen Nederlandse media acceptabel maken wat niet acceptabel is. Door willens en wetens een platform te bieden aan extreem-rechtse opportunisten, alleen maar zodat “alle kanten” gehoord zijn. Maar dan vooral zodat extreem-rechts zich gehoord voelt.
De enige oplossing is dat Jan van de Beek en de zijne voor altijd van de buis worden verbannen. Maar ik betwijfel of het journaille dat meeneemt in haar economische berekeningen.
PS Tot nu toe hebben Van de Beek-fans vooral deze grafiek naar mij gegooid. Wat is het belang van deze cijfers voor de opvang van vluchtelingen? Om welke uitkeringen gaat het? Bijstand? Hulp bij huisvesting? Kindertoeslag? Maar Van de Beek wil vooral een narratief verkopen. En dan nog extreem goor er achteraan: koop mijn boek! Hij weet precies aan wat voor goedgelovig en haatvol publiek hij zijn centjes verdient.
Bo Salomons
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOTEN 7 EN 8/Daar gaan we weer!
”Jan van de Beek heeft zo goed als geen publicaties van wetenschappelijk belang op zijn naam. Anno 2024 was zijn h-index, een wetenschappelijk maatstaf voor de impact van wetenschappelijke publicaties, nul”
Leo Lucassen promoveerde cum laude in 1990 aan de Universiteit Leiden en is hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis en Directeur van het Internationaal Instituut van Sociale Geschiedenis (IISH). Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van migratie en integratie en stadsgeschiedenis. Momenteel vindt dit onderzoek plaats in het kader van het Global Migration History Programme. Leo wil interdisciplinair onderzoek naar migratiegeschiedenis stimuleren en een bijdrage leveren aan het publieke debat over migratie. Hij is lid van de Academia Europaea en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 25 oktober 2024. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Pakket maatregelen asielbeleid
Het was een volle week, met twee ministerraden, zowel op maandag als op vrijdag. Vandaag ook voorafgegaan door een Rijksministerraad. En natuurlijk waren er de gesprekken over de uitwerking van de asielafspraken. Constructieve en inhoudelijke gesprekken, die uiteindelijk tot een zeer stevig resultaat hebben geleid. Dankzij de inzet van de fractievoorzitters van de dragende partijen ligt er nu een weloverwogen en omvangrijk pakket maatregelen om het asielbeleid sneller, strenger en soberder te maken. En ik ben blij te kunnen melden dat de ministerraad vandaag heeft ingestemd met deze maatregelen. Ik begrijp heel goed dat de mensen thuis denken: waarom hebben jullie hier nou zo lang over gedaan? Maar dit soort stevige maatregelen vragen om zorgvuldige afwegingen, maar ons doel is onveranderd. Want Nederland zit in een asielcrisis. Door de jarenlange hoge instroom van asielzoekers is het asielsysteem in zijn huidige vorm onhoudbaar. De asielopvang zit overvol, asielaanvragen kunnen niet tijdig worden verwerkt en een deel van de asielzoekers veroorzaakt grote overlast. De mensen die recht hebben op bescherming kunnen niet doorstromen. En van de asielzoekers die niet mogen blijven vertrekt een groot deel niet uit Nederland. Het is dus van groot belang dat we nú aan de slag gaan met het beperken van de instroom en het vlottrekken van de asielketen. We moeten weer grip krijgen op migratie. Daarom komt het kabinet met een asielnoodmaatregelenwet waarin maatregelen zitten die eerder voorzien waren om via de noodwetgeving te regelen. Tevens wordt de geldingsduur van de Asielvergunning Bepaalde Tijd tot drie jaar teruggebracht. Hiermee sluit Nederland aan bij de meer gangbare termijn in de ons omringende landen. Om het wetgevingsproces te bespoedigen vraagt het kabinet een spoedadvies aan de Raad van State.
Naast deze wet zetten we in op een aantal belangrijke aanvullende maatregelen: Zo voeren we vanaf eind november grenscontroles in. En komen er vanaf begin volgend jaar 50 tot 100 extra cellen voor vreemdelingenbewaring. De hervestiging in VN-verband wordt tot nader order beperkt tot 200 personen per jaar. Het landenbeleid ten aanzien van Syrië wordt aanzienlijk aangescherpt. Dat betekent dat mensen uit veilige gebieden geen asiel meer kunnen krijgen en zo mogelijk daar naartoe terug kunnen keren. Er komt een separaat wetsvoorstel om de Spreidingswet direct in te trekken. De wettelijke taakstelling statushouders voor gemeenten wordt geschrapt. En we komen met een wetsvoorstel om de rechterlijke dwangsom in verband met vreemdelingrechtelijke procedures af te schaffen.
De komende tijd gaan we al deze maatregelen verder uitwerken. Het wetsvoorstel voor de Asielnoodmaatregelenwet wordt zo snel mogelijk ingediend bij de Tweede Kamer. Kortom: de koers is uitgezet, wij gaan voortvarend verder.
De ministerraad heeft vandaag ook de Kamerbrief over de spreiding van de Rijkswerkgelegenheid vastgesteld. De komende jaren willen toe naar een betere spreiding van rijksoverheidsbanen over het land. Regio boven randstad is daarbij het adagium. In de Rijksministerraad hebben we vanochtend de inzet voor deelname aan de COP29, de VN-klimaattop in Baku, vastgesteld. Ik zal hier zelf op 12 en 13 november aan deelnemen. Namens het Koninkrijk zal ik het belang benadrukken van de afspraken rond afbouw van het gebruik van fossiele brandstoffen, het uitbreiden van hernieuwbare energie en het verdubbelen van onze energie-efficiëntie. Vanmiddag heb ik daarnaast de Turkse president Erdogan nogmaals gesproken. Ik heb mijn medeleven overgebracht voor alle nabestaanden van de slachtoffers van de verschrikkelijke terroristische aanslag op een fabriek bij Ankara. Nederland veroordeelt elke vorm van terrorisme. We leven mee met Turkije en houden de situatie nauwlettend in de gaten.
Na het herfstreces zal ik op donderdag 7 november en vrijdag 8 november deelnemen aan een bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap en daarna aan de informele Europese Raad in Boedapest. Vanwege mijn afwezigheid die vrijdag zal de wekelijkse ministerraad op maandag 11 november plaatsvinden. Dat betekent dat ook de eerste persconferentie na het herfstreces op deze maandag zal zijn.
DE ROOY (NOS)
Meneer Schoof, even in den brede. Wat hoopt het kabinet met dit pakket te bereiken?
SCHOOF
Vermindering van de instroom, versnelling van de uitstroom, dat wil zeggen terugkeer van degenen die hier niet rechtmatig verblijven. En de asielketen weer op orde te krijgen, en daarmee de druk op de samenleving te verminderen.
DE ROOY
Probeert u eigenlijk Nederland minder aantrekkelijk te maken?
SCHOOF
Wij proberen het zodanig te doen dat degenen die echt recht op bescherming hebben, die ook krijgen. En degenen die geen recht op bescherming hebben, inderdaad te ontmoedigen naar dit land te komen.
DE ROOY
Hoe kunnen de mensen die wel recht hebben om hier te komen, nog een leven opbouwen in Nederland?
SCHOOF
Op een manier zoals elke Nederlander dat kan. Als men recht krijgt om hier in Nederland te verblijven, dan staan de voorzieningen open voor iedereen. Zoals ook voor elke Nederlander.
DE ROOY
Maar ze weten bijvoorbeeld niet hoe lang ze mogen blijven. In ieder geval niet permanent.
SCHOOF
Dat klopt. het is voor een bepaalde tijd. Maar dat is ook logisch, omdat het gebied waar ze uit zijn weggegaan, als dat gebied weer veilig is, is het logisch dat je dan weer terugkeert naar dat land. Tenzij je inmiddels zo lang in Nederland bent geweest dat je het Nederlanderschap kan aanvragen. Dan zit je natuurlijk in een andere situatie. Maar op zich, je biedt bescherming voor datgene wat er gebeurt in een land of in een gebied van een land. Als die situatie verandert en je hebt een tijdelijke vergunning, is het logisch dat er daarna weer een beroep op je wordt gedaan om terug te keren.
DE ROOY
Ook als het gaat over woningen. Daar hebben jullie een nieuwe blik op, doorstroomlocaties. Kunt u precies uitleggen wat dat is en hoe dat eruit moet zien? Waar het komt te staan?
SCHOOF
Doorstroomlocaties zijn voorzieningen die vooral gebruikt worden om de statushouders, degene die een vergunning heeft gekregen van de Nederlandse overheid, om het mogelijk te maken dat zij het asielzoekerscentrum verlaten, waardoor er ruimte komt voor degenen die nog geen statushouder zijn.
En die doorstroomlocaties zijn nodig voor opvang omdat we constateren dat de woningmarkt zo krap is voor iedereen, dat we deze mensen een alternatieve mogelijkheid willen geven om in een sobere locatie hun leven op te pakken.
DE ROOY
Dus mensen die te horen hebben gekregen dat ze hier mogen blijven, omdat ze vluchten voor oorlog en geweld, krijgen niet meer een woning bijvoorbeeld in een wijk of in een sociale huurwoning, maar ergens op een andere locatie? Hoe moet dat eruitzien?
SCHOOF
Ja, dat zullen verschillende locaties zijn in Nederland. Uiteindelijk zijn statushouders ook gerechtigd om een woning in Nederland te krijgen, zoals elk gezin in Nederland, zoals iedereen in Nederland. Maar we weten dat iedereen moeite heeft om een woning te vinden in Nederland. Dat betekent dat het kabinet het op zich heeft genomen om te kijken: hoe kunnen we toch voor opvang zorgen? En tegelijkertijd het niet zodanig in te richten, en daarom gaat de voorrangsbepaling er vanaf, dat de asielzoekers op de sociale woningmarkt met voorrang kunnen worden geplaatst, zodat er een evenwichtige spreiding kan plaatsvinden, zou je kunnen zeggen, van de diverse mensen die aanspraak maken op sociale woningbouw.
DE ROOY
Vreest u niet dat het voor deze mensen lastig wordt om hier ook echt een leven op te bouwen?
SCHOOF
Nou, ik denk het niet. Ik denk dat in een periode van drie jaar, ook als we in staat zijn om de procedures veel sneller te doen, dat het de mogelijkheid geeft om hier het leven op te bouwen, in het besef van de tijdelijkheid, dat als hun land waar ze ooit uit zijn weggegaan, als het daar weer veilig is, ga ik ervan uit dat die mensen ook daarnaartoe willen terugkeren.
DE ROOY
Dus het besef van tijdelijkheid, dat moet eigenlijk duidelijk worden voor iedereen die hier komt, ook voor wie vlucht voor oorlog en geweld, meer dan hoe dat in het verleden was eigenlijk in Nederland?
SCHOOF
Ja dat klopt, want wij kenden vergunningen voor onbepaalde tijd, die worden afgeschaft, en het worden vergunningen voor bepaalde tijd. Dat beperken we tot een termijn van drie jaar, wat overigens in Europa gangbaar is.
DE ROOY
Dan nog even over iets nieuws wat erin staat, dat gaat over Syrië, het landenbeleid eigenlijk. Waarom kiest het kabinet ervoor om dat landenbeleid politiek te maken?
SCHOOF
Nee, het wordt niet politiek gemaakt. Nog even terug naar hoe het landenbeleid wordt vormgegeven, waarop dat gebaseerd is. Dat is gebaseerd op ambtsberichten vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat zijn ambtelijke ambtsberichten, die zijn ook onafhankelijk. En de opdracht wordt door de minister van Buitenlandse Zaken gegeven, en in de opdracht zou bijvoorbeeld kunnen staan: welke gebieden in Syrië zijn veilig? Als je daar niet naar vraagt, krijg je daar ook geen antwoord op. Dus dat zou een methode kunnen zijn om dat te doen. Als dan in het ambtsbericht staat dat sommige gebieden veilig zijn, dan is het vervolgens aan de minister van Asiel en Migratie om daar een politiek oordeel over uit te spreken op basis van het ambtsbericht. En als haar oordeel is dat het gebied veilig genoeg is, dan kan het landenbeleid in die zin worden aangepast, dat mensen uit dat gebied geen recht hebben op een asielvergunning. En de vervolgstap is dan dat je ook kan kijken of mensen dan ook terug kunnen keren naar dat gebied. En dat is een op zichzelf genomen buitengewoon ordentelijk proces, waarover ook het debat in de Kamer kan plaatsvinden.
BREMER (RTL)
Waarom kiest u niet voor het noodrecht? We zaten toch in een crisis?
SCHOOF
Nou ik heb net ook in mijn woorden al gesproken dat er nog steeds een crisis is, maar dat we met elkaar en ook met de fractievoorzitters de afgelopen periode hebben geconstateerd, laat ik zeggen,
dat onze politieke werkelijkheid wat aan het veranderen was. Waarin er een groot risico was dat de Noodwet het niet zou halen. En we daarom in de gesprekken met de fractievoorzitters ook hebben gekeken: zijn er alternatieven? En ik ben de fractievoorzitters in dat opzicht buitengewoon dankbaar, in alle gesprekken die ik met hen heb gevoerd, dat ze bereid zijn om eigenlijk over hun eigen schaduw heen te springen om tot een aanpak te komen die het mogelijk maakt hetzelfde te bereiken, via wetgeving die in ieder geval niet op weerstand rekent in de Kamers, althans qua proces.
BREMER
Maar dat wist u toch weken geleden ook al, dat dat het niet zou gaan halen?
SCHOOF
Maar dat is een besef wat je met elkaar wel moet opbouwen, want er waren grote politieke belangen. En daarom ben ik blij dat we met elkaar die gesprekken hebben gevoerd, die gesprekken waren ook nodig. Die gesprekken hebben in constructieve sfeer plaatsgevonden. En daarom kunnen we dit nu, gesteund door de vier fractievoorzitters als kabinet ook besluiten.
BREMER
Dus we zitten nog wel in een crisis, maar niet in zo ’n grote crisis?
SCHOOF
We zitten gewoon in een crisis die maatregelen vereist, en het is gewoon noodzakelijk dat Nederland een asielbeleid heeft dat sneller, strenger en soberder wordt, en dat is onverminderd. En dat bedoelde ik ook met de woorden dat het doel nog steeds vaststaat.
BREMER
Heeft u ooit de dragende motivering van minister Faber gezien?
SCHOOF
De dragende motivering is nooit in de ministerraad behandeld, dus daar moet ik ook geen uitspraken over doen.
BREMER
Dus u zei: dank voor uw werk, we gaan er niks mee doen?
SCHOOF
Ik denk dat veel elementen uit het voorwerk wat op het ministerie van Asiel en Migratie is verricht,
door mevrouw Faber en ook door haar ambtenaren overigens, dat dat heel goed gebruikt kan worden bij de motivering en de opbouw van het wetsvoorstel van de Asielnoodmaatregelenwet.
BREMER
Waarom wilt u de Spreidingswet zo snel intrekken?
SCHOOF
Dat stond al in het hoofdlijnakkoord, dat stond ook in het regeerprogramma, dus het is geen nieuwe lijn van dit kabinet om dat uiteindelijk te doen.
BREMER
Behalve de snelheid, u wilt het snel doen?
SCHOOF
In het hoofdlijnakkoord stond het ook al direct, soortgelijke woorden stonden ook in het regeerprogramma. En nu hebben we gezegd dat we het voorstel naar de Raad van State willen sturen, uiterlijk voor het eind van dit jaar.
BREMER
Maar hij werkt, burgemeesters zijn er blij mee. Zou je dan niet beter kunnen zeggen: we laten hem nog even bestaan en trekken hem in als de instroom daadwerkelijk naar beneden gaat?
SCHOOF
Het kabinet heeft een andere keuze gemaakt.
BREMER
Waarom?
SCHOOF
En dat is een keuze die deze zomer al in het hoofdlijnakkoord stond, die wij in het regeerprogramma hebben uitgewerkt. En dat we denken dat we hiermee, en met de maatregelen die we ook hebben gezegd, dat de minister van Asiel en Migratie en de minister van Volksverzekering en Ruimtelijke Ordening ook gaan kijken op welke manier zij ook voor de statushouders iets kunnen doen. Dat we daarmee ook in de asielopvang iets kunnen doen, en dat we daarmee adequaat de opvang in Nederland kunnen regelen.
BREMER
Maar dat is dan toch een keuze voor de beeldvorming? Als burgemeesters zeggen: hij werkt, wij hebben er wat aan, we krijgen plekken, we zoeken plekken, we zien de instroom nog niet naar beneden gaan. Dan bent u toch alleen bezig met beeldvorming?
SCHOOF
Nou als de burgemeesters zo enthousiast zijn over het aanbieden van locaties dan denk ik dat ze dat ook zonder de Spreidingswet kunnen doen.
BREMER
Nee er zijn burgemeesters enthousiast omdat er nu ook gemeenten zijn die normaal geen plekken aanbieden, die nu wel plekken aanbieden, en die straks misschien wel zeggen: u krijgt ze niet. En dan zit u als kabinet met een probleem.
SCHOOF
Nou ik hoop dat die gemeenten nog steeds die plekken aanbieden, en dat daarmee de opvang van asielzoekers in Nederland kan worden geregeld.
BREMER
Maar u heeft een middel in handen dat werkt. Waarom zou u daar afscheid van nemen?
SCHOOF
Het is een middel waarvan ook politieke afspraken zijn gemaakt, die het kabinet heeft overgenomen om de Spreidingswet in te trekken. In het hoofdlijnakkoord stond dat al direct, in soortgelijke bewoordingen in het regeerprogramma en soortgelijke bewoording vindt u nu in de brief, met een concrete data van indiening van het wetsvoorstel bij de Raad van State.
BREMER
Het ging er net al even over. Wat doet u als het ambtsbericht van Buitenlandse Zaken over de veiligheid in Syrië zegt: wij vinden het nog steeds onveilig?
SCHOOF
Nou, laat helder zijn dat als het ambtsbericht geen aanleiding geeft om een gebied veilig te verklaren, kan je niet een gebied politiek veilig verklaren. Maar ik zei ook al, de vraag stellen van wat zijn veilige gebieden, en ik zie dat ook overigens in de Europese Raad hebben we er ook over gesproken,
dat veel Europese landen op dit moment aan het kijken zijn en eigenlijk ook de indruk hebben dat sommige gebieden van Syrië wel degelijk veilig zijn. Maar dat zal het ambtsbericht uiteindelijk moeten aantonen.
BREMER
Dus als het ambtsbericht zegt: wij vinden het nog niet veilig, dan gaat deze regel overboord?
SCHOOF
Nou, daar blijft de regel nog steeds staan. Namelijk dat zodra het ambtsbericht de ruimte geeft om gebieden veilig te verklaren, dan worden ze veilig verklaard en geldt datgene wat ik net heb gezegd.
En ik heb gelet op ook wat er in ons land omheen gebeurt en gelet op de opdracht die we expliciet zullen verstrekken, namelijk welke gebieden zijn veilig, dat dat tot mogelijkheden behoort.
BREMER
Vindt u dit een humaan asielbeleid?
SCHOOF
Ik zou niet weten waarom dit geen humaan asielbeleid is.
BREMER
Ik kan wel een paar voorbeelden noemen. U ziet ze niet?
SCHOOF
Nee.
BREMER
Oké, dank u.
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Meneer Schoof, voelt het alsof u uw kabinet heeft gered?
SCHOOF
Nou, het voelt alsof we nu aan de slag kunnen op een buitengewoon belangrijk onderwerp, namelijk asiel. En wat we niet hadden kunnen doen als we er niet uit waren gekomen. Dus dat vind ik het allerbelangrijkste. En dat geldt voor asiel, maar dat geldt ook voor de volle breedte van het kabinet.
En daar ben ik dus eigenlijk ook wel tevreden over, ook los van de asielafspraak, dat we gewoon echt door kunnen.
DE WINTHER
Maar was het denkbaar dat uw kabinet had overleefd als u het op dit punt niet eens was geworden?
SCHOOF
Nou, ik denk dat daar ook ongetwijfeld zorgen over zouden zijn geweest. En niet voor niets, naast de politieke werkelijkheid, zijn er gesprekken ook gevoerd tussen mij en de fractievoorzitters. Want dit leidt ertoe dat we door kunnen.
DE WINTHER
U heeft wekenlang niks willen zeggen. U bent druk bezig met de gesprekken en u voelde dat het in het kabinet zelf niet ging lukken. Dat u de fractievoorzitters daarbij aan tafel moest hebben of telefonisch moest spreken. Kunt u vertellen wie nou uiteindelijk heeft gezegd: we moeten afwijken van de afspraken die we hebben gemaakt?
SCHOOF
Het is een gezamenlijke afspraak geweest van ons vijven.
DE WINTHER
Ja, uiteindelijk is dat het resultaat. Maar iemand heeft op een gegeven moment aan de bel getrokken. Was dat de NSC of was dat de PVV?
SCHOOF
Misschien was het wel de premier. Laten we zeggen dat de verschillende opties, dat heb ik ook altijd gezegd, zijn aan de orde geweest. Terwijl de kabinetslijn helder was, 110-111. Daarnaast over de verschillende opties zijn gaan spreken. En het is niet interessant de vraag wie heeft het nou als eerste geopperd. Interessant is dat we met z’n vijven tot die conclusie zijn gekomen. En daar ben ik de vier fractievoorzitters dankbaar voor.
DE WINTHER
Ik weet niet of het niet interessant is, want het was de leider van de grootste partij die tijdens de algemene beschouwing heeft gezegd dat dit voor hem heel belangrijk was en dat dit niet voor niks een afspraak was die aan de formatietafel gemaakt is. Dat betekent dus dat er iets wat voor die partij heel belangrijk was eigenlijk door die partij ook is opgegeven en logischerwijs de vraag opwerpt: wat is dan precies het wisselgeld? Want ik neem aan dat je niet elke week met de coalitie aan tafel gaat zitten om dingen te heronderhandelen die je hebt afgesproken?
SCHOOF
De brief is precies datgene wat we met elkaar hebben afgesproken. Er zitten dus geen andere afspraken dan datgene wat we in de kabinetsbrief hebben opgeschreven en dat is datgene
waar de vier fractievoorzitters en ik namens het kabinet overeenstemming over hebben bereikt.
DE WINTHER
U heeft niet een moment gezien de afgelopen weken dat bijvoorbeeld Geert Wilders heeft aangegeven dat dit voor hem eens maar nooit weer was?
SCHOOF
Nee, die termen kan ik me inderdaad absoluut niet herinneren. We hebben- nee maar het is voor iedereen was dit best wel een ingewikkeld onderwerp. Daarom hebben we er ook best wel lang over gedaan en hebben we er ook best wel veel uren in gestopt, zelfs tot en met gisteren nog weer een keer
acht en een half uur. Dat geeft aan dat het voor iedereen moeilijke onderwerpen zijn, want anders had je het wel even heel snel met elkaar gedaan. Dus dit ligt zwaar bij de PVV, het ligt ook zwaar
bij het totaal van alle vier partijen over wat zijn we nu met elkaar aan het doen? Maar uiteindelijk gaf voor iedereen de doorslag: één, men wil dat strenge asielbeleid – strenger, sneller, soberder – en men wil dat het kabinet de kans krijgt om dat te realiseren. En daarom zijn we er uiteindelijk met de vier fractievoorzitters, de ondergetekenden, uitgekomen.
DE WINTHER
Is er een signaal afgegeven off besproken blikkend op de toekomst met betrekking tot de behandeling van de verschillende wetsvoorstellen in de Tweede Kamer, later misschien ook de Senaat, of NSC, ja zeg misschien wat milder of wat minder kritisch moet opstellen, als het gaat om te kijken of het allemaal rechtsstatelijk is, omdat ze deze concessie nu volkaren hebben gekregen?
SCHOOF
Nee er is gesproken over, zeg maar, de uitkomst zoals u in de brief van het kabinet zijn weerslag heeft gevonden. Die wordt gesteund door alle vier de fractievoorzitters en daarmee ga ik er vanuit dat ook de vier fractievoorzitters de lijn, zoals die in deze brief wordt uitgewerkt, ook ten volle zullen steunen.
DE WINTHER
Dus niet al te moeilijk doen in de Tweede Kamer, dat is ja dus, ten volle zullen steunen?
SCHOOF
Ja.
DE WINTHER
Laatste vraag dan. Als het gaat om het intrekken van de Spreidingswet, die is natuurlijk net aangenomen door de Senaat, er zitten ook VVD-senatoren, daarbij aan boord, wat is daar eigenlijk over afgesproken? Heeft Dilan Yeşilgöz alvast aangegeven dat haar senatoren het intrekken van die wet zullen steunen?
SCHOOF
Dat is allemaal niet aan de orde geweest. Datgene wat in de brief staat, is wat ze met elkaar hebben afgesproken en als u de brief leest over de Spreidingswet, dan ziet u dat er wordt gesproken over de Spreidingswet voor het eind van dit jaar naar de Raad van State dat er een aantal onderdelen uit de
Asielcrisiswet die nog in het hoofdlijnakkoord stond, waarvan een flink deel overigens op andere manieren wordt gerealiseerd, dat die elementen ook worden ingediend, en dat die gezamenlijk in werking zullen treden.
DE WINTHER
Ja, en was dat min of meer een soort voorwaarde, van: ze kunnen alleen maar akkoord gaan in de Senaat als we tegelijkertijd ook er iets tegenover kunnen stellen?
SCHOOF
Nee, dat had niets te maken met de verhouding in de Senaat. Dat had te maken met de verhoudingen met z’n vieren zoals we aan het praten waren, dat het belangrijk was om die koppeling aan te brengen.
DE WINTHER
Maar er is op geen enkele manier gesproken over wat VVD -senatoren of BBB -senatoren in de Senaat gaan doen met datgene wat u hebt afgesproken?
SCHOOF
Nee. Ik heb gesproken met de vier fractievoerders uit de Tweede Kamer en niet met die uit de Eerste Kamer.
BEEKMAN (BNR)
Wat gaat dit pakket qua saldo doen met de instroom?
SCHOOF
Nou, dat is afwachten. Maar de bedoeling is dat de instroom omlaaggaat en dat de terugkeer wordt gesneld.
BEEKMAN
Maar vertelt u nou dat het strengste asielbeleid ooit, dat het kabinet eigenlijk niet weet wat dat gaat opleveren?
SCHOOF
Het is heel moeilijk om de asielinstromen één op één te herleiden tot de maatregelen die je neemt. Je kan wel met de maatregelen die je neemt ervoor zorgen dat je de instroom omlaag brengt. Dat kan je niet in nummers uitdrukken. Net zo min als dat je dat met de uitstroom in de terugkeer kan doen. Maar dat je hiermee wel een pakket van maatregelen hebt waarmee één, de doorstroom in de keten wordt gesneld, en twee, die effecten op de instroom en terugkeer absoluut zullen optreden.
BEEKMAN
Maar dat is toch heel wonderlijk? Want bijvoorbeeld de nareis, daar heeft u gewoon cijfers van. Dus vertelt u even, wat levert dat op bijvoorbeeld?
SCHOOF
Nou, dan wordt het een beetje quiz-achtig.
BEEKMAN
Nee hoor, nee, nee. Dit is geen quiz-achtig, want u heeft daar weken over zitten praten. Het doel is heel duidelijk, de instroom beperken. Dat is het allerbelangrijkste. Dan moet je toch wel enig beeld hebben van wat dat gaat opleveren?
SCHOOF
Het hele specifieke voorbeeld van de nareis, dat stond ook al in ons regeerprogramma, maar dan onder de noodwet, dus die is daar in één op één op overgenomen. En ik ga hier nou niet aan allerlei cijfers noemen. Wat er staat, staat er namelijk dat meerderjarige kinderen, dat dat zal worden beperkt. En dat zijn kinderen boven de 18 jaar, zoals je weet.
BEEKMAN
Maar wordt het pakket met stevige maatregelen gepresenteerd, dan heeft u toch wel een kleine indicatie, ja, ik probeer het nog een keer, wat dat oplevert?
SCHOOF
Het zal tot vermindering van de instroom leiden. Het zal tot vermeerdering van de terugkeer leiden.
BEEKMAN
Maar hebben we het dan over honderden mensen? Hebben we het over duizenden mensen? Waar spreken we over met elkaar?
BEEKMAN
Nee, ik ga geen getallen noemen. Het is belangrijk dat die instroom, zeg maar, afneemt. En tegelijkertijd is het belangrijk dat ook diegenen die bescherming hebben, wel degelijk worden beschermd. Daarom ook moet, zeg maar, eigenlijk alles, en daarom is het huidige systeem onhoudbaar, daarom moeten we daar allerlei verandering aan brengen, een samenhangend pakket. Dat moet hiertoe leiden.
BEEKMAN
Maar toch, ik heb de maatregelen doorgenomen. Welke maatregelen doen nou echt iets aan die instroom? Kunt u die even noemen?
SCHOOF
Het is het geheel van het pakket van de maatregelen zoals die in deze brief staan.
BEEKMAN
Nu ontwijkt u mijn vraag, want de Spreidingswet kunnen we opzij leggen, die doet namelijk niks met de instroom. Welke maatregelen doen nou wel iets met de instroom?
SCHOOF
Toch herhaal ik mijn tekst, namelijk dat het het samenhangende pakket is wat in deze brief zit. Plus, dat u ook weet dat we ook nog een aantal hervormingen hebben voor het totaal van het asielbeleid, zoals die ook in het hoofdlijnakkoord en het regeerprogramma zijn genoemd, die komen hier nog achteraan. Dus in verschillende fases pakken we het onhoudbare asielsysteem aan, en dat leidt uiteindelijk tot grip op immigratie. En ik ga niet heel precies op elke maatregel met cijfers werken, dat is onhaalbaar. Het is het samenhangende pakket van maatregelen, wat uiteindelijk ertoe moet leiden dat we grip krijgen op migratie. En daar hoort onder: vermindering van de immigratie, versnelling van de procedures en versnelde terugkeer van degenen die hier niet thuis horen.
BEEKMAN
Maar uw antwoord nu eigenlijk is, op het strengste asielbeleid ooit, grip terugkrijgen op migratie, wat is het resultaat daarvan: weten we niet?
SCHOOF
Nou we weten dat we hiermee grip krijgen op die migratie. Maar u vraagt hele precieze getallen, en daar kan ik en wil ik overigens ook geen antwoord op geven, want we hebben een samenhangend pakket gemaakt, we zijn ervan overtuigd dat we hiermee grip krijgen op migratie. Dat is deels deze pakketten die nu in de brief staan, deels de dingen die we op een andere manier nog moeten doen.
En dan zullen we gaan zien dat we grip krijgen op die migratie, dat die instroom omlaag gaat, dat die terugkeer meer resultaat oplevert en de procedures worden versneld.
BEEKMAN
Maar resultaat niet gegarandeerd dus, want u weet het eigenlijk niet?
SCHOOF
Nee, maar het is een samenhangend pakket waarvan we overtuigd zijn dat het die grip oplevert. Maar asielinstroom heeft ook nog te maken overigens met datgene wat we in Europa doen. Daar vertel ik ook geen geheimzinnigheid mee. Het Pact in Europa is ook belangrijk, dus het is een heel pakket aan maatregelen, nationaal en internationaal, die hiertoe zullen moeten leiden.
BEEKMAN
Dan is een ander probleem de vastgelopen asielketen.
Het kost de Nederlandse staat ook veel geld. In 2024 is er bijna een miljard bij gegaan voor die crisisnoodopvang op cruiseschepen, hotels worden afgehuurd. Nu de Spreidingswet van tafel gaat en ook de taakstellingen van gemeenten verdwijnen, wat doet dat eigenlijk met de asielketen?
SCHOOF
De verwachting is dat met alle maatregelen die we nemen, het uiteindelijk leidt tot een vermindering van de kosten van de asielketen.
BEEKMAN
Hoe?
SCHOOF
Doordat uiteindelijk die instroom omlaaggaat en de terugkeer wordt versneld, en mensen korter in de procedure zitten. Dus het totaalpakket zal uiteindelijk leiden tot minder kosten in de asielketen, en dat is buitengewoon belangrijk, want als u de begroting en meerjarige begroting heeft gezien, dan ziet u dat daar ook de budgetten fors omlaaggaan, dus des te meer reden om te zorgen dat je grip krijgt door de migratie.
BEEKMAN
Met 5 miljard over 2 jaar.
SCHOOF
Ja, inclusief opvang Oekraïne trouwens.
BEEKMAN
Want wanneer gaat dit dan effect hebben? Want nu zit het vol, die asielketen zit nu vast, dit kost nu de Nederlandse Staat honderden miljoenen. Wanneer gaat dit resultaat opleveren?
SCHOOF
De verschillende maatregelen, als het wetten zijn, gaan pas resultaat opleveren op het moment dat ze een wet zijn. Misschien hebben ze een vooruit- (onverstaanbaar, red.) werking, dat zou kunnen. Maar echte effecten treden op op het moment dat je ze instelt, en normaal gesproken niet eerder. Dus dat zal geleidelijk aan in de komende periode zijn.
BEEKMAN
Maar ik denk niet dat je een genie hoeft te zijn om te zien dat op het moment dat je de Spreidingswet aan de kant schuift, en ook geen taakstelling meer hebt voor de gemeente, dat in ieder geval die noodopvang voorlopig nog wel vol blijft zitten?
SCHOOF
Maar daarom hebben we ook gezegd dat we die doorstroomlocaties gaan uitwerken, waar de minister van Asiel en Migratie en de minister van Volkshuisvesting en Ruimte en Ordening met elkaar aan de slag gaan, om dat te gaan realiseren. En dat gaat helpen om uiteindelijk de opvang goedkoper te krijgen.
BEEKMAN
Stond de minister van Financiën eigenlijk te juichen om het pakket zoals het er nu ligt?
SCHOOF
De minister van Financiën is geheel akkoord gegaan met dit pakket, zoals elk lid van het kabinet. En overigens, de minister van Financiën zit in Washington op dit moment bij de jaarvergadering van het IMF, maar werd waargenomen door zijn staatssecretaris. Ik had gisteren ook nog even contact met de minister van Financiën over hele andere dingen, en ook voor hem geldt: belangrijk dat we dit politieke feit met elkaar in de ministerraad uiteindelijk als besluit, dit plan en die wetgeving en de termijnen die we daarin hebben voorgenomen, dat we die in de ministerraad hebben afgerond. En natuurlijk zullen er allerlei dingen zijn die uiteindelijk om nadere uitwekking zullen vragen, en daar hebben we ook absoluut oog voor, maar we gaan nu eerst kijken: wat kunnen we realiseren. Dat is belangrijk.
BEEKMAN
De laatste vraag. De minister van Financiën, heeft hij wel nog eisen gesteld? Van: leuk dat jullie dat allemaal aan de kant schuiven met al die maatregelen, maar mij moet het niet meer geld gaan kosten?
SCHOOF
De minister van Financiën heeft via zijn staatssecretaris vanochtend natuurlijk gezegd: jongens, als dit geld gaat kosten, dan moeten we daar met elkaar over praten. Maar dat is logisch, dat is namelijk de standaardzin van de minister van Financiën, altijd bij elk voorstel wat er gebeurt. Maar veel van deze voorstellen moeten ook in wetgeving worden uitgewerkt. Die wetgeving, dat gaan we snel doen, dat heeft u ook allemaal gehoord, en bij die wetgeving vinden er vervolgens allerlei toetsen plaats, inclusief met betrekking tot het budget.
HOEDEMAN (AD)
Meneer Schoof, ik wil toch even terug naar Syriërs met een verblijfsvergunning. Als ambtenaren vaststellen dat delen van Syrië veilig zijn, kunnen ze dus teruggestuurd worden, nog dit jaar. Maar nu heeft het Europees Hof van Justitie gezegd, nog deze maand, dat een land pas veilig kan worden verklaard als het hele land veilig is, en niet delen. Trekt u zich iets aan van die uitspraak van het Europees Hof van Justitie?
SCHOOF
Die uitspraak is inderdaad van vrij recent, 4 oktober dacht ik uit mijn hoofd gezegd, dus de uitspraak is mij bekend. En wij kijken iets anders naar deze uitspraak dan dat dat zeg maar het beleid ten aanzien van Syrië niet mogelijk zou maken. Dus wij hebben er vertrouwen in dat we ons beleid kunnen doen en dat de uitspraak van het Hof geen beletsel opwerpt voor de uitvoering van dit beleid.
HOEDEMAN
Maar waarom denkt u dat?
SCHOOF
Ik zei al, de uitspraak moet ook bestudeerd worden, maar dat is onze inschatting. En daar komen we ongetwijfeld ook in de volgende Kamerdebatten over… ik weet zeker dat de Kamer het daarover gaat hebben.
HOEDEMAN
Het is fascinerend dat u net zei: ik noem bewust geen getallen over de vermindering van de asielinstroom. Dan kunt u ook nergens aan opgehangen worden, dat is makkelijk. Als het er 300 minder zijn volgend jaar, dan kunt u zeggen: we hebben grip.
SCHOOF
Nee maar een grip is meer dan alleen maar een getal. Grip is ook dat het hele asielstelsel, waarvan ik ook zei dat het onhoudbaar geworden, dat dat uiteindelijk zodanig vorm wordt gegeven dat we grip hebben op het totaal. Niet alleen maar op de instroom, maar dat is een belangrijke indicator.
HOEDEMAN
Nu is het een imposante reeks maatregelen, zo op het eerste gezicht, maar nu staan tussen droom en daad wetten in de weg en praktische bezwaren. Mochten daar nou maatregelen op stuk lopen, komen er dan aanvullende maatregelen?
SCHOOF
We gaan nu eerst kijken dat we deze maatregelen werkelijk gaan uitvoeren. We hebben als kabinet er vertrouwen in dat we dit kunnen doen, en hebben dus niet met elkaar gesproken over allerlei als-dan varianten. We hebben er gewoon vertrouwen in dat we dit kunnen gaan waarmaken.
HOEDEMAN
Waarom maakt u niet net zoveel haast met de aanpak van arbeidsmigratie? Bijvoorbeeld met een Arbeidsmigratienoodmaatregelenwet?
SCHOOF
We hebben met elkaar gezegd: we hebben een asielcrisis, dat systeem zit helemaal vast, dat willen we aanpakken. Dat was de prioriteit van het kabinet. En nu we hier een pakket ook helemaal hebben uitgewerkt waarmee wij ook vinden dat we ook echt door kunnen, en waarover we in het parlement een goede discussie over kunnen voeren, gaan we vervolgens weer verder met de volgende zaken. En daar hoort onder andere ook arbeidsmigratie bij.
HOEDEMAN
Ja, maar dat probleem is minstens zo nijpend, en de minister van Sociale Zaken zegt: er moet een discussie worden gevoerd. Dat is toch hele andere koek dan die verhitte woorden van de afgelopen weken?
SCHOOF
Ja maar we komen ook met een aanpak voor de arbeidsmigratie. Maar daar spelen, ook rondom vraagstukken van welke arbeidsmigratie wil je wel, welke arbeidsmigratie wil je niet, hoe verhoudt zich dat binnen Europa, buiten Europa, dat is een ingewikkeld vraagstuk. Ook de woonomstandigheden, de arbeidsomstandigheden van de arbeidsmigratie kent inderdaad allemaal veel zorgpunten. Maar daarover hebben we niet gezegd dat we met allerlei vormen van spoed- of noodwetgevingen moeten komen. Eerst zorgen dat we dit onderwerp beetpakken, daarmee vol aan de slag gaan en dan komen er ook de volgende onderwerpen.
VAN DEN BERG (REUTERS)
Ik wil nog even terug naar Syrië. De Nederlandse Staat heeft samen met Canada een zaak lopen bij het Internationaal Gerechtshof hier in het Vredespaleis, waarbij ze Syrië beschuldigen van grootschalige, doorlopende en systematische schendingen van mensenrechten, onder andere het VN -anti-martelverdrag. We hebben dus aan de ene kant de Nederlandse staat die zegt ‘er zijn misschien gebieden in Syrië die veilig zijn’ en aan de andere kant de Nederlandse staat die zegt ‘doorlopende systematische schendingen van mensenrechten door de Syrische regering’. Waar zijn die veilige gebieden dan? Zijn dat dan gebieden waar de regering geen macht heeft?
SCHOOF
Ze kunnen in ieder geval wat mij betreft samengaan en nogmaals we hebben eerst het ambtsbericht nodig en op basis van het ambtsbericht vindt vervolgens de politieke weging plaats.
VAN DEN BERG
Dus deze politieke weging beïnvloedt niet Nederlands standpunt in de Syrië-martelzaak bij het Internationaal Gerechtshof?
SCHOOF
Die procedure loopt.
VAN DEN BERG
Oké.
VRAAG (ONBEKEND)
Zijn al deze plannen juridisch getoetst?
SCHOOF
Net zo min als dat het hoofdlijnakkoord en het regeerprogramma juridisch zijn getoetst, zijn ook deze plannen in die zin niet aan de juridische toetsing onderhevig. Dat gebeurt op het moment dat de westervoorstellen in het kabinet aan de orde zijn, dan heeft er wel degelijk een juridische toetsing plaatsgevonden.
VRAAG
Dus de ministers hebben ingestemd zonder te weten of dit juridisch haalbaar is?
SCHOOF
Nou, we gaan er vanuit dat het juridisch haalbaar is, anders zouden we het niet voorstellen. Maar u vroeg naar de juridische toets en de juridische toets of juridische haalbaarheid zijn twee verschillende dingen.
VRAAG
Ja, maar gelooft u dat deze plannen overeind blijven, ook als u kijkt naar de EU -verdragen?
SCHOOF
Nou, als ik zou denken dat het niet overeind zou blijven, zou ik ze niet hebben ondertekend met de brief die vandaag verzonden is aan de Kamer.
VRAAG
Dan een andere vraag. Met dit pakket, wat wil Nederland eigenlijk proberen uit te stralen?
SCHOOF
Nederland wil uitstralen dat degenen die recht hebben op bescherming in Nederland dat ook krijgen. Maar degenen die dat recht niet hebben, dat we daar willen voorkomen dat die mensen naar Nederland komen.
VRAAG
Ja, maar het opvang wordt soberder. Zelfs Syriërs met een vergunning kunnen teruggestuurd worden. Is dat nog ook wel humaan? Is het belangrijk dat Nederland dat ook nog uitstraalt?
SCHOOF
Ja, want het gaat om vergunningen van bepaalde tijd. Daar gaat het over, als het gaat om terugsturen.
En als je een vergunning krijgt om hier te blijven, vanwege je onveilige situatie in je land,
als dan in het gebied waar u vandaan komt het veilig is, dan is het niet meer dan logisch dat je vraagt om terug te keren naar je land van herkomst.
VRAAG
Ja, maar is het niet ergens ook opportuun dat hier in Den Haag al wordt nagedacht over veilige gebieden in Syrië en het terugsturen van mensen die gevlucht zijn voor Assad?
SCHOOF
Die discussie is niet, zeg maar, nu vandaag begonnen. Die discussie speelt al langer en speelt ook in de Europese dimensie, dat wil zeggen bij de diverse Europese lidstaten. En iedereen is daarmee bezig, omdat daarom zijn ook die ambtsberichten belangrijk, zijn ook die Europese contacten belangrijk met elkaar te kijken: zijn die gebieden veilig en kunnen we dan vervolgens ook daar de politieke besluiten op nemen?
VRAAG
Ja, Nederland is grotendeels voor al die migratieafspraken afhankelijk van Europese afspraken.
In hoeverre rijmt dit asielpakket zich met dat Europese Migratiepact?
SCHOOF
Volgens mij past dat naadloos op elkaar. U had waarschijnlijk geen ander antwoord van mij verwacht. We staan vol achter het Europees Migratiepact, dat heb ik afgelopen maandag naar aanleiding van die Europese top nog gezegd. Wij zijn ook voor versnelling van het Migratiepact, omdat ook uiteindelijk dat ertoe leidt dat er minder asiel en migratie naar Europa komt en daarmee ook naar Nederland. En tegelijkertijd nemen we ook een pakket nationale maatregelen, waarvan dit op dit moment het belangrijkste voorbeeld is. En die twee die zullen ervoor zorgen dat we uiteindelijk grip krijgen op die migratie.
VAN GRONINGEN (CAFÉ KOCKELMANN)
Meneer Schoof, u heeft ooit beruchte woorden gesproken hier in deze persconferentie toen u zei dat Nederland een asielcrisis ervaart. Kunt misschien uitleggen wat er aan die ervaring gaat veranderen als dit pakket eenmaal uitgevoerd wordt?
SCHOOF
Ik denk dat de asielcrisis, die is er vanwege de verstopping van de keten, vanwege de, zeg maar, kijk naar Ter Apel, maar ook het gebrek aan terugkeer. En het moeilijk is om op de Nederlandse woningmarkt een woning te vinden, voor iedereen overigens, maar ook voor asielzoekers. Dat is de crisis. Dat is ook de crisis die mensen zien. En wat we hopen en verwachten met de maatregelen die we nu nemen, is dat we, maar nogmaals, dat is ook niet van vandaag op morgen geregeld, maar dat al die maatregelen toe leiden met grip op migratie, met overigens ook de andere dingen die het kabinet doet – ik heb het al een paar keer over de minister van Volkswetstrijd en Ruimtelijke Ordening gehad, maar dan over doorstroomlocaties – maar ook ten aanzien van de woningbouw en met de andere maatregelen die Nederland neemt, dat we uiteindelijk in een situatie terechtkomen waarin er niet alleen geen crisis is, maar ook niemand meer die crisis ervaart.
VAN GRONINGEN
Dus mensen die bijvoorbeeld overlast ervaren die in de buurt van Ter Apel wonen, daarvan zegt u, nou dit pakket, u hoopt ermee dat dit ervoor zorgt dat zij geen overlast meer ervaren. Zegt u dat ook?
SCHOOF
Daar is het mede op gericht. Maar ik kan natuurlijk niet zeggen dat dit pakket in Ter Apel leidt tot geen overlast. Dat zou van een aanmatigendheid getuigen die niet past. Maar wat we wel aan het doen zijn met deze maatregelen, is bijvoorbeeld ten aanzien van veiligelanders die hier in Nederland komen, een van die voorstellen die ook uit het hoofdlijnakkoord komt, is kijken of je opvang kan stoppen van mensen die onterecht in Nederland verblijven, en als je die ook weet terug te keren, dan weet je dus een groot probleem van de overlast daarmee uit Nederland te verdrijven.
VAN GRONINGEN
Ja. Oké. Maar u heeft eerder gezegd: we ervaren die crisis. Maar u zegt: ik kan niet één op één zo ’n plek als Ter Apel noemen. Maar u gaat er wel vanuit dat mensen die dat soort dingen ervaren, dat die dat over een termijn niet meer ervaren. Hoe lang is dat? Is dat vijf jaar? Is dat tien jaar? Is dat twintig jaar? Waar hebben we het dan over?
SCHOOF
Nou, ik ga er vanuit dat onze kabinetsperiode van drieënhalf jaar, dat die in belangrijke mate, zeg maar dat, dat er geen- alles is opgericht om in die kabinetsperiode natuurlijk ervoor te zorgen, en liefst nog sneller, dat je het asielsysteem weer op orde hebt. Dat je grip hebt op die migratie. En een bijeffect daarvan is dat je dus én geen asielcrisis meer hebt, maar dat mensen ook geen crisis meer ervaren.
HAGENS (SBS)
Nog een vraag over het arrest van het Europese Hof. Begrijp ik het goed als u zegt dat u net zei van u heeft het nog niet bekeken?
SCHOOF
Nou, ik wist dat het 4 oktober was, dus dat suggereert niet dat ik het niet gezien heb. Ik heb gezegd dat wij ervan uitgaan, maar nogmaals, het moet zorgvuldig bestudeerd worden, Europese arresten
lezen zich meestal niet in één keer volstrekt helder, dat er goed naar gekeken moet worden
maar dat wij ervan uitgaan dat het geen beletsel vormt voor het Syrië-beleid wat wij voorstaan.
HAGENS
Ik begrijp niet helemaal hoe u dan wel weet dat u er anders naar kijkt, als er nog
naar gekeken moet worden.
SCHOOF
Ik heb mij natuurlijk laten informeren, maar ik ben voorzichtig in mijn woordkeus, dat wij ervan uitgaan dat het geen beletsel vormt.
HAGENS
Zijn er, naast wat er nu op tafel ligt en wat nu net verstuurd is, zijn er afspraken gemaakt over
hoe om te gaan met adviezen van de Raad van State?
SCHOOF
Het enige wat is afgesproken is dat we spoedadvies vragen aan de Raad van State en dat heb ik ook aangekondigd bij de voorzitter van de Raad van State.
HAGENS
Ik vraag het omdat de fractievoorzitter van NSC op 16 september zei ‘ik kan niet akkoord gaan met de plannen van Marjolein Faber als er een negatief advies ligt’. Geldt dat nog?
SCHOOF
We spraken toen over de noodwet. We praten nu over een hele andere wet.
HAGENS
De maatregelen zijn wel hetzelfde.
SCHOOF
Ja, maar het maakt nogal wat uit in de- ik verwijs maar even naar de parlementaire debatten, of dat in de context plaatsvindt van de noodwet of in de context van een reguliere wet. Maar er zijn, behalve de spoedprocedure met betrekking tot het advies van de Raad van State en het verzoek daartoe, het is op (onverstaanbaar, red.), zijn er geen andere afspraken gemaakt en op het moment dat wij
het advies van de Raad van State terugkrijgen zullen we daar zo eens heel normaal
als kabinet ons op beraden op basis van het advies van de Raad van State en het dictum wat ze geven.
HAGENS
Het werkt toch wel bij de andere coalitiepartijen dat daar het gevoel bestaat dat NSC op dit gebied
misschien niet zo moeilijk zou doen als de vorige keer. Kunt u dat bevestigen?
SCHOOF
Nee, ik denk dat het kabinet, net als onder de noodwet, adviezen van de Raad van State serieus neemt, maar daarbij wel ook zijn eigen afweging maakt.
HAGENS
Nog een vraag over die doorstroomlocaties. Is daar geld voor?
SCHOOF
De doorstroomlocaties dat zijn mensen die nu in de asielopvang zitten. Dus het betaalt zichzelf terug zou ik bijna zeggen.
HAGENS
Ik kan me voorstellen dat als het nog geregeld moet worden dan moeten er plekken georganiseerd worden, misschien wel containers op een plek, is daar budget voor gevonden?
SCHOOF
Daar wordt op dit moment allemaal uitwerking aan gegeven, dus dat gaat absoluut goed komen.
HAGENS
Want het Rijk gaat dat betalen? Gemeenten gaan dat niet betalen?
SCHOOF
Het zal ongetwijfeld samenwerking worden.
HAGENS
Omdat die taakstelling nu is afgeschaft, ik weet niet of gemeenten daar dan op zitten te wachten
om dat ook nog te regelen voor de minister.
SCHOOF
We gaan met de overheden gaan we ook het overleg gaan over de vormgeving van de doorstroomlocaties. Dus we gaan er gewoon hard mee aan de slag. En de twee ministers die trekken dat.
VULLINGS (EENVANDAAG)
Ik wil nog even doorgaan op die doorstroomlocaties. Als ik het begrijp is het- de gemeentes hebben geen taakstelling meer, dus die hoeven eigenlijk geen, niet meer verplicht statushouders op te vangen?
SCHOOF
Nee, ze hoeven niet meer, althans zodra dat is afgeschaft, het gaat niet meteen vandaag in. Dus zodra het is afgeschaft, dat klopt.
VULLINGS
En dan vervolgens gaat de minister in samenspraak met gemeentes dan waarschijnlijk hele grote locaties vinden waar heel veel containers komen, zo ’n soort VINEX-locaties. Maar welke gemeente wil daaraan meewerken? Heeft het kabinet dat al afgetast?
SCHOOF
Er zijn, laat ik zeggen, er zijn al langer spraken bij het ministerie van Asiel en Migratie om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Er zijn gesprekken over. En ik heb het volste vertrouwen in dat de beide ministers van Asiel en Migratie en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, dat in overleg met de medeoverheden dat tot een goed einde weten te brengen.
VULLINGS
Is er overleg geweest met medeoverheden tijdens dit proces?
SCHOOF
Niet specifiek, naar aanleiding van de brief van vandaag. Maar de doorstroomlocaties zijn al eerder in gesprek geweest in het overleg met gemeenten.
VULLINGS
Maar die worden nu groter omdat die taakstelling wegvalt.
SCHOOF
Nou, dat is afwachten. Kijk, want het is niet zo dat, laat ik zeggen, asielzoekers of statushouders, als ze zich melden bij een gemeente dingen mee, net zoals anderen, zeg maar, in de prioritering. Dus stel een gezin, en dan krijgen ze de prioriteit ‘gezin’. Dus er blijft nog steeds ruimte voor huizen en huisvesting ook van statushouders in gemeenten.
VULLINGS
En als iemand in zo ’n container zit, hoe kom je daar ooit uit?
SCHOOF
Uiteindelijk door eigen verantwoordelijkheid te nemen en te kijken, en nogmaals, we zijn ook bezig met een woningbouwprogramma, om te zorgen dat iedereen in Nederland een huis krijgt, want het huisvestingsprobleem beperkt zich niet tot statushouders in Nederland. Het beperkt zich tot veel starters, het beperkt zich tot jonge gezinnen. En dat willen we overigens in totaliteit aanpakken met de woningbouwprogramma’s.
VULLINGS
Dus zo ’n doorstroomlocatie kan voor veel mensen eigenlijk misschien wel een soort eindstation blijken te zijn?
SCHOOF
Nee, het is een doorstroomlocatie en geen eindstation.
ORNSTEIN (BUITENHOF)
Waarom is dit het strengste asielbeleid ooit?
SCHOOF
Nou, ik denk als u de brief leest, dan heeft u nog niet eerder een dergelijk streng asielbeleid op 1 A4 gezien. Dat is mijn simpele vertaling van dit gegeven, met nog op de achtergrond datgene wat in het
regeerprogramma in de hoofdlijn akkoord staat.
ORNSTEIN
Maar u hebt toch in heel veel vorige functies ook aan dat asielbeleid gewerkt. Waarom mislukte dat dan altijd?
SCHOOF
Nou, misschien omdat er geen overeenstemming tussen politieke partijen op werd bereikt en dat we nu wel politieke overeenstemming hebben over dit plan.
ORNSTEIN
Kunt u zich herinneren dat u ook nog meegewerkt hebt aan Job Cohens het allerstrengste asielwet ooit in het jaar 2000?
SCHOOF
Ten tijde van de staatssecretaris Job Cohen was ik hoofddirecteur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst en toentertijd is de nieuwe vreemdelingenwet gekomen en daar ben ik bij betrokken geweest.
ORNSTEIN
Waarom geeft u garanties dat het nu wel gaat lukken?
SCHOOF
We hebben nu in ieder geval een volstrekt overeenstemming politiek met een meerderheid in de Tweede Kamer. En natuurlijk moeten we nog het nodige doen ook in relatie tot de meerderheid in de Eerste Kamer. Er zullen ook ongetwijfeld de komende periode veel gesprekken over plaatsvinden. Maar die politieke overeenstemming is buitengewoon belangrijk, want als je die niet hebt, dan kom je geen meter verder en daarom eindigde ik net mijn introductie ook dat we nu gewoon voorwaarts gaan.
ORNSTEIN
Is het Oeganda -plan nog aan de orde gekomen?
SCHOOF
Nee, het Oeganda -plan is niet aan de orde gekomen.
ORNSTEIN
Komt dat nog aan de orde?
SCHOOF
Het zal ongetwijfeld aan de orde komen, op het moment dat minister Faber vindt dat ze in de ministerraad moet spreken over de hubs.
ORNSTEIN
Wat vindt u ervan?
SCHOOF
Daar heb ik me eerder al over uitgelaten, dat is een idee dat moet worden uitgewerkt.
TUINMAN (JEUGDJOURNAAL)
Even voor het jeugdjournaal, dus misschien even schakelen. Premier Schoof, vandaag zijn de asielplannen bekendgemaakt. Wat betekent dit voor kinderen die met hun ouders naar Nederland vluchten?
SCHOOF
Kinderen waarvan hun ouders recht op bescherming hebben, die krijgen dat. Tegelijkertijd, kinderen van ouders waarvan Nederland vindt dat ze geen recht op bescherming hebben, die krijgen dat niet.
TUINMAN
En voor kinderen die nu wachten in Nederland, wat een beslissing wordt?
SCHOOF
Kinderen, als hun ouders een vergunning hebben voor onbepaalde tijd, dan hoeven die kinderen zich nergens zorgen over te maken. Als hun ouders, omdat hun land, of een deel van hun land, weer veilig is, dan zullen we aan die ouders en aan de kinderen gaan verzoeken om terug te keren naar hun land van herkomst.
TUINMAN
Maar nu zijn het strengere maatregelen. Waarom vindt u dat belangrijk?
SCHOOF
Omdat Nederland te maken heeft met een verstopt asielsysteem. Dat wil zeggen dat de organisaties die moeten beoordelen of mensen recht hebben op bescherming het werk niet meer aan kunnen. Dat we in de opvang onvoldoende opvang kunnen realiseren. Dat er van degenen die geen asiel mogen hebben, dat die ook nu terugkeren naar hun land van herkomst. En daar moeten we iets aan doen.
TUINMAN
Er zitten natuurlijk kinderen in asielzoekerscentra in Nederland. Zijn er kinderen met een Syrische achtergrond. Het gaat nu over terugsturen. Dat kan natuurlijk best wel beangstigend zijn voor kinderen. Wat zou u tegen die groep kinderen willen zeggen?
SCHOOF
Dat de Nederlandse overheid heel zorgvuldig wikt en weegt of de vergunning die hun ouders hebben moet worden ingetrokken. En dat begint met de vraag of het land, of het deel van het land waar ze vandaan komen, veilig is. En als we die vraag hebben beantwoord, we dan vervolgens gaan kijken of er de mogelijkheid is om ze terug te laten keren naar hun land van herkomst.
TUINMAN
Het was een behoorlijke hobbelige weg om bij deze plannen te komen. Verschillende politieke partijen in de regering waren het niet met elkaar eens. Hoe vond u het om zoveel ruzie te moeten maken om deze plannen?
SCHOOF
Nou, de afgelopen weken is er gewoon in een goede constructieve of goede sfeer, laat ik geen moeilijke woorden gebruiken, met elkaar gesproken. En had iedereen wel door dat we echt met elkaar tot overeenstemming moesten komen. Dus er was geen ruzie.
TUINMAN
En gaan deze plannen nu ook echt gebeuren?
SCHOOF
Ja, want deze plannen worden omgezet in wetten. En die wetten gaan snel naar de Kamer. En als de Kamer daarmee instemt, zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer, dan is het de wet en kan het dus worden uitgevoerd.
TUINMAN
Er moet dus nog wel over gesproken worden?
SCHOOF
Zeker, het is niet zo dat het kabinet nu heeft gesproken en dat het meteen dan allemaal gebeurt, want in een democratie, in een land als Nederland, wordt er eerst over gesproken in het parlement.
TUINMAN
Top, dank u wel.
VRAAG ONBEKEND (NRC)
Ja, de asielbeslistop: is het kabinet nog altijd van plan om die in te voeren?
SCHOOF
De asielbeslistop, die wordt vormgegeven door het wetsvoorstel wat nu bij de Eerste Kamer ligt, dat betrekking heeft tot de verlenging van de asielbeslistermijnen, naar uit mijn hoofd gezegd 21 maanden.
VRAAG
En het is hier wekenlang gegaan over de dragende motivering, krijgt de Tweede Kamer die ooit nog te zien?
SCHOOF
Dat heeft de ministerraad nooit bereikt, dus daarmee een stuk wat geen onderdeel heeft gemaakt van de besluitvorming.
VRAAG
Als de oppositie hem opvraagt, gaat hij die dan delen?
SCHOOF
Nou, het heeft geen onderdeel gemaakt van welke besluitvorming, dus in principe is er geen reden om die te verstrekken.
VRAAG
Dus de Kamer krijgt hem niet te zien?
SCHOOF
In principe is er geen reden om die te verstrekken.
VRAAG (ONBEKEND)
Ja, meneer Schoof, er komt net nog een reactie binnen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, die zegt ‘het kabinet creëert chaos met het afkondigen van deze asielmaatregelen’. Heeft u überhaupt gekeken naar de uitvoerbaarheid, ook voor lokale overheden?
SCHOOF
Er is natuurlijk ook gesproken over de uitvoerbaarheid van de maatregelen. Daarom hebben we op dit punt ook expliciet aan de ministers van Asiel en Migratie en Volkshuisvesting en Ruimte Ordening gevraagd om hier nadere uitwerking aan te geven. En ik ben ervan overtuigd dat dit in de overleggen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten of in het zogeheten medeoverhedenoverleg, ook snel ter sprake zal komen.
VRAAG
Maar het is al langer de klacht, dat gemeenten en de provincies zeggen ‘dit kabinet kondigt allerlei zaken af, terwijl met ons niet wordt overlegd en wij worden verrast, overvallen’. Terwijl, nou ja, het ging net al even over die doorstroomlocaties bijvoorbeeld, de lokale overheden moeten natuurlijk de problemen uiteindelijk echt oplossen.
SCHOOF
Nou, we moeten met elkaar de problemen oplossen. En daarom is het ook belangrijk dat, ook zoals in de brief staat die we aan de Kamer hebben gestuurd, dat beide ministers ook met de medeoverheden het gesprek aangaan.
VRAAG
Misschien nog over het tempo. Het kabinet is nu vijf maanden verder en er is eigenlijk nog niks van dat strengere asielbeleid terechtgekomen. Nu staat u weer met het aankondigen van een wet, eigenlijk nog helemaal aan het begin van een parlementair proces. Hoe kijkt u nou terug op die vijf maanden?
SCHOOF
Ik denk dat het belangrijk is dat de partijen nu volledige overeenstemming hebben. En ook gelet op de discussies in zowel de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer als Eerste Kamer, die volgens mij een juiste keuze hebben gemaakt, en het kabinet daarmee ook een juiste keuze heeft gemaakt, om op een instrument een andere weg te volgen, namelijk reguliere wetgeving, en tegelijkertijd het doel volstrekt helder. Want als je was doorgegaan op deze weg was het maar zeer de vraag geweest of we überhaupt iets had bereikt. En hiermee weten we in ieder geval zeker dat we een traject kunnen doorlopen wat een grote kans van slagen heeft.
VRAAG
En tot slot misschien, hoe houdt u dan nu de snelheid erin? Het advies van de Raad van State, hoe snel kan het nu gaan? Wanneer worden deze maatregelen dan van kracht?
SCHOOF
Dat is ook deels afhankelijk natuurlijk van de behandeling in de Tweede en Eerste Kamer. Maar het kabinet zal er alles aan doen onder leiding van minister Faber om te zorgen dat deze wetsvoorstellen zo snel als mogelijk naar de Raad van State gaan. Niet voor niets ook spoedadvies… alvast overgebracht dat we dat verzoek gaan doen, op het moment dat we het wetsvoorstel hebben. En dan ook snel door te sturen na weging van het advies van de Raad van State, naar de beide Kamers. En dan hoop ik, gelet ook op de debatten die we in de Tweede en Eerste Kamer hebben gehad, dat er medewerking is aan een vlotte procedure in de beide Kamers.
VRAAG
En wanneer kunt u het indienen? Want er waren al vijf maanden om dit helemaal voor te bereiden?
SCHOOF
Nee want wij waren heel druk bezig met een ander plan. Dat heb ik u tot vorige week maandag ook elke keer voorgehouden, dat het kabinet de lijn van de Noodwet volgde. En dan is het buitengewoon onverstandig om andere trajecten uit te werken, terwijl je nog in gesprek bent met de diverse politieke partijen, de fracties die het kabinet ondersteunen, want dan ondergraaf je elke discussie die je met elkaar hebt. Dus we gaan nu razendsnel aan de slag. Datgene wat er allemaal voorbereid is in het kader van de noodwet is natuurlijk uitstekend, omdat de inhoudelijke maatregelen die onder de Amvb zouden vallen nu in de asielnoodmaatregelenwet terecht komen. Een deel van de motivering natuurlijk gebruikt kan worden, maar van een andere motivering dan dragend. Elke motivering moet dragend zijn trouwens, maar u snapt denk ik wel wat ik bedoel, dat dat allemaal gebruikt kan worden. Dus ik ga er vanuit dat dit wetsvoorstel niet al te lang op zich hoeft te laten wachten. Ik zal dat ook spoedig aan mevrouw Faber vragen, wanneer ze met het wetsvoorstel naar de minister komt.
VRAAG (VRT)
De grenscontroles die u heeft aangekondigd, hoe ziet u dat concreet? Komen er slagbomen tussen Nederland en België?
SCHOOF
Nee er komen geen slagbomen. Dat zal een grenscontrole zijn van de Koninklijke Marechaussee, waarbij we ook heel nadrukkelijk hebben aangegeven dat het economisch verkeer niet geschaad moet worden van gelijke strekking, en dus specifiek gericht op het tegengaan van illegale migratie of het bij de grens terugverwijzen van asielzoekers die elders in Europa aantoonbaar asiel hebben aangevraagd.
VRAAG
Want er komen identiteitscontroles?
SCHOOF
Nou het is niet zo dat langs de grens van Nederland alle grensposten eind november alles op slot gaan. Kijk hoe Duitsland het doet, kijk hoe Frankrijk het nu aan het doen is, op zo ’n manier zal Nederland het ook aanpakken. En belangrijk is dat we het ook netjes notificeren in Brussel, dat is ook belangrijk. En dan gaan we de grensmaatregelen toepassen.
VRAAG
En wanneer kunt u dat toepassen, denkt u?
SCHOOF
We hebben gezegd dat we vanaf eind november daarmee beginnen.
VRAAG
Dat is haalbaar?
SCHOOF
Dat is zeker haalbaar, ja.
VRAAG (NIEUWSUUR)
Ik wil u graag nog wat vragen over het weigeren van de pro-Palestijnse activist Khatib. Waarom is het belangrijk om hem hier te weigeren?
SCHOOF
De weigering vindt zorgvuldig plaats, dus het is niet een kwestie van: we willen hem niet. Het is een beoordeling op grond van: wat heeft de man gezegd, aan welke organisatie is hij eigenlijk verbonden, en kan dat tot de conclusie leiden dat hem de toegang tot Nederland ontzegd kan worden? Dat proces heeft de afgelopen dagen plaatsgevonden. En is de minister van Asiel en Migratie, gesteund door de minister van Justitie en Veiligheid, tot de conclusie gekomen dat de betrokkene de toegang tot Nederland kan worden geweigerd.
VRAAG
Maar negeert het kabinet hiermee het advies van de IND en NCTV dat er eigenlijk onvoldoende rechtsgrond is om hem te weigeren?
SCHOOF
De adviezen van de IND en NCTV zijn meegewogen door de ministers die dit besluit hebben genomen.
VRAAG
Dus er is voldoende rechtsgrond om hem te weigeren?
SCHOOF
Ja.
VRAAG
Schuurt het niet met academische vrijheid, vrijheid van meningsuiting?
SCHOOF
Nou ik zou bijna zeggen, ik verwijs naar de discussie die eerder gevoerd is, naar aanleiding van de heer Aiki, als ik de naam goed uitspreek. En uiteindelijk is daar ongeveer dezelfde discussie gevoerd, en daar heeft de rechter een positieve uitspraak over gedaan.
VRAAG
Nu is Khatib in mei nog in Nijmegen geweest. Toen was er niks aan de hand, blijkbaar. Wat is er dan nu veranderd?
SCHOOF
Over mei ga ik niet. Toen had ik een andere functie.
VRAAG
Maar heeft u misschien wat informatie gekregen?
SCHOOF
Nee hoor. Dit is overigens een besluit dat ook niet in het kabinet is genomen. Individuele besluiten horen ook niet in het kabinet, dat is de bevoegdheid van de minister van Asiel en Migratie samen met de minister van J&V.
VRAAG
Degene die hem heeft uitgenodigd zegt eigenlijk: ik vind het eng dat de overheid deze bevoegdheden kan gebruiken. En hij stelt wel de vraag: is er wel voldoende rechtsgrond?
SCHOOF
Er staan procedures tegen open en die zien we met vertrouwen tegemoet.
VRAAG
Dus stel dat hij hier opgepakt wordt in Nederland, denkt u dat u dan voldoende grond heeft om die rechtszaak te winnen?
SCHOOF
Nou dit is een combinatie van factoren.
VRAAG
Maar de ambtenaren bij de IND hebben anders geadviseerd, dus dan moet er ergens iets liggen waar…
SCHOOF
Nou u beschikt over informatie, u gaat er nogal stellig vanuit dat er adviezen liggen die negatief zijn van de IND en NCTV. Het is een besluit van de betrokken minister, mede gewogen de adviezen die er zijn geweest. En we gaan ervanuit, want anders zouden er besluiten zijn genomen dat er voldoende rechtsgrond is. Nogmaals, er kan bezwaar of beroep worden ingesteld en dan zien we of de rechtsgrond er is, maar naar ons oordeel is die er. En naar het oordeel van de minister, en ik heb geen reden om aan de minister te twijfelen, en dan wachten we de rechterlijke uitspraak op dit punt af. We moeten ook niet vergeten dat Samidoun… dat Nederland ook het voorstel steunt om het op een Europese sanctielijst te plaatsen. Dus er zijn allerlei bewegingen om ten aanzien van Samidoun, daar toch echt heel anders tegenaan te kijken dan laten we zeggen, één of twee jaar geleden.
HAGENS (SBS)
Ik vroeg me af, wat vond u ervan dat die conceptbrief uitlekte afgelopen woensdag?
SCHOOF
Dat is altijd vervelend.
HAGENS
En is er nog iets veranderd? Want als we die twee naast elkaar leggen, dan zien we eigenlijk geen verschil met gisteren.
SCHOOF
Nou ik kan u de verandering precies aangeven, en u volgens mij ook als u ze gewoon even op een velletje tegen elkaar aanlegt. Dan ziet u een aantal veranderingen die-
HAGENS
Wilt u mij helpen daarbij? Wat is er veranderd?
SCHOOF
Laten we nou elk ons eigen werk doen. Ik heb samengewerkt met de partijen om te komen tot deze brief, en dan zoekt u de verschillen.
DE ROOY
Dan even ten aanzien van de oorlog in Oekraïne. De heer Brekelmans zegt dat daar wat ontdekt is.
Kunt u dat nog een keer toelichten, over de soldaten vanuit Noord-Korea, is dat een zorgelijke ontwikkeling?
SCHOOF
Ja, absoluut. Want uiteindelijk kan dat ertoe leiden dat het niet alleen maar om Rusland en Oekraïne gaat, maar dat ook een ander land, en dan ook nog Noord -Korea, zich op Oekraïense bodem mengt in het gevecht, en dat maakt het er allemaal niet makkelijker op.
DE ROOY
Maakt het deze oorlog nog veel groter, breder?
SCHOOF
Het risico is aanwezig, omdat andere landen zich nadrukkelijk mengen in deze strijd.
SCHOOF
Wat de situatie niet verbetert om snel tot vormen van onderhandelingen te komen die te maken hebben met het beëindigen van de oorlog. Het is een buitengewoon zorgelijke ontwikkeling in heel veel opzichten.
EINDE
NOS
ASIELDEAL PVV EN NSC UITGELEKT: GEEN NOODRECHT, WEL VERGAANDE MAATREGELEN
De inzet van het omstreden staatsnoodrecht gaat van tafel, maar er komen wel vergaande asielmaatregelen. Dat hebben PVV, NSC en premier Schoof afgesproken, blijkt uit een conceptbrief van Schoof, die is ingezien door de NOS. De afgelopen dagen voerden PVV, NSC en de premier zelf overleg over de kwestie.
Vanmiddag sluiten de andere twee coalitiepartijen, VVD en BBB, aan bij het asieloverleg in het Catshuis. Volgens de conceptbrief komt er een gewone wet, die in tegenstelling tot noodrecht wel aan het parlement voorgelegd moet worden, en een aantal andere maatregelen.
In de nieuwe wet, die in de brief “asielnoodmaatregelenwet” wordt genoemd, moet komen te staan dat asielvergunningen voor onbepaalde tijd helemaal worden afgeschaft en dat vergunningen voor bepaalde tijd nog maar voor drie jaar gelden. Nu is dat vijf jaar.
De vergunning voor drie jaar is volgens het document “meer in lijn met omliggende landen”. Deze voornemens stonden voor een groot deel ook al in het hoofdlijnenakkoord van de vier partijen, maar nu wordt meer duidelijk over de invullingen en hoe het geregeld moet worden.
Taakstelling statushouders
In de nieuwe wet, die volgens de conceptbrief “zo snel mogelijk” wordt uitgewerkt en ingediend bij de Tweede Kamer, staat ook dat nareizen van meerderjarige kinderen en ongehuwde partners onmogelijk moet worden. Ook regelt de wet dat mensen makkelijker “ongewenst” kunnen worden verklaard na een veroordeling.
In de kabinetsbrief naar aanleiding van de gesprekken met PVV en NSC staan ook andere voornemens op het gebied van asiel, die voor een deel al bekend waren. Schoof schrijft bijvoorbeeld dat de Spreidingswet snel moet worden ingetrokken, “zo mogelijk dit jaar”. Dat de coalitie van die wet af wil, was al bekend, maar tot nu toe was het voornemen om dat later te doen.
Verder staat in de conceptbrief dat de ’taakstelling statushouders’ voor gemeenten wordt geschrapt. Dat betekent dat gemeenten geen opdracht van het Rijk meer krijgen om een bepaald aantal mensen met een asielvergunning een huis te geven. Om de statushouders toch te laten doorstromen uit asielzoekerscentra komen er “sobere voorzieningen”. Statushouders mogen de aangeboden woonruimte niet weigeren.
Delen Syrië veilig
Verder wordt volgens de plannen het landenbeleid voor Syrië “aanzienlijk aangescherpt”. Bepaalde delen van dat land worden mogelijk “nog dit jaar” als veilig bestempeld. Asielzoekers uit die gebieden die nog geen status hebben, kunnen dan worden teruggestuurd. En volgens de plannen kan dan ook worden “gekeken” naar het terugsturen van Syriërs die al wel een verblijfsvergunning hebben.
In het document staat verder dat er vanaf eind november grenscontroles komen. Dat kan door een beroep te doen op artikel 25 van de Schengengrenscode. “Irreguliere migranten”, bijvoorbeeld mensen die in een ander land al asiel hebben aangevraagd, worden dan direct teruggestuurd naar Duitsland of België.
Op tafel liggen ook het voornemen om dwangsommen in het vreemdelingenrecht af te schaffen, het voornemen om nog maar 200 vluchtelingen per jaar op te nemen in VN-verband (nu zijn dat er nog 500), en het plan voor 50 tot 100 extra cellen om “uitgeprocedeerde asielzoekers of illegalen” op te sluiten “teneinde deze mensen uit te zetten”. Verder wordt er nog een aantal maatregelen genoemd die de asielprocedure strenger en soberder moeten maken.
Over deze ideeën spreken de coalitiepartijen vandaag dus met zijn vieren, onder leiding van Schoof. Als BBB en VVD instemmen met deze plannen, is de verwachting dat het kabinet er komende vrijdag in de ministerraad over besluit.
‘Asielsysteem onhoudbaar’
NSC en PVV onderhandelden de afgelopen tijd over asiel, omdat ze verschillend dachten over het noodrecht. De inzet daarvan om snel maatregelen te kunnen treffen, was voor de zomer afgesproken in het hoofdlijnenakkoord.
Maar NSC bleek toch bezwaren te hebben, omdat de partij vindt dat het noodrecht niet bedoeld is voor maatregelen die je ook met gewone wetgeving kunt nemen. PVV-leider Wilders hield lange tijd vol dat er voor hem geen andere optie was dan staatsnoodrecht, maar heeft dat nu toch losgelaten.
Met het noodrecht hadden de Tweede en Eerste Kamer pas achteraf goedkeuring moeten geven aan de asielmaatregelen. Voor de plannen waarover PVV en NSC het nu eens zijn geworden, geldt dat niet. Beide Kamers moeten er van tevoren hun goedkeuring aan geven.
Dat het noodrecht is losgelaten, betekent volgens Schoof niet dat de situatie niet nijpend is. Zijn (concept)brief begint met de opmerking dat Nederland in een asielcrisis zit en dat het asielsysteem “in de huidige vorm onhoudbaar” is.
Politiek verslaggever Xander van der Wulp
“PVV en NSC stonden lang tegenover elkaar als het om asiel ging. Nu zijn ze het toch eens geworden over vergaande, deels nieuwe, maatregelen. De PVV moet slikken dat er geen gebruik van het noodrecht wordt gemaakt, maar hoopt nu met normale wetgeving op korte termijn toch dingen voor elkaar te krijgen. NSC wil met deze deal laten zien dat ze vinden dat alles rechtsstatelijk goed geregeld moet worden, maar dat ook zij het belangrijk vinden dat er stevige asielmaatregelen worden genomen.
Premier Schoof moet VVD en BBB nog aan boord krijgen. Dat is een ongebruikelijke strategie, met ook wel enig risico. De twee partijen worden enigszins voor een voldongen feit gesteld. Vooral voor de VVD is dat een positie waar ze even aan zullen moeten wennen.
Los van de vraag hoe haalbaar alle plannen op korte termijn zijn, lijkt het wel een pakket waar alle coalitiepartijen zich in zouden moeten kunnen vinden. Daarnaast lijkt het er inmiddels op, na weken van dreigende taal van de ene regeringspartij naar de andere, dat geen van de partijen zit te wachten op een kabinetscrisis.”
RTL
VEEL NEDERLANDERS BLIJ MET ASIELMAATREGELEN, WEINIG
Meer dan de helft van de Nederlanders, zo’n 57 procent, is blij met het nieuwe pakket aan asielafspraken, blijkt uit onderzoek onder het RTL Nieuwspanel. Van de coalitiekiezers is zelfs driekwart enthousiast. Maar over de uitvoerbaarheid van de maatregelen zijn veel twijfels.
Geen asiel meer voor onbepaalde tijd, grenscontroles vanaf eind november en extra cellen voor uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen: dat zijn een paar van de belangrijkste maatregelen uit het asielpakket.
Ook wordt gekeken of delen van Syrië veilig genoeg zijn, zodat mensen die uit die gebieden komen, kunnen worden teruggestuurd. Permanente verblijfsvergunningen worden daarnaast afgeschaft. In plaats daarvan komen er alleen nog tijdelijke verblijfsvergunningen die kunnen worden verlengd.
Kiezers waarderen de scherpe koers die dit kabinet vaart. Er is veel draagvlak voor de maatregelen die het voorstelt: negen op de tien mensen vinden het bijvoorbeeld goed dat het kabinet probeert meer criminele asielzoekers uit te zetten. Er is ook draagvlak voor het uitzetten van mensen naar delen van Syrië die veilig zouden zijn.
Uiterste grenzen
“Dit kabinet laat kiezers zien dat het ver wil gaan om de immigratie te beperken”, zegt Gijs Rademaker, opiniepeiler van RTL Nieuws. “Dat het bereid is om de uiterste grenzen op te zoeken van wat er kan en mag binnen de huidige wetgeving.”
Veel coalitiekiezers waarderen die houding en steunen de kabinetsdoelen, zegt Rademaker. “Maar tegelijk twijfelen de achterbannen van VVD en NSC sterk aan de haalbaarheid van sommige plannen. Kiezers van BBB en PVV willen die moeilijkheden niet zien of, vanuit hun perspectief: ze kijken erdoorheen. Zij denken: we veranderen het systeem wel.”
Uitvoerbaarheid moeilijk
Maar de meerderheid van het panel denkt dat het niet mogelijk zal zijn om de plannen uit te voeren. Het vertrouwen dat het écht gaat lukken de immigratie fors terug te dringen, was er in september al niet bij een meerderheid en is sindsdien nauwelijks veranderd: 43 procent. Coalitiekiezers zijn wel optimistischer dan oppositiestemmers.
Wilders heeft zijn noodwet moeten loslaten en dat zorgt ervoor dat het vertrouwen in hem onder PVV-stemmers wat is gezakt sinds begin september: van 95 procent naar 90 procent. “Het is nog altijd hoog in vergelijking met andere partijleiders, maar toch een deukje”, zegt Rademaker. “Zo’n laag cijfer voor Wilders hebben wij sinds de verkiezingen niet gezien.”
‘Slappe hap’
Een panellid zegt: “Ik had Geert Wilders altijd wel hoog zitten, maar alles weggeven vind ik een slappe hap. Als hij die noodwet er niet door zou krijgen, dan zou hij de stekker uit het kabinet trekken. Zelfs dat doet hij niet.” Een ander panellid schrijft: “Hij belooft van alles maar levert niets – spijt dat ik op hem gestemd heb.”
Kiezers van VVD, NSC en BBB vinden allemaal dat het vooral de PVV is die de afgelopen weken een stempel op het kabinetsbeleid drukt. Veel PVV-kiezers zien dat anders: daar vindt de grootste groep juist dat het NSC is die de meeste invloed heeft.
Verantwoording
Het onderzoek is uitgevoerd van 25-27 oktober onder ruim 15.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt ruim 47.000 leden.
EINDE
RTL
ZIJN ASIELMAATREGELEN UITVOERBAAR EN MAKEN ZE EEN VERSCHIL?
Er ligt een hele lijst aan asielmaatregelen op tafel bij de coalitiepartijen. Maar kunnen ze worden uitgevoerd en maken ze een groot verschil? Wij zetten met twee kenners op een rijtje wat wel en niet mogelijk is.
Delen van Syrië worden nog voor het einde van het jaar veilig verklaard. Mensen die uit die veilige verklaarde delen komen, kunnen worden teruggestuurd.
Migratieonderzoeker Carolus Grütters van de Radboud Universiteit in Nijmegen is duidelijk over de haalbaarheid van die maatregel: “Onmogelijk.” Dat komt, omdat het veilig verklaren alleen per heel land kan gebeuren, niet per streek. “Er is een recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie dat zegt: het hele land moet veilig zijn, je kan dat niet beperken tot een klein deel.”
Politiek verslaggever Floor Bremer wijst erop dat het veilig verklaren van een land door ambtenaren van Buitenlandse Zaken gebeurt en niet door het kabinet. “Bovendien is dat lastig, omdat er op dit moment geen Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging is in Syrië. Er zijn geen eigen ogen en oren op de grond om vast te stellen of het veilig is.”
Daarnaast is het – als het al zou lukken om Syrië veilig te verklaren – erg moeilijk om mensen terug te sturen. “Denemarken probeert dit ook al jaren, maar ze hebben nog niemand gedwongen uitgezet”, zegt Bremer. En in dat laatste zit misschien nog wel een voordeel voor de coalitiepartijen, want er zijn meer Europese landen die kijken of het mogelijk is. “Daar kan het kabinet dus mogelijk wel zijn voordeel mee doen.”
Permanente verblijfsvergunningen worden afgeschaft. In plaats daarvan komen er alleen nog tijdelijke verblijfsvergunningen die verlengd worden. Geldigheid van verblijfsvergunning wordt teruggebracht tot drie jaar. Nu is dat nog vijf jaar.
Volgens verslaggever Bremer zou deze maatregel er in elk geval voor zorgen dat het beleid in overeenstemming wordt gebracht met dat van omringende landen, die soortgelijke kortere termijnen er op na houden. Tegelijkertijd wijst ze op de enorme extra belasting voor de Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) die voortaan om de drie jaar moet beoordelen of de verblijfsvergunning verlengd mag worden of moet worden afgewezen.
Ook Grütters wijst erop dat het alleen maar tot heel veel extra werk leidt bij het IND, een organisatie die al gebukt gaat onder de grote werklast. “Het is contraproductief. Het kost extra tijd en de organisatie heeft al enorme achterstanden. Het is extra werk waar de IND niet om verlegen zit.”
Eind november grenscontroles in Nederland ingevoerd op basis van artikel 25 van Schengengrenscode.
Er zijn twee soorten grenscontroles, vertelt onderzoeker Grütters, aan de buitengrenzen van de EU en binnen de EU. Hier gaat het om die laatste. “Binnen Europa is er afgesproken dat er vrij verkeer is van personen, goederen en diensten. Er zijn dus geen grenscontroles binnen de EU. Daar is een uitzondering op mogelijk, als er sprake is van een dreiging voor de openbare orde. Dan kan je grenscontroles invoeren. Duitsland deed dat afgelopen zomer bij het Europees Kampioenschap voetbal.”
Maar dat is maar voor beperkte tijd, zegt Bremer. “Dan kan het voor een halfjaar.” Daarna moet het wel ophouden, zegt Grütters. En belangrijker, wat zou in Nederland die aanleiding zijn voor de verstoring van de openbare orde? “Ik zie niet wat die verstoring van de openbare orde is”, zegt de onderzoeker.
“Daarnaast zorgen die grenscontroles voor enorme files aan de grens, met vervelende effecten voor bijvoorbeeld het vrachtverkeer.”
Asielzoekers die elders asiel hebben aangevraagd, worden teruggestuurd.
“Dat is al jaren de regel volgens de Dublin-akkoorden. Maar dat lukt niet”, zegt Bremer. Ook Grütters ziet hier weinig nieuws in, behalve dat het uitvoeren van deze afspraak in de praktijk dus niet lukt.
Er komen 50 tot 100 extra cellen bij voor uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen.
Grütters noemt dit ‘volstrekt symbolisch’. “Je hebt medewerkers nodig die dat bemensen. Cellen zijn er genoeg, maar geen personeel hiervoor. Als je dit wil doen, dan moet je eigenlijk gevangenissen sluiten zodat dat personeel hier kan gaan werken. Bovendien gaat het maar om een paar honderd mensen op jaarbasis.”
Bovendien bestaat de maatregel al. Grütters wijst erop dat mensen in vreemdelingenbewaring kunnen worden geplaatst. “Maar daar zit wel een maximale termijn aan.”
De strafrechtelijke benadering, het strafbaar stellen van illegaliteit, daar wordt al jaren over gesproken, maar dat kan helemaal niet. Maar die discussie duikt elke paar jaar weer op.”
Spreidingswet nog dit jaar ingetrokken.
Volgens politiek verslaggever Bremer is het nog dit jaar intrekken van de spreidingswet niet mogelijk. “Om dat te doen heb je een intrekkingswet nodig. Die moet worden gemaakt en die kunnen ze dit jaar nog indienen. Dan moet hij nog wel worden behandeld en aangenomen door de Tweede – én de Eerste Kamer. En in de Eerste Kamer heeft de coalitie ook nog geen meerderheid. Dat gaat tijd kosten. Dat lukt niet meer dit jaar.”
Gezinshereniging beperkt: nareizen van meerderjarige kinderen wordt niet meer mogelijk.
Bremer denkt dat dit een van de maatregelen is die mogelijk is. “Alleen is die groep die je hiermee tegenhoudt niet zo groot.” Ook Grütters erkent dat het juridisch kan. “Ze kunnen het niet onmogelijk maken, maar wel een stuk moeilijker.”
Sneller een ‘ongewenstverklaring’ bij een veroordeling bij strafbare feiten.
‘Ook zo’n ongewenstverklaring zou juridisch mogelijk zijn”, verwacht Bremer. “Het gebeurt ook al”, zegt Grütters. “Er zijn twee vormen: één is alleen van toepassing op EU-burgers. Die krijgen een straf en als ze die hebben uitgezeten dan worden ze ongewenst verklaard. Als een asielzoeker veroordeeld wordt en zijn asielverzoek wordt afgewezen, dan moet hij terugkrijgen naar zijn land van herkomst en krijgt hij een inreisverbod.”
EINDE
VLUCHTELINGENWERK
ASIELDEAL: DIT IS WAAROM STRENGE MAATREGELEN NIKS OPLOSSEN VOOR VLUCHTELING EN SAMENLEVING
De nieuwe asielplannen zijn bekend: het kabinet ziet af van het noodrecht voor asiel, in ruil voor extra maatregelen die enorme impact hebben op vluchteling én samenleving. Drie redenen waarom dit ‘strengste asielbeleid ooit’ voor niemand een oplossing is.
1. Echte oorzaken niet aangepakt
We hebben al jaren een probleem in Nederland: de asielopvang zit vol. Daarom wil het kabinet maatregelen nemen die het aantal asielaanvragen terugdringt.
Maar newsflash: het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt, is helemaal niet de oorzaak van het opvangprobleem. Sterker nog: het aantal asielzoekers is niet hoger dan andere jaren en zit precies op het Europees gemiddelde.
De echte oorzaak, is het asielsysteem. Er zijn niet genoeg opvangplekken waar asielzoekers vanuit Ter Apel naartoe kunnen en geen huizen voor asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben. Daardoor ontstaat er een grote opstopping.
Tel daar nog eens bij op dat de asielprocedure alsmaar langer en langer duurt. Dat komt door een tekort aan personeel bij de IND. Het is een grote chaos – veroorzaakt door jarenlange politieke onwil.
Drie asielmaatregelen uitgelicht:
1. Intrekken Spreidingswet
Het kabinet wil de Spreidingswet intrekken. Maar de Spreidingswet is juist dé oplossing om uit de opvangproblematiek te komen. Opvangplekken moeten eerlijker verdeeld worden over het land. Zo ontstaat er ook ruimte voor kleinschalige (lees: betere!) opvang.
2. Van vijf naar drie jaar, en geen vergunning onbepaalde tijd meer
Een verblijfsvergunning wordt straks voor drie jaar afgegeven, in plaats van vijf. En de optie om na vijf jaar een vergunning voor onbepaalde tijd te krijgen vervalt. Er blijft dus heel lang een kans bestaan dat je teruggestuurd wordt. Zo wordt goed integreren in Nederland enorm ontmoedigd.
3. Gemeenten hoeven statushouders niet meer te huisvesten
Gemeenten zijn straks niet meer verplicht om een woonplek te zoeken voor statushouders. Permanente, normale huisvesting voor statushouders is daarmee heel ver buiten beeld. Het gevolg? Vluchtelingendorpen en -getto’s.
2) Maatregelen zorgen voor minder integratie
Vluchtelingen kunnen en wíllen ook bijdragen aan onze samenleving. Maar de strenge maatregelen ontmoedigen integreren. Want waarom zou je nog je best doen om Nederlands te leren als het risico om terug te worden gestuurd zo lang zo hoog blijft.
En als de kans op een permanente, normale woonplek heel ver weg is, waarom zou je dan je best doen om vrienden te maken en werk te vinden? Om bij te dragen aan de maatschappij?
3) Kabinet veegt échte oplossing van tafel
Met de maatregelen wil het kabinet alleen maar ‘de strengste’ zijn. De maatregelen zijn er niet om tot een oplossing te komen. Want de échte oplossing veegt het kabinet van tafel. Namelijk: de Spreidingswet. Met de Spreidingswet wordt de opvang eerlijker verdeeld en daardoor ook kleinschaliger en beter.
EINDE
Reacties uitgeschakeld voor NOOT 1/Daar gaan we weer!
