maandag 30 januari 2017
Tien dagen duurt het bewind van Trump nog maar, en hij heeft zich al een formidabele politieke crisis op de hals gehaald. In het hart van die crisis staat de opstand die op gang is gekomen tegen zijn anti-moslim-decreet van afgelopen zaterdag. Datzelfde besluit leidt intussen ook tot felle kritiek vanuit hoge, deels zelfs Republikeinse kringen. Dit zijn geen bondgenoten van het protest, hun kritiek is pragmatisch, het gaat daar om effectiviteit, niet om menselijkheid als doel op zich. Maar de kritiek maakt de positie van Trump er niet sterker op. De revolte tegen de moslim-ban kan wel degelijk in een gedeeltelijke zege eindigen – een victorie die dan zal smaken naar meer.
Er was meer, zo bleek uit hetzelfde stuk: “In Raleigh-Durham Airport in North Carolina werd een demonstratie door de politie afgebroken omdat er teveel mensen op af kwamen.” De Guardian, dat een liveblog aan de gebeurtenissen wijdt, noemt naast actie in New York City en Washington D. C. ook protesten in Boston, in Rochester, in Bloomington, bij het vliegveld in San Francisco, van Minneapolis, van Pitssburg Het genoemde Nu.nl-stuk noemt ook nog Chicago als protest-locatie.
It ’s Going Down, radicale nieuws-website, publiceerde intussen “Shutdowns of airports continue against draconian anti-immigrant ban”. Daarin wordt melding gemaakt van actioe, niet alleen in Chicago en New York, maar ook bij Dallas Airport. De site heeft ook een artikel dat nader in gaat op de protesten in Chicago op de eerste dag van actie. Toen waren tweeduizend mensen naar het O’Hare vliegveld gekomen om te protesteren na een oproep van het Arab American Action Network. Terminal vijf werd urenlang geblokkeerd, terwijl een flinke politiemacht dreigend aanwezig was. Het zal buitengewoon interessant worden wat er morgen gebeurt, met name op middelbare scholen en universiteioten waar veel immigrantenkinderen en -jongeren lessen vopgen – maar morgen wellicht iets anders te doen vinden.
Intussen zwelt de kritiek in zowel bedrijfsleven al gevestigde politiek ook aan. Kopstukken van high tech- en internetbedrijven -Apple, Netflix – zijn boos op de ban. Logisch, ze hebben baat bij de arbeid van geschoolde immigranten, en hebben dus last van de ban. “Apple zou niet bestaan zonder immigratie”, aldus Tim Cook van dat bedrijf, ooit opgericht door “de zoon van een Syrische immigrant”, een zekere Steve Jobs. Republikeinse kopstukken als John McCain bekritiseren de ban. Ook logisch. Ze zien er een maatregel in waar juist groepen als IS garen bij spinnen. Die zien er immers hun beeld dat de VS moslims vijandig gezind is, door bevestigd en kunnen zich extra profileren als degen die voor moslims opkomen. Antiterrorisme dan wel bedrijfsbelangen zijn hier het doel, een zekere vrijheid van immigratie hooguit een middel, geen fundamenteel menselijk principe. Het slag ondernemers en politici zijn geen v serieuze bondgenoten van de demonstranten en immigranten. Hun houding maakt het Trump wel lastiger om door te drukken. Dat is meegenomen. Deelnemer in de revolte zijn deze lui daarmee bepaald niet, en betrouwbaar bondgenoot nog veel minder.
O ja, en Hillary Clinton heeft via Twitter steun betuigd aan de mensen “die verspreid over het land samengekomen zijn om onze waarden en de Grondwet te verdedigen”. Het lef: deze Clinton, die zich nu tegen een moslim-ban zegt te keren, zag er als minister van buitenlandse zaken geen been in om Libië met bommen te bestoken. De vluchtelingen die nu door Trump worden geweerd, kunnen zeer wel door het beleid van deze Clinton op de vlucht zijn gedreven. En Obama, de president onder wie ze diende, en wiens opvolger ze zo graag was geworden, stond voor de deportatie van tussen de twee en de drie miljoen immigranten. Clinton en Obama kleedden hun hardvochtigheid in met mooie frasen over mensenrechten en multiculturaliteit en diversiteit. Trump escaleert de hardvochtigheid, en kleedt haar in met nationale veiligheid. Humanitaire pretenties maken steeds meer plaats voor openlijke racistische hatelijkheid. Dat is een verschil. Maar het maakt Clinton nog geen bondgenoot van de demonstranten en van de vastgezette mensen op de vliegvelden.
Dat brengt ons bij de stand van zaken op die vliegvelden zelf. Burgerrechtenbeweging ACLU heeft via een proces een rechterlijke uitspraak weten te ontlokken: mensen met green card mogen niet worden opgesloten. Inmiddels heeft Reince Phiebus, stafchef van het Witte Huis bevestigd dat de ban inderdaan niet voor deze mensen geldt. Maar John T Schweideman, officier van justitie in New York, zegt: “Mijn kantoor ontvangt verontrustende berichten dat DHP en CBP niet voldoen” aan de uitspraak van rechters “en in plaats daarvan van plan zijn om mensen uit de VS te verwijderen die speciaal beschermd worden in de termen van de order van het federale gerechtshof”, zo bericht het Guardian-liveblog, dat ook zegt dat er nog zeker vier mensen vastgehouden worden op JFK Airport in New York, ondanks de juridische beslissing”. Anders gezegd: terwijl de stafchef van het Witte Huis toegaf dat de ban niet voor green card-houders gold, proberen grensbeambten en het Bureau of Homeland Security zulke mensen toch het land uit te werken. Zo functioneert een dictatuur.: volgens de wet waar het uitkomt, in strijd met wet en rechterlijke uitspraken als dat beter uitkomt.
Er staat veel op het spe dezer dagen. Die moslim-ban, maar ook wat er op dreigt te volgen aan racistische repressie en onderdrukking als de ban niet van tafel wordt geveegd. De heftigheid en omvang van de protesten zijn bemoedigend. Maar we weten hoe ver Trump bereid is te gaan in het bereiken van zijn doelen. Het gevecht tegen hem is te winnen. Of dat gebeurt, zal afhangen van aantallen, volharding en bereidheid van volhardende aantallen mensen om verder te gaan dan het zichtbaar maken van het protest. Trump zal niet wijken voor mensen die nee zeggen, met hoeveel we ook zijn. Trump zal wijken als voldoende mensen halsstarrig nee dóén. Protesteren is een goede, onmisbare aanzet. Veel meer is nodig.
Noot: in Den Haag is komende woensdag, 1 februari, protest tegen de moslim-ban van Trump: van 16.00 uur tot 17.30 uur, bij de Amerikaanse Ambassade. Facebook: https://www.
Peter Storm