vrijdag 20 februari 2015
Groots! De actievoerders in het door hen bezette Bungehuis leggen niet alleen het gerechtelijk bevel om die bezetting te beëindigen naast zich neer. Ze kiezen, dwars tegen ontruimingsdreiging en dwangsom in, de tegenaanval. Wat hun betreft moet het College van Bestuur (CvB) van de Universiteit van Amsterdam (UvA) gewoon aftreden wegens “onbehoorlijk bestuur”. Zo vechten deze studenten, plus minstens één mee bezettende docent, verder voor daadwerkelijk behóórlijk bestuur, voor democratisch zelfbestuur, en meer. Nogmaals: groots!
Het begon vorige week, toen studenten het Bungehuis bezetten en kwamen met “Eisen van de Bezetting”. Bezetters kwamen en komen met de actie op voor democratisch bestuur op de UvA, door verkiezingen van alle bestuurslagen te eisen, decentralisatie van dat bestuur naar faculteiten en dergelijke, een bindend referendum om bestuurders bij de democratische les te houden. Ze eisen tevens omzetting van flexibele in vaste banen van medewerkers, en het betalen van docenten voor zowel geroosterde uren als voor de tijd die ze in bijvoorbeeld nakijkwerk moeten steken. Ze eisen transparantie, en financiering gebaseerd op het betalen van opleidingen, niet op het belonen van diploma’s. Ze protesteren tegen een reorganisatieplan dat uit bezuinigingsnoodzaak aan de faculteit geesteswetenschappen wordt opgelegd, en dat vaste banen zou kosten.
Kort samengevat eisen de bezetters democratisch zelfbestuur op een universiteit waarin opleidingen zelf, en niet maximalisatie van diploma-rendement, centraal staan. Ze eisen een breuk met het neoliberale en autoritaire bestuursmodel dat aan de UvA heerst, en bepaald niet alleen daar. Het is legitieme belangenstrijd van een door bezuinigingsbeleid bedreigde groep mensen, maar het is tegelijk veel meer dan dat.
Het bestuur kwam al vrijwel direct met aangifte tegen de bezetters, en met het afsluiten van het internet in het Bungehuis. Ze bood overleg aan,, maar pas als studenten het Bungehuis zouden ontruimen. Actievoerders laten in een uitvoerig overzicht over de gang van zaken rond de bezetting zien dat studenten tot gesprekken hebben proberen te komen voordat de bezetting begon, maar dat het CvB dat juist ontweek. De actie is er nu juist gekomen omdat dat CvB onbeweeglijk bleek. De roep vanuit dat CvB om dialoog en dergelijke, is dan ook nogal hypocriet.
Vervolgens kwam er dus een kort geding waarin het CvB opheffing van de bezetting eiste, plus een dwangsom van 100,000 per bezettingsdag per dag dat de bezetters dat zouden weigeren. Natuurlijk schermden ze met brandgevaar, met gedupeerde medewerkers, met het risico dat het pand zou wo9rden uitgewoond. Uit een “Open Brief” van de bezetters blijkt dat ze op mee r praktische punten als brandveiligheid zelf al stappenzetten, zoals contact met de brandweer. Als dat het CvB echt zo interesseerde, had ze zich de bezetting beter kunnen besparen door gewoon tijdig een fatsoenlijk gesprek met de studenten aan te gaan. Bezettende studenten doen hun best om het onderzoekers mogelijk te maken om in het Bungehuis hun werkzaamheden voort te zetten, het is het CvB dat dit bemoeilijkt, door internet en zelfs verwarming af te sluiten. Studenten vechten voor een betere universiteit. Het CvB wil, over de hoofden van studenten en docenten, rust en orde boven alles.
De rechter koos de kant van het CvB. Weliswaar vond de rechtbank die dwangsom van een ton te hoog. Die werd teruggebracht tot duizend euro, “tot een maximum van 25.000 euro”. Maar de rechtbank gaf de actievoerders te verstaan dat dat ze binnen vier uur het gebouw moesten ontruimen. De orde moest zegevieren, de actievrijheid moest wijken, en de democratische verlangens van studenten en medewerkers moesten kennelijk maar verder weer netjes worden weggekanaliseerd. Rector Louise Gunning betoonde zich “blij met het besluit” en voegde er aan toe: “We gaan er van uit dat de bezetters nu uit zichzelf het gebouw verlaten, zodat medewerkers en studenten vanaf maandag weer aan de slag kunnen met onderwijs en onderzoek in het Bungehuis.” Dat kunnen ze natuurlijk sowieso, als het bestuur ophoudt met haar wurgpogingen en het internet en de verwarming gewoon weer zou aansluiten. Maar nee, het bestuur roept kennelijk liever om rechters en knuppelende knuppels.
De actievoerders maakten vrijwel meteen duidelijk dat Louise Gunning naar haar vrijwillige ontruiming kon fluiten. “De bezetters van het Bungehuis in Amsterdam weigeren het universiteitsgebouw van de UvA te verlaten. Dat hebben ze op een persconferentie laten weten”, berichtte de NOS gisteravond, In het stuk staat een tweet geciteerd van Jeroen de Jager:“Studenten zijn gestart met crowdfund om dwangsom van E1000 p/d te betalen.” Als ik weet waar ik kan bijdragen, maak ik iets voor jullie over, beste mensen van het Bungehuis!
Vandaag gaan de bezetters nog een forse stap verder. Ze roepen het bestuurscollege van de UvA dus op om af te treden! De onderbouwing – weergegeven door de NRC – is kernachtig kort. Eerst niet ingaan op oproepen om de koers te weigeren.“Nu criminaliseert u uw studenten en docenten met een rechtszaak en bent u bereid de mobiele eenheid op hen af te sturen. Alles bij elkaar moeten wij dit helaas als onbehoorlijk bestuur beschouwen.” Het is lang geleden dat universiteitsbestuurders in Nederland in alle openheid door actievoerende studenten vanuit een al een volle week bezet gebouw op deze toon zijn toegesproken. Alleen al dit radicale uitdagende zelfvertrouwen dat actievoerders uitstralen betekent al een flinke overwinning van de bezetting. Ik word er vrolijk en warm van.
Maar met vrolijke warmte van sympathisanten is de actie niet gewonnen en ontruiming niet voorkomen. Breed levende sympathie komt tot uiting in allerlei steunverklaringen die op de site van De Nieuwe Universiteit – de naam waaronder de actievoerders werken – te vinden zijn. Die sympathie voor de actie zien dat het CvB ernstig gezichtsverlies riskeert als zij ontruiming doorzet. Of dat op zich voldoende is om haar tot een terugtocht te bewegen, is maar zeer de vraag. De druk op dat CvB moet dus omhoog, zodat ontruiming zo onaantrekkelijk mogelijk wordt voor dat CvB, en ook zodat de politie zelf een harde dobber aan ontruiming heeft. Leve de bezetters van het Bungehuis – laten we ze helpen hoe we maar kunnen!
Peter Storm