Nationaal Monument Slavernijverleden in het Oosterpark in Amsterdam
Openbare afranseling van burgers door militairen
 |
| Foto: Panorama |
Zonder vorm van proces werden mensen die van plundering of andere misdaden werden verdacht in het openbaar afgeranseld (Panorama).
Standrechtelijke executie Hawker in 1982
Het maandblad Obsession Magazine publiceerde in 2008 een foto waarop de zwaargewonde Hawker, liggend op een brancard, wordt verhoord door drie militairen. Hawker werd kort na het verhoor geëxecuteerd.
Legerleider Bouterse legt verklaring af over executie Hawker (1982)
 |
Surinamers rouwen in Amsterdam
 |
| Foto: Parool |
Rouwdienst in de Moses en Aaronkerk in Amsterdam. (Het Parool, 13 december 1982)
http://kennisaanval.blogspot.
Surinamers demonstreren in Den Haag
 |
| Foto: Parool |
Vrouwenprotest in Paramaribo
Monument op Fort Zeelandia, op 8 december 2009 onthuld door president Ronald Venetiaan
MONUMENT VOOR DE SLACHTOFFERS [MET
| Sandew Hira en president Desi Bouterse op een boomstronk in Brokobaka. |
In uw persbericht stelt u [althans volgens de verklaring van Hira] o.a,.
Dit besluit is ingegeven door de onrust die binnen de gemeenschap ontstaan is n.a.v. de geplande Keti-Koti lezing met Sandew Hira als keynote spreker. Door deze onrust lijkt de wens van het NiNsee om ook in 2019 een waardige Keti-Koti lezing – die bijdraagt aan de harmonie en verbondenheid binnen en buiten de gemeenschap – te organiseren niet haalbaar.” [4]
Uit deze reactie blijkt, dat u niets geleerd hebt van uw poging tot het inhuren van Sandew Hira, ondanks de u ongetwijfeld bekende rol, die hij gespeeld heeft bij het frustreren van de berechting van verdachten van misdaden tegen de menselijkheid, de Decembermoorden. [5]
Want hoe kunt u spreken van ”harmonie en verbondenheid binnen en buiten de gemeenschap”, wanneer de wonden van verrichte gruweldaden nog vers zijn en vers zullen blijven, totdat de verantwoordelijken voor de Decembermoorden en de in de Binnenlandse Oorlog gepleegde misdrijven, zoals de Mooiwana massaslachting, berecht zijn? En u een bekende publicist opvoert als spreker, die deze misdaden wil toedekken?
SANDEW HIRA, WHITEWASHER VAN DE DECEMBERMOORDEN/FELLOW TRAVELLER VAN DE BOUTERSE DICTATUUR
U bent op de hoogte, uiteraard van Hira’s gedane Project ”Getuigenis van President Bouterse” [6], maar kennelijk is het nodig, u nogmaals met de neus op de feiten te drukken, aangezien u deze geestelijke ”Bloed”broeder van de huidige Surinaamse president D. Bouterse, voormalig dictator/opperbevelhebber van het leger en hoofdverdachte in het Decembermoordenproces [7], hebt uitgenodigd voor de Keti Koti lezing, alsof hij een respectabel en integer lid van de Surinaamse gemeenschap was.
QUOD NON! [8, Latijn, niet het geval!]
TER ZAKE:
Ondanks het feit, dat Sandew Hira, alias Dew Baboeram, de broer is van de bij de Decembermoorden standrechtelijk geexecuteerde John Baboeram [9], is hij wel een heel bizarre weg ingeslagen.
Namelijk die van pleitbezorger van straffeloosheid van de Decembermoorden:
Op 20 juli anno Domini 2015 werd Hira’s Open Brief aan president Bouterse ”De Waarheid maakt ons vrij”, in Starnieuws gepubliceerd [10], waarbij hij Bouterse het volgende voorstel deed:
”U heeft in dit proces de sleutel in handen. Daarom doe ik u hierbij het volgende voorstel in het licht van het falen van een waarheidscommissie. Dat voorstel bestaat uit vijf punten.
1. U legt in een uitgebreid en diepgaand interview met mij een getuigenis af van de gebeurtenissen waarbij u betrokken bent geweest en waarbij geweld een bepalende factor is geweest. Ik beperk die gebeurtenissen nadrukkelijk niet tot de Decembermoorden. Het gaat hier niet om de verwerking van mijn persoonlijk verdriet, maar om de verwerking van het verdriet van tal van mensen die hebben moeten dealen met geweld in de aanloop naar 25 februari en daarna, inclusief de Decembermoorden, Moiwana en de Binnenlandse Oorlog (van beide zijden). Het gaat mij niet om geweld in de context van persoonlijke verhoudingen, maar om de maatschappelijke en politieke context te begrijpen van wat er is gebeurd, waarom beslissingen zijn genomen zoals ze genomen zijn en hoe achteraf die beslissingen worden beoordeeld. De getuigenis is uw verhaal. Het is geen discussie met mij. Het is geen rechtbank. Het is waarheidsvinding.” [11]
SURINAME MIRROR
THEO PARA: SANDEW HIRA ZET DE WERELD OP ZIJN KOP
16 JUNI 2019
https://suriname-mirror.
Hira tracht publieke aandacht af te leiden van de oorzaak van de onrust in de Surinaamse gemeenschap’
‘Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis, NiNsee, en het Scheepvaartmuseum hebben de Keti Koti lezing afgelast, vanwege de ‘onrust in Surinaamse gemeenschap’, die was ontstaan nadat bekend werd dat Sandew Hira keynote spreker zou zijn. Een verbitterde en onsportieve Hira heeft in een verklaring factfree beweerd, dat het Scheepvaartsmuseum ‘onder druk’ is gezet en NiNsee ‘is gezwicht’.
Het Scheepvaartmuseum heeft volgens de NOS ontkend, dat zij onder druk is gezet en verklaard dat het NiNsee het besluit heeft genomen. Hira vindt dat met het afzien van zijn keynote sprekerschap zijn ‘vrijheid van meningsuiting’ is geschonden. Dat is een merkwaardige zelfvictimisatie. De vrijheid van meningsuiting is het recht van burgers om hun overtuigingen kenbaar te maken, zonder voorafgaande controle door de staat. Als een keynote spreker niet (meer) passend wordt geacht voor de Keti Koti lezing en wordt afgezegd, dan valt dat volledig binnen de bestuurlijke bevoegdheden van het NiNsee. Er komt geen staat aan te pas. Hira is als elke burger in Nederland vrij zijn mening te verkondigen, hij is alleen niet (meer) passend geacht als keynote spreker van de Keti Koti lezing. Als de redactie van een krant besluit jouw artikel niet te plaatsen is dat haar discretionaire bevoegdheid. Jouw vrijheid van meningsuiting is daarmee niet geschonden, je mag jouw artikel elders publiceren of zelf publiceren.
Wat verzwijgt Hira?
Met zijn misinterpretatie van de vrijheid van meningsuiting, tracht Hira de publieke aandacht af te leiden van de oorzaak van de onrust in de Surinaamse gemeenschap.
Nadat de commotie over de Keti Koti lezing was ontstaan vroeg Radio Tamara mij om mijn mening, die ik kort gaf. Ik vond het niet passend dat de Keti Koti lezing zou worden gehouden door iemand die, gefinancierd door het Bouterse-regime, optreedt als pleitbezorger van straffeloosheid voor ernstige mensenrechtenschendingen in Suriname. De Keti Koti lezing zou voor allen moeten zijn, het zou kwetsend zijn voor de nazaten-nabestaanden in het bijzonder om een keynote spreker te hebben die hun mensenrecht op recht ontkent.
In een artikel op Waterkant.net heb ik verder beschreven wat ten grondslag ligt aan de onrust van de Surinaamse gemeenschap. Een radiointerviewtje in een lokaal Surinaams programma en een artikeltje op een Surinaams-Nederlandse website, ziedaar mijn zonde. Maar, bij Hira werd dat gebruiken van mijn recht op vrije meningsuiting ‘een intimidatiecampagne‘ van ‘een groep extremisten onder leiding van Theo Para’, om hem het spreken ‘te verhinderen’. Hira zet de wereld op zijn kop. Het in brand schieten van radiostations en een drukkerij, het verbieden en censureren van media en het het folteren en vermoorden van vier journalisten (foto), zoals op 8 december 1982 onder verantwoordelijkheid van Hira’s broodheer is geschied, dat is nog eens schending van de vrijheid van meningsuiting.
En voor de daders van zulke ernstige misdrijven propageert Hira, gefinancierd door het dadersregime, zelfrechtvaardigend zwaaiend met de dekoloniale vlag, onvoorwaardelijke amnestie. De daders moeten volgens Hira van elke rekenschap worden gevrijwaard. Het 8 decemberstrafproces moet worden gestopt. De rechters zijn ‘politici in toga.’ En hij is verontwaardigd dat de (nazaten-) nabestaanden hem volstrekt ongeloofwaardig en moreel onacceptabel vinden?!
Als Sandew Hira minder gepreoccupeerd was met zichzelf en meer gaf om statuur, maatschappelijk draagvlak en toekomstbestendigheid van de Keti Koti lezing, dan had hij de eer aan zichzelf gehouden.
Theo Para‘
[2]
In een ingezonden stuk op de Surinaamse website Waterkantschreef Theo Para afgelopen week over de banden tussen Hira en Surinaamse president Desi Bouterse. Volgens hem is Hira ‘op dit moment de felste pleitbezorger van onvoorwaardelijke amnestie voor de mensenrechtenschendingen en misdrijven tegen de menselijkheid, die onder de militaire dictatuur van Desi Bouterse zijn gepleegd’.
Aanvankelijk verdedigde NiNsee de keuze voor Hira. Maar zaterdag trok de organisatie de uitnodiging aan Hira in. Volgens NiNsee heeft de organisatie ‘de ambitie om met een ieder die een positieve bijdrage levert aan haar missie samen te werken’. Door ‘de escalatie tussen voor- en tegenstanders’ moet NiNsee nu echter pas op de plaats maken.
Intimidatie
Hira reageert fel op de afzegging. In een verklaring schrijft hij zondag dat hij het slachtoffer is van ‘een intimidatiecampagne van een groep extremisten’ onder leiding van publicist Theo Para. Volgens Hira is de afzegging een aantasting van de vrijheid van meningsuiting. Tijdens de lezing wilde hij spreken over ‘een dekoloniale visie op de geschiedschrijving van de slavernij’. ‘Maar het thema maakt voor de extremisten niets uit. Al zou ik spreken over het weer, dan nog zouden ze een campagne voeren om mij het spreken onmogelijk te maken.’
Hira roept de Surinaamse gemeenschap in Nederland op om alsnog een bijeenkomst te organiseren waar hij de Keti Koti- lezing kan houden. ‘Als protest tegen de aantasting van de vrijheid van meningsuiting.’
INTERNATIONAL INSTITUTE FOR SCIENTIFIC RESEARCH
VERKLARING SANDEW HIRA INZAKE AFZEGGING KETI KOTI LEZING OVER ZWARTE FILOSOFEN EN SLAVERNIJ
2019-06 NIEUWS
TEKST
Begin januari ontving ik een uitnodiging van het Nationaal Instituut Nederlands slavernij verleden en erfenis (NiNsee) om de keynote lezing te geven op 29 juni 2019 over zwarte filosofen, spiritualiteit en slavernij in het Scheepvaartmuseum. Ik reageerde positief op de uitnodiging.
Afgelopen weken heeft een groep extremisten onder leiding van Theo Para in de Surinaamse gemeenschap een intimidatiecampagne opgezet om te verhinderen dat ik de lezing over zwarte filosofen en slavernij kon houden. Het Scheepvaartmuseum is onder grote druk gezet om de zaal op te zeggen. NiNsee is daardoor de locatie kwijtgeraakt. Het Scheepvaartmuseum heeft haar besluit genomen zonder het principe van hoor-en-wederhoor toe te passen. Ik ben nooit door haar gehoord. Het bestuur van NiNsee is vervolgens onder enorme druk gezet om de lezing af te zeggen. Op Radio Tamara werden urenlang uitzendingen gewijd aan het demoniseren van mijn persoon en werden bellers toegelaten om op te roepen om de orde te verstoren tijdens de lezing. Het bestuur van NiNsee is onder die druk bezweken en heeft de lezing afgezegd.
Op 6 juni heeft de voorzitter van NiNsee, Linda Nooitmeer, mij in Suriname gebeld om een afspraak te maken om de situatie te spreken. Op 7 juni heb ik een Skype-gesprek gehad met haar en NiNsee bestuurder Martin Verbeet waarin zij aangaven dat zij de lezing wilden afzeggen. Ik gaf aan dat dat zou betekenen dat ze de vrijheid van meninguiting niet meer zouden respecteren. Ik stelde voor dat NiNsee een gesprek zou kunnen organiseren tussen mij en de mensen die kritiek op me hebben, zodat we in een waardige sfeer van dialoog de principes van diversiteit van opvattingen en vrijheid van meningsuiting hoog kunnen houden. Ook hield ik hen voor dat deze groep eerder geprobeerd heeft Pakhuys De Zwijger onder druk te zetten om mij niet te laten spreken op hun evenement, maar dat zij als witte instelling de vrijheid van meningsuiting hoog hebben gehouden en ik had verwacht dat een zwarte organisatie dat ook zou doen, en zeker een organisatie die gebouwd is op het principe van vrijheid. Nooitmeer en Verbeet zagen de redelijkheid van mijn argumentatie in en vroegen uitstel om een definitief besluit te nemen tot woensdag 12 juni. Ze zouden mij dan berichten over de volgende stappen. Woensdag hoorde ik niets. Zaterdagmiddag belde Nooitmeer mij op met de mededeling dat NiNsee heeft afgezien van het organiseren van een dialoogbijeenkomst en de uitnodiging aan mij voor 19 juni intrekt.
Het persbericht van NiNsee stelt het volgende:
Het NiNsee bestuur heeft in goed overleg met het Scheepvaartmuseum besloten de Keti-Koti lezing 2019 geen voortgang te laten vinden.
Dit besluit is ingegeven door de onrust die binnen de gemeenschap ontstaan is n.a.v. de geplande Keti-Koti lezing met Sandew Hira als keynote spreker. Door deze onrust lijkt de wens van het NiNsee om ook in 2019 een waardige Keti-Koti lezing – die bijdraagt aan de harmonie en verbondenheid binnen en buiten de gemeenschap – te organiseren niet haalbaar.
Het NiNsee heeft de ambitie om met een ieder die een positieve bijdrage levert aan haar missie samen te werken. Nu de uitvoering van deze ambitie echter heeft geleid tot een escalatie tussen voor- en tegenstanders van het spreken van Sandew Hira, kan het NiNsee niet anders dan een pas op de plaats te maken.
De extremisten hebben hun zin gekregen. De groep van Theo Para heeft zitten bellen, mailen en spreken om organisatoren en verhuurders onder druk te zetten om zaalruimtes op te zeggen of lezingen waarbij ik betrokken ben af te zeggen. In Suriname is Hugo Essed hun counterpart en voert in de Surinaamse media een demoniseringscampagne tegen mij waarbij mijn integriteit ter discussie wordt gesteld.
Dezelfde groep heeft eerder geprobeerd om mij het zwijgen op te leggen in het debatcentrum Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. Op 18 maart was ik uitgenodigd om een presentatie te leiden van een documentaire over Frantz Fanon. Ik was niet eens een spreker, maar een voorzitter van de sessie. De directie en programmaleiders zijn enorm onder druk gezet om mij uit het programma te halen, maar ze hebben hun rug recht gehouden en zijn niet bezweken. Het thema maakt voor de extremisten niets uit. Al zou ik spreken over het weer, dan nog zouden ze een campagne om hem het spreken onmogelijk te maken.
Zaterdagmiddag 15 juni om 12.00 uur had Glen Codfried van Radio Mart me uitgenodigd om in gesprek met me te gaan over deze ontwikkelingen. Radio Mart heeft dat vrijdag aangekondigd. Toen ik zaterdag om 10.30 uur bij de studio kwam, bleek de ruit van de voordeur te zijn ingeslagen en zijn microfoon en de uitzendmodem te zijn gestolen, waardoor de uitzending geen doorgang kon vinden,
Dit zijn zorgelijke ontwikkelingen. In het kielzog van het aantasten van de vrijheid van meningsuiting wordt ook het principe van diversiteit van opvattingen aangevallen. De extremisten menen dat er maar één visie mogelijk is in maatschappelijke discussies en diversiteit aan visies niet acceptabel is en andere visies dus ook niet gehoord mogen worden.
Het thema van mijn lezing van was een dekoloniale visie op de geschiedschrijving van slavernij. Nederlandse historici en de door hen getrainde gekleurde volgelingen hebben slavernij steeds beschreven vanuit de optiek van de kolonisator. Ik leg in mijn geschriften en lezingen uit dat zwarte denkers tijdens slavernij en daarna analyses hebben gemaakt die fundamenteel verschillen van die van de slavenmakers en hun ideologen. De extremisten willen verhinderen dat dekoloniale theorieën een podium krijgen.
Dit is een zeer verontrustende ontwikkeling in de Surinaamse gemeenschap. De vrijheid van meningsuiting is een belangrijke verworvenheid die tot stand is gekomen door harde strijd waarvoor veel mensen hun leven hebben opgeofferd. De kern van de vrijheid van meningsuiting is dat iedereen het recht heeft om zijn of haar mening te verkondigen, ongeacht de vraag of je het met de persoon eens bent of oneens. Ook mensen die het niet me je eens zijn, moeten het recht hebben om hun mening te uiten.
Diversiteit van opvattingen is een cruciaal onderdeel van een democratische samenleving. De dominante koloniale geschiedschrijving mag uitgedaagd worden door dekoloniale en andere alternatieven. Dat is deel van het proces van kennisproductie in een pluriforme samenleving.
Discussie en debat zijn de fundamenten van een democratische samenleving. Daarom daag ik Theo Para en Hugo Essed uit voor face-to-face debatten over vraagstukken waarin zij een andere mening hebben dan mij. Dit soort debatten zijn een uitbreiding van de vrijheid van meningsuiting. Daar zou iedere Surinamers een voorstander van moeten zijn, ook Para en Essed.
Ik doe een oproep aan de Surinaamse gemeenschap in Nederland om als protest tegen de aantasting van de vrijheid van meningsuiting alsnog een bijeenkomst te organiseren waar ik de keti koti lezing kan houden.
[4]
ZIE VOOR DE TEKST VAN DE VERKLARING VAN HIRA, NOOT 3
INTERNATIONAL INSTITUTE FOR SCIENTIFIC RESEARCH
VERKLARING SANDEW HIRA INZAKE AFZEGGING KETI KOTI LEZING OVER ZWARTE FILOSOFEN EN SLAVERNIJ
2019-06 NIEUWS
[5]
In 2000 schreef hij, op verzoek van het Gerechtshof Amsterdam als Amicus Curiae (speciaal deskundige) een gedocumenteerd rapport over de vraag of de folteringen en moorden van 8 december 1982 kwalificeerden als misdrijven tegen de menselijkheid. Zijn antwoord, in de terughoudende stijl van de adviseur geschreven, liet er geen misverstand over bestaan:
‘De folteringen en moorden in Paramaribo in 1982 lijken te vallen binnen de definitie van misdrijven tegen de menselijkheid. Ze werden gepleegd door militaire autoriteiten in Suriname (staatsactoren) tegen een groep burgers die tot doelwit werden, niet vanwege hun individuele eigenschappen maar vanwege hun status als leiders van de Surinaamse intellectuele elite. Bovendien, zij werden gepleegd op een systematische manier als onderdeel van een georganiseerd plan, met gebruikmaking van publieke middelen, gericht op vernietiging van potentiële opponenten van de militaire autoriteiten’. Dugard wees er bovendien op dat ernstige schendingen van de mensenrechten door het militaire regime zich ook voor en na december 1982 hadden voltrokken.”
Het hof:
beveelt de officier van justitie in het arrondissement Amsterdam [voornamen] Verdachte, geboren op[geboortedatum en -plaats], Suriname, te vervolgen wegens de feiten waarop de beklagen betrekking hebben, gepleegd op of omstreeks 8/9 december 1982 in Paramaribo, Suriname;
gelast de officier van justitie bij de rechter-commissaris belast met de behandeling van strafzaken in de arrondissementsrechtbank te Amsterdam
een vordering te doen strekkende tot instelling van een gerechtelijk vooronderzoek met betrekking tot genoemde feiten;
– stelt de tekst van deze beschikking algemeen verkrijgbaar.
Deze beschikking is gegeven door de vijfde meervoudige burgerlijke kamer van het gerechtshof te Amsterdam, waarin zitting hadden mrs. H.L.C. Hermans, J.H.M. Willems en M.W.E. Koopmann, bijgestaan door mr. M.R. Jöbsis als griffier, en uitgesproken in raadkamer op 20 november 2000.”
ECLI:NL:GHAMS:2000:AA8395
Hier kunt u alle informatie en documenten vinden over de Getuigenis van President Bouterse. De Getuigenis is een traject om de Surinaamse gemeenschap in staat te stellen om traumatische gebeurtenissen met betrekking tot geweld in de aanloop naar 25 februari 1980 en daarna te verwerken.
De aanleiding voor dit traject is een column van Sandew Hira na de verkiezing van Desi Bouterse tot president van Suriname. Daarin werd Bouterse opgeroepen om een getuigenis te geven over zijn betrokkenheid bij deze zaken.
In reactie op deze column schreef president Bouterse een antwoord aan Hira waarin hij toezegde om mee te werken aan de getuigenis. In reactie hierop heeft Hira het traject uitgezet voor de getuigenis.
Oproep van Sandew Hira
“U bent op democratische wijze gekozen tot president van Suriname. Aan het eind van uw nieuwe presidentschap bent u 75 jaar, een leeftijd om na te denken over uw nalatenschap voor de geschiedenis van Suriname.
Wij kennen elkaar niet persoonlijk. We hebben elkaar nooit eerder ontmoet. We delen samen een drama: de Decembermoorden van 1982. Mijn broer, John Baboeram, is toen onder uw verantwoordelijkheid gemarteld en vermoord in Fort Zeelandia. Het heeft het leven van mijn vader en moeder, en ons heel gezin, getekend voor de rest van hun bestaan. Hun verdriet heeft altijd heel zwaar op mij gedrukt. En niet in het minst vanwege het spanningsveld tussen mijn liefde voor mijn ouders en mijn politieke en morele opvattingen. U beschouwt 25 februari als een revolutie. Ik beschouw het als een militaire coup met contradicties van links en rechts.”
Klik hier om de hele column te lezen.
Reactiebrief President Bouterse
“Geachte heer Sandew Hira,
Afgelopen week heb ik uw schrijven over waarheidsvinding gelezen over wat u noemt “een drama welk wij samen delen; de Decembermoorden van 1982”. Net als u noem ook ik het een drama. Ik zeg wel, dat daar vele gebeurtenissen zijn, vanaf 1980, en zelfs al daarvoor, die uiteindelijk hebben geleid tot dit drama.
Daarom noem ik het de “December-gebeurtenissen.” Net als u heb ik dit drama bij verschillende gelegenheden in het verleden een “zwarte bladzijde in onze geschiedenis” genoemd. Ik weet niet of u het op dit moment wil horen, maar weet dat ik uw pijn en verdriet en dat van uw ouders, het hele gezin, alsook van andere nabestaanden begrijp. Wij zijn allen mens en geen van ons zou deze pijn en dit verdriet willen ondergaan, geen van ons gunt een ander deze pijn. Ik ook niet. En toch heeft het kunnen gebeuren.”
Klik hier om de hele brief te lezen.
Reactie Sandew Hira
“Ik ga zijn antwoord niet analyseren. Ik verwelkom zijn positieve reactie en zal verder aan de slag gaan met de voorbereidingen voor het onderzoek t.b.v. de getuigenis. Ik heb een plan van aanpak gemaakt. In Nederland heb ik een onderzoeksteam opgezet. Volgende week zal ik in Suriname een onderzoeksteam en een apparaat opzetten om dit gigantische project uit te voeren. Mijn doel is om op 8 december 2015 een uitgebreid rapport te presenteren en aan te bieden aan het parlement. Het interview met Bouterse moet eind november plaatsvinden.
Ik heb een counterpart in Suriname die met mij de praktische zaken gaat voorbereiden. Ik ben een wetenschapper en heb op basis van mijn onderzoekservaring een traject uitgestippeld om de meest uitgebreide beschrijving en analyse te maken van de geschiedenis vanaf de aanloop van 25 februari tot en met nu. Mijn hoofd is er helemaal klaar voor. Mijn hart niet.”
Klik hier om de hele brief te lezen.
Het interview
Het interview met Bouterse is in vier delen uitgezonden:
Deel 1: https://www.youtube.com/
Deel 2: https://www.youtube.com/
Deel 3: https://www.youtube.com/
Deel 4: https://www.youtube.com/
Sandew Hira heeft persconferenties gehouden. De teksten van de persconferenties zijn hier te vinden:
Op 30 juni werd de Dag van Nationale Rouw georganiseerd georganiseerd door het Comité Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld.
Klik hier de achtergronden en een video verslag van de dag.
Het Comité Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld heeft een concept wettekst en Memorie van Toelichting gemaakt voor de erkenning van het leed van Slachtoffers en Nabestaanden. Klik hier om de hier te downloaden.
Zes jaar geleden begon Sandew Hira met het schrijven van een wekelijkse column voor de Surinaamse nieuwssite Starnieuws. Na 347 columns is hij abrupt gestopt. Starnieuws heeft onlangs een aanval van Hugo Essed op Sandew Hira gepubliceerd. Hira heeft niet geantwoord.
SURINAME MIRROR
THEO PARA: SANDEW HIRA ZET DE WERELD OP ZIJN KOP
16 JUNI 2019
Afgelopen weekend – zaterdag en zondag – had ik het gesprek met president Bouterse op Brokobaka. Vrijdag had ik mijn persconferentie. Op de vraag hoe ik me voelde, antwoordde ik dat ik een gevoel had dat ik niet goed kon duiden, maar leek op verdriet. Een gevoel alsof je van binnen huilt maar je weet niet waarom.
Henk Amstelveen, een specialist op het gebied van pijnverwerking, legde me uit wat het zou kunnen zijn. Je hebt twee lagen van verwerking van pijn, legt hij uit. De eerste laag is je verstand. Je probeert met je hoofd te begrijpen wat er aan de hand is met je. Verder ben je bezig om de dagelijkse dingen te doen die horen in het leven. Je verstand leidt dan vervolgens je handelingen.
Maar er is een tweede laag: je onderbewustzijn. Die verwerkt de emoties op een manier waar jij geen greep op hebt. Het heeft zijn eigen logica en volgt zijn eigen weg. In die laag is het mogelijk dat op dit cruciale moment je gevoelens over je ouders en je broers een weg vinden en zich uiten in emoties van verdriet, zonder dat je er greep op hebt.
Amstelveen zou best eens gelijk kunnen hebben. Na het gesprek met hem en anderen voelde ik me een stuk beter en opgelucht. Dat gevoel van verdriet was verdwenen.
Mijn vrouw en ik logeerden niet in Brokobaka maar in Berg en Dal. Daar hadden we een cabin gehuurd van waaruit we zaterdag en zondag naar Brokobaka gingen.
Zaterdag kwamen we rond 12.00 uur aan in Brokobaka. Als we de hut naderen waar Bouterse ons zou ontvangen, groeit toch de spanning in mijn lichaam. Als ik Amstelveens redenering zou volgen, weet ik niet of op dat moment mijn onderbewustzijn of mijn hoofd de overhand zal hebben.
We stapten uit de auto en liepen de hut binnen. Ik stak mijn hand uit naar president Bouterse die me ontving met een hartelijke handdruk en warme woorden van welkom. Het leek alsof een last van mijn schouders viel omdat er geen spanning was. We kregen wat te drinken en spraken over koetjes en kalfjes. De president stelde voor om een wandeling te maken door het bos. Brokobaka ligt in de jungle. Tijdens de wandeling legde hij me uit hoe het bos werkt. Hij vertelt over de bomen, de planten en het fruit. Op een bepaald moment gingen we op een boomstronk zitten om te praten over hoe we het gesprek zouden gaan voeren.
Hij vertelde hoe 8 december op hem en de gemeenschap al jaren drukt en hij blij is dat er nu een initiatief is gekomen naar waarheidsvinding waar hij graag aan wil meewerken omdat het niet politiek gekleurd is, maar echt gericht op waarheidsvinding. Hij wil meewerken om alle processen van geweld inclusief 8 december tot de bodem uit te zoeken.
Ik zei dat ik verwacht dat we van mening zullen kunnen verschillen in onze analyse en beoordeling en die meningsverschillen ook zullen etaleren. Hij had er geen moeite mee.
Na een wandeling van anderhalf uur hebben we lunch gehad. De jonge en zeer professionele technici hadden intussen alles klaargezet voor de opname. Er werden drie camera’s gebruikt: één op mij gericht, één op de president en één voor een totaalshot. De regie was in een aparte afgedekte ruimte waar direct ook de eindmixage werd gedaan. In een andere afgedekte ruimte zaten mijn vrouw en de naaste medewerkers van de president om het gesprek via een scherm te volgen. We zaten onder een boom. De camera’s waren ingesteld en de cameramensen waren in de regie kamer, zodat in de hele omgeving alleen ik en de president er waren.
We hadden geen rekening gehouden met het feit dat we constant zouden worden lastig gevallen door vliegen en moesten regelmatig muggenspray gebruiken tijdens het gesprek.
We begonnen zaterdagmiddag en gingen door in de avonduren. We zaten onder een boom voor een kreek. In de avond werden enkele grote lampen werden aangezet en op de achtergrond achter de kreek werd een groot kampvuur aangestoken voor een mooier achtergrondbeeld.
Zondag zijn we ’s ochtends begonnen en hebben ’s middag afgerond. We hebben in totaal acht uur gesproken. Tijdens het gesprek viel me op dat de president wel algemene feiten kende uit het verleden, maar dat hij zich sommige belangrijke details niet goed kon herinneren. Tijdens de lunch zaten we aan tafel met zijn naaste medewerkers die al vanaf het begin met hem optrekken. Zij brachten dan belangrijke details naar boven en konden zijn geheugen weer opfrissen. Eén van die medewerkers, Kenneth Slooten, heeft een encyclopedisch geheugen, en wist alle belangrijke data en handelingen die gepleegd werden. Een andere belangrijke geheugenbank is Melvin Linscheer, directeur Nationale Veiligheid. Hij kende de rapporten van de inlichtingendienst. Hun bijdragen tijdens de lunch waren zo wezenlijk, dat ik de president voorstelde om hen bij het gesprek voor de camera te betrekken, zodat we hiermee zijn geheugen konden opfrissen tijdens het gesprek en de kwaliteit van de informatie konden vergroten.
Daarom is het gesprek niet uitsluitend een interview met de president geworden.
De eerste periode hebben we gesproken over hoe 8 december mij heeft beïnvloed en over het proces dat ik ben ingegaan. Daarna is hij van start gegaan met een beschrijving van hoe de coup is ontstaan. Het was geen uit de hand gelopen vakbondsconflict. Vanuit drie hoeken in het leger waren er besprekingen om de zaak vanuit het leger over te nemen.
Over 8 december gingen we heel tijd door. Het was een hard gesprek waarin hij volhield dat hij niemand heeft vermoord en waarin ik zijn verhaal onderwierp aan een kritische analyse. We werden het niet eens met elkaar. Ik had mijn twijfels. Zijn versie is dat hij niemand heeft vermoord. Als hij dat had gedaan, had hij geen enkele moeite om dat toe te geven en uit te leggen waarom hij dat gedaan heeft. Maar hij bleef erbij dat hij het niet heeft gedaan en droeg daar zijn informatie voor aan.
Zijn bijdrage heeft nieuwe richtingen voor het onderzoek geopend, waar niet eerder aan gedacht is en die mogelijk zijn versie van het verhaal kan bevestigen of ontkennen. Hij zou ook in zijn privé-archief duiken en materiaal beschikbaar stellen om zijn versie te staven.
De harde confrontatie tussen ons heeft de sfeer niet verpest. Integendeel. We hebben afgesproken dat hij zijn volledige medewerking zal blijven geven aan een nader diepgaand onderzoek om zijn versie te toetsen aan een breed scala aan getuigenissen.
We zijn toen doorgegaan naar de Binnenlandse Oorlog.
Dit is niet mijn laatste gesprek met de president. Hij wil net als ik dat de zaak tot de bodem wordt uitgezocht en bronnen die niet eerder geraadpleegd zijn, bij het onderzoek betrekken.
Vandaag begint ons team in het Nationaal Archief met het uittypen van de banden. In de loop van de week zal ik een commentaar schrijven op ons gesprek en de implicaties hiervan voor ons verdere onderzoek bespreken.
Volgende week dinsdag 8 december om 09.30 uur zal ik de transcriptie en CD-rom van alle afleveringen aanbieden aan de voorzitter van DNA, Jennifer Geerlings-Simons. Aansluitend zal ik bij Residence Inn op een persconferentie inhoudelijk ingaan op het gesprek.
Dinsdagavond zal de STVS beginnen om het gesprek uit te zenden in een serie afleveringen.
Het gesprek is anders gelopen dan ik dacht en beter dan ik had gehoopt. Het is uitgebreider en diepgaander geworden dan ik gedacht en gehoopt had. Het bevat soms schokkende inzichten. En het heeft de deur geopend naar een grotere en intensievere betrokkenheid van de president en zijn netwerken om bronnen aan te boren voor waarheidsvinding die tot nu toe buiten beeld zijn geworden.
Het weekend is een groot succes geworden, ondanks mijn eerdere twijfels over wat de uitkomst zou kunnen zijn. Het heeft een nieuwe dimensie gebracht in het onderzoek dat de komende maanden met volle kracht verder zal gaan.