vrijdag 19 januari 2018
Trump en zijn ambtenaren zijn hun aanval op immigranten aan het opvoeren. Bij honderdduizenden tegelijk krijgen ze te horen dat ze moeten vertrekken. Intussen gaat de ICE (Immigration and Customs Enforcement; in Nederland heet zoiets de IND) over tot controles van bedrijven waar ‘illegalen’ zouden kunnen werken, en tot arrestaties en deportaties van immigranten. Pogingen om controles en razzia’s te houden stuiten gelukkig soms op verzet, dat soms nog effect heeft ook. Het zijn gebeurtenissen waarin we de VS als racistische politiestaat die fel verzet oproept steeds scherper kunnen herkennen. Het zijn tegelijk gebeurtenissen die in Nederland niet half de aandacht krijgen die ze verdienen, juist ook van mensen die soortgelijk verzet tegen soortgelijk beleid van de grond proberen te krijgen.
Vorige week maakte het Trump-bewind bekend dat 200.000 Salvadoranen de VS moeten verlaten (1). Deze mensen verblijven al vele jaren in de VS op grond van een humanitaire regeling na een tweetal zware aardbevingen in El Salvador in 2001. De formele redenering is: de acute nood is allang voorbij, geen reden meer voor een verlening van het verblijfsrecht van deze mensen. Het klinkt logisch, als je legalistische en ambtelijke criteria tenminste valide vindt, iets waar ik allang mee ben opgehouden. Het is een onmenselijke logica, maar ook het soort logica dat je krijgt als je weigert het simpele, rechtvaardige en onmisbare principe te accepteren dat mensen vrijheid van beweging dienen te hebben en dat staatsgrenzen die mensen in dat recht belemmeren daarom onrechtmatig zijn.
Het gaat hier om mensen die al decennia in de VS leven. Velen van hen hebben een baan, of hebben een bedrijfje opgebouwd. Velen van hen zijn getrouwd, vaak met mensen die buiten deze categorie vallen. Als de 200.000 Salvadoranen moeten vertrekken, staan ze voor de ‘keus’ hun geliefden, zelfs partners, soms wèl staatsburgers van de VS, achter te laten, of mee te nemen naar een land dat ze helemaal niet kennen en waar ze in ellendige omstandigheden een bestaan moeten zien op te bouwen. Die 200.000 mensen kunnen dan ook geen geld meer overmaken dat ze in de VS hebben weten te verdienen. Precies dit soort overmakingen zijn een zeer welkome bijdrage aan inkomens in het straatarme El Salvador. Een andere mogelijkheid: de mensen duiken onder en voegen zich bij de vele miljoenen rechteloze ‘illegale’ immigranten, levend in voortdurende angst op deportatie. Voor andere groepen die al eerder op soortgelijke wijze van hun verblijfsrecht zijn beroofd – 5.300 Nicaraguanen, 60.000 Haïtianen – geldt iets dergelijks.
De maatregel ontwricht dus niet alleen het leven van die 200.000 mensen, maar ook van tal van anderen, familieleden in El Salvador, partners en geliefden en kinderen in de VS. Het wrange is dat veel van deze mensen ongetwijfeld alsnog gaan proberen om de VS weer binnen te komen. In plaats van een gelegaliseerde groep immigranten krijg je ‘illegale’ immigratie, iets waar Trump zo fel tegen zegt te zijn maar wat hij met zijn beleid zelf in de hand werkt.
Allemaal inzichten waar je overigens niet eens erg radicaal voor hoeft te zijn: ze worden keurig geformuleerd door iemand die betrokken was bij grens- en immigratiebeleid waar ik bovenstaande inzichten mede aan heb ontleend. Hij was staatssecretaris inn de administratie van de vorige president Obama, (2) ook al geen regering die de rechten en vrijheid van immigranten respecteerde. Maar ja, hardvochtigheid loont in politieke termen. Trump kan nu aan zijn fans zeggen dat hij weer woord houdt dor immigranten het leven nog wat zuurder te maken.
De maatregel tegen de 200.000 Salvadoranen betreft een aanval op mensen die zelfs volgens Trump vooralsnog legaal in de VS wonen, al wil hij dat recht dus schrappen. Intussen escaleert ook de onderdrukking van mensen die geen wettelijk verblijfsrecht hebben. Immigranten worden opgepakt, in detentie gestopt en gedeporteerd. Het heeft er veel van weg dat de ICE zich daarbij nadrukkelijk richt op mensen die binnen de immigrantengemeenschappen een rol spelen als activist en organisator.
Zo is begin van deze week Jean Montrevil aangehouden, terwijl zijn verblijfsprocedure nog liep. Na twee dagen detentie onder beroerde omstandigheden – geen eten, wel geketend – is hij naar zijn land van gherkomst haïti gedeporteerd. Montrevil was als vrijwilliger betrokken bij de New Sanctuary Coalition, een groepering die zich in zet voor mnigrantenrechten. Ravi Ragbir, directeur van die organisatie, overkwam bijna hetzelfde. Ook hij werd opgepakt om te worden gedeporteerd, naar Trinidad, zijn land van herkomst. Maar zijn deportatie mislukte. “Meteen na zijn detentie vormde zich een protest buiten het federale gebouw in Manhattan. Terwijl Ragbir weggereden werd in een ambulance werden 18 mensen waaronder twee gemeenteraadsleden van New York City, aantoen ze op geweldloze wijze probeerden zijn deportatie tegen te houden.” Ragbir werd naar een detentiecentrum in Florida versleept, maar vervolgens werd hij teruggebracht naar New York. Wel in detentie, maar niet gedeporteerd. Het zijn bepaald niet de enige twee pogingen van de ICE om juist immigranten die actief voor hun rechten opkomen, de VS uit te werken (3).
De ICE heeft de afgelopen weken ook een aantal bezoeken gebracht aan vestigingen van winkelketen 7-Eleven. Doel: kijken of er ‘illegalen’ werken, mensen zonder officieel geldige verblijfspapieren. Dat kan dan tot boetes voor een bedrijf leiden, maar ook tot aanhouding van immigranten. In Koreatown, een wijk in Los Angeles, was een plaatselijke assemblee die solidariteit opbouwt echter voorbereid. Toen de ICE wederom naar een 7-Eleven-winkel wilde om papieren te controleren, kwamen mensen op de been om te protesteren (4) Dat was mede het resultaat van een oproep vanuit die assemblee.De ICE kon haar controle niet doen wegens dit verzet.
De deportatiemachine van Trump dendert door waar ze haar kans ziet. Maar vastberaden verzet van migranten zelf en van mensen die solidariteit uiten en organiseren, kan de machine doen haperen. Dat is een les die we ons ook ter harte moge nemen, in een Nederland waar de IND – de Nederlandse versie van de ICE – op soortgelijke wijze te werk gaat als haar Amerikaanse collega-deportatieclub. Trump en zijn ICE, Rutte en zijn IND: ze hoeven niet altijd hun zin te krijgen. We hoeven ze namelijk helemaal hun zin niet te geven.
Noten:
1 “Grote onrust na besluit Trump om 200.000 Salvadoranen de VS uit te zetten”, Volkskrant, 9 januari 2018, https://www.volkskrant.
2 Seth Stodder, “The Real People behind Trump’s ‘shithole’ comment”, Politico, 12 januari 2018, https://www.politico.
3 Amy Goodman, Denis Moynihan, “Trump ’s Roundup of Immigrant leaders has begun”, Common Dreams, 18 januari 2018, https://www.
4 Black Rose Anarchist Federation, “Los Angeles Community Mobilizes and sends ICE Packing It ’s Going Down, 18 januari 2018, https://itsgoingdown.
Peter Storm