vrijdag 7 april 2017
Oorlog in Syrië dus. Meer oorlog, want oorlog is het al sinds 2011. Maar nu heeft de VS kans gezien dat vreselijke drama nog een flinke stap verder te escaleren, met levensgevaarlijke risico’s tot ver buiten dat al zo geterroriseerde land. Trump heeft opdracht gegeven tot het afschieten van rond de vijftig Tomahawk kruisraketten op Syrische doelwitten. (1) Komende uren zullen we wel meer horen. Over schade, over gewonden, over doden die door een vorm van magie van burgers omgetoverd zullen zijn in militairen. Het is het nieuws van de dag, en het is bepaald geen nieuws.
De aanleiding? Een misdadige gifgasaanval waarvan niemand – behalve de daders zelf – weet wie er verantwoordelijk voor is. Maar de Amerikaanse president Trump – aanklager, rechter en tegelijk beul, zoals menig Amerikaanse president vóór hem – heeft de Syrische president Assad als schuldige aangewezen, en voert dus vergeldingsaanvallen uit. Daarmee zaaien ze niet alleen dood en verderf. Ze vallen ook een staat aan die zich verbonden heeft met Rusland en Iran. Zonder grootschalige militaire steun van die twee staten was het bewind van Assad allang ten val gebracht, rechtstreeks door de gewapende oppositie, indirect door de staten die deze oppositie steunen: in wisselende en wisselvallige mate Qatar, Saoedi-Arabië, Turkije, VS, om er enkele te noemen, en ja, indirect ook door de restanten van authentiek volksverzet dat echter met de diverse reactionaire strijdgroepen op fatale wijze verstrengeld is geraakt dan wel opzijgeschoven is.
Amerika is dus tot luchtaanvallen overgegaan op deze Russisch/ Iraanse bondgenoot. Volgens de logica van de represailles kan Syrië – en waarom eigenlijk ook niet Iran en/ of Rusland? – nu vergeldingsaanvallen doen op New York. Dat zal niet zo snel gebeuren, zou je denken. Maar het risico op een rechtstreekse botsing tussen de VS en Rusland – tussen de twee grootste kernmogendheden dus – is na deze nacht vol rakettengeweld wel ernstig vergroot.
Dit dient te stoppen, dit escalatieproces, en wel onmiddellijk. Het kan mij op dit moment even niets schelen wie precies die gifgasaanval heeft gepleegd. Die aanval is voorwendsel voor Trumps militaristische spierballenpolitiek. Als het gewapende oppositiegroepen zijn die gifgas hebben gegooid, dan is de Amerikaanse aanval een misdaad. Als het bewind van Assad er achter zit, is de Amerikaanse aanval nog steeds een misdaad.. De Verenigde Staten hebben simpelweg het recht niet om oorlog te voeren in Syrië, ongeacht wat het regime, de oppositie of wie dan ook er precies uitspoken. Amerika heeft het recht niet om Syrië als weerspannige kolonie of als te onderwerpen territorium te behandelen. Amerikaans militair geweld zal meer dood en verderf brengen. Wie denkt dat de VS het welzijn van de Syrische bevolking op het oog heeft, die heeft de afgelopen tientallen jaren – uiterlijk George Bush in 2001 sinds de War on Terror lanceerde, Afghanistan aanviel en Irak aan gruzelementen liet schieten – niet erg goed opgelet en/of weinig geleerd van eerdere gebeurtenissen.
De VS valt Syrië aan om haar macht in deze olierijke en strategisch belangrijke regio te bevestigen, om Iran verder te isoleren en onder druk te zetten, en Rusland van nog een stukje invloedssfeer te beroven. Trump heeft ook nog een binnenlands belang om oorlog te gaan voeren tegen een bondgenoot van Rusland: hij bestrijdt daarmee het stigma dat aan hem kleeft dat hij een bondgenoot van de Russische president Poetin is. ‘Zie je wel, ik ben helemaal geen vriend van Rusland, ik immers ga tegen Ruslands ambities en belangen in, ik gooi raketten op Ruslands bondgenoot!’, kan hij nu tegen zijn Democratische critici zeggen, tegen degenen die de Russische connectie tot middelpunt van hun kritiek op Trump hebben gemaakt. Strategische belangen in het Midden-Oosten, binnenlands-politieke belangen om de oppositie op dood spoor te krijgen, dat zijn de redenen. Die gifgasaanval is voorwendsel, of Assad die nu gepleegd heeft, de oppositie of voor mijn part Mickey Mouse.
Wat nu? Luid en duidelijk nee zeggen tegen deze Amerikaanse aanvalspolitiek. Nee zeggen tegen elke diplomatieke en/ of rechtstreeks militaire steun die de Nederlandse regering zelfs maar zou overwegen. In geen geval dienen de VS en haar bondgenoten het gevoel te krijgend at voor hun oorlogsvoering steun en draagvlak onder de bevolking te vinden is.. Dat draagvlak dient te worden gesloopt, door meedogenloze kritiek en furieus protest als eerste stappen. Nee zeggen dus, en nee doen, door protest, non-coöperatie en directe, oorlogsontwrichtende actie.
Dat dient gepaard te gaan met iets anders: afstand nemen en houden van alle oorlogvoerende partijen in Syrië. De VS valt nu het regime aan. Die aanval is verwerpelijk. Dat betekent echter niet dat we de kant van het regime dus kiezen, want dat regime voert eveneens oorlog, tegen de bevolking boven alles. De hoofdstroom van de gewapende oppositie, gedomineerd door Al Qaeda en daaraan verwante krachten, verdient ook geen enkele steun. Niet nu ze feitelijk aan dezelfde kant staat als de VS, maar ook niet als de VS zich morgen misschien weer tegen (een deel van) die oppositie keert.
Natuurlijk verdient ook Daesh/ Islamitische Staat de meest solide verwerping, wat vervolgens weer niet betekent dat we de Westerse en Russische luchtaanvallen kunnen toejuichen. Die zijn formeel tegen IS gericht maar terroriseren vooral ook de bevolking. Een schatting op de website Airwars.com zegt dat het aantal burgerslachtoffers van luchtaanvallen door ‘de Coalitie’ – de Westerse landen die luchtaanvallen uitvoeren op Syrië en Irak ‘tegen IS’ , snel gestegen is. In heel 2016 waren het er volgens de ze schatting 454. In 2017 zijn het er al 245 in de periode tot en met 15 maart.(2) . Ze maken het IS juist makkelijker om zich als anti-imperialistische groep te profileren – een profilering die we hun helemaal niet dienen te gunnen.
Geen van de gewapende krachten in deze Syrische oorlog verdient zelfs maar enig voordeel van twijfel, met de Koerdische verzetsbeweging PYD in de autonome regio Rojava wellicht als zeer gedeeltelijke en van tegenstrijdigheden doortrokken uitzondering. Maar ook die is verstrengeld met minstens twee grote mogendheden: de VS wiens bondgenoot ze in de praktijk is, en Rusland, dat van de PYG een militaire basis in in Rojava mag aanleggen (3). Beiden gebruiken de OPYG en haar gewapende arm YPG als kanonnenvlees tegen IS. Ga er maar van uit dat die steun onmiddellijk stopt als IS verslagen is. Dan mag Turkije en/of Syrië de PYD verpletteren, na te zijn bedankt voor haar diensten aan twee imperialismes in opportunistisch bondgenootschap. Ieder idee dat we in het geval van de PYD met een autonome revolutionaire beweging te maken hebben – altijd al twijfelachtig – kan langzamerhand gewoon bij het oude schroot.
Maar de PYD heeft tenminste nog enige emancipatorische ambities, hoe gecorrumpeerd die ook door de imperiale verstrengeling zijn geraakt..De andere gewapenderhand strijdende partijen zijn allemaal openlijke vijanden van de bevolking, van de solidariteit en de vrijheid. De oorlog zelf moet stoppen, en elke ondersteuning en facilitering en goedkeuring aan welke van de partijen dan ook, is rampzalige medeplichtigheid aan de oorlog. Nee tegen de Amerikaanse aanvallen, nee tegen alle oorlogvoerende partijen. Zeg nee, doe nee. Kappen.
Noten:
1 BBC, “Syria civil war: US launches missi8les following chemical ‘attack’ “, 7 april 2017, http://www.bbc.com/news/world-
2 Samuel Oakford, “As claims escalate under Trump, Airwars tracks 1,000th alleged Coalition civilian casualty event”, 17 maart 2017, https://airwars.org/news/
3 Countervortex, “Russia to establish base in Syrian Kurdistan”, 21 maart 2017, http://countervortex.org/node/
Noot toegevoegd 7 april, 5.41 uur: ja ja, haast en zo, dus veel foutjes, zelfs een verkeerd jaartal. dank, oplettende lezer, intussen gecorrigeerd.