[3]
EU
AIMS AND VALUES
ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 2
NOS
EUROPESE UNIE SLUIT MIGRATIEDEAL MET TUNESIE
16 JULI 2023
De Europese Unie en Tunesië hebben een deal gesloten op het gebied van migratie. Afgesproken is dat Tunesië de grenzen beter gaat bewaken en mensensmokkel aanpakt, in ruil voor investeringen van de EU. Dat geld is bedoeld om de Tunesische economie te verbeteren.
Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie heeft samen met demissionair premier Rutte en de Italiaanse premier Meloni in Tunis afspraken gemaakt met de Tunesische president Saied.
Er gaat ruim 100 miljoen euro aan Europees geld naar Tunesië voor grensbewaking, het tegengaan van mensensmokkel, terugkeer van migranten en meer coördinatie van reddingsoperaties.
Dit staat er in de deal:
- Tunesië gaat de grenzen beter bewaken, mensensmokkel aanpakken en registratie en terugkeer van migranten verbeteren.
- Tunesische jongeren kunnen tijdelijk naar de EU voor scholing en werk en studenten kunnen meedoen aan het Erasmus-uitwisselingsprogramma.
- De Europese Unie gaat in Tunesië investeringen doen in de techsector en op het gebied van watermanagement en duurzame landbouw.
- De EU investeert 300 miljoen euro in een samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie.
“Mensensmokkelaars exploiteren menselijke wanhoop en we moeten hun roekeloze businessmodel doorbreken”, zegt commissievoorzitter Von der Leyen.
Premier Rutte noemt de afspraken “essentieel om meer grip te krijgen op de strijd tegen irreguliere migratie”. Volgens hem draagt de deal bij aan “economische groei, banen en toekomstperspectieven voor de Tunesische economie”.
Tunesië is het belangrijkste doorreisland voor migranten die naar Europa willen. De helft van de migranten die dit jaar in Italië aan land kwamen, was via Tunesië gereisd.
Een deal met Tunesië is omstreden. Critici wijzen erop dat president Saied zich heeft ontpopt als een autocratisch leider en dat Europese geld in de zakken zal belanden van de machthebbers. Ook zou een deal legitimiteit geven aan het bewind.
Vorige maand waren de drie Europese leiders ook al op bezoek in Tunis bij president Saied. Rutte, Meloni en Von der Leyen hadden gehoopt bij de eerste ontmoeting met Saied overeenstemming te bereiken, vóór de EU-top van eind juni, maar dat lukte niet.
Buitenlandredacteur Lennard Swolfs vanuit Tunis:
Tunesiërs vragen zich af hoe het Europese geld ten goede zal komen aan de bevolking. Tunesië gaat als grenswacht voor Europa fungeren en krijgt in ruil daarvoor veel geld. Maar hoe dat geld wordt overgemaakt en hoe daarop wordt toegezien, is allemaal nog niet duidelijk. Corruptie is hier niets vreemds en de mensen op straat willen dan ook vooral weten hoe Europa ervoor gaat zorgen dat dat geld op de juiste plek terechtkomt.
Daarnaast lopen de spanningen tussen Tunesiërs en Afrikaanse migranten de laatste tijd flink op. Tunesië kampt al jaren met een enorme economische crisis en velen geven de migranten daarvan de schuld. Ze vinden bijvoorbeeld dat ze hun banen inpikken. De woede wordt aangewakkerd door president Kais Saied, die in februari nog zei dat zwarte migranten uit Sub-Sahara Afrika onderdeel zijn van een ‘crimineel plan’ om de Arabische identiteit van Tunesië te veranderen. Als Europa straks Afrikaanse migranten terugstuurt naar Tunesië, zullen die spanningen verder oplopen en zal de situatie nog uitzichtlozer worden, vrezen Tunesiërs.
De oppositie in Tunesië is fel tegen de deal gekant. President Saied werd in 2019 dan wel democratisch gekozen, maar de afgelopen jaren heeft de stoffige hoogleraar zich ontpopt tot een president met dictatoriale trekken. De afgelopen twee jaar stuurde hij de premier naar huis, ontbond het parlement, voerde een nieuwe grondwet in die hem zo goed als onschendbaar maakt en gooit politieke vijanden, activisten en journalisten in de gevangenis. De oppositie vraagt zich af hoe Europa – die de mond vol heeft van mensenrechten – een deal kan sluiten met zo’n president.
De deal gaat ook over andere onderwerpen. Zo kunnen Tunesische studenten meedoen aan het Erasmus-uitwisselingsprogramma en kunnen Tunesiërs tijdelijk in de EU komen voor scholing en werk.
Ook zijn er afspraken gemaakt over handel en investeringen, zoals in de techsector en op het gebied van watermanagement. Verder investeert de EU 300 miljoen euro in een samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie.
Commissievoorzitter Von der Leyen noemt het totaalpakket een “investering in onze gedeelde welvaart, stabiliteit en in toekomstige generaties”.
EINDE NOS BERICHT