[10]
WIKIPEDIA
FRANS KLEIN (OMROEPDIRECTEUR)
”Klein was indertijd als mediadirecteur bij de VARA, later BNNVARA, tot 2014 verantwoordelijk voor de werkomstandigheden bij DWDD”
NOS
NPO-DIRECTEUR VIDEO FRANS KLEIN LEGT TAKEN NEER
NA ONTHULLINGEN DWDD
NPO-directeur video Frans Klein legt taken neer na onthullingen DWDD
NPO-directeur Frans Klein treedt tijdelijk terug, meldt de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Hij legt zijn werkzaamheden neer in afwachting van het onderzoek dat de NPO doet naar de werkomstandigheden bij het BNNVARA-programma De Wereld Draait Door (DWDD).
“Om te voorkomen dat er discussie kan ontstaan over de onafhankelijkheid van het onderzoek, heeft Frans Klein aangegeven tijdelijk zijn functie neer te leggen in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek”, schrijft de NPO in een verklaring. Kleins woordvoerder zegt dat Klein “ruim baan” wil geven aan het onderzoek. De directeur wilde niet zelf reageren.
Klein was indertijd als mediadirecteur bij de VARA, later BNNVARA, tot 2014 verantwoordelijk voor de werkomstandigheden bij DWDD. Daarnavertrok hij naar de NPO waar hij directeur video werd. DWDD was vijftien jaar lang op tv te zien, en stopte in 2020.
Grensoverschrijdend gedrag
Achter de schermen van het succesvolle tv-programma was sprake van een angstcultuur en structureel grensoverschrijdend gedrag, bracht de Volkskrant vrijdag naar buiten. De krant sprak met tientallen voormalige medewerkers, die vertelden over extreme woede-uitbarstingen en publieke vernederingen door presentator Matthijs van Nieuwkerk en eindredacteuren van het programma.
De Volkskrant schrijft dat de directie van de VARA, later BNNVARA, meerdere malen door de afdeling personeelszaken is gealarmeerd over de onveilige werksituatie en het grote verloop bij DWDD. Daarna zijn onder meer extra medewerkers aangenomen om de werkdruk te verlichten.
Klein zei in de krant dat er “in retrospectief” te weinig is gedaan. Hij was naar eigen zeggen niet op de hoogte van het grensoverschrijdende gedrag.
Excuses aan oud-medewerkers
Van Nieuwkerk maakte gisteren bekend per direct te stoppen bij BNNVARA, waar hij nog meerdere programma’s maakte. “Het feit dat mijn werkgever openlijk twijfelt aan mijn oprechtheid, maakt een verdere samenwerking onmogelijk”, schreef hij in een korte verklaring. Later die dag bood BNNVARA-directeur Suzanne Kunzeler namens de omroep excuses aan voor de werkomstandigheden bij DWDD.
[11]
NOS
VAN NIEUWKERK IN KORTE VERKLARING: ”IK VERBREEK MIJN
BANDEN MET BNNVARA”
Van Nieuwkerk in korte verklaring: ‘Ik verbreek mijn banden met BNNVARA’
Matthijs van Nieuwkerk stopt per direct bij BNNVARA. “Het feit dat mijn werkgever openlijk twijfelt aan mijn oprechtheid, maakt een verdere samenwerking onmogelijk”, schrijft hij in een korte verklaring die naar verschillende media is gestuurd.
Aanleiding is een artikel van de Volkskrant van vrijdagavond. Daaruit kwam naar voren dat de presentator zich bij het tv-programma De Wereld Draait Door jarenlang schuldig maakte aan grensoverschrijdend gedrag. De krant sprak met tientallen voormalige medewerkers, die het hadden over extreme woede-uitbarstingen en publieke vernederingen.
BNNVARA zegt het besluit van Van Nieuwkerk te respecteren. De omroep wil een veilige werkomgeving voor iedereen die er werkt. Om dat voor elkaar te krijgen worden de gebeurtenissen van de afgelopen tijd meegenomen, zegt een woordvoerder. “We moeten en gaan het beter doen.”
De omroep zei vrijdag in een persverklaring al dat er “indringende gesprekken” zijn gevoerd met Van Nieuwkerk over zijn tijd bij DWDD. De omroep was naar eigen zeggen teleurgesteld over de schriftelijke statements over de kwestie die de presentator had opgesteld.
Bezinning
De 62-jarige Van Nieuwkerk vat dat op als openlijke twijfel, blijkt uit zijn verklaring. “Ik verbreek mijn banden met BNNVARA”, schrijft hij. “Ik zal de komende periode gebruiken om tot bezinning te komen en daarna hoop ik weer van me te laten horen.”
De presentator toont zich in zijn nieuwe, korte verklaring aangeslagen. “Ik merk dat er veel emoties om de voorrang strijden: schaamte voor de angst die redacteuren hebben gevoeld, spijt dat ik een – letterlijk – blinde ambitie had en daardoor over grenzen ben gegaan, verdriet over dat DWDD, toch mijn levenswerk, wankelt.”
Van Nieuwkerk was het meest beeldbepalende gezicht van BNNVARA en presenteerde De Wereld Draait Door van 2005 tot en met 2020. Hij maakte voor de omroep ook programma’s als Matthijs Gaat Door en Chansons!
[12]
BNNVARA
REACTIE BNNVARA OP ARTIKEL VOLKSKRANT
18 NOVEMBER 2022
Reactie BNNVARA op artikel Volkskrant
DWDD was 15 jaar lang een van de meest toonaangevende programma’s op de Nederlandse televisie. Het werd niet alleen door de kijkers hoog gewaardeerd; ook een groot deel van het redactieteam kijkt met plezier en trots terug op hun tijd achter de schermen van het programma. Maar daarnaast bestond er ook een ander beeld. Een beeld dat door de gesprekken die de huidige directie de afgelopen periode heeft gevoerd verder is ingekleurd en wordt versterkt door het uitgebreide onderzoek dat De Volkskrant heeft gedaan.
Een aantal (oud-)collega’s geeft in niet mis te verstane woorden aan dat er over hun grenzen gegaan is. Daar zijn we van geschrokken en dat gaat ons aan het hart, want dit past niet bij het veilige werkklimaat dat we bij BNNVARA willen bieden. De cultuur op de redactie was duidelijk te veel gericht op het eindresultaat en te weinig op het proces van samenwerken. Maar de druk om een mooi programma te maken mag nooit ten koste gaan van onze medewerkers.
Binnen BNNVARA was bekend dat die druk om te presteren op de redactie van DWDD hoog was. De signalen die er toen waren – de doorstroom van mensen en uitval door ziekte – werden door de toenmalige directies beoordeeld als het gevolg van de druk die komt kijken bij het maken van een dagelijks programma dat de lat hoog legt. De oplossingen die destijds zijn geboden, bestonden met name uit het toevoegen van extra mensen aan het team. Voor de veiligheid op de werkvloer zijn deze oplossingen achteraf niet voldoende en passend geweest. De signalen hadden aanleiding moeten zijn om het gesprek aan te gaan met medewerkers. De eindredactie en presentator hadden op hun gedrag aangesproken moeten worden. Dat dit destijds niet is gebeurd, is pijnlijk voor de (oud-)collega’s die dit aangaat.
We bieden (oud-)collega’s die hiermee te maken hebben gehad en die we nog niet hebben gesproken de mogelijkheid contact met ons op te nemen, zodat we ook met hen in gesprek kunnen. We begrijpen dat het een hoge drempel kan zijn om dit direct bij BNNVARA te doen, daarom is er ook de mogelijkheid dit te doen via een externe partij die we hiervoor in de arm hebben genomen.
We willen leren van het verleden, om het beter te doen in de toekomst. BNNVARA zet al sinds twee jaar stappen op het gebied van sociale veiligheid en dat zetten we ook voort. Iedere collega moet zich veilig voelen, zichzelf kunnen zijn en met respect feedback kunnen geven en ontvangen. Dat gaat niet vanzelf; we zijn ons er ten volle van bewust dat we hard moeten blijven werken om die veilige werkomgeving voor iedereen te kunnen realiseren. Wij willen dat er nooit meer een cultuur kan ontstaan waarin dit soort gedrag geaccepteerd wordt.
De huidige directie heeft in dit kader indringende gesprekken gevoerd met Matthijs over de tijd bij DWDD. Daarin heeft hij erkend dat hij in zijn streven naar het hoogst haalbare ook over grenzen van mensen is gegaan. En hij gaf aan dat hij de stappen die BNNVARA zet op het gebied van sociale veiligheid onderschrijft. Vandaag kregen wij echter twee verschillende statements van Matthijs onder ogen, die geen recht doen aan de gesprekken die we met hem voerden. Wij zijn daar teleurgesteld over. Dat dwingt ons tot beraad en we gaan hierover met Matthijs in gesprek.
EINDE ARTIKEL
NOS
BNNVARA-DIRECTEUR BIEDT EXCUSES AAN VOOR WERKOMSTANDIGHEDEN DWDD
BNNVARA-directeur biedt excuses aan voor werkomstandigheden DWDD
De directeur van BNNVARA, Suzanne Kunzeler, biedt redacteuren en medewerkers van De Wereld Draait Door excuses aan voor de werkomstandigheden op de werkvloer van het televisieprogramma. “Ik hecht eraan om een diepgevoelde spijtbetuiging te doen”, zei Kunzeler in Nieuwsuur.
Ze richtte haar woorden aan “al die mensen, al die oud-collega’s en collega’s die nog steeds bij BNNVARA werken, die hier soms de dupe van zijn geworden, die in angst hebben gewerkt”. “Die verdriet hebben moeten meemaken, die dat leed hebben moeten ervaren. Dat is echt verschrikkelijk. Ik vind het echt niet normaal dat mensen in angst werken. Ik vind dat nu niet normaal, maar ik had dat destijds ook echt niet getolereerd.”
Kunzeler, sinds mei 2022 directeur content bij BNNVARA, zegt afgelopen tijd veel “indringende gesprekken” te hebben gevoerd over de situatie bij DWDD. Het was voor de omroep van belang dat presentator Matthijs van Nieuwkerk zou erkennen dat hij grenzen over is gegaan en dat hij spijt zou betuigen. “Dat heeft hij in gesprekken naar ons wel gedaan, maar dat moest ook naar alle oude en huidige collega’s die daar jarenlang de dupe van zijn geworden (…)”.
Van Nieuwkerk kwam dit weekend in opspraak na een publicatie in de Volkskrant over de angstcultuur die heerste op de redactie van De Wereld Draait Door. In het artikel werd beschreven hoe de presentator en meerdere eindredacteuren zich jarenlang schuldig hadden gemaakt aan intimiderend en grensoverschrijdend gedrag. Tientallen voormalige medewerkers vertelden onder meer over extreme woede-uitbarstingen en publieke vernederingen
De eerste verklaring die Van Nieuwkerk verstrekte viel niet in goede aarde bij de omroep, zegt Kunzeler. “In de eerste verklaring was geen sprake van erkenning of excuses. Dat hij daarna, nadat wij hem hadden aangesproken, met een tweede verklaring is gekomen, vinden wij erg ingewikkeld. Want we wisten wat er eerst in stond. Daarom gingen we twijfelen.”
Contact
Meerdere (oud-)werknemers zeggen dat BNNVARA geen contact met ze heeft opgenomen naar aanleiding van de omstandigheden op de werkvloer. Ook daar biedt Kunzeler haar excuses voor aan. “We hebben rond de twintig mensen gesproken, ook mensen die zijn genoemd in het artikel. Maar we hebben te weinig mensen gesproken, en dat spijt me. We gaan nog meer mensen benaderen en uitnodigen voor een gesprek.”
Kunzeler zegt nog zo’n honderd mensen te willen benaderen.
Toenmalig BNNVARA-directeur Frans Klein zei tegen De Volkskrant dat hij “nooit had gedacht” dat er sprake was van een misstand. Kunzeler noemt dat nu een “naar” interview. “In dit gesprek zet hij ook een aantal mensen weg, zoals Wim van Klaveren.” Van Klaveren trok in 2010 als eerste aan de bel over de werkomstandigheden, maar hij werd naar eigen zeggen door Klein afgescheept. Volgens Kunzeler mag dit “absoluut niet”. “Maar ik kan alleen maar spreken van wat ik in die tijd had gedaan, en ik was er toen niet. Maar we staan ervoor dat het in de toekomst anders moet gaan.”
‘Onderzoek niet onder vlag van de NPO’
De NPO kondigde eerder vandaag aan een extern onafhankelijk onderzoek te starten en dat nog wordt overlegd over de formele opdrachtgever. Kunzeler zegt dat dat onderzoek “zeker niet” onder vlag van de NPO moet gebeuren, omdat Klein nu de NPO-directeur is. “Voor mij is het logisch dat er geen onderzoek gedaan kan worden door de NPO, vanwege de betrokkenheid van Frans Klein.” Over de toekomst van zijn carrière wil ze geen uitspraken doen.
Dat de harde werkcultuur wordt weggezet als topsport, vindt Kunzeler onjuist. “Er had veel meer gedaan moeten worden. Ook Matthijs had begeleid moeten worden, mensen hadden hierover moeten kunnen praten. Ik geloof oprecht dat DWDD ook een prachtig programma had kunnen zijn zonder die angstcultuur.”
Kunzeler noemt de hele situatie “buitengewoon treurig”. “Ik mag hopen dat we hiermee de bodem hebben bereikt en dat we de onderste steen boven krijgen.”
[13]
VOLKSKRANT
DIT ”TV BEEST” HEEFT DE MEESTE MACHT IN HILVERSUM-
HIJ KAN CARRIERES MAKEN EN BREKEN
8 DECEMBER 2017
De hoogste baas van de publieke omroep, Frans Klein, maakt en breekt tv-carrières. Wie is die man, die het liefst niet opvalt, maar wel de meeste macht heeft in Hilversum?
Hij maakte een eind aan de uitzendingen van 24 uur met…, Man bijt hond en 5 jaar later, zette het vrouwenvoetbal met recordkijkcijfers op de kaart en wordt gezien als de vader van het succes van Matthijs van Nieuwkerk en Eva Jinek. Sinds de politiek bepaalde dat niet langer de publieke omroepen beslissen wat er ’s avonds bij hen is te zien, maar de televisiedirecteur van de NPO, is hij officieel de hoogste baas in Hilversum.
En dat terwijl hij zijn opleiding niet afmaakte, vertelt de Indische man met muts in de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Hij wil het interview graag in een inspirerende omgeving doen en deze plek staat voor hem symbool voor zijn honger naar kennis.
‘Die is misschien aangewakkerd door mijn afgebroken studie’, zegt hij op de roltrap langs etages vol boeken. Als hij in het derde jaar zit van de HES, de Hogeschool voor Economische Studies, krijgt zijn broer maagkanker. ‘Dat kon mijn moeder niet aan’, vertelt Frans Klein (52), wiens moeder na de dood van haar man er alleen voorstond in het gezin met veertien kinderen. ‘Dus toen heb ik mijn studie afgebroken en heb ik, waar ik kon, mijn moeder bijgestaan. Vanuit die situatie ben ik gaan werken.’
Als broekie komt hij terecht op de financiële afdeling van de Vara. Dan is hij in elk geval binnen, want televisie heeft altijd gelonkt. Hij blijkt er een neus voor te hebben, want klimt van jongste bediende op tot grote baas. ‘Hij is origineel in het Hilversumse’, zegt Matthijs van Nieuwkerk, ‘er komt met hem een heel rare snuiter binnen.’ Die rare snuiter weet van NPO1 weer een geduchte tegenstander van RTL te maken. ‘We hebben het afgelopen jaar meer kijkers dan ooit getrokken in een televisiemarkt die terugloopt’, zegt hij niet zonder trots. Klein, die in Hilversum samenwoont met zijn man Bavo, verklaart zijn succes vooral uit zijn gedurfde keuzes. Verder is het ’30 procent inzicht, 30 procent hard werken en 30 procent geluk.’
Je grootste succes lijkt De Wereld Draait Door. Matthijs van Nieuwkerk, die jou de zonnekoning van Hilversum noemt, vertelde dat jij vanaf het begin riep dat het een legendarisch programma zou worden. Om vervolgens bij elke prijs die hij later kreeg ‘zie je!’ te zeggen. Hoe voorzag je dat?
‘Ja, al in het begin zei ik: ‘Matthijs, wij gaan televisiegeschiedenis schrijven.’ Natuurlijk kunnen mensen dan denken: ja, ja, die peptalk die ken ik, I’ll bet you say that to all the guys. Maar dat is niet zo. Ik zag gewoon al snel dat dit spectaculair goed zou worden. Ik had gezien hoe Matthijs eerder het mediaprogramma De Gids presenteerde en dacht meteen: dat is een natuurtalent. Hoe hij de taal beheerst, wat een makkelijk, bijna poëtisch vocabulaire hij heeft, dat was nog niet eerder vertoond.
‘Ik was net programmadirecteur bij de Vara en ik weet nog dat ik een gesprek had met Vera Keur, die toen voorzitter was. Ik vertelde haar dat ik dacht dat B&W (met Sonja Barend & Paul Witteman, red.) op zijn eind liep. Ze vroeg nog: ‘Weet je het zeker? Want er is een grote fanbase van B&W.’ Daarvoor in de plaats programmeerde ik DWDD. In het begin presenteerde Matthijs nog om en om met Francisco van Jole, maar dat werkte niet, hun presentatie-kwaliteit was te ongelijk. Ik kreeg het hele publiek over me heen, dat ik voor dit programma B&W van de televisie had gehaald! Ik was net begonnen, en meteen die bak gif over me heen. In die tijd deed ik elke dag een schietgebedje: lieve Heer, laat alsjeblieft de kijkcijfers stijgen. Want je wil toch niet dat je eerste wapenfeit mislukt. Uiteindelijk moest ik tegen Francisco zeggen dat hij weg moest bij DWDD, maar ik wist ook zeker: met Matthijs gaan we tv-geschiedenis schrijven. Dit was de biotoop waarin hij zou floreren.’
Heb je er ook wel eens enorm naast gezeten, terwijl je zeker wist dat een bepaald programma zou aanslaan?
‘Natuurlijk heb ik er wel eens fors naast gezeten, vaak genoeg zelfs. Het programma Uitgesproken VARA bijvoorbeeld, dat na Nova en voor Nieuwsuur kwam, is echt mislukt. Maar als er niks misgaat, durf je te weinig.’
Hoe kwam je erop om dit jaar een eind te maken aan het programma 5 jaar later van Jeroen Pauw?
‘Ten eerste zag ik dat het verrassingseffect eraf was. En ik vond de aanwas van goede personen en verhalen opdrogen. Je moet altijd scherp blijven kijken. Over welk programma wordt nog gesproken, wat heeft echt impact op de samenleving? 5 jaar later had zijn werk gewoon gedaan.’
Zag je er tegenop Jeroen het slechte nieuws te vertellen?
‘Nee, ik ben inmiddels 52. Twintig jaar geleden, toen ik net leiding ging geven, moest ik onderhandelen met Midas Dekkers over zijn contract en dat deed ik met overslaande stem. Maar ervaring maakt je wijzer en zekerder.’
Hoe reageerde Jeroen Pauw?
‘Deels met begrip, deels blijft zo’n programma een kind van de maker. Dat maakt het altijd ingewikkeld en pijnlijk. Vroeger bleef ik iemand dan overtuigen van mijn gelijk, inmiddels weet ik dat je dat niet krijgt. Dus het is soms koorddansen boven een afgrond.’
Soms is het voor de kijker ook pijnlijk, zoals toen Sesamstraat of Lingo stopte.
‘Ja. Mensen gaan me bellen, me stalken, dat gebeurt vaak. Of het programma nou Man bijt hond heet of B&W, dit soort programma’s zijn als huisvrienden. Als je daar aankomt, is het bijna alsof je het meubilair uit iemands woning haalt. Vergis je niet, we doen veel onderzoek. Bij Sesamstraat bleek dat het merendeel van de kinderen het op een zelfgekozen moment op de iPad keek. Dus het was een afgewogen beslissing. Maar als er ergens een relletje is, vinden de media het prachtig dat vuurtje op te stoken. Op het moment dat Aart Staartjes zegt dat we een moord plegen op Sesamstraat, heb je alle media op je dak. Probeer dan nog maar eens het rationele verhaal te vertellen. En er hoeft, zoals bij Lingo, maar een premier Balkenende op te staan en er ontstaat een heel andere dynamiek. Als we alles in de programmering hadden laten staan waarvan mensen hielden, keken we nu nog naar Swiebertje.’
Is dat het grote verschil met RTL? Die programmeert al tientallen jaren All you need is love, want waarom iets van tv halen wat goed scoort?
‘Vernieuwing is voor mij geen doel op zich. Per seconde wijzer, dat al tweehonderd jaar loopt, vervult nog altijd met veel elan een rol in de programmering, dan voel ik geen enkele aanvechting om dat te stoppen. Dat programma blijft vernieuwen. Het gaat om programma’s die sleets worden, die nog worden geserveerd terwijl ze bij wijze van spreken al klinisch dood zijn.’
Had jij RTL Late Night al van de buis gehaald?
‘Het is in elk geval gezapig, niet zo verrassend meer. Er wordt te weinig aan de boom geschud, dat denk ik te zien. Zo verraderlijk kan tv zijn. In het begin was het the talk of the town, maar als ik nu kijk, denk ik: ze hebben zitten slapen. Ze hebben te lang gedacht: dit werkt blijkbaar, niks meer aan doen.’ Twijfelt even. ‘Ik ga er toch iets over zeggen: je weet dat Matthijs met DWDD teruggaat van tien naar zes maanden. Ik heb me afgevraagd of Humberto geen rol zou kunnen spelen op die plek. Dus het is niet zo dat ik denk dat hij is afgeschreven. Ik denk wel dat hij, zoals mijn moeder zou zeggen, uit een ander vaatje moet gaan tappen.’
Heb je hem een concreet aanbod gedaan?
‘Nee, ik heb een tijdje terug in het voorbijgaan met hem gesproken, maar hij heeft mij duidelijk gemaakt dat hij voorlopig nog een contract bij RTL heeft. Daarmee is het voor mij klaar. Ik ga geen bommen onder contracten leggen.’
Vind je dat er bij De Wereld Draait Door nog genoeg aan de boom wordt geschud?
‘Ja, er zit daar een enorme drift. Als het om reacties gaat, hebben zij natuurlijk ook met golven te maken. Het ene moment zijn die himmelhoch jauchzend en op andere momenten heet Matthijs een veeleisende tiran. Maar de rode draad is uiteindelijk dat DWDD tot het gaatje gaat. Matthijs is daarin soms gekmakend, zeg ik maar even op basis van wat ik soms van dichtbij heb gezien. Maar dat is ook wat ik altijd heb gesteund. Ik zou bijna zeggen: dat heeft wel iets van een band doen ontstaan.’
Heb jij ooit tegen iemand moeten zeggen: het is klaar?
‘De allerbesten trekken zelf die conclusie, zelfs als ze in mijn ogen nog niet klaar zijn. Zoals Sonja. Maar er zijn genoeg presentatoren tegen wie je uiteindelijk moet zeggen dat we andere dingen gaan doen.’
Kun je een voorbeeld noemen?
‘Jörgen Raymann. Dat leidde tot best eh… gevoelige gesprekken. Hij zei: ‘Ik ben altijd loyaal aan de publieke omroep geweest, waardoor ik in het verleden andere aanbiedingen heb afgeslagen.’ Waarop ik zei: ‘Ja, maar luister, we hebben je echt kansen gegeven, maar die heb je niet in alle opzichten gepakt en benut.’ Ik heb ook gezegd dat hij soms te gemakzuchtig was. Zo van: ik ben toch de grote ster, ik weet hoe ik mijn ding moet doen. Natuurlijk werd ik daar om verguisd, maar vaak komt het inzicht later alsnog.’
Eva Jinek heeft best een lange aanloop gehad. Voorzag je dat zij toch als heldin uit de strijd ging komen?
‘Succes heeft vele vaders. Iedereen claimt nu het succes van Eva, iedereen heeft het ineens altijd al geweten. Ik geloof dat de meesten die daarover gingen wel zagen dat Eva een groot talent was, alleen het probleem was een plek voor haar te vinden waarop ze echt kon schitteren. Uiteindelijk hebben we toen de eerste serie van De Verenigde Staten van Eva bedacht. We zeiden: we willen minder Jinek en meer Eva zien. Dat is de taal die je gebruikt om duidelijk te maken dat het persoonlijker moet. En dat is buitengewoon goed gelukt: je kreeg een andere Eva te zien. En we namen in het jaar dat Eva nog slecht presteerde toch het besluit de zendtijd tussen Eva en Jeroen fiftyfifty te verdelen. Want ik geloofde erin, en dan moet je iemand ook vertrouwen geven.’
Matthijs van Nieuwkerk zei dat het hem ingewikkeld lijkt dat jij eigenlijk geen vrijblijvend contact meer met mensen kunt hebben. Iedereen wil iets van je, iedereen ziet in elke frons of in elk schouderklopje een teken.
‘Ja, dat knaagt soms. Maar ik houd mezelf altijd voor ogen dat het over de rol gaat die ik speel, het gaat niet over Frans. Ook als veel mensen aardig tegen me doen, gaat het niet over Frans. Je moet goed opletten dat je niet in je eigen macht gaat geloven. Maar je raakt natuurlijk enigszins beïnvloed doordat mensen zich op een bepaalde wijze gedragen om bij je in het gevlij te komen. Ik zou bijna zeggen: dat raakt aan #MeToo. Als je je niet realiseert dat mensen zich vleiend gedragen vanwege je machtspositie, ga je wellicht over de grens. Ik zeg vaak tegen mezelf: Frans, let op, beslis niet vanuit arrogantie.’
Want dat ligt op de loer?
‘Ja. Van de duizend voorstellen die wij jaarlijks krijgen, kunnen we er ongeveer vijf selecteren bij de NPO. We zijn makelaars in teleurstellingen. Die psyche moet je elke dag trainen. Mijn moeder zei altijd tegen me: ‘Negeren is een onderschatte kwaliteit.’ Zo is het, soms je moet je dingen negeren in het mijnenveld dat Hilversum is. Ik negeer mijn eigen ijdelheid ook trouwens. Ik heb aanvragen voor interviews als deze altijd afgewezen.’
Maar je bent evenmin de bescheidenheid zelve, toch?
‘Misschien is dat waar, maar ik zit er niet op te wachten om op de cover van Volkskrant Magazine te staan. Zo belangrijk is Frans Klein niet. En dat meen ik oprecht. Dat ik mijn ijdelheid negeer, heeft er stiekem ook wel mee te maken dat ik denk dat ik effectiever ben als ik geen al te uitgesproken profiel heb. Haha, een enorme bekentenis is dit. Ik denk dat ik onder de radar moet blijven om dingen te kunnen veranderen. Als ik belangrijker word dan de presentatoren of de omroepen, komt er een moment dat ze je te weinig meer gunnen. Ik heb trouwens nagedacht wat een goede kop voor dit artikel zou zijn en toen leek ‘Stille kracht’ me wel wat.’
Aan vakgenoten gaat je succes niet voorbij. Je partner, Bavo, zei dat je al een paar keer bent benaderd door commerciële partijen.
‘Ja. Shula (Rijxman, NPO-voorzitter, red.) zegt ook: ‘Je kunt op veel plekken aan de slag.’ Maar toen ik tien jaar geleden directeur werd bij de Vara, zei ik: ‘Jongens, we moeten minder vertellen wát mensen moeten denken, maar dát mensen moeten denken’, en dat uitgangspunt leidt ertoe dat ik me bij de NPO erg op mijn plek voel. En ik ben nog niet klaar. Mijn ambitie is om meer programma’s met publieke waarde uit te zenden, programma’s die groepen in de samenleving verbinden.’
Het doet me denken aan wat jouw broer vertelde. Na het overlijden van jullie vader ontstond er een soort twee-deling in jullie grote gezin. Van de jongste groep van zeven was jij, zoals je zelf zei, de generaal.
‘Ja, haha.’
Je leerde ze thuis lezen en schrijven, jij ging met je moeder mee naar school om over ieders studieresultaten te praten. De jongste zeven hebben uiteindelijk allemaal gestudeerd, de oudste zeven niet.
‘Ja.’
Waarom deed je dat?
‘Misschien zat het verheffingsideaal er al vroeg in. Kijk, ik was 9 toen mijn vader overleed en hoewel mijn oma een belangrijke rol speelde, stond mijn moeder er alleen voor met tien zonen en vier dochters. Als ik het romantisch inkleur, weet ik zeker dat zij al snel dacht: die Frans is een pienter ventje, die kan me helpen. Ik deed al vroeg de administratie en ging inderdaad mee naar ouderavonden. Mijn moeder was een echte Indische vrouw, ze kon met haar charme veel voor elkaar krijgen. Ze sprak Nederlands, maar vroeg als het om schoolkeuzen of vakkenpakketten ging toch of ik alles wilde vertalen. Dus al jong werd een beroep gedaan op mijn verantwoordelijkheidsgevoel. Daardoor ontfermde ik me over mijn jongste broertjes en zusjes. Toen ik ging puberen, was ik daar best verdrietig over. Ik heb een deel van het kind-zijn gemist. Dat gevoel kun je moeilijk uitleggen. Maar dat krijg je als je van je 9de tot je 16de met veel gezinssores zit en je studie moet stoppen omdat je broer ziek is. Ik pakte die rol, maar vond het ook heftig dat dat van me werd gevraagd.’
Kon je wel enige tijd verdrietig om je vader zijn of schoot je gelijk in die verantwoordelijke rol?
‘Dat laatste. Ik zal niet zeggen dat iedereen in paniek was, maar wel ontredderd, we moesten meteen uitvinden hoe we verder moesten. Maar laten we eerlijk zijn, ik ben ook een mannetje. Ik ben er niet trots op, maar ik ben een dominant, dwingend iemand. Dat kun je met charme en glimlachen doen, maar ik weet wel wat ik wil. En ik zie graag dat de dingen gaan zoals ik denk dat ze moeten gaan. Ik heb ook bewijsdrang, anders zou ik niet op deze plek terecht zijn gekomen. Tegelijkertijd heb ik een enorm relativeringsvermogen. Er zijn genoeg momenten dat ik mensen moet opzwepen tot maximale prestatie, maar er zijn ook momenten dat ik mensen duidelijk maak dat het maar een programma is. Het gaat niet om leven of dood. Dat register bespeel ik goed. Dat kun je een talent noemen, maar het is bij mij eerder een natuurlijke reflex.’
Bavo denkt dat in de periode na het overlijden van je vader de basis is gelegd voor de rest van je leven.
‘Ja. Er komt opeens zo’n harde knip in je leven als je vader doodgaat. En dan ben je 9. Voor een deel achtervolgt je dat je leven lang. Mijn onbevangenheid was ik meteen kwijt, dat krijg je als je zo jong met de dood wordt geconfronteerd.’
Ging je vader abrupt dood?
‘Ja. Een hartaanval. Ik heb zelf ook twee hartaanvallen gehad, ik ben erfelijk belast. Maar ik ben nu al tien jaar symptoomvrij door goede medicijnen.’
Zowel je collega Shula Rijxman als je man Bavo maken zich weleens zorgen om je gezondheid. Meerdere hartaanvallen, meerdere keren gedotterd, zwakke aderen. Het zit in de familie, maar volgens Bavo heeft het ook met stress te maken dat de problemen zich bij jou zo vroeg aandienden.
‘Ik kan wel zeggen dat ik leef voor mijn werk. Mijn leven is mijn werk en mijn werk is mijn leven. Ik ben een tv-beest. Als kind wist ik al dat ik bij de televisie wilde werken. Ik was en ben er verliefd op. Op een bepaalde manier heb ik er zelfs mijn coming-out aan te danken. Ik vond het best een ding om uit de kast te komen. Niet alleen vanwege mijn Indische roots, ook vanwege dat gezin, mijn broers waren redelijk macho, zeg maar. Doordat ik zag hoe open er bij de talkshow van Sonja Barend over dit soort dingen werd gesproken, durfde ik ook uit de kast te komen, al heeft het lang geduurd. Sonja Barend was vroeger een heldin voor mij. Wat zij allemaal durfde te bespreken! De hele wereld zat daar aan tafel, verschillen werden er overbrugd. Het ging niet over goed of slecht, zonder oordeel werd gesproken over wat er speelde in de samenleving. Ik dacht: als iets ertoe doet in het leven, dan is het wel die tafel van Sonja. Daar wilde ik bij betrokken zijn. Dat was voor mij een belangrijke reden om bij de tv te willen werken. In alle eerlijkheid: er schuilt een kleine wereld-verbeteraar in mij, haha. Kijk, wij zijn halfbloedjes, we moesten harder werken dan anderen voor onze plek in de samenleving. Dat hield mijn moeder ons voor. Mijn ouders zijn gevlucht uit Indonesië in de jaren vijftig omdat Soekarno zei: jullie zijn niet Nederlands, niet Indonesisch, gooi jezelf maar in zee, jullie horen nergens bij. Het gevolg was een opvoeding waarin gezegd werd dat we beter ons best moesten doen dan anderen, altijd bewijzen dat we minstens even goed waren. Daaraan heb ik, denk ik, mijn drive overgehouden om voor verbinding te willen zorgen; niemand verdient het gevoel er niet bij te horen.’
Je wordt een familieman genoemd. Werk je ook zo hard omdat je zelf geen gezin hebt?
‘Ik vind het heel jammer dat ik door mijn homoseksualiteit geen vader ben geworden. Mijn beste vriend, van de lagere school, heeft gelukkig drie kinderen en die beschouw ik als surrogaatkinderen.’
Komt je drive ook voort uit een gevoel van revanche?
‘Niet zozeer revanche, maar misschien wel een diep gevoel van verwondering dat ik dit mag doen voor zo’n belangrijke instituut als de NPO. Misschien dat Mark Rutte het vanzelfsprekend vindt dat hij premier is, dat het hem toekomt, maar ik heb die verbazing nog elke dag. Ik ben wel een beetje van een dubbeltje een kwartje geworden.’
Je zat op een school met veel schorriemorrie, vertelde je broer. Anderen kwamen in de criminaliteit terecht.
‘Als mensen me vragen waar ik vandaan kom, zeg ik: uit een volkswijk. Daar heb ik nooit afstand van genomen. Van binnen ben ik nog steeds dat dubbeltje. Als ik mensen wil shockeren, noem ik het een achterbuurt, een asowijk. Dan kijken ze me vertwijfeld aan en zeg ik: ‘Ja, en?’ Het grappige is dat we bij de NPO zeggen dat we van en voor iedereen zijn, maar er is een enorme kracht in Hilversum om vooral van en voor Ons Soort Mensen te willen zijn. We willen best reportages maken over mensen in een achterbuurt, maar niet een van hen zíjn. Ik ben er trots op dat ik dat dubbeltje ben. Maar ik ben geen dubbeltje met een minderwaardigheidscomplex. Ik heb onzekerheden genoeg hoor, maar niet in dit spectrum, haha.’
Op welk gebied liggen die onzekerheden dan? Had je qua looks graag op Arie Boomsma geleken?
‘Bij mijn vrienden maak ik weleens de grap dat als ik op Arie Boomsma had geleken, ik met mijn drift allang dood was geweest. Ik had me in elk feestje gestort. Je kent toch René Klijn, die bij Paul de Leeuw te gast was en vertelde over zijn aids? Zo’n mooie jongen die alles heeft gedaan wat God verboden heeft en daardoor veel te vroeg is doodgegaan. Ik vind mezelf geen mooie man, zeker niet, maar dat beheerst me niet. Ik was wel graag niet kaal geworden. Dat is echt een frustratie. Als ik mannen zie met goed haar, fascineert me dat. Sommige mannen hebben zulk mooi haar! Helemaal dichtbegroeid. Ik heb mezelf weleens de vraag gesteld: wat zou ik er voor over hebben om…’
Een Gerard Jolinkje te doen, zo’n haartransplantatie?
‘Ja. Ik denk alleen niet dat het bij mij werkt, anders had ik het misschien wel gedaan. Al heb ik het idee nog niet helemaal afgezworen, hoor.’
Nog even, waarom was je al dood geweest als je er als Arie Boomsma had uitgezien? Had je je te pletter gewipt?
‘Haha, dat is nog net een beschaafd woord. Maar dat vermoed ik wel. Ik heb een rijke fantasie en als ik me voorstel dat ik zo goed geschapen was, dan had ik er ook wat mee moeten doen. Dit is vast een typische nichtenconclusie, maar dan ga je toch geen boek lezen of tv-kijken?’
EINDE ARTIKEL
VOLKSKRANT
NPO DIRECTEUR FRANS KLEIN
”MENSEN HADDEN HET TEGEN ME KUNNEN ZEGGEN, ALS ZE ERGENS
MEE ZATEN”
18 NOVEMBER 2022
Negen jaar lang was NPO-directeur Frans Klein namens omroep Vara nauw betrokken bij de opmars van De Wereld Draait Door. Van grensoverschrijdend gedrag achter de schermen zegt hij, ondanks interne en externe waarschuwingen, niets te hebben geweten. ‘Ik heb nooit gedacht: hier is sprake van een misstand.’
In een zaaltje op het Hilversumse mediapark begint Frans Klein zich te ergeren. Het gesprek over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer van De Wereld Draait Door is halverwege, als hij, directeur video bij de publieke omroep en daarmee een van de invloedrijkste mensen in de televisiewereld, uithaalt naar oud-collega’s.
Zijn irritatie komt door Dieuwke Wynia, tussen 2008 en 2016 hoofdredacteur van DWDD, die hem verwijt dat hij haar noodsignalen over Van Nieuwkerk negeerde. Door de personeelsafdeling van de omroep, die zegt hem meermaals te hebben gewaarschuwd voor de onveilige situatie op de redactie. En door de huidige directie van BNNVara, die afstand neemt van het grensoverschrijdende gedrag van toen.Allemaal te gemakkelijk, vindt Klein, ‘om nu in retrospectief te zeggen: wij staan wel aan de goede kant. DWDD is na mijn vertrek nog zes jaar doorgegaan, met veel van de mensen die nu zeggen dat ze het toen al veroordeelden of mij gewaarschuwd zouden hebben.’
Tientallen mensen vertrokken met burn-outs of werden ziek door de werkomstandigheden bij De Wereld Draait Door. Een aantal heeft er tot op de dag van vandaag last van. Is dat een acceptabele prijs voor het succes?
‘Wij hadden de opdracht om de beste, meest relevante, creatiefste, origineelste programma’s te maken. Dat was ik aan het aanduwen. Mogen zoveel mensen daar dan de rekening voor betalen? Het antwoord is natuurlijk nee. Dat was niet de inzet, niet de bedoeling.’
Klein heeft ingestemd met het gesprek om de resultaten van een onderzoek van de Volkskrant te horen. De krant sprak de afgelopen maanden ruim zeventig oud-medewerkers van DWDD. Meer dan vijftig van hen spreken over grensoverschrijdend gedrag, vaak van presentator Matthijs van Nieuwkerk.
Klein schrikt van die cijfers. ‘Ik kan niet anders dan spijt hebben’, zegt hij. ‘Anders zou ik opgesloten moeten worden.’
U bent als mediadirecteur van de Vara meermaals gewaarschuwd voor de situatie op de werkvloer bij DWDD. Hoe kan het dat u niet heeft ingegrepen?
‘Op een gegeven moment, na vier of vijf seizoenen, hebben we gesproken over de verloopcijfers, die hoger waren dan bij andere programma’s. Wat is hier aan de hand? Misschien waren er te veel jonge medewerkers. Misschien paste het programma niet bij bepaalde mensen. In de loop van de tijd hebben we bewust de redactie vergroot. En iemand van personeelszaken dichter op het programma gezet.’
Medewerker Wim van Klaveren vroeg u in te grijpen, er verschenen ontluisterende artikelen in Nieuwe Revu en Privé, zelfs uw eigen afdeling personeelszaken waarschuwde u. Heeft u nooit gedacht: ik moet de redactie beter beschermen?
‘Jullie noemen Revu en Privé, dat waren nou niet bepaald de meest betrouwbare bronnen. En ik weet niet hoe goed jullie Wim van Klaveren kennen? Ik heb inderdaad wel met hem gesproken, en gedacht: dit programma is inderdaad niks voor Wim.’
Hij waarschuwde niet voor zichzelf, hij was al weg bij DWDD toen hij met u sprak.
‘Er waren ook genoeg mensen op de redactie die zeiden: die hitte van het programma, dat maakt het zo goed. Mensen waren trots dat ze bij DWDD werkten. Laat ik het wat breder stellen: ik heb nooit een gesprek gehad met een klokkenluider. Er was ook genoeg jalousie de métier bij veel partijen. Dat moest ik ook een beetje wegen.’
Klopt het dat u niets heeft gedaan toen eindredacteur Dieuwke Wynia vroeg om hulp met Van Nieuwkerk?
‘Daar heb ik echt een ander beeld van. Het klopt dat Dieuwke en ik elkaar spraken over de heftigheid op de redactie, en ook over Matthijs. Ik zei dan: ‘Dieuwke, jij bent de eindredacteur. Je bejubelt me omdat ik jullie veel vrijheid geef. Maar als jij denkt: dit kan niet, of hier ligt de grens, geef dat dan bij Matthijs aan.’’
Volgens Wynia zei u: geef de grenzen bij hem aan, of je creëert een monster.
‘Ik weet niet of ik dat gezegd heb. Maar als dat zo is, dan weet ik niet of ik het monster Matthijs of het monster Dieuwke bedoelde.’
U heeft nooit het idee gehad dat die hitte, zoals u het noemt, een onveilige situatie voor de redactie opleverde waarbij u als directeur moest ingrijpen?
‘Natuurlijk denk ik nu wel: is het op sommige punten niet te ver gegaan? Maar er is toen niet een moment gekomen waarvan ik denk: mensen ervaren dit zo, met de ernstige gevolgen die daarbij horen. Mensen hadden het tegen me kunnen zeggen.’
Medewerkers hebben dat ook overwogen. Maar toen u in de publicatie van Revu over de angstcultuur zei ‘juist trots te zijn op de mentaliteit’ bij het programma, en ook niet bij de redactie kwam vragen wat er speelde, zakte de moed hun in de schoenen. Begrijpt u dat?
‘Ten dele. Maar ik was vaak genoeg op de redactie, ik was er voor mijn gevoel ontvankelijk voor.’
Wist u van de extreme woede-uitbarstingen van Matthijs van Nieuwkerk?
‘Ik wist niet of het extreme uitbarstingen waren. Ik sprak Matthijs gisteren, voor het eerst sinds maanden, op een borrel. Hij zei: Frans, ja, het was ongetwijfeld vaak genoeg scherp, boos, woedend. Allemaal in dienst van het programma. Allemaal omdat er ook aanleiding toe was. Niet met de bedoeling om mensen weg te zetten of te pesten.’
En zo zag u het ook?
‘Ik zag dat het heftig was. Natuurlijk liepen we het risico dat sommige mensen iets te veel vermalen raakten in deze situatie. Daar hebben we op onze manier aandacht aan proberen te besteden. In retrospectief misschien onvoldoende. Ik denk dat we toen bereid waren ver te gaan vanwege de personality, degene die het programma droeg. Zo van: we bouwen een programma om jou heen waarbij jij je maximaal senang voelt.’
Een goede presentator is niet per se goed achter de schermen.
‘Had hij die woede-uitbarstingen moeten hebben? Nee, ik denk het niet. Ik denk niet dat het voor hem verstandig was. En het was zeker niet verstandig voor de redactie. Maar ik had niet het beeld van een losgeslagen iemand. Wel dat hij af en toe stevig was en woede-uitbarstingen had. En ja, misschien heb ik dat verkeerd gewogen. Of het grensoverschrijdend was weet ik niet, dat is ook hoe mensen het beleven.’
Als je 20 centimeter voor iemand staat en schreeuwt: ‘Klootzak, je bent niets waard!’ Of als je zegt: ‘Je zou hier voor me op je knieën moeten gaan zitten om sorry te zeggen!’
‘Ja, dat gaat te ver. Maar ik ga het toch zeggen: misschien vonden wij dat heftige gedrag op heel veel plekken in de mediawereld normaal. Ik ben er niet trots op hè, ik vind het niet fraai – maar die werkcultuur was op veel plekken in Hilversum zo hard. Ik ben zelf opgegroeid in de Vara-omgeving. Ik ben niet altijd een grote Frans Klein geweest, ik was ook een kleine Frans Klein. Er was ontzag, stevigheid, er waren directe confrontaties. Ik denk dat ik met het vocabulaire van nu zou zeggen: er was een angstcultuur.’
U zegt dus: het was de tijdgeest. Maar de huidige directie van BNNVara neemt hier uitdrukkelijk afstand van. Zij zeggen: we vinden dat gedrag nu niet normaal, en we hadden dat toen ook niet normaal gevonden.
‘Dat is wel bijzonder, want de huidige algemeen directeur van BNNVara (Lonneke van der Zee, red.) zat er destijds ook al als bestuurssecretaris.’
Sprak u Van Nieuwkerk wel aan op zijn gedrag?
‘Ja, ik sprak hem erop aan. Als het inhoudelijk niet goed ging. Of als het signaal was: de redactie heeft het echt zwaar. Dan zei ik: Matthijs, je moet ook wel een beetje zorgen voor je redactie. Maar als je vraagt of ik het idee had dat ik Matthijs wezenlijk kon veranderen? Dan is het antwoord: nee.’
DWDD was een iconisch programma, dat onder uw hoede tv-geschiedenis heeft geschreven. Heeft het voor uw verdere carrière veel betekend?
‘O mijn hemel, gaan we die kant op? Nee, zeker niet. Er werd natuurlijk heel stevig aan Matthijs getrokken, met veel geld. Er is Matthijs vaak kwalijk genomen dat hij te veel verdiende bij de publieke omroep, terwijl ik wist dat hij elders ook het driedubbele kon verdienen. Het was de kunst van de Vara en van mij om hem de redactionele vrijheid, de creatieve vrijheid en de ruimte te geven om te creëren wat hij elders niet kon. Hij koos voor de publieke omroep vanwege die mogelijkheden. Dat ik hem op die manier kon behouden voor de publieke omroep, dat sprak voor mij. Maar als je daaruit het beeld wil destilleren dat ik mijn opgang heb gemaakt over de ellende van deze mensen, dan zou ik dat jammerlijk vinden.’
[14]
VOLKSKRANT
NPO DIRECTEUR FRANS KLEIN LEGT FUNCTIE TIJDELIJK NEER OM
ONDERZOEK NAAR MISSTANDEN DWDD NIET IN DE WEG TE ZITTEN
22 NOVEMBER 2022
NPO-directeur Frans Klein legt functie tijdelijk neer om onderzoek naar misstanden DWDD niet in de weg te zitten
Frans Klein legt zijn functie als NPO-directeur tijdelijk neer. Dat heeft de publieke omroep dinsdagmiddag bekendgemaakt. Na de onthullingen over De Wereld Draait Door was Klein onder vuur komen te liggen, omdat hij, destijds namens de Vara, nauw betrokken was bij de talkshow.
De NPO kondigde maandagmiddag een onafhankelijk onderzoek aan naar de werkcultuur bij DWDD. Dat gaat over wat er precies is gebeurd achter de schermen, welke signalen over misstanden er zijn geweest en wat er met die signalen is gedaan. Klein wil ‘voorkomen dat er discussie kan ontstaan over de onafhankelijkheid van het onderzoek’, schrijft de NPO in een persbericht. In afwachting van de uitkomsten legt hij daarom zijn functie neer.
Sinds 2014 is Klein directeur video bij de NPO, en daarmee eindverantwoordelijk voor de tv-programmering van de publieke omroep. Dat maakt hem feitelijk de belangrijkste man van de NPO en een van de machtigste bestuurders in Hilversum. Voor zijn overstap naar de NPO was hij jarenlang verbonden aan de Vara, waar hij geleidelijk opklom in de hiërarchie. Klein kwam in 1988 binnen op de financiële afdeling en verliet de omroep als mediadirecteur, na de fusie met BNN te hebben begeleid.
Onder Kleins leiding verscheen De Wereld Draait Door in 2005 op tv. Het besluit dat programma te gaan maken werd, tot voor kort in elk geval, gezien als een van Kleins belangrijkste verdiensten. DWDD heeft Klein en Van Nieuwkerk nader tot elkaar gebracht, vertelde Klein in 2017 aan de Volkskrant: ‘De rode draad is uiteindelijk dat DWDD tot het gaatje gaat. Matthijs is daarin soms gekmakend, zeg ik maar even op basis van wat ik soms van dichtbij heb gezien. Maar dat is ook wat ik altijd heb gesteund. Ik zou bijna zeggen: dat heeft wel iets van een band doen ontstaan.
Ook NTR en Van Nieuwkerk breken
Vrijdag trad de Volkskrant naar buiten met een onderzoek naar de vergiftigde werkomgeving bij DWDD. Uit gesprekken met tientallen voormalige medewerkers van het programma bleek dat achter de schermen sprake was van structureel grensoverschrijdend gedrag, onder anderen door de 62-jarige presentator Matthijs van Nieuwkerk. Tientallen werknemers vielen ziek uit vanwege de werkomstandigheden.
Van Nieuwkerk legde maandag zijn werkzaamheden bij BNNVara (voorheen de Vara) neer. Dinsdag werd ook bekend dat twee televisieprogramma’s die Van Nieuwkerk voor de omroep NTR maakt – de Top 2000 Quiz en de Top 2000 à Go-Go – dit jaar niet met hem als presentator uitgezonden zullen worden. Dat besluit nam de NTR in samenspraak met Van Nieuwkerk.
In een eerdere versie van dit artikel stond dat de Top 2000 Quiz en de Top 2000 à Go-Go dit jaar niet uitgezonden zouden worden. De programma’s komen echter mogelijk wel op televisie, maar dan zonder presentator Van Nieuwkerk.
NOS
NPO-DIRECTEUR VIDEO FRANS KLEIN LEGT TAKEN NEER
NA ONTHULLINGEN DWDD
NPO-directeur video Frans Klein legt taken neer na onthullingen DWDD
NPO-directeur Frans Klein treedt tijdelijk terug, meldt de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Hij legt zijn werkzaamheden neer in afwachting van het onderzoek dat de NPO doet naar de werkomstandigheden bij het BNNVARA-programma De Wereld Draait Door (DWDD).
“Om te voorkomen dat er discussie kan ontstaan over de onafhankelijkheid van het onderzoek, heeft Frans Klein aangegeven tijdelijk zijn functie neer te leggen in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek”, schrijft de NPO in een verklaring. Kleins woordvoerder zegt dat Klein “ruim baan” wil geven aan het onderzoek. De directeur wilde niet zelf reageren.
Klein was indertijd als mediadirecteur bij de VARA, later BNNVARA, tot 2014 verantwoordelijk voor de werkomstandigheden bij DWDD. Daarnavertrok hij naar de NPO waar hij directeur video werd. DWDD was vijftien jaar lang op tv te zien, en stopte in 2020.
Grensoverschrijdend gedrag
Achter de schermen van het succesvolle tv-programma was sprake van een angstcultuur en structureel grensoverschrijdend gedrag, bracht de Volkskrant vrijdag naar buiten. De krant sprak met tientallen voormalige medewerkers, die vertelden over extreme woede-uitbarstingen en publieke vernederingen door presentator Matthijs van Nieuwkerk en eindredacteuren van het programma.
De Volkskrant schrijft dat de directie van de VARA, later BNNVARA, meerdere malen door de afdeling personeelszaken is gealarmeerd over de onveilige werksituatie en het grote verloop bij DWDD. Daarna zijn onder meer extra medewerkers aangenomen om de werkdruk te verlichten.
Klein zei in de krant dat er “in retrospectief” te weinig is gedaan. Hij was naar eigen zeggen niet op de hoogte van het grensoverschrijdende gedrag.
Excuses aan oud-medewerkers
Van Nieuwkerk maakte gisteren bekend per direct te stoppen bij BNNVARA, waar hij nog meerdere programma’s maakte. “Het feit dat mijn werkgever openlijk twijfelt aan mijn oprechtheid, maakt een verdere samenwerking onmogelijk”, schreef hij in een korte verklaring. Later die dag bood BNNVARA-directeur Suzanne Kunzeler namens de omroep excuses aan voor de werkomstandigheden bij DWDD.