”Hoewel de opkomst van de BBB voor een deel ten koste gaat van andere en radicalere extreemrechtse partijen, groeit het extreemrechtse kamp als geheel gewoon door. Als we de SGP meetellen – dat zich de afgelopen jaren duidelijk in het extreemrechtse kamp heeft gepositioneerd – wisten de extreemrechtse partijen gezamenlijk maar liefst 28 senaatszetels te halen – meer dan een derde van de zetels. In 2019 waren dat er nog 17 (of 19 met de SGP erbij).”
….
….
”Maar het is veel te eenzijdig om de media alleen de schuld te geven van de opkomst van BBB. VVD en CDA hebben de basis gelegd voor de huidige stikstofcrisis door te proberen de milieurichtlijnen te omzeilen en sindsdien oppositie te voeren tegen de stikstofplannen van de regering toen er toch iets moest worden gedaan. Dat gaf voeding aan de boerenprotesten die een steeds duidelijker extreemrechts karakter kregen en waar BBB de belangrijkste politieke vertegenwoordiger werd. BBB had daarom een maatschappelijke beweging achter zich, die gesteund wordt door het agriculturele grootkapitaal en groepen als Agrifacts, die zijn opgezet om de belangen van die bedrijven te behartigen.”
De Provinciale Statenverkiezingen zijn zoals verwacht uitgelopen op een afstraffing van de regeringspartijen en op een grote overwinning van de BBB. De spreekbuis van het agriculturele grootkapitaal werd in alle provincies de grootste. De winst van de BBB gaat vooral ten koste van andere extreemrechtse partijen als PVV en FvD en van de regeringspartijen.
Hoewel de opkomst van de BBB voor een deel ten koste gaat van andere en radicalere extreemrechtse partijen, groeit het extreemrechtse kamp als geheel gewoon door. Als we de SGP meetellen – dat zich de afgelopen jaren duidelijk in het extreemrechtse kamp heeft gepositioneerd – wisten de extreemrechtse partijen gezamenlijk maar liefst 28 senaatszetels te halen – meer dan een derde van de zetels. In 2019 waren dat er nog 17 (of 19 met de SGP erbij).
In de commentaren op de verkiezingsuitslag wordt gretig gestrooid met het extreemrechtse frame dat er sprake zou zijn van een opstand van het platteland tegen de steden. Pogingen rechtsextremisme voor ‘boerenverstand’ te laten doorgaan zijn al meer dan honderd jaar oud. En het wordt meestal niet door boeren, maar juist door demagogen uit de steden gepusht. In de recente Nederlandse geschiedenis was dat de extreemrechtse propagandist Wierd Duk, die het in 2018 gebruikte om de fascistische actie van de zogenoemde ‘Blokkeerfriezen’ tegen antiracisme-activisten onderweg naar Dokkum te verheerlijken.
Alleen een oppervlakkige blik op de feiten is voldoende om aan te tonen dat er niets van dit frame klopt. De opkomst van extreemrechts was aanvankelijk juist een stedelijk en voorstedelijk verschijnsel. Rotterdam was bijvoorbeeld het bolwerk van het Fortuynisme. De winst van de BBB blijft ook niet tot het platteland beperkt. Bovendien is er op het platteland al langere tijd sprake van een verschuiving naar rechts vanaf het CDA. Eerder wist de VVD daarvan te profiteren.
De winst van de BBB is een ramp voor het klimaat en de biodiversiteit. VVD en CDA hebben zich hard gemaakt om de aanpak van de stikstofcrisis af te schuiven op de provincies, in de hoop dat die de landelijke plannen zouden blokkeren. Met deze uitslag lijkt dat te gaan lukken, al hebben ze meer hun zin gekregen dan ze hadden gehoopt. Met BBB als grootste partij is het vrijwel zeker dat stikstofmaatregelen vooruit zullen worden geschoven en dat ze uiteindelijk volledig in het belang van de agrireuzen zullen worden vormgegeven. De Provinciale Statenfracties van VVD en CDA zullen dat beleid van harte ondersteunen, daarmee het landelijke regeringsbeleid ondermijnen en de krachtsverhoudingen binnen de regering Rutte verder in het voordeel van rechts verschuiven.
FvD
Een lichtpuntje van deze verkiezingen is het verlies van FvD. Dat verlies zat er echter al jaren aan te komen. Sinds de partij in december 2020 scheurde en de neofascistische kliek rond Baudet en Jansen de partij volledig onder controle kreeg, is de electorale steun voor FvD lang niet zo groot meer als die in 2019 was. De zetels die de partij toen won was ze in de afgelopen vier jaar al bijna allemaal kwijtgeraakt door interne conflicten. De grote blijdschap bij delen van links om dit verlies doet daarom wat overdreven aan.
FvD verliest maar in geringe mate aan andere extreemrechtse partijen – zo’n 40 procent van de FvD-stemmers in 2021 stemde dit keer niet. Slechts 10 procent stemde nu op BBB. De fascisten hebben dus niet zozeer verloren omdat er een nieuwe extreemrechtse partij succesvol werd, maar omdat een fors deel van hun eerdere aanhang zich van hen heeft afgekeerd. Het lijkt erop dat dat vooral kan worden verklaard doordat de partij zijn hand heeft overspeeld. In de aanloop naar de verkiezingen ageerde FvD steeds meer tegen de BBB die deze als ‘controlled opposition’ brandmerkte. Dat leidde al tot bedreigingen aan het adres van Caroline van der Plas en tot een breuk in het brede extreemrechtse front dat vorig weekend in Den Haag de ‘grootste demonstratie ooit’ zou gaan organiseren, waardoor het fascistenprotest in het water viel.
Hoewel FvD inmiddels een angstaanjagend loyale kernaanhang heeft – die niet alleen op de partij stemt, maar ook lid is, merchandise koopt, fascistische media consumeert en soms deelneemt aan extreemrechtse straatprotesten – is die groep een kleine minderheid ten opzichte van het deel van het electoraal dat zich tot extreemrechts voelt aangetrokken. Dat bredere extreemrechtse electoraat is voorlopig niet gewonnen voor het fascisme en lijkt al helemaal geen zin te hebben in aanvallen op andere extreemrechtse partijen.
Deze situatie is echter verre van statisch. FvD heeft inmiddels een stevige basis en een fors netwerk van fascistische media achter zich. Bovendien tonen de fascisten de uiterste consequenties van de opvattingen die onder heel extreemrechts worden gedeeld. FvD is gericht op de opbouw van een buitenparlementaire fascistische beweging en kan daar gestaag aan doorbouwen. Electoraal zijn ze geen grote kracht, maar het gevaar van het fascisme is er een van de lange termijn en komt niet zozeer van hun fracties, maar juist van hun buitenparlementaire invloed.
Links
De linkse partijen hebben het in deze verkiezingen heel slecht gedaan – al zou je anders denken als je naar de speeches van de linkse leiders keek. Links heeft maar nauwelijks weten te profiteren van de klappen die de regeringspartijen kregen. De verklaring daarvoor is simpel: de linkse partijen hebben geen serieuze oppositie gevoerd en hebben geen enkele poging gedaan om een alternatief te bieden. PvdA en GroenLinks hebben samen 15 zetels en zijn daarmee de op één na grootste fractie in de senaat. Dat toont echter vooral aan dat de fusieplannen geen substantieel positief effect hebben gehad. Dat mag ook niet verbazen: de linkse partijen verliezen al decennia door hun rechtse koers en hun ongeloofwaardige opportunisme – dat probleem los je niet op met wat andere marketing.
Dat GroenLinks en PvdA nog altijd dezelfde zijn, bleek duidelijk in het Linksom-Rechtsom debat. De VVD’ers zetten fel de aanval in, maar de linkse partijen hadden geen fundamentele antwoorden. Ze durfden de acties van XR in Den Haag niet volmondig te verdedigen. Ze hadden geen links antwoord op de hard kapitalistische argumenten van rechts – zoals Ruttes opmerking dat de huren niet verlaagd zouden moeten worden, omdat dat investeerders zou afschrikken om in betaalbare woningen te investeren. En ze durfden zélfs niet te zeggen dat deze rechtse regering weg moet: Attje Kuiken werd tot vier keer toe gevraagd of Rutte moest opstappen en wist zelfs die vraag niet bevestigend te beantwoorden.
Zelfs in een directe confrontatie met de VVD aan de vooravond van de verkiezingen wilden de ‘loyale oppositiepartijen’ vooral constructief overkomen. Zij zijn niet bezig met oppositie voeren, maar hopen vooral dat zij Rutte straks voor wat wisselgeld aan meerderheden mogen blijven helpen. Sigrid Kaag was bij Nieuwsuur onbedoeld vernietigend over deze lakeienopstelling: ‘Ik ken PvdA en GroenLinks, tot nu toe stemmen ze ongeveer voor alles wat het kabinet voorstelt – met wat amendering – en volgens mij gaan ze dat na 16 maart ook doen.’ Dat klopt. Het verschil is wel dat Rutte nu ook bij BBB kan aankloppen, waardoor deze koehandel de linkse partijen minder zal opleveren dan voorheen.
Beter nieuws is dat de Partij van de Dieren een zetel heeft gewonnen. Die partij is nogal liberaal en kleinburgerlijk in haar algemene wereldbeeld, maar is ontegenzeggelijk groen en principieel. De partij durfde als enige linkse partij direct tegen BBB in te gaan. Daarin stelden ze de belangen van boeren en die van de natuur vaak ten onrechte tegenover elkaar – zoals met de weinig tactische leus ‘Geen bijen geen voedsel’ – maar lef en principes werden beloond en dat is goed nieuws.
Waar is de bodem?
Het lijkt erop dat veel linkse stemmers niet zozeer uit enthousiasme voor de linkse partijen, maar vooral uit afschuw van rechts en extreemrechts op linkse partijen hebben gestemd. Dat wordt op een negatieve manier duidelijk uit de verkiezingsnederlaag die de SP wist te boeken. Dit was de vijfde verkiezingsnederlaag onder Lilian Marijnissen. Sinds 2015 heeft de SP alleen maar verloren. Zelfs in Oss – misschien het laatste SP-bastion – eindigde de partij na BBB en VVD.
De partij reageerde met de gebruikelijke struisvogelreflex – de winst van ‘protestpartij’ BBB was ‘een dikke middelvinger naar de gevestigde orde’. Dat die middelvinger van extreemrechts en niet van links komt – zelfs van een partij die de belangen van de agrireuzen centraal stelt – maakt de SP kennelijk niet eens meer uit. Deze laatste nederlaag zal niet leiden tot het vertrek van Marijnissen, noch tot enige reflectie. De interne democratie in de SP is feitelijk afgeschaft en de leidende kliek heeft geen andere ideeën dan verstand op nul en ‘wij gaan door!’.
De SP zal een keer de bodem bereiken, maar de partij heeft – afgezet tegen de andere linkse partijen – een opvallend vermogen om steeds maar te blijven verliezen. Andere linkse partijen behouden een mate van aantrekkelijkheid voor linkse mensen die met tegenzin op een linkse partij stemmen om erger te voorkomen. De SP is in dat opzicht veel minder geloofwaardig. De partij flirt steeds openlijker met extreemrechts, voerde een racistische campagne tegen arbeidsmigranten en liet Tweede Kamerlid Mahir Alkaya aanschuiven bij het fascistische complotkanaal BLCKBX.
Het effect daarvan is dat de SP als enige linkse partij substantieel stemmen aan extreemrechts verloor. Van de mensen die in 2021 nog SP stemden, ging maar liefst 21 procent nu naar BBB. Slechts 33 procent stemde opnieuw SP. Andersom wist de partij geen stemmen van extreemrechts voor zich te winnen – de extreemrechtse kiezer heeft immers keuze genoeg.
Media
Dat BBB zo groot is geworden, wordt door veel commentatoren verklaard door te wijzen op de rol van de media die de boerenpartij in de afgelopen jaren onophoudelijk het podium boden. Vooral talkshows maken er een gewoonte van om uit sensatiezucht allerlei abjecte figuren een podium te geven. Dat was eerder het geval met Thierry Baudet, maar ook met Willem Engel en de fascistische commentator Raisa Blommestijn die tijdens de coronacrisis regelmatig bij Jinek werd uitgenodigd om het ‘frisse andere geluid’ te verkondigen.
Maar het is veel te eenzijdig om de media alleen de schuld te geven van de opkomst van BBB. VVD en CDA hebben de basis gelegd voor de huidige stikstofcrisis door te proberen de milieurichtlijnen te omzeilen en sindsdien oppositie te voeren tegen de stikstofplannen van de regering toen er toch iets moest worden gedaan. Dat gaf voeding aan de boerenprotesten die een steeds duidelijker extreemrechts karakter kregen en waar BBB de belangrijkste politieke vertegenwoordiger werd. BBB had daarom een maatschappelijke beweging achter zich, die gesteund wordt door het agriculturele grootkapitaal en groepen als Agrifacts, die zijn opgezet om de belangen van die bedrijven te behartigen.
Tot slot ontbrak het aan een geloofwaardige linkse oppositie. De linkse politieke partijen hebben niets gedaan om een linkse tegenbeweging te organiseren. En ook van een linkse parlementaire oppositie was maar nauwelijks sprake. Het feit dat de boerenbeweging en de BBB het de regering wel moeilijk wist te maken, maakt dat zij door veel mensen ten onrechte als een alternatief voor de neoliberale status quo werden gezien – terwijl de protesten nu juist bedoeld zijn om die status quo te beschermen.
Wensdenken
Net als na de verkiezingsoverwinning van FvD vier jaar geleden, wringen liberalen zich in allerlei bochten om zichzelf gerust te kunnen stellen. Een variant daarvan is dat BBB weldra zal imploderen, zoals FvD na 2019 ook snel in de problemen kwam. Daarvoor is vooralsnog geen enkele aanwijzing en bovendien ziet dat het fundamentele verschillen tussen FvD en BBB over het hoofd.
FvD kwam in de problemen, omdat de leiding van die partij een neofascistisch project nastreeft, terwijl een groot deel van de partij daar niet voor gewonnen was en het ook niet begreep. De zelfbewuste fascisten binnen FvD vormden aanvankelijk een kleine groep, die probeerde de rest van de partij beetje bij beetje naar rechts te duwen. Voor de Provinciale Staten van 2019 had de partij allerlei kandidaten nodig die ze niet achter de hand had en dus moest werven. Eenmaal verkozen werden deze leden geconfronteerd met de steeds explicietere fascistische uitspattingen van de leider, wat zowel hun verhouding met andere partijen als met de landelijke partij onder druk zette. Dat leidde ertoe dat bijna alle FvD-Statenleden vroeg of laat opstapten.
BBB zit heel anders in elkaar. Ook die partij is snel gegroeid en heeft veel nieuwe mensen nodig. Hoewel BBB met allerlei extreemrechtse ideeën flirt – zoals de ‘omvolkingstheorie’ en complotten omtrent het World Economic Forum – en onmiskenbaar opportunistisch en populistisch is, is de missie van de partij helder voor de eigen leden. Verschillende oud-VVD- en oud-CDA-politici zijn nu voor BBB actief. Bovendien heeft BBB het machtige en ervaren netwerk van de agrireuzen achter zich, dat nieuwe kandidaten inhoudelijk kan ondersteunen met pasklare argumenten en al dan niet gemanipuleerd cijfermateriaal. We zullen vast allerlei amateurisme zien van BBB-bestuurders en -Statenleden, maar concrete aanwijzingen van een op handen zijnde implosie zijn er vooralsnog totaal niet. Het feit dat de ineenstorting al vol overtuiging wordt voorspeld voordat de nieuwe Statenleden überhaupt zijn geïnstalleerd, bewijst dat die uitsluitend op wensdenken is gebaseerd.
Conclusie
Deze verkiezingen waren opnieuw slecht nieuws voor links. De regering Rutte kan vrolijk doorregeren en kan in de senaat zowel over rechts als over links meerderheden vinden. De positie van de VVD is in het kabinet versterkt. Dat de VVD het regeringsbeleid steeds slim naar zijn hand heeft weten te zetten is een belangrijke verklaring voor het feit dat die partij veel minder hard wordt afgestraft dan andere regeringspartijen. Het ligt dus in de lijn der verwachting dat de VVD die sterkere positie verder zal uitbuiten. De versterking van extreemrechts helpt daarbij.
Het stikstofbeleid zal verder vooruit worden geschoven en uiteindelijk waarschijnlijk nog meer in het belang van de grote agribedrijven worden uitgewerkt. Dat zal nog tot een fors conflict leiden, omdat BBB vastbesloten is om te breken met de EU-regels over stikstof en natuurbescherming, terwijl dat voor de regeringspartijen waarschijnlijk onbespreekbaar is.
De linkse oppositie lijkt de komende periode nog minder een rol van betekenis te spelen. GroenLinks en PvdA richten zich volledig op de parlementaire koehandel. Dat zal nog minder opleveren dan voorheen. Dat vergroot het belang van buitenparlementair links: in het bijzonder de klimaatbeweging en de vakbeweging die laten zien dat overwinningen wel degelijk mogelijk zijn als we ervoor vechten. EINDE ARTIKEL
Reacties uitgeschakeld voor Noot 5/Opmerkelijkheden
”De Provinciale Statenverkiezingen zijn zoals verwacht uitgelopen op een afstraffing van de regeringspartijen en op een grote overwinning van de BBB. De spreekbuis van het agriculturele grootkapitaal werd in alle provincies de grootste. De winst van de BBB gaat vooral ten koste van andere extreemrechtse partijen als PVV en FvD en van de regeringspartijen.”
”De VVD zette eerder in de week de verhoudingen op scherp en dreigde met een kabinetscrisis. Dit is niet los te zien van de steeds grotere invloed van extreemrechts. Tijdens de verkiezingen in maart voor de Provinciale Staten won de BoerBurgerBeweging, dat opereert als politiek een verlengstuk van de agro-industrie”
Afgelopen vrijdag viel het kabinet en maandag kondigde Rutte zijn vertrek uit de politiek aan. Onder zijn leiding verschoven de machtsverhoudingen steeds verder naar rechts. Juist nu zou linkse politiek zich moeten oriënteren op strijd, in plaats van het neoliberale centrum proberen te stutten.
Directe aanleiding voor de val van het kabinet was de onenigheid over het asielbeleid. De VVD wil het aantal vluchtelingen beperken door de invoer van een ‘tweestatusstelsel’. Hiermee zouden gezinnen van oorlogsvluchtelingen makkelijker geweerd kunnen worden. Coalitiegenoten konden hier in vergaande mate in meegaan, maar voor de ChristenUnie was de manier waarop de VVD een beslissing probeerde te forceren en aanstuurde op mogelijke stopzetting van gezinshereniging onacceptabel.
De VVD zette eerder in de week de verhoudingen op scherp en dreigde met een kabinetscrisis. Dit is niet los te zien van de steeds grotere invloed van extreemrechts. Tijdens de verkiezingen in maart voor de Provinciale Staten won de BoerBurgerBeweging, dat opereert als politiek een verlengstuk van de agro-industrie. Ook binnen de VVD is de afgelopen jaren een steeds sterkere extreemrechtse stroming ontstaan. Tijdens het partijcongres op 3 juni werd een motie aangenomen, dat er voor de zomer een plan moest liggen om nog meer vluchtelingen te weren.
Zondebokpolitiek
Rutte hoopt met een breuk op asiel de basis te leggen voor een verkiezingscampagne rond dit thema en een kabinet met extreemrechts. Of de VVD hierin de leiding zal nemen, is met het opstappen van Rutte nog maar zeer de vraag. Maar het debat van de afgelopen dagen liet zien dat er een brede basis is om migratie tot een mikpunt te maken in de campagne. Hierbij worden de asielcijfers structureel opgeblazen. Zo schetste VVD-minister Yeşilgöz op de dag na de val van het kabinet in Op1 een schrikbeeld van nareizigers die vervolgens ook hun gezin zouden laten overkomen. Maar volgens Vluchtelingenwerk gaat dit om enkele tientallen vluchtelingen per jaar.
Extreemrechtse partijen maakten zich in het Tweede Kamerdebat van maandag hard voor het invoeren van een stelsel waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen vluchtelingen met een a-status, die asiel aanvragen op basis van bijvoorbeeld seksualiteit of religie, en vluchtelingen met een b-status die vluchten voor oorlog. Die laatste categorie zou vervolgens gedeporteerd moeten worden op het moment dat de oorlog voorbij is. Dit is een onderscheid dat in veel andere EU-landen al gehanteerd wordt, hoewel Duitsland daar nu juist weer vanaf stapt.
De reactie van andere partijen op deze nieuwe rechtse aanval op vluchtelingen was veelzeggend. Zo stelde Mirjam Bikker van de ChristenUnie dat het daadwerkelijke probleem de ‘veiligelanders’ zouden zijn die in bussen voor problemen zorgen. Lilian Marijnissen gebruikte het moment om de aandacht te vestigen op de ‘bijna 1 miljoen’ arbeidsmigranten. Zij, en niet de vluchtelingen, zouden voor de ‘druk op huisvesting’ zorgen. Op deze manier spelen gevestigde partijen een spelletje verdeel-en-heers en helpen ze de VVD de aandacht af te leiden van een opvangcrisis die zij zelf veroorzaakt heeft.
‘Einde van een tijdperk’
De positie van Rutte stond het afgelopen weekend onder druk. Van der Plas kondigde vorige week aan wel een kabinet te willen vormen met de VVD, maar niet met Rutte. Eerder had Wilders iets soortgelijks aangekondigd. Dit heeft waarschijnlijk een rol gespeeld in het besluit van Rutte om niet door te gaan als lijsttrekker van de VVD. Rutte zou zo bij de volgende formatie een obstakel kunnen vormen voor een rechts-extreemrechts kabinet. Dit zegt veel over de oriëntatie van de VVD.
De afgelopen decennia zijn er twee experimenten geweest van kabinetten met extreemrechts. Balkenende I, dat bestond uit CDA, VVD en de Lijst Pim Fortuyn, hield welgeteld 87 dagen stand. Rutte I bestond uit een coalitie van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV. Dit duurde anderhalf jaar. Binnen het CDA en de VVD bestond daarom terughoudendheid om met extreemrechts in zee te gaan, maar voor een nieuwe generatie politici geldt dit veel minder. Politici zoals Dijkhoff en Yeşilgöz omarmden door de jaren juist steeds meer extreemrechtse retoriek.
Het veelgenoemde ‘einde van een tijdperk’ lijkt daarmee ook het begin van een nieuwe politieke consensus te zijn. Rutte speelde links en extreemrechts telkens op een slimme manier tegen elkaar uit om vervolgens een neoliberaal middenkabinet te kunnen vormen. Op papier is dit nog steeds mogelijk, maar hiervoor zijn steeds meer partijen nodig. Rutte IV liet zien hoe instabiel dit soort coalities ondertussen zijn. Door de vergaande normalisering van extreemrechts gedachtegoed ligt een kabinet met BBB en PVV nu meer voor de hand.
Neoliberaal links
Rutte haalde op een aantal dossiers belangrijke punten binnen voor het Nederlandse kapitaal. Zo werd onder zijn leiding een stap gezet naar een volledig geprivatiseerd pensioenstelsel en werd huisvesting in vergaande mate vermarkt. Terwijl onder kabinetten Rutte toeslagenouders werden geterroriseerd en de gaswinning in Groningen lange tijd gewoon doorging, noemde Rutte zelf het niet afschaffen van de dividendbelasting als een van zijn ‘grootste fouten’. Het vertrek van deze harde neoliberaal en veroordeelde racist is geen gemis.
Door zijn vertrek zelf aan te kondigen, behield Rutte het initiatief. GroenLinks lijsttrekker Klaver trok direct zijn aangekondigde motie van wantrouwen in. Hierdoor kan Rutte de komende maanden gewoon blijven zitten. Rutte stelde na afloop van het debat zelfs van Klaver te houden. Deze vriendschappelijkheid is tekenend voor de gedepolitiseerde verhoudingen van het neoliberale centrum. GroenLinks stond altijd klaar om vanuit de oppositie Rutte aan meerderheden te helpen: van de afschaffing van het leenstelsel tot de invoer van het casinopensioen.
GroenLinks en de PvdA willen nu met een gezamenlijke lijst meedoen aan de verkiezingen. Op korte termijn kan dit best tot een beperkte electorale groei leiden, maar de fusie komt voort uit een positie van zwakte. Zonder een breuk met de trouwe steun – en in sommige gevallen ook initiatief – aan bezuinigingsbeleid en onmenselijk asielbeleid zal dit niet tot een daadwerkelijk links alternatief leiden. Het is linkse lipstick op guur neoliberaal beleid.
Linkse politiek
In het Tweede Kamerdebat maandag was de inbreng van politici zoals Simons (BIJ1) en Ouwehand (PvdD) een stuk beter. Zij gingen niet mee in de loftuitingen, maar brachten de vernietigende gevolgen van de kabinetten Rutte in herinnering. Zo benoemde Ouwehand de smerige manier waarop Rutte campagne voert over de rug van vluchtelingen. Het is te hopen dat ook Simons na de verkiezingen terugkeert in de Tweede Kamer.
Door een gebrek aan strijd tegen afbraakbeleid en een sterke linkse oppositie lijkt het steeds meer alsof er slechts twee politieke smaakjes bestaan: het neoliberale midden en extreemrechts. De afgelopen jaren zien we wel een toename aan protesten: tegen het gebrek aan betaalbare woningen, de steeds verder escalerende klimaatcrisis en sociale strijd voor loonbehoud. Het is een positieve ontwikkeling dat sommige activisten nu proberen de krachten te bundelen. Dit zou de opmaat kunnen zijn naar een hete herfst.
Dit najaar staan er ook al twee belangrijke acties. Op 9 september organiseert Extinction Rebellion de volgende blokkade van de A12. Deze moet zo groot mogelijk worden. De fossiele subsidies, die ons jaarlijks ongeveer 30 miljard euro kosten, zouden een goed handvat kunnen bieden om bredere delen van de bevolking bij de acties te betrekken. Hiernaast staken docenten in het primair- en voortgezet onderwijs op 5 oktober voor een beter salaris en tegen het lerarentekort. Bij eerdere stakingen hebben we het belang gezien van bredere solidariteit met docenten. Een strijdbaar en principieel links kan alleen maar van onderaf komen. EINDE ARTIKEL SOCIALISME.NU
Reacties uitgeschakeld voor Noot 6/Opmerkelijkheden
”En natuurlijk heb je daar dan de kwezels van het Redelijke Midden weer, die erop wijzen dat “Ja, maar Van der Plas geeft tenminste toe dat ze fout zat.” Bijvoorbeeld nadat ze Jan Paternotte framede als een boerenlandjepikker, want dat bleek een stuk land te zijn waar zij zelf nota bene ook huizen wilde laten bouwen. “Was een aanname” tweette ze. Ze zette het tenminste recht, dat is te prijzen zeggen types als H.M. van den Brink dan.
Boerenkutpartij
Van der Plas moet inderdaad altijd toegeven dat dit niet waar is en dat niet klopt en dat ze zich hierin vergist had en daarin verkeerd zat. Maar Paternotte heeft dan alweer duizend bedreigingen en verwensingen van de BBB-aanhang voor zijn kiezen gehad en de mare van die boeren die het veld moeten ruimen voor vluchtelingen blijft ook gewoon rondzingen (wat enorme gevolgen heeft voor die vluchtelingen, die mikpunt worden van pogroms en dergelijke) en Hassnae wordt nog steeds verrotgescholden (Van der Plas heeft die leugen niet rechtgezet, trouwens).”
Nederland is een huis, waarin Nederlanders een familie vormen. Zoals in veel huizen ontvangen wij gasten die weer vertrekken en is er een logeerkamer met een warm bed voor familie of bekenden, die het zwaar hebben en wat langer moeten blijven. Maar in de laatste decennia belden er zo veel hulpbehoevenden aan voor een plekje, dat de grond van de logeerkamer bezaaid ligt met matjes. En ons éigen familieleven wordt aangetast door onze gastvrijheid. Juist om dat originele warme bed te blijven bieden, moeten we voorlopig “nee” verkopen aan veel hulpbehoevende kennissen.
Asielmigratie-reductie korte termijn
Op de korte termijn moeten Nederland en de EU stevige maatregelen nemen, die binnen de verdragen passen, om een nieuwe inhumane asielcrisis in de zomer te voorkomen. De inzet van de BBB op dit vlak focust op drie punten:
Ontwikkelingslanden, die weigeren uitgeprocedeerde asielzoekers terug te nemen, moeten gekort worden op de financiële steun die Nederland en de EU bieden. En bij aanhoudend weigeren, moet de subsidiekraan dicht en de uitkeringenstroom gestopt worden richting die landen. Als landen weigeren ons te steunen in een crisis en hun eigen staatsburgers niet terug willen nemen, zijn ze geen goede buren en verdienen ze ook niet onze steun.
De buitengrenzen van de EU moeten versterkt worden. Dit kan onder meer door de bouw van grenshekken op kwetsbare locaties voor migrantenstromen. Maar ook is het nodig dat Frontex (het Europees agentschap dat de buitengrenzen bewaakt) stevig versterkt wordt in bevoegdheden, middelen en manschappen.
Europese migratieafspraken moeten actief worden nageleefd. In de Dublin-verordening staat dat een asielzoeker asiel moet aanvragen in het eerste veilige Europese land waar hij aankomt. Nu gebeurt dit vaak niet en reizen asielzoekers via andere Europese landen naar Nederland om een asielaanvraag te doen. Landen aan onze buitengrenzen (zoals Italië en Bulgarije) laten dit toe of faciliteren dit zelfs, om zelf maar van het probleem af te zijn. Als de Dublin-afspraken zouden worden nageleefd, zou de asielinstroom in Nederland al gauw behapbaar worden. Europees Naoberschap houdt ook in dat we goede buren voor elkaar zijn. Afspraken die gemaakt zijn, of gemaakt worden, moeten worden nageleefd. Het is simpel voor BBB: of de Dublin-verordening wordt strikt nageleefd, of Nederland stelt Brussel op de hoogte dat het zich niet meer gebonden voelt door de afspraken.
Asielmigratie-reductie lange termijn
Nederland heeft zich in het verleden gebonden aan allerlei verdragen, die op dat moment een nuttig doel dienden. Het Vluchtelingenverdrag van 1951, voortvloeiend uit de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust, is daar één van. Echter het doel van het verdrag in 1951 was nooit dat het de hedendaagse asielchaos tot gevolg zou hebben. Migratie is sindsdien enorm veranderd, in omvang en vorm. En als de uitkomst van een verdrag anders uitvalt dan de bedoeling was bij het tekenen, moet Nederland ook bereid zijn om te sleutelen aan de inhoud van een verdrag. Als de uitkomst anders is dan het doel, dan moeten er dus nieuwe afspraken komen die er wél voor zorgen dat het verdragsdoel wordt bereikt.
Nederland moet inzetten op een update van het Vluchtelingenverdrag van 1951 en toewerken naar een Vluchtelingenverdrag van 2023. Wat BBB betreft moet zo’n verdrag de deelnemende landen de handvaten geven om grote asieltoestromen te dempen. Dit bijvoorbeeld door asielprocedures buiten de eigen grens te kunnen behandelen, een terugnameverplichting in te stellen voor landen wier onderdanen elders zijn uitgeprocedeerd en door het terugsturen of terugbrengen van uitgeprocedeerde asielzoekers te vereenvoudigen. Uiteraard zijn er talloze andere voorstellen die ook gewogen moeten worden in een nieuw verdrag.
Acute asielstop
Niet elk land staat te juichen bij heronderhandeling van het Vluchtelingenverdrag van 1951. Sommige landen hebben economisch, sociaal of zelfs politiek profijt bij de oude afspraken en de chaos die ze ermee in andere landen kunnen veroorzaken. Daarom ziet BBB een acute asielstop tijdens het ontstaan van een asielcrisis als een effectief middel om:
de asielinstroom te dempen;
aan te tonen dat het verdrag van 1951 onwerkbaar is;
een drukmiddel richting andere landen om de verdragen te heronderhandelen
Mocht niks werken dan kan Nederland niet uitsluiten dat het als laatste redmiddel, samen met gelijkgezinde landen uit het verdrag stapt (zoals we recent uit het Energy Charter Treaty zijn gestapt) en met hun nieuwe afspraken maakt.
Pushbacks
Het is een natuurlijke reactie om een mens in nood te helpen. Niemand kijkt met de handen in de zakken toe hoe een ander verdrinkt, laat staan dat ze hem een trap na geven. Daarom wil BBB dit ook niet opleggen aan onze agenten aan de buitengrenzen van Europa. Het terugduwen van lekke bootjes, of mensen buiten de deur te houden zonder enige zorg en daarmee mensen veroordelen tot verdrinking of uitdroging, ziet BBB niet als menswaardig, zowel voor de pusher als de gepushte. Daarom zal BBB zich uitspreken tegen de pushbacks op zee waarvan aangenomen kan worden dat dit tot de dood leidt. Zoals hierboven aangetoond kunnen Nederland en de EU heel veel doen om migratie te beperken, voordat we ons zo diep verlagen. BBB is natuurlijk niet voor het toestromen van illegalen in de EU. BBB is wel voor het op een humane manier terugsturen van deze mensen naar het land van herkomst.
Uiteindelijk wil BBB toe naar een migratiesysteem waarin mensen die écht op de vlucht zijn voor oorlog of onderdrukking, in Nederland veiligheid kunnen vinden. Waar we deze mensen een warm bed kunnen bieden in ons huis, zonder dat het huis daardoor ontwricht raakt. En voor de tijd die ervoor nodig is. Terugkeer naar land van herkomst, wanneer dat veilig is, verdient de voorkeur.
Voordat we daar zijn, hebben we nog een lange weg te gaan, maar we hoeven geen dingen te doen die we onze kinderen en kleinkinderen niet zouden kunnen uitleggen.
Arbeids- en studiemigratie
Om in de brede zin aan migratiereductie te werken moeten we niet alleen naar asielmigratie kijken maar ook naar migratie die voorkomt uit arbeid en studie. Ook deze stromen zijn groot en leggen veel beslag op voorzieningen, al leveren ze vaak ook welvaart op.
Op het gebied van arbeidsmigratie wil BBB kijken welke mensen Nederland nodig heeft en welke arbeidsmigranten meerwaarde creëren voor de Nederlandse economie. Onze stip op de horizon is hier een systeem van Orange Cards; waar na een jaarlijkse inventarisatie van behoeften en tekorten in de arbeidsmarkt er buitenlandse werknemers worden uitgenodigd om naar Nederland te komen om hier te werken. De kaart geeft hen dan een verblijfsstatus voor een bepaalde tijd, waarna de kaarthouder weer terug moet keren naar het land van herkomst óf onder specifieke voorwaarde het Nederlands staatsburgerschap kan aanvragen. In de huidige praktijk betekent dit dat Nederland deze Orange Cards vooral uitgeeft aan bijvoorbeeld technisch of medisch geschoold personeel en arbeiders die nodig zijn voor onze voedselzekerheid.
Studentenmigratie
Bij studiemigratie wil BBB ook kijken naar de behoefte in Nederland. Voor veel universiteiten in de regio zijn internationale studenten een basisvoorwaarde om onderwijs aan te kunnen bieden aan Nederlandse studenten. Bij technische studies leveren internationale studenten een grote bijdrage aan innovatie en ontwikkeling van de Nederlandse techniek. Ook kan een klein aandeel internationale studenten op een studie goed zijn om kennis te maken met nieuwe ideeën en perspectieven. Helaas zijn voor een aantal grote universiteiten in de Randstad internationale studenten een winstmodel van uitbuiting geworden, wat bijvoorbeeld de lokale huizenmarkt ontwricht en studies ‘verengelst’. Net als bij arbeidsmigratie wil BBB hier dus kijken naar welke studenten een meerwaarde vormen voor regionale ontwikkeling, innovatie of ons academisch klimaat. Terwijl we intussen de gezonde balans voor de huizenmarkt en de rol van universiteiten als koploper in een onderscheidende Nederlandse academische cultuur, bewaken.
EINDE STUK
Reacties uitgeschakeld voor Noot 10/Opmerkelijkheden
DE BUHNE ALS GEZWEGEN WORDT OVER MODERNE SLAVERNIJ
‘”Laatst nog tijdens het debat over de excuses over het slavernijverleden. Vroeger vond ik dat onzin. Maar ik kwam erachter dat voorstanders een punt hebben. Dan stel ik mijn standpunt bij.”
“Ik had makkelijk niet naar dat debat kunnen gaan. Want ik weet dat er in mijn achterban mensen zitten die de excuses belachelijke onzin vinden. Dan stel ik me kwetsbaar op.”
Alle ogen zijn gericht op de BoerBurgerBeweging (BBB) bij deze Provinciale Statenverkiezingen. Lijsttrekker in de Tweede Kamer Caroline van der Plas is het gezicht van de campagne en weet dat haar partij de grote uitdager is. NU.nl sprak haar uitgebreid. “Je moet niet 150 Carolines in de Kamer hebben.”
U bent niet weg te slaan uit de media. Is deze campagne slopend?
“Je moet ervoor zorgen dat je goed slaapt. Dat lukt meestal. Maar het is inderdaad wel slopend.”
“In het verleden is het een keer voorgekomen dat ik duizelig werd en dubbel begon te zien vlak voor een debat. Dat kwam door het harde werken. Dat heb ik nu gelukkig niet meegemaakt.”
U zei eerder dat BBB nu de grote uitdager is. Is deze campagne heftiger qua drukte?
“Nou, weet je… wat het heftig maakt is de haat. Dat hebben we de vorige keer niet meegemaakt. Er is meer weerstand. Ook vanuit de Kamer.”
“Er wordt zo veel bagger over ons uitgestort. Via sociale media en mailtjes krijg ik dan te horen dat ik een ‘boerenverrader’ ben. Ik word ‘kartelhoer’ genoemd, of een ‘WEF-puppet‘.”
World Economic Forum. Kartel. Hebben we het over FVD?
“Klopt. Ik ben ook niet bang om dat zo te zeggen. Maar ook van links hoor, mind you. D66 heeft mij de laatste weken ook op de korrel.”
Ervaart u vanuit D66 ook haat?
“Nee, maar er zitten ook mensen in hun achterban die mij wegzetten als fascist, nazi en extreemrechts.”
“Met wat Kamerleden doen kan ik nog wel omgaan, en ik kan er ook grapjes over maken. Maar ik zei laatst wel tegen Jan Paternotte (fractievoorzitter D66 in de Tweede Kamer, red.): ‘Ik weet niet waar jullie mee bezig zijn, maar wij krijgen er alleen maar leden erbij. Focus je op je eigen punten!'”
Spreekt u FVD’ers in de Kamer weleens aan op hun uitspraken?
“Eind februari nog in een stikstofdebat. Gideon van Meijeren (FVD-Kamerlid, red.) zei dat ik er niet voor de boeren ben en zo. Hij ging maar door. Toen zei ik: ‘Realiseer je dat jouw uitspraken gevolgen hebben voor mensen’.”
En?
“Ze hebben er lak aan, want ze gaan er gewoon mee door.”
U hebt het vaak over de onvrede in het land. Wordt BBB een protestpartij?
“Er zullen natuurlijk proteststemmen naar ons gaan. Maar ik merk in mijn achterban vooral dat men het fijn vindt dat iemand in de Kamer normale taal spreekt en kleine dingen agendeert.”
Waar komt de onvrede volgens u vandaan?
“Mensen willen zich gehoord en gezien voelen. Ik krijg honderden mails per dag, zo’n veertienhonderd per week. Veel van bezorgde burgers.”
“Ik lees ze allemaal. Mensen die mij rechtstreeks aanspreken of een vraag stellen, probeer ik allemaal te beantwoorden. Ook als ik niets voor ze kan doen. Sommigen zijn verbijsterd dat ik überhaupt terugmail. Dat zijn ze niet gewend. Ik zeg niet dat ik de enige politicus ben die dat doet, hoor.”
Even een stap terug. Waarom mailen die mensen politici volgens u?
“Ze kunnen het nergens anders kwijt.”
Maar waarom zijn die mensen überhaupt boos of ontevreden?
“Omdat ze tegen een muur van bureaucratie aanlopen. Ze voelen zich onrechtvaardig behandeld.”
Deze week bleek uit verschillende onderzoeken dat Nederland een hardnekkige ongelijkheid kent en dat de armoede toeneemt. Speelt dat niet een veel grotere rol bij de onvrede?
“Dat ligt eraan. Ik spreek ook vaak met ondernemers. Zij worden zo moe van al die extra regels waarmee zij te maken krijgen.”
“Maar zij redden zich vaak nog wel. Ik krijg vooral veel mailtjes van mensen die een probleem met een uitkering of toeslag hebben. De Nationale ombudsman zegt: de overheid is er voor de burger en niet andersom. Daar ben ik het volledig mee eens.”
En u wilt dat allemaal gaan veranderen?
“Ja. Maar ik heb geen toverstaf.”
Grote overheidsprojecten zoals de versterkingsoperatie in Groningen of de compensatie voor toeslagenouders in goede banen leiden, is toch niet zo simpel? U krijgt dat toch ook niet in een jaar opgelost?
“Nee. Maar ik stel bijvoorbeeld wel vragen waarom er beleid wordt gemaakt op basis van wantrouwen. Want dat gebeurt er nu in Groningen. De overheid is bang dat mensen ook geld ontvangen die er misschien geen recht op hebben.”
“Ik snap dat er protocollen zijn. Ik zeg ook niet dat je zomaar duizenden euro’s moet overmaken. Maar laten we er nou eens vanuit gaan dat de meeste mensen deugen. Dan heb je ook minder regelgeving nodig.”
BBB gaat dat allemaal veranderen?
“We moeten ons als volksvertegenwoordigers veel bewuster zijn van wat we doen.”
Het is nogal een opdracht.
“Ik denk dat de vertrouwenscrisis de grootste crisis is waar we mee te maken hebben. Want echt, ik meen het: onze democratie kán kapot. Ik zeg niet dat morgen het Tweede Kamergebouw wordt bestormd, maar ik maak me er weleens zorgen over dat de kloof tussen over de overheid en de burger zo groot wordt.”
Wie is er dan verantwoordelijk voor dat wantrouwen?
“Wij allemaal. Politici in Den Haag, de provincies en gemeenten.”
Dit gaat al lang niet meer alleen over het belang van boeren, het speerpunt waarmee u in 2021 de Kamer in kwam.
“Nee, dat klopt. Dat gevoel is gaandeweg sterker geworden. Er is te weinig aandacht voor de mensen in de regio. Even los van het stikstofprobleem. Mensen trekken weg vanwege slechte voorzieningen. Wat in Den Haag klein zeer is, is voor die mensen grote pijn.”
“Ik krijg de laatste tijd ook veel positieve reacties van Nederlanders met een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Deze week bijvoorbeeld weer drie Marokkaanse jonge mannen bij een benzinestation. ‘Hey mevrouw Van der Plas! Ik ga op u stemmen!’, riepen ze. We hebben even staan kletsen.”
In uw verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamer in 2021 staat maar een heel klein zinnetje over discriminatie. De lijst voor de Tweede Kamer was niet divers als je kijkt naar een niet-westerse achtergrond. Dus waar komt dat vandaan?
“Dat vraag ik me ook af. Je zou zeggen dat zij vooral op Denk stemmen. Ik hoorde van iemand uit de Turkse gemeenschap dat men in die cultuur van stevige vrouwen houdt. Iemand die met haar hand op tafel slaat en zegt: ‘nu allemaal koppen dicht.'”
Er is op veel plekken in de maatschappij sprake van hardnekkige discriminatie. Jullie maken hier geen groot punt van.
“Het is inderdaad geen speerpunt, maar we vinden het ook niet onbelangrijk. We maken er geen beleid op. Maar ik debatteer over dit soort onderwerpen wel met een open vizier.”
“Laatst nog tijdens het debat over de excuses over het slavernijverleden. Vroeger vond ik dat onzin. Maar ik kwam erachter dat voorstanders een punt hebben. Dan stel ik mijn standpunt bij.”
“Ik had makkelijk niet naar dat debat kunnen gaan. Want ik weet dat er in mijn achterban mensen zitten die de excuses belachelijke onzin vinden. Dan stel ik me kwetsbaar op.”
Uw achterban wordt als de peilingen kloppen groter en misschien ook diverser. Heeft dat invloed op uw standpunten?
“Ik denk niet dat er een groot verschil is tussen de plattelanders en mensen die in de stad gewoon een biertje willen drinken, voor hun moeder willen zorgen en een paasvuur willen afsteken.”
Er is dus helemaal geen kloof tussen stad en platteland?
“De kloof is er vooral tussen de burgers en de politiek.”
Als BBB zetels wint, verenigt u dan de mensen in onvrede?
“Dat vind ik een lastige. Misschien dat die mensen denken: zij zou iets aan die onvrede kunnen doen. Want zij zit al twee jaar in de politiek en is nog hetzelfde als op dag één. Geen pumps, geen jargon, benaderbaar.”
U ziet uzelf dus niet als Haags. Hoe gaat u ervoor zorgen dat u dat ook niet wordt?
“Ik weet niet hoe je Haags moet worden. Dat zit totaal niet in mij. Mijn kinderen zeggen al vanaf het begin: ‘als ik jou in de Kamer zie, ben je gewoon mijn moeder.’ Ik ben precies zoals thuis. Dat is voor sommigen moeilijk te begrijpen.”
“Mensen denken dat het allemaal strategie is, maar dat is echt niet zo. Ik zou willen dat er meer mensen in Den Haag zo zijn. Maar je moet ook niet 150 Carolines in de Kamer hebben hoor, dan wordt het een beetje onrustig.”
EINDE ARTIKEL
Reacties uitgeschakeld voor Noot 11/Opmerkelijkheden
DE BUHNE ALS GEZWEGEN WORDT OVER MODERNE SLAVERNIJ
TRANSCRIPTIE
[Caroline van der Plas, BBB]
”Dank u wel.
Allereerst dank aan de collega Kamerleden voor de eh coulance dat is
heel fijn zeker voor kleine partijen, maar ik denk, dat het ook een heel goeie
uitstraling is naar buiten toe, dat we hier niet alleen maar aan het vechten zijn,
maar dat we mekaar ook dingen gunnen.
Eh, dat gezegd hebbende wil ik beginnen.
Met wat ik te zeggen heb.
[0.23]
Eh, voorzitter en inwoners van Nederland.
Eh, zelf ben ik bezig met het uitzoeken eh waar mijn voorouders allemaal
vandaan komen en eh daar heb je allemaal hele mooie, hele mooie sites voor en eh, het is heel leuk om te zien, dat ik al
is heel leuk om te zien, dat ik al echt tot in 1700 kan kijken en dat ik eh, nou ja
kan zien waar ze woonden, wat ze deden en eh, [0.48] mevrouw Simons raakte mij een paar maanden geleden heel erg in een debat, ik had er nooit bij
stilgestaan, en ze zei, ja, eh, ik kan eigenlijk alleen maar tot mijn overgrootmoeder gaan en voor de rest, ja, weet ik het niet.
[1.00]
En dat was voor mij wel een beetje een eye opener.
Want ik zal je eerlijk zeggen, ik was echt wel met, ook wel echt
wel met gestrekt been over excuses, is dat allemaal nodig en wat een onzin
allemaal, maar dat heeft mij wel eh, eigenlijk wel anders doen denken.
Eh, dus dat vind ik heel waardevol en ik vind ook, dat we moeten beseffen, dat wij dat dus wel allemaal kunnen he, dat uitzoeken van voorouders, het is
misschien maar een heel klein iets, maar ik kan me heel goed voorstellen,
dat het voor mensen, die dat niet kunnen, dat dat, ja, dat het gewoon heel
pijnlijk of erg (?) is, want die hebben geen keus, die kunnen het gewoon
niet. Punt. [1.36]
Wat me ook heel erg raakte eh, eh, wat mevrouw Simons ook heeft gezegd,
eh, dat is, eh, ik geloof dat haar oma dat ….verteld aan haar of gezegd eh,
Sylvana het is niet dat dat 150 jaar geleden is afgeschaft, het is het punt,
dat het 350 jaar heeft geduurd en ook daarvan dacht ik: ja…..
En dat zijn dingen waarover ik dus zelf eigenlijk nooit over na heb gedacht
en daarom vind ik het heel goed, dat wij dat debat voeren, maar ook
met ruimte voor andere meningen he of andere standpunten.
Ik kan me namelijk ook gewoon heel erg goed voorstellen, dat er mensen in
Nederland zijn, die het, ja wel onzin vinden, die denken, ja maar waarom
moet ik nou excuses aanbieden.
[2.21] En volgens mij heeft niemand gezegd, dat alle Nederlanders moeten
buigen of knielen of persoonlijk excuses moeten aanbieden.
Volgens mij is er gevraagd om namens de regering excuses aan te bieden
voor wat wij in die tijd hebben gedaan, nou die mensen, die in die
tijd in de regering zitten, die kunnen dat niet meer, die liggen al even (?)
onder de grond, maar onze regering kan dat wel, dus eh, ik ben ook helemaal
dus niet tegen excuses eh aanbieden voor het slavernijverleden. [2.52]
Eh…we zullen het gesprek over de geschiedenis zullen we wel moeten
blijven voeren en ook op zoek blijven gaan naar elkaars verhaal en eh ik vind, dat we een debat moeten eh voeren, niet gestoeld op alles wat uit Amerika
overwaait, maar wat er hier in de samenleving wordt gedacht en gevoeld en
waarover wordt gediscussieerd.
Eh…..wat er uit Amerika…wat er op de universiteit gebeurt waait hiernaartoe
over dat komt bij ons in het Amsterdamse studenten….of in de grachtengordel,,,,
eh….maar ja buiten de Ring A10 zijn mensen eh daar helemaal niet mee bezig
en die zijn niet bezig met termen als ”white virgility” (?) of ”kritische rassentheorie” of ”dekolonisatie” eh, dus ik wil graag (?) een oproep doen
om het Nederlandse of het debat over slavernij in Nederland voeren he…het
Nederlandse debat, niet het Amerikaanse debat.
[3.56] Eh, nog even over het Fonds:
Ja, daar ziet eh BBB helemaal niks in.
We hebben zol ongelooflijk veel subsidiepotjes in Nederland, d’r zijn
miljoenen, tientallen, misschien wel honderden miljoenen beschikbaar
voor mensen, die iets willen met bewustwording en die kunnen gewoon
daarvoor een subsidie aanvragen en ik vind het in deze tijd
van koopkracht en mensen, die hun rekeningen niet kunnen betalen
vind ik het ook eigenlijk niet kunnen, dat we dan 200 miljoen extra gaan
uittrekken voor zo’n fonds.[4.24]
[4.25]
Waar ik ook aandacht voor wil vragen is eh inderdaad, moderne slavernij,
de heer Bisschop heeft het (?) net heel goed aangegeven…
Kijk, als wij excuses aanbieden voor de slavernij eh, eh, wat ik dus persoonlijk
terechte excuses vind [4.39], namens de regering, niet elke Nederlander hoeft dat persoonlijk te doen, vind ik ook, dat we eh echt de nadruk nu moeten gaan
vestigen op de moderne slavernij.
We hebben hier allemaal smartphones eh, we willen niet weten wat voor dwangarbeid daar is, kinderarbeid daarvoor is.
[4.59] En ik vind, dat als we dat niet doen, die moderne slavernij
niet benoemen, hierna, dan vind ik eigenlijk, dat die excuses dan ook maar voor de Buhne zijn geweest, want het is heel goed wat de heer Bisschop zei, wat zulllen de volgende generaties eh ja van ons vinden, als wij dat zomaar
toelaten.
Eh, ja, voorzitter tot slot, ja ik heb niet zozeer een vraag aan de minister-president of de minister maar wel aan de minister van Onderwijs, want
ik zou de minister van Onderwijs eigenlijk graag willen vragen of hij kan kijken
nadat(?) wij zeg maar in onze schoolboeken dus niet alleen zeg maar aandacht vestigen op het slavernijverleden, van toen, maar of in de schoolboeken ook
heel duidelijk gezegd kan worden, kinderen bewust kan maken, van hun consumentengedrag bijvoorbeeld en als ze een smartphone kopen
of kleding, dat zij dan ook eh, eh, ja, dat ze ook weten, dat er moderne
slavernij is en of dat in eh lesboeken terecht kan komen of dat de minister
bereid is met onderwijsorganisaties daarover te spreken, dat dat nadrukkelijk…..
Nederland schaart zich massaal achter Oekraïne. De teller van de nationale hulpactie ‘Samen in actie voor Oekraïne’ van Giro 555 staat op 137,4 miljoen euro. Daarnaast zijn er ruim 25.000 aanmeldingen van gastgezinnen die vluchtelingen uit Oekraïne een dak boven het hoofd willen bieden. Waar komt deze massale solidariteit vandaan, en wanneer eindigt deze? Tim Reeskens, universitair hoofddocent bij het departement sociologie, legt uit: “Voor de gemiddelde Nederlander vindt de oorlog zowel feitelijk als gevoelsmatig dicht bij huis plaats”.
Amper een maand geleden domineerde de corona-crisis het nieuws en onze dagelijkse gang van zaken. Maar het lijkt wel alsof de ene crisis is ingeruild voor de andere. Zelftesten, mondkapjes, en anderhalve meter afstand houden, hebben namelijk plaatsgemaakt voor een collectieve zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne. Initiatieven om het Oekraïense volk een hart onder de riem te steken, rijzen dan ook de pan uit. Een opvallende ontwikkeling, zeker gezien Nederland een massale vluchtelingenstroom te wachten staat.
In het verleden zorgden vluchtelingenvraagstukken niet eerder voor zo’n grote verbintenis van de Nederlandse bevolking. Nationale hulpacties brachten voorheen veel minder geld op. Zo kon de Giro 555 actie ‘help slachtoffers Syrië’ rekenen op een opbrengst van slechts vijf miljoen euro. Daarnaast lijkt de Nederlander minder begaan met het lot van de vluchteling uit het Midden-Oosten. Hoewel opvangcentra overvol met Syrische vluchtelingen zitten, stellen de meeste Nederlanders hun vrije zolderkamer niet ter beschikking aan een van hen. Ook gebruikelijke protesten tegen de komst van nieuwe ‘vreemdelingen’ bleven de afgelopen weken uit.
Plek op de wereldkaart
Een eerste verklaring voor de solidariteit met de Oekraïners is de ligging van het land op de wereldkaart. Het grenst aan vier EU-lidstaten en is qua afstand net zo ver weg als Spanje. “De kans dat Nederlanders op vakantie zijn geweest in Oekraïne of Rusland is groter dan dat zij op vakantie zijn geweest in Syrië. Hierdoor vindt deze oorlog voor de gemiddelde Nederlander zowel feitelijk als gevoelsmatig dichtbij huis plaats,” stelt Tim Reeskens, universitair hoofddocent bij het departement Sociologie. Dit maakt dat de oorlog voor de Nederlandse bevolking geen ver-van-mijn-bed-show is.
Daarnaast begrijpt de gemiddelde Nederlander de oorlog in Oekraïne beter dan de terugkerende conflicten in het Midden-Oosten. Een democratie – die vergelijkbaar is met de onze – wordt bedreigd door een Russische dictatuur. Het is duidelijk wie aan de goede en slechte kant van dit conflict staan. Een heldere beschouwing, die resulteert in solidariteit. “We kunnen ons net iets meer voorstellen bij de omvang van het Russische militaire apparaat dan een straatguerrilla in Syrië,” zegt Reeskens. “Daarnaast wordt de slechterik in deze oorlog gepersonaliseerd door Poetin. Dat maakt het voor ons overzichtelijk en bevattelijk.”
Herkenning
Veel Nederlanders identificeren zich met de Oekraïense bevolking. Dat komt door de dagelijkse confrontatie met onvoorstelbare oorlogstaferelen in nieuwsartikelen en het journaal. Vaak gaat er een toon van herkenning schuil onder die beelden. Zo werd een video van een Oekraïens meisje dat in een schuilkelder een Disney-liedje zingt voor mede-onderduikers massaal gedeeld op sociale media; een liedje dat ook door Nederlandse kinderen wordt gezongen. Dit spreekt tot de verbeelding omdat de mensen die voor bommen en raketinslagen moeten schuilen, op ons lijken.
Volgens Reeskens speelt daarnaast religie een belangrijke rol in deze herkenning. “De Oekraïners zijn christelijk en wij kunnen ons iets bij voorstellen bij het christendom” vertelt hij. “Hoe dichter de culturele nabijheid, hoe groter de solidariteit. We voelen ons nu eenmaal verbonden met mensen die culturele gelijkenissen vertonen. Bij moslims is dit anders omdat er gemakkelijk een associatie met radicalisering wordt gelegd. Stereotyperingen zoals deze zorgen er dus voor dat we minder geneigd zijn ons solidair te voelen met mensen waarvan we de cultuur niet herkennen”.
Daarbij wijst Reeskens op het feit dat de vluchtelingen uit Oekraïne voornamelijk vrouwen en kinderen zijn: “In de beeldvorming speelt dat nu eenmaal mee. De bootvluchtelingen uit Afrika zijn voornamelijk jonge mannen. Je moet jong en fit zijn om zo’n reis te kunnen maken. Nadat ze de oversteek hebben gemaakt, hopen zij erop om hun familie over te laten komen. In Oekraïne mogen de mannen de grens niet passeren. Het feit dat Oekraïense vrouwen en kinderen in West-Europa zelfstandig onderdak zoeken, wekt meer sympathie op”.
Tot slot speelt volgens Reeskens de intensiteit waarmee de Nederlander met de oorlog in Oekraïne om de oren wordt geslagen, een grote rol: “Elke avond worden we minstens een half uur met de beelden van deze nieuwe oorlog geconfronteerd. De oorlog in het Midden-Oosten is daarentegen een conflict van de lange adem. Die beelden zijn niet nieuw voor ons”.
Einde solidariteit?
De solidariteit mag op dit moment dan hoog zijn, Reeskens vraagt zich af hoe lang deze nog zal standhouden: “Nu zijn we enorm doordrongen van de oorlog en de beelden. Ik denk dat wanneer de gasprijzen langdurig hoog blijven, de benzineprijzen blijvend door het plafond schieten en ook een brood in prijs verdubbelt, er reuring zal ontstaan. Het hangt er natuurlijk vanaf hoe deze oorlog zich ontwikkelt. Maar als het dagelijks leven systematisch duur blijft, denk ik dat een gedeelte van de bevolking zich zal afvragen in hoeverre dit ‘ons’ conflict is”.
Toch hoopt Reeskens dat de toestroom van Oekraïense vluchtelingen op de lange termijn niet als een negatieve uitdaging gezien wordt. Volgens hem biedt dit namelijk ook kansen om de huidige problemen in de maatschappij op te lossen: “Men spreekt snel in negatieve termen wanneer het over vluchtelingen gaat, maar migratie kan ook positief uitpakken. Omdat Oekraïners mee gaan draaien in de maatschappij worden er nieuwe banen gecreëerd. De bakker moet extra broden bakken, sportscholen krijgen meer leden en ook het onderwijs heeft meer docenten nodig. Dit heeft allemaal een positieve uitwerkingen op de economie. Bovendien is er veel werkgelegenheid in Nederland en kunnen de vluchtelingen het tekort aan personeel opvullen”.
EINDE ARTIKEL
VOLKSKRANT
WAAROM GAAN DE GRENZEN NU WEL OPEN? ”VLUCHTELINGEN, DIE
Waar Syrische en Afghaanse vluchtelingen de afgelopen jaren vaak een kille ontvangst wachtte, gooit Europa nu de deur wijd open voor vluchtelingen uit Oekraïne. Wat verklaart deze nieuwe solidariteit?
Geregeld maakten autoritaire leiders aan de buitengrenzen van Europa er een gewoonte van: een wig drijven tussen de EU-lidstaten door een stroom vluchtelingen naar Europa te veroorzaken. Denk recentelijk nog aan de Turkse president Erdogan of de Belarussische dictator Loekasjenko. Opmerkelijk genoeg lijkt de Russische president Poetin hier niet in te slagen.
Sterker nog: nu honderdduizenden Oekraïners de Russische invasie van hun land ontvluchten en naar de buurlanden trekken, maar ook naar West-Europa en Nederland, lijkt er eerder sprake van ongekende eensgezindheid en solidariteit. Zelfs in Hongarije en Polen, waar vluchtelingen en ook hun helpers tot voor kort werden verketterd en tegengewerkt, worden burgers opgeroepen om medeleven met de ontheemden uit Oekraïne te tonen.
Nergens in de EU klinkt de giftige anti-immigratieretoriek die zo vaak te horen was uit de mond van populistische politici bij de komst van grote groepen Syriërs en Afghanen op de vlucht voor Assad en de Taliban. Maar ook de onverschilligheid voor het lot van bijvoorbeeld Eritreeërs op de vlucht voor de brute dictatuur in hun eigen land, staat in schril contrast met de tientallen aanmeldingen die burgerinitiatieven als Onderdak Oekraïne en RoomforUkraine nu dagelijks krijgen van Nederlanders die Oekraiënse vluchtelingen willen opvangen in hun woning.
Waarom blijkt het makkelijker om solidariteit te tonen met de gevluchte Oekraïners dan met vluchtelingen uit het Midden-Oosten of Afrika? En zal deze nieuwe solidariteit ook kunnen leiden tot een billijke Europese verdeling van verantwoordelijkheden als het om vluchtelingen gaat?
Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire hulp aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
‘De solidariteit met vluchtelingen uit Oekraïne is een indrukwekkende verademing na de onverschillige kilte die de laatste jaren steeds vaker de overhand kreeg. Ik denk dat we terug moeten naar de vluchtelingenstroom uit voormalig Joegoslavië van de jaren 90 om een vergelijkbare reactie te vinden. Wat speelt er mee? Oekraïners zijn Europeanen, onze geschiedenis is verweven. De schok van de plotselinge oorlog heeft het effect van een natuurramp, wat altijd meer solidariteit oproept dan een langdurig conflict.
‘De vraag is wat dit gaat betekenen voor al die andere vluchtelingen. De kilte rondom migratie heeft te maken met geografische en culturele afstand, gewenning, wantrouwen. Zijn het wel echt vluchtelingen? Het heeft ondertonen van racisme en islamofobie. Bovenal is migratie een politiek hangijzer geworden. Vergeten wordt dat onderzoek keer op keer uitwijst dat burgers door heel Europa meer solidair zijn dan hun regeringen. Misschien wakkert deze crisis de solidariteit met vluchtelingen verder aan.
‘Het is echter ook waarschijnlijk dat de crisis in Oekraïne aandacht en middelen afleidt voor vluchtelingen van elders. Dat zou slecht nieuws zijn voor Afghanen, Oeigoeren, Syriërs, Jemenieten en al die andere mensen die geen kant op kunnen.’
Nanda Oudejans, hoofddocent rechtsfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze promoveerde op een proefschrift over de internationale bescherming van vluchtelingen.
‘Het vluchtelingenrecht is een strijdtoneel waarop conflicten over identiteit en de verdeling van macht wordt uitgevochten. Het VN Vluchtelingenverdrag uit 1951 werd al een Koude Oorlogsdocument genoemd: elke vluchteling uit het voormalig Oostblok werd gezien als een teken van het falen van het communisme en als overwinning van het Westen. De intuïtie, dat het vluchtelingenrecht draait om ‘De Ander’, de vreemdeling die met zijn komst onze identiteit ontwricht, klopt niet. Want telkens weer blijken we vooral bereid vluchtelingen op te vangen die op ons lijken. Vluchtelingen die op ons lijken zien we als echte vluchtelingen die onze bescherming verdienen.
‘Met het vluchtelingenrecht bevestigen dus vooral wie en wat we zijn. Mensen op de vlucht voor oorlog die niet op ons lijken kunnen we maar moeilijk erkennen als echte vluchtelingen die onze bescherming waardig zijn. Die horen thuis in de regio waar ze zo snel als mogelijk naar moeten terugkeren. In tegenstelling tot wat je zou denken bestendigt onze omgang met vluchtelingen welbeschouwd de tweedeling tussen het eigene en het vreemde.
‘Ik heb weinig hoop dat de verantwoordelijkheid die we terecht nemen voor Oekraïense vluchtelingen zal leiden tot een nieuwe solidariteit met vluchtelingen uit andere continenten.’
Leo Lucassen, directeur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en hoogleraar aan de Universiteit Leiden.
‘Uit de geschiedenis blijkt dat het gemakkelijker is je te identificeren met mensen uit dezelfde regio en waarvan je denkt – ten onrechte of niet – dat ze ruwweg dezelfde cultuur hebben. Zeker als dat soort overeenkomsten door media en politici (‘het zijn christenen’) wordt benadrukt. Nauw hiermee verbonden is dat deze vluchtelingen het gevolg zijn van een politiek conflict dat ons, als lid van de EU en de Navo, direct aangaat en dat diepe wortels heeft in de Koude Oorlog. Zo was er ook veel medeleven met Hongaren in 1956 en de Tsjechoslowaken in 1968 die het communistisch regime ontvluchtten.
‘Minstens zo belangrijk is dat we deze solidariteit niet los kunnen zien van het xenofobische en islamofobe klimaat van de afgelopen decennia, waarin met name vluchtelingen uit islamitische landen of met een andere huidkleur, ten onrechte, als een grote culturele bedreiging worden afgeschilderd. Of dit tot nieuwe solidariteit zal leiden, is dan ook zeer de vraag. Daarvoor zijn de door radicaal-rechtse politici als Wilders, Baudet en Eerdmans rondgebazuinde feitenvrije ideeën dat half Afrika op het punt staat deze kant op te komen en dat vluchtelingen met een islamitische achtergrond ‘onze waarden’ niet delen – ook politiek – inmiddels al te veel ingeburgerd.’
Eduard Nazarski, oud-directeur van VluchtelingenWerk en Amnesty International Nederland.
‘In haar jaarverslag over 1999 constateerde VluchtelingenWerk dat de 4.000 Kosovaren in Nederland, gevlucht voor het Servische geweld en de Navo-bombardementen, bedolven werden onder aandacht en knuffels. Nu zien we een vergelijkbaar mededogen met mensen die Oekraïne moeten ontvluchten. Gemeenschappelijke factor in deze situaties: een gemeenschappelijke vijand, een duidelijke agressor. Deze factor geldt veel minder voor andere situaties van oorlog of onderdrukking. Daarom denk ik niet dat het inmiddels gebruikelijke anti-migratie-discours plaats gaat maken voor solidariteit met alle vluchtelingen, hoewel het vluchtelingenrecht dat wel voorschrijft.
‘Het is wel denkbaar dat de EU nu in een fase komt dat de vastgelopen discussie over herverdeling van vluchtelingen een nieuwe impuls krijgt. Die discussie begon vanuit het noordwesten van de EU,en leidde tot een situatie waarin de zuidelijke landen er alleen voor kwamen te staan. Als inderdaad enkele miljoenen mensen Oekraïne gaan ontvluchten, dan zullen Polen en Hongarije, tot nu toe mordicus tegen herverdeling, bij andere landen aandringen op het overnemen van een aantal mensen. Misschien leidt dat eindelijk tot praktische en rechtvaardige afspraken over verdeling van alle vluchtelingen.’
Dit artikel is opgedragen aan vier activisten van de Poolse actieorganisatie Grupa Granica, die een gevangenisstraf van 8 jaar boven het hoofd hangt wegens het vertonen van menselijkheid aan een familie die is gestrand tussen Polen en Belarus, aan vluchtelingen als de Oekraïners die worden genegeerd, gepushbackt en mishandeld. En niet te vergeten aan de Poolse militair Emil Czeczko, die een mogelijke massamoord op vluchtelingen en ook op vluchtelingenwerkers door Poolse grenswachten onthulde … en daarvoor misschien wel met zijn leven heeft betaald.
[Dit is geen volledig verslag der Oekraïense Tragedie, want dat zou ondoenlijk zijn. Het gaat hier slechts om enkele Zaken, die ik zeer opmerkelijk vind. En soms pijnlijk ]
HOOFDSTUK EEN
De oplettende lezer zal gemerkt hebben, dat zijn/haar ‘Wreker van het Onrecht’ opmerkelijk weinig geschreven heeft over Europa’s HOT ITEM: De Oekraïense Tragedie, het Wel en Wee van de Oekraïners sinds Rusland’s agressieoorlog aldaar [1] en alles wat daarmee samenhangt.
Okay, aanvankelijk waren daarover wel wat Astrid Essed publicaties [2], waarin op een aantal zaken de Puntjes op de I werd gezet [3] maar daarna viel het wat stil rond dit Thema.
Niet alleen omdat er wel wat meer in de wereld gebeurt dan Oekraïne, ook al heeft de oorlog van Poetin in Oekraïne grote invloed op delen van [Noord] Afrika vanwege Oekraïne’s rol als belangrijke graanleverancier [4], maar ook, omdat ik de ontwikkelingen wilde afwachten. Er gebeurde en gebeurt dagelijks zoveel op dit gebied! In dit artikel wil ik focussen op een minder belichte kant van de Oekraïense Tragedie, die uitmondde in een grote Vlucht naar het Westen van Europa, tevens een minder fraaie kant in het kader van die ”Solidariteit met Oekraïne”. Want hoe zit dat daar eigenlijk feitelijk mee. Is het wel zo, of zitten er een aantal nare Addertjes onder het Gras. Daarover gaat dit Longread artikel [maak je borst dus maar nat]. Maar eerst een overzicht en een belichting van Andere Zaken.
Poetins oorlog
We weten het inmiddels. Op 24 februari 2022 viel het Russische leger, in opdracht van Rusland’s president Poetin, Oekraine binnen. [5] Ik citeer uit de Verklaring van Vladimir Poetin, President Aller Russen: ”I am referring to the eastward expansion of NATO, which is moving its military infrastructure ever closer to the Russian border” EN ”The people’s republics of Donbass have asked Russia for help. In this context I made a decision to carry out a special military operation.” [6]
Lees het gehele Statement, dat bol staat van retoriek, waarop ik verder niet inga, onder noot 7.
Nu moet ik zeggen, wat betreft het opdringen van de NAVO richting Russische grens heeft Poetin, geopolitiek bekeken, natuurlijk wel een punt. [8] Nog los van de wens bij Staten en ook volkeren tot aansluiting bij de EU [9], is dit natuurlijk ook Westerse/NAVO machtspolitiek geweest om te profiteren van de verzwakking van Rusland na het uiteenvallen van de
Sovjet-Unie. Daarin heeft Poetin gelijk, maar dat rechtvaardigt uiteraard NIET het binnenvallen van Oekraine, een Soevereine Staat.
GOED! Of liever gezegd
SLECHT!
Wat er daarna gebeurde was te voorspellen: [Even in het kort] De EU stelde sancties in tegen Rusland [een proces dat nog doorgaat op het moment van schrijven van dit artikel] [10], er kwamen Europese en Amerikaanse wapenzendingen voor het zich [dat moet gezegd] dapper
verzettende Oekraiense leger, al zitten daarin, dat moet gezegd, nogal wat extreem-rechtse elementen. [11] Maar hoe verontrustend ook, dat maakt de strijd tegen het Russische imperialisme [niet minder gevaarlijk dan het Westerse imperialisme] er op zich niet minder heroïsch om.
Verder nu bijna klassiek de toespraken van de zo langzamerhand tot popster verheven Oekraïense president Zelensky [12] [die van geen wijken wil weten, dat moet gezegd]. Overigens, en dat moet hier nadrukkelijk gezegd, begonnen die wapenleveranties al VOOR de Russische aanval
op Oekraïne [13], wat een zeker Licht werpt op de Westerse Mogendheden.
De hele wereld tegen Rusland? Nonsens!
Naast die wapenleveranties aan dapper Oekraïne, dan ook nog twee VN Resoluties, een van de Algemene Vergadering en een VN-Veiligheidsraadsresolutie, ter veroordeling van de Russische invasie in Oekraïne. Die VN-Veiligheidsraadsresolutie werd, uiteraard, getroffen door een Veto van Rusland [14], de Algemene Vergaderingsresolutie werd wel aangenomen [15], al was het wereldwijd geen onverdeeld succes: want naast de vier [dictatoriale] landen, die Rusland bleven
steunen [Belarus oftewel Wit-Rusland, Syrië, Noord-Korea en Eritrea], waren er maar liefst 35 onthoudingen! [16] En dat waren niet de minste landen. Er waren belangrijke landen en grootmachten bij, zoals Ruslands Bondgenoot en Frenemy [in de zin van concurrent] [17] Wereldmacht China, Opkomende Economie India, Oude Bondgenoot [dus niet verwonderlijk] Cuba, maar ook Afrikaanse landen als Tanzania, Zimbabwe en Congo[18]. Wel opvallend is dat Myanmar, ook een min of meer Bondgenoot of Medestander van Poetin [19] een onverwachte move maakte en stemde voor de Rusland veroordelingsresolutie [20]
Natuurlijk, de diverse onthoudingslanden hebben alle zo hun eigen redenen, maar het EU/VS narratief, dat ”de hele wereld tegen Rusland is”, is dus een Sprookje [21]
HOOFDSTUK TWEE
DE VLUCHTELINGEN
WAT GEBEURT ER MET DE VLUCHTELINGEN?
A BLOND HAAR EN BLAUWE OGEN
Nu over de vluchtelingen, iets dat mij na aan het hart ligt. Besproken is de nare kant van de Politiek, de Invasie, het oplopende aantal oorlogsslachtoffers, de oorlogsmisdaden aan Russische, maar ook [mogelijke] aan Oekraïense kant [22], welk laatste maar weer bevestigt het Oud Afrikaanse Spreekwoord ”Als Olifanten vechten, wordt het Gras vertrapt”. [23]
Met andere woorden: De gewone mensen zijn door die oorlog en machtsspelletjes Kop van Jut, Kind van de Rekening.
Nu dus die Vluchtelingen:
Tragisch en actueel wat betreft de Oekraïners. Van hen zijn meer dan 6 miljoen mensen gevlucht
sinds de Russische invasie in de Oekraine [volgens informatie Europa Nu dd 12 mei 2022]. [24]
Meer dan twee miljoen Oekraiense vluchtelingen zijn in Polen, in Nederland waren er, geteld op 24 mei anno Domini 2022 [volgens het Dagblad van het Noorden], 64.000. [25] Dat is best een groot aantal, 6 miljoen vluchtelingen op een bevolking van ruim 44 miljoen mensen. [26]
Opvallend was het warme onthaal, dat ze door heel Europa kregen. [27] De Landelijke Actie Oekraïne leverde maar liefst 106 miljoen euro op [28] en Gastgezinnen stonden wijd en zijd klaar, ruim 25 000! [29] Dat is fijn. Ik gun iedere vluchteling een warm welkom: maar zoals bij elk Sprookje, had het Geheel ook een Schaduwzijde, namelijk een van de REDENEN, van
die plotselinge gastvrijheid jegens vluchtelingen, die weleens anders is geweest. [30]
Namelijk: Mensen, die op ons lijken, met [ook] Blond Haar en Blauwe Ogen. Zoals een journalist het verwoordde: ”“It’s very emotional for me because I see European people with blue eyes and blonde hair being killed.” [31]
Dat deugt niet.
En zeker niet als het van een journalist komt, een gildelid van de Pers, die zo’n grote invloed heeft op de Publieke Opinie [lees wat Malcolm X opmerkte over de pers….]. [32]
Maar…..er is ook een andere kant, want ik wil fair zijn tot op het bot.
Deze journalist is natuurlijk een kwaadwillige, want waarom speciaal die opwinding over ”Europeanen met blond haar en blauwe ogen” [33]
Aan de andere kant is het universeel [en dat hoeft helemaal geen racisme te zijn], dat mensen zich eerder identificeren met mensen, die op hen lijken. Dat is niet alleen in Europa zo, dat is ook zo in de rest van de wereld: Afrikaanse landen zetten graag hun grenzen open voor Afrikaanse vluchtelingen en leven erg mee [34], hoewel ze gastvrijer tegen buitenstaanders zijn dan Europa [35], en zo gaat het, wat herkenbaarheid en identificatie betreft, ook in andere delen in de wereld.
Op zich geen probleem, zolang die ”identificatie” maar niet ontaardt in de uitsluiting van andere mensen. DAN wordt het racisme en xenofobie, die – en dat is ook helaas een waarheid – lang niet alleen in Europa voorkomt, zowel wat regeringsbeleid betreft als de houding van de bevolking.
Niet alleen in Europa dus”. Want hoewel ik sprak over de vaak grotere verdraagzaamheid van Afrikaanse landen [36], is er ook een schaduwzijde.
Zo waren er enkele jaren geleden [ik noem 2008 en 2017] in Zuid-Afrika zware
xenofobische rellen tegen Afrikanen uit andere landen [37] en laten we ook de etnische zuiveringen van de Oegandese dictator Idi Amin jegens de toenmalige Indiase gemeenschap
in Oeganda niet vergeten. [38] Ik noem dit bewust om te benadrukken, dat xenofobie
een wereldwijd probleem is en niet alleen in het Westen voorkomt.
B ”ETNISCHE OEKRAIENERS” EN DE ANDEREN
Om terug te keren tot die vluchtelingen. Xenofobisch onderscheid werd gemaakt door burgers,
regeringen, de EU. Waar ”etnische” Oekraïners van overal van harte welkom werden geheten [39], was dat met anderen, die ook in Oekraïne woonden, Afrikanen, Aziaten, meest studenten, maar ook ”gewone” migranten, veel minder vanzelfsprekend. Het begon vaak al in ‘vlucht’-treinen richting Polen, waar zij discriminatie en vaak geweld ondervonden en bij de grens, waar er Poolse grenswachten waren, die hen weigerden door te laten. [40] Ook werd er gerapporteerd over Poolse hulpverleners, die weigerden Afrikaanse vluchtelingen uit Oekraïne te helpen. [41]
Gelukkig waren er ook positieve Verhalen over Oekraïners, die Afrikaanse vluchtelingen te hulp schoten bij geweld. [42] Nu waren al decennialang Poolse [en andere Oost-Europese
burgers] burgers opgestookt door media en politiek met de gebruikelijke negatieve anti-migratieretoriek [43], beïnvloed door het vaak herhaalde narratief, dat er miljoenen Afrikanen richting Europa komen.[44] Wat in de praktijk bepaald niet klopt. [45]
Ook daarom is het wel interessant om te benoemen, hoeveel Afrikaanse en andere migranten/studenten/vluchtelingen van kleur in Oekraïne woonachtig zijn [waren, door de oorlog
is zoals bekend een aantal gevlucht, ook al kon lang niet iedereen weg, zoals bekend [46]
Volgens gegevens van de Oekraïense regering waren er in 2019 80.470 buitenlandse studenten in
Oekraïne [noot One World] waarvan 20 procent uit Afrika, voornamelijk uit Nigeria, Ghana, Marokko en Egypte. [47] En dat zijn er dus bepaald geen ”miljoenen”.
Overigens heeft de Oekraïense regering het racistische geweld tegen Afrikanen en andere studenten/migranten van kleur officieel veroordeeld: ‘’Afrikanen die op zoek zijn naar evacuatie zijn onze vrienden en moeten gelijke kansen krijgen om veilig terug te keren naar hun thuisland”, aldus de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba. [48]
Maar er was natuurlijk niet alleen racisme en xenofobie aan de Pools-Oekraïense grens of in Polen zelf: Ook in Nederland bleek dat bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen: Zo wilde de eigenaar van een Opvangboot voor Oekraïners ”alleen kinderen, vrouwen en etnische Oekraïners. [49] En uiteraard heeft de Gemeente Amsterdam daarop de samenwerking met hem opgezegd. [50]
Ondergetekende heeft de betrokken Boosdoener nog een Brief op Poten geschreven [51]
C NIET TE VERGETEN: VLUCHTELINGEN, DIE VASTZITTEN TUSSEN POLEN EN BELARUS [WIT-RUSLAND]
“Ik ken een echtpaar dat in de zone woont”, zegt Karolina. “De man is een verklikker. Hij gaat dagelijks het bos in en belt de politie als hij iemand vindt. Intussen belde zijn vrouw mij, omdat ze heimelijk een berg sokken had gebreid voor de vluchtelingen.” [52]
De groep vluchtelingen, die bij alle commotie rond de xenofobie tegenover Afrikaanse en Aziatische studenten en/of migranten, die Oekraïne proberen te verlaten, een beetje wordt ondergesneeuwd, zijn de vooral uit het Midden-Oosten afkomstige vluchtelingen, die al sinds vorig jaar 2021 [pak em beet, september, oktober] vastzitten in een niemandsland tussen Polen en Belarus [Wit-Rusland], naar Belarus ”gelokt” door dictator Loekasjenko met een valse
voorspiegeling van zaken, dat ze zo snel via Polen de EU binnen zouden kunnen komen. [53]
Dat gebeurde niet, want ze werden bij de grens tegengehouden door Poolse grenswachten, waarna een naar machtsspelletje ontstond tussen Polen/EU enerzijds en Belarus anderszijds. [54]
Ondertussen werd het winter, hulp voor de vluchtelingen kwam er niet of te weinig, hoewel het Rode Kruis, maar ook Poolse vrijwilligers hun best deden [55], vluchtelingen overleden door kou, werden mishandeld, soms neergeschoten [56], een schande voor de ”Europese Waarden”. [57]
Het opvallendste was wel de giftige EU-retoriek, die, in plaats van Polen te wijzen op het Vluchtelingenverdrag [58] en recht op asiel, Polen stijfde in deze tegen het Internationaal Recht ingaande houding, waarbij ook nog sprake was van de illegale ”pushbacks” [59], door het recht van Polen, haar grenzen te verdedigen, bekrachtigde, alsof het hier een Buitenlandse Vijand betrof! [60]
Wat stond en staat dat in schril contrast met de Ontvangst, die nu de Oekraïense vluchtelingen krijgen [61], die worden ontvangen op een manier zoals het met iedere vluchteling zou moeten gaan! Tegen de komst van de vluchtelingen, die daar in Niemandsland vastzaten [en waarschijnlijk nog zitten], wordt er een Muur gebouwd [62], Oekraïners krijgen nog net
geen Rode Loper uitgespreid. Daarom heb ik mij hard gemaakt voor deze groep geneneerden, middels brieven en artikelen. [63] Iemand moet het doen
Maar daarnaast: Lof voor de Poolse vrijwilligers, individuele Poolse burgers, initiatieven, die deze mensen hielpen. [64] EN….speciaal Hulde aan vier activisten van de actiegroep
Grupa Grania, die [ik lees een artikel van april 2022] eind maart 2022 zijn gearresteerd wegens mensenhandel, terwijl hun enige ”misdaad” was het verlenen van humanitaire hulp aan een Familie, die gestrand was tussen Polen en Belarus! [65] Hen hangt 8 jaar gevangenisstraf boven het hoofd. [66] Ik weet niet, hoe het met hen is afgelopen, maar vergeten doe ik hen niet!
Al Deze mensen maken de wereld wat lichter!
HOOFDSTUK DRIE
NEDERLAND EN DE SOLIDARITEIT MET DE OEKRAÏENSE VLUCHTELINGEN
SOLIDARITEIT JEGENS DE ENE EN DISCRIMINATIE JEGENS DE ANDERE?
DE ENE VLUCHTELING IS DE ANDERE NIET…..
Uitgebreid heb ik de revu laten passeren [zie bovenstaande] over de ongelijke behandeling/ontvangst tussen voor de Poetin-agressie vluchtende Oekraïense vluchtelingen enerzijds en Afrikaanse/Aziatische al dan niet studenten, die in Oekraïne woonachtig waren [zijn, als ze bij de grens met succes werden tegengehouden] anderszijds Ook -wat mij na aan het hart ligt, omdat er steeds minder aandacht voor is- over de ongelijke behandeling tussen Oekraïense vluchtelingen en de vluchtelingen [merendeels uit het Midden-Oosten afkomstig], die nog steeds vastzitten tussen Belarus [Wit-Rusland] en Polen en slachtoffer werden van een cynisch machtsspel.
Maar er is meer dan het racisme van Poolse autoriteiten/grenswachten/burgers etc. Er is ook nog zoiets als het minder openlijke, maar wel degelijk discriminatoir EU-Beleid. En dat, beste lezers, is gevaarlijker dan het racistisch gestunt aan de grens van een aantal [niet allemaal, laat
dat ook gezegd zijn] [67] Poolse grenswachten, omdat een door de EU uitgestippeld beleid, dat zogenaamd voor ”Westerse Waarden” [68] staat, een directe invloed heeft op de publieke opinie, omdat zo discriminatie, het maken van onderscheid tussen groepen vluchtelingen, wordt
genormaliseerd.
En waarde lezers, het EU beleid IS discriminatoir: Waarom? Begin maart besloot de EU [Europese Unie dus] om mensen, die Oekraïne ontvluchten, tijdelijke bescherming te verlenen
op basis van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. [69] Deze Richtlijn Tijdelijke Bescherming is bedoeld voor [ik citeer Verblijfblog] ”een situatie van massale toestroom van ontheemden uit derde landen, die niet naar hun land van oorsprong kunnen terugkeren”. [70]
Nogal wiedes, zal de oplettende lezer opmerken, ze zijn net gevlucht, natuurlijk kunnen ze niet terug.
Hoe dan ook, die Richtlijn Tijdelijke Bescherming, in het leven geroepen na de burgeroorlogen in het voormalige Joegoslavie [in 2001 tot stand gekomen] [71] houdt onder andere in, dat vluchtelingen een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen [ze hoeven dus geen asiel aan te vragen], dat ze mogen werken, onderwijs genieten, recht hebben op sociale voorzieningen en op gezinshereniging. [72]
Dat klinkt allemaal mooi en waar en blij, dat dit is toegepast op de Oekraïners, maar waarom dan niet op de massale stroom van Syrische vluchtelingen uit 2015-16, die toch ook onder deze categorie vielen? Dat vind ik discriminatoir en het niet toepassen van die Tijdelijke Richtlijn op de Syrische ontheemden viel auteurs van Verblijfblog ook op. [73]
Ook is het opvallend, met hoeveel gemak de Overheid de opvang van duizenden Oekraïners in korte tijd kon regelen en zelfs de Koning bood een logeer/woonplaats aan. [74] En dat vind ik mooi voor die Oekraïners uiteraard, maar dat de bereidheid van Gemeenten om vluchtelingen [vaak statushouders, nog steeds wachtend op een huis, maar ook ”gewone” asielzoekers] uit Ter Apel een opvang te verlenen, zo mager was [is] [75], dat er nu een ”dwangwet” in voorbereiding is om Gemeenten te verplichten, vluchtelingen op te nemen als het in Ter Apel uit de klauwen loopt. [76]
Ook heeft Vluchtelingenwerk gedreigd, naar de rechter te stappen, als de Overheid niet voor 1 augustus de vluchtelingen-Ter Apelcrisis heeft opgelost. [77] Wordt er dus met twee maten gemeten, ja of nee?
NEDERLAND EN DE SOLIDARITEIT MET DE OEKRAIENERS
BARSTJES IN DIE SOLIDARITEIT
TROUBLE IN PARADISE?
Opvang in gezinnen
Onderwijs
Nou is meeleven met vluchtelingen, die moeten vluchten voor oorlog, Een Ding. Als die ”dichterbij” komen en ”gewone” mensen worden, weer een ander Ding. Activiste en schrijfster Joke Kaviaar merkte daarover op [naar aanleiding van de massale komst van Syrische vluchtelingen naar Europa/Nederland]. Zijn naam was Aylan Kurdi [78, noot Astrid Essed]
Heeft zijn dood iets veranderd? En zo ja, ten goede of ten kwade? Wat gebeurt er, als alle emotie weg is, als al die vluchtelingen in een opvangcentrum bij mensen in de buurt komen en gewone mensen blijken te zijn, sommige aardig, andere niet? Hoe snel is het medelijden dan vertrokken en heeft weer plaatsgemaakt voor wantrouwen?
[Einde citaat Joke Kaviaar] [79]
Nu viel-in dit geval- dat wantrouwen nog wel mee, voor zover ik dat kon constateren. Maar wat WEL een soms pijnlijke confrontatie was, dat na de aanvankelijke hype van de duizenden, die zich opgaven voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen [80] al gauw de domper kwam, omdat dit in een niet onaanzienlijk aantal gevallen bar bleek tegen te vallen. [81] Nou nog los van het feit, of ze al dan niet ”aardig” waren, die Oekraïense vluchtelingen, werd het al gauw duidelijk, dat velen zich in de emotie van het moment hadden opgegeven.
Mooi misschien, maar niet verstandig, want bij de opvang van zeker oorlogsvluchtelingen komt heel wat kijken. Vaak zijn de mensen, logischerwijs, getraumatiseerd, hier vormde natuurlijk ook de taal een barrière en het is verstandig je te realiseren, wat de opvang van vluchtelingen werkelijk betekent. [82]
Dat is dus de eerste Trouble in Paradise. Een tweede is nog griezeliger, de zorgen over seksuele uitbuiting van de toch al zo kwetsbare Oekraïense vluchtelingen. [83] Ronduit kwaadaardig, evenals de economische uitbuiting [door werkgevers] [84], waarop ik nog terug kom. Maar weer herhaal ik ten overvloede: Wat een verschil in opvangbereidheid van individuen en positieve berichtgeving over Oekraïense vluchtelingen, in tegenstelling tot andere groepen. [85]
Dan zijn er natuurlijk de hobbels/aanpassingsproblemen van Oekraiense leerlingen in het Nederlandse Onderwijs. Want hoewel scholen de leerlingen en masse met open armen lijken te ontvangen [86], haalt dat niet de angel uit de problemen. De kinderen komen uit een oorlogsgebied, hebben daar familie moeten achterlaten, vaak vaders, die in het leger tegen de Russische bezetter moeten vechten [87], hebben de nodige ellende gezien/meegemaakt, wat traumatisch kan zijn[worden].
Dan is er de taalbarrière, een andere cultuur, noem maar op. Problemen, die ook wel gezien worden door medewerkers van LOWAN, een organisatie, die scholen ondersteunt bij het geven aan onderwijs aan nieuwkomers, onder wie vluchtelingen. [88]
NEDERLAND EN DE SOLIDARITEIT MET DE OEKRAIENERS
OEKARIENSE LEERLINGEN CONTACT MET MEDELEERLINGEN
WEER STEEKT RACISME ZIJN LELIJKE KOP OP
Over racisme aan de Grens met Polen/Oekraïne tegen Afrikaanse studenten en studenten van kleur [uit India etc], wat zich ook uitstrekte tot onaangename ervaringen in bijvoorbeeld Polen, heb ik genoeg geschreven. Lees Hoofdstuk twee nog maar eens terug.
Maar dan nu wederwaardigheden in Nederland en met dank aan Caroline van der Plas, Tweede Kamerlid en voorvrouw van BBB [BoerBurgerBeweging], die dit in de Tweede Kamer aan de orde stelde. Ik citeer haar: ”Zo vertelde een docent van de Middelbare School mij [opmerking Astrid Essed: ”mij” is Caroline van der Plas] vorige week, dat er problemen worden ondervonden bij het onderwijzen van Oekraïense kinderen. Kinderen, die moeilijk kunnen meekomen en zelfs een aantal incidenten, van racisme. Meisjes met hoofddoekjes, die worden uitgescholden en het gooien met bananen naar leerlingen met een donkere huidskleur. ” [89]
Nu weet ik ook wel: Dat geldt niet voor alle Oekraiense kinderen, zoals Caroline van der Plas ook terecht opmerkte [90] en zoals de Marokkaans-Nederlandse rapper reeds opmerkte: ”Met elke Boot komen er wel een paar ratten mee”. [91]
Maar dit is meer: Want in Oost-Europa is extreem-rechts een ernstig Probleem [92] en het is ronduit gevaarlijk, als dit hierheen wordt geïmporteerd en wordt toegevoegd aan de in Nederland helaas hand over hand toenemende invloed van extreem-rechts. [93]
NEDERLAND EN DE SOLIDARITEIT MET DE OEKRAIENERS
TROUBLE IN PARADISE? UITBUITING CHRISTENHONDEN HYPOCRISIE
En nu kom ik dan [eindelijk] toe aan de titel van dit artikel EN de reden, waarom ik die titel gekozen heb Want hoe zit het, bij alle echte/vermeende ”massale solidariteit met de Oekraïense vluchtelingen” [zie vooral de vluchtelingenhype in Hoofdstuk Twee] nu met de werkelijke, economische drijfveren? [diegenen met oprechte bedoelingen, van wie de meesten, niet te na gesproken uiteraard]. Reeds noemde ik de seksuele uitbuiting van toch al kwetsbare Oekraïense vluchtelingen. [94] Bah en ronduit misdadig.
Maar….er zitten nog meer Adders onder het Gras! Want al dat gejuich rond ”mensen, die op ons lijken” al dan niet vergezeld van de ”blond haar en blauwe ogen” kwalificaties [zie wederom Hoofdstuk Twee], al dan niet aangevuld met ”mensen, die ook van christelijken Huize zijn” [Let daarop, dames en heren], had ook – en dat had ik kunnen weten – naast de ideologische retoriek, een hardere, economische kant.
Dat werd al duidelijk door het gretige welkom, waarmee Westlandse tuinders Oekraïense vluchtelingen, die immers door de Tijdelijke Richtlijn Bescherming mogen werken [95], werden ontvangen, hetzij uitgenodigd, om in de kassen te komen werken. [96] EN… al gauw verschenen er lovende berichten, een uit het fundamentalistisch christelijke Dagblad, het Reformatorisch Dagblad [97], maar ook uit andere nieuwsmedia, over dankbare Oekraïners, die zo blij en dankbaar waren, dat ze mochten werken. [98] Nu begrijp ik dat ook wel van de kant van de Oekraïners: het leidt je af van de oorlog, de Ellende in je eigen land, de onzekerheid over het lot van je man, je ouders, andere familieleden.
Opvallend is echter WEL, dat veel Oekraïeners werkzaam zijn in horeca en land en tuinbouw. [99] En vooral in die laatste sector[met name in het Westland] is er nogal eens sprake van uitbuiting van arbeidsmigranten, vaak afkomstig uit Polen en anderen uit Midden en Oost-Europa. [100] AND GUESS WHAT? Ook bij een aantal Oekraïners ging het mis! Want de ”massale solidariteit” met ”mede-Europeanen” de Oekraïners weerhield niet, dat ook zij Kop van Jut werden.
WURG EN CHANTAGECONTRACTEN:
Aan het Licht kwam, dat Oekraïense [maar ook Poolse] werknemers werden onderworpen aan een uiterst vuile praktijk: de zogenaamde ”Wurgcontracten”. [101] Oekraïense vluchtelingen, maar ook Polen die in de Westlandse kassen aan de slag willen, komen daar veelal terecht via bemiddelaars, zoals het Poolse uitzendbureau Janpol. Een van de opvallendste clausules in het in kreupel Nederlands opgestelde contract is dat overtreding van de regels “kan leiden tot deportatie naar Oekraïne en een verbod op toegang tot EU-landen”. Met andere woorden: Oekraïners die fouten maken, worden teruggestuurd naar de oorlog. [102]
Kan het walgelijker? Vakbond CNV, die de noodklok luidde, is in het bezit van een geanonimiseerd contract, waar wordt vermeld een brutoloon van 10,48 euro per uur, het minimumloon. Aan het begin van elke maand moeten er 50 euro ‘administratiekosten’ worden afgedragen. De werknemer moet voor eigen verblijf en vervoer betalen, evenals voor werkkleding en schoenen (“als het moet”). [103]
En waar vinden dergelijke Vuile Praktijken dus plaats? Juist! In het Westland, met zijn o zo christelijke achtergrond…[104]
EPILOOG
CHRISTENHONDEN
Ik heb u meegenomen op een Reis door de Oekraïense Tragedie. De Russische aanval op de soevereiniteit van de Oekraïne, de onverzettelijkheid van het Oekraiense verzet [105] Russische [en ook Oekraïense] oorlogsmisdaden [106], het belang van Oekraïne als graanschuur, waardoor nog veel meer mensen werden getroffen en nog worden, door die oorlog. [107]
En natuurlijk: de Oekraïense vluchtelingenstroom en de massale solidariteit van West en Oost-Europa [108] waarbij ook helaas de schrijnende discriminatie tegen in Oekraïne [tot dusver] wonende Afrikaanse en Aziatische vluchtelingen [109] en dan niet te vergeten de EU-discriminatie, die opviel: Richtlijn Tijdelijke Bescherming voor Oekraïense vluchtelingen, maar destijds niet voor Syriers. [110]
De EU, die de Oekraiense vluchtelingen verdedigt [en terecht], maar de uit het Midden-Oosten afkomstige vluchtelingen, die vastzitten tussen Polen en Belarus, laat stikken. [111]
GOED
Maar niet voor niets heb ik in mijn titel de term ”Christenhonden” genoemd! Waarom? [Wie goed heeft opgelet, heeft dat al begrepen] Omdat met de mond solidariteit, vaak vanuit ”christelijke” hoek” werd beleden met Oekraïense vluchtelingen, maar kijk eens wat er in de praktijk in het zogenaamde ‘christelijke” Westland gebeurde? Uitbuiting van Oekraïense werknemers, die hun rechten niet kenden. Zie direct daarboven
Ik vraag mij af, of al die zondagse Kerkgangers onder hen, die zich schuldig maken aan die uitbuiting, zich [meestal zijn die lui erg Bijbelvast] deze Passage uit het Nieuwe Testament nog herinneren. Het staat in Mattheus 25: 35-45 en ik citeer de twee laatste gedeelten, 44 en 45.
Die laatste zinnen dus: ”Dan zullen ook dezen Hem antwoorden, zeggende: Heere wanneer hebben wij u hongerig gezien, of dorstig, of een vreemdeling, of naakt, of krank, of in de gevangenis, en hebben wij u niet gediend? ”Dan zal hij hun antwoorden en zeggen: Voorwaar Ik zeg u: Voor zoveel u dit aan deze minsten niet gedaan hebt, zo hebt gij het Mij ook niet gedaan.” [112]]
Hiermee sluit ik af. Van alle nare en pijnlijke aspecten uit deze Tragedie, is dit misschien nog het Pijnlijkste.
