Beste lezersVoorafgaande aan mijn stuk over Fuhrer G Wilders [PVV] een Gouwe Ouwe:Een stuk, dat ik had geschreven [en alweer bijna vergeten!] en is gepubliceerdin Republiek Allochtonie Zie onderstaand en Geniet!
De redactie van Republiek allochtonië ontving van Astrid Essed een ingezonden artikel waarin ze op haar eigen wijze stelling neemt tegen een kabinet met gedoogsteun van de PVV. Hieronder haar tekst, zoals we die van haar ontvingen.
Geachte Redactie en lezers,
Bij dezen doe ik u mijn commentaar toekomen op de eventueel te vormen CDA/VVD minderheidsregering, met gedoogsteun van de PVV van Wilders
Een dergelijke ”government from hell” is naar mijn mening het einde van de Nederlandse rechtsstaat
Vriendelijke groeten Astrid EssedINLEIDING: Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni, kwamen de PVV van Wilders [van 9 naar 24 zetels] en de rechts liberale VVD [van 2 naar 31 zetels], als grote overwinnaars uit de strijd.Dramatisch verliezer was het CDA, die van 41 naar 21 zetels terugvielen [1]Sinsdien verloopt de kabinetsformatie zeer moeizaam en is er nu reeds voor de zesde keer een informateur aangesteld, deze keer VVD partijvoorzitter en ex-burgemeester van Rotterdam, Opstelten[2] Wat nu onderzocht moet worden zijn de mogelijkheden om tot een CDA/VVD minderheidskabinet te komen, met gedoogsteun van de PVV COMMENTAAR:Met de PVV als derde partij in Nederland is een zeer gevaarlijke situatie ontstaanOok al regeert de PVV niet mee, met haar 24 zetels heeft zij een grote invloed op de besluitvorming in het parlement, wat voornamelijk een grote bedreiging is voor asielzaken, integratie en veiligheid, waarbij de PVV voorstander is van maatregelen a la politiestaatEn uiteraard zou de PVV meer specifiek zoveel mogelijk discriminerende maatregelen tav moslins willen doorvoeren, zoals het hoofddoekenverbod en een immigratiestop voor mensen uit moslimlanden [3] GEDACHTEGOED VAN DE PVV:Als bekend mag worden verondersteld, dat de PVV een discriminerende en racistische partij isDiscriminerend van wege haar beledigende generalisatie van de Islam en moslims, racistisch vanwege haar onderscheid tussen ”westerse” en ”niet-westerse” allochtonen, waarbij de laatste groep stelselmatig als criminelen of ”gelukszoekers” wordt afgeschilderd [4] Met name over vluchtelingen, die hun land zijn ontvlucht vanwege hetzij armoede, hetzij oorlog, hetzij vervolging, laat Wilders zich in hetzerige en haatzaaiende wijze uit Ik citeer uit de PVV ”visie” ””De massa-immigratie is een geldverslindende linkse hobby. De miljarden die opgaan aan extra gevangenissen, extra politie, extra huizen, extra zorg, extra onderwijs, extra uitkeringen moeten toch ergens vandaan komen. Wie betaalt de prijs voor de multiculturele samenleving? Wie moet steeds de portemonnee trekken? Dat bent u, dat zijn de gewone hardwerkende Nederlanders die nooit gevraagd hebben om de massa-immigratie.” http://pvv.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=2651&Itemid=204Zie ook het onzalige PVV ”Immigratieplan”, getiteld:Achttien maatregelen om de stroom ECHT in te dammen http://pvv.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=716&Itemid=121 Maar los van bovenstaande onzalige PVV opvattingen, die deels ook worden gedeeld door de VVD, hebben wetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Erasmus Universiteit Utrecht aangetoond, dat het in Nederland niet eens meer mogelijk is, het immigratiebeleid aan te scherpen, zonder te tornen aan de bestaande Europese richtlijnen en internationale verdragen [5] Die zullen dus mogelijk ruim worden geschonden, zeker bij PVV inbreng in asiel en migratie POLITIESTAAT: Ook heeft de PVV standpunten a la politiestaatZo is zij een voorstander van o.a. preventief fouilleren door het hele land, ”heropvoedingskampen”, ”versobering” van het gevangeniswezen, etnische registratie van iedereen en administratieve detentie [detentie zonder vorm van proces of aanklacht] van terreurverdachten [6] Nog een ”interessant” citaat uit de PVV visie ”De PVV kiest voor zero tolerance. Elk afdingen van het gezag van de politie moet worden tegengegaan. De politie moet heer en meester zijn op straat. Er mag nooit enig misverstand over bestaan wie de baas is in onze wijken, dorpen en steden. Toegeven aan het tuig is het begin van het einde. Hogere straffen en hoge minimumstraffen. Stoppen met TBS en proefverloven, versober de gevangenissen.”” http://pvv.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=2651&Itemid=204 Terecht is de PVV dan ook door de Anne Frank Stichting als extreem-rechts gekwalificeerd [7] SCHADUWEN UIT HET VERLEDEN Recentelijk vergeleek CDA bestuurslid en politica Hannie van Leeuwen, die tevens verzetsstrijder geweest is, de PVV van Wilders met de NSDAP van Adolf Hitler [8]Hoewel dergelijke vergelijkingen altijd angstvallig uit de weg gegaan worden, ben ik het met haar eens Uiteraard zijn er grote historische verschillen tussen de politieke situatie van Europa in de dertiger jaren en 2010, maar parallellen in gedachtegoed tussen NSDAP en PVV zijn er zeker Beide partijen zijn gebaseerd op een racistische en mensvijandige ideologie, de NSDAP gericht tegen Joden en andere ”Untermenschen” en de PVV gericht tegen zowel moslims als ”niet-westerse” allochtonenBeide partijen bedienen zich van een gevaarlijke haatzaaierij Het bovengenoemde PVV stukje over ‘massale immigratie” spreekt boekdelen Wilders wil de strijd aanbinden tegen de Islam ”als kernpunt van het buitenlandbeleid” [9], Hitler zaaide haat tegen het ”Internationale Jodendom” Wilders heeft in 2009 een ”voorstel’ gelanceerd voor massale uitzettingen uit Europa van moslims ”die problemen veroorzaken” [10]Een pleidooi voor etnische zuiveringen dus Voor de noodlottige Wannsee conferentie [11] waren de nazi’s voorstander voor eventuele massale deportaties van Joden [12]Het is van belang, deze parallellen in gedachtegoed niet te onderschatten VVD Met een dergelijke partij zou dus niet onderhandeld moeten worden, laat staan samengewerktDe happigheid echter, waarmee VVD fractieleider Rutte met de PVV in zee wil gaan, is echter niet verbazingwekkend. Niet alleen is de VVD als partij de laatste jaren aanzienlijk opgeschoven richting xenofobie [13], bovendien is Rutte zelf destijds veroordeeld wegens het aanzetten tot discriminatie [14] CDA Opvallend in deze kabinetsformatie is de door CDA fractieleider Verhagen gemaakte schaamteloze switchBeweerde hij aan het begin van de kabinetsformatie, dat hij pas wilde onderhandelen als de VVD en PVV het in principe eens waren EN als was voldaan aan ”het van tafel zijn van alle schendingen van de grondbeginselen van de rechtsstaat”, NU is hij aan de onderhandelingstafel aangeschoven zonder het stellen van enige voorwaarde! [15]Ook dient in herinnering gebracht, dat Verhagen in 2009 tijdens het Amnesty Filmfestival had opgemerkt ”niet te willen leven in het land van Wilders” [16]Nu, dat land brengt hij met rasse schreden dichterbij! In tegenstelling echter tot de VVD acceptatie van de extreem-rechtse PVV , met als enig moedig tegengeluid ex tweede Kamerlid en voormalig Tweede Kamervoorzitter Weisglas [17], regent het tegenstand en kritische geluiden bij het CDA. Zo hebben CDA prominenten als o.a. ex premier van Agt, oud fractievoorzitter Aantjes, oud CNV voorzitter Doekle Terpstra en oud minister de Vries hun ongenoegen uitgesproken.[18]Reeds genoemd is CDA politica en lid van het bestuur, Hannie van Leeuwen, tevens oud verzetsstrijder, die de PVV van Wilders, terecht, vergeleek met de NSDAP van Adolf Hitler [19] Een moedig en byzonder initiatief is ook het Manifest van verontruste CDA leden tegen samenwerking met de PVV, of het nu op regeringsniveau of op ”gedoogniveau” isZij eisen het afbreken van de kabinetsonderhandelingen door het CDA [20] Een citaat uit het Manifest ”Wij staan voor onze grondrechten” ”De PVV stigmatiseert een aanzienlijke minderheid van onze bevolking, maakt deze tot zondebok voor vrijwel alle problemen van onze samenleving.Zo bedreigt de PVV niet alleen de vrijheden van moslims, maar ook de beginselen van onze rechtsstaat en daarmee de vrijheid van ons allen” [21] En dat is nu precies de kern van de zaak Het discriminatoir, racistisch en mensvijandig gedachtegoed van de PVV treft zowel allochtonen als autochtonen, zaait haat en vergiftigt de onderlinge verhoudingen De ondertekenaars zijn afkomstig uit een brede laag van de samenleving varierend van oud politici, predikanten, lwetenschappers, lokale bestuursbestuursleden en anderen [22]Initiatiefnemer is Wouter Beekers, historicus aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
Onder de 44 aanvankelijke ondertekenaars zijn o.a. oud-burgemeester Dick Corporaal, predikant Jan Eerbeek en de oud-Kamerleden Sytze Faber en Ton de Kok.
Ook Ton Herstel, oud-voorzitter van de NCRV en oud-hoofdofficier van justitie. [23]
CDA LEDENCONGRES
Aan het einde van de kabinetsformatie wordt een speciaal congres gehouden, waarin CDA leden zich kunnen uitspreken voor al dan geen regeringssamenwerking met de PVV
Een dergelijke beslissing door leden over regeringssamenwerking is zeer ongebruikelijk.
Volgens de partijreglementen is deze keus aan de Tweede Kamerfractie.
Dat er van dit reglement is afgeweken, heeft uiteraard alles te maken met de binnen het CDA ontstane terechte commotie over de PVV als mogelijke coalitiepartner [24]
De groep verontruste CDA’ers, die het Manifest heeft ondertekend, is reeds de discussie binnen de partij gestart,
omdat zij terecht vrezen, anders op het congres voor een voldongen feit te worden gesteld [25]
Een duidelijk op het congres uitgesproken ”neen” tegen de PVV zal echter voor de Tweede Kamerfractie [bij wie de eindbeslissing ligt] niet te negeren zijn
EPILOOG
De PVV is een discriminerende, racistische en haatzaaiende partij, die een levensgrote bedreiging vormt voor de democratische rechtsprincipes in Nederland
Daarom moet deze partij hoe dan ook zowel van regerings als gedoogsamenwerking worden uitgesloten
De VVD heeft zich al met huid en haar verkocht aan de PVV, het CDA is nog een onzekere factor
Het is in ieder geval te hopen, dat het CDA verzet van binnenuit genoeg invloed zal kunnen aanwenden en steun van andere CDA leden krijgt, om regeringsdeelname met de PVV te voorkomen, mocht het tot een acoord bij de kabinetsformatie komen
Het is nu of nooit
Want wanneer er een kabinet komt, met PVV regeringsdeelname of gedoogsteun, dan zou voor het eerst in de geschiedenis van Nederland een extreem-rechtse partij regeringspartner zijn
Daarmee komt dan een einde aan de Nederlandse rechtsstaat
In 2010 haalt de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders een enorme verkiezingswinst. De meeste partijen willen echter niet samen met de PVV in een kabinet gaan zitten. Na chaotisch verlopen onderhandelingen, vormen VVD en CDA uiteindelijk een minderheidskabinet met gedoogsteun van de PVV. Het blijkt een lastig huwelijk tussen de drie partijen dat al na anderhalf jaar strandt. Waarom mislukt regeren met de PVV? & Vrije tijdTech & WetenschapGeschiedenis & CultuurLiefde & RelatiesWonen & WerkenPolitiek & SamenlevingWat wil je weten?
Waarom mislukte regeren met PVV-steun?
In 2010 haalt de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders een enorme verkiezingswinst. De meeste partijen willen echter niet samen met de PVV in een kabinet gaan zitten. Na chaotisch verlopen onderhandelingen, vormen VVD en CDA uiteindelijk een minderheidskabinet met gedoogsteun van de PVV. Het blijkt een lastig huwelijk tussen de drie partijen dat al na anderhalf jaar strandt. Waarom mislukt regeren met de PVV?
Waarvoor ik vreesde, is bewaarheid geworden.De op de Persconferentie van 13 augustus gedane aankondiging door ons premier Rutte, aankondiging van de persconferentie, dat het demissionaire kabinetvoornemens was, in september met de 1.5 meter Corona afstand te stoppen [1]is bewaarheid geworden.Dit d….mnd demissionaire kabinet, bij monde van premier Rutte, GevaarlijkeGek, heeft op de recente Persconferentie op 14 september aangekondigd, de 1.5 meter afstand per zaterdag 25 september los te laten. [2]Dat is dus nu een feit, want dit stuk is geschreven op zondag 26 september!Er zijn nog meer zaken aangekondigd [3], maar ik wil mij op die 1.5 meter richten. DIE 1.5 METER! Op het niet te onderschatten belang van die 1.5 maatregel is uitentreurengewezen en het is duidelijk uitgelegd [4]”Iemand die hoest of niest, verspreidt in een straal van anderhalve meter rondom zichzelf het grootste volume aan vochtdruppels met virus. En via die kleine vochtdruppels kun je het coronavirus doorgeven.” [5]EN”Het coronavirus – ook bekend als COVID-19 – verspreidt zich van mens tot mens. De grootste kans op besmetting loop je door bij een geïnfecteerde persoon in de buurt te komen en doordat hij in jouw richting hoest of niest. ” [6]En dat aanraking gevaarlijk kan zijn [7] moge duidelijk zijn.
In april van dit jaar nog heeft een studie van het RIVM uitgewezen, dat mensen, die zich aan die 1.5 meter houden, minder kans lopen om het Coronavirus op te lopen! [8]
VRAGEN: Ondergetekende vindt het hoogst onverstandig om in dit stadium, nu deCoronapandemie nog wereldwijd woedt [9] en we geen idee hebben, water nog aan Corona ellende uit het buitenland deze kant kan opkomen, zoalsbijvoorbeeld de gevaarlijkere Braziliaanse variant, die trouwens al in Nederland is] [10], nu al over te gaan op afschaffing van de 1.5 meter afstandsregel.Daartoe enkele vragen aan ons premier Rutte, Gevaarlijke Gek. [11] [Vragen in redelijk willekeurige volgorde en niet in mate van belangrijkheid en/of chronologie]
VRAAG 1 PREMIER RUTTE:ALS HET KABINET HET NOG STEEDS VERSTANDIG VINDT, OMELKAAR DE RUIMTE TE BLIJVEN GEVEN EN DAARBIJ ANDERHALVE METER DE VEILIGE AFSTAND VINDT [12], WAAROM DEZE DAN NU AL AFSCHAFFEN? VRAAG 2 PREMIER RUTTEWAAROM 1, 5 METER AFSCHAFFEN, ALS 1. 8 MILJOENMENSEN [OP EEN BEVOLKINGSAANTAL VAN 17.8 MILJOEN] NOG NIET ZIJN GEVACCINEERD? [13]
VRAAG 3 PREMIER RUTTEUIT HET ADVIES VAN HET OUTBREAK MANAGEMENT TEAM[HET OMT] BLIJKT, DAT DE LOSLATING VAN DE 1.5 METER VERBONDEN IS AAN DE INVOERING VAN EEN CORONATOEGANGSBEWIJS [14], EENADVIES, DAT U HEBT OPGEVOLGD.EN DAT CORONATOEGANGSBEWIJS [DAT BETEKENT HET BEWIJS OVERLEGGEN, DAT JE VOLLEDIG BENT GEVACCINEERD OF DAT JE MINDER DAN 24 UUR GELEDEN NEGATIEF GETEST BENT OF IMMUNITEIT HEBT, OMDAT JE CORONA GEHAD HEBT] ZAL DUS GELDEN IN ”RISICOVOLLE SITUATIES” [15]DAT HOUDT IN bij evenementen, in de horeca, bij profsportwedstrijden of in theaters en de bioscoop [16] DAT KLINKT MOOI, MAAR WAT NOU ALS ER NIET OFONVOLDOENDE WORDT GECONTROLEERD?IN HET VERLEDEN IS DAT AL MISGEGAAN, WAARDOOR BEPAALDE VERSOEPELINGEN MOESTEN WORDEN TERUGGEDRAAID. [17]BOVENDIEN HEEFT DE BURGEMEESTER VAN AMSTERDAM, MEVROUWFEMKE HALSEMA, AANGEKONDIGD, NIET TE ZULLEN HANDHAVEN, WAAROP TERECHT KRITIEK VAN VIROLOGEN [18]OOK HEEFT MINISTER GRAPPERHAUS RECENTELIJK NOG CAFE’S GEWAARSCHUWD, DIELAK LIJKEN TE HEBBEN AAN DE CORONAPASMAATREGELEN. [19]NIET ZO’N GOED IDEE DUS, MENEER RUTTE, DE 1.5 METER AFSTAND TE LATEN VALLEN EN ALLEEN TEVERLATEN OP AL DAN NIET NALEVING VAN DE CORONAPASMAATREGELEN? VRAAG 4PREMIER RUTTE:
WAAROM ZO’N DRASTISCHE STAP DOOR DE 1.5 METER AF TE SCHAFFEN, ALS NIET ZO LANG GELEDEN [BEGIN SEPTEMBER
HEEL NEDERLAND CODE ROOD KREEG? [20]
VRAAG 5
PREMIER RUTTE
VOOR HET OV BLIJFT EEN MONDKAPJESPLICHT GELDEN [21], DUS HET GEVAAR VAN DICHT BIJ ELKAAR KOMEN WORDT WEL DEGELIJK ONDERKEND.
WANT IN HET OV TOON JE GEEN CORONATOEGANGSBEWIJS [22]
WAAROM DAN TOCH DE AFSCHAFFING VAN DIE 1.5 METER?
VRAAG 6
PREMIER RUTTE
DE 1.5 METER IS EEN VAN DE EERSTE CORONAMAATREGELEN DIE WERD INGEVOERD [23], ZOU DUS OOK ALS EEN VAN DE LAATSTEN MOETEN
WORDEN AFGESCHAFT
VRAAG 7
PREMIER RUTTE
HET REPRODUCTIEGETAL IS WELISWAAR GEDAALD VAN 0.99 NAAR 0.91 [24], MAAR ZOVER ZIT HET NIET AF VAN DE 1 [25]
WAAROM DAN AFSCHAFFING VAN DIE 1.5 METER?
ZIET U ZELF HET RISKANTE DAARVAN NIET IN, PREMIER RUTTE!
VRAAG 8
PREMIER RUTTE
ZOWEL GROOT-BRITANNIE [MET PREMIER BORIS JOHNSON ALS
ONVERANTWOORDELIJKE GEK] [26] ALS DENEMARKEN HEBBEN ALLE
MAAR WAS HET, WAT DE AFSCHAFFING VAN DIE 1.5 METER AFSTANDSREGEL BETREFT, NIET BETER, DE GEVOLGEN VAN DIE TOTALE AFSCHAFFING IN DEZE TWEE LANDEN AF TE WACHTEN?
HET AFSCHAFFEN VAN DIE 1.5 METER IS IMMERS EEN VAN
DE MEEST DRASTISCHE STAPPEN IN CORONALAND-BELEID?
IN GROOT BRITANNIE GAAT HET BEPAALD NIET ZO DENDEREND [28], WAARBIJ GROOT BRITANNIE OVERIGENS NIET UITSLUIT,
OPNIEUW MAATREGELEN TE NEMEN, ALS HET VERDER DE VERKEERDE KANT UITGAAT. [29]
EN IN DENEMARKEN, DAT IN SEPTEMBER IS GESTOPT MET DE CORONAMAATREGELEN, [30] IS HET NOG MAAR AFWACHTEN.
WAAROM DUS NOG NIET EVEN AFGEWACHT, PREMIER RUTTE, OM DE GEVOLGEN TE KUNNEN METEN?
VRAAG 9
PREMIER RUTTE
WAAROM NU DE 1.5 METER AFSCHAFFEN, VOORDAT DE EFFECTEN GEMETEN KUNNEN WORDEN VAN DE REEDS IN NEDERLAND
AANWEZIGE BRAZILIAANSE VARIANT, DIE WELLICHT [DAT WORDT NOG ONDERZOCHT] MINDER GOED BESTAND IS TEGEN DE VACCINATIES [31]
GEMISTE KANS, PREMIER RUTTE!
U SPEELT WEER GEVAARLIJK SPEL!
VRAAG 10
LAATSTE EN MISSCHIEN WEL BELANGRIJKSTE VRAAG:
PREMIER RUTTE
WAAROM WORDT ER [EN DAT REKEN IK NATUURLIJK NIET ALLEEN
NEDERLAND AAN, MAAR DE GEHELE WESTERSE WERELD]
NIET MEER GEDAAN AAN HET EERLIJKER VERDELEN VAN VACCINS OVER DE GEHELE WERELD [32] DAT IS NIET ALLEEN,
HOEWEL BELANGRIJK, EEN MORELE KWESTIE, MAAR VOORKOMT
OOK, DAT ER TIENTALLEN MUTATIES BIJKOMEN, DIE RESISTENTER ZIJN TEGEN VACCINS DAN DE HUIDIGE. [33]
GEZIEN TEGEN DIT LICHT IS HET TOCH ONVERANTWOORDELIJK
OM NU AL DE 1.5 METER AF TE SCHAFFEN.
WAT ALS DE HEL LOSBREEKT EN DIE MUTATIES,
DIE RESISTENTER ZIJN, ONZE KANT OP KOMEN?
DAAR WELEENS AAN GEDACHT, PREMIER RUTTE?
DIT WAREN MIJN VRAGEN
WAT IS DAAROP UW ANTWOORD, PREMIER RUTTE? En gaat over tot de Orde van de Dag ! [34]See you in Battle, Rutte, Gevaarlijke Gek
De P1-coronavariant wordt vooral gevonden bij uitbraken in- en om Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse staat Amazonas. Er is bij deze variant nog geen duidelijkheid of het ziekteverloop anders is. De variant heeft onder andere drie veranderingen in het Spike-eiwit, de stekeltjes van het coronavirus, die als zorgelijk worden beschouwd. Deze drie veranderingen zijn vrijwel identiek aan de veranderingen in de Zuid-Afrika variant. De mutaties in deze variant zorgen mogelijk voor een hogere besmettelijkheid en een verminderde effectiviteit van reeds bestaande of door een vaccinatie opgewekte afweer. Dit wordt momenteel (inter)nationaal onderzocht.
P2
De P2-coronavariant is een variant die breed verspreid in Brazilië voorkomt. Van de drie hierboven genoemde zorgelijke mutaties komt er eentje in deze variant voor. Deze mutatie kan mogelijk leiden tot verhoogde besmettelijkheid en verminderde effectiviteit van afweer na eerder doorgemaakte infectie met klassieke varianten dan wel vaccinaties. Of dit daadwerkelijk zo is wordt ook voor deze variant momenteel (inter)nationaal onderzocht.”
Bij bron- en contactonderzoek is bij twee personen in de regio Amsterdam, de Braziliaanse variant P1 (B.1.1.28.P1) gevonden. Deze beide personen zijn kortgeleden teruggekomen van een reis naar Brazilië, zijn in quarantaine gegaan, ontwikkelden klachten en kregen een positieve testuitslag. Gezien de reishistorie is verder onderzoek gedaan.
Bij twee personen in de regio Brabant is in de kiemsurveillance de Braziliaanse variant P2 (B.1.1.28.P2) aan het licht gekomen. Deze twee personen hebben geen reishistorie met het Zuid-Amerikaanse land. Of er een andere link is met Brazilië wordt op dit moment onderzocht.
Dit type van het coronavirus is ook aangetroffen bij iemand in de regio Gelderland, die onlangs in Brazilië is geweest, na terugkeer in quarantaine ging en klachten kreeg. Uit verder onderzoek van het testmonster bleek dat deze persoon de Braziliaanse variant P2 had.
Veranderingen in het ‘Spike-eiwit’
Beide Braziliaanse typen van het coronavirus zijn mogelijk, net als de Britse en de Zuid-Afrikaanse varianten, besmettelijker dan het type dat tot nu toe het meest in Nederland voorkwam. Dat komt doordat door mutaties aan het spike-eiwit, de stekeltjes van het coronavirus, er mogelijk voor zorgen dat deze eiwitten van het virus zich beter kunnen hechten aan menselijke cellen. Of dit ook daadwerkelijk zo is moet nog uit nader onderzoek blijken.
P1
De P1-coronavariant wordt vooral gevonden bij uitbraken in- en om Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse staat Amazonas. Er is bij deze variant nog geen duidelijkheid of het ziekteverloop anders is. De variant heeft onder andere drie veranderingen in het Spike-eiwit, de stekeltjes van het coronavirus, die als zorgelijk worden beschouwd. Deze drie veranderingen zijn vrijwel identiek aan de veranderingen in de Zuid-Afrika variant. De mutaties in deze variant zorgen mogelijk voor een hogere besmettelijkheid en een verminderde effectiviteit van reeds bestaande of door een vaccinatie opgewekte afweer. Dit wordt momenteel (inter)nationaal onderzocht.
P2
De P2-coronavariant is een variant die breed verspreid in Brazilië voorkomt. Van de drie hierboven genoemde zorgelijke mutaties komt er eentje in deze variant voor. Deze mutatie kan mogelijk leiden tot verhoogde besmettelijkheid en verminderde effectiviteit van afweer na eerder doorgemaakte infectie met klassieke varianten dan wel vaccinaties. Of dit daadwerkelijk zo is wordt ook voor deze variant momenteel (inter)nationaal onderzocht. Er is ook bij deze variant nog geen duidelijkheid over een mogelijk veranderd ziekteverloop. Als er een besmetting met één van de beide Braziliaanse coronavarianten is aangetroffen, start de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst bron-en-contactonderzoek op.
Stop verdere verspreiding, houd je aan de maatregelen
Net als bij alle varianten van het coronavirus geldt ook bij de Braziliaanse varianten: houd je aan de maatregelen. Laat je zo snel mogelijk testen bij (milde) klachten en volg isolatie- en quarantainemaatregelen strikt op.
‘De Nederlandse epidemioloog Amrish Baidjoe, verbonden aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine: “Ondanks beloftes die gedaan zijn, is er van het eerlijk verdelen van vaccins nog niets terecht gekomen. Als we ons in het Westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, dan hebben we wereldwijd een probleem. Het opschalen van productie van vaccins is nu essentieel en daarvoor zouden farmaceuten hun patenten en kennis moeten delen. “
Enquête van de People’s Vaccine Alliance toont aan dat wereldwijde toegang tot vaccins noodzakelijk is.
Uit een recente enquete onder 76 epidemiologen uit 28 landen, uitgevoerd door de People’s Vaccine Alliance, meent tweederde van hen dat binnen een jaar het coronavirus zodanig muteert dat de meeste vaccins van de eerste generatie ineffectief zullen zijn. Bijna driekwart van de ondervraagden zei dat het delen van patenten en kennis de wereldwijde vaccinatiedekking zou kunnen vergroten. Dit sluit aan bij de oproep van de People’s Vaccine Alliance aan farmaceutische bedrijven om patenten en kennis te delen en zo meer productie van vaccins mogelijk te maken zodat alle landen over voldoende vaccins kunnen beschikken om mensen tegen corona te beschermen.
De People’s Vaccine Alliance, een coalitie van meer dan 50 organisaties, waaronder African Alliance, Oxfam, Public Citizen en UNAIDS, waarschuwen dat met het huidige tempo mogelijk slechts 10 procent van de mensen in de meeste arme landen volgend jaar gevaccineerd kan worden.
Devi Sridhar, hoogleraar Global Public Health aan de Universiteit van Edinburgh: “Hoe meer het virus rondwaart, hoe waarschijnlijker het is dat er mutaties en varianten zullen opduiken, waardoor onze huidige vaccins niet doeltreffend zouden kunnen worden. Tegelijkertijd blijven arme landen verstoken van vaccins en medische basisbenodigdheden zoals zuurstof. “
Gregg Gonsalves, universitair hoofddocent epidemiologie aan de Yale University:” Doordat miljoenen mensen over de hele wereld met corona geïnfecteerd zijn, ontstaan er iedere dag nieuwe mutaties die resistenter zijn dan hun voorgangers. Het virus kent geen grenzen en nieuwe varianten, ergens op aarde, betekenen dat niemand van ons veilig is. “
De Nederlandse epidemioloog Amrish Baidjoe, verbonden aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine: “Ondanks beloftes die gedaan zijn, is er van het eerlijk verdelen van vaccins nog niets terecht gekomen. Als we ons in het Westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, dan hebben we wereldwijd een probleem. Het opschalen van productie van vaccins is nu essentieel en daarvoor zouden farmaceuten hun patenten en kennis moeten delen. “
De verdediging van de monopolies van farmaceutische reuzen door rijke landen betekent dat wereldwijde voorraden van vaccins onnodig worden gerantsoeneerd en een handvol bedrijven beslist waar en wanneer vaccins beschikbaar zijn. Eerder deze maand blokkeerden rijke landen een voorstel om tijdelijk afstand te doen van intellectuele eigendomsrechten voor coronavaccins. De People’s Vaccine Alliance roept de rijke landen op om de tijdens de komende top van de Wereldhandelsorganisatie in april alsnog hier mee in te stemmen.
Dr. Mohga Kamal Yanni, senior-adviseur gezondheidsbeleid van The People Vaccine Alliance: “Als we in oorlog waren met een land genaamd corona, zouden regeringen dan cruciale beslissingen over productie, levering en prijs overlaten aan wapenbedrijven?
“Aangezien vaccins onze meest belangrijke wapens zijn in de strijd tegen corona, moeten wereldleiders de teugels in handen nemen om de COVID Technology Access Pool van de Wereldgezondheidsorganisatie in staat te stellen het delen van technologie en intellectueel eigendom mogelijk te maken, zodat de wereldwijde vaccinproductie kan worden gemaximaliseerd.”
Noot voor redactie: De Nederlandse epidemioloog Amrish Baidjoe is beschikbaar om toelichting te geven op dit onderwerp. Contact: Jules van Os, persvoorlichting Oxfam Novib, 06-51573683.
De People’s Vaccine Alliance is een coalitie van meer dan 50 organisaties, waaronder African Alliance, Oxfam, Public Citizen en UNAIDS,
Details met uitkomsten van de survey: De overgrote meerderheid van de meewerkende epidemiologen – 88 procent – zei dat de aanhoudend lage vaccinatiegraad in veel landen het waarschijnlijker zou maken dat vaccinresistente mutaties verschijnen.
Van de 76 respondenten op de enquête:
66,2% dacht dat binnen een jaar of sneller voordat het virus zodanig muteert dat de meeste vaccins van de eerste generatie niet meer effectief zijn (18,2% dacht dat we 6 maanden of minder hadden en 32,5% zei 9 maanden of minder).
7,8% dacht dat we nooit mutaties zouden zien waardoor de huidige vaccins ondoeltreffend zouden worden en dat er nieuwe of gewijzigde vaccins nodig zouden zijn, en nog eens 7,8% deed over de duur geen voorspelling. 18,2% dacht dat we 2 jaar of meer hebben voordat mutaties de huidige vaccins ondoeltreffend maken en nieuwe of gewijzigde vaccins nodig zijn.
74% zei dat het delen van technologie en intellectueel eigendom de wereldwijde vaccinatiedekking zou kunnen vergroten, 23% zei misschien en 3% zei nee.
88,3% zei dat aanhoudend lage vaccinatiegraad in veel landen het waarschijnlijker zou maken dat vaccinresistente mutaties optreden, 6,5% zei dat dit niet zou gebeuren en 5,2% gaf geen antwoord op de vraag.
De enquête werd uitgevoerd tussen 17 februari en 25 maart 2021. De respondenten van de enquête zijn onder meer epidemiologen, virologen en specialisten op het gebied van infectieziekten van de volgende universiteiten/ instellingen:
Aalborg University Hospital in Denemarken, Académie nationale de médecine in Parijs, Africa Centers for Disease Control and Prevention, Amader Hospital India, AMREF International University in Kenya, Belgian Lung and Tuberculosis Association, Cambridge University, Centre for Family Health Research in Zambia, Centers for Disease Control & Prevention in South Sudan, Center for Infections Disease research Zambia, Columbia University USA, Complutense University in Madrid, Danish Medical Association, école de santé publique de l’Université in Montréal, Emory University USA, Forum for ethics review committees in India , fundacion getint in Argentinië, Georgetown VS, Good Clinical Practice Alliance – Europa (GCPA), Hamdard University in India, Ibn Sina Academy of Medicine and Sciences in India, Imperial College London, Institute of Human Virology, University of Maryland School of Medicine USA , ISPG – Instituto Superior Politecnico de Gaza, Johns Hopkins University USA, Johnson & Johnson, Kabale University in Uganda, Kenya Medical Research Institute, Lebanese University, London School of Hygiene and Tropical Medicine, Makerere University in Uganda, Movement for Community-led Development, Mpilonhle in Zuid-Afrika, National Institute for Infectious Diseases Lazzaro Spallanzani in Italië, National Research Ethics Board / PREVAIL in Liberia, OTRANS-RN in Guatemala, Oxford University Clinical Research Unit in Vietnam, Portland State University School of Public Health USA, St. Luke’s Medical Center in de Filippijnen, Tufts University USA, University College London UK, University College London Institute for Global Health UK, University of Cape Town, Cliniques Universitaires Saint-Luc in België, University of the East Ramon Magsaysay in de Filippijnen, UK Emergency Medical Team, Unicamillus International University of Medical Science in Italië, Union of Junior Artsen in Denemarken, Universidad Autónoma Gabriel Rene Moreno in Bolivia, Universidad Nacional del Litoral in Argentinië, University of Cambridge UK, University of Cape Town in Zuid-Afrika, University of Edinburgh UK, University of Maryland USA, University of Pretoria in Zuid-Afrika, University of Southern Denmark, University of Zimbabwe, University of Zambia, Walter Sisulu University in Zuid-Afrika, Wereldgezondheidsorganisatie India, Wits University in Zuid-Afrika en Yale School of Public Health USA.
De 28 landen zijn: Algerije, Argentinië, Australië, België, Bolivia, Canada, Denemarken, Ethiopië, Frankrijk, Guatemala, India, Italië, Kenia, Libanon, Noorwegen, Filippijnen, Senegal, Somalië, Zuid-Afrika, Zuid-Soedan, Spanje, Verenigde Arabische Emiraten, Oeganda, VK, VS, Vietnam, Zambia en Zimbabwe.
Doordat in veel arme landen nauwelijks coronavaccins voorhanden zijn, zal het coronavirus binnen een jaar zodanig muteren dat de meeste vaccins niet meer effectief zijn. Dat is de inschatting van epidemiologen uit bijna dertig landen, die zijn ondervraagd door de maatschappelijke organisaties Oxfam Novib en de People’s Vaccine Alliance.
Negen van de tien wetenschappers denken dat de aanhoudend lage vaccinatiegraad in veel landen ertoe leidt dat er uiteindelijk een resistente variant van het virus zal ontstaan, blijkt uit de enquête. Een meerderheid verwacht dat dit al binnen een jaar gaat gebeuren.
Het grootste probleem is dat de vaccins die nu al gemaakt worden, voor veel ontwikkelingslanden niet beschikbaar zijn, aldus Oxfam Novib. De farmaceutische bedrijven die de vaccins ontwikkelen, hebben het alleenrecht op productie, waardoor er schaarste ontstaat. Daardoor kan het virus zich verder verspreiden en muteren, waarschuwen de epidemiologen.
“
Als we ons in het westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, hebben we wereldwijd een probleemVeldepidemioloog Amrish Baidjoe
Ook de Nederlandse epidemioloog Amrish Baidjoe, die werkt voor de London School of Hygiene and Tropical Medicine, deed mee aan de enquête. In het persbericht licht hij toe: “Ondanks beloftes die gedaan zijn, is er van het eerlijk verdelen van vaccins nog niets terechtgekomen. Als we ons in het westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, hebben we wereldwijd een probleem.”
Viroloog en OMT-lid Marion Koopmans, verbonden aan het Erasmus MC en niet betrokken bij de enquête, zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat de mondiale verdeling van vaccins “absoluut iets belangrijks is”. Dat geldt volgens haar ook voor de aanpassingen die nodig zijn aan de vaccins.
“It ain’t over till it’s over“, zegt Koopmans. “Hoe meer circulatie er is in groepen die al deels immuniteit hebben, hoe groter de kans op een selectie van virussen die daaraan ontsnappen. Dus het is inderdaad een wereldwijd probleem en het moet wereldwijd aangepakt worden.”
‘Geen zwart-witverhaal’
Koopmans legt uit dat de huidige vaccins al een andere werking laten zien bij de Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse varianten van het virus. “Er zijn verschillen in hoe goed de antistoffen die worden opgewekt door de vaccinatie werken tegen die varianten. Maar het is geen zwart-witverhaal. Het is niet het enige wat een vaccin doet, dus hoe het helemaal uitpakt, weten we niet.”
Daarnaast zijn farmaceuten volop bezig met het aanpassen van de vaccins aan nieuwe varianten, benadrukt ze. Koopmans sluit alleen niet uit, dat net als bij de griepprik, mensen opnieuw ingeënt moeten worden als het coronavirus “te veel” is veranderd. “Het is vroeg, maar daar moeten we wel rekening mee houden.”
Opschorten patentbescherming
De People’s Vaccine Alliance, waarin organisaties als Oxfam Novib en UNAids samenwerken, roept rijke landen op om de patentbescherming tijdelijk op te schorten voor coronavaccins, zodat meer fabrikanten die kunnen gaan maken.
Onder meer de Europese Unie ziet daar tot nu toe niets in, met het argument dat farmaceutische bedrijven niet moeten worden ontmoedigd om geld en tijd te steken in het ontwikkelen van de vaccins. “Maar je zou ook kunnen zeggen: er gaat zoveel publiek geld hiernaartoe, daar mag je ook voorwaarden aan stellen”, zegt viroloog Koopmans.
Terwijl de vaccinatiecampagnes in rijke landen doorstomen, gaat het een pak minder vlot in armere delen van de wereld. In Afrika bijvoorbeeld, waar vermoedelijk maar zeven landen het doel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zullen halen om tegen september minstens 10 procent van de bevolking ingeënt te hebben tegen het coronavirus.
De zeven landen zijn de Comoren (een eilandengroep in de Indische Oceaan, ten noordwesten van Madagaskar), Equatoriaal-Guinea, Mauritius, Marokko, de eilandengroep Sao Tomé en Principe voor de westkust van Afrika, de Seychellen en Zimbabwe. Zes andere landen kunnen de drempel halen met hun huidige vaccinatietempo, maar dan moeten ze wel voldoende vaccins krijgen. Dat laatste zal niet evident zijn, volgens experts. Het gaat hier om eSwatini (het vroegere Swaziland), Ghana, Kenia, Lesotho, Rwanda en Tunesië.
Donderdag rapporteerde de WHO dat nog maar 2 procent van de Afrikaanse bevolking ingeënt is. Ten zuiden van de Sahara – het grootste deel van Afrika – is dat zelfs maar 1 procent. Om in elk land het doel van 10 procent te halen zouden nog 225 miljoen doses nodig zijn, volgens dokter Matshidiso Moeti, die de afdeling Afrika leidt bij de WHO. Hij schat dat negen op de tien Afrikaanse landen dat niet zullen halen.
Voorraad
De voorraad vaccins is echter niet groot. Veel landen gaven al aan dat ze door de leveringen van COVAX zitten, een internationaal initiatief dat coronavaccins voor iedereen beschikbaar wil maken. Nochtans zijn nog maar 35,9 miljoen vaccins gezet, vooral in landen zoals Egypte, Zuid-Afrika, Ethiopië, Marokko en Nigeria. In Burundi, Eritrea en Tanzania is nog geen enkel vaccin gezet. Tsjaad en Togo begonnen er vorige week aan.
In sommige landen gaat het vaccineren dan weer erg traag. Twintig landen hebben nog niet eens de helft van de beschikbare dosissen toegediend. In twaalf landen dreigt zelfs 10 procent van de dosissen te vervallen.
Veel landen hebben ook af te rekenen met opstoten van het virus. Er werden volgens officiële cijfers al meer dan vijf miljoen bevestigde besmettingen en 133.000 coronadoden gerapporteerd op het continent, maar er wordt vaak amper getest. Afgelopen week steeg het aantal besmettingen nog met 26 procent volgens de Africa Centers for Disease Control and Prevention. Bij het aantal overlijdens ging het om een stijging van 2 procent.
Lockdown
Onder meer in Zuid-Afrika, Egypte, Tunesië en Zambia worden fors meer besmettingen gerapporteerd. In Oeganda is opnieuw een lockdown afgekondigd. Onder meer de Britse (alfa), Zuid-Afrikaanse (bèta) en Indische variant (delta) werden er al gedetecteerd.
Goed nieuws is wel de belofte van de Amerikaanse president Joe Biden om 500 miljoen Pfizervaccins te schenken aan armere landen, onder meer in Afrika. Die zullen wel nog even op zich laten wachten. 200 miljoen dosissen moeten dit jaar nog geleverd worden, de rest begin volgend jaar.
”Gregg Gonsalves, universitair hoofddocent epidemiologie aan de Yale University:” Doordat miljoenen mensen over de hele wereld met corona geïnfecteerd zijn, ontstaan er iedere dag nieuwe mutaties die resistenter zijn dan hun voorgangers. Het virus kent geen grenzen en nieuwe varianten, ergens op aarde, betekenen dat niemand van ons veilig is. “
Wat is het reproductiegetal nou precies? Wat is ‘exponentiële groei’? En waarom komt het cijfer pas twee weken later? We leggen het uit in dit artikel.
Het reproductiegetal, ook wel de ‘R’ genoemd, is het gemiddeld aantal mensen dat wordt besmet door één persoon met COVID-19. Hieraan kun je zien hoe snel het virus zich verspreidt.
Bij een R van rond de 1 blijft het aantal besmettingen ongeveer gelijk. Dit betekent dat 1 persoon steeds 1 andere persoon besmet. Dat zie je in onderstaande afbeelding:
Exponentiële groei
Als het reproductiegetal groter is dan 1, neemt het aantal besmettingen toe. Stel dat de R 1,06 is. Dan besmetten 100 mensen 106 andere mensen.
Stel dat het reproductiegetal 2 is. Dan verdubbelt het aantal mensen dat het virus bij zich draagt bij elke overdracht (dat is als het virus overspringt van een besmet persoon naar andere personen). Bij de eerste overdracht verdubbelt het aantal besmettingen van 1 naar 2. Bij de tweede overdracht van 2 naar 4. Bij de derde overdracht van 4 naar 8. Dat ziet er zo uit:
Wat opvalt: als het reproductiegetal boven de 1 uitkomt, groeit het aantal besmette personen steeds sneller bij elke overdracht. De groei van het aantal besmettingen vertoont daarom geen rechte lijn, maar een steeds steilere lijn. Dit heet exponentiële groei. Die groei ziet er zo uit bij een R van 2:
In 10 stappen (10 keer een overdracht) ben je dus al van 1 besmette persoon uitgekomen bij ruim 1.000 besmette personen.
Streven naar een R onder de 1
Als het reproductiegetal onder de 1 komt, dáált het aantal mensen dat besmet raakt per overdracht.
Een rekenvoorbeeld: stel dat de R 0,5 is en de groep besmettelijke mensen 8. Bij de eerste overdracht raken dan gemiddeld 4 mensen besmet. Bij de tweede overdracht zijn dat er 2. Bij de derde overdracht raakt nog maar 1 persoon besmet. Dat ziet er zo uit:
Daarom is het belangrijk dat de R onder de 1 komt. Op die manier wordt het aantal besmette mensen steeds kleiner.
Zekerheid over de R na 14 dagen
Het reproductiegetal wordt berekend door het RIVM. Dit cijfer is altijd pas na twee weken bekend. Hoe zit dat?
De tijd tussen dat een persoon een ander persoon besmet is in Nederland gemiddeld 4 dagen. Als mensen klachten krijgen van de infectie, gebeurt dit meestal tussen 2 en 14 dagen nadat ze besmet zijn. Dit is de incubatietijd. Hoe lang het gemiddeld duurt voordat het virus op een ander overspringt, hangt af van de besmettelijke periode, de incubatietijd en het gedrag van mensen. Daarnaast zit er in de meeste gevallen ook wat tijd tussen dat mensen klachten krijgen, het afnemen van een test en het doorgeven van een positieve uitslag aan het RIVM.
Daarom heeft het RIVM pas na 14 dagen een volledig beeld van de besmettingen die in het verleden plaatsvonden. Op dat moment heeft het RIVM ook zekerheid over het werkelijke reproductiegetal, eerder niet. Het RIVM kan de R van vandaag daarom nooit met zekerheid bepalen.
In Engeland worden naar verwachting de meeste coronamaatregelen deze maand opgeheven, terwijl de besmettingen in het land juist hard oplopen. Volgens correspondent Anne Saenen is het een politieke beslissing. “Alle medische experts zeggen: doe het alsjeblieft niet.”
Volgens RTL-correspondent Anne Saenen is het een politieke beslissing. “Alle medische experts zeggen: doe het alsjeblieft niet, want het kan voor een hoop slachtoffers zorgen.”
Weinig opties
Maar de Britse regering ziet geen andere keuze. “Opnieuw een lockdown ziet niemand zitten. De versoepelingen uitstellen ook niet, want voor je het weet staat het najaar weer voor de deur en dan zullen de coronacijfers ook oplopen. Bovendien stopt de coronasteun in september, dus economisch gezien is de rek er ook uit.
Dus zal Johnson naar verwachting aankomende maandag op een persconferentie een einde aan de maatregelen aankondigen voor 19 juli. Dat betekent onder meer dat mensen geen afstand meer hoeven te houden, geen mondkapje hoeven te dragen en dat de nachtclubs weer opengaan.
Besmettingen lopen hard op
Ondertussen stijgen de besmettingscijfers in hetzelfde tempo als afgelopen december, nog vóórdat de vaccinatiecampagne op gang kwam. Dat komt door de besmettelijkere deltavariant van het virus. Die gaat vooral onder jongeren rond, die nog geen tweede prik hebben gekregen.
Maar het aantal ziekenhuisopnames en coronadoden blijft laag. Inmiddels zijn de meeste volwassenen namelijk ingeënt, van wie meer dan de helft al twee keer. “Dat is voor de regering een argument om de versoepeling door te zetten”, zegt Saenen. “Maar de Britse deskundigen zijn nog niet zeker of dat ook zo zal blijven. Daarnaast waarschuwen zij voor het risico op long covid.”
Eerder werden de versoepelingen nog met vier weken uitgesteld, zodat meer mensen zich konden laten inenten. Op 12 juli wordt de knoop over het wel of niet door laten gaan van de versoepelingen definitief doorgehakt.
In Engeland worden naar verwachting de meeste coronamaatregelen deze maand opgeheven, terwijl de besmettingen in het land juist hard oplopen. Volgens correspondent Anne Saenen is het een politieke beslissing. “Alle medische experts zeggen: doe het alsjeblieft niet.”
Volgens RTL-correspondent Anne Saenen is het een politieke beslissing. “Alle medische experts zeggen: doe het alsjeblieft niet, want het kan voor een hoop slachtoffers zorgen.”
Weinig opties
Maar de Britse regering ziet geen andere keuze. “Opnieuw een lockdown ziet niemand zitten. De versoepelingen uitstellen ook niet, want voor je het weet staat het najaar weer voor de deur en dan zullen de coronacijfers ook oplopen. Bovendien stopt de coronasteun in september, dus economisch gezien is de rek er ook uit.
Dus zal Johnson naar verwachting aankomende maandag op een persconferentie een einde aan de maatregelen aankondigen voor 19 juli. Dat betekent onder meer dat mensen geen afstand meer hoeven te houden, geen mondkapje hoeven te dragen en dat de nachtclubs weer opengaan.
Besmettingen lopen hard op
Ondertussen stijgen de besmettingscijfers in hetzelfde tempo als afgelopen december, nog vóórdat de vaccinatiecampagne op gang kwam. Dat komt door de besmettelijkere deltavariant van het virus. Die gaat vooral onder jongeren rond, die nog geen tweede prik hebben gekregen.
Maar het aantal ziekenhuisopnames en coronadoden blijft laag. Inmiddels zijn de meeste volwassenen namelijk ingeënt, van wie meer dan de helft al twee keer. “Dat is voor de regering een argument om de versoepeling door te zetten”, zegt Saenen. “Maar de Britse deskundigen zijn nog niet zeker of dat ook zo zal blijven. Daarnaast waarschuwen zij voor het risico op long covid.”
Eerder werden de versoepelingen nog met vier weken uitgesteld, zodat meer mensen zich konden laten inenten. Op 12 juli wordt de knoop over het wel of niet door laten gaan van de versoepelingen definitief doorgehakt.
EINDE BERICHT RTL NIEUWS
HET PAROOL
DENEMARKEN HEEFT VANAF VRIJDAG GEEN CORONAREGELS MEER
Terwijl Nederland steggelt over Testen voor Toegang en vaccinatiebewijzen, gooit Denemarken vrijdag de laatste coronamaatregelen overboord. Dag coronapas, dag 1,5 meter afstand, hallo festivals en nachtclubs.
Weet u nog hoe het leven voor corona voelde? Zonder mondkapjes, QR-codes en afstand houden? Voor wie het niet meer weet: vraag het aan een Deen. ‘Op het moment dat de muziek explodeert, dat duizenden armen de lucht in gaan en iedereen hetzelfde liedje meezingt, voel ik wat ik anderhalf jaar heb gemist: het onbeschrijfelijke, heerlijke en vrije gevoel van het samen luisteren naar livemuziek zonder dat er ook maar iets is wat je tegenhoudt,’ schrijft de Deense journalist Narin Frausing Korkmaz. Ze was afgelopen weekend op het Back To Livefestival op een scheepswerf bij Kopenhagen. Samen met 15.000 anderen. ‘Het voelde tegelijkertijd vertrouwd en een beetje verboden.’
Koplopers
Daar gaan ze weer, de Denen. Ze waren in maart 2020 een van de eerste Europese landen die een zware lockdown afkondigde en daardoor het eerste land dat er (in mei 2020) weer langzaam uit kon. Inmiddels zijn de Denen koplopers op vaccinatiegebied en gooien ze vrijdag ook, als een van de allereerste landen, de allerlaatste coronamaatregelen overboord.
“De epidemie is onder controle,” zei gezondsheidsminister Magnus Heunicke eind augustus. “Corona is niet langer een kritieke bedreiging voor de samenleving.” En door het degraderen van corona tot ‘normale’ ziekte valt ook de wettelijke basis voor tal van beperkende maatregelen weg, zo stelde overheid. Nu hebben de Denen de afgelopen weken al veel beperkingen afgeschaft (geen mondkapjes meer in het ov, wél festivals, nachtclubs weer open), maar vrijdag gaan ook de laatste maatregelen overboord: verplicht afstand houden hoeft niet meer, nachtclubs en voetbalstadions hoeven niet meer om vaccinatiebewijzen of testresultaten te vragen en er geldt niet langer een maximumaantal bezoekers voor evenementen.
Met andere woorden: Denemarken is vanaf vrijdag weer het land dat het vóór maart 2020 was. Waar de Denen dat aan te danken hebben? “Aan onze hoge vaccinatiegraad,” zegt Nils Strandberg Pedersen, oud-directeur van het Statens Serum Institut, zeg maar het Deense RIVM. “We zijn snel begonnen met prikken. En de Denen hebben veel vertrouwen in de overheid, dus veel mensen hebben een vaccin gehaald. Daardoor hebben we de epidemie nu onder controle.”
De cijfers: 83 procent van alle Denen boven de 12 jaar is dubbel gevaccineerd, dagelijks zijn er nog 450 nieuwe besmettingen en er liggen 123 Denen met corona in het ziekenhuis, van wie 26 op de intensive care. Ter vergelijking: Denemarken heeft 5,9 miljoen inwoners, een derde van het aantal inwoners van Nederland (74,3 procent volledig gevaccineerd, 2500 nieuwe coronagevallen per dag, 678 mensen in het ziekenhuis, van wie 215 op de ic).
Coronapas een succes
Een tweede pijler onder het Deense succes, stelt Strandberg Pedersen, is de coronapas. “Die hebben we hier maandenlang gebruikt.” Denen konden ermee aantonen gevaccineerd of negatief getest te zijn. “Die pas was heel nuttig om de epidemie onder controle te houden op het moment dat er nog niet zo veel mensen gevaccineerd waren.” De pas was niet alleen, zoals in Nederland, nodig om binnen te komen bij evenementen, maar ook voor de horeca.
“Er waren weinig mensen die daar moeilijk over deden. Het systeem werd gezien als preventie, zodat mensen veilig binnen konden zitten,” zegt René Passet, een Nederlandse muziekjournalist die in Kopenhagen woont. “Wie zich niet wilde laten testen, sprak buiten af.” Hij verbaast zich over de huidige Nederlandse discussie, die is losgebarsten omdat gezondsheidsminister Hugo de Jonge de coronapas vanaf eind deze maand mogelijk verplicht gaat stellen voor de horeca. “Maar dan vooral bedoeld om mensen alsnog over te halen om zich te laten vaccineren. Nederland heeft er een zooitje van gemaakt.”
Sowieso is de discussie over de epidemie in het Scandinavische land minder heftig dan in Nederland, waar dit weekend nog 20.000 mensen op De Dam protesteerden tegen het coronabeleid. “Het gaat hier eigenlijk al twee maanden bijna niet meer over corona,’’ zegt Passet, “het is een enorm verschil met vorig jaar. Toen had je in Kopenhagen in het Forumgebouw een enorme coronatestlocatie. Die was 24 uur per dag open en er waren zestig loketten. Die is nu dicht.”
Natuurlijk zijn er bij deskundigen zorgen over de toekomst. Virologen berekenden dat komende winter nog 700.000 Denen corona kunnen oplopen. Dat kan leiden tot zevenhonderd doden. Maar de Denen hebben besloten een hoger aantal besmettingen te accepteren, zegt de huidige baas van het Statens Serum Institut.
Inreisrestricties
Zijn voorganger Strandberg Pedersen: “De maatregelen afschaffen is een goed besluit. De deltavariant is zo besmettelijk dat je hem niet kunt tegenhouden. Jonge mensen die niet zijn gevaccineerd, zullen corona oplopen, maar zullen er niet erg ziek van worden. Dat kunnen we dus onder controle houden.”
Ook Passet is benieuwd naar de komende weken. “Vooral jongeren zullen naar nachtclubs gaan, onder hen is het aantal mensen dat nog maar één prik heeft relatief hoog. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt.” Tegelijkertijd kan de Nederlander niet wachten tot hij zelf weer in een club staat. “Ik ben al naar wat festivals geweest. Gewoon lekker een biertje drinken, nergens rekening mee hoeven houden. Zoals vanouds.”
Er is één ding dat de Denen nog niet afschaffen: de inreisrestricties. Nederland geldt in Europa nog als ‘geel’ land. Dus Nederlanders die willen meegenieten van de Deense vrijheid, komen er alleen in als ze volledig gevaccineerd zijn of als ze een negatief testresultaat kunnen laten zien.
Op 19 juli liet Engeland de coronamaategelen varen: vanaf die dag hoefden mensen geen afstand meer te houden en kon de herstart van het nachtleven al feestend worden ingeluid. Hoe gaat het twee maanden na deze zogenoemde ‘Freedom Day’ in Engeland?
De Britse premier Boris Johnson benadrukte bij de aankondiging van de versoepelingen in juli dat “de pandemie nog niet voorbij is”. “Het aantal gevallen zal blijven oplopen, maar het vaccinatieprogramma heeft de link tussen infectie en ziekenhuisopnames en sterfgevallen aanzienlijk verzwakt”.
Dat blijkt ook twee maanden na de aankondiging het geval, liet Johnson afgelopen week weten. Het aantal ziekenhuisopnames is relatief stabiel gebleven: sinds de versoepelingen is het aantal ziekenhuisopnames blijven schommelen rond de zeven- à achthonderd per dag.
En dat is volgens de premier te danken aan het “succesvolle” vaccinatieprogramma in het land. Inmiddels heeft ongeveer 81 procent van de gehele Engelse bevolking twee prikken tegen COVID-19 gehad.
Het aantal coronagerelateerde sterfgevallen nam in het begin van de zomer toe, maar blijft “ver beneden” de aantallen die het land tijdens de vorige coronagolven zag, zei Johnson.
Boostervaccinaties’ en uitgebreid testen moet virus onder controle houden
Sinds de versoepelingen worden in het land per dag nog tussen de 20.000 en 30.000 positieve tests gemeld. Om te zorgen dat het aantal positieve tests in het ongeveer 56 miljoen inwoners tellende land in de winterperiode niet verder oploopt, blijft het land werken met een ’test, traceer en isoleer’-programma.
Dat programma leidde vlak na de versoepelingen al tot een pingdemic: vele Engelsen kregen een melding van de officiële corona-app dat ze in quarantaine moesten omdat ze werden gezien als nauw contact van een positief geteste persoon. Dat had onder meer lege schappen in supermarkten tot gevolg. De app werd daarop zelfs aangepast, zodat minder mensen in quarantaine hoefden.
Daarnaast worden in heel het Verenigd Koninkrijk vanaf volgende week groepen mensen voor de derde keer gevaccineerd tegen COVID-19. Deze ‘boostervaccinaties’ worden toegediend aan zo’n 30 miljoen mensen ouder dan vijftig jaar, zorgmedewerkers en jongeren met onderliggende gezondheidsproblemen.
Mocht het nodig zijn, dan zal Engeland opnieuw maatregelen invoeren. Hierbij wordt gedacht aan bijvoorbeeld mensen te vragen weer thuis te werken. Johnson gaf echter aan te geloven dat “de gecombineerde inspanningen van zowel het publiek als het vaccinatieprogramma” ervoor zorgt dat nieuwe maatregelen voorkomen kunnen worden en de vrijheid de komende maanden beschermd blijft
Terwijl Nederland steggelt over Testen voor Toegang en vaccinatiebewijzen, gooit Denemarken vrijdag de laatste coronamaatregelen overboord. Dag coronapas, dag 1,5 meter afstand, hallo festivals en nachtclubs.
Weet u nog hoe het leven voor corona voelde? Zonder mondkapjes, QR-codes en afstand houden? Voor wie het niet meer weet: vraag het aan een Deen. ‘Op het moment dat de muziek explodeert, dat duizenden armen de lucht in gaan en iedereen hetzelfde liedje meezingt, voel ik wat ik anderhalf jaar heb gemist: het onbeschrijfelijke, heerlijke en vrije gevoel van het samen luisteren naar livemuziek zonder dat er ook maar iets is wat je tegenhoudt,’ schrijft de Deense journalist Narin Frausing Korkmaz. Ze was afgelopen weekend op het Back To Livefestival op een scheepswerf bij Kopenhagen. Samen met 15.000 anderen. ‘Het voelde tegelijkertijd vertrouwd en een beetje verboden.’
Koplopers
Daar gaan ze weer, de Denen. Ze waren in maart 2020 een van de eerste Europese landen die een zware lockdown afkondigde en daardoor het eerste land dat er (in mei 2020) weer langzaam uit kon. Inmiddels zijn de Denen koplopers op vaccinatiegebied en gooien ze vrijdag ook, als een van de allereerste landen, de allerlaatste coronamaatregelen overboord.
“De epidemie is onder controle,” zei gezondsheidsminister Magnus Heunicke eind augustus. “Corona is niet langer een kritieke bedreiging voor de samenleving.” En door het degraderen van corona tot ‘normale’ ziekte valt ook de wettelijke basis voor tal van beperkende maatregelen weg, zo stelde overheid. Nu hebben de Denen de afgelopen weken al veel beperkingen afgeschaft (geen mondkapjes meer in het ov, wél festivals, nachtclubs weer open), maar vrijdag gaan ook de laatste maatregelen overboord: verplicht afstand houden hoeft niet meer, nachtclubs en voetbalstadions hoeven niet meer om vaccinatiebewijzen of testresultaten te vragen en er geldt niet langer een maximumaantal bezoekers voor evenementen.
Met andere woorden: Denemarken is vanaf vrijdag weer het land dat het vóór maart 2020 was. Waar de Denen dat aan te danken hebben? “Aan onze hoge vaccinatiegraad,” zegt Nils Strandberg Pedersen, oud-directeur van het Statens Serum Institut, zeg maar het Deense RIVM. “We zijn snel begonnen met prikken. En de Denen hebben veel vertrouwen in de overheid, dus veel mensen hebben een vaccin gehaald. Daardoor hebben we de epidemie nu onder controle.”
De cijfers: 83 procent van alle Denen boven de 12 jaar is dubbel gevaccineerd, dagelijks zijn er nog 450 nieuwe besmettingen en er liggen 123 Denen met corona in het ziekenhuis, van wie 26 op de intensive care. Ter vergelijking: Denemarken heeft 5,9 miljoen inwoners, een derde van het aantal inwoners van Nederland (74,3 procent volledig gevaccineerd, 2500 nieuwe coronagevallen per dag, 678 mensen in het ziekenhuis, van wie 215 op de ic).
Coronapas een succes
Een tweede pijler onder het Deense succes, stelt Strandberg Pedersen, is de coronapas. “Die hebben we hier maandenlang gebruikt.” Denen konden ermee aantonen gevaccineerd of negatief getest te zijn. “Die pas was heel nuttig om de epidemie onder controle te houden op het moment dat er nog niet zo veel mensen gevaccineerd waren.” De pas was niet alleen, zoals in Nederland, nodig om binnen te komen bij evenementen, maar ook voor de horeca.
“Er waren weinig mensen die daar moeilijk over deden. Het systeem werd gezien als preventie, zodat mensen veilig binnen konden zitten,” zegt René Passet, een Nederlandse muziekjournalist die in Kopenhagen woont. “Wie zich niet wilde laten testen, sprak buiten af.” Hij verbaast zich over de huidige Nederlandse discussie, die is losgebarsten omdat gezondsheidsminister Hugo de Jonge de coronapas vanaf eind deze maand mogelijk verplicht gaat stellen voor de horeca. “Maar dan vooral bedoeld om mensen alsnog over te halen om zich te laten vaccineren. Nederland heeft er een zooitje van gemaakt.”
Sowieso is de discussie over de epidemie in het Scandinavische land minder heftig dan in Nederland, waar dit weekend nog 20.000 mensen op De Dam protesteerden tegen het coronabeleid. “Het gaat hier eigenlijk al twee maanden bijna niet meer over corona,’’ zegt Passet, “het is een enorm verschil met vorig jaar. Toen had je in Kopenhagen in het Forumgebouw een enorme coronatestlocatie. Die was 24 uur per dag open en er waren zestig loketten. Die is nu dicht.”
Natuurlijk zijn er bij deskundigen zorgen over de toekomst. Virologen berekenden dat komende winter nog 700.000 Denen corona kunnen oplopen. Dat kan leiden tot zevenhonderd doden. Maar de Denen hebben besloten een hoger aantal besmettingen te accepteren, zegt de huidige baas van het Statens Serum Institut.
Inreisrestricties
Zijn voorganger Strandberg Pedersen: “De maatregelen afschaffen is een goed besluit. De deltavariant is zo besmettelijk dat je hem niet kunt tegenhouden. Jonge mensen die niet zijn gevaccineerd, zullen corona oplopen, maar zullen er niet erg ziek van worden. Dat kunnen we dus onder controle houden.”
Ook Passet is benieuwd naar de komende weken. “Vooral jongeren zullen naar nachtclubs gaan, onder hen is het aantal mensen dat nog maar één prik heeft relatief hoog. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt.” Tegelijkertijd kan de Nederlander niet wachten tot hij zelf weer in een club staat. “Ik ben al naar wat festivals geweest. Gewoon lekker een biertje drinken, nergens rekening mee hoeven houden. Zoals vanouds.”
Er is één ding dat de Denen nog niet afschaffen: de inreisrestricties. Nederland geldt in Europa nog als ‘geel’ land. Dus Nederlanders die willen meegenieten van de Deense vrijheid, komen er alleen in als ze volledig gevaccineerd zijn of als ze een negatief testresultaat kunnen laten zien.
EINDE BERICHT HET PAROOL
Reacties uitgeschakeld voor Noten 25 t/m 30 bij ”Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Acht”
”Een belangrijke overweging bij alles wat we doen, is dat zoveel mogelijk mensen zich veilig genoeg voelen de deur uit te gaan en mee te doen aan het sociale leven. Ook mensen die zich vanwege hun gezondheid kwetsbaar voelen. Dat speelt mee in een ander besluit dat we vandaag hebben genomen, namelijk dat de mondkapjesplicht voorlopig blijft gelden in de trein, tram, bus, metro en taxi’s.” RIJKSOVERHEIDLETTERLIJKE TEKST PERSCONFERENTIE MINISTER-PRESIDENTRUTTE EN MINISTER DE JONGE (14 SEPTEMBER 2021) https://www.rijksoverheid.nl/documenten/mediateksten/2021/09/14/letterlijke-tekst-persconferentie-minister-president-rutte-en-minister-de-jonge-14-september-2021 ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 2
[22] ”Het OMT, het Outbreak Management Team, vindt dat verantwoord als we tegelijkertijd in risicovolle situaties voorlopig nog wel extra voorzichtig zijn door met een coronatoegangsbewijs te werken. Zo’n coronatoegangsbewijs is in veel landen om ons heen al gebruikelijk. Dat betekent dat je op sommige plekken moet kunnen laten zien, ofwel dat je volledig gevaccineerd bent, ofwel dat je corona hebt gehad en daardoor immuun bent, ofwel dat je minder dan 24 uur geleden negatief bent getest. Dat kan via een QR-code op je telefoon, of met een code die je ook op papier kunt krijgen.”
[23] ”Sinds half maart gelden in ons land diverse gedragsregels die erop gericht zijn het aantal contacten met anderen te reduceren (bijvoorbeeld 1,5 meter afstand houden). De regels moeten er verder toe bijdragen dat tijdens contacten met anderen het coronavirus niet wordt overgedragen (hygiënemaatregelen). ” RIVM[RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU]DE 1.5 METER MAATSCHAPPIJ IS EEN LASTIGE OPGAVE7 MEI 2020 https://www.rivm.nl/nieuws/1%2C5-meter-maatschappij-lastige-opgave
Persoonlijke hygiënemaatregelen, zoals het niet meer geven van een hand, of het gebruik van papieren zakdoekjes zien de meeste Nederlanders niet als een probleem. Zoveel mogelijk thuis blijven, anderhalve meter afstand bewaren en niet op bezoek bij 70-plussers zijn de lastigste opgaven, zeker op de lange termijn. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van de RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu -gedragsunit en GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst ’en onder 90.000 mensen.
Sinds half maart gelden in ons land diverse gedragsregels die erop gericht zijn het aantal contacten met anderen te reduceren (bijvoorbeeld 1,5 meter afstand houden). De regels moeten er verder toe bijdragen dat tijdens contacten met anderen het coronavirus niet wordt overgedragen (hygiënemaatregelen). Als mensen denken dat de gedragsregels helpen om besmettingen van zichzelf of anderen te voorkomen kan dit hun motivatie versterken. Echter, de huidige situatie vraagt ook veel van mensen: ze beperken onze vrijheid en mogelijkheden. Dit kan impact hebben op onze mentale, fysieke, en sociale gezondheid. En op de verwachting hoe lang mensen de maatregelen steunen. Deze inzichten helpen de overheid om burgers beter te kunnen ondersteunen en informeren om de gedragsregels op te blijven volgen.
Het onderzoek van RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst ’en laat zien dat het niet meer handen schudden de makkelijkst na te leven regel is. Liefst 99,5 procent zegt geen handen meer te schudden. Ook het niet bezoeken van mensen met een kwetsbare gezondheid (85 procent), het in de elleboog niezen (75 procent) en het gebruik van papieren zakdoekjes (73 procent) lukt over het algemeen goed. Meer dan 10 keer per dag handen wassen blijkt veel lastiger te realiseren (42 procent).
1,5 meter afstand
Een belangrijke maatregel, het op 1,5 meter afstand blijven van elkaar, laat een meer complex beeld zien. Zo’n tweederde van de ondervraagden geeft aan dat er nooit of zelden iemand binnen 1,5 meter afstand komt bij het ontvangen van bezoek of bij het halen van een frisse neus. Maar bij het boodschappen doen en op het werk ligt dit percentage – zelfs in deze rustige tijden – een stuk lager: eenderde van de mensen geeft aan dat er dan zelden of nooit iemand binnen de 1,5 meter komt. De 1,5 meter afstand regel blijkt dus soms lastig te realiseren.
Kans om corona te krijgen of door te geven
Dat het onwaarschijnlijk is om zelf te worden besmet met corona denkt 28 procent. Daarentegen geeft 17 procent aan dat het waarschijnlijk is dat ze de ziekte oplopen. De helft van de mensen geeft aan het ernstig te vinden als ze besmet worden. Bijna iedereen (90 procent) zou het (heel) erg vinden als ze het virus doorgeven aan een ander.
Maatregelen helpen
De meeste mensen denken dat de maatregelen helpen om het virus in te dammen. Slechts 1 tot 5 procent denkt dat de maatregelen niet of nauwelijks helpen. De maatregelen waarvan de mensen het meeste verwachten zijn het niet meer handen schudden (90 procent) gevolgd door thuisblijven bij verkoudheid (89 procent).
Ongeveer 80 procent van de ondervraagden geeft aan dat ze de gedragsregels (heel) makkelijk kunnen opvolgen, met name de hygiëneregels. Een stuk lastiger hebben de mensen het met het op afstand blijven van anderen en het niet bezoeken van anderen.
Welzijn en Leefstijl
Hoe lukt het mensen om met deze tijden om te gaan? Ongeveer de helft van de mensen geeft aan geen verandering te zien in hoe somber, angstig, gestrest of eenzaam ze zijn ten opzichte van de periode voor corona. Ruim een derde geeft aan veel meer angstig, somber, gestrest en eenzaam te zijn geworden. Ongeveer 20 procent heeft meer slaapproblemen dan voorheen.
De meeste mensen (73 procent) geven aan dat ze hetzelfde eetpatroon hanteren als voor de coronacrisis. Met sport en bewegen ligt dat anders: 53 procent geeft aan (veel) minder te bewegen. Van de rokers is 28 procent (veel) meer gaan roken en 12 procent juist minder.
Vertrouwen in Nederlandse aanpak
Zes op de tien mensen zegt vrijwel iedere dag met anderen te praten over de Nederlandse aanpak. Bijna 60 procent is er (zeer) positief over, 10 procent is zeer negatief. 69 procent heeft (veel) vertrouwen in de Nederlandse aanpak, 6 procent (helemaal) niet. Nederland doet het volgens 52 procent (veel) beter dan andere landen.
Het draagvlak voor de maatregelen op langere termijn neemt af als het nog langere tijd moet worden volgehouden. De anderhalve meter in acht nemen tot eind juni lukt 80 procent, volgens eigen inschatting. Tot eind oktober staat nog 60 procent achter dit beleid. Als de maatregelen nog tot eind oktober duren is er wel een substantiële daling in draagvlak te zien bij het beperken van bezoek (45% afname), het niet bezoeken van mensen met een meer kwetsbare gezondheid (38% afname) en uitreizen naar het buitenland (24% afname).
Het RIVM doet samen met de GGD’en onderzoek naar de invloed van de maatregelen op het dagelijks leven. Dit onderzoek wordt de komende periode elke twee weken herhaald. Aan dit onderzoek hebben 90.000 mensen van 16 jaar en ouder meegedaan. Het onderzoek is tot stand gekomen met financiering van NWO Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en ZonMw Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie .
Premier Rutte, virologen, burgemeesters, politiekorpsen en andere gezagsdragers blijven het maar herhalen op allerlei manieren. Ook werd een NL-Alert verstuurd om mensen te waarschuwen om op anderhalve meter van elkaar te blijven. Inmiddels is besloten om boetes uit te delen aan overtreders die toch in groepjes de straat op gaan. Maar waarom nou precies twee armlengtes afstand houden?
Het antwoord is simpel: Iemand die hoest of niest, verspreidt in een straal van anderhalve meter rondom zichzelf het grootste volume aan vochtdruppels met virus.
En via die kleine vochtdruppels kun je het coronavirus doorgeven. ’’Dat staat vast’’, zei hoogleraar infectieziekten en medisch microbioloog Andreas Voss van het Radboud UMC en ziekenhuis CWZ in Nijmegen in verschillende landelijke media.
Mens tot mens
Het coronavirus – ook bekend als COVID-19 – verspreidt zich van mens tot mens. De grootste kans op besmetting loop je door bij een geïnfecteerde persoon in de buurt te komen en doordat hij in jouw richting hoest of niest.
Je kunt het virus overigens ook krijgen door aanraking van een besmet persoon of door een oppervlakte of een voorwerp aan te raken met het virus . En die kunnen zowel in de lucht als op een oppervlakte een aantal uur blijven leven.
Vandaar dat er ook telkens op wordt gehamerd dat je voortdurend grondig je handen moet wassen. Want je kunt het virus anders makkelijk overbrengen op je mond, neus of ogen. En op die manier kan het makkelijk je lichaam binnendringen. Eenmaal binnen, vermeerdert het virus zich en kruipt het door tot de slijmvliezen achter in je keel.
Van Wuhan tot Nederland
Het nieuwe coronavirus verspreidt zich razendsnel. Het vertoefde al langer in dieren, vleermuizen in het bijzonder, totdat het muteerde en op menselijke gastheren overstapte. De eerste mensen raakte half december 2019 besmet op een vismarkt in de Chinese stad Wuhan. En stel dat je vijf besmette mensen hebt, die elke dag 2,6 anderen infecteren…dan zijn binnen vijf dagen 368 mensen ziek. Zo grijpt het virus steeds verder om zich heen. Eind januari 2020 riep de WHO de internationale noodsituatie uit. In Nederland meldde de eerste patiënt zich op 26 februari op de eerste hulp met klachten op de eerste hulp. Ondertussen houdt het coronavirus overal ter wereld huis en heeft het zelfs afgelegen landen zoals Groenland en de Fiji-eilanden bereikt. Wereldwijd zijn al meer dan 400.000 mensen besmet geraakt en ruim 17.000 mensen overleden. Europa vormt momenteel het epicentrum van de pandemie.
De komende dagen en weken moet duidelijk worden of de Nederlandse aanpak, het virus maximaal controleren, werkt. Maximaal controleren betekent dat de overheid probeert om de piek in het aantal besmettingen af te vlakken en uit te smeren over een langere periode. Hoe meer mensen uiteindelijk immuun zijn voor het virus, hoe minder het virus kans heeft om zich te verspreiden bij ouderen en andere kwetsbare mensen. Als zij minder risico lopen om het coronavirus te krijgen, zorgt dat weer dat de intensive careafdelingen, maar ook andere ziekenhuisafdelingen, verpleeghuizen en de thuiszorg minder snel overbelast raken.
De belangrijkste maatregel daarbij is ‘social distancing’: anderhalve meter afstand houden van elkaar. En daarnaast zijn er allerlei andere maatregelen genomen die er allemaal voor moeten zorgen dat mensen zo min mogelijk buiten komen en uit elkaars buurt blijven.
’’Hoe meer mensen zich in de openbare ruimte bevinden, hoe groter de kans dat mensen niet op de basisafstand van elkaar zijn,’’ legde hoogleraar Andreas Voss uit. ’’En dan is de kans op besmetting een stuk groter.’’
In de praktijk blijft het echter lastig om mensen zover te krijgen om die anderhalve meter afstand echt te bewaren. Of het nu op straat of in de supermarkt is: veel mensen komen toch dichtbij elkaar. En vaak niet eens expres.
Dat komt volgens gedragspsycholoog Martin Appelo vooral omdat mensen gewend zijn aan een persoonlijke ruimte van zestig centimeter, als zij mensen niet kennen, zo vertelde hij aan de NOS. Als ze mensen wel kennen, komen ze dichterbij. ’’Anderhalve meter afstand houden en bij een kleine verkoudheid binnenblijven, vraagt om een intensieve gedragsverandering. Dat vinden wij heel moeilijk.’’
REPRODUCTIEGETAL 0,05 lager dan de waarde van 2 september
Aantal mensen dat besmet wordt door één besmettelijke persoon. Het reproductiegetal is een berekening en wordt elke dinsdag en vrijdag bijgewerkt. We laten het reproductiegetal van twee weken geleden zien, omdat na 14 dagen een betrouwbare berekening van het reproductiegetal gemaakt kan worden.
Het reproductiegetal laat zien hoe snel het virus zich verspreidt. Dit getal geeft aan hoeveel mensen gemiddeld besmet worden door iemand die besmet is met het coronavirus. Bij een reproductiegetal van rond de 1 blijft het aantal besmettingen ongeveer gelijk. Als het reproductiegetal lager is dan 1, dan daalt het aantal besmettingen. Bij een getal hoger dan 1 stijgt het aantal besmettingen.
Het reproductiegetal laat zien hoe snel het virus zich verspreidt. Dit getal geeft aan hoeveel mensen gemiddeld besmet worden door iemand die besmet is met het coronavirus.
Laatste waardes verkregen op dinsdag 21 september. Wordt twee keer per week bijgewerkt.
0.91 positief geteste mensen per dag. 100,05 lager dan de waarde van 2 september
Aantal mensen dat besmet wordt door één besmettelijke persoon. Het reproductiegetal is een berekening en wordt elke dinsdag en vrijdag bijgewerkt. We laten het reproductiegetal van twee weken geleden zien, omdat na 14 dagen een betrouwbare berekening van het reproductiegetal gemaakt kan worden.
Het reproductiegetal laat zien hoe snel het virus zich verspreidt. Dit getal geeft aan hoeveel mensen gemiddeld besmet worden door iemand die besmet is met het coronavirus. Bij een reproductiegetal van rond de 1 blijft het aantal besmettingen ongeveer gelijk. Als het reproductiegetal lager is dan 1, dan daalt het aantal besmettingen. Bij een getal hoger dan 1 stijgt het aantal besmettingen.
Waarde van maandag 6 september verkregen op dinsdag 21 september · Bron: RIVM
EINDE TEKST
Reacties uitgeschakeld voor Noten 21 t/m 24 bij ”Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Acht”
De afgelopen weken steeg het aantal besmettingen in Nederland heel snel. Er deden zich enkele besmettingshaarden voor, zoals bijna twee weken geleden bij discotheek Aspen Valley in Enschede; van de ruim zeshonderd bezoekers bleek ongeveer een derde besmet. Vandaag werd bekend dat het bedrijf zeker nog twee weken dicht blijft. Na de persconferentie blijkt dat dus nog wat langer te zijn.
Door aan de deur te controleren of iemand negatief was getest, gevaccineerd of onlangs hersteld van corona konden horecagelegenheden de anderhalve meter afstand loslaten. Dat systeem bleek verre van waterdicht. Tijdens de uitgaansweekenden kwamen verschillende meldingen van bezoekers die toegangsbewijzen van anderen hadden gekopieerd, of portiers die niet goed controleerden.
Bij de vorige persconferentie op 18 juni klonken nog positieve geluiden. De versoepelingen konden op 26 juni ingaan in plaats van de geplande vier dagen later en er was ineens heel veel meer mogelijk. Discotheken en nachtclubs mochten weer open, de sluitingstijden voor cafés werden vrijgelaten, er mochten weer onbeperkt mensen thuis ontvangen worden en de mondkapjesplicht werd grotendeels afgeschaft.
Besmettingshaarden
De afgelopen weken steeg het aantal besmettingen in Nederland heel snel. Er deden zich enkele besmettingshaarden voor, zoals bijna twee weken geleden bij discotheek Aspen Valley in Enschede; van de ruim zeshonderd bezoekers bleek ongeveer een derde besmet. Vandaag werd bekend dat het bedrijf zeker nog twee weken dicht blijft. Na de persconferentie blijkt dat dus nog wat langer te zijn.
Door aan de deur te controleren of iemand negatief was getest, gevaccineerd of onlangs hersteld van corona konden horecagelegenheden de anderhalve meter afstand loslaten. Dat systeem bleek verre van waterdicht. Tijdens de uitgaansweekenden kwamen verschillende meldingen van bezoekers die toegangsbewijzen van anderen hadden gekopieerd, of portiers die niet goed controleerden.
Aangepaste maatregelen
Toegangsbewijzen gaan alleen nog voor evenementen gelden en niet meer voor de horeca. Ook zijn de negatieve testuitslagen vanaf dinsdag nog maar 24 uur geldig in plaats van 40 uur. Op die manier hoopt het kabinet het aantal besmettingen ook een half toe te roepen.
Ook voor festivals en andere evenementen gelden vanaf morgen aangepaste maatregelen. Meerdaagse evenementen zijn tot 14 augustus verboden. Eendaagse evenementen mogen wel, maar de bezoekers moeten wel op anderhalve meter van elkaar blijven. Dat betekent onder meer dat het driedaagse festival Dickey Woodstock in Steenwijkerwold dat begin volgende maand stond gepland niet door kan gaan.
‘Doe het verstandig’
Premier Rutte riep Nederlanders op zich toch vooral nog aan de regels te houden. “Het gaat om ons eigen gedrag. Borrels met de buren, feestjes met familie, barbecue in de tuin, het kan maar doe het verstandig.”
Minister De Jonge deed nog een dringende oproep aan mensen die zich (nog) niet hebben laten vaccineren. “Het gaat hard met vaccineren, maar er is nog altijd een groep die niet meedoet. Tegen die mensen zou ik willen zeggen ‘laat je informeren, het kan snel gaan en haal die prik’. Vakantiegangers raad ik aan goed op te letten op de veranderende regels. En als je terug komt, laat je testen.”
Het kabinet besluit op 13 augustus welke ruimte er weer is wat betreft de coronamaatregelen. Eerder stond 13 augustus in de agenda als datum om mogelijk nog verder te versoepelen, zoals het loslaten van de 1,5 meter in het onderwijs.
Horeca-ondernemers die straks alleen steekproefsgewijs klanten vragen om hun coronapas hoeven niet bang te zijn dat ze op de bon worden geslingerd. Dat zei burgemeester Halsema vanmiddag in de gemeenteraad.
‘Wij hebben in het veiligheidsberaad en in de veiligheidsregio afgesproken dat we alleen handhaven bij exces. En dat verandert niet”, zei Halsema over de nieuwe coronaregels die vanaf 25 september gaan gelden.
Als het gaat om de invoering van de coronapas om toegang te krijgen tot een restaurant, café of club, wilde FvD-raadslid Anton van Schijndel weten wanneer er dan sprake is van ‘een exces’. “Steekproefsgewijs, aselect, 1 op de 10 vragen naar die pas, is dat een exces? Ik denk van niet.”
“Ik denk ook van niet, dat ben ik met u eens”, was het antwoord van de burgemeester. Het tekort aan handhavers, agenten en andere handhavingsprioriteiten maken dat er op dit nieuwe onderdeel van het coronabeleid straks dus maar in beperkte mate wordt toegezien.
Wel een exces volgens de burgemeester: “Als er na sluitingstijd nog honderden mensen in café’s rondhangen. Al is Halsema er geen voorstander van dat de horeca om middernacht dicht moet. ‘Wat je verder ook vindt van de coronapas, maar je hebt er vertrouwen in of geen vertrouwen. Maar als ie werkt om 11 uur, dan kan hij ook werken om 1 uur. Dan heeft eigenlijk de sluitingstijd heel weinig ratio.”
“Sluitingstijden heroverwegen”
Ook vreest de burgemeester dat jongeren er dan alsnog van af zien om zich te laten vaccineren. “Nou ken ik een aantal jongeren, en weet ik, bij toeval, dat als ze weer uit kunnen gaan en weer naar een club kunnen, dat voor hen een belangrijk motief is om zich te laten vaccineren. En ik denk dat je die verleidingsstrategie ook nodig hebt. Je moet zorgen dat jongeren zich niet afweren omdat ze het gevoel hebben dat ze opnieuw aan het kortste eind trekken bij het overheidsbeleid. Dus ik heb het kabinet, samen met het veiligheidsberaad, gevraagd dit opnieuw in overweging te nemen en na te gaan of dit verstandig is.”
Horeca-ondernemers die steekproefsgewijs klanten vragen om hun coronapas zullen niet snel een boete krijgen. De gemeente gaat alleen ingrijpen bij ‘excessen’. Dat zei burgemeester Femke Halsema woensdag tijdens de gemeenteraad.
Als een horecaondernemer enkel bij één op de tien klanten om een coronatoegangsbewijs vraagt, hoeft deze zich niet al te veel zorgen te maken om een boete. De burgemeester zei woensdag tijdens de raad alleen in te grijpen bij excessen. Bijvoorbeeld wanneer er ‘honderden mensen’ in cafés staan na sluitingstijd.
“Wij hebben in het veiligheidsberaad en in de veiligheidsregio afgesproken dat we alleen handhaven bij exces. En dat verandert niet,” aldus de burgemeester. Dat de gemeente niet actief gaat handhaven, komt mede door tekorten aan boa’s en agenten waar de stad al langer mee kampt.
De coronapas is nodig vanaf 25 september voor veel zaken in het openbare leven. Nadat de nieuwste coronamaatregelen bekend werden gemaakt dinsdag uitte de Nederlandse Boa Bond en de politiebond ACP ook al hun zorgen. Beide organisaties zeggen dat de besluiten niet te handhaven zijn. Volgens de boabond is het controleren van coronatoegangsbewijzen in de horeca bovendien niet de taak van boa’s omdat zij zich niet goed kunnen verdedigen ‘op het moment dat het escaleert’.
Verleidingsstrategie
Burgemeester Halsema deed tijdens de raad wederom de oproep dat ze zich zorgen maakt over de verplichte sluiting van de nachtclubs om middernacht. “Als de coronapas om 23.00 uur werkt, kan die ook werken om 01.00 uur. Dan heeft de sluitingstijd weinig ratio.”
Dat snappen eigenaren van verschillende Amsterdamse horecagelegenheden ook niet. In diverse buurten zijn ondernemers bij wijze van protest van plan om na middernacht open te blijven, vertelt Robert Domhof, straatmanager in de Leidsebuurt. “Hier zitten zo’n 45 avond- en nachtzaken. Wij verwachten dat het gros daarvan meedoet aan de actie.”
Ook in andere buurten spreken ondernemers met elkaar af om de deuren open te houden, zegt hij. “De Warmoesstraat doet in ieder geval mee, en vast nog wel meer.” De ondernemers riskeren met deze actie een boete, maar nemen dat risico volgens Domhof voor lief om een standpunt te kunnen maken.
Burgemeester Halsema pleit intussen in Den Haag voor een ‘verleidingsstrategie’. Door de clubs langer open te houden, hebben jongeren een reden om zich te laten vaccineren. “Je moet ervoor zorgen dat jongeren zich niet afkeren omdat ze opnieuw aan het kortste eind trekken bij de overheid. Ik heb het kabinet gevraagd dit opnieuw in overweging te nemen.”
Het is ‘een verkeerd signaal’ dat de Amsterdamse burgemeester Halsema alleen bij excessen zal handhaven op de coronapas. Dat zegt viroloog en OMT-lid Menno de Jong (Amsterdam UMC). Ook andere OMT-leden waarschuwen dat het virus opleeft als de coronapas niet grootschalig wordt gebruikt.
De boodschap van Halsema richting horecaondernemers is erg vrijblijvend, vindt Amsterdam UMC-viroloog en OMT-lid Menno de Jong. Hij snapt dat de personele inzet van politie en boa’s voor handhaving beperkt is, maar uit de woorden van de burgemeester spreekt volgens hem erg weinig ambitie om het virus verder te beteugelen. Ook doet De Jong een beroep op de horecaondernemers zelf om controle op de coronapas serieus te nemen.
Verkeerde kant op
“Zaterdag nemen we na anderhalf jaar afscheid van de 1,5 metermaatregel,” zegt De Jong. “Dat is geweldig, maar kan momenteel alleen verantwoord met goede handhaving van de coronapas, zo heeft de discopiek in juli geleerd. We moeten voorkomen dat komende maanden opnieuw nieuwe maatregelen nodig zijn om de toestroom van coronapatiënten naar de ziekenhuizen te beperken. Zorgvuldig gebruik van de coronapas in de horeca helpt daarbij en is dus in het belang van iedereen.”
Ook de OMT-leden Diederik Gommers (Erasmus MC) en viroloog Marion Koopmans (Erasmus MC) vinden dat versoepelingen gepaard moeten gaan met een goed gebruik van de coronapas, zeggen ze in de podcast Virusfeiten van de EO. De toegang tot bijvoorbeeld het café is alleen gegarandeerd met een bewijs van vaccinatie, een recent doorgemaakte infectie of een recente negatieve coronatest. Koopmans zegt dat het de verkeerde kant op kan gaan met de coronabesmettingen en ziekenhuispatiënten als de coronapas niet wordt gecontroleerd.
In Rotterdam zal niet alleen worden gehandhaafd bij excessen, meldt de voorlichter van burgemeester Ahmed Aboutaleb. “We kunnen vanwege beperkte mogelijkheden uiteraard niet alles controleren, maar buiten het handhaven bij excessen houden we steekproefsgewijs controles in de horeca. Ook wijzen we de horeca op het belang van eigen handhaving.”
Stevig doorpakken
Die steekproefsgewijze controles maken deel uit van de afspraken die namens alle Nederlandse veiligheidsregio’s in het Veiligheidsberaad zijn gemaakt, zo staat in een openbare brief van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) van 16 september. Daarin staat ook dat er ‘stevig bestuurlijk wordt doorgepakt’ als ondernemers ‘willens en wetens’ niet controleren op de coronapas.
Dat is een ander geluid dan Halsema ventileerde, al herhaalt een woordvoerder van Halsema dat Amsterdam handhaaft conform de afspraken in het Veiligheidsberaad. “We handhaven deze coronamaatregel niet anders dan eerdere coronamaatregelen, maar je kunt de pandemie niet oplossen door handhaven en controleren. Het komt aan op de eigen verantwoordelijkheid van burgers en ondernemers.”
Sneller in zicht
De Jong stelt niet dat nalatige handhaving op de coronapas vanzelfsprekend leidt tot grote toenames van infecties en nieuwe maatregelen. “Wel is de kans daarop natuurlijk stukken groter zonder goed gebruik van de coronapas. Als de hele samenleving dit serieus zou nemen, hoefden we ons minder zorgen te maken over handhaving van bovenaf.”
Tevens benadrukt De Jong dat ook hij de maatschappelijke invloed van het coronavirus beu is. “Maar met de coronapas kunnen we ons in elk geval een stuk vrijer bewegen in afwachting van het einde van de epidemie. En dat laatste komt sneller in zicht naarmate meer mensen zich laten vaccineren.”
Waar De Jong op persoonlijke titel spreekt van ‘een verkeerd signaal’ van Halsema, wil Amsterdam UMC er geen uitspraak over doen. Ook het OLVG wil zich niet in de discussie mengen. Beide ziekenhuizen werken samen met de Amsterdamse GGD – die direct onder Halsema valt.
Zo assisteren artsen van het OLVG bij vaccinatievoorlichting en doet Amsterdam UMC samen met GGD onderzoek naar het coronavirus. De GGD wenst evenmin op de uitspraken van Halsema te reageren, aldus een voorlichter.
EINDE ARTIKEL HET PAROOL
[19]
AD
GRAPPERHAUS WAARSCHUWT MUITENDE CAFE’S:
”WIE NIET MEEDOET MET QR BEWIJS, RISKEERT SLUITING”
VIDEODemissionair minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid en Justitie) waarschuwt horecaondernemers dat hun zaak dicht moet als ze niet meewerken aan het controleren van de coronatoegangsbewijzen. Vanaf morgen vervalt de 1,5 meterregel en moeten bezoekers een QR-bewijs laten zien om binnen te komen. ,,Als je niet meedoet, krijg je gewoon een sluiting op een gegeven moment.’’
Grapperhaus heeft met de burgemeesters afgesproken dat dit weekeinde nog niet hard wordt ingegrepen bij ondernemers die weigeren om QR-bewijzen te controleren. ,,Het zal de komende dagen hier en daar niet helemaal goed gaan. We kijken dat op een gewone manier aan. Mensen krijgen een waarschuwing als het niet goed gaat.’’ Maar ná het weekeinde riskeren ondernemers wel een boete of sluiting, zo waarschuwt de minister.
Op de Europese coronakaart van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) kleurt heel Nederland rood. Dat is het op een na hoogste waarschuwingsniveau.
Noord-Holland, Zuid-Holland en Flevoland hadden die kleur al. De andere negen provincies gaan van oranje naar rood.
Een maand geleden was Nederland voor het laatst volledig rood. De verandering is het gevolg van een stijging van het percentage positieve tests. In de afgelopen twee weken bracht 4,4 procent van alle uitgevoerde tests een besmetting aan het licht. Vorige week stond dit percentage nog op 3,5 procent. De grens ligt op 4 procent en daarmee gaat elke provincie net over de grens tussen oranje en rood.
De meeste provincies telden in de afgelopen twee weken tussen de 75 en 200 positieve tests op elke 100.000 inwoners. Als meer dan 4 procent van alle afgenomen tests dan positief uitvalt, gaan de provincies van oranje naar rood. Dat gebeurt ook als het totale aantal nieuwe positieve tests gelijk is gebleven of is gedaald. Als Nederland onder de grens van 4 procent was gebleven, zouden alleen Friesland en Overijssel van oranje naar rood zijn gegaan.
Al weken tussen tweeduizend en drieduizend positieve tests per dag
Het gemiddelde aantal positieve tests schommelt al ruim drie weken tussen de tweeduizend en drieduizend per dag. Een op de vijf positieve tests wordt momenteel afgenomen bij Nederlanders die recentelijk in het buitenland zijn geweest.
Nederland bleek woensdag in het etmaal ervoor 2.878 positieve coronatests te hebben geregistreerd. Dat waren er meer dan gemiddeld in de voorgaande zeven dagen (2.513).
Aandeel positieve tests wellicht gegroeid door einde zomervakantie
Dat het percentage positieve tests stijgt, kan te maken hebben met het einde van de zomervakantie. Commerciële locaties testen steeds minder vakantiegangers. Ongeveer 0,5 procent van die tests was positief en dat drukte het landelijke gemiddelde.
Die vele negatieve tests vallen nu weg in de berekening, waardoor mogelijk relatief meer positieve tests worden geregistreerd. Bij de teststraten van de GGD’s, waar mensen vooral komen omdat ze klachten hebben of omdat ze contact met een besmette persoon hebben gehad, is ruim 13 procent van alle tests positief.
Ook buurlanden krijgen een andere waarschuwingskleur. Vlaanderen gaat van oranje naar rood, net als de Duitse deelstaat Nedersaksen, die aan Groningen, Drenthe en Overijssel grenst. Andere Duitse deelstaten als Noordrijn-Westfalen, Beieren en Berlijn blijven op rood staan. Ook Wallonië blijft rood.
Weinig verandering in de rest van Europa
In andere landen verandert er niet zo veel. In Spanje is voor het eerst in weken een regio niet rood of donkerrood. De noordelijke regio Asturië zakt van rood naar oranje. De Italiaanse regio Lazio, waar Rome in ligt, gaat van oranje naar rood. Op het Griekse vasteland kleuren een paar gebieden donkerrood. Kreta houdt die kleur.
Midden-Europa blijft vrijwel helemaal groen. Landen als Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije hebben het kleinste aantal positieve tests.
De coronakaart wordt elke donderdag gemaakt door het ECDC, de Europese tegenhanger van het RIVM. De dienst kijkt naar het aantal vastgestelde besmettingen en het percentage positieve tests in de twee vorige kalenderweken.
De kaart heeft vier kleuren. Van laag naar hoog zijn dat: groen, oranje, rood en donkerrood.
Landen gebruiken Europese coronakaart voor coronabeleid
Landen gebruiken de kaart van het ECDC om hun beleid te bepalen. Toen Nederland in juli donkerrood werd, was dat voor landen als Duitsland en Frankrijk aanleiding om strengere regels in te voeren voor Nederlanders die de grens wilden passeren.
De uitbraak lijkt onder controle in Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Roemenië. Dat deel van Europa is al wekenlang een groen eiland tussen de oranje en rode landen.
Bekijk welke landen en gebieden kleurcode groen, geel, oranje of rood hebben in het reisadvies.
Wereldkaart reisadviezen met kleurcodes per land.
Landen met kleurcodes
Groen
Geel
Oranje
Rood
Reizen naar landen met kleurcode groen, geel, oranje of rood
Wilt u weten of u vanuit Nederland naar een land toe kunt reizen? En of u bij terugkomst in Nederland in quarantaine moet? Bekijk dan het reisadvies van dat land of gebied.
Een reisadvies heeft een landkaart met een kleurcode. De code is groen, geel, oranje of rood. De kleurcode geeft een idee van de veiligheidsrisico’s, de gezondheidsrisico’s en de coronamaatregelen in een land of gebied.
Reis alleen naar landen met een groen of geel reisadvies. Naar welk land u ook gaat, u kunt er te maken krijgen met coronamaatregelen zoals een quarantaine- of testplicht. Ook kan de situatie in een land snel veranderen. Houd daarom altijd het reisadvies in de gaten.
Dit betekenen de kleurcodes bij de reisadviezen:
Groen: u kunt reizen
U kunt reizen naar het land of gebied van uw keuze.
Als een land groen is kan dat 2 dingen betekenen:
De veiligheidsrisico’s in het land of gebied zijn vergelijkbaar met wat u in Nederland gewend bent.
Er zijn weinig besmettingen met het coronavirus.
Terugreis naar Nederland vanuit groen gebied
Bij terugkeer naar Nederland vanuit een groen gebied in de Europese Unie of het Schengengebied zijn er geen extra maatregelen wanneer u terugreist.
Bij terugkeer naar Nederland vanuit een groen gebied buiten de Europese Unie of het Schengengebied zijn er extra maatregelen zoals het laten zien van een vaccinatie- of testbewijs. Bekijk het reisadvies om te zien welk bewijs u nodig heeft.
Geel: let op, er zijn risico’s
U kunt reizen naar het land of gebied van uw keuze. Maar let op: er zijn veiligheids- of gezondheidsrisico’s. Bereid uw reis goed voor.
Als een land of gebied geel is kan dat 2 dingen betekenen:
De veiligheidsrisico’s zijn anders dan wat u in Nederland gewend bent. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met criminaliteit, kans op natuurgeweld, slechte infrastructuur of de politieke situatie.
Er zijn besmettingen met het coronavirus. Als het aantal coronabesmettingen toeneemt, kunnen er extra coronamaatregelen opgelegd worden zoals een avondklok.
Terugreis naar Nederland vanuit geel gebied
Bij terugkeer naar Nederland vanuit een geel gebied zijn er extra maatregelen zoals het laten zien van een coronabewijs of een vaccinatie- of testbewijs. Bekijk het reisadvies om te zien welk bewijs u nodig heeft.
Oranje: alleen noodzakelijke reizen
Reis alleen naar het land of gebied als dat echt noodzakelijk is. Vakantiereizen zijn niet noodzakelijk. Reist u toch? Bereid u zich dan zeer goed voor.
Als een land of gebied oranje is kan dat 3 dingen betekenen:
Er zijn ernstige veiligheidsrisico’s. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met de politieke situatie, terrorismedreiging, criminaliteit of natuurgeweld.
Er zijn veel coronabesmettingen. U kunt te maken krijgen met strengere maatregelen zoals een lock down, een avondklok of minder mogelijkheden om in het land te reizen.
Er kan een inreisverbod gelden voor reizigers uit Nederland. U kunt het land dan niet inreizen, ook niet voor een noodzakelijke reis.
Terugreis naar Nederland vanuit oranje gebied
Bij terugkeer naar Nederland vanuit een oranje gebied zijn er maatregelen zoals het laten zien van een coronabewijs of een vaccinatie- of testbewijs. Bekijk het reisadvies om te zien welk bewijs u nodig heeft, of u in quarantaine moet en of er nog aanvullende regels zijn voor uw reis.
Rood: niet reizen
Reis niet naar dit land of gebied. Reist u toch? Bereid u zich dan zeer goed voor. Als een land of gebied rood is kan dat 2 dingen betekenen:
Door zeer ernstige veiligheidsrisico’s is het er levensgevaarlijk.
Door vergaande coronamaatregelen kunt u het land of gebied niet in of uit reizen. De Nederlandse overheid kan u ook niet terughalen naar Nederland.
Terugreis naar Nederland vanuit rood gebied
Bij terugkeer naar Nederland vanuit een rood gebied zijn er maatregelen zoals het laten zien van een coronabewijs of een vaccinatie- of testbewijs. Bekijk het reisadvies om te zien welk bewijs u nodig heeft, of u in quarantaine moet en of er nog aanvullende regels zijn voor uw reis. EINDE ARTIKEL
Reacties uitgeschakeld voor Noten 17 t/m 20 bij ”Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Acht”
DE WEEK VOORDAT RUTTE, GEVAARLIJKE GEK, ZIJN PERSCONFERENTIEHIELD:CIJFERS WAARVAN HIJ DUS OP DE HOOGTE KON ZIJN OP14 SEPTEMBER ”The incidence of new deaths declined in all regions apart from the Region of the Americas and Europe where deaths increased by 17% and 20% respectively.” WORLD HEALTH ORGAZINATION7 SEPTEMBEREMERGENCY SITUATIONAL UPDATES https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19—7-september-2021
Overview
The global incidence of COVID-19 cases has remained stable over the month with over 4.4 million new cases reported this week (30 August-5 September). During this period, all regions reported either a decline (Regions of Africa, South-East Asia, and the Eastern Mediterranean) or a similar trend (Regions of Europe and the Western Pacific) in new weekly cases, except for the Region of the Americas which reported a 19% increase as compared to previous week. The number of deaths reported globally this week also remained similar to the previous week, with just under 68 000 new deaths reported. The incidence of new deaths declined in all regions apart from the Region of the Americas and Europe where deaths increased by 17% and 20% respectively.
The cumulative number of cases reported globally is now just over 220 million and the cumulative number of deaths is over 4.5 million.
In this edition, one special focus update is provided:
A detailed update on the phenotypic characteristics (transmissibility, disease severity, risk of reinfection, and impacts on diagnostics and vaccine performance) of SARS-CoV-2 Variants of Concern (VOCs) Alpha, Beta, Gamma and Delta. It also includes updates on the geographic distribution of VOCs.
”While the Region of the Americas as well as the Eastern Mediterranean, South-East Asia and Western Pacific regions reported a decrease in weekly case incidence, the African and European regions reported a similar number of deaths as compared to the previous week” WORLD HEALTH ORGANIZATIONWEEKLY EPIDEMIOLOGICAL UPDATE ON COVID-1921 SEPTEMBER 2021 https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19—21-september-2021
Overview
The numbers of weekly COVID-19 cases and deaths globally continued to decline this week, with over 3.6 million cases and just under 60 000 deaths reported between 13-19 September. This brings the cumulative numbers of confirmed cases and deaths globally to nearly 228 million and over 4.6 million respectively. While the Region of the Americas as well as the Eastern Mediterranean, South-East Asia and Western Pacific regions reported a decrease in weekly case incidence, the African and European regions reported a similar number of deaths as compared to the previous week. Similarly, COVID-19 weekly mortality decreased in the African, Eastern Mediterranean and South-East Asian regions over the past week, with the South-East Asia Region reporting the largest percentage decrease (27%). In contrast, the Western Pacific Region reported an increase (7%) in the number of deaths while the Region of the Americas and the European Region reported a similar number of deaths as compared to the previous week.
In this edition, we provide updates on the impacts of the phenotypic characteristics (transmissibility, disease severity, risk of reinfection, and impacts on diagnostics and vaccine performance) of SARS-CoV-2 Variants of Concern (VOCs), the geographic distribution of VOCs as well as changes to VOI classifications.
”De gammavariant P1 werd vooral gevonden bij uitbraken in- en om Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse staat Amazonas. Er is bij deze variant nog geen duidelijkheid of de ziekte anders verloopt. De variant heeft onder andere drie veranderingen in het Spike-eiwit, de stekeltjes van het coronavirus, die als zorgelijk worden beschouwd. Deze drie veranderingen zijn vrijwel identiek aan de veranderingen in de bètavariant (Zuid-Afrika). Bij deze variant lijkt de afweer door vaccinatie of doordat je het virus al eens hebt gehad mogelijk minder goed te zijn. Dit wordt momenteel (inter)nationaal onderzocht.” RIVM[RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU]VARIANTEN VAN HET CORONAVIRUS SARS-COV-2 https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/virus/varianten
Wijzigingsdatum 25-09-2021 | 09:35
Als een virus zich vermenigvuldigt, kan het steeds een heel klein beetje veranderen. Meestal is die verandering (of mutatie) zo klein dat het bijna geen invloed heeft op hoe ziek je wordt en hoe het virus zich verspreidt. Soms zorgt een verandering er wel voor dat een virus zich anders gedraagt en bijvoorbeeld makkelijker verspreidt. Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu houdt veranderingen in het coronavirus SARS severe acute respiratory syndrome -CoV coronavirus -2 en de gevolgen ervan goed in de gaten.
Van virussen is bekend dat ze vaak veranderen. Van het coronavirus SARS severe acute respiratory syndrome -CoV coronavirus -2 zijn al duizenden varianten. In het laboratorium onderzoekt het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu welke varianten er in Nederland zijn en wat dat betekent voor de verspreiding in Nederland. Dit noemen we kiemsurveillance . Het is vooral belangrijk om te weten of de varianten die rondgaan ook nieuwe eigenschappen hebben die extra risico’s met zich meebrengen. Bijvoorbeeld omdat ze makkelijker overgedragen worden, omdat mensen er zieker van worden, of omdat de virusvarianten minder goed op vaccinatie reageren.
Varianten in Nederland
Er zijn vele varianten van het coronavirus SARS-CoV-2 die wereldwijd circuleren en een aantal daarvan wordt verder gevolgd en onderzocht. De WHO en het ECDC European Centre for Disease Prevention and Control publiceren wekelijks overzichten met zorgelijke varianten (Variants of Concern – VOC) en ‘interessante’ varianten (Variants of Interest – VOI). Deze varianten worden zorgvuldig gevolgd en in kaart gebracht vanwege hun (mogelijke) risicovolle kenmerken en mate van verspreiding. Het RIVM volgt de WHO en het ECDC hierin. Ook volgen we via de nationale Kiemsurveillance samen met laboratoria in Nederland, de in Nederland aanwezige varianten van het coronavirus SARS-CoV-2.
In de kiemsurveillance worden wekelijks steekproefsgewijs monsters die positief zijn getest in een GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst -teststraat onderzocht. Dat begon met tientallen monsters per week. Steeds meer laboratoria zijn gaan meedoen en inmiddels analyseert het RIVM wekelijks ongeveer 1200 monsters, waarvan zo’n 1000 uit de willekeurige steekproeven van de kiemsurveillance.
In onderstaande tabel staan de resultaten uit de kiemsurveillance voor de VOC en VOI van WHO en ECDC. Het totaal aantal onderzochte monsters in de kiemsurveillance omvat naast de varianten in deze tabel alle andere varianten. Het gaat hierbij om de monsters die succesvol zijn geanalyseerd. De monsters die niet succesvol zijn geanalyseerd, staan niet in deze tabel.
* De aantallen van de Alfavariant met E484K mutatie worden meegeteld in de totale aantallen van de Alfvariant (B.1.1.7).
De data uit de kiemsurveillance worden wekelijks bijgewerkt. Er kunnen t/m week 35 van 2021 af en toe nog nieuwe meldingen komen vanuit de inzendingen van de laboratoria die (nieuw) meedoen in de kiemsurveillance. De cijfers van week 36 zijn nog niet compleet. Daarnaast kunnen aantallen per week afwijken ten opzichte van voorgaande publicaties door updates van afname datum van monsters of door een andere classificering van het monster (bron- en contactopsporing i.p.v. aselecte steekproef) in het registratiesysteem. Deze weekcijfers worden achteraf bijgewerkt.
B.1.616, B.1.427/429 (Epsilon), P.3 (Theta), B.1.525 (Eta), B.1.526 (Iota), B.1.617.1 (Kappa) en P.2 (Zeta) zijn door zowel WHO en ECDC gedeëscaleerd en worden daarom niet meer vermeld.
Grafiek 1. In de grafiek zijn de verschillende varianten van SARS-CoV-2 te zien. De gegevens zijn t/m week 36 aangevuld. De inschatting voor het verdere verloop van de varianten is ook te zien en wordt gebaseerd op de vastgestelde data uit de kiemsurveillance.
Verschil in eiwitten
Het verschil in de alfa- (Britse), bèta- (Zuid-Afrikaanse), gamma- (Braziliaanse) varianten en de B.1.525 variant lijkt vooral te zitten in de veranderingen aan het ‘spike-eiwit’, de stekeltjes van het coronavirus. De eiwitten van deze virusvarianten kunnen zich mogelijk beter aan menselijke cellen hechten.
Alfavariant B.1.1.7 (Britse variant)
In december 2020 werd de alfavariant van het virus ook in Nederland aangetroffen. Dit gebeurde in het laboratorium van het RIVM. Deze alfavariant verdrong toen de oude variant van het virus. Het reproductiegetal van de alfavariant lag hoger dan bij de oude variant van het virus. Dit getal staat voor het gemiddeld aantal mensen dat iemand met COVID-19 besmet. Er zijn geen aanwijzingen dat de vaccinatie niet beschermt tegen de alfavariant van het virus. Wereldwijd wordt dat goed in de gaten gehouden. In de zomer van 2021 werd de alfavariant ‘verdrongen’ door de besmettelijkere deltavariant.
E484K-mutatie
Virussen muteren voortdurend. Soms ondervindt een virusvariant voordeel van bepaalde mutaties, bijvoorbeeld doordat het sneller verspreidt. Dit soort mutaties geven de virusvarianten een voordeel ten opzichte van de oude, circulerende varianten. Sommige mutaties kunnen onafhankelijk van elkaar bij verschillende varianten in de wereld opduiken. Het Verenigd Koninkrijk maakte eerder al melding van het optreden van een nieuwe mutatie in de Alfavariant E484K (Britse variant), in het ‘spike-eiwit’. Deze E484K-mutatie wordt als zorgelijk beschouwd en is eerder aangetoond in de bèta- (Zuid-Afrikaanse) en gamma- (Braziliaanse) varianten. Bij deze E484K-mutatie is de opgebouwde afweer na vaccinatie of na een eerdere besmetting mogelijk minder goed. Ook is de mutatie waarschijnlijk van invloed op de sterkte van de binding van het virus aan cellen in ons lichaam. Deze E484-mutatie in de alfavariant is ook in Nederland in de kiemsurveillance aangetoond.
Bètavariant B.1.351 (Zuid-Afrikaanse variant)
De bètavariant werd in Nederland begin januari 2021 vastgesteld. Ook deze variant van het virus lijkt, net als de alfavariant, besmettelijker te zijn dan de variant die we tot dan toe vooral in Nederland hadden. Hoe het virus reageert op de huidige vaccins, wordt momenteel wereldwijd onderzocht. Er is tot nu toe geen reden om aan te nemen dat het ziekteverloop van de bètavariant anders of ernstiger is dan bij de oude variant.
Gammavariant P.1 en P.2 (Braziliaanse variant)
Er zijn in Nederland twee varianten van het coronavirus gevonden die beide hun oorsprong in Brazilië hebben. Het gaat om de gammavarianten P1 en P2. De gammavariant P1 werd vooral gevonden bij uitbraken in- en om Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse staat Amazonas. Er is bij deze variant nog geen duidelijkheid of de ziekte anders verloopt. De variant heeft onder andere drie veranderingen in het Spike-eiwit, de stekeltjes van het coronavirus, die als zorgelijk worden beschouwd. Deze drie veranderingen zijn vrijwel identiek aan de veranderingen in de bètavariant (Zuid-Afrika). Bij deze variant lijkt de afweer door vaccinatie of doordat je het virus al eens hebt gehad mogelijk minder goed te zijn. Dit wordt momenteel (inter)nationaal onderzocht. De gammavariant P2 is een variant die breed verspreid in Brazilië voorkomt. Bij deze variant lijkt de afweer door vaccinatie of doordat je het virus al eens hebt gehad mogelijk minder goed te zijn. Ook bij deze variant is nog veel onduidelijk over de manier waarop de ziekte verloopt.
Ètavariant B.1.525
In de kiemsurveillance, in de regio Rotterdam-Rijnmond en de regio Limburg Noord is de ètavariant (B.1.525) gevonden. Deze variant werd voor het eerst in Denemarken gemeld. Ook deze variant heeft de mutatie E484K samen met een andere kenmerkende mutatie (F888L). Nader onderzoek vindt momenteel plaats in Denemarken en Nederland.
De WHO heeft de epsilonvariant B.1.429/427 benoemd tot variant of interest (VOI). Deze variant werd voor het eerst aangetroffen in Californië in de Verenigde Staten in juni 2020 en circuleert nu in de hele Verenigde Staten en 26 andere landen. Deze variant heeft drie veranderingen in de uitsteeksels van het virus, waaronder L452R. Deze variant wordt internationaal extra in de gaten gehouden, omdat er aanwijzingen zijn dat de variant mogelijk besmettelijker is dan de klassieke varianten en dat bepaalde behandelmethoden en mogelijk de huidige generatie vaccins minder effectief zijn. Deze variant is onder meer gevonden in twee landen in het Caribische deel van het Koninkrijk, maar nog niet in Nederland.
Delta-/kappavariant B.1.617 (Indiase variant)
In december 2020 werd in India voor het eerst variant B.1.617 vastgesteld. Er zijn drie verschillende typen van deze variant: de kappavariant B1.617.1, de deltavariant B1.617.2 en B.1.617.3. De deltavariant (B.1.617.2) verdrong in de zomer van 2021 de alfavariant (Britse variant) als dominante virusvariant in Nederland. Dit beeld zagen we ook in de ons omringende landen. De deltavariant lijkt besmettelijker te zijn dan de alfavariant. Bescherming na (volledige) vaccinatie lijkt wel goed te zijn, ook tegen de deltavariant. Of de deltavariant niet alleen besmettelijker is, maar ook ziekmakender wordt verder onderzocht.
Voorkom besmetting met mutaties
Voor alle varianten van het coronavirus geldt: houd je aan de basisregels. Laat je zo snel mogelijk bij de GGD testen bij (milde) klachten en volg isolatie- en quarantainemaatregelen strikt op. Zo voorkom je dat het coronavirus zich verder verspreidt.
Natuurlijk blijft het verstandig elkaar de ruimte te geven en blijft anderhalve meter nog steeds ook de veilige afstand. Maar het móet straks niet meer.”
[13] ”Toch hamert De Jonge er steeds op dat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlandse 18-plussers geen vaccinatie hebben gehad of geen immuniteit hebben opgebouwd omdat ze het virus niet hebben gehad.”
VIDEOHet kabinet zet vandaag de een-na-laatste stap van het versoepelingsplan. 25 september eindigt de 1,5 metersamenleving, maar bij bijna alles is straks een coronatoegangsbewijs nodig. Mondkapjes hoeven alleen nog op in de trein en het vliegtuig, maar het nachtleven blijft grotendeels op slot. En bij grote concerten binnen mag de zaal voor driekwart gevuld worden.
,,De 1,5 metersamenleving is een begrip geworden. We zijn eraan gewend, maar toch ook niet. Juist op momenten dat je een arm om je schouder nodig had, zat de regel ons in de weg. Juist op momenten dat mensen verdriet hadden. Daarom ben ik blij dat we die regel kunnen afschaffen”, zei demissionair premier Mark Rutte tijdens een persconferentie.
Toch wordt de dag van versoepelingen, op 25 september, niet de dag dat alle maatregelen tot het verleden behoren. ,,Daarvoor zijn de onzekerheden richting het najaar te groot.”
De regel om 1,5 meter afstand te houden wordt afgeschaft en mondkapjes blijven alleen in het openbaar vervoer verplicht. Dus in scholen en op stations kunnen de mondmaskers af, alleen in de coupés en in het vliegtuig moeten ze nog op.
Tegelijk blijft het nachtleven nog dicht tussen 00.00 en 06.00 uur, ondanks kritiek hierop van de burgemeesters van het Veiligheidsberaad. Discotheken mogen ‘s avonds open, maar moeten dan al om middernacht weer sluiten.
Bij evenementen, in de horeca, bij profsportwedstrijden of in theaters en de bioscoop wordt het coronatoegangsbewijs verplicht voor iedereen vanaf 13 jaar. Een volledige vaccinatie, negatieve test of herstelbewijs biedt dan een ticket naar binnen. Dat geldt voor een concertzaal als Ahoy, maar ook voor het koffietentje om de hoek of de sportkantine. In of tegen november wordt besloten of de maatregel van de toegangsbewijzen wordt verlengd.
,,We zien in landen rondom ons al hoe dat werkt”, aldus Rutte. ,,We hoopten eerder dat het bewijs pas bij grotere groepen mensen nodig zou zijn, maar de risico’s blijken toch te groot.”
Dat de horeca en gemeenten nu moeten controleren is lastig, erkent Rutte. ,,Daarom komt er extra geld voor gemeenten voor toezicht en handhaving.” Maar de gedachte is: ,,We willen het voor zoveel mogelijk mensen mogelijk maken dat ze naar buiten kunnen, met een veilig gevoel.”
Rutte had nog een sussend advies: ,,Gún elkaar wat. Als iemand een mondkapje wil dragen of afstand wil houden, gun diegene dat dan.”
Het kabinet ziet af van de verplichte eigen bijdrage voor de coronatest, ook na kritiek uit de Tweede Kamer.
Volgens betrokkenen is het Outbreak Management Team (OMT) huiverig voor al te veel gejubel, omdat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlanders niet zijn beschermd tegen het virus. ,,Deze besluiten zijn weinig politiek’’, aldus een ingewijde. ,,Ze liggen heel strak tegen het OMT-advies aan.’’
Evenementen en festivals, ook zonder vaste zitplek, kunnen weer doorgaan. Die vallen straks onder hetzelfde regime als de horeca, theaters, bioscopen en sportwedstrijden. De binnenevenementen mogen tot 75 procent van het totaal aantal plekken verkopen. Buitenfestivals mogen op volledige grootte door, als ze meerdaags zijn, moet er wel frequent getest worden.
Het thuiswerkadvies wordt ‘milder’: werk thuis als het kan, ga naar je werk als het moet, zo luidt het nieuwe credo. Vanaf maandag hoeft bovendien bij een coronabesmetting van een basisschoolleerling niet meer de hele schoolklas naar huis.
De verplichte 1,5 meter afstand wordt dus losgelaten, maar het kabinet doet nog wel een ‘dringend advies om afstand te houden’. ,,Het blijft verstandig om elkaar de ruimte te geven en dan blijft 1,5 meter de veilige afstand.”
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) noemt de stap ‘een grote vooruit’. ,,Deze stap gaat gepaard met grote dilemma’s. We zullen rekening met elkaar moeten blijven houden.”
De Jonge herhaalde dat bedrijven niet van werknemers kunnen eisen dat ze gevaccineerd zijn. Wel wil hij ‘bekijken’ of er in de zorg gewerkt kan gaan worden met het coronatoegangsbewijs. De Jonge wil zien ‘of er wetgeving’ nodig is. In de zorg wordt het wél toegestaan voor werkgevers om vast te leggen of personeel is gevaccineerd tegen het coronavirus, maar De Jonge benadrukt dat het niet om een plicht gaat.
In andere sectoren mag dit niet worden geregistreerd, maar wel gevraagd. Werknemers hoeven dan geen antwoord te geven.
Geen feest
Hoewel de 1,5 meterregel nog slecht wordt nageleefd, is de stap groot en symbolisch. Sinds de afkondiging van de afstandsregel in maart 2020 was het voorschrift dé centrale norm in het ‘nieuwe normaal’. Dat wil niet zeggen dat het kabinet een feestje zal durven vieren.
De protesten tegen met name het coronatoegangsbewijs klinken al weken luid. Vooral de horeca vreest teruglopende aantallen bezoekers (net als in Frankrijk en Italië), nog los van de chaos of het gedoe bij het checken van de bewijzen.
De Jonge: ,,De belangrijkste reden is de verspreiding van het virus af te remmen. De kans als iemand ergens met het bewijs binnenkomt wordt niet nul, maar het verkleint de kans aanzienlijk. En dan is er nog een deel van de Nederlanders bij wie vaccinatie niet werkt, de verwachting is dat dit zo’n 5 procent van de gevaccineerden is, en er zijn mensen die niet gevaccineerd kunnen worden. Maar de vrijheid om je niet te laten vaccineren, mag de vrijheid van de ander niet beperken.”
Van drang of dwang wil De Jonge niet spreken: ,,Je kunt je laten testen.” En dat het middel misschien alsnog mensen beweegt tot een vaccinatie. ,,Dat is mooi meegenomen.”
De Jonge: ,,Mensen vinden het moeilijk te bevatten dat met een vaccinatiegraad van 85 procent nog steeds maatregelen nodig zijn, maar met de deltavariant blijft dit helaas wel zo.”
Minister De Jonge zal ook in de Tweede Kamer aan de bak moeten om steun te vergaren. Een eerder voorstel om mensen een eigen bijdrage van 7,50 euro per test te laten betalen, wees hij af, omdat daar veel weerstand tegen rees.
Toch is de verwachting dat voldoende partijen de versoepelingsstap zullen steunen.
De besluiten van het kabinet op rij:
– Einde van de 1,5 meterregel
– Coronatoegangsbewijs wordt nodig (vanaf 13 jaar) in horeca, theaters, bioscopen, profsportwedstrijden, concertzaal, koffiecorners en kantines
– Evenementen en festivals buiten mogen zonder maximum aantal bezoekers weer starten, ook met qr-code
– Binnenconcerten en evenementen mogen maximaal 75 procent van de plekken verkopen
– Mondkapjes moeten alleen nog in de trein, op de luchthaven en in het vliegtuig op. Op scholen en stations kunnen ze af
– Het nachtleven blijft nog dicht tussen middernacht en 06.00 uur
– Het thuiswerkadvies wordt ‘milder’: werk thuis als het kan, ga naar het werk als het moet, zal het nieuwe motto zijn
– Bij een coronabesmetting van een basisschoolleerling hoeft straks niet meer de hele schoolklas naar huis
Zorg kan geen piek meer aan
De reserves bij De Jonge zijn ingegeven door angst dat een deel van ons land nog onbeschermd is tegen het virus. Nederland stevent af op een vaccinatiegraad van zo’n 85 procent. Een hoog percentage, ook wereldwijd. Toch hamert De Jonge er steeds op dat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlandse 18-plussers geen vaccinatie hebben gehad of geen immuniteit hebben opgebouwd omdat ze het virus niet hebben gehad.
,,Dat kan in het najaar de kapotte en uitgeputte zorg weer in het werk storten. En een piek in het aantal ziekenhuisopnames kan die echt niet meer aan’’, aldus De Jonge eerder. Het OMT schat het aantal potentiële nieuwe ziekenhuisopnames tussen de 16.000 en 22.000 als de grote groep ongevaccineerden besmet raakt.
Het kabinet kijkt dan ook nauwgezet naar een land als Denemarken, dat afgelopen vrijdag alle coronaregels losliet. Een opleving daar kan het kabinet aanzetten op de rem te trappen. Al weet het kabinet dat de coronavermoeidheid groot is en de spanning tussen wel en niet-gevaccineerden oploopt.
Het kabinet hoopt met het besluit wel één discussie te smoren. Door alle ‘uitstapjes’ (van evenementen tot de bios en horeca) onder de ‘qr-codeverplichting’ te laten vallen, komt er één lijn, zegt een betrokkene.
Eerder klonk juist de kritiek dat het kabinet met twee maten meet: wél ruim baan voor profvoetbalwedstrijden en de grand prix van Zandvoort, géén theatervoorstellingen met een fractie van die bezoekersaantallen. Door de nieuwe regels mogen theaters en horeca veel meer mensen toelaten dan nu.
ZIE VOOR GEHELE TEKST. NOOT 2 ”Bij evenementen, in de horeca, bij profsportwedstrijden of in theaters en de bioscoop wordt het coronatoegangsbewijs verplicht voor iedereen vanaf 13 jaar. Een volledige vaccinatie, negatieve test of herstelbewijs biedt dan een ticket naar binnen. Dat geldt voor een concertzaal als Ahoy, maar ook voor het koffietentje om de hoek of de sportkantine. In of tegen november wordt besloten of de maatregel van de toegangsbewijzen wordt verlengd. ”
Volle zalen in de bioscoop en het theater, met een vriendengroep uit eten. Het kan allemaal weer vanaf 25 september 2021. Ook de 1,5 meterregel is vanaf die dag verleden tijd. Ondernemers hebben hierdoor wel te maken met de coronapas. In dit artikel lees je er alles over.
Sinds eind juni 2021 wordt de CoronaCheck-app, in de volksmond coronapas of coronapaspoort, al aan de deur gebruikt bij festivals, evenementen en sportwedstrijden. Vanaf 25 september wordt de coronapas op meer plekken gebruikt. Zo is toegangscontrole bij bezoekers vanaf 13 jaar in de culturele sector en bij horecagelegenheden straks verplicht. Op een terras is geen coronatoegangsbewijs nodig.
Wie met het coronatoegangsbewijs kan aantonen dat hij hoogstwaarschijnlijk niet besmet is met COVID-19, mag naar binnen. Wie niet (volledig) gevaccineerd is, kan gebruikmaken van een toegangstest.
Coronapas
Nederlanders hebben verschillende mogelijkheden om aan te tonen dat zij niet besmet zijn met het coronavirus en dus het risico erg klein is dat zij anderen zullen besmetten. Dit kan bijvoorbeeld met:
een recente negatieve testuitslag
een vaccinatiebewijs, dat aantoont dat je volledig gevaccineerd bent tegen corona
een bewijs van immuniteit, als je recent genezen bent van COVID-19
Iedere Nederlander kan bovengenoemd bewijsmateriaal toevoegen aan zijn persoonlijke ‘coronapaspoort’. Dit is beschikbaar in een digitale en een papieren vorm, met QR-code. Het coronatoegangsbewijs is te gebruiken binnen de Europese Unie (EU); er komt geen Europese app. In Nederland wordt de bestaande CoronaCheck-app gebruikt als digitaal coronatoegangsbewijs. De QR-codes die deze app aanmaakt, zijn vanaf juli 2021 overal in Europa leesbaar. Wie een coronatest doet om toegang te krijgen tot een evenement of een locatie, betaalt hier vooralsnog niets voor.
Zo werkt het
Bij de entree scan je de QR-code in de CoronaCheck-app van je bezoeker. Als die niet besmettelijk is, zie je op de scanner het groene sein ‘veilig’. De bezoeker mag naar binnen, zijn privacygevoelige medische informatie blijft geheim. Want jij kunt niet zien of hij gevaccineerd, getest of immuun is. Wel zie je initialen en een deel van de geboortedatum. Zo kun je met een ID-bewijs nagaan of je de juiste persoon voor je hebt.
Overigens genereert de app 2 verschillende codes: 1 voor in Nederland en 1 voor Europa. Wanneer een QR-code in het buitenland wordt afgelezen, is wel zichtbaar of een persoon gevaccineerd, negatief getest of hersteld is.
Wat hebben ondernemers nodig?
Om de QR-code te scannen, heb je een app nodig op je smartphone. De CoronaCheck Scanner kun je gratis downloaden in de Apple- of Google Play Store. Zowel CoronaCheck als de CoronaCheck Scanner zijn te gebruiken op alle iOS- en Androidtelefoons vanaf Android 6 en iOS 12 (de iPhone 5s en nieuwer).
Wat moet mijn klant doen?
Als jouw klant de CoronaCheck-app wil gebruiken voor het bezoeken van jouw locatie of evenement, dan moet hij eerst digitaal zijn vaccinatiegegevens ophalen. Daarvoor logt hij binnen de app in met zijn DigiD.
Als iemand bij vaccinatie toestemming heeft gegeven, haalt de app automatisch vaccinatiegegevens op bij de GGD, het RIVM of het ziekenhuis.
Waar is een coronatoegangsbewijs nodig?
De regering verplicht het gebruik van het coronatoegangsbewijs vanaf 25 september op verschillende locaties. Bij alle restaurants, cafés en clubs moeten ondernemers bezoekers bij de deur controleren. Controle wordt ook de standaard in de culturele sector. Met het uitvoeren van controles aan de deur mogen bijvoorbeeld bioscopen, theaters en stadions weer volledig worden gevuld.
Werkt het coronatoegangsbewijs ook offline?
Voor het aanmaken van een QR-code die aantoont dat iemand niet besmet is met het coronavirus, is een internetverbinding nodig. Je kunt jouw bezoekers daarom het beste adviseren om de code in de CoronaCheck-app thuis vast aan te maken. De app kan de code vervolgens opslaan. Een internetverbinding bij de toegang van jouw locatie is daarom niet noodzakelijk voor bezoekers. Voor enkel het tonen van een QR-code in de CoronaCheck-app hoeft je bezoeker namelijk niet online te zijn.
Werkt de app wel goed?
Per uur kan de CoronaCheck-app zo’n 90.000 inlogs verwerken. Dat is best veel, maar toch kunnen drukke momenten zorgen voor problemen bij het gebruik van de app. Per seconde kunnen namelijk niet meer dan 25 gebruikers met de app inloggen. Zeker wanneer tegelijkertijd meerdere festivals plaatsvinden, is het denkbaar dat deze grens wordt overschreden. Wanneer bezoekers thuis hun code op tijd aanmaken, kun je problemen en overbodige wachtrijen bij de entree van jouw locatie voorkomen. Heb je technische problemen met de app? Bel 0800-1421 of mail naar helpdesk@coronacheck.nl.
Papieren paspoort
Bezoekers die geen CoronaCheck-app willen of kunnen gebruiken, kunnen ook een papieren toegangsbewijs gebruiken. Deze variant kan geprint worden vanaf CoronaCheck.nl.
Zelftest
Terwijl de testcapaciteit snel is uitgebreid, kwamen in april 2021 ook de eerste zelftesten op de markt. Met een staafje van de apotheek of supermarkt kan iedereen zichzelf controleren. De zelftest is geen officieel testbewijs, maar kan wel handig zijn als je bijvoorbeeld met collega’s op locatie wilt werken.
Meerderheid vóór
Uit recent onderzoek van het RIVM blijkt dat 7 op de 10 ondervraagden voorstander is van het gebruik van een coronapas. 70% van de 47.000 deelnemers vindt het een goed idee dat gevaccineerden en mensen met een negatieve test toegang krijgen tot evenementen en culturele locaties.
The Netherlands is dropping social distancing as a requirement from September 25 but is also looking into giving employers more powers to determine if their workforce has been vaccinated, Dutch health minister Hugo de Jonge told reporters on Tuesday evening. Most of the changes which will come into effect later this month have already been leaked but the government cannot go as far as hoped because there are still too many new cases and hospital admissions, prime minister Mark Rutte told reporters. In order to drop the 1.5 metres rule, the government’s Outbreak Management Team has recommended introducing the coronavirus pass for café, theatre and cinema visitors. Clubs and cafes will remain closed between midnight and 6pm and the government is looking at extending financial support to help companies which are impacted by this decision, Rutte said.
The coronavirus pass is a QR code which can be shown on a mobile phone or printed paper and which indicates if the bearer is either fully vaccinated, has recently had coronavirus or has a negative coronavirus test, no older than 24 hours. Coronavirus in the Netherlands: what you need to know As yet, tests will be free and the government will provide extra cash for local authorities to check that bars are making sure that their customers have a valid coronavirus pass. The aim, Rutte said, is to make sure that as many people as possible can go out and have a social life. The 1.5 metre rule is a symbol of all the restrictions we have imposed upon each other over the past months, De Jonge said. ‘Coronavirus will remain with us and we will have to learn to live with it,’ he said. Protection The primary aim of the coronavirus pass is to stop the virus spreading too quickly and to protect the healthcare service. It will also help protect people who are not vaccinated because the vaccine does not take, or for other health reasons, he said. De Jonge had harsh words for people who are not vaccinated by choice. ‘Let us be clear about this, choices have consequences,’ he said. ‘Freedom is never without boundaries. The freedom of a small group which has not been vaccinated impinges on the freedom of the big group which has done,’ he said. ‘The price of that freedom may mean restricted access to the healthcare system for people who need other types of treatment.’ Some 1.8 million people in the Netherlands are not yet vaccinated. Employers, he said, have asked about the option of introducing the coronavirus pass at work. In current law, employees are not required to answer if asked whether or not they are vaccinated. At the same time, employers are required to provide a safe working environment for their workers. Unions and employers De Jonge said he is now in talks with both unions and employers organisations to see what the options are. ‘No decision has been taken and it is right that we look at the situation,’ he said. This is a particularly acute question in the healthcare sector, he said. The government will decide on November 1 if the remaining rules should be abandoned or not. Journalists and officials attending the press conference were not able to leave the building until 9.30pm because of a noisy protest by demonstrators outside. The protest was clearly audible during the press conference at times.
END OF THE ARTICLE
[15]
[15]
”Het OMT, het Outbreak Management Team, vindt dat verantwoord als we tegelijkertijd in risicovolle situaties voorlopig nog wel extra voorzichtig zijn door met een coronatoegangsbewijs te werken. Zo’n coronatoegangsbewijs is in veel landen om ons heen al gebruikelijk. Dat betekent dat je op sommige plekken moet kunnen laten zien, ofwel dat je volledig gevaccineerd bent, ofwel dat je corona hebt gehad en daardoor immuun bent, ofwel dat je minder dan 24 uur geleden negatief bent getest. Dat kan via een QR-code op je telefoon, of met een code die je ook op papier kunt krijgen.”RIJKSOVERHEIDLETTERLIJKE TEKST PERSCONFERENTIE MINISTER-PRESIDENTRUTTE EN MINISTER DE JONGE (14 SEPTEMBER 2021) https://www.rijksoverheid.nl/documenten/mediateksten/2021/09/14/letterlijke-tekst-persconferentie-minister-president-rutte-en-minister-de-jonge-14-september-2021
ZIE VOOR GEHELE TEKST. NOOT 2
[16]
””Bij evenementen, in de horeca, bij profsportwedstrijden of in theaters en de bioscoop wordt het coronatoegangsbewijs verplicht voor iedereen vanaf 13 jaar. Een volledige vaccinatie, negatieve test of herstelbewijs biedt dan een ticket naar binnen. Dat geldt voor een concertzaal als Ahoy, maar ook voor het koffietentje om de hoek of de sportkantine. In of tegen november wordt besloten of de maatregel van de toegangsbewijzen wordt verlengd.” AD
Premier Rutte, virologen, burgemeesters, politiekorpsen en andere gezagsdragers blijven het maar herhalen op allerlei manieren. Ook werd een NL-Alert verstuurd om mensen te waarschuwen om op anderhalve meter van elkaar te blijven. Inmiddels is besloten om boetes uit te delen aan overtreders die toch in groepjes de straat op gaan. Maar waarom nou precies twee armlengtes afstand houden?
Het antwoord is simpel: Iemand die hoest of niest, verspreidt in een straal van anderhalve meter rondom zichzelf het grootste volume aan vochtdruppels met virus.
En via die kleine vochtdruppels kun je het coronavirus doorgeven. ’’Dat staat vast’’, zei hoogleraar infectieziekten en medisch microbioloog Andreas Voss van het Radboud UMC en ziekenhuis CWZ in Nijmegen in verschillende landelijke media.
Mens tot mens
Het coronavirus – ook bekend als COVID-19 – verspreidt zich van mens tot mens. De grootste kans op besmetting loop je door bij een geïnfecteerde persoon in de buurt te komen en doordat hij in jouw richting hoest of niest.
Je kunt het virus overigens ook krijgen door aanraking van een besmet persoon of door een oppervlakte of een voorwerp aan te raken met het virus . En die kunnen zowel in de lucht als op een oppervlakte een aantal uur blijven leven.
Vandaar dat er ook telkens op wordt gehamerd dat je voortdurend grondig je handen moet wassen. Want je kunt het virus anders makkelijk overbrengen op je mond, neus of ogen. En op die manier kan het makkelijk je lichaam binnendringen. Eenmaal binnen, vermeerdert het virus zich en kruipt het door tot de slijmvliezen achter in je keel.
Van Wuhan tot Nederland
Het nieuwe coronavirus verspreidt zich razendsnel. Het vertoefde al langer in dieren, vleermuizen in het bijzonder, totdat het muteerde en op menselijke gastheren overstapte. De eerste mensen raakte half december 2019 besmet op een vismarkt in de Chinese stad Wuhan. En stel dat je vijf besmette mensen hebt, die elke dag 2,6 anderen infecteren…dan zijn binnen vijf dagen 368 mensen ziek. Zo grijpt het virus steeds verder om zich heen. Eind januari 2020 riep de WHO de internationale noodsituatie uit. In Nederland meldde de eerste patiënt zich op 26 februari op de eerste hulp met klachten op de eerste hulp. Ondertussen houdt het coronavirus overal ter wereld huis en heeft het zelfs afgelegen landen zoals Groenland en de Fiji-eilanden bereikt. Wereldwijd zijn al meer dan 400.000 mensen besmet geraakt en ruim 17.000 mensen overleden. Europa vormt momenteel het epicentrum van de pandemie.
De komende dagen en weken moet duidelijk worden of de Nederlandse aanpak, het virus maximaal controleren, werkt. Maximaal controleren betekent dat de overheid probeert om de piek in het aantal besmettingen af te vlakken en uit te smeren over een langere periode. Hoe meer mensen uiteindelijk immuun zijn voor het virus, hoe minder het virus kans heeft om zich te verspreiden bij ouderen en andere kwetsbare mensen. Als zij minder risico lopen om het coronavirus te krijgen, zorgt dat weer dat de intensive careafdelingen, maar ook andere ziekenhuisafdelingen, verpleeghuizen en de thuiszorg minder snel overbelast raken.
De belangrijkste maatregel daarbij is ‘social distancing’: anderhalve meter afstand houden van elkaar. En daarnaast zijn er allerlei andere maatregelen genomen die er allemaal voor moeten zorgen dat mensen zo min mogelijk buiten komen en uit elkaars buurt blijven.
’’Hoe meer mensen zich in de openbare ruimte bevinden, hoe groter de kans dat mensen niet op de basisafstand van elkaar zijn,’’ legde hoogleraar Andreas Voss uit. ’’En dan is de kans op besmetting een stuk groter.’’
In de praktijk blijft het echter lastig om mensen zover te krijgen om die anderhalve meter afstand echt te bewaren. Of het nu op straat of in de supermarkt is: veel mensen komen toch dichtbij elkaar. En vaak niet eens expres.
Dat komt volgens gedragspsycholoog Martin Appelo vooral omdat mensen gewend zijn aan een persoonlijke ruimte van zestig centimeter, als zij mensen niet kennen, zo vertelde hij aan de NOS. Als ze mensen wel kennen, komen ze dichterbij. ’’Anderhalve meter afstand houden en bij een kleine verkoudheid binnenblijven, vraagt om een intensieve gedragsverandering. Dat vinden wij heel moeilijk.’’
EINDE ARTIKEL
[5] ”Iemand die hoest of niest, verspreidt in een straal van anderhalve meter rondom zichzelf het grootste volume aan vochtdruppels met virus. En via die kleine vochtdruppels kun je het coronavirus doorgeven.”
[6] ‘Het coronavirus – ook bekend als COVID-19 – verspreidt zich van mens tot mens. De grootste kans op besmetting loop je door bij een geïnfecteerde persoon in de buurt te komen en doordat hij in jouw richting hoest of niest. ”
”Je kunt het virus overigens ook krijgen door aanraking van een besmet persoon of door een oppervlakte of een voorwerp aan te raken met het virus . En die kunnen zowel in de lucht als op een oppervlakte een aantal uur blijven leven. ”
Mensen die zich houden aan het advies om 1,5 meter afstand tot anderen te houden, lopen inderdaad minder kans om het coronavirus op te lopen, concluderen onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
,,Het onderzoek laat zien dat social distancing een belangrijke maatregel is om verspreiding van het virus te stoppen”, vat het instituut de uitkomsten samen.
De onderzoekers analyseerden gegevens van 7000 mensen die tijdens de eerste coronagolf regelmatig vragenlijsten invulden over hun contacten. Ook werd hun bloed onderzocht op antistoffen, waarmee kan worden aangetoond dat iemand met het virus in aanraking is geweest. Destijds had 5,5 procent van de mensen die zich niet aan de afstandsregels hielden antistoffen in het bloed. Van de deelnemers die dat wel zeiden te doen, maakte 4 procent antistoffen aan. Onder de mensen die afstand hielden, lag het aantal besmettingen dus 27 procent lager.
Ook grote groepsbijeenkomsten leveren meer besmettingen op, zo laat het onderzoek zien. Van de mensen die aangaven dat ze een bijeenkomst in een binnenruimte hadden bezocht met meer dan twintig mensen, bleek 6,2 procent antistoffen in het bloed te hebben. Dat percentage lag anderhalf keer zo hoog als onder mensen die aangaven dat ze helemaal geen bijeenkomsten hadden bezocht.
Antistoffen
Inmiddels hebben al veel meer mensen antistoffen in hun bloed. Een steekproef van bloedbank Sanquin wees onlangs uit dat het om ruim een op de vijf bloeddonoren gaat. Onder hen zijn ook mensen die zijn gevaccineerd.
De onderzoeksresultaten van het RIVM zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Clinical Infectious Diseases. Daaruit blijkt verder dat mensen die vooral nauw contact hadden met kinderen onder de 10 jaar nauwelijks besmet raakten met het virus. ,,In het bloed van deze deelnemers zaten niet vaker antistoffen dan bij deelnemers die aangaven helemaal geen contact te hebben gehad”, meldt het instituut.
Nieuwe virusvarianten, zoals de Britse variant die nu dominant is, waren er nog niet toen het onderzoek werd uitgevoerd. ”Juist vanwege de hogere besmettelijkheid van deze varianten is het belangrijk om voldoende afstand te houden”, benadrukt het RIVM.
Mensen die zich houden aan het advies om 1,5 meter afstand tot anderen te houden, lopen inderdaad minder kans om het coronavirus op te lopen, concluderen onderzoekers van het RIVM.
“Het onderzoek laat zien dat social distancing een belangrijke maatregel is om verspreiding van het virus te stoppen”, vat het instituut de uitkomsten samen. De onderzoekers analyseerden gegevens van zevenduizend mensen die tijdens de eerste coronagolf regelmatig vragenlijsten invulden over hun contacten. Ook werd hun bloed onderzocht op antistoffen, waarmee kan worden aangetoond dat iemand met het virus in aanraking is geweest.
Destijds had 5,5 procent van de mensen die zich niet aan de afstandsregels hielden antistoffen in het bloed. Van de deelnemers die dat wel zeiden te doen, maakte 4 procent antistoffen aan. Onder de mensen die afstand hielden, lag het aantal besmettingen dus 27 procent lager.
Ook grote groepsbijeenkomsten leveren meer besmettingen op, zo laat het onderzoek zien. Van de mensen die lieten weten dat ze een bijeenkomst in een binnenruimte hadden bezocht met meer dan twintig mensen, bleek 6,2 procent antistoffen in het bloed te hebben. Dat percentage lag anderhalf keer zo hoog als onder mensen die zeiden dat ze helemaal geen bijeenkomsten hadden bezocht.
De onderzoeksresultaten van het RIVM zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Clinical Infectious Diseases. Daaruit blijkt verder dat mensen die vooral nauw contact hadden met kinderen onder de tien jaar nauwelijks besmet raakten met het virus. “In het bloed van deze deelnemers zaten niet vaker antistoffen dan bij deelnemers die aangaven helemaal geen contact te hebben gehad”, meldt het instituut.
Nieuwe virusvarianten, zoals de Britse variant die nu dominant is, waren er nog niet toen het onderzoek werd uitgevoerd. “Juist vanwege de hogere besmettelijkheid van deze varianten is het belangrijk om voldoende afstand te houden”, benadrukt het RIVM.EINDE ARTIKEL NU.NL
Mensen die zich houden aan het advies om 1,5 meter afstand te houden, hebben minder kans om het coronavirus SARS severe acute respiratory syndrome – CoV coronavirus -2 te krijgen. Mensen die zich bij hun contacten houden aan deze afstand, hebben minder vaak antistoffen tegen het virus in hun bloed. Dat blijkt uit onderzoek onder deelnemers aan de PIENTER Corona studie tijdens de eerste coronagolf tot en met juni 2020. De resultaten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Clinical Infectious Diseases.
Bij 5,5% van de deelnemers die zich niet aan de afstandsregel hielden, werden antistoffen in het bloed gevonden. Van de mensen die juist wel afstand houden bij hun contacten, werd slechts bij 4% antistoffen gevonden in het bloed.
Aan de PIENTER Corona studie doen meer dan 7.000 deelnemers mee verspreid over heel Nederland. Zij nemen zelf thuis bloed af. Ook vullen de deelnemers zes keer een vragenlijst in over mogelijke risicofactoren om besmet te raken met het coronavirus. Hierin geven ze onder andere aan hoeveel contacten zij hadden in de dagen, voordat ze de vragenlijst invulden. En daarbij laten ze weten hoe vaak ze 1,5 meter afstand konden houden. Dat geeft een beeld van hoe goed mensen doorgaans afstand houden. Uit de resultaten bleek dat deelnemers die tijdens de eerste golf beter afstand hielden, minder vaak besmet waren met het coronavirus.
Leeftijd van contacten
Een belangrijk detail in het onderzoek was de leeftijd van de contacten. Deelnemers die vooral contact hadden met kinderen onder de 10 jaar werden tijdens die ontmoetingen nauwelijks besmet. In het bloed van deze deelnemers zaten niet vaker antistoffen als bij deelnemers die aangaven helemaal geen contact te hebben gehad. Ook deelnemers die aangaven een beroep te hebben waarin ze fysiek contact hebben met kinderen, waren niet vaker besmet.
Bijeenkomsten
In de vragenlijst werd ook geïnformeerd naar bijeenkomsten. Bij 6,2% van de deelnemers die in de eerste golf een bijeenkomst (met meer dan 20 mensen) in een binnenruimte hadden bezocht, vonden de onderzoekers antistoffen in het bloed. Dit was bijna 1,5 keer vaker dan bij de mensen die geen bijeenkomsten hadden bezocht (4,2%). Groepsgrootte bleek daarmee dus een belangrijke voorspeller voor besmetting met het virus.
Minder contacten en meer afstand = minder verspreiding
Het onderzoek laat zien dat social distancing een belangrijke maatregel is om verspreiding van het virus te stoppen. Dit onderzoek vond plaats tijdens de eerste golf, nog voor de opkomst van nieuwe virusvarianten. Juist vanwege de hogere besmettelijkheid van deze varianten is het belangrijk om voldoende afstand te houden.
In het artikel wordt daarnaast aangegeven, dat afstand houden binnen huishoudens belangrijk is in het geval van een uitbraak. Dat dit niet altijd haalbaar is, onderschrijven ook de onderzoekers. Toch benadrukken ze wel hoe relevant het kan zijn om (doorgaande) verspreiding van het virus te verminderen, als aanvulling op het houden van 1,5 meter afstand buitenshuis.
Andere conclusies die uit de analyses naar voren kwamen, kun je lezen in het artikel.
Nieuwe resultaten verwacht
Het onderzoek is in februari/maart van dit jaar herhaald tijdens de 4e ronde van de PICO Studie. Resultaten hiervan worden binnenkort verwacht
Als iedereen zich aan de basismaatregelen houdt worden er minder mensen besmet. Houd 1,5 meter afstand tot anderen, blijf thuis als je klachten hebt, laat je testen en was regelmatig je handen. Zó kunnen we verspreiding van het coronavirus stoppen.
ZIE ARTIKEL
ASSOCIATIONS BETWEEN MEASURES OF SOCIAL
DISTANCING AND SEVERE ACUTE RESPIRATORY
SYNDROME CORONAVIRUS 2 SEROPOSITIVITY:
A NATIONWIDE POPULATION-BASED STUDY IN THE NETHERLANDS
This large, nationwide, population-based, seroepidemiological study provides evidence of the effectiveness of physical distancing (>1.5 m) and indoor group size reductions in reducing severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 infection. Additionally, young adults may play an important role in viral spread, contrary to children up until age 12 years with whom close contact is permitted.Clinical Trials Registration
Associations Between Measures of Social Distancing and Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Seropositivity: A Nationwide Population-based Study in the Netherlands Eric R. A. Vos, 1,2 Michiel van Boven, 1 Gerco den Hartog, 2 Jantien A. Backer, 1 Don Klinkenberg, 1 Cheyenne C. E. van Hagen, 1 Hendriek Boshuizen, 1 Robert S. van Binnendijk, 2 Liesbeth Mollema, 1 Fiona R. M. van der Klis, 2 and Hester E. de Melker1 1 Epidemiology and Surveillance, Centre for Infectious Disease Control, National Institute for Public Health and the Environment, Bilthoven, the Netherlands, and 2 Immunology of Infectious Diseases and Vaccines, Centre for Infectious Disease Control, National Institute for Public Health and the Environment, Bilthoven, the Netherlands This large, nationwide, population-based, seroepidemiological study provides evidence of the effectiveness of physical distancing (>1.5 m) and indoor group size reductions in reducing severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 infection. Additionally, young adults may play an important role in viral spread, contrary to children up until age 12 years with whom close contact is permitted. Clinical Trials Registration. NTR8473. Keywords. COVID-19 pandemic; SARS-CoV-2 seroprevalence; social distancing; transmission; the Netherlands. The coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic is an unprecedented global crisis. Stringent measures to suppress the spread of its causative agent, severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2), have been implemented to reduce incidence of disease and prevent health systems from becoming overwhelmed. Assessment of the impact of socialdistancing measures is vital for informing public health decisions, particularly since the worldwide availability of vaccines is still very limited in this phase. In the Netherlands, the first case of COVID-19 was reported on 27 February 2020. Key governmental interventions implemented since mid-March 2020 included keeping physical distance (≥1.5 m) from adults for those aged >12 years, whereas close contact between children aged <18 years was permitted; closing schools, restaurants/bars/cafés, cultural institutions, and sport facilities; working from home if possible; prohibiting contact professions; closing nursing homes to visitors; and reducing group sizes to a maximum of 3 visitors at home as well as 3 persons from different households outside and prohibiting all events and gatherings, except for weddings, funerals, religious gatherings (maximum of 30 persons), legally required meetings, and work-related meetings necessary for continuation of daily activities (maximum of 100 persons). In May, daycare and primary schools were reopened and contact professions were allowed to resume. Measures were further relaxed from June until the end of summer, while adhering to physical distancing measures and obligation of wearing a nonmedical mask in public transportation. Seroprevalence of antibodies against SARS-CoV-2, acquired from validated laboratory assays and well-designed populationbased studies, provides an important indicator of cumulative infection [1, 2]. In combining seroprevalence with questionnaire data, the current nationwide population-based study (PIENTER-Corona [PICO]) [3], performed after the first epidemic wave in the Netherlands in June 2020, enabled us to identify risk factors for infection to support assessment of the impact of globally applied social distancing measures. METHODS Randomly selected participants of all age groups from the first PICO serosurvey in April 2020 [3, 4], who were initially sampled from the PIENTER3 serosurvey cohort established in 2016/2017 [4], were invited for the current study in June 2020, and 2317 enrolled (of 4926 invited). To enhance countrywide geographical coverage and given the low anticipated seroprevalence, the study sample from April 2020 was supplemented with an additional sample of 4496 (of 26 854) randomly selected persons from the population registry, resulting in a total cohort of 6813 participants in the current study (combined response rate, 21.4%; for further details on sampling, see Supplementary Materials, pp. 3–4)). Participants were requested to collect a fingerstick blood sample in a microtainer (SARSTEDT) and return it by mail. A (online) questionnaire was completed on potential SARS-CoV-2 exposure (number and age group of nonhousehold close contacts [<1.5 m] the day before filling out the questionnaire, attendance of indoor meetings with >20 persons, nursing home visits, working from home the previous week, profession, close contact [voluntary] Downloaded from https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciab264/6189768 by guest on 15 September 2021 2 • cid 2021:XX (XX XXXX) • BRIEF REPORT work with patients/clients and children, and household size) and sociodemographic characteristics (sex, age, ethnic background, religion, educational level, and postal codes were used to determine geographical sites). Quantitative measures of serum immunoglobulin G (IgG) antibodies against SARS-CoV-2 spike-S1 antigen were derived via a validated immunoassay [5] (see Supplementary Materials, pp. 6–7 for further details on the assay). Based on low anticipated seroprevalence [3], we aimed for a specificity of 99.9% to keep false-positive rates to a minimum. Mixture model analyses (using a validation panel as prior distribution) showed that such specificity could be obtained (at a cutoff for seropositivity of 0.04 log (Arbitratry Units [AU])/mL) with associated sensitivity of 94.3% (95% confidence interval [CI], 90.6–96.7) (Supplementary Materials, pp. 6–16). Applying this cutoff, all seroprevalence estimates (and 95% CIs) for the general Dutch population took into account the survey design, included weighting factors to match the distribution of the general Dutch population (based on sex, age, ethnic background, and degree of urbanization; Supplementary Materials, p. 6), and were controlled for test characteristics subsequently [6, 7]. Smooth agespecific seroprevalence was modeled with B-splines (second degree, 3 percentile-placed internal knots, following lowest Akaike’s information criteria [AIC]). Risk factors for seropositivity were identified using randomeffects logistic regression, taking into account municipality as a unit of clustering. In the main analysis, all participants without missing data for the tested determinants were included (n = 6331). Odds ratios (ORs) and 95% CIs were derived from univariable analyses, and 2-way interactions with age were tested for significance. Variables with an overall P < .15 were tested in multivariable analysis in which stepwise-backward selection was applied, yielding a final model that included only independent risk factors (based on lowest AIC). Sensitivity analyses were performed applying forward selection and by testing models without the variable “being religious” (n = 6487), as it comprised the most missing values, without “educational level” (n = 6339) and without nonhousehold contact data (n = 6338), the latter 2 to test potential associations with profession. Analyses were performed using Stan v.2.21 (mixture modeling) and SAS v.9.4 (SAS Institute Inc). The Medical Research Ethics Committees United (MEC-U) approved the study, and all participants provided written informed consent. RESULTS Median inclusion date was 14 June 2020 (range, 9 June– 24 Augustus; 90% were enrolled by 22 June) (Note: Sociodemographic characteristics available from nonresponders were compared with those of responders and are shown in Supplementary Materials, pp. 4–5.). The cohort comprised 55% women, and regions were equally represented following population size (Supplementary Materials, pp. 5–7). Half of the participants reported to have had ≥2 nonhousehold close contacts the day before filling out the questionnaire. Since the start of the epidemic, one quarter had attended an indoor meeting with >20 persons, and 8% had visited a nursing home. Among those aged 18–66 years, 36% (voluntarily) worked in close contact with clients/patients, 18% were healthcare workers, and 40% had been (partly) working from home the previous week. After the first epidemic wave, overall seroprevalence in the Dutch population was 4.5% (95% CI, 3.8–5.2). No statistically significant differences were observed between sexes or ethnic backgrounds. Estimates were low (0%–2%) in children aged 1–12 years, high (9%) in young adults in their early twenties, and 4%–7% in individuals aged ≥35 years (Figure 1A). Low urbanized areas were hit hardest, predominantly in the southeast (up to 16%) (Supplementary Materials, pp. 17). All potential risk factors for seropositivity tested in univariable analyses are shown in Figure 1B (see Supplementary Materials, pp. 18–20 for additional details). Close contact (voluntary) work with children and work with clients/patients was not associated with seropositivity. Social distancing–related risk factors in the multivariable model (Figure 1B, C, and Supplementary Materials, pp. 18–19) included nonhousehold close contacts with ≥50% persons aged ≥10 years, but not close contact with ≥50% children aged <10 years compared with no contacts (see also Figure 1D); attending indoor meetings with >20 persons; working in a nursing home (rather than visiting); increased household size; and age, with low adjusted odds in children aged ≤12 years, with greater than 2.5 times higher odds in adults aged 18–30 and ≥50 years compared with those aged 12 years (Figure 1C). Notably, total number of nonhousehold close contacts did not remain in the final model after including the variable nature of close contact. Sensitivity analyses yielded similar results (Supplementary Materials, p. 21). DISCUSSION Here, we provide evidence from a large population-based study on the effectiveness of physical distancing (>1.5 m) as well as indoor group size reductions on SARS-CoV-2 infection. These data suggest that close contact with children up until age 12 years may pose little risk for infection. Our results on physical distancing are in line with the few previous reports mostly derived from healthcare settings and households [8]. Seroprevalence rates were low in children aged ≤12 years despite close contact and similar to observations from other European countries with comparable nationwide estimates [1, 9]. Interestingly, the likelihood of infection among persons in close contact with children was not statistically significantly increased, most likely indicating a low contribution in transmission, as suggested previously [10–13]. In contrast, particularly young adults who engage Downloaded from https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciab264/6189768 by guest on 15 September 2021 BRIEF REPORT • cid 2021:XX (XX XXXX) • 3 in relatively more social interaction as opposed to older age groups [14] and often living in larger (student) households in the Netherlands, most probably played an increased role. Applying physical distancing measures within households may not always be feasible; however, stressing its relevance in outbreak management could help to reduce (ongoing) transmission. Further, as observed in other countries [15], these data underline the increased risk of infection among nursing home workers. Hence, while working with the most vulnerable, this requires specific attention. Our study has strengths and limitations. A strength is that our study provides a large population sample that covers a full age range from young to old, combining a sound indicator of prior infection, that is, seropositivity, with extensive questionnaire data. Also, samples could be classified accurately since antibodies were measured with a highly specific and sensitive immunoassay. A limitation includes the relatively low response rate, which may have introduced potential selection bias, for example, participation of relatively more health-conscious individuals who possibly adhere to social distancing measures, healthcare workers, and persons from Dutch descent; however, we expect little effect on our main outcome. Further, some variables might be proxies of risk of viral exposure, for example, on contacts, thus associations should be interpreted with care as they may not reflect causal effects. In conclusion, these results underscore the effectiveness of social distancing–related measures to reduce SARS-CoV-2 transmission in an era of limited availability of vaccines. Additionally, our data suggest a diminished role of young children in viral spread that, combined with a proactive testing policy, might justify keeping primary schools open, while young adults may seem to play a more considerable role. Supplementary Data Supplementary materials are available at Clinical Infectious Diseases online. Consisting of data provided by the authors to benefit the reader, the posted materials are not copyedited and are the sole responsibility of the authors, so questions or comments should be addressed to the corresponding author. Notes Author contributions. E. R. A. V. wrote the manuscript. F. R. M. vK., H. E. dM., E. R. A. V., L. M., R. S. vB., G. dH., and J. A. B. conceived the study. E. R. A. V. conducted the epidemiological data analyses. M. vB. performed the mixture modeling and supervised the epidemiological analyses B C D A Figure 1. A, The weighted smooth age-specific severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) seroprevalence with 95% confidence envelope in the general population of the Netherlands after the first epidemic wave. B, The risk factor analyses for SARS-CoV-2 seropositivity. Number and percent of total participants per potential risk factor category are provided as well as the number and percent of seropositive participants and P values. Forest plots are shown of crude odds ratios (ORs) for univariable analyses and aORs for the multivariable analysis and depicted by squares and 95% confidence intervals (95% CIs) with lines. Those in red are significantly associated with seropositivity, and those in blue are nonsignificant. Time window of attending indoor meetings with >20 persons and visiting a nursing home was from the beginning of the epidemic in the Netherlands (27 February 2020) until the day of completing a questionnaire or until closure (for visitors) of nursing homes (20 March 2020), respectively. Nature and number of nonhousehold close contacts yesterday and working from home last week were related to the day or week, respectively, before the questionnaire was completed. Receiver operating characteristic curve analysis of the multivariable model yielded an area under the curve (as a measure of goodness of fit) of 0.72. C, The aOR with 95% confidence envelope for age (which was included with a flexible [spline] function) derived from the multivariable model, with 12 years as reference category. D, The percentage of SARS-CoV-2 seropositive participants (and 95% CIs) by number and nature of nonhousehold close contact the day before the questionnaire was completed. Nature of nonhousehold close contact was defined as the proportion of nonhousehold close contacts with children aged <10 years of the total number of nonhousehold close contacts. Abbreviation: aOR, adjusted odds ratio. Downloaded from https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciab264/6189768 by guest on 15 September 2021 4 • cid 2021:XX (XX XXXX) • BRIEF REPORT together with H. E. dM. and H. B.; R. S. vB. and G. dH. supervised the laboratory analyses. E. R. A. V., L. M., C. C. E. vH., and G. dH. processed the data. F. R. M. vK. was principal investigator of the study. E. R. A. V. and F. R. M. vK. had full access to all the data in the study and take responsibility for the integrity of the data and the accuracy of the data analysis. All authors contributed to the interpretation of data and read, edited, and approved the final manuscript. Acknowledgments. We gratefully acknowledge the participants of the study. This study would not have been possible without the contribution of colleagues from the National Institute of Public Health and Environment (RIVM), more specifically the Department of Immunology of Infectious Diseases and Vaccines (related to logistics and laboratory analyses) and the Department of Epidemiology and Surveillance (EPI; related to logistics and methodological and statistical insights). We also thank Maarten Schipper for performing the sampling and Susan van den Hof (EPI Department head) for reviewing the manuscript. The study protocol was approved by the Medical Research Ethics Committees United (MEC-U), the Netherlands, and conformed to the principles embodied in the Declaration of Helsinki. Our data are accessible to researchers upon reasonable request for data sharing to the corresponding author. Disclaimer. The views expressed are those of the authors and not necessarily those of Ministry of Health, Welfare and Sports (VWS) or the RIVM. The funder played no role in study design; in the collection, analysis, and interpretation of data; in the writing of the manuscript; or in the decision to submit the manuscript for publication. The corresponding author had full access to all the data in the study and had final responsibility for the decision to submit for publication. Financial support. This work was supported by VWS, the Netherlands. Potential conflicts of interest. All authors: No reported conflicts of interest. All authors have submitted the ICMJE Form for Disclosure of Potential Conflicts of Interest. Conflicts that the editors consider relevant to the content of the manuscript have been disclosed. References 1. Rostami A, Sepidarkish M, Leeflang M, et al. SARS-CoV-2 seroprevalence worldwide: a systematic review and meta-analysis. Clin Microbiol Infect 2021; 19:331–40. 2. Koopmans M, Haagmans B. Assessing the extent of SARS-CoV-2 circulation through serological studies. Nat Med 2020; 26:1171–2. 3. Vos ERA, den Hartog G, Schepp RM, et al. Nationwide seroprevalence of SARS-CoV-2 and identification of risk factors in the general population of the Netherlands during the first epidemic wave. J Epidemiol Community Health 2020; 75:489–95. 4. Verberk JDM, Vos RA, Mollema L, et al. Third national biobank for populationbased seroprevalence studies in the Netherlands, including the Caribbean Netherlands. BMC Infect Dis 2019; 19:470. 5. den Hartog G, Schepp RM, Kuijer M, et al. SARS-CoV-2–specific antibody detection for seroepidemiology: a multiplex analysis approach accounting for accurate seroprevalence. J Infect Dis 2020; 222:1452–61. 6. Rogan WJ, Gladen B. Estimating prevalence from the results of a screening test. Am J Epidemiol 1978; 107:71–6. 7. Lang Z, Reiczigel J. Confidence limits for prevalence of disease adjusted for estimated sensitivity and specificity. Prev Vet Med 2014; 113:13–22. 8. Chu DK, Akl EA, Duda S, Solo K, Yaacoub S, Schünemann HJ; COVID-19 Systematic Urgent Review Group Effort Study Authors. Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARSCoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Lancet 2020; 395:1973–87. 9. Pollán M, Pérez-Gómez B, Pastor-Barriuso R, et al. Prevalence of SARS-CoV-2 in Spain (ENE-COVID): a nationwide, population-based seroepidemiological study. Lancet 2020; 396:535–44. 10. Davies NG, Klepac P, Liu Y, Prem K, Jit M, Eggo RM; CMMID COVID-19 Working Group. Age-dependent effects in the transmission and control of COVID-19 epidemics. Nat Med 2020; 26:1205–11. 11. van der Hoek W, Backer JA, Bodewes R, et al. The role of children in the transmission of SARS-CoV-2. Ned Tijdschr Geneeskd 2020; 164:D5140. 12. Viner RM, Mytton OT, Bonell C, et al. Susceptibility to SARS-CoV-2 infection among children and adolescents compared with adults: a systematic review and meta-analysis. JAMA Pediatr 2020; 175:143–56. 13. Ludvigsson JF. Children are unlikely to be the main drivers of the COVID-19 pandemic–A systematic review. Acta Paediatr 2020; 109:1525–30. 14. Backer JA, Mollema L, Vos ERA, et al. The impact of physical distancing measures against COVID-19 transmission on contacts and mixing patterns in the Netherlands: repeated cross-sectional surveys in 2016/2017, April 2020 and June 2020. Euro Surveill 2021; 26:pii=2000994. doi:10.2807/1560-7917. ES.2021.26.8.2000994. 15. Nguyen LH, Drew DA, Graham MS, et al. Risk of COVID-19 among front-line health-care workers and the general community: a prospect
Lancet Public Health 2020; 5:e475–e83.
EINDE BERICHT
Reacties uitgeschakeld voor Noten 3 t/m 8 bij ”Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Acht”
”En dan hopen we per maandag 20 september de volgende stap te kunnen zetten en de anderhalve meter in de hele samenleving los te kunnen laten. Daarmee zouden dan ook de andere beperkingen vervallen, zoals de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en het thuiswerkadvies.”
”En dan hopen we per maandag 20 september de volgende stap te kunnen zetten en de anderhalve meter in de hele samenleving los te kunnen laten. Daarmee zouden dan ook de andere beperkingen vervallen, zoals de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en het thuiswerkadvies.”
RIJKSOVERHEIDLETTERLIJKKE TEKST PERSCONFERENTIE MINISTER-PRESIDENTRUTTE EN MINISTER DE JONGE (13 AUGUSTUS 2021)13-08-2021
Als het goed blijft gaan met de corona-cijfers, wordt de 1,5-meterregel op 20 september afgeschaft. Dat vertelden premier Rutte en corona-minister de Jonge vrijdagavond op de corona-persconferentie.
De komende weken blijven bijna alle corona-regels hetzelfde. Alleen voor studenten van hogescholen, universiteiten en mbo’s verandert er iets. Zij mogen vanaf 30 augustus weer naar school en hoeven dan geen afstand te houden. Er mogen niet meer dan 75 studenten in dezelfde lesruimte zijn.
Op 17 september is de volgende persconferentie. Dan beslist de regering of de 1,5-meterregel echt weg kan.
Middelbare scholen
Bij middelbare scholen blijft de 1,5-meterregel voorlopig nog wel. Ook moeten kinderen in de gangen mondkapjes dragen en afstand houden van de leraren. Die regels gaan weg als de 1,5-meterregel helemaal wordt afgeschaft.
Alle regels weg?
Premier Rutte noemde ook nog de datum van 1 november. Als het dan nog steeds goed gaat, komt er een einde aan alle corona-regels. Dan is een mondkapje in de trein en bus bijvoorbeeld niet meer verplicht en mogen discotheken en nachtclubs weer open.
Prikken zonder afspraak
Corona-minister Hugo de Jonge vertelde dat het goed gaat met vaccineren. Hij hoopt dat de komende tijd nog meer mensen een prik halen. Mensen die nog geen vaccinatie hebben, maar dat wel willen, kunnen naar de site prikkenzonderafspraak.nl. Op die site staan alle plekken waar je zonder afspraak een prik kunt halen.
EINDE ARTIKEL
[2][2]
”Daarom ben ik blij dat we vandaag kunnen aankondigen dat we per zaterdag 25 september die anderhalve meter afstand als verplichting overal kunnen afschaffen.”
Minister-president Rutte en minister De Jonge leggen uit hoe Nederland vanaf 25 september weer verder open gaat. Zo wordt onder meer de verplichte 1,5 meter maatregel losgelaten.
Inleidend statement minister-president Mark Rutte
Goedenavond,
Ik begreep laatst dat het woord ‘anderhalvemetersamenleving’ inmiddels een eigen pagina heeft op Wikipedia. En dat zegt eigenlijk in een notendop wel hoe dat begrip ons leven is gaan beheersen.
We zijn er bijna aan gewend geraakt. En toch ook niet. Want geen handen schudden of afstand houden in de supermarkt, dat wende misschien nog redelijk snel. Maar hoe moeilijk was het niet op al die momenten dat iemand om je heen of jijzelf een arm om de schouder nodig had. Juist op die ogenblikken is die anderhalve meter lastig en vaak ook emotioneel. Juist in een tijd waarin veel mensen verdriet hadden, moesten we afstand houden. En iemand opbeuren of troosten op anderhalve meter, dat past gewoon niet bij elkaar. Ik denk dat we daar in ons persoonlijk leven allemaal genoeg voorbeelden van hebben meegemaakt. Daarom ben ik blij dat we vandaag kunnen aankondigen dat we per zaterdag 25 september die anderhalve meter afstand als verplichting overal kunnen afschaffen.
Natuurlijk blijft het verstandig elkaar de ruimte te geven en blijft anderhalve meter nog steeds ook de veilige afstand. Maar het móet straks niet meer. Het OMT, het Outbreak Management Team, vindt dat verantwoord als we tegelijkertijd in risicovolle situaties voorlopig nog wel extra voorzichtig zijn door met een coronatoegangsbewijs te werken. Zo’n coronatoegangsbewijs is in veel landen om ons heen al gebruikelijk. Dat betekent dat je op sommige plekken moet kunnen laten zien, ofwel dat je volledig gevaccineerd bent, ofwel dat je corona hebt gehad en daardoor immuun bent, ofwel dat je minder dan 24 uur geleden negatief bent getest. Dat kan via een QR-code op je telefoon, of met een code die je ook op papier kunt krijgen.
Ik zal u zo meteen eerst schetsen wat er op zaterdag 25 september concreet verandert, dus wat kan er dan weer en welke beperkingen blijven nog even gelden? En vervolgens neemt Hugo de Jonge u mee verder het najaar in: hoe staat het in de zorg en met de vaccinaties, en met welke dilemma’s moeten we rekening houden?
Maar eerst dus die datum van 25 september. En laat ik maar meteen duidelijk zijn: dat is niet de dag waarop alles weer helemaal is zoals voor corona. Daarvoor zijn er nog elke dag teveel nieuwe besmettingen en opnames in het ziekenhuis. Daarvoor is de groep mensen die niet immuun is, meestal omdat ze niet gevaccineerd zijn, nog te omvangrijk. En daarvoor zijn ook de onzekerheden voor het najaar gewoonweg nog te groot. Dat maakt afscheid nemen van de anderhalve meter tot een spannende stap. Maar ook een grote en positieve stap: symbolisch én in praktische zin. Het betekent namelijk voor de hele horeca dat de zitplaatsverplichting op anderhalve meter vervalt en dat er dus meer mensen tegelijkertijd in een café of restaurant kunnen zijn. Het betekent dat theaters, bioscopen en concertzalen waar mensen zitten de zalen weer op 100 procent kunnen vullen. Het betekent dat festivals, sportwedstrijden en andere evenementen buiten weer op volle capaciteit georganiseerd kunnen worden, net als alle evenementen binnen waar mensen een vaste zitplaats hebben.
En voor evenementen binnen waar mensen geen vaste zitplaats hebben, betekent het dat die ook weer door kunnen gaan, maar met een maximum van 75% van het aantal gasten dat in de zaal past en niet tussen 12 uur ’s nachts en 6 uur ‘s ochtends. Over die evenementen zeggen de deskundigen van het OMT: ben daar nou nog even voorzichtig, vanwege het grotere gevaar op besmetting. Een andere belangrijke restrictie die om dezelfde reden voorlopig blijft gelden, is dat alle horeca tussen 12 uur ‘s nachts en 6 uur ’s ochtends ook gesloten blijft. Deze maatregelen raken natuurlijk vooral poptempels en de nachthoreca, dus de discotheken en de clubs. En daarom gaan we opnieuw, en daar zijn we mee bezig, heel precies kijken wat dat betekent voor steun aan ondernemers die hierdoor worden getroffen. Door grote omzetverliezen te compenseren. Maar ook door te kijken of bepaalde evenementen toch door kunnen gaan met een tegemoetkoming voor de kaartjes die vanwege de 75%-regel niet verkocht kunnen worden.
En dan is de volgende vraag natuurlijk: waar geldt het coronatoegangsbewijs dan precies vanaf zaterdag 25 september? Het korte antwoord is: bij elk horecabezoek, bij alle festivals en andere evenementen, bij elk theater-, concert of bioscoopbezoek, en bij alle professionele sportwedstrijden.
Binnen én buiten. Vanaf de leeftijd van 13 jaar. Vanaf 14 jaar moeten mensen ook een identiteitsbewijs kunnen laten zien. En voor meerdaagse evenementen geldt daarbij verder de verplichting het coronatoegangsbewijs iedere dag te controleren.
Zoals u misschien nog weet, dachten en hoopten we ten tijde van de vorige persconferentie dat het coronatoegangsbewijs misschien pas vanaf een groepsgrootte van 75 mensen nodig zou zijn. Maar de risico’s daarvan blijken nu toch te groot, en dus wordt het straks een verplichting voor iedereen die naar het café, het theater of een van die andere plekken gaat die ik net noemde, om inderdaad zo’n toegangsbewijs te laten zien. Wel willen we dat zo makkelijk mogelijk maken. Dus wie zich voor het coronatoegangsbewijs moet laten testen, hoeft voorlopig geen eigen bijdrage te betalen. Uiteraard is het aan de ondernemers zelf om daadwerkelijk werk te maken van de controle. En we begrijpen daarbij heel goed dat heel veel gemeenten zeggen: hoe moeten we dat in vredesnaam allemaal weer handhaven? En daarom komt er voor de gemeenten geld beschikbaar voor extra toezichthouders, om te zorgen dat het systeem van de coronatoegangsbewijzen, dat dat systeem goed gaat werken.
Een belangrijke overweging bij alles wat we doen, is dat zoveel mogelijk mensen zich veilig genoeg voelen de deur uit te gaan en mee te doen aan het sociale leven. Ook mensen die zich vanwege hun gezondheid kwetsbaar voelen. Dat speelt mee in een ander besluit dat we vandaag hebben genomen, namelijk dat de mondkapjesplicht voorlopig blijft gelden in de trein, tram, bus, metro en taxi’s.
Dus in de voertuigen, niet meer op de stations en perrons. Daarnaast blijven mondkapjes voorlopig ook nog verplicht op Schiphol en de andere luchthavens, na de security. Dat geeft extra bescherming op plekken waar mensen onvermijdelijk langer dicht bij elkaar zijn en waar het coronatoegangsbewijs niet geldt. En dat geeft weer extra zekerheid aan mensen die anders misschien minder makkelijk de deur uit zouden gaan.
Voor het onderwijs geldt juist dat het OMT adviseert daar de paar laatste restricties per zaterdag 25 september los te laten en dat advies nemen we ook over. Concreet betekent dat voor het hoger onderwijs dat de maximale groepsgrootte van 75 vervalt. Hoorcolleges voor grote groepen kunnen binnenkort dus weer. De mondkapjesplicht in het hoger onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en het voortgezet onderwijs, die bijvoorbeeld nog gold in de gangen, die verplichting wordt afgeschaft. Wel blijft het advies regelmatig, bijvoorbeeld twee keer per week, een zelftest te doen, om zo de risico’s op besmetting kleiner te maken. Voor het primair onderwijs, dus de basisscholen, vervalt vanaf maandag 20 september de quarantaineregel voor de hele klas als een kind positief wordt getest. Dat betekent dus dat niet automatisch hele klassen naar huis worden gestuurd, maar dat alleen kinderen die positief zijn getest of die klachten hebben, dat die thuis blijven.
Ik wil benadrukken dat een aantal algemene adviezen belangrijk blijft. Ik zei al, geef elkaar de ruimte, want anderhalve meter blijft natuurlijk een veilige afstand. Was je handen zo vaak je kunt. Blijf thuis en laat je direct testen bij klachten. Schudt geen handen. Zorg voor voldoende ventilatie en frisse lucht. Doe een zelftest als je terugkomt uit het buitenland of als je een afspraak in een groep hebt.
En het thuiswerkadvies wordt licht versoepeld: werk thuis als het kan en op kantoor als het nodig is.
Werkgevers en werknemers regelen dit samen. En het allerbelangrijkste advies blijft natuurlijk: gun elkaar wat. Als iemand bijvoorbeeld toch afstand wil houden of een mondkapje wil dragen in de supermarkt, respecteer die keuze dan.
Tot slot nog dit. Het is niet onze ambitie dat het woord coronatoegangsbewijs ook een eigen pagina op Wikipedia gaat krijgen. Met andere woorden: ook deze maatregel is tijdelijk. En hopelijk zéér tijdelijk, maar we hebben inmiddels geleerd dat we bij de verwachtingen over corona altijd een slag om de arm moeten houden. 1 November krijgen we een nieuw advies van het OMT en dan is er een nieuw weegmoment. Ongetwijfeld zien we elkaar dan kort daarna weer voor een volgende persconferentie. Over de weg daar naartoe en alles daar omheen geef ik nu graag het woord aan Hugo de Jonge.
Inleidend statement minister De Jonge
Precies anderhalf jaar hebben we met de anderhalve meter geleefd en is er een groot beroep gedaan op onze solidariteit. We hebben veel moeten doen en nog meer moeten laten om elkaar te beschermen. Die anderhalve-meter-maatregel was misschien wel hét symbool van alle beperkingen die we onszelf moesten opleggen. Dat we daar nu zonder kunnen, is een grote stap vooruit. Het markeert dat we in een nieuwe fase van de crisis-aanpak terecht zijn gekomen. Die nieuwe fase gaat gepaard met nieuwe dilemma’s en ook met nieuwe onzekerheden. Wat we zeker weten, is dat corona onder ons blijft. We moeten met het virus zien te leven. En dat lukt alleen als we rekening blijven houden met elkaar en gelukkig kan dat nu met minder maatregelen. Maar die solidariteit, die moeten we ook de komende tijd echt nog vasthouden. De hele crisis is ons doel geweest: kwetsbare mensen beschermen en zorgen dat de zorg het aan kan. Dankzij onze hoge vaccinatiegraad, inmiddels een opkomst van 85,6% onder de 18-plussers, hebben we dat doel in zicht. En toch, we hebben nog stappen om te zetten. De inschatting van het OMT is dat er op dit moment een groep van 1.8 miljoen mensen is, die nog niet beschermd is door vaccinatie en ook nog geen bescherming heeft opgebouwd door infectie. Met de besmettelijke deltavariant die nu rondgaat, is het niet de vraag of, maar wanneer deze mensen besmet raken als ze zich niet laten vaccineren. Worden ze in groten getale en in korte tijd besmet, dan kunnen we opnieuw een groot probleem krijgen in de zorg. Dan moeten er opnieuw te veel mensen in het ziekenhuis en op de ic’s worden opgenomen. En dat kan niet. De rek is er al heel lang uit in de zorg. Weer een nieuwe golf corona-patiënten, maakt gewoon dat andere mensen geen toegang meer hebben tot zorg, die net zo goed nodig is. Met de paar maatregelen die straks nog over blijven, proberen we dat te voorkomen. Dus: zoveel mogelijk ruimte, maar ook zorgen dat het virus niet te snel kan rondgaan onder mensen die niet gevaccineerd zijn.
En dat brengt me bij het waarom van de inzet van het coronatoegangsbewijs: de eerste en de belangrijkste reden is een snelle verspreiding van het virus af te remmen. Nu we de verplichte anderhalve meter loslaten, komen er weer veel meer mensen bij elkaar. En in groepen is de kans op een besmetting groter. Het coronatoegangsbewijs maakt die kans niet 0, maar verkleint die kans aanzienlijk. Want iedereen die er mee binnenkomt is gevaccineerd, getest, of genezen. En daarmee komen we meteen bij de tweede reden waarom we dat coronatoegangsbewijs nu kan worden vervangen door die anderhalve meter. Excuus, daarmee komen we bij de tweede reden waarom we dat toegangsbewijs nu als vervanging voor de anderhalve-meter-maatregel zien. Zo moet ik het zeggen. Er is een groep mensen die wél gevaccineerd is, maar bij wie de vaccins mogelijk niet, of zelfs minder goed werken of zelfs helemaal niet werken. De inschatting is dat het om zo’n 5% van de gevaccineerde mensen gaat. Daarnaast is er nog een heel kleine groep mensen die kan zich niet laten vaccineren. Mensen die kwetsbaar zijn hebben zichzelf al behoorlijk wat beperkingen op moeten leggen de afgelopen tijd en die zullen dat voor een deel ook nog wel de komende tijd gaan doen. Maar ook zij willen graag weer zoveel mogelijk mee kunnen doen aan het dagelijks leven. Met een coronatoegangsbewijs kan dat. En ja, het is zo dat we in de ons omringende landen zien dat een coronatoegangsbewijs ook een positief effect heeft op de vaccinatiegraad. Gebeurt dat hier, dan is dat natuurlijk mooi meegenomen.
Het coronatoegangsbewijs is een maatregel, de premier zei het zojuist al, die zo tijdelijk mogelijk wordt ingezet. En nee, het werken met coronatoegangsbewijzen dwingt niemand tot vaccinatie.
Je kunt ook testen om ergens naar binnen te komen. En dat blijft voorlopig gratis. De afgelopen dagen wordt vaak gezegd dat het coronatoegangsbewijs voor mensen die niet gevaccineerd zijn, een grotere beperking betekent dan voor mensen die zich wel hebben laten vaccineren. Want zij moeten zich elke keer opnieuw laten testen als ze op stap gaan. Een grotere beperking van hun vrijheid dus. En zeker, dat is zo, zij moeten meer moeite doen, maar die kleine moeite, laten we eerlijk zijn, valt echt in het niet bij de beperkingen die aan de hele samenleving worden opgelegd door de keuze van een kleine groep om zich niet te laten vaccineren. Laat ik het nog maar eens heel duidelijk zeggen: er komt geen vaccinatieplicht. Of je je wel of niet laat vaccineren is een vrije keuze. Maar de verstandige keuze is om het wél te doen. Een paar feiten wil ik noemen. Allereerst, vaccinatie beschermt heel goed tegen ziekenhuisopname. Voor 95% en voor 97% tegen opname op de IC. Het overgrote deel van de patiënten in de ziekenhuizen is níet gevaccineerd. Hadden zij dat wel gedaan, dan hadden ze daar hoogstwaarschijnlijk niet gelegen. Dat is een werkelijkheid waar we niet omheen kunnen met elkaar. Twee, vaccinatie beschermt tegen de verspreiding van het virus. ‘Ja maar,’ wordt vaak gezegd, ‘ook mensen die gevaccineerd zijn kunnen anderen nog besmetten toch?’. Dat klopt, maar gevaccineerden zijn veel minder en veel korter besmettelijk. En dus: door te vaccineren bescherm je anderen, bijvoorbeeld de mensen met een zwak immuunsysteem, bij wie het vaccin niet werkt. Het derde feit wat ik niet onbenoemd wil laten. Dat is dat vaccineren de weg is naar de vrijheid. Hoe hoger de vaccinatiegraad, hoe minder beperkende maatregelen er nodig zijn. Veel mensen vinden het moeilijk te vatten dat we bij een vaccinatiegraad van zo’n 85% onder volwassenen, nog steeds maatregelen nodig hebben. En toch is het met de besmettelijker Delta-variant onvermijdelijk dat nog meer mensen gevaccineerd zullen moeten zijn om echt zonder beperkingen ons oude leven weer te kunnen hervatten. De ambitie is om boven de 90% uit te komen. En daar gaan we alles aan doen; iedere groep waar de vaccinatiegraad laag is wordt gericht benaderd. We doen er alles aan om alle twijfels, alle vragen, alle drempels weg te nemen om een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad te bereiken. Tot die tijd houden we het risico dat de zorg overbelast raakt door de mensen die niet gevaccineerd zijn en dus dat het ziekenhuisbed niet beschikbaar is dat jij, of je partner, jouw moeder, jouw broer – nodig heeft voor die operatie waarop al een tijd wordt gewacht.
Kortom, we moeten eerlijk zijn naar elkaar, keuzes hebben consequenties. Niet alleen voor jezelf, ook voor anderen. Vrijheid is nooit onbegrensd, komt nooit zonder de verantwoordelijkheid om verstandig met die vrijheid om te gaan. De vrijheid van de kleine groep die zich niet heeft laten vaccineren, beperkt de vrijheid van een overgrote meerderheid die dat wel heeft gedaan. Laten we daarom allemaal als we iedere keer als we aan de keukentafel of op het werk, in het maatschappelijk debat horen dat wordt benadrukt dat vaccinatie een vrije keus is – wat ook zo is en ook zo blijft – ook benadrukken dat de prijs van die vrijheid wel heel hoog is. De prijs van die vrijheid om je niet te laten vaccineren is dat de toegang tot zorg onder druk staat en dat we ook na anderhalf jaar nog steeds niet zonder beperkende maatregelen kunnen. Vrijheid mag dus nooit een vrijbrief voor vrijblijvendheid zijn.
Nog een paar concrete punten. Want wat mag er nou wel en wat mag er nou niet als het gaat om het gesprek over vaccineren op de werkvloer. Vooropgesteld, daar gaan we veel te terughoudend mee om, natuurlijk mag dat gesprek gevoerd worden, het is juist goed om het gesprek te voeren. Natuurlijk mogen werkgevers vragen of je gevaccineerd bent. Alleen, werknemers hoeven op die vraag geen antwoord te geven. En vervolgens is het de werkgever die aan zet is om te doen wat er nodig is voor een veilige werkomgeving. Of, in de zorg: wat er nodig is voor een veilige zorgomgeving voor patiënten. Dat kan betekenen dat afspraken gemaakt kunnen worden over testen of over persoonlijke beschermingsmiddelen. Wat alleen niet mag is het vastleggen of je gevaccineerd bent. Maar in de zorg wordt vaak gewerkt met kwetsbare mensen. Daarom willen we die werkgevers wel de mogelijkheid bieden om vast te leggen of iemand gevaccineerd is. Dat kan bijvoorbeeld helpen bij het maken van roosters. Dat wordt geen plicht, maar kan gebruikt worden als dat behulpzaam is en alleen in de zorg. Daarnaast willen we verkennen of en hoe het coronatoegangsbewijs in de zorg, maar ook in andere werksituaties gebruikt zou kunnen worden.
Dan de derde prik en de booster. Mensen die een zeer ernstige immuunstoornis hebben, hebben soms met twee prikken niet voldoende immuunrespons opgebouwd om echt goed beschermd te zijn.
Het gaat bijvoorbeeld over mensen die een orgaantransplantatie hebben gehad. De mensen die voor die derde prik in aanmerking komen, zullen vanaf oktober door hun eigen behandelend medisch specialist worden uitgenodigd. Het gaat dan in totaal om een groep tussen de 200.000 en 400.000 patiënten. Daarmee volgen we het advies van de Gezondheidsraad. Ten aanzien van de boostervaccins, een booster is een oppepper om de bescherming weer op peil te krijgen als die zou gaan afnemen. Maar het goede nieuws is dat we zien dat de effectiviteit van alle vaccins hoog is. Ook voor ouderen, en ook tegen de deltavariant. Daarom heeft de Gezondheidsraad ons geadviseerd om voorlopig nog geen boostervaccin aan te bieden. Maar we staan wel klaar voor als dat wel nodig is. RIVM houdt nauwlettend in de gaten of de bescherming afneemt. Zodra het moet, starten we met een boostercampagne, te beginnen in de groep die dat het meest nodig heeft.
Tot slot. Ook de komende tijd zullen we een beroep moeten doen op elkaars solidariteit.
Nu die anderhalvemeter-regel komt te vervallen, zullen we op andere manieren elkaar de ruimte moeten geven om mee te doen. En ook vaccineren is een daad van solidariteit: door jezelf te beschermen, bescherm je ook elkaar, en de vrijheid die we met elkaar herwonnen hebben.
Beantwoording van vragen
VRAAG (NOS)
Meneer Rutte, u noemt bewust eigenlijk geen einddatum voor die coronapas. Maar wat is nu uw verwachting, hoelang gaan we daar aan vastzitten?
RUTTE
Ik durf dat echt niet te zeggen. Je hoopt natuurlijk kort, zoals ik al zei, we hebben afgesproken, rond 1 november leggen we alles weer een keer op de zeef. Wegen we het op de hand, proeven we het op de tong en dan komen we bij jullie terug. Maar dat betekent niet dat we ook kunnen zeggen: het is voorbij op 1 november. Dat kan ik echt niet beloven, want we gaan de cijfers heel nauwkeurig bekijken.
VRAAG
Wat zijn de criteria daar dan voor?
RUTTE
Het belangrijkste is waar we naar kijken… We hebben altijd gezegd, we sturen op kwetsbaren beschermen en ervoor zorgen dat de zorg het aankan. Onze grootste zorg nu is die zorg. De zorg is namelijk dat met, nou, 1,8 miljoen mensen die nog niet gevaccineerd dus, en ook een groep mensen bij wie het onvoldoende werkt, dat als we nu alles los zouden laten, dat er dan zo’n snelheid zou komen van mensen die besmet raken, dat daarmee ook die zorg overbelast zou raken. Dus je moet proberen dat in de tijd te spreiden. En met de maatregelen die je nu neemt, spreid je dat in de tijd. Dus we zullen heel goed kijken natuurlijk naar alle cijfers, u kunt dadelijk ook zien, dacht ik, Hugo, vandaag al brengen we dat naar buiten, hoe we ook na dit najaar verder gaan kijken. En dan ziet u ook op welke criteria we letten. Maar als je mij heel eerlijk vraagt: waar kijk je nou het meeste naar? Dan is dat toch die vraag of die zorg het aankan. En niet dat die zorg het niet aankan, want die kunnen alles aan, maar of die zorg in staat is om ook nog de mensen op te vangen die daar komen voor andere ingrepen dan operaties.
VRAAG
Maar dat klinkt, zeker met het najaar en met de winter op komst, dat je daar zeker nog een aantal maanden aan vast zit?
RUTTE
Nee, dat is niet te zeggen. Dat weten we gewoon niet zeker, daarom gaan we dat per 1 november bekijken. En we zouden het liefste dit gewoon ook loslaten allemaal per 1 november, alle maatregelen. Maar of dat kan is echt niet met zekerheid te zeggen. Nogmaals, belangrijk dat we die groep mensen, die nog niet gevaccineerd is, dat we met elkaar stimuleren om die vaccinatiegraad verder omhoog te krijgen, dat gaat natuurlijk enorm helpen. Maar tegelijkertijd ook ervoor te zorgen dat we niet mensen allemaal tegelijkertijd in het ziekenhuis krijgen.
VRAAG
U noemt dit een versoepeling, ik kan me ook voorstellen dat dit voor sommige mensen een verzwaring is. Nu kun je bijvoorbeeld een terras op om een kopje koffie te drinken of iets, maar straks moet dat met die pas. Waarom is dat buiten ook?
RUTTE Ja, het is helaas ook buiten. Het is overal, ook omdat het anders niet te handhaven is. Dus in de hele horeca, binnen en buiten, moet het. En waarom doen we het? Omdat we zien dat de 1,5-meter ook heel ingrijpend is. Maar wil je de 1,5-meter loslaten, dan moet je deze maatregel nemen, die ervoor zorgt dat je de risico’s enigszins beperkt. We zorgen ervoor dat de testen gratis blijven voorlopig. En verder is het gelukkig zo dat het grootste deel van de mensen natuurlijk gevaccineerd is, en dus die QR-code al heeft zonder zich te hoeven laten testen, dan wel het virus heeft doorgemaakt.
VRAAG
Maar u zegt terecht al, de handhaving, een grote zorg in ieder geval bij burgemeesters, ook bij horecaondernemers. U zegt: er komt extra geld voor handhaving. Hoe gaat dat eraan toe? Gaan daar handhavers het terras op om QR-codes …
RUTTE
Er komt geen extra geld, de handhaving is gewoon voor de ondernemer, die moet het zelf doen. Waar extra geld voor komt is de controle op de handhaving.
VRAAG
Maar gaan dan mensen het terras op om QR-codes te scannen?
RUTTE
Nee, dat moet de ondernemer doen. Maar wat de gemeente moet doen, is ervoor zorgen dat er controle is of er gehandhaafd wordt. En daarvoor gaan we de gemeente ondersteunen met extra …
VRAAG
Ja, hoe gaat die controle dan?
RUTTE
Nou dat betekent dat de gemeente geld krijgt om daarvoor extra mensen in dienst te nemen. Dat is natuurlijk ook een taak van politie en boa’s thans al. Maar de gemeenten hebben heel veel op het bord liggen, dus we trekken extra geld uit zodat de gemeente extra handjes krijgt om ervoor te zorgen, mensen die dat goed kunnen, die kunnen controleren of de cafés controleren.
VRAAG
Maar even concreet: die handhavers gaan ergens heen. Gaan die dan van een afstand kijken of er gecontroleerd wordt?
RUTTE
Dat is aan de gemeente hoe zij dat doen. Daar gaan wij als Rijksoverheid niet over. De gemeente heeft de taak om ervoor te zorgen …
VRAAG
U schuift het af op …
RUTTE
Nee nee. Dat is nou eenmaal, dat kan ik niet vanuit Den Haag doen. De gemeenten hebben natuurlijk de taak in Nederland om ervoor te zorgen dat maatregelen op een goede manier worden uitgevoerd. Die zijn er ook voor gemotiveerd. En het is ook belangrijk dat we dat doen, omdat, naarmate we daar beter in slagen, we die druk op de zorg, of nogmaals, verkeerde term, want het gaat niet om de druk op de zorg, het gaat mij erom dat die zorg toegankelijk blijft voor als u of ik ziek zouden worden van iets anders.
VRAAG
Tot slot nog één vraag, die sluitingstijd bij de horeca. U houdt vast aan middernacht. Waarom is dat? Want ja, iedereen heeft nou die coronapas. Dan kan dat toch 1 uur of 2 uur of 3 uur zijn?
RUTTE
Nee, het is niet zonder risico. Omdat je, ook als mensen getest zijn, dan kunnen ze nog steeds ziek worden. Het is ook niet zo dat testen altijd helemaal sluitend zijn. Het is ook zo dat mensen die gevaccineerd zijn nog steeds risico’s lopen. Heel beperkt, maar het is er. En wat je wil doen nu, is voorzichtig verder versoepelen. Stap voor stap. Het is een grote stap die we zetten, maar het is wel stap voor stap. Zou je nu alles loslaten, dus ook de discotheken opendoen en zou je de nachthoreca opendoen. Zou je zeggen in de poptempels, waar je door elkaar kunt lopen, kan de volle 100 procent, dat kan dus niet, dat is 75 procent. Maar zou je het wel doen, dan is die optelsom, brengt teveel risico’s met zich mee, waardoor het gevaar bestaat dat die 1,8 miljoen mensen, te snel allemaal, en de kans dat zij ziek worden is heel groot, voor een belangrijk deel zullen zij corona krijgen die mensen, maar wat je wilt voorkomen is dat dat allemaal in een paar weken gebeurt.
VRAAG (RTL)
Ja, nog even doorgaand op die handhaving, in Frankrijk, meneer Rutte, krijgen horecaondernemers een boete van 1500 euro als ze die controle niet goed doen. Hoe hoog wordt die in Nederland?
RUTTE Ik heb niet precies paraat hoe hoog die boete is. Maar dat zijn gewoon de bestaande regels, zoals ze ook nu gelden. Ik heb niet precies paraat hoe hoog die bedragen zijn. Maar een café loopt ook het risico gesloten te worden als dat echt niet goed zit.
VRAAG
De testcapaciteit, meneer De Jonge, daar gaat nog wel iets van gevraagd worden straks, als we Testen voor Toegang weer zo groot uit gaan breiden. Dat liep de vorige keer niet helemaal soepel. Wordt dat nu uitgebreid?
DE JONGE
Zeker. Er is heel veel gedaan natuurlijk met de lessen natuurlijk van 26 juni. Om te beginnen is natuurlijk het belangrijkste verschil dat ongeveer het dubbele aantal mensen is gevaccineerd sinds toen. Dus waar toen nog heel veel mensen leunden op een negatieve test om naar binnen te kunnen, is het nu vooral eigenlijk een vaccinatie die leidt tot een QR-code. Maar inderdaad, ook de testcapaciteit wordt aangepast op de gevraagde hoeveelheid testen. Wat natuurlijk wel kan, in het begin, is niet zo makkelijk in te schatten hoeveel mensen naar binnen zullen moeten met een negatieve test, dus wat zou kunnen, de capaciteit is enorm, maar wat zou kunnen is dat in het begin vraag en aanbod zich ook nog een beetje op elkaar moeten afstemmen. Op zijn minst regionaal. Dus dat je misschien wat verder, als je met een test naar binnen moet, wat verder moet reizen. Dat kan. Dus dat zal ook een kwestie zijn van inoefenen. Maar we gaan inderdaad een grote stap zetten. Maar we hebben natuurlijk ook alle lessen van 26 juni goed geleerd.
VRAAG
Maar het doel is wel dat mensen, neem ik aan, voor een kopje koffie op het terras niet een halfuur hoeven te rijden naar de teststraat?
DE JONGE
Nou ik hoop eigenlijk dat mensen gewoon met een vaccinatiebewijs naar binnen kunnen. Dus een QR-code kunnen krijgen omdat ze gevaccineerd zijn. Ik denk dat dat voor iedereen het meest praktisch is. En als dat niet zo is, zullen we zorgen voor een test die beschikbaar is. En als het even kan zo dichtbij mogelijk. Maar het zou kunnen dat, zeker in het begin waar vraag en aanbod zich nog een beetje op elkaar moeten afstemmen, dat dat ietsje verder rijden is. Dat zou kunnen.
VRAAG
Dan daarop aansluitend. Ik hoor u zeggen dat het zo zou kunnen zijn dat in de zorg en ook in andere werksituaties gebruik gemaakt gaat worden van het coronatoegangsbewijs. Hoe gaat dat eruitzien en over werksituaties gaat het dan?
DE JONGE
Ik haal ze even uit elkaar. Allereerst de zorg. Kijk in de zorg speelt natuurlijk nog iets extra’s ten opzichte van andere werksituaties. Namelijk je bent als werkgever niet alleen verantwoordelijk voor je mensen, maar je bent daarnaast ook verantwoordelijk voor de patiënten die aan je zijn toevertrouwd. Er zijn natuurlijk patiëntengroepen die echt heel kwetsbaar zijn. Mensen in een verpleeghuis, mensen op de oncologieafdeling bijvoorbeeld. Dus dat betekent dat het heel logisch is eigenlijk, dat je niet alleen als werkgever vraagt: ben je gevaccineerd? En als het antwoord niet ja is, maar ‘dat zeg ik liever niet’ is, wat het recht is van werknemers, dat vervolgens zo’n werkgever wel maatregelen moet treffen om te zorgen dat de patiëntenzorg gewoon wel veilig blijft. Dat gebeurt nu ook, nu zijn er verschillende manieren om dat te vragen en om dat op teamniveau duidelijk te krijgen. Dat kan via de bedrijfsarts, het kan via een derde partij die in opdracht van de afdeling personeelszaken kijkt in welke teams welke vaccinatiegraad is opgebouwd. Maar dat is heel omslachtig. Dus ik zou vinden eigenlijk, dat een werkgever dat ook direct moet kunnen vragen. En eigenlijk ook de mogelijkheid moet hebben, als ie dat wil, om daarvan een registratie te maken. Dan moet je vervolgens natuurlijk zeggen, als mensen niet gevaccineerd zijn, dan moet je je eigenlijk gewoon elke dag laten testen, om te kunnen werken. Dat zou je moeten kunnen zeggen als werkgever. Hoe controleer je dat dan vervolgens? Dan kom je al vrij snel uit bij ‘hé, daar hadden we iets heel praktisch voor, namelijk die coronatoegangsbewijzen.’ Maar dat kan niet zomaar op basis van de huidige wet. Want dat is namelijk een vorm van registratie, en registratie mag gewoon niet op grond van de huidige wet. Dus dat zou een wetswijziging betekenen. Ik wil graag met partijen ook in het veld verkennen op welke manier die wetswijziging eruit zou moeten komen te zien. Zodat die ook praktisch bruikbaar is voor de zorg en dan gaan we daarmee aan de slag. Als een mogelijkheid en niet als een verplichting. Want ik wil werkgevers niet daartoe verplichten.
Twee is, ja zo’n coronatoegangsbewijs, nog even los van al die andere dingen die wel voor de zorg gelden maar niet voor andere werkgevers, zo’n coronatoegangsbewijs is denk ik voor meerdere werkgevers heel praktisch. Als zij zouden willen weten, in het kader van hun werkgeverstaak, van hoe creëer ik een veilige werkomgeving, bijvoorbeeld voor iemand die ernstig ziek is geweest en die moet re-integreren, hoe creëer ik dan een veilige werkomgeving? Maar dat kan niet, op basis van de huidige wet kan dat niet. En of we dat willen doen, en ook hoe we dat zouden moeten willen doen, wil ik graag met werkgevers, maar ook met vakbonden in gesprek. En willen we ook wetstechnisch kijken wat daar mogelijk is. We hebben het besluit nog niet genomen dat we het gaan doen, maar ik vind de vraag die werkgevers hebben gesteld wel reëel. Met oog op: hoe beschermt zo’n werkgever al zijn werknemers tegen infectie op de werkvloer.
VRAAG
Maar dat gaat ook wel een stuk verder dan alles wat u tot nu toe heeft gedaan. Want een werknemer kan niet zeggen: ik kom morgen niet naar mijn werk, succes ermee, omdat ik niet wil zeggen dat ik gevaccineerd ben.
DE JONGE
Stap voor stap. Allereerst geldt dat we de verkenning doen óf. We hebben het besluit nog niet genomen dat we het ook gaan doen. Ik vind dat het nodig is om de verkenning te doen of we het ook willen doen. Werkgevers hebben daar ook om gevraagd en dat begrijp ik. Werkgevers hebben ook een arbo-verantwoordelijkheid. Hebben ook een verantwoordelijkheid voor kwetsbare mensen die weer re-integreren na een periode van ziekte. Dus ik begrijp de vraag, ik constateer alleen ook dat de huidige wet daar geen ruimte voor biedt. We hebben dat gesprek met de Tweede Kamer ook nog helemaal niet gehad. Ik wil verkennen óf, en zo ja dan hoe, we eventueel het gebruik gaan mogelijk maken. En dat zou best kunnen zijn dat je zegt: in een deel van de situaties is dat te verantwoorden, maar niet in alle werksituaties is dat te verantwoorden. Dat zou ook een uitkomst kunnen zijn. Dus ik wil niet vooruitlopen op die uitkomst. Ik wil wel de verkenning kunnen doen.
VRAAG
Zou het een optie zijn voor de horeca? Want nu moet daar getest worden voor toegang, of je moet een vaccinatiebewijs laten zien. Maar dat geldt niet voor het personeel.
DE JONGE
Klopt. En dat is omdat de horeca in een werkgever-werknemer relatie zich aan dezelfde regels heeft te houden als iedere andere werkgever. En dan geldt de AVG die zegt: er zijn geen registraties van iemands vaccinatiestatus, althans iemands medische status en vaccinatie zou je als onderdeel daarvan kunnen zien. Daar zijn hele goede redenen voor overigens om dat niet te doen. Dus ik wil daar ook eigenlijk niet aan tornen. Maar ik zou me kunnen voorstellen dat in sommige werksituaties het toch nuttig kan zijn, toch van toegevoegde waarde kan zijn om dat coronatoegangsbewijs wél te vragen. Maar nogmaals, dat besluit hebben we nog niet genomen. Die verkenning gaan we wel doen, omdat ik het een hele reële vraag vind van de werkgevers.
VRAAG (SBS)
Meneer Rutte, u kiest ervoor om om twaalf uur ’s nachts de nachtclubs en de horeca te sluiten omdat u niet te veel risico in één keer wil lopen. Waarom is er meer risico op verspreiding na twaalf uur ’s nachts?
RUTTE Wat je natuurlijk ziet is dat, je probeert de tijden waarop dingen open zijn te beperken. Dat beperkt het risico. Het tweede is natuurlijk dat een extra groot risico is in de nachthoreca en dan vooral bij de discotheken. Maar goed, ook in de overige horeca loop je natuurlijk het risico dat het na twaalf uur minder op eten gericht is en meer op muziek, drinken, dansen. Logisch. Dus vandaar dat we hebben gezegd: we moeten het stap voor stap doen. En dan is het echt verstandig om de discotheken dicht te laten tussen twaalf en zes, maar ook helaas de overige horeca.
VRAAG Maar voor twaalf uur mogen ze gewoon open, de nachtclubs?
RUTTE Jazeker, dus wat je doet is ervoor zorgen dat je tussen twaalf en zes deze risico’s niet loopt.
VRAAG Maar bent u de afgelopen jaren wel eens in een nachtclub geweest?
RUTTE Ja, inderdaad, dat ben ik geweest ja.
VRAAG Wat denkt u dat de mensen doen om twaalf uur ’s nachts?
RUTTE Ik ga niet, ik ben nu in een serieuze persconferentie, dus…
VRAAG Ja, maar ik ben serieus aan het inzoomen op de risico’s. Als de nachtclubs om twaalf uur ’s nachts dicht moeten, dan gaan mensen door feesten thuis. Dat mag ook gewoon. Dan is dat risico toch net zo groot? Dan is deze regel toch in praktijk…
RUTTE
Wat we geleerd hebben van 26 juni is dat we er echt een behoorlijk risico ligt in die nachthoreca en vooral in de nachtclubs. Naast bepaald soort evenementen. Maar een van de redenen waarom we toen die enorme oploop zagen had te maken met de nachthoreca. En vooral in die discotheken. En er is natuurlijk een andere situatie. Veel meer mensen zijn gevaccineerd. Dus je kunt wat dat betreft meer risico’s nemen. Dat doen we ook met deze verruimingen. Maar je moet het wel stap voor stap doen. En wat wij niet willen en waar het OMT ons ook strak op adviseert, en die adviezen nemen we op dit moment ook over, is te veel risico nemen waardoor je zou zien dat die zorg in een paar weken tijd te maken krijgen met een heel groot aantal ge-infecteerden waarvan een deel helaas in de ziekenhuizen terecht komt.
VRAAG U denkt in dat geval…
RUTTE En dat kunnen we niet aan want dat betekent dat mensen die de zorg ook nodig hebben vanwege andere medische oorzaken daar niet terecht kunnen.
VRAAG U denk dus dat mensen om 12 uur ’s nachts als ze in de nachtclub hebben gestaan dat ze dan lekker naar bed gaan.
RUTTE Ik denk helemaal niets. Mensen moeten vooral hun leven leven, maar de oproep die wij doen aan mensen is om met z’n allen corona te bestrijden. Dat betekent dat in ieder geval die discotheken waar je boven op elkaar staat en in bedompte ruimte met slechte ventilatie, dat is onvermijdelijk, je hangt natuurlijk om elkaar heen en het is daar heel gezellig. Dat kunnen we echt nu niet hebben.
VRAAG De festivals, dan krijg je wel de situatie dat festivals en evenementen buiten wel tot diep in de nacht door mogen gaan. Maar dat de horeca daar om twaalf uur ’s nachts moet stoppen, toch? Dat er dus niet meer geschonken mag worden.
RUTTE Alle horeca is inderdaad dicht. Dus dat betekent het concertgebouw kan ’s nachts doorgaan met een Beethoven symfonie spelen, maar u kunt geen koffie krijgen.
VRAAG Maar feesten, festivals, kunnen wel tot diep in de nacht doorgaan, alleen dan even geen drank?
RUTTE Geen drank.
VRAAG Is dat een soort stimulering voor de branche van drugsdealers?
RUTTE Nee hoor. Luister, we proberen met z’n alleen een virus te bestrijden. Dan probeer je ook lessen te trekken uit wat we gedaan hebben op 26 juni. En één van de lessen is dat we vreselijk moeten oppassen, zeker in situaties waarin de alcohol toeneemt en het op elkaar staan ook toeneemt. Want die situaties kunnen we nu nog niet allemaal toestaan. Maar nogmaals, we hopen natuurlijk zo snel mogelijk dat het ook weer normaal wordt.
VRAAG
Meneer De Jonge, nog een vraag. U had gisteren een gesprek met de evenementenbranche en u vroeg daar of ze misschien wel even zouden kunnen wachten met die dansfeesten. Waarom vroeg u dat?
DE JONGE OMT-advies. Het OMT-advies zegt: we moeten leren van die disco-piek op de rand van eind juni. En dus zegt het OMT: je moet die nachthoreca moet je sowieso nog even niet willen. Vandaar ook, nou horeca in de nacht, vandaar dat tijdslot van 12 tot 6. Zegt ook: je moet die grotere zalen moet je niet willen afvullen op meer dan 75 procent van de capaciteit. Nou, een enorme sprong voorwaarts. Maar ik snap natuurlijk wel voor de evenementensector niet makkelijk om dan de dingen nog te organiseren. Maar wel een enorme sprong voorwaarts in de mogelijkheden. Maar nog wel echt een maatregel om het daar wel veiliger te laten zijn. Het derde is dat het OMT-advies zegt: je moet eigenlijk die vergelijkbare settings als in de nachthoreca, moet je eigenlijk niet willen. Bijvoorbeeld dancefestivals. En ook uit solidariteit natuurlijk met die horecasector leek het mij niet meer dan logisch, zo hebben we er ook in het Catshuis over gesproken, lijkt het mij niet meer dan logisch om ook die vraag te stellen. Het is namelijk een alternatief om aan dit OMT-advies tegemoet te moeten komen, dat je op een juridische manier probeert te beschrijven wat er dan allemaal niet meer kan. Maar er zijn natuurlijk veel meer partijen die daar dan onder gebukt gaan dan dat je gewoon zou zeggen: dan maar de dance-events niet. Uiteindelijk hebben we er overigens vanaf gezien. Omdat ik denk dat, we doen in ieder geval de belangrijke twee stappen die het OMT adviseert, die doen we. Dus de nachthoreca dicht, 12 tot 6, en ook de 75 procent van de zaalcapaciteit. En dat zou, heeft de sector ook uitgelegd aan ons, dat zou waarschijnlijk leiden tot het weg komen vallen van een aantal van dat type evenementen. Dat compenseert dan weer zou ik denken voor dit deel van het advies. En ook, nou goed, je denkt toch ook na van wat zou eigenlijk de schade zijn op het moment dat je dat in juridische taal probeert te vertalen wat er dan allemaal niet meer mogelijk is? Daar gaan dan bijvoorbeeld ook poppodia onder lijden, dus dat moet je dan niet willen. Maar het leek mij logisch om de sector te vragen ook solidair te zijn met de nachthoreca.
VRAAG Maar het is dus niet doorgegaan. We horen nu ook de demonstranten hier buiten. Het vertrouwen in het coronabeleid is historisch laag. De evenementensector zegt ook dat u die vraag stelt van willen jullie even wachten met dansfeestjes, dat laat eigenlijk zien dat u geen idee heeft wat er leeft in de maatschappij.
RUTTE Begreep uit de peiling gisteren dat er wel begrip was voor het vragen van een coronatoegangsbewijs. En dat is natuurlijk de kernmaatregel die we nemen. En dan snap ik ook omdat heel veel mensen natuurlijk het vaccin hebben of de ziekte helaas hebben doorgemaakt en ook het belangrijk vinden dat, ja weet je, ieder z’n keuze, maar we willen toch als samenleving ook weer een beetje vrijheid. Dus ik begrijp ook de steun voor de maatregel die ik in de peilingen gisteren terug zag.
VRAAG Het gaat over die vraag die u aan de evenementenbranche stelt en de kritiek die zij daarop geven en zeggen van ja, dat u die vraag stelt, u heeft geen idee, u heeft niet gezien wat er de afgelopen weken voor protesten zijn geweest.
DE JONGE Die hebben we natuurlijk wel gezien…
VRAAG Heeft u zelf wel het gevoel dat u weet wat er leeft in de maatschappij?
DE JONGE Die protesten hebben we natuurlijk wel gezien, maar het punt is: je kunt nooit naar één deelgroep luisteren en daar je beleid op baseren. Dat er pijn is in de sector begrijp ik ongelooflijk goed, want dit is een sector die ja, als ze hun normale mooie werk doen een ideale gelegenheid biedt voor het virus en daarom moet je er beperkingen op loslaten. En tegelijkertijd betekent dat voor die sector natuurlijk wel: ze hebben niet zo heel veel geleden onder het virus, ze hebben vooral geleden onder de maatregelen tegen het virus. Dus ik begrijp heel goed, dat daar veel pijn zit en tegelijkertijd kan dat niet de enige reden zijn om dan maar dingen te doen die eigenlijk niet verantwoord zijn, dat kan niet. Dus je hebt het OMT-advies serieus te nemen. Je hebt de situatie serieus te nemen van het risico dat we lopen richting het najaar. Die 1,8 miljoen mensen die niet beschermd zijn, en die als ze in een te korte tijd ziek worden, de zorg dusdanig gaan belasten, dat er als u en ik zorg nodig hebben eigenlijk geen plek meer is. Nou, dat kunnen we ons gewoon niet veroorloven. We zitten in de situatie waarbij een deel van de mensen zich niet heeft gevaccineerd. Dat is een heel klein deel van de mensen, maar die zorgt momenteel echt nog voor de noodzaak om nog een aantal beperkende maatregelen te doen. En dan denk ik, ook even kijkend naar de evenementensector, als je kijkt welke enorme stap voorwaarts we maken, dat buiten ongeveer alles weer mogelijk is met die coronatoegangsbewijzen, dat binnen weer op 75 procent van de zaalcapaciteit er weer dingen mogelijk zijn, dan denk ik dat we een hele grote stap hebben gezet. En voor de rest hebben we steun georganiseerd. En meer in het algemeen denk ik dat mensen heel goed begrijpen dat als je die grote stap zet die we zetten dat je daar nog iets voor nodig hebt om dat op een veilige en verantwoorde manier te laten lopen. Dat zijn die coronatoegangsbewijzen. Er worden hele grote woorden voor gebruikt. Een hele beperking van de vrijheden en zo voor mensen die zich niet hebben laten vaccineren. Daar wil ik niet aan. Het is een kleine moeite die je moet doen inderdaad als je je niet hebt laten vaccineren. Maar die valt echt in het niet bij de beperkingen die we ons als samenleving moeten getroosten omwille van die kleine groep die zich niet wil laten vaccineren.
VRAAG (DE TELEGRAAF)
Meneer De Jonge, hierop aansluitend, er moet toch ook een zeker perspectief geboden worden. De datum van 1 november werd al genoemd, die wordt waarschijnlijk niet gehaald. Maar kunt u aangeven, bijvoorbeeld met signaalwaardes in het dashboard bij hoeveel ziekenhuisopnames, IC-opnames, u kunt versoepelen. Wanneer we weer van de coronatoegangsbewijzen afkunnen, of wanneer u weer op de rem denkt te moeten trappen?
DE JONGE Ja, het nieuwe plan van aanpak voor het najaar zal vanavond als bijlage ook in de richting van de Kamer worden gestuurd. En dan zult u dat ook kunnen lezen. Maar laat ik er een aantal dingen over zeggen. Het eerste is dat het sturen op besmettingscijfers zoals we dat deden heel lang, dat doen we niet meer de komende periode. Omdat dat eigenlijk niet meer zinvol is. Die besmettingscijfers vertellen een heel ander verhaal dan ze deden. We kijken er nog wel naar, we gebruiken het zeker als achtergrond, als context om de beslissingen te nemen. Maar het is geen indicator meer om op te sturen. Waar we echt naar kijken, dat is naar de ziekenhuisopnames. Omdat dat eigenlijk het belangrijkste is voor de komende tijd. We hebben allemaal de kans gehad om onszelf te laten vaccineren, een deel van de mensen heeft dat nog niet gedaan. Die gaan we absoluut proberen te overtuigen, we weten nog niet of dat lukt. Maar we proberen een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad te bereiken. En ondertussen te voorkomen dat de zorg z’n werk niet meer aan kan. Want als dat gebeurt dan komt de toegankelijkheid van de zorg in het gedrang. Daar hebben we eigenlijk … van vier risico niveaus zijn we terug naar drie risiconiveaus waarbij we op dit moment eigenlijk in het middelste van die drie zitten, waarbij we zeggen: als je meer dan tien IC-opnames, in een zevendaagse gemiddelde, meer dan tien IC-opnames per dag hebt tot het moment dat je tussen de ongeveer 25 ic-opnames op een dag hebt als zevendaags gemiddelde, gelden ongeveer de maatregelen die we op dit moment nemen. Je zult altijd in de context moeten kijken. Wat de verwachting is ten aanzien van de ontwikkeling van die ziekenhuisopnames, daar moeten we ook eerlijk in zijn, is dat die misschien iets zullen gaan dalen de komende weken. Want dat is namelijk het effect van de iets dalende besmettingsgraad van de afgelopen weken, iets maar. Maar dat die vervolgens echt wel weer zullen stijgen als gevolg van de versoepelingen die we nu doen. Dat kan niet anders. Dat is onvermijdelijk, die verspreiding zal plaats gaan vinden. De vraag is hoeveel. Maar die verspreiding zal plaats gaan vinden. Dus die cijfers zullen gaan stijgen. De vraag is echt hoeveel dan? En komt dat in de buurt van het weer overbelast geraken van de zorg? En als dat het geval is, dan kun je niet anders dan een aantal tandjes bij zetten. We willen niet weer terug in die lockdown-achtige maatregelen van waar we vandaan komen. Dat willen we niet meer doen, als dat het niet is, dan willen we dat niet doen. Maar het zou kunnen dat je nog een aantal maatregelen extra zult moeten nemen. Dat hopen we niet. We hopen dat je dit nu een tijdje moet doen. En dat je, dat zullen we altijd zo tijdelijk mogelijk doen, natuurlijk we hebben gewoon afgesproken om het zo proportioneel mogelijk te doen.
VRAAG Ja, maar het klinkt zo rekbaar, zo tijdelijk mogelijk, zo proportioneel mogelijk.
DE JONGE Laat ik het preciezer formuleren dan…
VRAAG Nee, want bij welke, kunt u aangeven bij welke hoeveelheid aan IC-opnames, ziekenhuisopnames, u kunt versoepelen?
DE JONGE Ja. Het is inderdaad, de indicator op IC-opnames is 10, en op ziekenhuisopnames 40. Als dat zevendaags gemiddelde voor langere tijd aanhoudt en het de verwachting is dat dat ook een consistent beeld is, een consistent epidemiologisch beeld, dan is het verantwoord om bijvoorbeeld te kiezen voor een versmalling van de breedte van het toepassingsbereik van die coronatoegangsbewijzen. Dus dan is het mogelijk om dat te doen. We willen het zelf als eerst volgende weegmoment kiezen die datum van begin november. En begin november ook weer kijken of we een nieuw besluit zullen moeten nemen ten aanzien van de breedte van de toepassing, dat zou kunnen zijn dat we hem versmallen. Dat zou kunnen zijn dat je dus kunt afschalen in maatregelen. Het kan ook zijn dat je hem houdt, het kan ook zijn dat je hem iets verbreedt. Dat zou ook nog kunnen. Dus dat moeten we doen in de eerste week van november. Of zoveel eerder of zoveel later als er aanleiding voor is. Alleen het is onze verwachting dat vanaf 25 september daar echt wel effect zal voortkomen uit de maatregelen die we genomen hebben. En dus wil je dat effect natuurlijk wel eerst eventjes daadwerkelijk zien in de cijfers voordat je kunt afschalen.
VRAAG Maar ik probeer toch een beetje concreet te krijgen, kunt u aangeven, vanuit de Kamer is dat ook telkens gevraagd. Stoplichten, routekaarten, openingsplan. Bij deze hoeveelheid IC-opnames kunnen we van alle maatregelen af.
DE JONGE Dat ligt natuurlijk, dat is meer de Deense situatie hè. Dus als je een dusdanig hoge vaccinatiegraad hebt bereikt dat je eigenlijk weinig ziekenhuisopnames meer te verwachten hebt, dan kun je inderdaad van maatregelen af. Er wordt vaker gevraagd: waarom doet Nederland niet net als Denemarken? Als je gewoon even inzoomt op die vaccinatiegraad zie je bijvoorbeeld dat de vaccinatiegraad bij 50-plussers in Denemarken, wat is het, zo’n 97 procent is. Ik geloof dat wij op 86 procent zitten onder de 50-plussers. Kortom, we’ve got work to do. We moeten echt zorgen dat die vaccinatiegraad stijgt. Dus wat helpt is een hoge vaccinatiegraad. En de te verwachten aantal ziekenhuisopnames wat er vervolgens nog reëel is te verwachten. En dat zal bepalend zijn voor de keuzes die je maakt. Wat we hebben gedaan is een aanpak geformuleerd waarbij we een aantal indicatoren hebben, namelijk het zevendaags gemiddelde op de 10 IC-opnames en op de 40 ziekenhuisopnames waaronder je de mogelijkheid hebt tot een afschaling van maatregelen en een zevendaags gemiddelde van 25 en 100. Dus 25 ic-opnames, 100 ziekenhuisopnames, waarna je de opdracht hebt om toch te kijken wat je aan extra maatregelen zult moeten treffen om te zorgen dat je de zorg in bedwang houdt. Die indicatoren, dat zijn eigenlijk de indicatoren die ons richting geven in de besluiten die we nemen. Maar je neemt altijd die besluiten tegen de achtergrond van een aantal context-indicatoren. De vaccinatiegraad is een belangrijke, het zijn de mensen die in de ziekenhuizen komen, zijn dat gevaccineerde patiënten of niet gevaccineerde patiënten? Wat is de achtergrond van besmettingsgraad? En dat zijn de achtergrond context-factoren eigenlijk die je meeweegt in het komen tot maatregelen. En als dan, dit is de besmettingsgraad en dit zijn dus de maatregelen waar we vandaag kwamen eigenlijk op basis van de routekaart, die kan niet meer in deze fase. Daarvoor is de fase te ongewis. Je wilt eigenlijk niet weer terug naar de situatie dat je weer allerlei lockdown-achtige maatregelen moet treffen. Dat gaan we ook dus niet meer doen. Als we in het huidige scenario blijven van te verwachten oplevingen die je zou kunnen verwachten in het najaar. En wat we doen is telkens kijken op basis van met name de vraag lukt het om in de zorg om het werk te doen wat daar nodig is, te komen tot een afschaling van maatregelen. Waarbij wij hopen dat we richting afschaling kunnen op enig moment. En begin november willen we die nieuwe weging doen.
VRAAG Nog één vraagje, u weet inmiddels tegen wil en dank heel veel van dat coronavirus. Kunt u dan concreet uitleggen wat het verschil is tussen allemaal mensen bij elkaar die in een bedompte ruimte aan het dansen en drinken zijn maar dat gebeurt tussen 6 uur ‘s morgens en 12 ’s nachts en diezelfde bedompte ruimte met diezelfde mensen die dezelfde dingen aan het doen zijn in een ander tijdstip, namelijk vanaf 12 uur ’s nachts tot…
DE JONGE
Of het virus een horloge heeft? Het virus heeft geen horloge. Als u dat bedoelt, het virus heeft geen horloge, nee. Kijk, het punt is, het is eigenlijk andersom. Je weet dat de nachthoreca-setting heeft geleid tot de piek eind juni. De discopiek van eind juni, dat heeft bijna helemaal zijn oorsprong in nachthoreca, deels ook in de evenementen van toen. En deels in een combinatie. In combinatie met het feit dat heel veel mensen niet gevaccineerd waren op dat moment. Dus wat je nu wilt voorkomen is een herhaling van toen. Je wilt het stap voor stap doen, niet te grote stappen, en dat maakt dat het OMT heeft gezegd: je moet eigenlijk die nachthoreca in vergelijkbare settings moet je dicht houden. Als je dan kijkt, probeer dan eens een regeling te bedenken die een goeie definitie biedt van nachthoreca, voor je het weet wordt je dan veel te rigoureus. Dus is het makkelijkste en het meest uitlegbare en het meest handhaafbare om dan maar gewoon te zeggen: dat is de horeca in de nacht van 12 tot 6. Dat was ook het antwoord wat ik zojuist gaf in de richting van meneer Hagens. Want vervolgens krijg je dan natuurlijk een OMT-advies waarbij staat: de nachthoreca in vergelijkbare settings. En probeer je ook toch te kijken van wat zijn dan die vergelijkbare settings. En nog los van de 75 procent van de zaalcapaciteit, wat zijn dan die vergelijkbare settings. Zo zijn we ook in gesprek gegaan met de evenementensector. Waarbij we hebben gezegd dat is misschien ook wel logisch om dan te kijken of je via een bestuurlijke afspraak kunt komen tot een verdere beperking van die nachthoreca. Dat is verder niet gelukt. Er is ook niet een juridische regel te bedenken als alternatief daarvoor. Want dan ben je veel te rigoureus. En dus zijn we hierop uitgekomen.
VRAAG (ANP)
Hoe ziet het beleid ten aanzien van sportwedstrijden er nu concreet uit? Kunnen mensen naar het voetbalstadion? 100 procent capaciteit?
DE JONGE
Ja. Dat is zo’n voorbeeld. Want het voetbalstadion maakt namelijk al maanden gebruik van de coronatoegangsbewijzen en zelden met klachten. Ja, wel over het voetbal maar niet zozeer over de coronatoegangsbewijzen.
VRAAG De capaciteit mag gewoon helemaal naar 100 procent?
DE JONGE
Ja, 100 procent. Een volle kuip, heerlijk.
VRAAG En het thuiswerken? Thuiswerken, u zegt dat dat een beetje anders is, maar het klinkt eerlijk gezegd hetzelfde.
RUTTE Wat we zeggen is: werk thuis, tenzij het voor het werk echt nodig is dat je naar het werk gaat. Dat is een hele kleine versoepeling ten opzichte van het bestaande advies. En ook hiervoor geldt dat we zeggen: laten we het stap voor stap doen. Voorkom nou dat morgen de treinen bomvol zitten, de files allemaal terug zijn. Iedereen weer op weg naar kantoor is. Je ziet overigens ook dat heel veel mensen zelf ervoor kiezen om in en mix van thuiswerken en kantoor verder te gaan. Dus dat voorspelt ook wel enigszins, maar dat is dan de keuze van mensen zelf, dat niet zomaar die oude drukte terug zal zijn in OV en op de wegen in de spitsuren. Dat zien we ook wel een beetje in de cijfers op dit moment. Maar wij zeggen nu: we begrijpen als dit nu de situatie is dat mensen weer meer naar kantoor gaan. Maar bespreek dat goed met elkaar. En laat ze dat ook met elkaar stap voor stap doen.
VRAAG Maar het beleid was toch al thuiswerken als het kan? Ik begrijp het verschil niet tussen wat de situatie was en wat er nu dan verandert voor werknemers.
RUTTE Wat we zeggen is we begrijpen heel goed dat mensen meer naar kantoor zullen gaan. Maar we vragen ook aan mensen ook met hun werkgevers te overleggen: voorkom nou dat iedereen morgen weer massaal terug is. Voor een deel zal dat sowieso niet gebeuren omdat een aantal mensen los van corona er nu voor kiest denken we en zien we ook in de cijfers om meer thuis te werken. Ik zie het ook in mijn eigen omgeving. Maar tegelijkertijd wil je ook voorkomen dat alle mensen die eigenlijk ervoor kiezen om toch weer vol op kantoor te werken dat die allemaal morgen weer in de auto stappen of de trein. Dus we zeggen: laten we het een beetje spreiden met elkaar.
VRAAG De maatregelen komen in een soort complexere fase hè, minister De Jonge heeft dat ook vaker gezegd. We horen dat er wat frustratie ontstaan is met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Er is volgens mij ook vergelijkbare frustratie rond Justitie en er is kennelijk wat geld, wat afspraken gemaakt met gemeenten. Wordt het moeilijk om compromissen te sluiten over het coronabeleid?
RUTTE Nee. Kijk, het is natuurlijk altijd zo in een kabinet dat we niet zo’n hele zondagmiddag bij elkaar zitten in het Catshuis om elkaar te vertellen hoe goed de ander is. Want dan zouden we liever thuis blijven en leuke dingen doen met familie en vrienden. Je zit daar omdat je het waarschijnlijk niet altijd meteen eens bent. En omdat je ook met elkaar samen wilt kijken: wat is de situatie, wat laten de cijfers zien. Dus ja, dit is een kabinet en dat zijn alle kabinetten waar ik in gezeten heb waarin af en toe fel gediscussieerd wordt. Maar uiteindelijk kom je er samen uit. Het is niet partijpolitiek. De discussies lopen ook door de partijen heen, ministers van dezelfde partijen die soms tegenover elkaar staan. Maar uiteindelijk er met elkaar uitkomen.
VRAAG En gaat het dan over de praktische invulling of gaat het ook over dingen als kunnen we het eigenlijk wel maken om met die toegangsbewijzen te gaan werken?
RUTTE Alles, alles. Dat kan gaan over de praktische invulling, maar het kan ook gaan over: kun je dat doen, zo’n CTB vragen. Ook daar speelt natuurlijk de proportionaliteit. De anderhalvemeter is een zwaar ingrijpende maatregel. Als die als eis ligt. Die kun je loslaten zegt het OMT, maar dan moet er wel mitigerend, dus compenserend tegenover staan dat je die CTB breed invoert. Ik denk dat dat heel goed verdedigbaar is. Je ziet ook in de samenleving wat ik ook zelf merk dat mensen zeggen: dat is eigenlijk een logische stap. Want dan is er weer veel meer mogelijk. Maar wel vervelend natuurlijk dat je dat ding moet laten zien. Maar ook weer geen totale ramp geloof ik om even die QR-code te laten zien. En mensen begrijpen natuurlijk dat in zo’n tussenfase waar we nu in zitten je daar even met elkaar slim moet omgaan.
VRAGEN We horen ook bezwaren uit de Tweede Kamer die bijvoorbeeld zeggen: waarom is dit niet van te voren met ons besproken, mogen wij hier geen uitspraken meer over doen?
RUTTE Jawel, over alles…
DE JONGE Dit is door de Tweede Kamer vastgesteld. Al een aantal maanden geleden, daarom wordt ‘ie ook al gebruikt ook al een aantal maanden. Naar grote tevredenheid van mensen die die mogelijkheid gebruiken om weer bij elkaar te zijn. Dus ik heb me ook wel een beetje verbaasd over dit type reacties. Omdat we het al gewoon hebben. Het is niet iets nieuws. Het coronatoegangsbewijs is niet iets nieuws. De wet hebben we in de Kamer uitvoerig besproken, ik was daarbij. Dat waren vele uren in de Tweede en in de Eerste Kamer. Daar is werkelijk … aan alle kanten is die wet beklopt en betast. En hebben we met elkaar vastgesteld: in welke sectoren vinden we het verantwoord om die coronatoegangsbewijzen in te zetten. Dat staat vast gelegd in de wet. En vervolgens is er een regeling die je moet maken. Een ministeriële regeling die je moet maken, die je moet voorhangen aan de Kamer. Dat doen we. Dat doen we namelijk vanavond. Ergens vannacht gaat de brief naar de Kamer met de regeling als bijlage en die gaan we donderdag uitvoerig bespreken.
RUTTE En vervolgens dus debat, dat betekent dat de Kamer ook alle mogelijkheid heeft, vanzelfsprekend, om daar ook iets van te vinden. Vanzelfsprekend.
VRAAG Het is wel dat ‘ie nu een stuk breder ingezet wordt natuurlijk hè?
DE JONGE Ja, maar net zo breed, niet breder. Nee, net zo breed als dat de wet dat toelaat.
VRAAG Je hebt ‘m vaker nodig, je moet ‘m vaker laten zien. Als je dingen wil doen. Als je naar de kroeg wil.
DE JONGE Nee, nee, nee. Net zo breed als dat de wet toelaat. Dus in de wet is vastgesteld welke sectoren wel en niet. Bijvoorbeeld niet het onderwijs, want daar zou je een aparte AMvB voor moeten maken. En niet openbare gebouwen als een gemeentehuis bijvoorbeeld. Geen kerk. Allemaal plekken waar het niet kan worden gebruikt. En ook sectoren waar het wel kan worden gebruikt en de sectoren die we nu kiezen zijn exact de sectoren die ook al in de wet staan.
VRAAG (ALGEMEEN DAGBLAD) Meneer Rutte, wat is er eigenlijk veranderd in uw opvatting over het zelf laten meebetalen aan een coronatest. Eerst was daar wel het idee bij van dat moeten we toch vragen, een eigen bijdrage. Die is nu van tafel. Waarom is dat eigenlijk?
RUTTE Omdat we nu in de horeca en op allerlei andere plekken echt zeggen vanaf bezoeker één is zo’n coronatoegangsbewijs noodzakelijk omdat je daarmee de anderhalvemeter kan loslaten. Maar dat betekent voor mensen die niet gevaccineerd zijn, die niet de ziekte hebben doorgemaakt, corona hebben gehad, dat ze zich moeten laten testen. En we denken dat het dan fair is om voorlopig die testen nog te blijven subsidiëren.
VRAAG Hoe voorlopig is voorlopig? Want dat blijft dan toch een beetje zo…
RUTTE We hopen überhaupt natuurlijk dat we op een gegeven moment hier helemaal vanaf zijn. Dat het mogelijk is, zoals Hugo de Jonge dat net schetste in de cijfers, het op en gegeven moment mogelijk is om ook die CTB’s veel minder van toepassing te laten zijn op verschillende, en op momenten helemaal niet meer. Maar we gaan dat even heel goed bekijken. Maar voorlopig is ons plan om daar geen geld voor te vragen.
VRAAG Nou wordt er ook gesproken over dwang en drang als het aankomt op deze pas. Is het een eerlijk, want er wordt hier koeltjes gesteld dat je altijd een alternatief hebt. Ben je niet gevaccineerd dan kun je die test halen. Nou, geen probleem. Maar als het er praktisch op neer komt dat je misschien dan drie keer in de week 50 kilometer moet reizen voor een test, lang moet wachten, is het dan nog wel eerlijk straks bij een rechter eventueel, is het dan nog wel een eerlijk alternatief dat net zo makkelijk…
DE JONGE Je moet even vanuit het doel redeneren. Wat is het doel van die coronatoegangsbewijzen? Het doel van die coronatoegangsbewijzen is de verspreiding remmen. Dus als je dit niet zou doen dan zou je de anderhalve meter moet handhaven. Dan kan je nog gewoon niet in zulke grote groepen bij elkaar zitten. En als je wel in zulke grote groepen bij elkaar wil zitten en dat weer verantwoord mogelijk wil maken, en hé er zijn 85 procent van de mensen heeft zich laten vaccineren, wil dat weer graag en waarom ook eigenlijk niet. Want voor hen is het sowieso veilig. Dan is het toch ook logisch dat je zegt: nou, ook de niet-gevaccineerden kunnen die keuze maken. En die geven we ook weer de mogelijkheid om zich in die groep te begeven. Maar dan vragen we van hen wel om als alternatief voor die vaccinatie zich wel te laten testen. Dus dat is inderdaad, die moeten even wat extra moeite doen. En dat wordt best heel groot gemaakt soms. Er wordt gezegd: dat is een enorme beperking van de vrijheid van niet-gevaccineerden. Maar volgens mij is het gewoon een kleine moeite. Want het was makkelijker geweest als ze zichzelf hadden laten vaccineren. Maar we laten ze toe, het is een kleine moeite. Vanuit het doel denk ik buitengewoon goed te legitimeren. En ja, als dit al als een beperking wordt ervaren. Ik denk dat al die gevaccineerden het ook als een beperking ervaren dat er überhaupt nog maatregelen noodzakelijk zijn om veilig met elkaar samen te leven.
VRAAG Dus u vreest u niet dat bij een rechter eventueel, er worden veel processen gevoerd deze tijd, dat dat als een oneerlijke… Iets anders, u zegt erover, op het werk straks: we gaan het bekijken of je QR-codes ook in de werksetting kan vragen. Straks krijg je een beetje de curieuze situatie dat je in een koffiezaak precies weet van je buren of ze in ieder geval groen hebben op hun QR-code maar op je kantoor waar iedereen naar terug gaat niet. Hoe snel moet die discussie gevoerd worden over QR op het werk?
DE JONGE
Ik ga daar zelf even geen tijdstip op plakken omdat het ook best een ingewikkelde discussie is. Ik denk wel, even toch het verschil met de kroeg en het werk. Werk moet je heen. De kroeg moet je niet heen. Het werk moet je heen. En in de werkgever-werknemer-relatie, behalve als je werkt in de kroeg natuurlijk, dan moet je daar ook heen van je baas. Maar in een werkgever-werknemer-relatie geldt die vraag stellen en die vraag ook moeten beantwoorden en daar ook een registratie van maken, geldt als iets wat niet is toegestaan. De vraag stellen wel. Maar het antwoord mag ook zijn van de werknemer dat hij zegt: dat wil ik liever niet bespreken met mijn baas. Dat is gewoon, dat hoort bij mij en ik wil niet dat dit onderdeel van mijn medische status dat mijn baas dat ook weet. En dat recht hebben werknemers, dat houden ze ook. De vraag is alleen, zou nou zo’n werkgever omwille van de andere collega’s op kantoor niet ook gelegitimeerd zijn in het zo veilig mogelijk willen zijn daar. En wat is nou het mooie van die app. Je ziet aan het vinkje niet of dat is verkregen door vaccinatie of door een test. Maar zegt ook de Autoriteit Persoonsgegevens: je moet het wel zien als een registratie van een persoonsgegeven. Als de verwerking van een persoonsgegeven. Daarom is het op dit moment volgens de wet niet toegestaan. Dus wat ik doe is twee dingen: en met werkgevers en werknemers spreken over in welke situatie zou dit nou noodzakelijk zijn om een veilige werkomgeving te creëren. Of kan je het ook op een andere manier. Dat is de ene kant, de tweede kant is: als je dat al zou willen regelen, hoe zou je dan de wet moeten aanpassen. Dus die twee verkenningen zullen we moeten doen. Is er echt behoefte aan, kan het echt niet anders? En ook op welke manier zou je de wet moeten aanpassen. En veel belangrijker nog dan die hele juridische discussie vind ik eigenlijk gewoon het normaal stellen van de vraag. Er wordt denk ik veel te terughoudend mee omgegaan. We hebben elkaar toch aangepraat dat het niet mag om die vraag te stellen: ben je gevaccineerd of niet? Waarom eigenlijk niet? Je mag vragen hoe het met je is als werkgever, sterk nog dat is een hele fijne vraag om te krijgen van je werkgever. Waarom niet, ben je gevaccineerd of niet? Je hebt alleen altijd het recht om als werknemer te zeggen: dat wil ik niet beantwoorden.
VRAAG Nog één vraag over handhaving en vertrouwen. U zei net, meneer Rutte, er was gisteren een onderzoek waaruit blijkt dat er best wel veel draagvlak voor die coronapas is. Maar de laatste meting van het RIVM toont een dieptepunt als het komt om het percentage mensen dat zeer positief is over de aanpak. De burgemeesters stellen nu kritische vragen bij de handhaving. Een aantal horecaondernemers zeggen nu: we gaan dit gewoon niet handhaven. Heeft u dan niet gewoon een probleem?
RUTTE
We moeten ervoor zorgen dat we het virus onder controle houden en zo snel mogelijk de samenleving weer open kunnen doen. En ik vind het echt een reëel besluit om te zeggen: we gaan die anderhalve meter loslaten in ruil voor die maatregel met dat toegangsbewijs omdat je daarmee dat ook kunt doen op een veilige manier. Voorlopig, hopelijk op een gegeven moment vrij snel hoop ik, dat coronatoegangsbewijs los te laten. En dan is het natuurlijk verder de taak van de ondernemers om zich ook daaraan te houden. Zij gaan die controle doen, en de gemeente om daar toezicht op te houden. Maar ik begrijp natuurlijk heel goed dat een horecaondernemer daar niet zo op zit te wachten. Ik ga natuurlijk voetstoots vanuit dat alle horecaondernemers keurig netjes hun restaurants en cafés hebben ingericht de afgelopen tijd op de anderhalve meter. Dus voor hen is het dan ook echt een verruiming. Daar waar dat wellicht niet gebeurde mocht dat niet, maar dan is het ook geen verruiming. Maar ja, ik heb gewoon te maken toch wel met een belang wat we met z’n allen hebben en dat is ervoor te zorgen dat we die samenleving zo snel mogelijk weer van deze ellende af weten te helpen.
VRAAG
Dat moet goed komen. Echt de laatste vraag. We krijgen veel brieven van mensen die wel de krant hebben maar niet een mobiele telefoon of internet, die het dus moeilijk vinden om met de QR-code te werken. Wat moeten zij eigenlijk doen. Het zijn vaak oudere mensen.
DE JONGE
Moeten ze naar coronacheck.nl/print, daar kunnen zij een… En als je geen printer hebt dan kun je daarvoor terecht bij de bibliotheek. En er is ook nog een telefoonnummer als je helemaal niks hebt, dan is er ook een telefoonnummer.
RUTTE 0800 1351.
DE JONGE En dan bel je dat en dan wordt er zelfs als je gevaccineerd bent, want bij test, dan duurt het langer voordat dat ding thuis is natuurlijk. Maar als je gevaccineerd bent of hersteld bent en daarvan een positieve PCR van de GGD hebt. Dan wordt die thuis bezorgd. Dus het is echt service gericht. Onbegrensd service-gericht.
VRAAG Geen manier om het niet te regelen.
DE JONGE Nee.
VRAAG (NRC)
Meneer De Jonge, demonstranten hier buiten proberen al een half uur deze persconferentie te verstoren. Bent u eigenlijk klaar met deze mensen?
DE JONGE Nee, natuurlijk niet.
VRAAG Kunt u ze nog overtuigen?
DE JONGE Dat weet ik niet. Niet in m’n eentje misschien. En kijk, je weet natuurlijk, daar is dit een uiting van en de demonstraties van afgelopen zaterdag waren daar een uiting van en heel veel gesprekken aan de koffietafel zijn daar een uiting van. We zijn toch met elkaar gewoon totaal klaar met dat virus wat ons de hele dag maar in de greep heeft. En het hele jaar maar in de greep heeft. Anderhalf jaar nu. Als je terugkijkt op de kalender, die anderhalve meter heeft ons anderhalf jaar in de greep gehouden, door dat virus. Niemand wilde die anderhalve meter, maar het moet. En iedereen is er klaar mee. De rek is er totaal uit in de samenleving. Maar de rek is er ook totaal uit in de zorg en dat vraagt van ons dat wij dat eerlijk onder ogen zien, en dan de meest proportionele maatregel treffen om eigenlijk het leven zo normaal mogelijk te kunnen hervatten. Dus die 1,5-meter los, en in ruil daarvoor terug, ja een gebruik van die coronatoegangsbewijzen, een vrij kleine ingreep eigenlijk om weer behoorlijk in grote groepen bij elkaar te zitten.
VRAAG
Ja maar ik heb u toch nog niet eerder zo scherp eigenlijk gehoord richting mensen die het vaccin hebben geweigerd tot nu toe. U heeft eerder dit jaar vooral gezegd: de Nederlandse strategie heeft juist goed gewerkt door voor te lichten, door mensen met zachte dwang of middelen te bewegen. Is er nu een andere strategie dus nodig?
DE JONGE
Ik denk dat we gewoon eerlijk moeten zijn en dat we natuurlijk tegen elkaar moeten zeggen: vaccinatie is een vrije keuze en dat blijft ook zo, natuurlijk. Maar daar stopt het niet. En wat ik iets teveel merk is dat het vaccinatie is een vrije keuze wordt: je moet zelf maar weten wat je doet. Maar ieder voor zich is natuurlijk geen samenleving. Je kunt op die manier niet met elkaar een samenleving inrichten en al helemaal niet een samenleving die een ingewikkeld virus te bestrijden heeft. Dus wij mogen, vind ik, heel indringend het gesprek aangaan met mensen die niet kiezen, de mensen die twijfelen, die aarzelen, die zeggen: ik wil nog even wachten, ik kijk het nog even aan, ik weet nog niet wat de langetermijneffecten zijn et cetera. Omdat die groep mensen die zich niet gevaccineerd hebben, een reëel risico vormen voor de toegankelijkheid van de zorg. En ik ben minister van Volksgezondheid. Ik ben niet minister van kijk maar wat je doet, ik ben minister van Volksgezondheid. Dat betekent dat ik vind dat wij met elkaar, dat kan niet alleen van mij afhangen, dat zullen we met elkaar moeten doen, op een indringende manier het gesprek aan moeten met de mensen die zich niet laten vaccineren. Dus ik verwacht ook dat aan iedere talkshowtafel waar iedereen moppert over maatregelen, dat in dat gemopper over maatregelen, dat mag, daar staan we zeer voor open, maar dat vervolgens ook wordt gezegd: weet je wanneer we van al die maatregelen af zouden zijn, als we ons gewoon allemaal zouden laten vaccineren. Want dat hoort er namelijk bij. Je kunt mopperen op een kabinet dat maatregelen neemt, je kunt ook mopperen op het virus, dat laatste helpt sowieso niet. Maar je kunt ook gewoon zeggen: ja jongens, als we ons nou gewoon even allemaal laten vaccineren dan zijn we er vanaf, dan zijn we er gewoon klaar mee.
VRAAG
Tot slot vragen mensen zich misschien wel af, waar eindigt dit? Nu misschien weer de coronapas weer voor een paar maanden. U heeft eerder beloofd: rond 1 september zouden we toch wel van alle maatregelen af kunnen. De sceptici denken misschien ook: we zien elke keer die grens weer opschuiven.
RUTTE
Daar zit toch, kijk nou zelf naar die .. wij hebben toch niet als hobby om hier iedere keer te gaan staan. Wij zijn er allemaal helemaal klaar mee. Jullie ook. Maar het is niet weg. En als je nu kijkt naar die cijfers en je ziet dat er een risico is van tot 3500 IC-opnames die eraan komen, die moet je dus spreiden in de tijd, je moet er toch niet aan denken dat dat in een paar weken gebeurt. Die 1,8 miljoen mensen die geen vaccin nemen, de kans dat zij het krijgen is heel groot. Het enige wat je nu moet proberen is natuurlijk hen stimuleren alsnog het vaccin te nemen, en als ze dat niet doen en ze worden ziek, dat dat niet allemaal tegelijk is, zodat dat deel wat in het ziekenhuis helaas terechtkomt, daar niet allemaal tegelijk terechtkomt. Dat is wat we hier doen. Ingewikkelder is het niet.
Ja meneer De Jonge, u heeft weleens vaker gezegd: we zijn er bijna, maar nog niet helemaal natuurlijk. Wat is de komende maanden nou het grootste risico dat er toch weer roet in het eten wordt gegooid? En dat er wellicht toch weer maatregelen komen?
DE JONGE
Als je kijkt naar de onzekerheden van dit najaar, dan is dit een zeer terechte vraag. Als je kijkt naar de onzekerheden van dit najaar, dan zijn het er een aantal. Het zijn er al zoveel dat het OMT ook zegt, wat het RIVM ook zegt: het modelleren wordt eigenlijk steeds ingewikkelder. We zitten, hoop je, in de laatste fase van de crisisaanpak omdat we in toenemende mate gevaccineerd zijn. Maar er zijn zoveel onzekere factoren dat het toch niet helemaal goed te voorspellen is hoe het verder gaat. Je weet ook niet hoe dat virus vervolgens onderdeel van ons leven wordt. Sommige mensen zeggen: het wordt een soort griepje. Sommige mensen zeggen: nee je moet echt wel nadenken over, dat er toch wel een soort jaarlijkse vaccinatiecampagne nodig blijft. Dus hoe exact die endemische situatie er straks uitziet, dat weten we eigenlijk gewoon nog niet helemaal. Er zijn verschillende scenario’s denkbaar. En als je kijkt naar wat speelt ons gewoon nog parten, dan zal ik een aantal voorbeelden noemen. Het eerste is de mate van transmissieremming na vaccinatie. Er zijn verschillende getallen die daarover de ronde doen. Maar als we straks weer in die grote groepen bij elkaar komen, een vol Ahoy dat meezingt met André Hazes, dan maakt het heel erg uit, de snelheid van transmissie die je van het volle Ahoy mag verwachten. Dat is één. Twee, is de hoogte en de homogeniteit van de vaccinatiegraad. Dus de hoogte, maar ook de hoogte in iedere groep. Als het lekker gelijk verdeeld is over het land, dan is dat goed. Als je hele wijken hebt waar de vaccinatiegraad gewoon heel erg laag is, dan gaat het daar natuurlijk volop rond. En dat maakt ook dat je in die wijken ook de meeste ziekenhuisopnames hebt, dat is trouwens ook wat we nu zien. De meeste ziekenhuisopnames komen uit Amsterdam en Rotterdam. Dus dat is een hele belangrijke. Ons gedrag is een hele belangrijke. Het seizoenseffect is een belangrijke. Introductie van een nieuw virus vanuit het buitenland is een belangrijke. Afname van antistoffen, hoewel we daar dan de booster tegenover hebben staan. En een echte gamechanger zou zijn als er een mutatie komt die zich onttrekt aan de immuniteitsopbouw. Nu is dat laatste niet echt de inschatting die de meeste virologen op dit moment maken, maar je hoort al aan wat ik daarover zeg, dat daar veel onzekerheden spelen. Als u aan mij vraagt: wat is het meest waarschijnlijke wat er gaat gebeuren? Dat is dat je eerst de komende weken het aantal ziekenhuisopnames ietsje ziet dalen. Dus in de bezetting zal je echt iets van een daling gaan zien, dat is het effect van de afgelopen weken, om vervolgens een stijging te zien, en dat is het effect van het pakket wat we zojuist hebben toegelicht. Daar zal je gewoon een stijging van ziekenhuisopnames van zien. En hoeveel dat zal zijn, is heel moeilijk te zeggen. Maar wij gaan er vanuit dat die groep van 1,8 miljoen mensen die niet beschermd is door vaccinatie en ook niet beschermd is omdat ze de infectie niet hebben doorgemaakt, dat daaruit echt een serieus aantal ziekenhuisopnames nog gaan voortkomen. En dus, dat we nog niet helemaal zonder maatregelen kunnen. Maar, misschien had ik het al eens gezegd, als we ons nou zoveel mogelijk in hoge mate laten vaccineren, dan kunnen we als de Denen, dan kunnen we er vanaf.
VRAAG
Meneer Rutte, even terug naar de werkvloer. U als grootste werkgever van Nederland, de ambtenaren, die willen op een gegeven moment ook weer terug naar kantoor. Welk perspectief kunt u hen nou bieden? Want u zei zojuist, niet allemaal tegelijk, maar ik snap het wel als mensen een klein beetje weer naar de werkvloer gaan. Wat zegt u nou tegen uw eigen werknemers?
RUTTE
Hetzelfde, namelijk dat ik dat heel goed snap. Want het is ook supergezellig om af en toe even op kantoor te zijn. Ik merk overigens in mijn familie, vriendenkring, maar ook op kantoor met mijn eigen collega’s, dat er ook echt mensen zijn die zeggen, een behoorlijke groep, ik ga toch een mix doen. Ik ga ook wat vaker thuiswerken. In Nederland kan dat gelukkig ook vanwege de goede verbindingen. En dus in die zin zal, en dat staat helemaal los van corona, maar ook door deze ervaring, zal niet iedereen helemaal terugkeren naar kantoor. En wat we eigenlijk zeggen is: weet je, dat hele strakke advies van werk thuis, dat laten we los. Maar laten we het tegelijkertijd toch ook even in stapjes doen.
VRAAG
Is het een idee om überhaupt de vaccinatieplicht op de werkvloer, om dat aan de polder over te laten? We zien bijvoorbeeld, leaseplan had eigen plannen. Shell begon daarmee, KLM zegt ook: we laten stewards die niet ingeënt zijn, niet gevaccineerd zijn, niet vliegen naar landen …
DE JONGE
Er is geen vaccinatieplicht voor de werkvloer, en komt ook geen vaccinatieplicht voor de werkvloer.
VRAAG
Zou dat iets zijn om tussen werkgever en werknemer te laten …
DE JONGE
Nee, want we hebben afgesproken: er komt geen vaccinatieplicht. Daar moeten we echt trouw aan blijven, want anders hebben de mensen gelijk als zij zeggen: hé, je verandert van opvatting en je verandert van opstelling. Dat moeten we niet doen. Er komt geen vaccinatieplicht op de werkvloer. Er komt überhaupt geen vaccinatieplicht.
VRAAG
Wordt het ook geen gespreksonderwerp in de polder, gewoon pertinent niet?
DE JONGE
Wat mij betreft wordt het een gesprek aan iedere koffietafel. Namelijk door te zeggen: wat kunnen we doen om die vaccinatiebereidheid en vaccinatiegraad te verhogen. Dus dat gesprek tussen werkgever en werknemer is een hartstikke goed gesprek om te voeren, absoluut. Vraag is: moet je over willen gaan tot een vaccinatieplicht. Als dat uw vraag is, dan zeg ik: nee daar moet je niet toe over willen gaan. Daar moet je ook duidelijk over zijn: gaan we gewoon niet doen. Gaan we ook niet toestaan.
VRAAG (3FM)
Meneer Rutte, hallo ik ben Luuk van 3FM, ik ben nieuw hier. Mijn collega’s en ik, wij spreken iedere dag de luisteraar van 3FM, die houdt van festivals, die houdt van dancefeesten, van concerten. En die begint het langzaam maar zeker steeds minder goed te begrijpen. Want waarom is inderdaad dansen in een club overdag minder gevaarlijk dan ’s nachts? Waarom zit zo meteen De Kuip tegen NEC weer helemaal vol, maar bij een concert is er maar 75 procent toegestaan. Die zit nu thuis en is gefrustreerd. Wat zou u tegen die luisteraar willen zeggen?
RUTTE
Allereerst dat ik het snap. Dat wij er ook klaar mee zijn en ik het helemaal snap als je het leuk vindt om naar grote evenementen te gaan en grote dancefeesten. Dat het vreselijk vervelend is dat daar zoveel beperkingen op zaten en deels ook nog wel een beetje zitten. Maar tegelijkertijd dat we volgens mij met elkaar gewoon moeten regelen dat als mensen op een gegeven moment naar het ziekenhuis moeten met iets anders dan corona, dat ze daar terecht kunnen. En dat we gewoon de komende weken, en misschien nog wat langer, echt een risico lopen als we nu alles zouden loslaten. Dan vraag ik een tweede begrip en dat is dat wij ook niet een samenleving die in tienduizend jaar ontstaan is, kunnen opknippen in hele precieze partjes en het allemaal helemaal logisch kunnen maken. Dat gaat gewoon niet. Daarvoor is dat land ook te complex. Dus je probeert in een complex land, probeer je zo goed mogelijk uitlegbaar dingen te doen waardoor je de risico’s vermindert. Wat we in ieder geval weten van 26 juni, dat was die vorige, die misser die we hadden, dat als je die discotheken en dergelijke, nachtclubs weer helemaal opendoet, dat daar echt een risico is omdat je daar niet zit, maar door elkaar loopt. Niet alleen loopt, maar danst en gewoon een hele leuke tijd hebt, hoop ik. Dus vandaar dat we daar beperkingen hebben. Maar ook zeggen: in Paradiso, als je naar een popconcert gaat, dan zit je ook niet, en dan is het gewoon beter om niet die hele poptempel vol te zetten maar op driekwart. Op die plekken waar je wel zit, daar zitten geen beperkingen. Dus in een voetbalstadion, daar kun je dan gewoon naar binnen. Maar je zal altijd discussie blijven houden, waarom zij wel, wij niet en hoe zit dat dan. En 100 procent precies kunnen we het ook niet doen, dat gaat gewoon niet.
VRAAG (BNR)
Meneer Rutte, de luisteraar van BNR houdt van andere dingen. Die houdt bijvoorbeeld van ondernemerschap. Sommigen hebben ook een eigen horecazaak. En die kijken toch even naar dat overzichtje wat zojuist op Rijksoverheid is gepubliceerd, met welke sectoren wel een toegangsbewijs moeten vragen en welke niet. Daar zitten toch wat gekke verschillen in. Bijvoorbeeld retail niet, kappers niet. Zwembaden niet, doorstroomlocaties zoals dierentuinen niet, maar horeca wel. Kunt u uitleggen waarom die keuze gemaakt is?
RUTTE
Daar zijn natuurlijk afspraken over gemaakt toen de wet is gemaakt, zoals Hugo de Jonge eerder zei, waar doe je het wel, waar doe je het niet. Dat heeft ermee te maken dat je probeert de plekken te vinden waar bijvoorbeeld niet gevraagd kan worden aan klanten: heb je klachten? Dat is in de horecazaak op een gegeven moment heel erg ingewikkeld. Als er heel veel instroom is. Dat kon nog wel bij de kapper. Dat een doorstroomlocatie wat minder risico’s met zich meebrengt dan als je met z’n allen in de kroeg zit. En wat wij nu mogelijk maken is dat je met z’n allen de kroeg in kan. Dat je met z’n allen naar het restaurant kan. Dat er geen beperkingen meer op zijn. Maar goed, dan is dat wel een plek waar gewoon het risico toeneemt dat er een overdracht is van het virus. En dat is toch wat meer dan in de kappersstoel.
VRAAG
Ja, dat is toch een tegenvaller voor die horecasector. Dan is het toch wel heel moeilijk uit te leggen aan hen dat u hier wel al de maatregelen van 25 september kunt presenteren, maar u kunt hier nog niet presenteren welke steun zij krijgen vanaf 1 oktober. U zegt dat u eraan werkt, maar wat doet dat met het vertrouwen van die ondernemer in de overheid dat hij wel hoort dat hij geen geld kan verdienen als hij bijvoorbeeld een discotheek heeft maar nu nog niet hoort wat zijn compensatie daarvoor wordt.
RUTTE Nee, dat kunnen we niet nog niet in detail vertellen, maar we zijn een heel eind. Dus dat hopen we heel snel naar buiten te brengen. Daar is ook een gesprek over met de sectoren, om ervoor te zorgen dat er bijvoorbeeld voor discotheken een goede compensatie komt.
VRAAG
Waarom weten we dat nog niet nu? Dat is toch best wel gek, dat u wel alvast de maatregel aankondigt, maar nog niet de compensatie?
RUTTE
Volgens mij wat mensen willen horen is, er komt compensatie, maar de precieze techniek van die compensatie, daar zijn we de laatste hand aan aan het leggen, omdat die complex is. Dat heeft ermee te maken dat bijvoorbeeld zou je een regeling baseren op de TVL, dan wil je hem ook helemaal richten op zo’n sector, en wil je voorkomen dat allerlei andere sectoren ook weer gebruik willen maken van die tegemoetkoming vaste lasten. Kijk je bijvoorbeeld naar die Paradiso’s, dus de grote poppodia en andere plekken waar die begrenzing zit op 75 procent en er kaartjes worden verkocht, dan is het weer wat makkelijker. Want daar kun je heel specifiek kijken: hoe ga je die kaartjes compenseren. Dus het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is daarmee bezig. Maar daar komen we heel snel mee. Misschien vanavond in een brief al het een en ander. En anders in de komende dagen.
VRAAG
Meneer De Jonge, nog heel even, over die coronapas. U zei: het is eigenlijk een kleine moeite voor niet-gevaccineerden om zich niet te laten testen. Eerder zei u, in maart, een negatieve test om een biertje te drinken dat is wel een hoge drempel. Geldt dat nu niet meer voor niet-gevaccineerden?
DE JONGE
Dat is wel een andere situatie natuurlijk. Dat was bij de behandeling van de wet meen ik, dat ik dat heb gezegd. Dat was in de situatie dat we nog niet de deltavariant hadden. Dat is één ding wat echt anders is. Het tweede is dat we nog niet zo’n hoge vaccinatiegraad hadden en ook nog niet iedereen de kans konden bieden op dat moment om zich te laten vaccineren. Inmiddels heeft echt iedereen die kans natuurlijk tien keer gehad. Dus dat maakt, dat je dan ook voor een veel kleinere groep die drempel van het je laten testen inderdaad ook moet aanbrengen. Ja dat is dan zo. Die groep wil ook meedoen in die samenleving, die heeft het recht om zich niet te laten vaccineren. Je wilt wel dat die groepen zich veilig mengen. Ja en dat is de reden om te gaan werken met die coronatoegangsbewijzen. En dat ze zullen zeggen ‘ja dan moet ik dus meer moeite doen dan degene die gevaccineerd is’, laat je dan vaccineren zou ik zeggen. En daarnaast, tuurlijk, het is een kleine beperking, dat is zo, maar het staat echt in geen verhouding tot de beperkingen die we ons allemaal moeten getroosten vanwege die kleine groep die zich niet laat vaccineren.
VRAAG
Maar begrijpt u dan de zorgen in de Tweede Kamer, ook hier buiten in de maatschappij, dat de invoer van die coronapas ook zorgt voor een tweedeling? Voor een verdere tweedeling?
DE JONGE
Nee. Dat vind ik echt een woord wat daar helemaal niet bij past. Kijk we hebben op dit moment een groep mensen, een kleine groep mensen, van zo’n 15 procent. Een deel van die mensen, van die 15 procent, dat niet al geïnfecteerd is geweest, zo’n 1,8 miljoen mensen, die kunnen voor een behoorlijke druk op de zorg zorgen als ze ziek worden. En het is gewoon waarschijnlijk dat ze ziek gaan worden. Kortom: we hebben gewoon maatregelen te treffen. Dat heeft niets met tweedeling te maken, dat heeft juist ermee te maken dat we juist includerend willen zijn en het zo veilig mogelijk willen maken dat als we die 1,5-meter loslaten en we komen in grote groepen bij elkaar, dat dat ook kan. Zonder dat er heel veel mensen ziek gaan worden. En dus moeten we de snelheid van de verspreiding van het virus remmen. Nou daar zijn die coronatoegangsbewijzen voor. En wat juist heel fijn is, als je het hebt over tweedeling, die groep mensen die zichzelf als kwetsbaar ziet en dat vaak ook is, die zichzelf heeft afgezonderd in de afgelopen tijd, zichzelf heel veel beperkingen heeft opgelegd, die wil ook weer naar het theater. Die wil ook weer naar de bioscoop. En door die coronatoegangsbewijzen weten ze dat dat ook behoorlijk veilig kan. De kans dat ze naast iemand zitten die hen die avond gaat besmetten, dat die kans afneemt door het gebruik van die coronatoegangsbewijzen. Daardoor durven zij weer onderdeel uit te maken van de samenleving. Dus juist geen tweedeling zou ik zeggen, juist zorgen dat we als samenleving weer samen kunnen komen.
VRAAG
Maar snapt u dat mensen zich niet willen laten vaccineren?
DE JONGE
Eerlijk gezegd snap ik het niet. Ik weet dat het zo is, ik ken ook de aarzelingen, want daar doen we eindeloos veel onderzoek naar en we brengen heel precies in kaart: wie zijn het en met welke argumenten zouden zij eventueel aan boord te halen zijn. Welke zorgen hebben we weg te nemen? Welke fysieke barrières, welke emotionele barrières hebben we weg te nemen? Al die barrières hebben een gerichte aanpak. Maar als u mij vraagt: snap ik het? Dan snap ik het niet. Het is zo’n prachtkans. Je leeft in een land waarin je de luxe hebt om binnen zo’n korte tijd na zo’n verschrikkelijke pandemie jezelf te laten vaccineren, jezelf te beschermen. De vaccins zijn waanzinnig veilig, waanzinnig effectief, beschermen voor 95 procent tegen ziekenhuisopname, voor 97 procent tegen IC-opname, beschermen enorm ook in de transmissie, dus je remt de transmissie. Dus als je jezelf wil beschermen, als je elkaar wil beschermen, als je de vrijheid wil beschermen, die we inmiddels weer hebben herwonnen op dat virus, moet je jezelf gewoon laten vaccineren.
VRAAG
Maar in Nederland is al een hoge vaccinatiegraad. Je zou kunnen zeggen: er is vertrouwen. Is deze stap naar die coronapas, werkt dat niet averechts?
DE JONGE
Nee. Het werkt niet averechts.
VRAAG
Dus u gelooft dat mensen zich hierna sneller gaan laten vaccineren?
DE JONGE
Nee, dat zou een neveneffect kunnen zijn. Dat zou kunnen. Dat is wel wat we in andere landen hebben gezien. Dat zou hartstikke mooi zijn. Maar het doel is weer veilig in grote groepen bij elkaar komen. En zorgen dat ook kwetsbare mensen mee kunnen, mee kunnen naar het theater, mee kunnen naar het café, mee kunnen naar de bioscoop. Dat wil je. Je wil dat mensen die kwetsbaar zijn weer op een veilige manier deel kunnen nemen in wat grotere groepen als we die 1,5-meter loslaten. Om dat zo veilig mogelijk te kunnen maken, hebben we juist die coronatoegangsbewijzen nodig.
VRAAG
Meneer Rutte, u zei het is een spannende en ook grote stap. We gaan af van de 1,5-meter afstandsregel. Gelooft u dat we daarmee helemaal af zijn van deze verplichte maatregel?
RUTTE
Dat kun je nooit helemaal garanderen. Maar wat we al zeiden, lockdowns proberen we toch echt heel ver achter de horizon weg te duwen. Maar verder kun je geen absolute garanties geven dat een bepaalde maatregel niet weer terugkomt. Maar als we het een beetje slim doen met zijn allen dan hoeft dat niet.
VRAAG (REFORMATORISCH DAGBLAD)
Meneer Rutte, wat is nou deze avond uw boodschap voor al die plekken waar mensen samenkomen, maar waar je geen toegangspas nodig hebt, zoals kerken en andere plekken?
RUTTE
Onze boodschap? Geen boodschap, daar kan dat dus.
VRAAG
Kunnen zij opschalen?
RUTTE
Ja, in de kerk kunnen wij geen .. dat kan niet. En we hebben besloten, waar het wel kan is bij uitvaartcentra, maar daar doen we het niet. Dus bij de uitvaartcentra geldt geen verplichting voor een coronatoegangsbewijs en in kerken hebben we sowieso de bevoegdheid niet om dat te eisen.
VRAAG
En nog een andere vraag: mogen ondernemers, als zij dat willen, niet werken met de toegangspas, maar vasthouden aan die 1,5-meter afstand?
RUTTE
Nee. Helaas niet. Hebben we wel naar gekeken, maar dat gaat heel erg verrommelen. Dus echt: dit is de regel nu.
VRAAG (NEDERLANDS DAGBLAD)
Ja daar allereerst nog even op voortbordurend. Kerken zijn natuurlijk plekken waar veel mensen samenkomen, die nu ook weer dichter bij elkaar mogen. Daar zitten veel oudere mensen tussen, mensen die kwetsbaar zijn. Er zitten straks gevaccineerden en ongevaccineerden door elkaar. Er zijn natuurlijk besturen, kerkraden, die zeggen: dat willen wij voorkomen. Daar willen wij maatregelen voor treffen. Het is verboden bij de ingang om die coronacheck te gebruiken?
DE JONGE
Wij hebben daar gewoon niets over te zeggen. De overheid heeft daar niets over te zeggen. Dus je kunt het niet verbieden als overheid, je kunt het niet verplichten als overheid, daar gaat een kerkgenootschap zelf over. Ik vermoed dat niet zo heel veel kerkgenootschappen ervoor zullen kiezen. Maar het is echt als kerkgenootschap zelf van belang dat je inschat: wat zou ik hiermee willen? En ook, inderdaad, veel kerkgenootschappen hebben veel ouderen, veel kwetsbare mensen. Ik hoop dat kerken ook meehelpen om die vaccinatiegraad verder te verhogen. Je ziet daar nog weleens een wisselend beeld. Mijn eigen kerk, denk ik dat vrijwel iedereen gevaccineerd is. Maar op de Veluwe wil dat nog weleens wat anders zijn. En dan hoop ik dat ook vanuit kerkgenootschappen dat verhaal, die boodschap wordt overgebracht. Bescherm jezelf, bescherm elkaar, we zijn elkaar gegeven, dus bescherm elkaar en verspreid die boodschap alsjeblieft, en niet het virus. Ik hoop dat kerken meehelpen ten goede. Maar een vaccinatiebewijs of een coronatoegangsbewijs opleggen dat kunnen wij niet doen. Maar het verbieden kunnen wij ook niet doen. Het is echt aan kerken zelf.
VRAAG
Ik begreep van uw collega’s van Justitie en Veiligheid dat de coronacheck-app niet vrijwillig mag worden toegepast …
DE JONGE
Klopt ook, maar ledenorganisaties die gaan daar zelf over. Wij kunnen niet uitmaken wie er wel en niet in de kerk mag zitten. Dus je kan ook niet het toelatingsbeleid van een kerk, dat kunnen wij ook niet verordonneren, daar gaan kerken echt zelf over.
VRAAG
Ik weet niet hoe het precies juridisch zit, maar het zou kunnen dat die check-app waarmee je kijkt of iemand een groen vinkje heeft, dat die gewoon niet mag worden ingezet buiten de sectoren die u heeft genoemd? De horeca et cetera.
DE JONGE
Nee sorry. Dat zit iets subtieler. Dus je hebt een aantal sectoren, daar is het niet toegestaan als het niet expliciet in de wet staat. Maar dat kan je voor de kerken niet zeggen. De kerk is een besloten plaats. En in een besloten plaats gaat de eigenaar van die besloten plaats en dat bestuur van de kerk, die gaat over wie daar wel en niet naar binnen mag. En als ik de drie formulieren van enigheid niet heb ondertekend dan ben ik wellicht ook niet welkom. En zo kan dat ook zijn als ik me niet heb laten vaccineren. Dus daar gaan wij gewoon niet over.
VRAAG Nog even voor de duidelijkheid. Je mag dus bij de ingang dan vragen: bent u gevaccineerd, heeft u of een herstelbewijs of een test. Of je laat die coronacheck zien…
DE JONGE Dat mag in ieder geval, dat mag… Voordat er nou enorme koppen in de krant komen van de kerken gaan aan de slag met coronatoegangsbewijzen. Ik denk het eerlijk gezegd niet. We gaan ze er sowieso niet toe verplichten. We gaan er gewoon niet over. Verenigingen mogen het zelf weten of ze dat willen doen. Omdat zij zelfs eisen stellen aan wie er bij hen binnen in besloten plaats zit. Dat moet dan non discriminatoir zijn etc.. Nou, dat moet aan een aantal regels voldoen. Maar kerken hebben een grote mate van vrijheid om te bepalen wie er wel er niet naar binnen mag. En de meeste kerken die zetten hun deuren wagenwijd open en willen dat iedereen binnen komt. En zo zitten de meeste kerken in elkaar. Althans, de kerken die ik ken. Dank.
Op dinsdag 14 september 2021 was er weer een persconferentie. Mark Rutte en minister Hugo de Jonge waren op televisie. Ze vertelden over hoe het nu gaat met het coronavirus.
De belangrijkste dingen leggen we uit.
Steeds meer mensen geprikt
Bijna 13 miljoen mensen kregen een prik tegen het coronavirus. Daarvan kregen meer dan 11 miljoen mensen al 2 prikken.
Meer mogelijk vanaf 25 september
Door de prikken neemt het aantal besmettingen met corona af. En het aantal mensen in het ziekenhuis stijgt niet. Daarom zijn minder strenge regels nodig. En mag er weer meer vanaf zaterdag 25 september.
1,5 meter afstand hoeft niet, mag wel
1,5 meter afstand houden hoeft niet meer. Maar het is nog wel verstandig.
Toegangsbewijs verplicht
Ben je 13 jaar of ouder? Dan moet je soms een coronatoegangsbewijs laten zien. Ben je 14 jaar of ouder? Dan laat je ook je identiteitskaart zien. Binnen en buiten op de volgende plekken:
in restaurants en cafés (ook op terrassen)
op festivals en bij evenementen
bij sportwedstrijden zoals in het betaald voetbal
in bioscopen en theaters
Coronatoegangsbewijs
Je krijgt een coronatoegangsbewijs als:
je 2 prikken hebt gehad,
je corona hebt gehad en weer beter bent,
je een negatieve test hebt van maximaal 24 uur oud.
Het coronatoegangsbewijs zet je zelf op je mobiele telefoon. Dat kan met de Coronacheck-app.
Testen op corona blijft gratis.
Sluitingstijd
Restaurants en cafés sluiten om 12 uur ‘s nachts. Ook nachtclubs en discotheken.
Festivals en sportwedstrijden
Voor festivals, optredens, feesten en sportwedstrijden zoals in het betaald voetbal geldt: Buiten:
geen maximum aantal bezoekers
geen sluitingstijd.
Binnen met vaste zitplaats:
geen maximum aantal bezoekers,
geen sluitingstijd.
Binnen zonder vaste zitplaats:
een maximum aantal bezoekers,
sluitingstijd is 12 uur ‘s nachts.
Werken
Werk thuis als het kan. Werken op kantoor mag als dat nodig is.
Mondkapjes in OV
Je hebt een mondkapje op:
op het vliegveld en in het vliegtuig
in de trein, tram, bus of metro
in de taxi.
In stations en op perrons is geen mondkapje meer nodig.
Onderwijs
In het onderwijs hoef je geen mondkapje meer op. Dus ook niet op de gang.
Als er een kind ziek is, hoeft niet meer de hele klas naar huis. Dit geldt voor de basisschool en de kinderopvang.
Op mbo, hbo en universiteit mogen meer dan 75 mensen in 1 ruimte zijn.
3e prik
Heeft u een 3e prik nodig? Dan hoort u dat van uw dokter. Voor de meeste mensen zijn 2 prikken genoeg.
Reizen
Reizigers uit gebieden met hoog risico hoeven niet meer in quarantaine.
Niet vergeten
Was vaak uw handen.
Hoest en nies in de elleboog.
Geef niemand een hand.
Bij klachten: blijf thuis en laat u testen bij de GGD.
Zorg af en toe voor frisse lucht in huis.
Houd 1,5 meter afstand van anderen. Dat hoeft niet meer, maar is nog steeds verstandig.
Volgende stap
In november kijkt het kabinet hoe het gaat. En welke regels dan nog nodig zijn. Misschien moeten er al eerder strengere regels komen. Als meer mensen ziek worden en naar het ziekenhuis moeten.
Bellen met vragen over het coronavirus
Heeft u vragen over het coronavirus?
Bel naar 0800 – 1351. Of naar +31 20 205 1351. Als u in het buitenland bent.
VIDEOHet kabinet zet vandaag de een-na-laatste stap van het versoepelingsplan. 25 september eindigt de 1,5 metersamenleving, maar bij bijna alles is straks een coronatoegangsbewijs nodig. Mondkapjes hoeven alleen nog op in de trein en het vliegtuig, maar het nachtleven blijft grotendeels op slot. En bij grote concerten binnen mag de zaal voor driekwart gevuld worden.
,,De 1,5 metersamenleving is een begrip geworden. We zijn eraan gewend, maar toch ook niet. Juist op momenten dat je een arm om je schouder nodig had, zat de regel ons in de weg. Juist op momenten dat mensen verdriet hadden. Daarom ben ik blij dat we die regel kunnen afschaffen”, zei demissionair premier Mark Rutte tijdens een persconferentie.
Toch wordt de dag van versoepelingen, op 25 september, niet de dag dat alle maatregelen tot het verleden behoren. ,,Daarvoor zijn de onzekerheden richting het najaar te groot.”
De regel om 1,5 meter afstand te houden wordt afgeschaft en mondkapjes blijven alleen in het openbaar vervoer verplicht. Dus in scholen en op stations kunnen de mondmaskers af, alleen in de coupés en in het vliegtuig moeten ze nog op.
Tegelijk blijft het nachtleven nog dicht tussen 00.00 en 06.00 uur, ondanks kritiek hierop van de burgemeesters van het Veiligheidsberaad. Discotheken mogen ‘s avonds open, maar moeten dan al om middernacht weer sluiten.
Bij evenementen, in de horeca, bij profsportwedstrijden of in theaters en de bioscoop wordt het coronatoegangsbewijs verplicht voor iedereen vanaf 13 jaar. Een volledige vaccinatie, negatieve test of herstelbewijs biedt dan een ticket naar binnen. Dat geldt voor een concertzaal als Ahoy, maar ook voor het koffietentje om de hoek of de sportkantine. In of tegen november wordt besloten of de maatregel van de toegangsbewijzen wordt verlengd.
,,We zien in landen rondom ons al hoe dat werkt”, aldus Rutte. ,,We hoopten eerder dat het bewijs pas bij grotere groepen mensen nodig zou zijn, maar de risico’s blijken toch te groot.”
Dat de horeca en gemeenten nu moeten controleren is lastig, erkent Rutte. ,,Daarom komt er extra geld voor gemeenten voor toezicht en handhaving.” Maar de gedachte is: ,,We willen het voor zoveel mogelijk mensen mogelijk maken dat ze naar buiten kunnen, met een veilig gevoel.”
Rutte had nog een sussend advies: ,,Gún elkaar wat. Als iemand een mondkapje wil dragen of afstand wil houden, gun diegene dat dan.”
Het kabinet ziet af van de verplichte eigen bijdrage voor de coronatest, ook na kritiek uit de Tweede Kamer.
Volgens betrokkenen is het Outbreak Management Team (OMT) huiverig voor al te veel gejubel, omdat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlanders niet zijn beschermd tegen het virus. ,,Deze besluiten zijn weinig politiek’’, aldus een ingewijde. ,,Ze liggen heel strak tegen het OMT-advies aan.’’
Evenementen en festivals, ook zonder vaste zitplek, kunnen weer doorgaan. Die vallen straks onder hetzelfde regime als de horeca, theaters, bioscopen en sportwedstrijden. De binnenevenementen mogen tot 75 procent van het totaal aantal plekken verkopen. Buitenfestivals mogen op volledige grootte door, als ze meerdaags zijn, moet er wel frequent getest worden.
Het thuiswerkadvies wordt ‘milder’: werk thuis als het kan, ga naar je werk als het moet, zo luidt het nieuwe credo. Vanaf maandag hoeft bovendien bij een coronabesmetting van een basisschoolleerling niet meer de hele schoolklas naar huis.
De verplichte 1,5 meter afstand wordt dus losgelaten, maar het kabinet doet nog wel een ‘dringend advies om afstand te houden’. ,,Het blijft verstandig om elkaar de ruimte te geven en dan blijft 1,5 meter de veilige afstand.”
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) noemt de stap ‘een grote vooruit’. ,,Deze stap gaat gepaard met grote dilemma’s. We zullen rekening met elkaar moeten blijven houden.”
De Jonge herhaalde dat bedrijven niet van werknemers kunnen eisen dat ze gevaccineerd zijn. Wel wil hij ‘bekijken’ of er in de zorg gewerkt kan gaan worden met het coronatoegangsbewijs. De Jonge wil zien ‘of er wetgeving’ nodig is. In de zorg wordt het wél toegestaan voor werkgevers om vast te leggen of personeel is gevaccineerd tegen het coronavirus, maar De Jonge benadrukt dat het niet om een plicht gaat.
In andere sectoren mag dit niet worden geregistreerd, maar wel gevraagd. Werknemers hoeven dan geen antwoord te geven.
Geen feest
Hoewel de 1,5 meterregel nog slecht wordt nageleefd, is de stap groot en symbolisch. Sinds de afkondiging van de afstandsregel in maart 2020 was het voorschrift dé centrale norm in het ‘nieuwe normaal’. Dat wil niet zeggen dat het kabinet een feestje zal durven vieren.
De protesten tegen met name het coronatoegangsbewijs klinken al weken luid. Vooral de horeca vreest teruglopende aantallen bezoekers (net als in Frankrijk en Italië), nog los van de chaos of het gedoe bij het checken van de bewijzen.
De Jonge: ,,De belangrijkste reden is de verspreiding van het virus af te remmen. De kans als iemand ergens met het bewijs binnenkomt wordt niet nul, maar het verkleint de kans aanzienlijk. En dan is er nog een deel van de Nederlanders bij wie vaccinatie niet werkt, de verwachting is dat dit zo’n 5 procent van de gevaccineerden is, en er zijn mensen die niet gevaccineerd kunnen worden. Maar de vrijheid om je niet te laten vaccineren, mag de vrijheid van de ander niet beperken.”
Van drang of dwang wil De Jonge niet spreken: ,,Je kunt je laten testen.” En dat het middel misschien alsnog mensen beweegt tot een vaccinatie. ,,Dat is mooi meegenomen.”
De Jonge: ,,Mensen vinden het moeilijk te bevatten dat met een vaccinatiegraad van 85 procent nog steeds maatregelen nodig zijn, maar met de deltavariant blijft dit helaas wel zo.”
Minister De Jonge zal ook in de Tweede Kamer aan de bak moeten om steun te vergaren. Een eerder voorstel om mensen een eigen bijdrage van 7,50 euro per test te laten betalen, wees hij af, omdat daar veel weerstand tegen rees.
Toch is de verwachting dat voldoende partijen de versoepelingsstap zullen steunen.
De besluiten van het kabinet op rij:
– Einde van de 1,5 meterregel
– Coronatoegangsbewijs wordt nodig (vanaf 13 jaar) in horeca, theaters, bioscopen, profsportwedstrijden, concertzaal, koffiecorners en kantines
– Evenementen en festivals buiten mogen zonder maximum aantal bezoekers weer starten, ook met qr-code
– Binnenconcerten en evenementen mogen maximaal 75 procent van de plekken verkopen
– Mondkapjes moeten alleen nog in de trein, op de luchthaven en in het vliegtuig op. Op scholen en stations kunnen ze af
– Het nachtleven blijft nog dicht tussen middernacht en 06.00 uur
– Het thuiswerkadvies wordt ‘milder’: werk thuis als het kan, ga naar het werk als het moet, zal het nieuwe motto zijn
– Bij een coronabesmetting van een basisschoolleerling hoeft straks niet meer de hele schoolklas naar huis
Zorg kan geen piek meer aan
De reserves bij De Jonge zijn ingegeven door angst dat een deel van ons land nog onbeschermd is tegen het virus. Nederland stevent af op een vaccinatiegraad van zo’n 85 procent. Een hoog percentage, ook wereldwijd. Toch hamert De Jonge er steeds op dat nog zo’n 1,8 miljoen Nederlandse 18-plussers geen vaccinatie hebben gehad of geen immuniteit hebben opgebouwd omdat ze het virus niet hebben gehad.
,,Dat kan in het najaar de kapotte en uitgeputte zorg weer in het werk storten. En een piek in het aantal ziekenhuisopnames kan die echt niet meer aan’’, aldus De Jonge eerder. Het OMT schat het aantal potentiële nieuwe ziekenhuisopnames tussen de 16.000 en 22.000 als de grote groep ongevaccineerden besmet raakt.
Het kabinet kijkt dan ook nauwgezet naar een land als Denemarken, dat afgelopen vrijdag alle coronaregels losliet. Een opleving daar kan het kabinet aanzetten op de rem te trappen. Al weet het kabinet dat de coronavermoeidheid groot is en de spanning tussen wel en niet-gevaccineerden oploopt.
Het kabinet hoopt met het besluit wel één discussie te smoren. Door alle ‘uitstapjes’ (van evenementen tot de bios en horeca) onder de ‘qr-codeverplichting’ te laten vallen, komt er één lijn, zegt een betrokkene.
Eerder klonk juist de kritiek dat het kabinet met twee maten meet: wél ruim baan voor profvoetbalwedstrijden en de grand prix van Zandvoort, géén theatervoorstellingen met een fractie van die bezoekersaantallen. Door de nieuwe regels mogen theaters en horeca veel meer mensen toelaten dan nu.
EINDE ARTIKEL AD
Reacties uitgeschakeld voor Noten 1 en 2 bij ”Rutte, Gevaarlijke Gek, Deel Acht”
