door Astrid Essed
Opgedragen aan de slachtoffers van de Decembermoorden en alle andere slachtoffers van het militaire regime Bouterse.
Artikel 3, UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS
Een ieder heeft het recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon.
In de nacht van 8 op 9 december 1982 werden in Suriname, in het Fort Zeelandia 15 critici van de toenmalige legerbevelhebber Bouterse [op 25 februari aan de macht gekomen via een militaire coup], standrechtelijk geëxecuteerd. Een zestiende gearresteerde, vakbondsleider Derby, was de enige overlevende en werd de volgende dag vrijgelaten. [1]
De militaire dictatuur van Bouterse en co was definitief een feit. Het heeft van tot 1987 geduurd, voordat er in Suriname weer verkiezingen werden gehouden. De roep om berechting van de verantwoordelijken voor de Standrechtelijke executies [de Decembermoorden] werd eindelijk, 25 jaar na de Decembermoorden, in 2007 gehonoreerd met de aanvang van het proces tegen Bouterse en 24 andere verdachten
Net voor de uitspraak door de Militaire Krijgsraad in het Decembernoordenproces hebben politieke Medestanders van de huidige president Bouterse in de Nationale Assemblee [het Surinaamse Parlement] een voorstel tot wijziging van een reeds bestaande amnestiewet ingediend, waaronder de periode van de Decembermoorden valt.
Die wet is met 28 stemmen voor en 12 tegen aangenomen en vanwege afwezigheid van president Bouterse, hoofdverdachte in het Decembermoordenproces, bekrachtigd door vice president Ameerali [2]
De meerderheid was te danken aan voormalig militair tegenstander van Bouterse, R. Brunswijk, die bedongen heeft, dat de door Surinaamse troepen aangerichte slachtpartij in het bosnegerdorp Moiwana buiten de amnestie valt. [3]
Door de aanname van de amnestiewet wordt niet alleen ingegrepen in de rechtsgang, maar dreigt vooral straffeloosheid voor standrechtelijke executies, die zeer ernstige mensenrechtenschendingen zijn.
Daarmee schendt Suriname ook zijn internationaalrechtelijke verplichting tot onderzoek en berechting van ernstige mensenrechtenschendingen. Terecht heeft Amnesty International hiertegen fel geprotesteerd [4]
Nu deze amnestiewet is aangenomen en dus moord vrijuit gaat, glijdt Suriname verder af naar het pad van politiek gangsterisme en willekeur. Er kan pas een begin gemaakt worden met een democratische rechtsstaat, wanneer de Decembermoorden en andere ernstige mensenrechtenschendingen, gepleegd onder het militaire regime Bouterse worden onderzocht, berecht en bestraft.
EEN OVERZICHT
HET DECEMBERMOORDENPROCES
GETUIGEVERKLARING RUBEN ROZENDAAL:
Opzienbarend in het proces tegen de voormalige dictator en legerbevelhebber Bouterse [huidig president Suriname] en medeverdachten inzake de Decembermoorden is de getuigeverklaring van Ruben Rozendaal , militair, medecoupgenoot van Bouterse en medeverdachte in het Decembermoordenproces. [5] Hij verklaarde, dat Bouterse persoonlijk twee slachtoffers van de Decembermoorden, vakbondsleider Cyrill Daal [6] en tegencouppleger Soerindre Rambocus [7] zou hebben doodgeschoten. [8] Hoe geloofwaardig deze getuigeverklaring is, is de vraag, omdat Rozendaal eerder had verklaard, dat Bouterse die nacht niet in Fort Zeelandia [de plaats van de executies] aanwezig is geweest. [9]
Maar of Bouterse nu wel of niet zelf geschoten heeft, is minder van belang. Feit blijft overeind, dat hij als toenmalig bevelhebber van het Surinaamse leger hoofdverantwoordelijk is voor de Decembermoorden en alle andere tijdens zijn bevelhebberschap gepleegde oorlogsmisdaden. Zijn verantwoordelijkheid voor de decembermoorden heeft hij trouwens zelf toegegeven in zijn eerste ”vergiffenisshow”, waarin hij ”excuses” aanbood voor de Decembermoorden. [10]
”Excuses”, die trouwens geheel vrijblijvend waren, aangezien Bouterse daaruit niet de consequenties getrokken heeft door zichzelf aan te geven. En welke ”excuses” kunnen er überhaupt worden gegeven voor standrechtelijke executies, wanneer er geen sprake is [was] van vervolging. Dat deze vervolging nu wel plaatsvindt, is een grote overwinning voor de voortgang van het democratische proces in Suriname.
Maar nu een terugblik op de mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden, waaraan Bouterse zich in zijn hoedanigheid als lid van de Nationale Militaire Raad [11], bevelhebber van het Surinaamse leger [12] en voormalig dictator schuldig gemaakt heeft.
MILITAIRE COUP
Na het plegen van de militaire coup op 25 februari 1980 door zestien militairen, waaronder Bouterse [De Groep van Zestien] [13] werd de Nationale Militaire Raad geïnstalleerd [14], waar Bouterse een belangrijk lid van was. Op 15 maart 1980 werd een burgerregering gevormd, waarvan medisch specialist Henk Chin A Sen premier werd. Kort daarna echter werd een Wet aangenomen, die de macht van het parlement beperkte ten gunste van de regering, waarmee de democratische rechten steeds meer werden ingeperkt. [15] Er zouden trouwens pas weer verkiezingen komen in 1987!
MENSENRECHTENSCHENDINGEN BOUTERSE VOOR DE DECEMBERMOORDEN:
Voor de decembermoorden hebben Bouterse en de politiek-militair verantwoordelijken zich ook schuldig gemaakt aan ernstige mensenrechtenschendingen.
Tav Bouterse:
Onder zijn verantwoordelijkheid als lid van de Nationale Militaire Raad en vanaf juli 1980 bevelhebber van het leger vallen, arrestaties op vage gronden en de slechte detentieomstandigheden/
MENSENRECHTENSCHENDINGEN BOUTERSE:
STANDRECHTELIJKE EXECUTIE HAWKER
DECEMBERMOORDEN
ONOPGEHELDERDE DOOD HORB
MASSASLACHTING MOOIWANA
BETROKKENHEID BIJ DRUGSHANDEL
De mensenrechtenschendingen betreffen NIET alleen de decembermoorden. Ook andere misdaden hebben plaatsgehad onder verantwoordelijkheid van Bouterse:
A
Standrechtelijke executie van Sergeant Majoor Hawker. In maart 1982 vond een mislukte coup plaats onder leiding van Hawker en Rambocus. Enkele dagen later werd de gewonde Hawker op zijn brancard, voor het oog van de wereld, standrechtelijk geëxecuteerd. [17] Volgens de Geneefse Conventies, het Internationaal Humanitair Oorlogsrecht en de Internationale Mensenrechtenverdragen is een standrechtelijke executie een Oorlogsmisdaad.
B
Standrechtelijke executie 15 critici van het militair regime
De decembermoorden
In de nacht van 8/9 december werden 15 critici van het militaire regime in Fort Zeelandia standrechtelijk geëxecuteerd, na ernstige folteringen. [18] Het officiële verhaaltje, dat zij ”op de vlucht waren neergeschoten”, werd al gauw ontkracht. Na al die jaren is er dan eindelijk een proces tegen Bouterse en 24 medeverdachten.
C
Onopgehelderde dood Horb
Op 30 januari 1982 werd de na de decembermoorden in ongenade gevallen tweede man van Bouterse, majoor Horb, gearresteerd op verdenking van het ondermijnen van de Staatsveiligheid. Enkele dagen later wordt hij dood in zijn cel aangetroffen. Hij zou zich aan het koord van zijn sportbroek hebben opgehangen.
Er ontstaan vrijwel direct twijfels over de doodsoorzaak, die nooit is opgehelderd. [19]
D
Moiwana/Massaslachting
In het gewapende conflict tussen Bouterse en de leider van het zgn Jungle Commando, Brunswijk, van 1986 tot 1992, zijn aan beide zijden [20] een groot aantal mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden gepleegd. De beruchtste is de door het Nationaal Leger olv Bouterse aangerichte massaslachting onder de bewoners van Moiwana, een dorp in het binnenland van Suriname, van wie tientallen werden gedood. [21] Het Inter Amerikaans Hof voor de Mensenrechten veroordeelde Suriname voor de massamoord. [22]
E
Drugshandel
En als klap op de vuurpeil is hij door Nederland bij verstek veroordeeld tot 11 jaar gevangenisstraf vanwege Drugshandel. [23] Wikileaks onthulde bovendien, dat Bouterse nog tot 2006 actief zou zijn geweest in de drugshandel. [24] Met dank aan Bouterse is drugsverslaving en de daaraan gerelateerde criminaliteit nu een groot probleem in Suriname. Nog los van alle slachtoffers, die zijn aandeel in de drugshandel ook buiten Suriname heeft gemaakt.
”BEKERING” BOUTERSE EN GEESTELIJK ADVISEUR STEVE MEYE
Bouterse heeft van meet af aan alles ingezet om aan vervolging te ontkomen, aanvankelijk met intimidatie. [25]
Toen dat minder effect had, zette hij een van zijn sluwste tactieken in, het ”aanbieden van excuses” en het ”vragen om vergiffenis” voor de decembermoorden. [26] Dit ging samen met zijn zogenaamde ”bekering”, waarin hij enthousiast werd gesteund door zijn ”geestelijk adviseur”, dominee Steve Meye. Deze maakte gemene zaak met Bouterse door in een TV Interview met de EO te beweren, dat Bouterse van God een ”missie” heeft, om Suriname te regeren. [27]
Opvallend is, dat Meye het bloedige verleden van Bouterse bagatelliseert met de door hem misbruikte uitspraak, dat God de zonden vergeeft, wanneer de betrokkene spijt betuigt. Wanneer Bouterse werkelijk ”spijt had betuigd” zou hij zich hebben aangegeven. Hij heeft er echter alles aan gedaan, om de rechtsgang te frustreren. [28] Vergeving houdt bovendien niet in, dat er geen vervolging meer komt.
Integendeel.
Geestelijken, die met een dergelijk misbruik van de religie mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden tot niets reduceren, zijn levensgevaarlijk, juist door hun invloed op hun Gemeenteleden. [29] Hoe waar is de uitspraak van de Profeet Mohamed ”Hoed u voor geestelijken, die op Paleispoorten kloppen”.
WAARHEIDSCOMMISSIE:
Bij de invoering van de amnestiewet hebben de regeringspartijen aangekondigd, dat er een waarheidscommissie wordt ingesteld, die de ”gebeurtenissen van 8 december” [lees: de Decembermoorden] gaat onderzoeken. [30] Er was echter reeds een sinds 2007 lopend Decembermoordenproces.
Het grote bezwaar tegen waarheidscommissies is, dat zij gebaseerd zijn op vrijwilligheid en inhouden het waarheidsgetrouw opbiechten van de gebeurtenissen zonder strafrechtelijke consequenties. [31]
Soms wordt er een ”verzoening” geënsceneerd tussen dader en slachtoffer, wat zonder strafrechtelijk vonnis zeer onbevredigend blijft.
Zo bleek uit een onderzoek van het Zuid Afrikaans Centrum voor de Studie van Geweld en Verzoening en de Khulumani Support Group onder honderden slachtoffers en nabestaanden van schendingen van de mensenrechten onder de Apartheid, dat de meesten van mening waren dat de waarheidscommissie niet had bijgedragen aan verzoening. Zij waren van mening dat gerechtigheid een voorwaarde is voor verzoening.
De familie van de bekende anti-apartheidsactivist Steve Biko, die door de veiligheidspolitie was vermoord, noemde de Waarheids- en Verzoeningscommissie een ‘voertuig voor politiek opportunisme’ en klaagde het aan bij de rechter als ‘onconstitutioneel’. [32]
Essentieel is de impliciete boodschap, dat misdrijven onbestraft blijven. Juist ten aanzien van ernstige mensenrechtenschendingen is dit niet alleen onverteerbaar, maar druist in tegen de internationale principes tav vervolging en bestraffing van ernstige mensenrechtenschendingen, oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid en genocide.
Waarheidscommissies leiden ook tot een grove vorm van rechtsongelijkheid. Want waarom zouden dan ernstige mensenrechtenschenders, die veelal tot de top van de samenleving behoren, vrijuit gaan, terwijl ”gewone mensen”, die zich bijvoorbeeld aan berovingen, doodslag en andere misdrijven hebben schuldig gemaakt, wel worden veroordeeld? Misdaad zou dan lonen, waar het ernstige mensenrechtenschendingen aangaat.
Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen in strafoplegging, zowel bij het ”gewone” strafrecht als inzake mensenrechtenschendingen, maar die kunnen gelden na een deugdelijk strafproces. Wanneer er sprake is van hoge ouderdom [bijv vanaf 80 jaar], ernstige of terminale ziekte, kan iemand veroordeeld worden zonder strafoplegging. Maar die uitzondering moeten dan betrekking hebben op de zogenaamde ”bijzondere omstandigheden”, niet op een bijzondere politieke situatie.
EPILOOG
Nog afgezien of Bouterse persoonlijk de trekker heeft overgehaald, is hij als legerbevelhebber verantwoordelijk voor de Decembermoorden en alle mensenrechtenschendingen, die tijdens zijn politiek/militaire bewind zijn gepleegd. Hetzelfde geldt voor de andere politiek-militair verantwoordelijken.
Het verlenen van amnestie voor de Decembermoorden is meer dan ingrijpen in de lopende rechtsgang.
Het geeft het signaal, dat mensenrechtenschendingen, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid straffeloos kunnen worden begaan.
Straffeloosheid is de ergste vijand van mensenrechten en humaniteit.
Straffeloosheid is de dood voor een democratische rechtsstaat.
Straffeloosheid treedt gerechtigheid en een menswaardige samenleving met voeten.
Wanneer de decembermoorden ongestraft blijven, kan Suriname NIET uitgroeien tot een democratische rechtsstaat.
Alleen door vervolging en bestraffing van de Decembermoorden, de massaslachting in Mooiwana en andere misdaden, kan er in Suriname een menswaardige samenleving ontstaan.
(Uitpers nr. 142, 13de jg., mei 2012)
Voetnoten
[1] AMNESTY INTERNATIONAL
DECEMBERMOORDEN EN MOIWANA
http://www.amnesty.nl/
RAPPORT VAN HET NEDERLANDS JURISTEN COMITE VOOR DE MENSENRECHTEN
”DE GEBEURTENISSEN IN PARAMARIBO, SURINAME 8-13 DECEMBER 1982: DE
GEWELDDADIGE DOOD VAN 14 SURINAMERS EN I NEDERLANDER
WIKIPEDIA
FREDDY DERBY
http://nl.wikipedia.org/wiki/
WATERKANT
HERDENKING DECEMBERMOORDEN
18 JAAR NA DE DECEMBERMOORDEN: FRED DERBY DOET ZIJN VERHAAL
http://www.waterkant.net/
AD
DE DECEMBERMOORDEN: EEN RECONSTRUCTIE
23 MAART 2012
http://www.ad.nl/ad/nl/1013/
reconstructie.dhtm
[2] STARNIEUWS
AMNESTIEWET GETEKEND EN AFGEKONDIGD
6 APRIL 2012
http://www.starnieuws.com/
NOS
SURINAME NEEMT AMNESTIEWET AAN
5 APRIL 2012
http://nos.nl/artikel/359161-
PAROOL
AMNESTIEWET SURINAME BEKRACHTIGD
6 APRIL 2012
http://www.parool.nl/parool/
Amnestiewet-Suriname-
STAR NIEUWS
BREAKING NEWS: AMNESTIE VOOR 8 DECEMBER 1982
19 MAART 2012
http://www.starnieuws.com/
ELSEVIER
VOLDOENDE STEUN VOOR AMNESTIEWET SURINAME
29 MAART 2012
http://www.elsevier.nl/web/
PETITIE
WIJ ZIJN TEGEN DE SURINAAMSE AMNESTIEWET
http://www.petities24.com/wij_
VOLKSKRANT
VOORSTEL: AMNESTIE VERDACHTEN DECEMBERMOORDEN
20 MAART 2012
VOLKSKRANT
TWEEDE KAMER BEZORGD OM SURINAAMSE AMNESTIEWET
20 MAART 2012
[3]”Ronnie Brunswijk, een vroegere rivaal van Bouterse, stemde “met veel pijn in zijn hart” voor de wet.
Hij verontschuldigde zich tegenover de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden, maar
zei dat het land het zich niet kan veroorloven om een president te hebben die veroordeeld wordt in een
rechtszaak. Vlak voor de stemming eiste Brunswijk dat de amnestiewet niet zou gelden voor daders van de
slachtpartij in Moiwana in 1986. Daarbij kwamen ongeveer vijftig mensen om, onder wie zwangere vrouwen
en kinderen. De eis van Brunswijk werd aangenomen.”
NOS
SURINAME NEEMT AMNESTIEWET AAN
5 APRIL 2012
http://nos.nl/artikel/359161-
[4] AMNESTY INTERNATIONAL
GROTE TELEURSTELLING OVER GOEDKEURING AMNESTIEWET
5 APRIL 2012
http://www.amnesty.nl/
AMNESTY INTERNATIONAL
SURINAME AMNESTY LAW THREATENS PRESIDENT’S TRIAL FOR
HUMAN RIGHTS VIOLATIONS
23 MAART 2012
SURINAME’S Plicht tot berechting mensenrechtenschendingen
De verplichting schenders te bestraffen is niet opgenomen in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens of het VN-Verdrag voor Burgerrechten en Politieke Rechten. Die verplichting staat bijvoorbeeld wel in het Verdrag tegen Genocide (1948) en het Verdrag tegen Marteling (1984). Door verscheidene mensenrechtencommissies van de Verenigde Naties is straffeloosheid genoemd als belangrijkste oorzaak voor het in stand houden van schendingen.”
” Article 5, Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment
(b) When the alleged offender is a national of that State;
(c) When the victim is a national of that State if that State considers it appropriate.
http://www1.umn.edu/humanrts/
VERBOD OP FOLTERING EN BUITENGERECHTELIJKE EXECUTIES BEVESTIGD IN HET AMERIKAANSE VERDRAG VAN DE MENSENRECHTEN, DAT DOOR
SURINAME IS ONDERTEKEND
http://www1.umn.edu/humanrts/
[5] WIKIPEDIA
RUBEN ROZENDAAL
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[6] WIKIPEDIA
CYRILL DAAL
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[7] De militaire Surendre Rambocus pleegde op 11 maart 1982 samen met sergeant majoor Wilfred
Hawker een tegencoup tegen Bouterse, die mislukte. Hawker werd standrechtelijk geëxecuteerd
en Rambocus gevangengezet in Fort Zeelandia. Rambocus is een van de slachtoffers van de
Decembermoorden.
WIKIPEDIA
SURENDRE RAMBOCUS
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[8] STARNIEUWS
BOUTERSE HEEFT DAAL EN RAMBOCUS DOODGESCHOTEN
23 MAART 2012
http://www.starnieuws.com/
NRC
DESI BOUTERSE SCHOOT TWEE MENSEN DOOD TIJDENS
DECEMBERMOORDEN
23 MAART 2012
http://www.nrc.nl/nieuws/2012/
GETUIGE BESCHULDIGT BOUTERSE VAN MOORD
23 MAART 2012
http://www.nu.nl/buitenland/
EKUDOS
BOUTERSE SCHOOT TWEE MENSEN DOOD/ZONDER BESTRAFFING
DECEMBERMOORDEN GEEN DEMOCRATIE
[9] ”Hij trok zijn oude verklaringen in, waarin hij zei Bouterse niet te hebben gezien in het fort.”
Bron:
ELSEVIER
DESI BOUTERSE WAS WEL AANWEZIG BIJ DECEMBERMOORDEN
12 MAART 2012
[10] ”Het is voor het eerst dat Bouterse zijn excuses maakt voor de moorden. Hij ontkent echter dat hij zelf aanwezig was op de betreffende plaats en zegt dat hij niet zelf heeft geschoten. Wel erkent hij dat hij politiek verantwoordelijk is. ”
DE PERS
EXCUSES BOUTERSE VOOR DECEMBERMOORDEN
12 MAART 2007
http://www.depers.nl/
[11] WIKIPEDIA
NATIONALE MILITAIRE RAAD
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[12] Bouterse is bevelhebber van het leger geweest vanaf juli 1980 tot december 1992.
[13] WIKIPEDIA
SERGEANTENCOUP
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[14] WIKIPEDIA
NATIONALE MILITAIRE RAAD
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[15] ”In mei 1980 nam het parlement een wet aan die macht van de regering versterkte ten koste van die
van het parlement”
Bron:
WIKIPEDIA
HENK CHIN A SEN
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[16] Ik refereer hier o.a. aan mishandelingen en slechte detentieomstandigheden van adviseurs en
oud politici in 1980/1981 en de slechte detentieomstandigheden van de in augustus 1980
gearresteerde militairen Sital, Mijnals en Joeman, met wie Bouterse cs een politiek-ideologisch conflict
hadden
Arrestatie oud politici
WIKIPEDIA
SERGEANTENCOUP
http://nl.wikipedia.org/wiki/
Mishandeling:
GESCHIEDENIS VAN DE NPS
EEN BESCHRIJVING IN VOGELVLUCHT
http://nps2010.blogspot.com/
Arrestatie Sital, Mijnals en Joeman
WIKIPEDIA
NATIONALE MILITAIRE RAAD
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[17] STANDRECHTELIJKE EXECUTIE HAWKER
WIKIPEDIA
WILFRED HAWKER
http://nl.wikipedia.org/wiki/
WIKIPEDIA
WILFRED HAWKER
http://nl.wikipedia.org/wiki/
VPRO
HALLO HALLO IS DIT FORT ZEELANDIA?
http://weblogs.vpro.nl/
[18] AMNESTY INTERNATIONAL
DECEMBERMOORDEN EN MOIWANA
http://www.amnesty.nl/
RAPPORT VAN HET NEDERLANDS JURISTEN COMITE VOOR DE MENSENRECHTE
”DE GEBEURTENISSEN IN PARAMARIBO, SURINAME 8-13 DECEMBER 1982: DE GEWELDDADIGE DOOD VAN 14 SURINAMERS EN I NEDERLANDER
WIKIPEDIA
DE DECEMBERMOORDEN
http://nl.wikipedia.org/wiki/
DE GROENE AMSTERDAMMER
DE HEER BOUTERSE LUST IK RAUW
PIJNLIJKE GESCHIEDENIS DE DECEMBERMOORDEN IN SURINAME
6 JANUARI 2010
http://www.groene.nl/2010/1/
[19] VERKIEZINGEN SURINAME
OUD RECHERCHEUR TWIJFELT AAN DOODSOORZAAK HORB/GEHEUGEN ”GEWIST”
11 JULI 2011
DE WEST
THEO PARA
5 MAART 2012
HORB IS VERMOORD
http://www.dewest-online.com/?
[20] WIKIPEDIA
BINNENLANDSE OORLOG
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[21] AMNESTY INTERNATIONAL
DECEMBERMOORDEN EN MOIWANA
http://www.amnesty.nl/
DE GROENE AMSTERDAMMER
DE HEER BOUTERSE LUST IK RAUW
PIJNLIJKE GESCHIEDENIS DE DECEMBERMOORDEN IN SURINAME
6 JANUARI 2010
http://www.groene.nl/2010/1/
”Op 15 augustus 2005 werd bekend dat het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten de regering
van Suriname heeft veroordeeld inzake de massamoord. De regering moet nabestaanden van de slachtoffers
een vergoeding uitkeren; moet smartengeld en schadevergoeding uitkeren aan de overlevenden; moet de
daders vervolgen; en moet fondsen ter beschikking stellen voor de ontwikkeling van het dorp. De regering
van Suriname is ook veroordeeld in de kosten van het proces.”
WIKIPEDIA
MOIWANA
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[22] ”Op 15 augustus 2005 werd bekend dat het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten de regering van Suriname heeft veroordeeld inzake de massamoord. De regering moet nabestaanden van de slachtoffers een vergoeding uitkeren; moet smartengeld en schadevergoeding uitkeren aan de overlevenden; moet de daders vervolgen; en moet fondsen ter beschikking stellen voor de ontwikkeling van het dorp. De regering van Suriname is ook veroordeeld in de kosten van het proces.”
WIKIPEDIA
MOIWANA
http://nl.wikipedia.org/wiki/
[23] Niet welkom
“We kunnen niet van tafel vegen dat Bouterse in Nederland tot elf jaar is veroordeeld wegens drugshandel”,
aldus minister Verhagen van Buitenlandse Zaken in een reactie. “Hij is niet welkom in Nederland anders dan
om zijn gevangenisstraf uit te zitten.”
NOS
BOUTERSE NIEUWE PRESIDENT SURINAME
19 JULI 2010
http://nos.nl/artikel/173032-
[24] VOLKSKRANT
WIKILEAKS ONTHULLING BRENGT BOUTERSE IN GROTE VERLEGENHEID
12 SEPTEMBER 2011
brengt-Bouterse-in-grote-
NRC
DESI BOUTERSE BLEEF TOT 2006 ACTIEF IN DRUGSCRIMINALITEIT
22 JANUARI 2011
http://www.nrc.nl/nieuws/2011/
[25] AMNESTY INTERNATIONAL
DECEMBERMOORDEN EN MOIWANA
http://www.amnesty.nl/
[26] DE PERS
EXCUSES BOUTERSE VOOR DECEMBERMOORDEN
12 MAART 2007
http://www.depers.nl/
DE PERS
BOUTERSE VRAAGT VERGEVING DECEMBERMOORDEN
21 JULI 2010
http://www.depers.nl/
[27] EO
DOOR DE WERELD
INTERVIEW MET STEVE MEYE, GEESTELIJK ADVISEUR VAN BOUTERSE
GOD HEEFT DESI BOUTERSE AANGESTELD ALS PRESIDENT
1 MAART 2012
EKUDOS
EO INTERVIEW MET STEVE MEYE, GEESTELIJK ADVISEUR BOUTERSE/MEYE
BAGATELLISEERT TERREUR BOUTERSE
ASTRID ESSED
[28] AMNESTY INTERNATIONAL
DECEMBERMOORDEN EN MOIWANA
http://www.amnesty.nl/
[29] EKUDOS
EO INTERVIEW MET STEVE MEYE, GEESTELIJK ADVISEUR BOUTERSE/MEYE
BAGATELLISEERT TERREUR BOUTERSE
ASTRID ESSED
[30] NOS
SURINAME NEEMT AMNESTIEWET AAN
5 APRIL 2012
http://nos.nl/artikel/359161-
[31] WIKIPEDIA
WAARHEIDSCOMMISSIES
http://nl.wikipedia.org/wiki/
AMNESTY INTERNATIONAL
WAARHEIDSCOMMISSIES
http://www.amnesty.nl/
STARNIEUWS
THEO PARA:
WAARHEIDSCOMMISSIE KAN NAAST STRAFPROCES
29 MAART 2012
http://www.starnieuws.com/
[32] STARNIEUWS
THEO PARA:
WAARHEIDSCOMMISSIE KAN NAAST STRAFPROCES
29 MAART 2012
http://www.starnieuws.com/